ความคิดเห็นที่ 1 ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในรัชกาลที่ ๘ คือ พระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภาครับ ส่วนรัชกาลที่ ๗ นั้น เองจากท่านไม่มีพระราชโอรส หรือ พระราชธิดาจึงมีเจ้านายหลายพระองค์ที่อยู่ในข่าย หรือได้รับการสนับสนุนให้เป็นรัชทายาทซึ่ง ตามกฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบสันตติวงศ์ พระพุทธศักราช ๒๔๖๗ ตำแหน่งรัชทายาทควรจะตกอยู่กับสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงสงขลานครินทร์ (ต้นราชสกุล “มหิดล”) พระราชโอรสพระองค์สุดท้ายในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประสูติจากสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี (สมเด็จพระพันวัสสา) พระมเหสีที่มีพระอิสริยยศรองจากสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ(สมเด็จพระพันปีหลวง) แต่ทรงมีพระชนมายุเพียง ๓๘พรรษาเท่านั้น ก็สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ ๒๔กันยายน ๒๔๗๒ จนเมื่อวันที่ ๒ มีนาคม ๒๔๗๗ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฯ กรมพระนริศรานุวัติวงศ์ (พระยศขณะนั้น) มีพระหัตถเลขาแจ้งความมายังนายพันเอกพระยาพหลพลพยุหเสนา นายกรัฐมนตรี ความว่า "...ด้วยข้าพเจ้าได้รับพระราชโทรเลข มีความว่า ได้มีพระราชหัตถเลขาทรงสละราชสมบัติลงพระปรมาภิไธย พระราชทานแก่เจ้าพระเยาศรีธรรมาธิเบศ ประธานสถาผู้ราษฎร(แล้ว) ... มีพระบรมราชโองการดำรัสสั่งว่า ตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์เป็นอันพันไปในวันที่ทรงลงพระปรมาภิไธยในพระราชหัตถเลขาสละราชสมบัติ จะลงนามในเอกสารอันใดไม่ได้อีกต่อไป..." เมื่อนายกรัฐมนตรีได้รับแจ้งเรื่องการสละราชสมบัติจากองค์ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แล้ว ในวันเดียวกันนั้นนายกรัฐมนตรี จึงได้เดินทางมาเข้าเฝ้าฯ สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระนริศรานุวัติวงศ์ ณ พระที่นั่งราชกรัณยสภา ในพระบรมมหาราชวัง เพื่อกราบบังคมทูลเรื่องราวต่างๆ ดังต่อไปนี้ "...คณะรัฐมนตรได้ตกลงว่า เมื่อสภาผู้แทนราษฎรรับรองการสละราชสมบัติของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวแล้วก็จะได้ขอให้สภาผู้แทนราษฎร รับรองผู้หนึ่งผู้ใดขึ้นเสวยราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์ต่อไป โดยยึดหลักแห่งกฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบราชสันตติวงศ์ พ.ศ. ๒๔๖๗ โดยเคร่งครัดทุกประการ และถ้าได้แก่พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอานันทมหิดลแล้ว ก็จะได้ให้สภาผู้แทนราษฎรเลือกบุคคลหรือคณะบุคคลขึ้นเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ต่อไป จนกว่าพระมหากษัตริย์จะมีพระชนมายุเข้าเกณฑ์บรรลุนิติภาวะ แล้วคณะรัฐมนตรีตั้งใจจะไปเฝ้าสมเด็จพระพันวัสสาทาตุจฉาเจ้าพระบรมราชเทวีในวันพรุ่งนี้ เพื่อฟังพระกระแสในข้อที่เกี่ยวแก่พระองค์เจ้าอานันทมหิดลต่อไป... นายกรัฐมนตรี กราบทูลว่า ใคร่จะขอพระราชทานบัญชีรายพระนามเจ้านายเรียงลำดับตามกฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบราชสันตติวงศ์ เพื่อได้ไปพิจารณา สมเด็จเจ้าฟ้าฯ ตรัสว่า กระทรวงวังผู้เป็นเจ้าหน้าที่ได้ทำขึ้นแล้ว และส่งมาให้ทรงตรวจ เมื่อทรงตรวจแล้วจะได้ลงพระนามว่าถูกต้อง แล้วจะพระราชทานคืนไปให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัง ขอให้เรียกเอาจารัฐมนตรีว่าการกระทรวงวังเถิด..." (บางตอนบันทึกเรื่องนายกรัฐมนตรีมาเฝ้าสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระนริศฯ เมื่อวันที่ ๒ มีนาคม ๒๔๗๗อ้างในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรฯ พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสละราชสมบัติ : สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร) นอกจากนี้ยังได้มีการปรึกษาข้อราชการในอีกหลายๆ เรื่อง เช่น เรื่องการปฏิบัติราชการในระหว่างที่ยังไม่มีผู้สำเร็จราชการ และเรื่องการแต่งตั้งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ โดยหลวงธำรงนาวาสวัสดิ์ได้กราบทูลว่าในขณะที่อยู่ปารีสได้เข้าเฝ้าพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ ซึ่งมีศักดิ์เป็นพระราชภาติยะ ในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงมีการคาดกันว่าพระองค์อาจเป็นเจ้านายอีกพระองค์หนึ่งที่อาจจะได้รับเลือกเป็นรัชทายาท เพราะทรงเป็นเจ้านายชั้นหลานเธอเพียงพระองค์เดียวที่ได้รับการยกย่องเป็นพิเศษในฐานะที่ทรงเป็นหลานอาแท้ ๆ ของพระเจ้าอยู่หัว  แต่พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ ทรงตอบปฏิเสธ  และ ทรงยืนยันว่ารัชกาลที่ ๗ ไม่ได้มีพระราชประสงค์ที่จะให้พระองค์เป็นรัชทายาทแต่อย่างใด อีกประการหนึ่ง พระองคฺเจ้าจุลจักรพงษ์ ทรงถูกตัดสิทธิ์ออกจากการสืบราชสันตติวงศ์มาตั้งแต่ในสมัยรัชกาลที่ ๖ แล้ว เพราะทรงมีพระมารดาเป็นชาวต่างประเทศและรัชกาลที่ ๗ เองก็ทรงแสดงพระราชประสงค์อย่างชัดเจนที่จะปฏิบัติตามพระราชประสงค์ของรัชกาลที่ ๖ ในการที่จะไม่ยกพระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์เป็นรัชทายาท ดังปรากฏในพระราชหัตถเลขาถึงพระองค์เจ้าจุลจักรพงศ์ ลงวันที่ ๑๕มกราคม ๒๔๗๑ ความว่า “...ฉันจะพูดกับแกตรง ๆ และหวังว่าแกจะพยายามเข้าใจความคิดของฉัน ฉันรู้สึกสะอิดสะเอียนอย่างยิ่งที่ต้องเอามาพูด แต่เป็นการจำเป็นและแกก็รู้ตัวดี คือแกเป็นคนครึ่งชาติและเพราะเหตุผลนั้นจึงถูกยกเว้นจากการสืบราชสมบัติ ฉันไม่ต้องการให้แกได้เข้าเฝ้าพระเจ้ายอร์ช เพราะแกไม่อยู่ในขอบเจตสืบสันตติวงศ์ ฐานะของแกในเมืองไทยคือเป็นเจ้านายและเป็นหลานแท้ ๆ ของฉัน แต่ต้องถูกยกเว้นจากการได้ขึ้นราชบัลลังก์ ฉันเห็นว่าพระเจ้าอยู่หัวพระองค์ก่อนท่านทำผิดในการที่ทรงตั้งแกเป็นพระเจ้าวรวงศ์เธอ เพราะท่านได้ตั้งพระทัยจะยกเว้นแกมาตั้งแต่แรก การเป็นพระเจ้าวรวงศ์เธอมีแต่จะทำให้ฐานะแกครึ่งๆ กลางๆ แต่เดี๋ยวนี้ก็แก้ไขไม่ได้เสียแล้ว...” พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอานันทมหิดล (หม่อมเจ้าอานันทมหิดล มหิดล)พระโอรสองค์โตในสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงสงขลานครินทร์ กับหม่อมสังวาลย์ เมื่อพระราชบิดาสิ้นพระชนม์พระองค์จึงได้ทรงอยู่ในอันดับที่ ๑ ของลำดับการสืบสันตติวงศ์ ดังที่พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ทรงพระนิพนธ์ไว้ในเกิดวังปารุสก์ ว่า “...ตามกฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบสันตติวงศ์ หากทูลกระหม่อมอาเอียดน้อยมิได้ทรงแต่งตั้งเจ้านายพระองค์อื่น องค์ชายอานันท์ก็ย่อมจะเป็นรัชทายาท แต่ทูลหม่อมอายังมิได้ประกาศรับรองว่าเป็นเช่นนั้น...” ดังนั้นในขณะที่รัชกาลที่๗ จึงยังไม่ทรงตั้งเจ้านายพระองค์หนึ่งพระองค์ใดเป็นรัชทายาท พระองค์เจ้าอานันทมหิดลจึงเป็นเจ้านายอีกพระองค์หนึ่งที่คาดกันว่าอาจจะได้เป็นผู้สืบราชบัลลังก์ต่อไปตามกฎมณเฑียรบาล ดังที่สมเด็จพระเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ทรงพระนิพนธ์ไว้ในเจ้านายเล็กๆ ยุวกษัตริย์ ความว่า “...วันหนึ่งพระองค์ชายกลับมาจากโรงเรียนและมาบอกแม่ว่ามีเพื่อนที่โรงเรียนมาเรียกว่า ‘องค์โป้ย’ แม่จึงเข้าใจทันทีว่าแปลว่า ‘องค์ ๘ จึงได้มีการกราบทูลขอให้สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระนริศรานุวัติวงศ์ เป็นผู้สำเร็จราชแทนพระองค์ต่อไป หรือจะดำรงตำแหน่งนี้ไปอีกสักระยะหนึ่งจนกว่าเหตุการณ์จะเป็นปกติก็ได้ แต่สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระนริศฯ ก็ทรงปฏิเสธ โดยทรงอ้างปัญหาเกี่ยวกับพระสุขภาพ ซึ่งเรื่องจะขอให้ทรงเป็นผู้สำเร็จราชการฯ นั้นอย่าว่าแต่ 3 เดือนเลย อีก 3 วันก็ไม่ทรงรับ นายกรัฐมนตรีและคณะจึงได้กราบทูลลากลับไป แก้ไขเมื่อ 23 ต.ค. 52 14:50:38 จากคุณ : akkarachai เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 14:26:06

ความคิดเห็นที่ 2 ขอบคุณอาจารย์ akkarachai มากๆครับ แล้วอยากสอบถามต่ออีกว่า ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์นี่มีกี่ท่านครับ ? มีท่านเดียว หรือว่ามีหลายท่านครับ ? และในขณะนั้น ยังเหลือพระราชโอรสของในหลวงรัชกาลที่ 5 พระองค์อื่นอยู่อีกหรือไม่ครับ หรือสิ้นพระชนม์กันหมดแล้วครับ แล้วขอเรียนสอบถามอาจารย์อีกข้อว่า องค์ในหลวงรัชกาลที่ 6 ทรงมีพระราชโอรสหรือไม่ครับ แก้ไขเมื่อ 23 ต.ค. 52 14:32:17 จากคุณ : joblovenuk เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 14:30:44

ความคิดเห็นที่ 3 บัญชีรายพระนามเจ้านายเรียงลำดับตากฎมณเฑียรบาล ซึ่งกระทรวงวังเป็นผู้จัดทำขึ้น และสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระนริศรานุวัติวงศ์ได้ลงพระนามว่า "ถูกต้อง" มีรายพระนามดังต่อไปนี้ ๑. สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงสงขลานครินทร์ ๒. พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอานันทมหิดล ๓. พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภูมิพลอดุลยเดช ๔. สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิต ๕. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุมภฎพงศ์บริพัตร ๖. สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ ๗. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธ์ยุคล ๘. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร ๙. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรณ์มงคลการ ๑๐. พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาท ๑๑. หม่อมเจ้าอมรสมานลักษณ์ กิติยากร ๑๒. หม่อมเจ้านักขัตรมงคล กิติยากร ๑๓. หม่อมเจ้าขจรจบกิติคุณ กิติยากร ๑๔. พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงปราจิณกิตติบดี ๑๕. หม่อมเจ้ากัลยาณวงศ์ ประวิตร ๑๖. หม่อมเจ้าจิตรปรีดี ประวิตร ๑๗. หม่อมเจ้าวิกรมสุรสีห์ ประวิตร ๑๘. พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช ๑๙. หม่อมเจ้าประสบศรีจีรประวัติ  จิรประวัติ ๒๐. หม่อมเจ้านิทัศนาธร จิรประวัติ ๒๑. หม่อมเจ้าขจรจิรพันธุ์ จิรประวัติ ๒๒. พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ๒๓. พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพยอาภา จากคุณ : akkarachai เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 14:31:00

ความคิดเห็นที่ 4 สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงสงขลานครินทร์ คือพระราชบิดา ของในหลวงรัชกาลที่ 8 ใช่ใหมครับ แล้วสมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ อีกสองพระองค์ล่ะครับ เป็นราชสกุลจากสายใหนหรือครับ จากคุณ : joblovenuk เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 14:36:38

ความคิดเห็นที่ 5 ตำแหน่ง วังหน้า ยกเลิกมาตั้งแต่รัชสมัยรัชกาลที่ 5 รัชกาลที่ 7 อยู่ในสายพระพันปีหลวงครับ ส่วนสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงสงขลานครินทร์อยุ่ในสายพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า เราต้องย้อนไปในสมัยรัชกาลที่ 5 ก่อนครับ ในตอนนั้นผู้ที่เป็นมกุฎราชกุมารพระองค์แรก ก็คือ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ ซึ่งเจ้าฟ้าพระองค์นี้เป็นพระราชโอรสของ รัชกาลที่ 5 กับ สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา (พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า) ทำให้ตำแหน่งอัครมเหสี ตกไปแก่พระนาง ต่อมาเมื่อเจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิส เสด็จทิวงคต(ไม่แน่ใจว่าใช้คำว่า "ทิวงคต" จะถูกหรือเปล่า) ตำแหน่ง มกุฎราชกุมาร จึงตกแก่สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ  พระราชโอรสในพระนางเสาวภาผ่องศรี ซึ่งต่อมาเมื่อ พระนางเสาวภาผ่องศรี ได้ดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน เฉลิมพระนามาภิไธยขึ้นเป็น สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถซึ่งเป็นตำแหน่งสูงสุดของพระภรรยาเจ้า จึงทำให้ฐานะของสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี ลดลงมาเป็นอันดับสองของพระราชวงศ์ฝ่ายในโดยปริยาย ผมเคยได้ยินมาว่า พระพันปีหลวงเคยทูลขอรัชกาลที่ 5 ว่า การสืบสันตติวงศ์ในขอให้สืบในสายของตัวเองให้หมดก่อน แล้วค่อยลงไปที่มเหสีพระองค์อื่น เพราะฉะนั้นเมื่อ รัชกาลที่ 6 เสด็จสวรรคต  ก็เหลือแต่เพียงพระองค์เดียวที่จะสืบต่อราชสมบัติก็คือ สมเด็จเจ้าฟ้าชายประชาธิปกศักดิเดชน์ ซึ่งเป็นพระอนุชาพระองค์เดียวที่ยังมีชีวิตอยู่ขณะนั้น ไม่ใช้ว่ารัชกาลที่ 6 จะไม่มีลูกนะครับ แต่ว่าลูกที่เกิดออกมานั้นเป็นผู้หญิง จึงทำราชสมบัติตกอยู่กับรัชกาลที่ 7 และรัชกาล 7 ในก็ไม่ทรงมีพระราชโอรส พระราชธิดา ทายาทสายพระพันปีก็ไม่มีแล้ว ตำแหน่งเลยตกมาอยุ่ที่ สายพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า http://www.bkkonline.com/scripts/news/displaypic.aspx?ID=6090 ดูลำดับราชสกุลได้ที่นี่ครับ ++++++++++++++++++ ผิดผลาดประการใดขออภัยมา ณ ที่นี่ครับ จากคุณ : thoorn เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 14:52:54

