ความคิดเห็นที่ 1 คืออารยธรรมของทางเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ จะรับอารยธรรมจากทางอินเดียและจีนเป็นหลัก กำเนิดของตราประทับนั้นเกิดจากดินแดนแถบลุ่มน้ำไทกริซ - ยูเฟรติส แถบตะวันออกกลาง และเผยแพร่ไปสองทาง ทางหนึ่งไปทางยุโรป อีกทางมาทางอินเดีย โดยทั้งหมดนี้ผ่านทางพ่อค้าเป็นส่วนใหญ่ ตราประทับที่เข้าสู่อินเดียจากลุ่มน้ำสินธุ เข้าสู่ลำน้ำเจ้าพระยาเก่าในช่วงสมัยทวารวดี ซึ่งมีหลักฐานตราประทับหลงเหลืออยู่จำนวนหนึ่ง โดยตราประทับด้งกล่าวเป็นตราประจำตัวของพ่อค้า เพื่อผูกมัดสินค้าและบอกสถานภาพของตน หรือเป็นแม้กระทั่งเป็นเครื่องราง ตราประทับจะประทับจากหัวแหวนก็ดี ทำด้วยหินแกะก็ดี แล้วกดประทับลงบนผิววัสดุซึ่งหาง่ายและราคาถูก คือ ดินเหนียว ซึ่งยังคงสามารถหลงเหลือมาจนทุกวันนี้ ตราดังกล่าวยังถือวัฒนธรรมอินเดีย เช่น รูปสัตว์เคารพ ภาษาปัลลาวะ เป็นต้น จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 13 ส.ค. 53 07:30:39

ความคิดเห็นที่ 2 แต่ในทางฝั่งซีกโลกตะวันออก "จีน" มีอู่อารยธรรมอันเก่าแก่ ก็ได้มีการสร้างตราประทับของตนเองขึ้นมา ซึ่งประทับลงบนผ้าไหม และกระดาษตามลำดับ โดยใช้แตะลงบนครั่งแดง และประทับลงบนพื้นผิว ไม่ใช่ดินเหนียวอย่างทางอินเดีย คลังกระทู้เก่า เรื่องตราประทับและพระราชลัญจกรฮ่องเต้ http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2009/05/K7814260/K7814260.html จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 13 ส.ค. 53 07:39:13

ความคิดเห็นที่ 3 และต่อมาในเมื่อมีการตั้งราชธานีกรุงศรีอยุธยา แล้วใน พ.ศ. ๑๘๙๓ การประทับตราบนเอกสาร สารตรา ต่างๆเราก็ถือธรรมเนียมอย่างจีน เป็นหลักคือ การแกะลายเส้นและประทับลงบนครั่ง เพื่อทำการประทับตรา มีการวางแบบแผนการใช้งาน การจัดหมวดหมู่ของตรา และจำกัดฐานะของผู้ใช้ ซึ่งเริ่มต้นในสมัยอยุธยานั่นเอง เช่นตราพระนารายณ์ทรงครุฑ เป็นตราพระราชลัญจกรแบบเก่า ซึ่งได้ถูกนำมาพัฒนาต่อมาในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 13 ส.ค. 53 07:48:04

ความคิดเห็นที่ 4 ตราประทับในเอกสารโบราณ จะไม่ถือธรรมเนียมอย่างทางยุโรป ซึ่งทางยุโรปจะทำการหยดครั่งพร้อมประทับไปที่ครั่ง แต่ของไทยใช้ระบบเดียวกับจีน ประทับลงบนแป้นหมึกครั่งและประทับลงบนจดหมาย ซึ่งความคงทนก็ไม่แพ้กัน ซึ่งครั่งแดง เป็นวัสดุธรรมชาติ กลั่นมาจากรังแมลง จึงมีสีคงทนสีสดมาก จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 13 ส.ค. 53 07:51:50

ความคิดเห็นที่ 5 ในปัจจุบัน การประทับตราในเอกสารแบบฉบับโบราณ ยังคงมีอยู่ เช่น พระบรมราชโองการ, หนังสือสาสน์ตราตั้ง, หนังสือแต่งตั้งพระราชาคณะ เป็นต้น ยังคงถือธรรมเนียมเดิมอยู่ ส่วนคนทั่วไปไม่นิยมมีตราประทับ แต่ยึดถือลายมือชื่อ ลายเซ็นต์เหมือนทางฝั่งตะวันตกเป็นสำคัญ และทำนองเดียวกันทางจีน ญี่ปุ่น เกาหลี ยังคงยึดถือธรรมเนียมการประทับตราและลายเซ็นต์กันอยู่ จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 13 ส.ค. 53 07:56:03

