ความคิดเห็นที่ 1 ศาสนาคริสต์สอนว่ามนุษย์ทุกคนมี free will คือความมีอิสระในการตัดสินใจเลือกทำอะไรจากทางเลือกหลายอย่าง เช่น จะทำดีหรือทำชั่ว เพราะฉะนั้นมนุษย์ทุกคนต้องรับผิดชอบต่อการตัดสินใจทำดีหรือทำชั่วของตนเอง ใครทำดีก็ได้บุญ ใครทำชั่วก็ได้บาป จากคุณ : นายชัย เขียนเมื่อ : 28 ธ.ค. 53 19:05:54

ความคิดเห็นที่ 2 เจตจำนงอิสระ จากคุณ : CuSO45H2O เขียนเมื่อ : 28 ธ.ค. 53 19:32:19

ความคิดเห็นที่ 3 ผมว่าลองอ่านกระทู้นั้นดีๆ น่าจะพอเข้าใจนะครับว่า free will คืออะไร ซึ่งในความเห็นที่สองของกระทู้นั้น ก็ดูค่อนข้างจะอธิบายไว้ชัดเจนอยู่แล้ว (ที่จริงผมก็ไม่รู้จักมาก่อนแต่อ่านจากคอมเม้นต่างๆ ก็พอเข้าใจอยู่บ้าง หรือไม่ก็ลองอ่านกระทู้นี้นะครับ http://www.pantip.com/cafe/wahkor/topic/X10065510/X10065510.html ผมคิดว่าความเห็นที่ 16 อธิบายไว้ในอีกแบบหนึ่ง เผื่อจะช่วยให้เข้าใจขึ้นบ้าง จากคุณ : Mr.high (Mr_high) เขียนเมื่อ : 28 ธ.ค. 53 21:21:53

ความคิดเห็นที่ 4 ที่บอกว่าคริสต์สอนว่ามี Free Will นั่นน่าจะเป็นทางคาธอลิกเท่านั้น เพราะมาร์ตินลูเธอร์ผู้เริ่มกระบวนการแยกนิกายโปรแตสแตนท์นั้นสอนว่ามนุษย์ไม่มีหรอกฟรีวิลอะไรนั่น ไม่มีใครขัดพระเจ้าได้ ความเชื่อ(ในพระเจ้า)เท่านั้นที่ทำให้รอด (Faith Alone) ในขณะที่ทางคาธอลิกจะสอนว่าต้องทั้งเชื่อและทำดีด้วย (Faith and Work) ซึ่งการจะทำดีได้นั้นมันต้องเลือกทำ(หรือไม่ทำ)อะไรได้ก่อน ถ้ามนุษย์เลือกไม่ได้มันก็ไม่มีทั้งดีทั้งชั่ว มีแต่เหตุและผลเท่านั้น คำถามเรื่องฟรีวิลนี้น่าจะถกกันมาหลายพันปีได้แล้วยังไม่จบเลยครับ แต่มันเป็นคำถามสำคัญของมนุษย์ ถ้าคุณเชื่อว่าคุณมีเจตจำนงค์เสรีคุณจะมองโลกและมีการกระทำแบบหนึ่ง ถ้าคุณมั่นใจว่าเจตจำนงค์เสรีไม่มีคุณก็จะมองโลกและปฏิบัติตนอีกแบบหนึ่ง สนใจถกต่อเรื่องของพุทธกับฟรีวิลไหมครับ จากคุณ : HotChoc เขียนเมื่อ : 28 ธ.ค. 53 23:49:11

ความคิดเห็นที่ 5 Free Wil  หรือ   เจตจำนงอิสระ  หรือ  เจตจำนงเสรี คำนี้   เมื่อปรากฏขึ้น ถามว่า    ณ บริบทใด   โดยเฉพาะ  กับใคร? เพราะ   ไม่มีเจตจำนงเสรี   ที่ไร้บริบท หรือ   ถ้าจะให้มี    ก็ต้องถามใหม่ว่า    จิต  มีอยู่จริงไม๊? (ก่อน) ที่ยังเถียงกันไม่จบ   คือ   ความจริงคู่ขนาน  ระหว่าง  วัตถุกับจิต กระแสหลัก    ถูกยึดครองโดยวัตถุ   ปะหน้าด้วยฉลาก  วิทยาการ (ฐานคือวิทยาศาสตร์) กระแสรอง    สวมเสื้อคลุมในนาม   ศาสนาต่างๆ ทฤษฏีควอนตั้ม    และแม้  กฏอนิจจัง     มีแนวโน้มเกื้อหนุน     เจตจำนงเสรี ทฤษฏีสัมพันธภาพ      มีแนวโน้มค่อนข้างมาก   ที่ปฏิเสธ     เจตจำนงเสรี แล้วเจตจำนงเสรีคืออะไร? มันเกี่ยวโยงกับ    การเลือก-การตัดสินใจ ซึ่งฐาน คือ   การรับรู้ภายใต้ฐานความรู้ใดๆ(ของผู้นั้น) ตรงนี้   ได้ถูกสถาปนาขึ้นกลายเป็น   จิตสำนึก  หรือ สติ...(เพื่อการตัดสินใจ) จิตสำนึก   มีระดับชั้นและเคลื่อนไหว (ทั้งแนวดิ่ง-แนวขนาน..ได้) แถมมีความเร็วต่าง คนๆหนึ่ง     ย่อมมีพฤติกรรม   ภายใต้   กฏการทำงานของร่างกายเป็นปฐม ซึ่งจะพลวัตรกับกฏนามธรรมอื่น   ที่สูงขึ้น   เช่น   ค่านิยมทางสังคม   คุณค่าอื่นๆ (เช่น   ความรัก   ความดี   ความงาม   อิสระภาพ    ความเสียสละ   หรือ  ความเกลียดชัง   ความอาฆาตเคียดแค้น ) บางคนบอก   เจตจำนงเสรีเป็นมายา เพราะ    การตัดสินใจต่างๆ  มักอิงบริบท   ซึ่งเป็นกระบวนการก่อนหน้า ตรงนี้คล้ายหลักอิทัปปัจยตา   แง่นี้อาจใช่    แต่ที่อาจไม่ใช่เพราะ มนุษย์อาจปฏิเสธเหตุผลตรงหน้า    เพื่อ  เหตุผลส่วนตน(ที่แตกต่าง)ได้ ซึ่งตรงนี้     อาจถือหรือคิดไปได้ว่า    มันเป็นการกระโดดข้ามบริบท เพื่อเจตจำนงเสรี   หรือไม่?    และนี้คือ   ตัวชี้วัดคุณภาพของคนๆหนึ่ง เช่นนี้แล้ว    เจตจำนงเสรี    จึงสนับสนุน   เสรีภาพในมนุษย์ ซึ่งในสังคมเสรีปชต.เทิดทูนกับนัก แต่ก็อาจพบว่า    เหล่าผู้แบ๊คอัพสังคมทุนนิยม(เช่น  นักวิทยาศาสตร์)   กลับไม่ค่อยเชื่อในเจตจำนงเสรี จากคุณ : dicky5 เขียนเมื่อ : 29 ธ.ค. 53 09:36:29

ความคิดเห็นที่ 6 ดู บรูส ออล ไมตี้ ซาวแทรก แล้วจะเข้าใจคำนั้นครับ จะเข้าใจดี แต่แปลไม่ถูกเลย จากคุณ : Retire Young เขียนเมื่อ : 29 ธ.ค. 53 20:46:58

ความคิดเห็นที่ 7 *เจตจำนงเสรี* ขัดแย้งกับ *นิยัตินิยม* เคยมีผู้เปรียบเทียบว่า เจตจำนงเสรี คล้ายกับ *เมฆ* ซึ่งเคลื่อนไหวตลอดเวลา มีขยายตัว มีรวมตัว... ขณะที่ นิยัตินิยม คล้ายกับ *นาฬิกา* ซึ่งมีกฎระเบียบกำหนดไว้ตายตัว บางท่านก็บอกว่า เจตจำนงเสรี เป็นส่วนของ จิตใจ หรือวิญญาณ... ขณะที่ นิยัตินิยม เป็นส่วนของ ร่างกาย หรือวัตถุ .... เพราะเหตุว่า ชีวิตเป็นส่วนประกอบของร่างกายกับจิตใจ ดังนั้น คนทั่วไปจึงไม่อาจมีเจตจำนงเสรีได้ เนื่องจากวิญญาณถูกวัตถุกดทับไว้ นั่นคือ วิญญาณไม่บริสุทธิ์... ปรัชญาอัตถิภาวนิยม เห็นว่า คนเราเกิดมานั้น ถูกสาปให้มีเสรีภาพ ถูกสาปให้แสดงออก นั่นคือ มีเจตจำนงเสรี ที่จะเลือกกระทำอะไรก็ได้ แต่เราต้องรับผิดชอบหรือยอมรับผลที่ได้เลือกหรือกระทำลงไป... เมื่อถือตามนัยนี้ แสดงว่า เจตจำนงเสรีมีอยู่จริง แต่มนุษย์มีเหตุผลเข้าไปพิจารณาถึงผลรับที่จะตามมา.... แนวคิดสัญญาประชาคม ก็อาจมีประเด็นเรื่องเจตจำนงเสรีเหมือนกัน ดังเช่น ทอมัส ฮอบส์ บอกว่า มนุษย์กระหายอำนาจและอาจกระทำอะไรได้ตามใจ ซึ่งเมื่อเป็นอย่างนั้นก็เกิดสภาวะสงคราม จึงพร้อมใจกันยกเจตจำนงเสรีของตนให้แก่ใครคนหนึ่งเป็นผู้ใช้แทน และนั่นก็คือ ผู้ปกครอง.... แต่ประเด็นนี้ จอห์น ล็อคก์ แย้งว่า การมอบให้นี้ ก็เพียงเพื่อให้ทำหน้าที่เท่านั้น ถ้าไม่พอใจก็จะเอาคืนมาเมื่อไหร่ก็ได้ นั่นคือ เจตจำนงเสรียังอยู่กับเรา มิอาจยกให้ใครอย่างเด็ดขาดได้เลย... การเถียงกันเรื่องเจตจำนงเสรีมีหรือไม่นั้น เป็นปัญหาอภิปรัชญา ไม่อาจสรุปได้ เพราะมีนิยัตินิยมมาคัดค้าน แต่ถ้านำมาประยุกต์ใช้ในจริยศาสตร์ ก็อาจมองเห็นถึงการดำเนินชีวิตของคนได้... จากคุณ : ณ. ลังค่าย เขียนเมื่อ : 30 ธ.ค. 53 02:19:19

ความคิดเห็นที่ 8 Free will หรือเจตจำนงเสรี เป็นปัญหาทางปรัชญา/ศาสนาตั้งแต่มีมนุษย์คู่แรกในโลกนี้แล้ว พระเจ้าสร้างอาดัม เอวาให้อยู่ในสวนสวรรค์อย่างเสรีภาพและสันติสุขกับสรรพสิ่ง แต่มีข้อแม้อย่างเดียวว่า ห้ามเข้าไปกร่ำกลายต้นแอปเปิล และกินผลของมัน (ไม่แน่ใจว่าพระเจ้าให้เสรีภาพกับมนุษย์อย่างแท้จริงไหม) แต่มนุษย์ก็เลือกเสรีภาพ โดยยอมรับความเจ็บปวด ยอมถูกเนรเทศออกไปเผชิญชะตากรรมด้วยตนเอง นั่นคือ มนุษย์เลือกที่จะเวียนว่ายตายเกิดในสังสารวัฎ มากกว่าจะมีชีวิตนิรันดรภายใต้การเฝ้าดูของพระเจ้า มนุษย์คู่แรกเลือกที่จะเลือกด้วยตนเองเพื่อแลกกับทุกสิ่งทุกอย่าง ตั้งแต่วั้นนั้นเป็นต้นมา พระเจ้าก็จะคอยกลั่นแกล้งมนุษย์อยู่ตลอดเวลา และมนุษย์ก็จะท้าทายพระเจ้าอยู่ตลอดเวลาได้เหมือนกัน ใครสนใจลองไปอ่านหรือดูหนังเรื่อง The Odyssey โดย Homer เป็นเรื่องราวสงคราม ทรอย กับ กรีก และการท้าทายชะตากรรมของ เจ้าชาย Odysseus กับพระเจ้า นั่นคือมนุษย์ยอมแลกกับทุกสิ่งทุกอย่างแม้กระทั่งชีวิตเพื่อได้มาซึ่งเสรีภาพ ที่ไม่มีตัวตนจับต้องไม่ได้ นั่นคือเสรีภาพที่จะเลือกตามใจตัวเอง มากกว่าจะให้ใครมาสั่งการ มนุษย์เลือกที่จะเป็นนายตัวเอง