ความคิดเห็นที่ 6 เรื่องสมเด็จพระพันปีหลวงกราบบังคมทูลขอพระราชทานพรในเรื่องลำดับสืนราชสันตติวงศ์นี้อ้างกันมาเรื่อย  แต่ไม่เคยมีผู้ใดหาหลักฐานมาแสดงได้เลย หลักฐานว่าด้วยการกำหนดสายสืบราชสันตติวงศ์ทางสายสมเด็จพระพันปีหลวงนั้น  นอกจากเรื่องพระชัยนวโลหะที่ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ ทรงพระราชบันทึกไว้ในประวัติต้นรัชกาลที่ ๖ แล้ว  พระองค์เจ้าจุลจักรพงศ์ก็ทรงกล่าวไว้ใน "เกิดวังปารุสก์" ว่า ทูลกระหม่อมจักรพงษ์พระบิดาในพระองค์โดนล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ กริ้ว  เพราะทรงมีชายาเป็นนางต่างด้าว  พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ทรงกล่าวถึงเรื่องนี้ว่า ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ มีรับสั่งกับทูลกระหม่อมจักรพงษ์ว่าไม่รู้สึกตัวหรือว่า อยู่ในลำดับสืบราชสันตติวงศ์ต่อจากรัชกาลที่ ๖ นอกจากนั้นในบันทึกของนายแพทย์มัลคอม  สมิธ แพทย์ประจำพระองค์สมเด็จพระพันปีหลวง ก็ได้บันทึกไว้ว่า ก่อนที่ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ จะสวรรคตก็ทรงหาสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้าทุกพระองค์ไปเฝ้าฯ  และมีพระราชกระแสว่า ทรงกำหนดลำดับสืบราชสันตติวงศ์ไว้ทางสายสมเด็จพระพันปีหลวงก่อน  แล้วจึงไปต่อทางสายสมเด็จพระพันวัสสาตามลำดับ ฉะนั้นเรื่องทรงกำหนดลำดับการสืบราชสันนติวงศ์นั้นน่าจะเป็นพระราชดำริมาตั้งแต่คราวทรงหล่อพระไชยนวโลหะเมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๖  เพราะรุ่งขึ้นจากวันที่ทรงเททองหล่อพระไชยนวโลหะล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ ก็เสด็จออกไปทรงศึกษาที่ประเทศอังกฤษ  จนอีก ๙ ปีต่อมาเมื่อเสด็จกลับจากอังกฤษแล้ว  จึงได้พระราชทานพระไชยนวโลหะองค์นี้แก่ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖  พร้อมกับมีพระราชกระแสให้ตกทอดในสายสมเด็จพระพันปีหลวง  ในวันนั้นมีพระราชกระแสด้วยว่า เมื่อทรงหล่อพระไชยนวโลหะองค์นี้มีพระราชประสงค์จะพระราชทานทูลกระหม่อมใหญ่หรือสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ  สยามมกุฎราชกุมาร ปริศนาในเรื่องนี้คือในเมื่อทรงตั้งพระราชหฤทัยจะพระราชทานทูลกระหม่อมใหญ่  เหตุใดจึงไมพระราชทานเสียตั้งแต่ทรงหล่อเสร็จ  และมีเวลาอีกปีครึ่งนับแต่ทรงหล่อพระไชยนวโลหะองค์นี้เสร็จ  เหตุไฉนจึงมิได้พระราชทานทูลกระหม่อมใหญ่  จนเสด็จเสด็จสวรรคตแล้วก็ไม่ได้รับพระราชทาน จากคุณ : V_Mee เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 15:45:19

ความคิดเห็นที่ 7 ขอขอบพระคุณอาจารย์ทุกท่านที่แวะมาให้ความรู้ รวมถึงแผนผังราชสกุลด้านบนด้วยนะครับ จากคุณ : joblovenuk เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 18:07:32

ความคิดเห็นที่ 8 Akkarachai พอแล้วครับ อย่าได้เรียกอาจาร์ยเลย เดี๋ยวใครมาอ่านแล้วจะหมั่นไส้เอา สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอเจ้าฟ้ากรมหลวงสงขลานครินทร์ คือ พระยศในขณะนั้นของสทมเด้จพระมหิตลาธิเบศร์ อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนกครับ ทรงเป็นพระราชโอรสในรัชกาลที่ ๕ กับ สมเด็จพระศรีสวรินทิรา พระพันวัสสา อัยยิก่เจ้า เป็นพระราชบิดา ของ สมเด็จพระพี่นางฯ รัชกาลที่ ๘ และ รัชกาล ที่ ๙ ครับ ส่วน อีก ๖ พระองค์ คือ ๑.สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิตคือ พระยศในขณะนั้น ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์ กีรมพระนครสวรรค์วรพินิต พระราชโอรสในรัชกาลที่ ๕ กับ สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมมาลมารศรี พระอัครราชเทวี ทรงเป็นต้นราชสกุลบริพัตร ๒. สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ คือ พระยศในขณะนั้นของ สมเด้จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้า กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ทรงเป็นพระราชโอรสในรัชกาลที่ ๕ กับ สมเด็จพระอัครชายาเธอ พระองค์เจ้าสายสวีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฎ ทรงเป็นต้นราชสกุล ยุคล ๓. สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาท คือ พระยศในขณะนั้นของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากิติยากรวรลักษณ์ กรมพระจันทบุรีนฤนาท พระราชโอรสในรัชกาลที่ ๕ กับ เจ้าจอมมารดาอ่วม ทรงเป็นต้น ราชสกุล กิติยากร ๔. สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงปราจิณกิตติบดี คือ พระยศในขณะนั้น ของ พระเจ้าบรมวงสืเธอ พระองคืเจ้าประวิตรวัฒโนดม กรมหลวงปราจีฯกิติบดี พระราชโอรสในรัชกาลที่ ๕ กับ เจ้าจอมารดาแช่ม ทรงเป็นต้นราชสกุล ประวิตร ๕.พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช คือ พระยศในขณะนั้น ของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิประวัติวรเดช กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช พระราชโอรสในรัชกาลที่ ๕ กับ เจ้าจอมมารดาทับทิม ทรงเป็นต้นราชสกุล จิรประวัติ ๖. พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ คือ พระยศในขณะนั้น ของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองคืเจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ พระราชโอรสในรัชกาลที่ ๕ กับเจ้าจอมมารดาโหมด ทรงเป็นต้นราชสกุล อาภากร ส่วน พระบาทสมเด็จเด็จ พระมงกุฎเกล้าเจาอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ ไม่มีพระราชโอรส ครับ มีแต่ พระราชธิดา คือ สมเด้จพระเจ้าภคีนีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตน์ราชสุดา สิริโสภาพรรณวดี จากคุณ : akkarachai เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 19:38:13

ความคิดเห็นที่ 9 ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล มีดังนี้ แต่แรก รัฐบาลพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา จะทูลเชิญสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ แต่ทั้งสองพระองค์ก็ปฏิเสธ ด้วยเหตุทรงพระชราภาพ และปัญหาด้วยพระสุขภาพ รัฐบาลจึงได้ทูลเชิญ และเชิญ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์อ๊อสคาร์นุทิศ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์ (พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์) พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา (พระโอรส พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์) และเจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) ต่อมา พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์ ทรงปลงพระชนม์ ด้วยเหตุที่ขัดแย้งกับรัฐบาล รัฐสภาจึงได้เชิญ เจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน (อุ่ม อินทรโยธิน) เป็นผู้สำเร็จราชการแทน เมื่อเจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) ถึงแก่อสัญกรรม รัฐบาลได้เชิญ นายปรีดี พนมยงค์ เป็นผู้สำเร็จราชการแทน แทนตำแหน่งที่ว่างลง เมื่อทั้งเจ้าพระยามพิชเยนทรโยธิน ถึงแก่อสัญกรรม และพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา ทรงลาออก ก็มิได้แต่งตั้งผู้ใดเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ จนนายปรีดี  พนมยงค์ ขอพระราชทานถวายพระราชอำนาจคืน เมื่อทรงบรรลุนิตภาวะ จากคุณ : พระนายไวย เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 19:46:43