ความคิดเห็นที่ 6 ผมเข้าใจว่า จขกท. จะหมายถึง การตีครั่ง อย่างในรูป ที่ฝรังเขาเรียก Wax Seal กระมัง จากคุณ : แปลงนาม เขียนเมื่อ : 13 ส.ค. 53 23:22:55

ความคิดเห็นที่ 7 เจตนา การตีครั่งบนเอกสาร ก็เพื่อเป็นหลักฐานแสดงสถานะของบุคคลให้ปรากฏ บนเอกสาร ซึ่งจะพบในเอกสารที่ไทยทำกับชาวตะวันตก เพราะนั่นเป็นวัฒนธรรมของชาวตะวันตกเขา หากเป็นสักยี่สิบปีที่แล้ว ใครจะส่งไปรษณีย์ภัณฑ์ ทางไปรษณีย์ก็ยังบังคับให้ต้องผูกเชือก และต้องตีครั่ง ลงบนปมเชือกที่ผูกเลย เวลานั้น เขาจะมีครั่ง ขายตามร้านเครื่องเขียน แต่ส่วนมากเป็นพลาสติก ไม่ใช่ครั่งจริงๆ พัสดุของหน่วยงานเอกชนใหญ่ๆ เขาจะตีเป็นโลโกของบริษัทสวยงาม ถ้าเป็นหน่วยราชการ ก็จะตีเป็นตราของหน่วยงาน หรือ ครุฑตัวเล็กๆ จากคุณ : แปลงนาม เขียนเมื่อ : 13 ส.ค. 53 23:31:14

ความคิดเห็นที่ 8 ธรรมเนียมไทย และจีน หากเป็นการตีตราเพื่อผนึกป้องกันการเปิดซองเอกสาร หรือหีบใส่สิ่งของสำคัญ จะมีการผูกด้วยเชือกที่ฟั่นเป็นพิเศษ และผนึกปมเชือกด้วย ดินเหนียวพร้อมตีตราลงบนดิน เมื่อก่อน ตู้เก็บของสำคัญ และประตู ล้วนใช้วิธีนี้ ปัจจุบันธรรมเนียมการผนึกยังใช้กับ ตู้คอนเทนเนอร์ที่ผ่านการตรวจของเจ้าพนักงานศุลกากร  หากแต่ใช้ ตะกั่ว แทนครั่ง หรือดินเหนียวอย่างในอดีต จากคุณ : แปลงนาม เขียนเมื่อ : 13 ส.ค. 53 23:39:18

ความคิดเห็นที่ 9 ผมขออนุญาต เห็นต่างในเรื่องสีครั่ง ที่เคยมีการแสดงไว้ดังนี้ สีแดงที่ประทับบนเอกสารจีนและไทยนั้น เขาไม่ใช้ครั่งในการประทับ ทั้งจีนและไทยใช้ผงของ ชาด ซึ่งเป็นสารประกอบ ปรอทซัลไฟด์ เมื่อละลายกับน้ำมันพืชจะได้เป็นหมึกสีแดงใช้ประทับเอกสาร รังครั่งจะละลายในแอลกอฮอล์ ใช้ทารองพื้นไม้ เรียกว่าแชลแลค มีสีน้ำตาล ส่วนสีแดง ที่นำไปย้อมไหม เป็นสีที่ได้จากตัวแมลงครั่ง แก้ไขเมื่อ 14 ส.ค. 53 23:41:28 จากคุณ : แปลงนาม เขียนเมื่อ : 13 ส.ค. 53 23:47:25

ความคิดเห็นที่ 10 ดวงตราจีนโบราณ ที่หลายคนเข้าใจกันว่า ใช้ประทับเอกสารนั้น มีมาก่อนที่จีนจะใช้กระดาษ หรือพู่กันเสียอีก จากคุณ : แปลงนาม เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 00:08:50