ไม่ใช่สัตว์เลี้ยงของใคร หรือแม้กระทั่งชะตากรรมที่ตัวเองสร้างขึ้นมาเอง มนุษย์เองก็ต้องการที่จะแก้ชะตากรรมนั้นๆ นั่นคือ มนุษย์มีเสรีภาพไม่สิ้นสุด เจตจำนงเสรีไม่ได้หมายความว่า มนุษย์จะสามารถทำอะไรที่หลุดโลก หรือเกินข้อจำกัดของตัวเอง ต้องยอมรับกฎพื้นฐานเสียก่อนว่า มนุษย์ถูกจองจำด้วยประสบการณ์ตัวเอง และมนุษย์ก็ไม่สามารถคิดหรือจินตนาการเลยเถิดไปเกินกว่าประสบการณ์ได้ ไม่ว่าสัตว์ประหลาดใน แฮรี พอตเตอร์ อวตาร หรือ ในสตาวอร์จะสร้างให้มันก็พึลึกพิลั่นเพียงใด ก็ยังต้องอยู่ในขอบเขตประสบการณ์ (ความกลม เหลี่ยม สี) สิ่งที่ทำได้คือ การประกอบมันขึ้นใหม่(remake) ไม่ใช่ผู้สร้างขึ้นใหม่ (creature) ดังนั้นเจตจำนงเสรีของมนุษย์จึงมีขอบเขต ด้วยเหตุนี้เอง กลุ่มปรัชญาศาสนาที่เชื่อในสิ่งสร้าง(God) และอภิปรัชญา(Metaphysic) จึงไม่เชื่อว่ามนุษย์มีเสรีภาพอย่างแท้จริง เพราะยังไงเสียมนุษย์ก็ยังคงอยู่ใต้สายตาพระเจ้า และอยู่ในกรงขังที่จินตนการไม่อาจไปไกลกว่าประสบการณ์ หรือเทหวัตถุ ซึ่งคริสตศาสนามั่นใจว่า คือ BEING แห่งสรรพสิ่งทั้งมวล หรือที่เพลโตเรียกว่าโลกแห่งรูปแบบ(Form) Sir Thomas Moore  เรียกว่าเป็นอุดมรัฐ นั่นเอง ผมว่าประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติล้วนอยู่ใต้บริบทนี้ทั้งหมด ในทางการเมืองคือการต่อสู้ระหว่างระบบสมบูรณญาสิทธิราชและประชาชน ระบบเผด็จการกับประชาธิปไตย ในศาสนาพระเจ้าเป็นสิ่งลึกลับและกุมความลับไว้ มนุษย์เป็นผู้ท้าทายและพยายามเปิดเผยความลับนั้นๆ ผู้ชี้นำคือนักคิดนักปรัชญา และผู้ออกแรงคือนักวิทยาศาสตร์ทั้งหลาย ซึ่งดูเหมือนจะค้นพบได้หลายเปราะ หลายประเด็น จนดูเหมือนมนุษย์กำลังเคาะประตูสวรรค์เพื่อมาทวงเสรีภาพชะตากรรมของตนเองทั้งหมด หากเราจำกัดขอบเขตเจตจำนงเสรีเฉพาะในกรอบประสบการณ์พื้นๆ ของสามัญชน โดยปล่อยให้สงครามระหว่างมนุษย์กับพระเจ้าไว้กับนักปรัชญาและนักวิทยาศาสตร์ มาดูซิว่าคนเดินดินกินกินข้าวแกงมีเสรีภาพที่จะเลือกอย่างแท้จริงไหม หรือให้กระชับเข้าคือ เราเป็นผู้เลือก หรือ เงื่อนไขปัจจัยเป็นตัวกำหนดให้เราเลือก (คล้ายปัญหาไก่เกิดก่อนไข่ หรือไข่เกิดก่อนไก่) บนโลกแห่งประสบการณ์ผมคิดว่า เจตจำนงเสรีมีอยู่จริงๆ ตามที่กลุ่ม Existentialism ยืนยัน เพราะไม่ว่าเราจะเลือกตามเงือนไขที่มีอยู่ สังคมกำหนดไว้ในรูปแบบสถาบัน(เงินเดือน