ความคิดเห็นที่ 10 แอบหมั่นไส้ คุณ akkarachai แล้ว 555 แก่เกินหน้าเกินตาฉัน(อาจารย์) จากคุณ : อ.ม.ภักดิราช เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 20:10:31

ความคิดเห็นที่ 11 55555 บอกแล้วอย่ามาเรียกผมอาจารย์ อายุยังไม่ถึง 20 เลย พึ่งทำบัตรประชาชนไป 2ปีที่แล้วเอง!  ^^ แก้ไขเมื่อ 23 ต.ค. 52 20:28:23 จากคุณ : akkarachai เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 20:27:48

ความคิดเห็นที่ 12 จากความเห็นที่ 5 ใช้คำว่าทิวงคตถูกแล้วครับ ทิวงคตหรือเสด็จทิวงคต เป็นคำที่มีความหมายว่า ตายหรือเสียชีวิตที่ใช้กับ พระมหากษัตริย์ต่างประเทศ, กรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระราชวงศ์ที่ดำรงพระอิสริยศักดิ์สูง ทรงเศวตฉัตร ๗ ชั้น, เจ้าฟ้าซึ่งได้รับการเฉลิมพระยศ พิเศษ แต่ยังทรงฉัตร ๕ ชั้น อย่างสมเด็จพระอนุชาธิราชทั้งสองพระองค์ครับ จากคุณ : paracelsus (paracelsus) เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 20:28:33

ความคิดเห็นที่ 13 เมื่อสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สวรรคต ในพระบรมราชโองการประกาศใช้คำว่า "สวรรคต" ครับ "...ถึง ณ วันที่ ๔ มกราคม รัตนโกสินทร์ศก ๑๑๓ สวรรคต โปรดเกล้าฯ ให้เชิญพระบรมศพไปประดิษฐานไว้ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ในการที่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสวรรคตครั้งนี้ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ไว้ทุกข์ในราชการกำหนดเดือนหนึ่ง..." แม้ในเอกสารราชการต่อๆ มาก็ใช้คำว่า "สวรรคต" ส่วนคำว่า "ทิวงคต" ตามที่เคยมีมา หากใช้กับพระราชวงศ์ของไทย เคยใช้กับ "กรมพระราชวังบวรวิชัยชาญ" ซึ่งมิได้ทรงศักดิ์เป็นสมเด็จพระบวรราชเจ้าฯ หรือเจ้านายที่ทรงฐานันดรศักดิ์สูงเป็นพิเศษ เช่น สมเด็จพระอนุชาธิราชในรัชกาลที่ 6 และสมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข ในรัชกาลที่ 7 ส่วนเรื่องรัชทายาทในสมัยรัชกาลที่ 7 ผมเคยเขียนไว้ในบล๊อก ซึ่งคุณ akkarachai ได้กรุณาคัดลอกมาตอบในกระทู้นี้แล้วบางส่วน ยังไงถ้าท่าน จขกท. สนใจลองไปอ่านบล๊อกผมได้นะครับ http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=roybilan&date=04-07-2006&group=1&gblog=15 จากคุณ : รอยใบลาน เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 21:19:02

ความคิดเห็นที่ 14 พอดีผมเคบเก็บมูลเรื่องผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในสมัยรัชกาลที่ 8 ไว้ ยังไงก็ขออนุญาตเพิ่มเติมข้อมูลต่อจากคุณพระนายไวย เผื่อจะเป็นประโยชน์ สำหรับ จขกท. ครับ 1. สภาผู้แทนราษฎรมีมติแต่งตั้งคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในระหว่างที่สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวยังไม่ทรงบรรลุนิติภาวะ ดังนี้ (7 มีนาคม 2477 - 19 สิงหาคม 2478) - พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์ ประธาน (สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 12 สิงหาคม 2478) - พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา - เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) 2. สภาผู้แทนราษฎรมีมติซ่อมคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ และแต่งตั้งประธานคณะผู้สำเร็จราชการฯ ใหม่ เนื่องจากการสิ้นพระชนม์ของพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์ ดังนี้ (20 สิงหาคม 2478 - 3 สิงหาคม2480) - พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา ประธาน - เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) - เจ้าพระยาพิชเยนทร์โยธิน (อุ่ม อินทรโยธิน) 3. สภาผู้แทนราษฎรมีมติแต่งตั้งคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์คณะใหม่ เนื่องจากคณะผู้สำเร็จราชการฯ คณะเดิมลาออกทั้งคณะ ดังนี้ (4 สิงหาคม 2480 - 15 ธันวาคม2484) - พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา ประธาน - เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) ถึงแก่อสัญกรรมในปี พ.ศ. 2481 - เจ้าพระยาพิชเยนทร์โยธิน (อุ่ม อินทรโยธิน) 4. สภาผู้แทนราษฎรมีมติตั้งซ่อมคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ เนื่องจากเจ้าพระยายมราชถึงแก่อสัญกรรม และเจ้าพระยาพิชเยนทรโยธินชราภาพสุขภาพไม่สมบูรณ์ ดังนี้ (16 ธันวาคม 2484 - 31 กรกฎาคม2487) - พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา ประธาน - เจ้าพระยาพิชเยนทร์โยธิน (อุ่ม อินทรโยธิน) ถึงแก่อสัญกรรมในปี 2485 - หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) 5. สภาผู้แทนราษฎรมีมติแต่งตั้ง "หลวงประดิษฐ์มนูธรรม" (ปรีดี พนมยงค์) เป็นผู้สำเร็จราชการฯ แต่เพียงผู้เดียว ภายหลังจากพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา กราบบังคมทูลลาออกจากตำแหน่ง (1 สิงหาคม 2487 - 20 กันายายน 2488) 6. สภาผู้แทนราษฎรมีมติแต่งตั้ง "หลวงประดิษฐ์มนูธรรม" (ปรีดี พนมยงค์) เป็นผู้สำเร็จราชการฯ เนื่องจากสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงบรรลุนิติภาวะ แต่ยังไม่สามารถเสด็จนิวัตประเทศไทยเพื่อกลับมารับพระราชภาระในการบริหารพระราชอาณาจักรได้ (20 กันยายน 2488 - 5 ธันวาคม 2488) แก้ไขเมื่อ 24 ต.ค. 52 18:36:28 จากคุณ : รอยใบลาน เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 21:23:57

ความคิดเห็นที่ 15 ขออนุญาตแก้ไขคุณ paracelsus วังหน้า ในรัตนโกสิน มีด้วยกัน ๓ ลำดับชั้น พระบาทสมเด็จพระสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงรับพระมหากรุณาธิคุณ พระราชทาน "บวรราชาภิเษก" ให้เป็น พระเจ้าแผ่นดินเสมอด้วยพระองค์เอง ต่อมาคือ สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวร ที่รับพระมหากรุณาธิคุณ พระราชทาน "อุปราชาภิเษก" ให้เป็นวังหน้า ซึ่งทั้งสองลำดับ กริยาราชาศัพท์ ที่จะแปลว่า ตาย คือ "สวรรคต" ส่วนกรมพระราชวังบวรวิชัยชาญ ใช้เพียง "ทิวงคต" ประการที่ ๒ เจ้านายทรงเศวตฉัตร ๗ ชั้น คือ เจ้านายในลำดับ สมเด็จพระบรมราชนีนาถ สมเด็จพระบรมราชินี สมเด็จพระบรมราชเทวี สมเด็จพระบรมราชชนก สมเด็จพระบรมราชชนนี สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ และสมเด็จพระบรมราชกุมารี ทั้งหมดกริยาราชาศัพท์ที่แปลว่า "ตาย" คือ "สวรรคต" โดยรวม สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสุดารัตน์ราชประยูร ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ถวายพระเกียรติยศ เสมอด้วย สมเด็จพระบรมราชชนนี อย่างไรก็ตาม เมื่อกรณีล่าสุด พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระเกียรติยศเพิ่มเติมแก่สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้าฯ กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ โดยพระราชทาน "พระสัปตปฏลเศวตฉัตร" แต่ไม่ได้เปลี่ยนสถาปนาพระยศเพิ่มเติม กริยาราชาศัพท์จึงคงใช้เพียง "สิ้นพระชนม์" จากคุณ : พระนายไวย เขียนเมื่อ : 23 ต.ค. 52 22:05:20