ความคิดเห็นที่ 11 ดวงตราตามรูปข้างต้น นักประวัติศาสตร์ท่านว่า คนโบราณเขาใช้ประทับดิน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกันการเปิดกล่องใส่ รายงานทางราชการ (อาจจะเป็นไผ่แกะสลัก ?) ที่บรรจุในกล่องเอกสาร ผูกด้วยเชือกในร่อง และมีช่องโบกด้วยดินสี่เหลี่ยม ไว้ประทับตราบนดินปิดปมเชือก แก้ไขเมื่อ 14 ส.ค. 53 00:16:10 จากคุณ : แปลงนาม เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 00:13:46

ความคิดเห็นที่ 12 ขอบคุณมากครับคุณหนุ่มรัตนะและคุณแปลงนาม ทั้งรูปภาพและข้อมูลที่เป็นประโยชน์ มีคำถามเพิ่มเติม คือ 1.ในฉากหนังสุริโยทัย(ฉบับ5ชม.) มีฉากถวายพระกระยาหารให้พระชัยราชา พนักงานผูกสำหรับด้วยผ้าแล้วมัดปลายผูกเชือก แล้วเอาอะไรมาปั้นเป็นก้อนแปะลงไป   แล้วประทับตรา  ถ้าอ่านจากกระทู้นี้คง เป็นการนำดินเหนียวมาใช้และัประทับตราใช่มั้ยครับ 2.เอกสารที่ว่าไทยทำกับชาติตะวันตกและประทับครั่ง ตามธรรมเนียมฝรั่งนั้น  พอจะมีตัวอย่างให้ดูมั้ยครับ 3.ครั่งที่มีขายตามไปรษณีย์สมัยก่อนนั้น   เป็นครั่งพลาสติก  นี่มันเป็นยังไงครับ  พอจะอธิบายได้มั้ยครับ คือสงสัยว่า  พลาสติกที่ว่านี้มันคงความอ่่อนได้นานแค่ไหน 4.เราสามารถหาซื้อครั่งธรรมชาติได้จากที่ไหนครับ แก้ไขเมื่อ 14 ส.ค. 53 23:34:18 จากคุณ : น่ารักอย่างกะยักษ์วัดแจ้ง เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 23:33:52

ความคิดเห็นที่ 13 ตอบ 1 การเชิญเครื่องเสวย เป็นธรรมเนียมมาแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา และจากพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑ ซึ่งเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค)ได้เรียบเรียงขึ้นนั้นความตอนหนึ่งได้กล่าวถึงเรื่อง “ออกพระราชกำหนดเกี่ยวกับเครื่องราชูปโภคและเครื่องเสวย” ไว้ว่า “.............หนึ่งให้เจ้าพนักงานพระกระยาเสวยนั้น เมื่อหุงพระสุธาโภชน์แลแต่งเครื่องที่จะเสวยได้แลเสวยมิได้ ตามตำราห้ามทั้งเจ็ดวัน ในวันข้างขึ้นข้างแรมเสร็จแล้ว ให้ประทับตราประจำหม้อเครื่องแล้ว ส่งให้เจ้าพนักงานผู้ใดคด จึงให้ผู้บังคับบัญชาพิจารณาดูตราประจำก่อน มิได้เห็นเป็นอันตรายประการใดแล้ว จึงให้คดเครื่องแล้วให้จดหมายเครื่องลงทุกประการ แล้วให้เจ้าพนักงานอันมีสติปัญญาซื่อสัตย์มั่นคง เทียบเครื่องตรวจตราดูทุกสิ่ง เห็นว่าไม่มีเหตุแล้ว จึงให้ประทับตราประจำเครื่องทั้งปวงส่งให้เจ้าพนักงานผู้เชิญเครื่องแล้ว ให้เจ้าพนักงานผู้ตั้งเครื่องถวายพิจารณาดูดวงตราเห็นว่าดีอยู่แล้ว จึงให้เปิดเครื่องออกตั้งถวาย เครื่องซึ่งจะเสวยได้นั้นให้จัดไว้ฝ่ายขวา เครื่องซึ่งต้องห้ามนั้นให้จัดไว้เบื้องซ้าย ครั้นเสวยแล้วเมื่อจะเชิญเครื่องกลับ ให้จดหมายไว้ว่าเวลานี้ เสวยสิ่งใดมากน้อยเท่าใด ให้เจ้าพนักงานเครื่องทั้งปวงเร่งทำตามพระราชกำหนดกฎหมายนี้ จงทุกประการ ถ้าแลมิได้ทำตามพระราชกำหนดนี้ ขาดแต่สิ่งใดสิ่งหนึ่งได้ ก็เอาตัวเป็นโทษตามโทษานุโทษ......” ขอให้ดูภาพถ่ายเก่าสมัยรัชกาลที่ ๔ เป็นตัวอย่างที่ดีในการเชิญเครื่องแบบโบราณ คือ เครื่องเสวยทุกอย่างจะจัดอยู่บนโต๊ะ แล้วครอบด้วยโอหุ้มผ้าแดง ซึ่งทั้งหมดนี้จะถูกห่อหุ้มด้วยผ้าขาว ประทับตราครั่งจากเจ้าพนักงานเชิญเครื่อง จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 08:33:22