ความคิดเห็นที่ 16 ขอเรียนถามถึงเรื่องคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในสมัยรัชกาลที่ ๘ ของคุณรอยใบลาน ในความคิดเห็นที่ ๑๔ ว่า ช่วงที่ ๔ เหตุใดชื่อของเจ้าพระยาพิชเยนทร์โยธิน (อุ่ม อินทรโยธิน) ถึงหายไปจากช่วงเวลานี้ หรือว่าท่านถูกถอดออกจากตำแหน่ง พอดีผมอ่านราชกิจจานุเบกษาเมื่อครั้งเลือกตั้งซ่อมให้นายปรีดีดำรงตำแหน่งนี้เพิ่ม แต่ก็ไม่เห็นว่ามีให้ปลดเจ้าพระยาพิชเยนทร์โยธิน (อุ่ม อินทรโยธิน) ออกไป ขอบคุณครับ จากคุณ : Antares Kung เขียนเมื่อ : 24 ต.ค. 52 10:50:39

ความคิดเห็นที่ 17 เรียนคุณ Antares Kung จริงๆ แล้วท่านเจ้าพระยาพิชเยนทร์โยธิน ไม่ได้ออกจากการเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในปี 2484 ครับ เพียงแต่ผมตกชื่อท่านไป โดยท่านยังคงดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ จนถึงแก่อสัญกรรมในปี 2485 ครับ ผมหารายละเอียดเกี่ยวกับการอสัญกรรมของท่านอยู่ ลองค้นดูในราชกิจจาคร่าวๆ ยังไม่พบเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการอสัญกรรมของท่าน ไม่เหมือนเมื่อครั้งเจ้าพระยายมราชถึงแก่อสัญกรรม ยังไงท่าใดมีข้อมูลเกี่ยววันอสัญกรรมก็รบกวนด้วยครับ ขอบคุณที่กรุณาทักท้วงนะครับ แก้ไขเมื่อ 24 ต.ค. 52 18:46:16 แก้ไขเมื่อ 24 ต.ค. 52 18:35:25 จากคุณ : รอยใบลาน เขียนเมื่อ : 24 ต.ค. 52 18:34:41

ความคิดเห็นที่ 18 ที่จขกท.ว่าไว้ ช่วงรัชกาลที่ 8 ทรงพระเยาว์ ก็มีผู้สำเร็จราชการแผ่นดินดูแลอยู่ร่วมๆ 20 ปี ใช่หรือเปล่าครับ ? v v v รัชกาลที่8ทรงครองราชย์อยู่ราวๆ12ปีเท่านั้นครับ จากคุณ : zodiac28 เขียนเมื่อ : 24 ต.ค. 52 23:49:54

ความคิดเห็นที่ 19 บอกตรงๆดิฉันว่าพระนิพนท์ของพระองค์จุลและงานเขียนของ มรว.นริศรา หลายๆจุดฟังดูเข้าข้างตัวเองอ้อไม่ใช่สิดูอวดตัวมากกว่านำมาเป็นตัวชี้วัดไม่ได้หรอก จากคุณ : supply1 (supply1) เขียนเมื่อ : 25 ต.ค. 52 20:39:30

ความคิดเห็นที่ 20 อ่านพระนิพนธ์ของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ แล้วต้องอ่านหนังสือชีวิตเหมือนฝัน ของคุณหญิงมณี  สิริวรสาร ด้วยครับ  มีหลายเรื่องที่ขัดแย้งกัน โดยเฉพาะเรื่องพระอุปนิสัยของพระองค์จุลครับ จากคุณ : ทับศานต์ใจ เขียนเมื่อ : 25 ต.ค. 52 21:14:28

ความคิดเห็นที่ 21 จาก คหที่ #6 ขอเรียนถามผู้รู้ว่า ถ้าจะนับการเรียงลำดับพระยศของพระมารดาในการสืบสันตติวงศ์ เมื่อสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ พระองค์แรก เสด็จสวรรคต ตำแหน่งสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ พระองค์ต่อมาก็น่าจะตกอยู่กับสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าสมมติวงษ์วโรทัย พระอนุชาร่วมพระราชนนีกับสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชพระองค์แรก ซึ่งนับเป็นองค์ที่ 4ในสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี ซึ่งขณะนั้นทรงมีพระชนมายุ 13 พรรษาแล้ว.? จากคุณ : วุธวาร เขียนเมื่อ : 26 ต.ค. 52 16:19:55

ความคิดเห็นที่ 22 จากความเห็นที่ ๒๑ ที่ให้ข้อคิดเห็นเรื่องการสืบราชสันตติวงศ์โดยนับตามพระอิสริยยศของพระราชมารดา  ซึ่งการสืบทอดตำแหน่งสยามมกุฎราชกุมารน่าจะไปตกแก่สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมขุนศรีธรรมราชธำรงฤทธิ์นั้น  ข้อนี้ไม่มีหลักฐานที่พอจะหยิบยกขึ้นอ้างอิงได้  แต่มีข้อสังเกตว่า ในบรดดาพระราชโอรสในล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ ที่มี "มหา" นำหน้าพระนามนั้นมีอยู่เพียง ๒ พระองค์ คือ สมเด็จเจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ  และสมเด็จเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ  และเมื่อพระราชทานพระสุพรรณบัฏสมเด็จเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ เป็นกรมขุนเทพทวาราวดีนั้น  ก็ทรงระบุไว้ในประกาศว่า ทรงเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามีพระเกียรติยศเป็นลำดับที่ ๒ รองจากสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ  ให้ทรงศักดินา ๕๐,๐๐๐  ซึ่งต่างจากสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าพระองค์อื่นๆ ที่ทรงศักดินา ๔๐,๐๐๐ ข้อนี้น่าจะเป็นพยานได้ว่า ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ ทรงวางลำดับสืบราชสันตติวงศ์ให้ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ ทรงเป็นพระรัชทายาทต่อจากสมเด็จพระบรมฯ พระองค์ใหญ่มาแต่แรกแล้ว ยังมีข้อสังเกตตรงพระนามกรมอีก คือ พระนามกรมดทพทวาราวดีนั้นหมายถึงกรุงศรีอยุธยา  ในขณะที่พระนามกรมของล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๗ คือ สุโขทัยธรรมราชา หรือกรุงสุโขทัย  โปรดสังเกตว่า พระนามกรมทั้งสองนี้ล้วนเป็นราชธานีเก่าของไทย  และทั้งสองพระองค์ได้ทรงรับราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์ทั้งสองพระองค์ อีกเรื่องหนึ่งที่ผมสงสัยมานานเพิ่งมาพบความกระจ่างเมื่อได้อ่านพระราชหัตถเลขาในล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ ที่พระราชทานไปยังเจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี  เมื่อยังเป็นพระยาวิสุทธสุริยศักดิ์โดยละเอียดอีกครั้ง  ประเด็นที่ผมเคยสงสัย คือ เมื่อสมเด็จพระบรมฯ พระองค์ใหญ่เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่  ๔  มกราคม  พ.ศ.  ๒๔๓๗  ถึงวันที่  ๑๗  มกราคม  หรืออีก ๑๓ วันต่อมา  ได้มีพระบรมราชโองกาสถาปนาสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ กรมขุนเทพทวาราวดี ขึ้นเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ  ทั้งที่เวลานั้นยังประทับอยู่ที่ประเทศอังกฤษ  และยังประดิษฐานพระบรมศพสมเด็จพระบรมฯ อยู่  ซึ่งตามธรรมเนียมแล้วไม่ว่าจะเป็นการสถาปนาเจ้านาย  พระราชาคณะ หรือแม้แต่ข้าราชการ  ก็จะรอให้เสร็จการพระราชทานเพลิงศพก่อน  จึงจะสถาปนาคนใหม่ขึ้นแทน  และในประกาศสถาปนาสมเด็จพระบรมฯ พระองค์ใหม่นั้นก็มีความตอนหนึ่งว่า  เพื่อป้องกันความไม่แน่นอน  ข้อสังเกตนี้เล่นเอาผมงงมานาน  เพิ่งมาพบคำเฉลยว่า ในปี พ.ศ. ๒๔๓๗ นั้น  ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ ทรงพระประชวรหนัก  คงจะเป็นเพราะผลสืบเนื่องจากเหตุการณ์ ร.ศ. ๑๑๒  แต่เดชะบุญของสยามประเทศที่พระพลานามัยกลับฟื้นคืนดีมาได้  จึงน่าจะเป็นเหตุผลสำคัญที่ต้องทรงรีบกำหนดพระรัชทายาทไว้เพื่อป้องกันความวุ่นวาย จากคุณ : V_Mee เขียนเมื่อ : 26 ต.ค. 52 23:30:16

ความคิดเห็นที่ 23 ขอบพระคุณ คุณ V_Mee ครับ. ขอต่ออีกนิด ครับ ผมเคยอ่านเจอในหนังสือของ ฉลองพงศ์ ว่า เมื่อพระพุทธเจ้าหลวงทรงสถาปนา สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ พระราชโอรสองค์ใหญ่ในสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระวรราชเทวี ซึ่งมีพระชนมายุเป็นอันดับสองรองลงมาจากสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุรหิศ ขึ้นเป็นมกุฎราชกุมาร หลังจากนั้นทรงมีกระแสพระราชดำรัสกับสมเด็จพระนางเจ้าว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี ว่า "ลูกแม่กลางกับลูกแม่เล็ก ให้นึกว่าเป็นลูกแม่เดียวกัน เรียงพี่เรียงน้องในการสืบสันตติวงศ์" และที่มีการกล่าวว่า สมเด็จพระพันปีหลวงทรงขอว่า "การสืบสันตติวงศ์นั้นขอให้สืบในสายของพระองค์ให้หมดก่อน แล้วค่อยลงไปที่มเหสีพระองค์อื่น"  แสดงว่า ทรงมีพระราชดำรัส กับพระพี่นางฯ พระน้องนางฯ หลังจากที่พระพุทธเจ้าหลวงเสด็จสวรรคตแล้ว ใช่หรอไม่ อย่างไร ครับ จากคุณ : วุธวาร เขียนเมื่อ : 27 ต.ค. 52 17:02:19

ความคิดเห็นที่ 24 ถ้าพระราชกระแสที่ว่า ""ลูกแม่กลางกับลูกแม่เล็ก ให้นึกว่าเป็นลูกแม่เดียวกัน เรียงพี่เรียงน้องในการสืบสันตติวงศ์" นั้นมีอยู่จริง  ก็น่าจะเป็นพระราชกระแสที่มีมาก่อนที่จะโปรดสถาปนาล้นเกล้าฯ รัชก่ลที่ ๖ เป็นสมเด็จพระบรมโอรสวาธิราชฯ ดังได้เรียนไว้แล้วในความเห็นข้างต้นว่า ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ ทรงมีพระเกียรติยศเป็นที่ ๒ รองจากสมเด็จพระบรมฯ พระองค์ใหญ่ พยานอีกเรื่องคือพระโทรเลขที่ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ กราบบังคมทูลล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕  เมื่อแรกทรงรับสถาปนาเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ  ซึ่งมีความตอนหนึ่งว่า "ข้าพระพุทธเจ้า ขอพระราชทานกราบบังคมทูลพระกรุณา  รับพระพรอันมงคลนั้นไว้เหนือเกล้าฯ แลขอพระราชทานปฏิญาณไว้ว่า  ข้าพระพุทธเจ้าจะอุสาหะทนความยากลำบาก  ที่จะเล่าเรียนศึกษาวิชาการทั้งปวง  จนให้ข้าพระพุทธเจ้าได้เปนคนสมควรที่จะนับได้ว่า  เปนลูกผู้ที่จะฉลองพระเดชพระคุณในทูลหม่อม   ในสมเด็จป้า   แลในเสด็จแม่   โดยเสมอภาคเท่ากันหมด  แลโดยความซื่อตรงด้วย" สมเด็จป้าในพระโทรเลขนั้นคือ สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสส่อัยยิกาเจ้า  ส่วนเสด็จแม่นั้นก็คือ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พันปีหลวง ส่วนประเด็นเรื่องแก้ธรรมเนียมสืบราชสันตติวงศ์มาเป็นสายสมเด็จพระพันปีหลวงนั้น  น่าจะมีพระราชดำริเมื่อคราวเสด็จประพาสยุโรปครั้งแรก  เพราะถ้าได้อ่านจดหมายเหตุเสด็จประพาสยุโรปแล้วจะเห็นว่า ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ ทรงรับธรรมเนียมตะวันตก  เช่นเมื่อมีการถวายพระพรควีนของไทยก็จะหมายถึงสมเด็จพระพันปีหลวงเพียงพระองค์เดียว  และไม่มีการกล่าวถึงฝ่ายในพระองค์อื่นในเวลาติดต่อกับต่างประเทศเลย จากคุณ : V_Mee เขียนเมื่อ : 27 ต.ค. 52 18:11:18

ความคิดเห็นที่ 25 จากที่ได้ตามไปอ่านราชกิจจานุเบกษาที่คุณ V_mee กล่าวถึงในความเห็น ๒๒ ผมมองว่า ณ ขณะนั้น พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงวางลำดับสืบราชสันตติวงศ์ตามพระชนมายุของพระราชโอรสมากกว่านับตามพระอิสริยยศของพระราชมารดาครับ ส่วนพระนามกรม เทพทวาราวดี (รัชกาลที่ ๖) และ สุโขทัยธรรมราชา (รัชกาลที่ ๗) ผมว่านับเป็นความบังเอิญมากกว่าที่พระนามกรมของทั้ง ๒ พระองค์เป็นนามของกรุงเก่าและได้ขึ้นครองราชย์ เพราะตอนสถาปนากรมนั้น คงไม่มีผู้ใดรู้ว่าพระองค์ไหนจะได้ทรงรับราชสมบัติ จากคุณ : Antares Kung เขียนเมื่อ : 28 ต.ค. 52 00:55:52