ความคิดเห็นที่ 14 2.เอกสารที่ว่าไทยทำกับชาติตะวันตกและประทับครั่ง ตามธรรมเนียมฝรั่งนั้น  พอจะมีตัวอย่างให้ดูมั้ยครับ ***  ต้องไปขอดูที่ หอสมุดแห่งชาติ 3.ครั่งที่มีขายตามไปรษณีย์สมัยก่อนนั้น   เป็นครั่งพลาสติก  นี่มันเป็นยังไงครับ  พอจะอธิบายได้มั้ยครับ คือสงสัยว่า  พลาสติกที่ว่านี้มันคงความอ่่อนได้นานแค่ไหน *** เมื่อก่อนในที่ทำการไปรษณีย์ไม่ได้ขายครั่ง แต่มีบริการห่อ และหยอดครั่งลงบนปมเชือก เป็นส่วนควบของการบริการห่อพัสดุ ลักษณะของครั่งที่ขายกันตามร้านเครื่องเขียน(สมัยก่อน) มี สีและลักษณะเป็นแท่งแข็ง อย่างในรูป คห.7 แต่ไม่มีไส้กลาง เวลาใช้งาน ต้องนำแท่งครั่งไปลนไฟจากเทียนไข ให้หลอมละลายหยดลงบนปมเชือก หรือบนตำแหน่งของเอกสารที่ต้องการ แล้วนำตราที่แกะจากทองเหลืองประทับไปบนครั่งให้เกิดรอย เมื่อครั่งเย็นตัว จะกลับกลายเป็นก้อนแข็งติดตรึงอยู่บนเนื้อกระดาษ หรือปมเชือก ครั่ง แท้มีสีหมองคล้ำไม่สดใสอย่างที่คุณหนุ่มว่า และมักจะมีสิ่งเจือปน เนื้อครั่งดูมัน แต่จับแล้วจะรู้สึกหนึบมือเล็กน้อย ครั่งปลอม มักจะมีสีแดงสวยสดใส เวลาเซทตัวแล้วจะแห้งสนิท แตะไม่หนึบ 4.เราสามารถหาซื้อครั่งธรรมชาติได้จากที่ไหนครับ *** จากร้านที่ขายภาชนะจำพวกขวด จุก หรือร้านเครื่องหอม ที่แยกวัดตึก หรือย่านวัดจักรวรรดิ  หรือตลาดน้อย  เขาขายให้สำหรับนำไปซีลปิดปากขวดยาแผนโบราณ มีหลายลักษณะ ทั้งแท่งยาว(ขายนับแท่ง) และ เป็นก้อน (ขายชั่งตาม นน.) -เวลาใช้ต้องนำครั่งไปหลอมละลายเสียก่อน -ปัจจุบันเขาซื้อขายครั่งกันอย่างไรไม่ทราบ ที่เขียนข้างต้นเล่า  จากประสบการณ์เมื่อก่อน จากคุณ : แปลงนาม เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 08:53:08

ความคิดเห็นที่ 15 ตอบ 2 เมื่อจขกท มีความประสงค์อยากทราบ ก็จะเสนอให้ตามความประสงค์ เริ่มจากพระราชสาสน์ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ ทรงพระราชสาสน์ถึงชาวต่างชาติ จะทำการประทับตราพระบรมราชลัญจกรไอยราพต (องค์กลาง) เบื้องขวา และตราพระราชลัญจกรนามกรุง และพระราชลัญจกรอักษรจีน ที่แสดงถึงการใช้งานของตราประทับในซีกโลกตะวันออก ที่นิยมใช้กัน ไม่ใช้ตราครั่งแบบทางยุโรป จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 09:00:28

ความคิดเห็นที่ 16 ตอบ 2  (ต่อ) เมื่อ จขกท ต้องการที่จะเห็นเอกสารไทยทำสัญญากับประเทศตะวันตก ก็จะขอให้ดูเอกสารการเจริญสัมพันธไมตรีระหว่างสยาม กับประเทศอเมริกา โดยนายพลแฮรีส เข้ามาเจริญสัมพันธไมตรีใน ค.ศ. ๑๘๕๖ เอกสารนี้เป็นการผนวกตราประทับทางฝ่ายไทย และตราครั่งประจำตัวของนายพลแฮรีส ซึ่งตราประทับทั้งหมด ก็เสมือนหนึ่งลายเซนต์ของผู้ถือตรา และมีอำนาจการใช้อย่างสมบูรณ์ จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 09:04:33

ความคิดเห็นที่ 17 ตอบ 3 นี่ครับเป็นแท่งครั่งที่ใช้งานในองค์กร ซึ่งสามารถหาซื้อได้อยู่ และถ้า จขกท อยากเล่นบ้างก็ลองหาได้ที่ห้างสรรพสินค้าชั้นนำ ก็จะมีตราประทับอักษรอังกฤษ พร้อมทั้งครั่งไว้จุดเล่นครับ แต่ระวังไว้หน่อยว่า เวลาจุดครั่ง มันจะกระเด็นมากๆ โดนมือสุกเลยนะครับ จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 09:08:55

ความคิดเห็นที่ 18 ครั่งก้อนกลม ใช้ในงานไปรษณีย์ของการรถไฟ จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 09:10:08

ความคิดเห็นที่ 19 ครั่งหกเหลี่ยมสำหรับงานตีทอง งานจิวเวลรี่ (คือใช้เป็นแท่นรองรับงานตีทอง ดุนนูน กระชับแหวน ให้อยุ่กับที่) จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 09:11:21

ความคิดเห็นที่ 20 สำหรับ จขกท อยากได้ครั่งแบบนี้ ก็หลังไมค์ให้ไปติดต่อร้านค้าแล้ว และสำหรับใครคิดว่า ครั่งมีสีแดง เท่านั้น อย่าได้หัวโบราณเชียวนะครับ ตอนนี้ทำได้หลายสีสันแล้วครับ สีเขียว จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 09:14:06

ความคิดเห็นที่ 21 สีน้ำเงิน สีฟ้า สีคราม เขียวอ่อน เขียวแก่ มีให้เลือกใช้ จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 09:15:10

ความคิดเห็นที่ 22 สำหรับความรุ้ต่อยอดเรื่องครั่ง มีประโยชน์มหาศาลรอบๆตัวเรามากมาย แต่เราละเลยมันไป หาอ่านได้ที่ http://agriqua.doae.go.th/lac_cricket_web/Lac1.htm จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 09:19:28

ความคิดเห็นที่ 23 ขออนุญาตตั้งข้อสังเกตไว้สำหรับท่านที่สนใจศึกษาเกี่ยวกับการใช้ตราประทับของไทย 1. ดวงตราตามภาพใน คห.15 ,16 เป็นตราเพื่อใช้กับ กระดาษขาว หรือ sheet paper ซึ่งเป็นกระดาษที่มาพร้อมกับการติดต่อกับประเทศตะวันตก 2. เครื่องเขียนไทยแต่โบราณจะใช้ “ สมุดไทย หรือ สมุดข่อย ” ตัวสมุดทำด้วยกระดาษข่อยแผ่นยาวแผ่นเดียวพับกลับไปกลับมาเป็นชั้นให้เป็นเล่มชั้นหนึ่งเรียกว่า “เผนิก” (ผะ-เหนิก) จากคุณ : แปลงนาม เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 10:08:31