ความคิดเห็นที่ 26 เรื่องพระนามกรมของในหลวงรัชกาลที่ ๖ และ ๗ นั้น  แจจะเป็นเรื่องบังอิญอย่างที่ความเห็นที่ ๒๕ กล่าวไว้ก็ได้นะครับ  แต่มีเรื่องเล่าต่อๆ กันมาว่า ครั้งหนึ่งล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕  มีรับสั่งให้โหรหลวงคำนวณดวงพระชตาของพระเจ้าซาร์นิโคลาสที่ ๒  เมื่อยังเป็นรัชทายาทกรุงรัสเซีย  ท่านเล่ากันว่า โหรหลวงกราบบังคมทูลผลการพยากรณ์ว่า เจ้าของดวงพระชตานี้จะทำให้วงศ์สกุลล่มสลาย  ความทราบฝ่าละอองธุลีพระบาทแล้วโปรดให้โหรหลวงอีกนายหนึ่งคำนวณซ้ำอีกครั้งดูเหมือนจะให้คำนวณตามหลักโหราศาสตร์สากลหรืออย่างไรนี่แหละครับ  ผลออกมาตรงกัน  จึงโปรดให้ระงีบเรื่องนี้ ที่เล่ามานี้ก็เพื่อจะชี้ให้เห็นว่า ในการพระราชทานพระสุพรรณบัฏตั้งกรมในสมัยก่อนนั้น  จะต้องมีการคำนวณดวงพระชตาก่อนเสมอ  และนามกรมที่พระราชทานมานั้นยังผูกอยู่กับดวงพระชตาของแต่ละพระองค์ด้วย   นอกจากพระนามกรมของล้นเกล้าฯ ทั้งสองพระองค์แล้ว  ยังมีที่น่าสังเกตที่พระนามกรมทูลกระหม่อมจักรพงษ์  ซึ่งทรงกรมเป็นกรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ  ที่น่าคิดคือ เมืองพิษณุโลกนั้นเป็นเมืองลูกหลวงที่โปรดให้พระรัชทายาทไปครองเมืองนี้มาแต่สมัยอยุธยา  แล้วในรัชกาลที่ ๖ ทูลกระหม่อมจักรพงษ์ก็ทรงเป็นพระรัชทายาทเหมือนกัน เรื่องที่เล่านี้เป็นเพียงข้อสังเกต  อย่าถือเป็นสาระจริงจังนะครับ จากคุณ : V_Mee เขียนเมื่อ : 28 ต.ค. 52 07:30:15

ความคิดเห็นที่ 27 กระผมมีความเห็นว่า ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ การสืบราชสมบัติอาจจะตามลำดับพระชนมายุพระราชโอรสมากกว่าครับ ซึ่งถ้าเป็นเช่นนั้น ก็ตอบกรณีเจ้าฟ้าสมมติฯ ได้ เนื่องจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าฯ พระชนมายุมากกว่า ต่างจากรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าฯ ที่ทรงประกาศกฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบราชสันตติวงศ์แล้ว ส่วนพระนามกรม ผมมองว่าอาจจะเป็นตามลำดับชั้นหัวเมือง ซึ่งเป็นที่แน่นอนว่าพระราชโอรสชั้นเจ้าฟ้า จะทรงกรมชื่อเมืองระดับพระยามหานคร หรืออย่างน้อยก็หัวเมืองชั้นโท ในขณะที่ชั้นพระองค์เจ้าจะทรงกรมชื่อหัวเมืองชั้นโท ตรีและจัตวา รายชื่อหัวเมืองชั้นต่างๆ เมืองพญามหานคร แต่ได้ถือน้ำพระพัท            มีอยู่ ๘ เมืองด้วยกันคือ เมืองพิศณุโลก  เมืองสัชนาไล  มืองศุกโขไท เมืองกำแพงเพช  เมืองนครศรีธรรมราช  เมืองนครราชสีมา เมืองตะนาวศรี  เมืองทวาย เมืองลูกหลวง  ได้แก่  เมืองพิศณุโลก  เมืองสวรรคโลก  เมืองกำแพงเพช  เมืองลพบุรี  เมืองสิงคบุรี เมืองหลานหลวง   ได้แก่  เมืองอินทบุรี  เมืองพรหมบุรี หัวเมืองเอก   จากเดิมเป็นเมืองพระยามหานคร แต่ตัดทิ้งไปบ้างเหลือเมืองพิษณุโลก  นครศรีธรรมราช นอกนั้นตัดทิ้งไปให้เป็นเมืองประเทศราช เพราะอยู่ไกลออกไปควบคุมไม่ได้ หัวเมืองโท  คือหัวเมืองพระยามหานครเก่า เช่นกัน มีสวรรคโลก  สุโขทัย  กำแพงเพช  เพ็ชรบูรณ์ทางเหนือ  นครราชสีมา  ทางตะวันออก และตะนาวศรีทางใต้  หัวเมืองโทมีความสำคัญต่ออยุธยาในเรื่องการสงคราม หัวเมืองตรี  คือเมืองพิชัย  พิจิตร  นครสวรรค์  จันทบูรณ์  ไชยา  พัทลุง  ชุมพร หัวเมืองจัตวา  เป็นเมืองเล็กลงไปปกครองโดยหัวเมืองตรี โท เอก และเจ้าฟ้าต่างพระมารดา ก็จะทรงกรมชื่อเมืองที่อยู่ต่างทิศกัน ได้แก่ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าพาหุรัดมณีมัย กรมพระเทพนารีรัตน์ (พ.ศ. ๒๔๒๑-๒๔๓๐) พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (พ.ศ. ๒๔๒๓-๒๔๖๘) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าตรีเพชรุตม์ธำรง (พ.ศ. ๒๔๒๔-๒๔๓๐) จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจักรพงศ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ (พ.ศ. ๒๔๒๕-๒๔๖๓) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์ (พ.ศ. ๒๔๒๘-๒๔๓๐) สมเด็จเจ้าฟ้าหญิง (ประสูติเมื่อวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2430 แต่สิ้นพระชนม์ในวันประสูติ) พลเรือเอก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา (พ.ศ. ๒๔๓๒-๒๔๖๗) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย (พ.ศ. ๒๔๓๕-๒๔๖๖) และ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (กรมขุนสุโขทัยธรรมราชา) (พ.ศ. ๒๔๓๖-๒๔๘๔) สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า สมเด็จพระบรมราชปิตุลาธิบดี เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอิศริยาลงกรณ์ (สิ้นพระชนม์เมื่อทรงพระเยาว์) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าวิจิตรจิรประภา (สิ้นพระชนม์เมื่อทรงพระเยาว์) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าสมมติวงศ์วโรทัย กรมขุนศรีธรรมราชธำรงฤทธิ์ สมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าศิราภรณ์โสภณ พิมลรัตนวดี (สิ้นพระชนม์เมื่อทรงพระเยาว์) สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก (สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ามหิดลอดุยเดช กรมหลวงสงขลานครินทร์) สมเด็จเจ้าฟ้าหญิง สิ้นพระชนม์เมื่อพระชันษาได้ ๔ วัน สมเด็จพระนางเจ้าสุขุมาลมารศรีฯ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าสุทธาทิพยรัตน์ สุขุมขัตติยกัลยาวดี กรมหลวงศรีรัตนโกสินทร สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าอุบลรัตนนารีนาค กรมขุนอรรควรราชกัลยา สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าเยาวมาลย์นฤมล กรมขุนสวรรคโลกลักษณวดี หรือ สมเด็จหญิงเล็ก พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจันทราสรัทวาร กรมขุนพิจิตรเจษฎ์จันทร์ หรือ สมเด็จหญิงใหญ่ พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา พลเอก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลฑิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศร์ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี (สิ้นพระชนม์เมื่อทรงพระเยาว์) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามาลินีนพดารา กรมขุนศรีสัชนาลัยสุรกัญญา สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านิภานภดล กรมขุนอู่ทองเขตขัตติยนารี ประมาณนี้นะครับ ตามความเห็นผม จากคุณ : ciri เขียนเมื่อ : 28 ต.ค. 52 11:32:05

ความคิดเห็นที่ 28 ตามความเห็น 19 เรื่อง พระนิพนท์ของพระองค์จุลและงานเขียนของ มรว.นริศรา  นั้น กระผมว่า เป็นงานเขียนตามมุมมองของผู้นิพนธ์ ก็ย่อมสะท้อนภาพจากฝั่งที่เขาเห็นอย่างไรก็ว่าไปอย่างนั้น ในมุมมองของผู้ที่สูญเสียก็ย่อมกลายเป็นมุมมองที่เข้าข้างตัวอยู่เป็นธรรมดา ซึ่งขึ่นกับมุมมองและค่านิยมในสมัยนั้นซึ่งเป็นสมบูรณาญาสิทธิราชย์ พระบรมราชโองการ ก็ย่อมเป็นที่สิ้นสุดของทุกข้อโต้แย้งใดๆ โดยสิ้นเชิง เหลือเพียงความรู้สึกของเขาที่มาแสดงออกผ่านตัวอักษรเท่านั้น จากคุณ : ciri เขียนเมื่อ : 28 ต.ค. 52 11:54:10

ความคิดเห็นที่ 29 เรื่องการพระราชทานพระสุพรรณบัฆเจ้านายทรงกรมเป็นชื่อเมืองนี้ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ ทรงรับแบบอย่างมาจากธรรมเนียมอังกฤษแน่นอนครับ  เพราะมีพยานปรากฏในพระราชหัตถเลขาที่พระราชทานไปยังเจ้าพระเสด็จสุเรนทราธิบดี (ม.ร.ว.เปีย  มาลากุล) ว่า  ปรินส์ในยุโรปบางประเทศนั้นคนมีเงินก็สามารถเป็นปรินส์ได้  แต่ที่รัสเซียนั้นผู้ที่เป็นลูกหลวงหรือเป็นเชื้อพระวงศ์ชั้นสูงมักจะตั้งให้เป็นแกรนด์ดุค  ส้วนลูกหลวงของอังกฤษนั้นก็มักจะเป็นดุ๊กออฟเมืองต่างๆ  ไม่ใคร่จะเรียกปรินส์กันนัก ในประเด็นเรื่องพระนามกรมที่คุณ ciri  หยิบยกขึ้นเป็นข้อสังเกตนั้น  ผมเองก็มีข้อสังเกตเหมือนกันว่า  การพระราชทานสุพรรณบัฏตั้งลูกหลวงในรัชดาลที่ ๕ นั้น  แบ่งเป็น ๒ ชุดๆ แรก คือ ลูกหลวงชั้นเจ้าฟ้าเริ่มพระราชทานสัญญาบัตรตั้งกรมครั้งแรกในปี พ.ศ. ๒๔๓๑  โดยล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ ได้ทรงกรมเป็นกรมขุนเทพทวาราวดีหรือกรุงศรีอยุธยาเป็นพระองค์แรก   การพระราชทานพระสุพรรณบัฎสมเด็จเจ้าฟ้าชายนั้นจะพระราชทานเมื่อเจริญพระชนมายุครบ ๘ พรรษาแล้ว  หรือบางพระองค์พระราชทานพร้อมกับพิธีโสกันต์  แต่สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงนั้นจะพระราชทานพระสุพรรณบัฏเฉลิมพระนามแทน  ต่อเมื่อทรงเจริญพระชันษาเป็นผู้ใหญ่แล้วจึงจะได้รับกรม  ส่วนลูกเธอพระองค์เจ้านั้นจะได้รับกรมก็ต่อเมื่อทรงสำเร็จการศึกษาและกลับมารับราชการกันแล้ว  จึงจะได้ทรงกรม พระนามกรมลูกหลวงชั้นเจ้าฟ้าชายนั้น  นอกจากราชธานีเก่าทั้งสองเมืองดังได้กล่าวถึงแล้ว  พระนามกรมที่พระราชทานต่อๆ มาก็จะเป็นนามเมืองที่เคยมีลูกหลวงไปครองเมือง  เช่น   กรมขุนมไหสุริยสงขลา  พ.ศ. ๒๔๓๔ (ต่อมาเปลี่ยนเป็นกรมขุนนครสวรรค์วรพินิต) กรมขุนพิษณุโลกประชานาถ  พ.ศ. ๒๔๓๔ กรมขุนศรีธรรมราชธำรงฤทธิ์  พ.ศ. ๒๔๓๔ กรมหมื่นลพบุราดิศร พ.ศ. ๒๔๓๔  (ต่อมาเปลี่ยนเป็นกรมขุนลพบุรีราเมศวร์) กรมขุนนครราชสีมา  พ.ศ. ๒๔๔๑ กรมขุนนครสวรรค์วรพินิต  พ.ศ. ๒๔๔๕ กรมขุนสงขลานครินทร์  พ.ศ. ๒๔๔๖ กรมขุนเพชรบูรณ์อินทราชัย  พ.ศ. ๒๔๔๗ ส่วนลูกหลวงชั้นพระองค์เจ้าชายนั้นผู้ที่ได้รับพระราชทานพระสุพรรณบัฏพระองค์แรก คือ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทะในปี พ.ศ. ๒๔๔๒  ต่อด้วย กรมหมื่นนครไชยศรีสุรเดช  ในปี ๒๔๔๓   กรมหมื่นจันทบุรีนฤนาท  ปี พ.ศ. ๒๔๔๕ กรมหมื่นปราจิณกิติบดี  พ.ศ. ๒๔๔๕ กรมหมื่นชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ ปี พ.ศ. ๒๔๔๗ กรมหมื่นกำแพงเพชรอัครโยธิน  พ.ศ. ๒๔๔๙ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม  พ.ศ. ๒๔๕๐ พระราชทานพระสุพรรณบัฏต่อมาในรัชกาลที่ ๖ คือ กรมหมื่นสิงหวิกรมเกรียงไกร  พ.ศ. ๒๔๕๕ กรมหมื่นสรรควิสัยนรบดี  พ.ศ. ๒๔๕๕ กรมหมื่นไชยาศรีสุริโยภาส  พ.ศ. ๒๔๕๗ กรมหมื่นชัยนาทนเรนทร  พ.ศ. ๒๔๕๗ ถ้าสังเกตพระนามกรมลูกยาเธอทั้งหมดเปรียบเทียบกับการจัดตั้งมณฑลเทศาภิบาลซึ่งเริ่มเป็นรูปเป็นร่างมาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๓๗ แล้ว จะเห็นได้ว่า  พระนามกรมลูกหลวงชั้นสมเด็จเจ้าฟ้านั้นล้วนพ้องกับนามมณฑลด้วย  เว้นแต่กรมหมื่นลพบุราดิศรเพียงพระองค์เดียวที่เป็นนามเมืองในมณฑลกรุงเก่า  แต่เมื่อพระราชทานพระสุพรรณบัฏนั้นยังไม่ได้จัดตั้งเทศาภิบาล และถ้าดูตามลำดับเวลาลงมาจะเห็นได้ว่า ลูกเธอชั้นพระองค์เจ้าซึ่งเป็นชั้นใหญ่ก็ทรงพระนามกรมเป็นมณฑลเหมือนกันคือ  มณฑลราชบุรี  นครไชยศรี  จันทบุรี  ปราจิณ  และชุมพรซึ่งต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๖ เปลี่ยนเป็นมณฑลสุราษฎร์ พระนามกรมที่เป็นนามมณฑลนี้เกือบจะครบทุกมณฑลในสมัยรัชกาลที่ ๕ เลยทีเดียว  นามมณฑลที่ไม่โปรดให้เป็นพระนามกรมนั้นคือ มณฑลอุดร  มณฑลอุบล  มณฑลภูเก็ต และมณฑลปัตตานี  การที่ไม่โปรดขนานพระนามกรมเป็น ๔ มณฑลนั้นอาจจะเป็นเพราะเป็นมณฑลที่ห่างไกลและล่อแหลมต่อการถูกชาติมหาอำนาจเฉือนเอาไปครอง นอกจากนั้นหากสังเกตราชทินนามของปลัดกรมและสมุห์บัญชีของลูกเธอชั้นเจ้าฟ้าแล้วก็จะพบว่านามปลัดกรมจะเป็นชื่อหัวเมืองฝ่ายเหนือหรืออีสาน ส่วนสมุห์บัญชีจะเป็นชื่อหัวเมืองปักษ์ใต้  ส่วนลูกหลวงชั้นพระองค์เจ้าที่มีพระนามกรมเป็นนามมณฑล  ปลัดกรมและสมุห์บัญชีก็จะมีนามเป็นชื่อเมืองในมณฑลนั้นๆ  ส่วนชั้นรองลงมาที่มีพระนามกรมเป็นชื่อเมือง  ปลัดกรมและสมุห์บัญชีก็จะมีนามกรมเป็นชื่ออำเภอในเมืองนั้นๆ จากคุณ : V_Mee เขียนเมื่อ : 28 ต.ค. 52 19:22:05