ความคิดเห็นที่ 24 3. การประทับดวงตราไทยในเอกสารโบราณ เป็นการประทับ ที่หัวสมุด เพื่อให้ทราบว่า เป็นพระราชโองการ หรือเป็นสมุดหมาย ของหน่วยราชการใด อันเป็นลักษณะเดียวกันกับกระดาษหัวครุฑ ที่ใช้ในหนังสือราชการปัจจุบัน จะใช่การใช้ตราประทับอย่างจีนหรือไม่ ? จากคุณ : แปลงนาม เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 10:11:49

ความคิดเห็นที่ 25 ขอบคุณ สำหรับ ภาพครั่งปลอม ๆ เก้ ๆ **** ตอบ คห.26 เผอิญผมมัน “ คนโบราณ ” ที่พูดแต่เรื่อง “ ครั่งปลอมมีสีแดง ” เมื่อมีคนอุตสาห์ย้ำเรื่องปัจจุบันครั่งเก้ ครั่งปลอมมีหลายสี ก็เลยอดขอบคุณแกมหยอกไม่ได้   ส่วนภาพตราพระราชลัญจกรที่กรุณาให้ดู ก็ขอบคุณด้วย ดูเหมือนเป็นตราฯ ที่ใช้หลังการทำสัญญาเปิดการค้ากับฝรั่ง และไม่ใช่ธรรมเนียมการใช้ตราฯ แต่ยุค อยุธยาใช่ไหม ? พอเห็นภาพตัว “ ครั่ง ” ข้างล่าง ก็อย่าลืมก็แล้วกันว่า ตัวมันสีแดง นะครับ ( คห.เพิ่มเติม เมื่อ 22 น. ลาก่อนกระทู้นี้ ) แก้ไขเมื่อ 15 ส.ค. 53 22:46:52 จากคุณ : แปลงนาม เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 10:13:50

ความคิดเห็นที่ 26 ความคิดเห็นที่ 25     ขอบคุณ สำหรับ ภาพครั่งปลอม ๆ เก้ ๆ จากคุณ : แปลงนาม     เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 10:13:50     +++++++ จะของแท้ หรือ ของปลอม ไม่ทราบว่าพูดขึ้นมาเพื่อ ?   หลักเกณฑ์การใช้ตราประทับของไทยนั้นมีระเบียบแบบแผนมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา และพัฒนาเรื่อยมา มีการใช้ตราประทับประเภทต่างๆ เป็นตราที่ได้รับพระราชทานโปรดเกล้าฯให้ใช้เป็นตราสำหรับอำนาจและบริหารบ้านเมือง จนเมื่อใช้ไปนานๆเข้าก็ยึดถือเป็นของตนไป แต่การที่ คห.24 ระบุว่าการประทับตราไว้ที่หัวสมุด เหมือนอย่างหัวจดหมายปัจจุบัน เป็นการเข้าใจผิดอย่างมาก ตราประทับมีการประทับได้หลายตำแหน่ง ซึ่งคนโบราณได้วางระบบ และระเบียบไว้แล้ว อย่างครบถ้วน ลองไปหาอ่านดูก่อนนะครับ ซึ่งไม่ใช่หัวจดหมายอย่างที่เข้าใจด้วย จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 10:34:03

ความคิดเห็นที่ 27 จาก คห. 23 ดวงตราตามภาพใน คห.15 ,16 เป็นตราเพื่อใช้กับ กระดาษขาว หรือ sheet paper ซึ่งเป็นกระดาษที่มาพร้อมกับการติดต่อกับประเทศตะวันตก ++++ ตราพระราชลัญจกร องค์ที่นำมาให้ชม เป็นพระราชสาสน์ที่กระทำถึงต่างประเทศ พระองค์ย่อมแสดงให้เห็นว่าสยาม มีอารยะทัดเทียม มีกระดาษใช้ไม่น้อยหน้าประเทศใดๆ จึงประทับตราดังกล่าวบนกระดาษ ซึ่งไม่เห็นผิดแปลกอันใด เพราะว่ากระดาษไทยแบบบาง ก็มีการวิวัฒนาการมาพร้อมๆกับสมุดไทยขาว สมุดไทยดำ และมีการประทับตรากันมานานแล้ว เพียงแต่บางคนไม่รู้ บางคนไม่ทราบเท่านั้นเอง จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 10:42:47

ความคิดเห็นที่ 28 ตราประทับพร้อมลงลายมือชื่อกำกับ ก็พบได้ในเอกสารโบราณ และตอนนี้ก็ยังเห็นอยู่ จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 11:01:16

ความคิดเห็นที่ 29 วุ้ย....จะต้องไปหาดูเอกสารสัญญาที่ไทยทำกับฝรั่งถึงหอสมุดแห่งชาติ  คนไกลปืนเที่ยงอย่างผม  อกแทบครั่ง  เอ๊ย...คลั่ง โชคดีที่ขุนคลังแห่งภาพโบราณ อย่างคุณหนุ่มเขามีภาพ ตห 16 มาสนองความอยากรู้อยากเห็นของ จขกท    ผมเลยได้อานิสงส์ด้วย   เฮ้อ...ลายเซ็นที่เหมือนน้ำลายกระเด็นของผม  ไล่แจกยังไม่มีใครอยากเห็นเลย ด้วยเหตุที่จำล็อกอินน่ารักๆของ จขกท ได้  ผมจึงขอเสนอภาพแมลงครั่งมาเป็นการทักทายนะครับ  แต่ถ้าอยากดูของจริง ที่ไม่ใช่ของเก๊   ไม่ต้องถ่อสังขารไปดูที่พิพิธภัณฑ์พระนครหรือหอสมุดแห่งชาติหรอกนะครับ  เพราะไม่มีแน่นอน   ภาพนี้เจอมาจากเว็บฝรั่ง  ดังนั้น คุณ จขกท ผู้น่ารักอย่างกะยักษ์วัดแจ้ง อย่าไปตามล่าหาตัวจริงเลยนะครับ  ดูของเก๊ไปก่อนก็แล้วกัน   เพราะถ้าจะไปหาดูตามภาคเหนือก็วุ่นวายอยู่    ว่าไหม......อิอิอิ จากคุณ : Fortunism เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 16:58:19

ความคิดเห็นที่ 30 ตัวครั่งเป็นแบบนี้นี่เอง ขอบคุณคุณ Fortunism มากนะครับ เห็นแล้วอยากร้องเพลงของทาทาเลย "แมลงไม่เหมือน มนุษย์ มนุษย์หลายใจ พอลองไปรัก แล้วเราเวียนหัว" จากคุณ : อุปรากรจีน เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 18:33:57

ความคิดเห็นที่ 31 - ขอบคุณคุณหนุ่มรัตนะและคุณแปลงนาม สำหรับความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับครั่งทั้งอดีตและปัจจุบันมากครับ โดยเฉพาะภาพในคห.13 การเชิญเครื่องแบบโบราณ - ทำให้ได้รู้ว่าครั่งนี่มันมีสีสันแปลกๆ นอกจากสีแดงด้วย - ตราประทับในคห.16 ตราครั่งของฝรั่งถ้าจะมองให้รู้รายละเอียด ต้องดูด้วยแสงเงา  แต่ของไทยลวดลายของตราดูโดดเด่นบนกระดาษขาว และเห็นชัดเจนกว่ามากเลยครับ - ขอบคุณFortunism สำหรับภาพตัวครั่งนะครับ ตัวเมียทำไมมันดูน่าสงสารจังเลย   ไม่มีแขนไม่มีขา มีแต่ตัว   และความเห็นที่อ่านแล้วฮาดี จากคุณ : น่ารักอย่างกะยักษ์วัดแจ้ง เขียนเมื่อ : 16 ส.ค. 53 02:35:39

ความคิดเห็นที่ 32 อ้างอิงที่ว่า "ดูในหนังเกี่ยวกับโรมันหรือวาติกัน เค้าใช้เเหวนประทับตราลงไปบนครั่ง มันดูคมมากเลย   และไม่มีอะไรติดเลอะเทอะมากับเเหวน" ความเห็นของผม -->ผมก็ใช้อยู่ครับ ใช้ประทับปิดซองจดหมายครับ ไม่เลอะเทอะติดตราประทับครั่งแน่นอนครับ เพราะครั่งลนไฟจนละลายร้อนๆ แล้วตราประทับเป็นโลหะอุณหภูมิเย็นกว่าครั่งร้อนๆ ไม่ติดเลอะตราหรอกครับ จากคุณ : Opus เขียนเมื่อ : 16 ส.ค. 53 11:28:50