ยศฐาบรรดาศักดิ์ ความรำรวย ความสบายใจ ฯลฯ) เรานั่นแหละคือผู้เลือกมัน และเราเองก็พอๆ จะรู้ด้วยว่าอะไรจะเกิดตามมา โดยเราพร้อมที่จะแลกกับสิ่งที่จะเกิดตามมา คนที่ไม่ยอมรับสิ่งที่ตัวเองเลือกหรือผลที่ตามมาจึงเท่ากับเป็นคนทรยศต่อตัวเอง และผลของมันคือการตกนรกทั้งเป็น  (ความขัดแย้งในจิตใจ ความสับสน หรือการโทษผู้อื่นว่าเป็นปัจจัย) อย่างไรก็ตาม ทุกสิ่งทุกอย่างมีข้อยกเว้น ผมเองก็ไม่อาจจะถกต่อไปได้ในเรื่อง ของ แพะ หรือ ผู้รับเคราะห์กรรมในสิ่งที่ตัวเองไม่ได้กระทำโดยติดคุกสถานเดียว เจตจำนงเสรียังมีเรื่องถกเถียงกันประเด็นข้างเคียงอีก เช่น เราจะได้สิ่งที่เราต่อสู้หรือเลือกมันไหม เช่นความล้มเหลวในการสร้างฐานะ ยิ่งทำยิ่งจน ในขณะที่อีกคน ยิ่งทำยิ่งรวย หรือ ในหนังคลาสสิกเรื่อง Forest Gump ที่ตัวเอกไม่เลือกอะไรเลย ปล่อยให้ชีวิตไหลลื่นไปตามที่มันไป ยอมรับสิ่งที่มันเกิดและเป็น หรือยอมรับอำนาจจากเบื้องบน เหล่านี้เป็นเรื่องถกเถียงไม่จบ แก้ไขเมื่อ 30 ธ.ค. 53 13:16:06 แก้ไขเมื่อ 30 ธ.ค. 53 13:13:22 แก้ไขเมื่อ 30 ธ.ค. 53 13:07:13 จากคุณ : นกเถื่อน เขียนเมื่อ : 30 ธ.ค. 53 12:55:34

ความคิดเห็นที่ 9 พระเจ้าสร้างอาดัม เอวาให้อยู่ในสวนสวรรค์อย่างเสรีภาพและสันติสุขกับสรรพสิ่ง แต่มีข้อแม้อย่างเดียวว่า ห้ามเข้าไปกร่ำกลายต้นแอปเปิล และกินผลของมัน (ไม่แน่ใจว่าพระเจ้าให้เสรีภาพกับมนุษย์อย่างแท้จริงไหม)...#8 ทดลองคิด... ที่นั่น    ความไม่รู้ ก็คือ ความเพรียบพร้อม เพราะ  ไม่มีความแปลกแยก   และเสรีภาพที่สมบูรณ์  ก็คือ  เอกภาพระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม แต่.............................................. ข้อห้ามหนึ่งเดียว   ก็คือ  การห้ามกินผลของต้นไม้แห่งการรู้ดีรู้ชั่ว คำถามคือ ทำไมจึงห้าม? คำตอบ คือ  ปัญญาอยู่ที่นั่น(ความรู้ดีรู้ชั่ว) มนุษย์เลือกปัญญา  ผ่านการฝืนกฏ(ข้อห้ามนั้น)  ด้วย การกินผลไม้นั้น เขาถูกปลดปล่อยออกจากเสรีภาพที่สมบูรณ์นั้นให้หลัง ไปสู่เสรีภาพที่ต้องดิ้นรน  และทำทุกอย่างด้วยตัวตนแห่งความเป็นมนุษย์(ที่เขาเลือก) ตั้งแต่นั้น.. เส้นทางแห่งการที่ต้องใช้ปัญญาเพื่อให้รอด    จึงเกิดขึ้นเสมอไปดุจคำสาป.... แต่คราใดที่มนุษย์ไม่พบหรือเจอปัญญา    เขาก็ต้องถูกชักจูงนำพาไปโดยสัญญชาตญาณเนื้อหนัง(ตัณหา กิเลส) ดังนั้น    ปัญญาจึงเป็นมาตรฐานแห่งทางเลือกของมนุษย์ และนั่นหรือนี่    ทำให้มนุษย์ต้องอ้อมโลกเพื่อให้พบความสุข  หรือ  เสรีภาพสมบูรณ์(ที่เขาทิ้งไปเพราะฝืนกฏ) หนทางแห่งปัญญา   มนุษย์ยิ่งค้นหา  เขาก็อาจยิ่งงงงวย เพราะ  มันอาจทั้งยิ่งใหญ่สุดขอบจักรวาล  และเล็กจิ๋วซ่อนตัวอยู่ในตัวเขาเสียเองด้วย เจตจำนงเสรีของมนุษย์    จึงถูกใช้   ไปในทิศทางแห่งปัญญา  หรือไม่ก็  บนกายเนื้อหนัง ชีวิต   จึึงเป็น  ดุจสงครามบนสมรภูมิ   ของความดีกับความชั่ว  และการแบ่งแยกหรือการเปรียบเทียบ ภายในจิตของมนุษย์   สะท้อนไปที่โลกกายภาพที่มนุษย์สร้างขึ้นโดยปัญญา  หรือ ผลของเจตจำนงเสรีแต่แรก. จากคุณ : dicky5 เขียนเมื่อ : วันสิ้นปี 53 20:57:32

ความคิดเห็นที่ 10 นิพพานเป็นฟรีวิลล์หรือเดทเทอร์มินิสมครับ? จากคุณ : ขามเรียง เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 21:37:35

ความคิดเห็นที่ 11 นิพพาน คือ อะไร?  ...ก่อน ต่อมา  ระดับของความหมายต่อ...นิพพาน แล้วในพุทธฯมี หรือ เชื่อ ในเรื่อง  เจตจำนงเสรีหรือไม่? แต่ดูเหมือนว่า  นิยัตินิยม  ความหมายจะใกล้เคียงกับ อิทัปปัจจยตา นิยัตินิยม  ใน  ความหมายกว้าง   อาจเทียบหรือมีศักดิ์ศรีเท่า  เจตจำนงเสรี เพราะ   เจตจำนงเสรี   มีอยู่  ดำรงอยู่ในลักษณะเคลื่อนไปในโลกของนิยัตินิยม จนกว่าจะบรรลุสิ่งที่มุ่งหวัง  หรือ ปฏิเสธ  หรือ ต้องการไปถึง ภายใต้นิยัตินิยม แต่ก็มิอาจบอกได้ว่า  จะสมหวังหรือไม่   แต่"อย่างไร"  นั้น  เป็น สิ่งที่ธรรมชาติของเจตจำนงเสรีได้สำแดงตัวเสมอ   เพียงแต่ ต่างกันที่คุณภาพ"การเห็น" เท่านั้น มนุษย์เลือกภายใต้นิยัตินิยม  และดังนั้น  ไม่มีเจตจำนงเสรี ที่ไร้บริบทจากหลักอิทัปปัจจยตา(หรือ นิยัตินิยม) ดูเหมือนว่า   มนุษย์จะถูกกักขังไว้ภายในวัฏฏสงสาร อันพุทธฯเรียกว่า ห้วงทุกข์ ที่ผู้รู้ ผู้ตื่น มุ่งไปพ้นจากวงจรนี้ นอกห้วงทุกข์นี้   คุณ/ผม เรียกว่า นิพพาน  ใช่ไหม ชายขอบแห่งวัฏฏสงสาร  อาจเป็นพรมแดน ที่นิยัตินิยมไปถึง พ้นจากนั้น   ไม่มีใครอาจมาบอกหรือยืนยันได้ว่า  จริงแท้ แน่นอน หรือรับประกันได้ร้อยเปอร์เซนต์ว่า   ทำตามนี้ซิ  ถึงหรือพบแน่ๆ...นิพพาน! เพราะ   คนมีทรัพย์มาก  ย่อมยากที่จะยอมสละ  วันนี้ เพื่อ อนาคต  ที่ไม่แน่นอน...ซะส่วนใหญ่ ดังนั้น   ผู้เข้าถึงความไม่มีอะไร    จึงอาจ  ใช้เจตจำนงเสรี  เพื่อ  การปลดปล่อยตนเอง ไปรวมเป็นหนึ่งเดียวกับ   สิ่งที่เขามุ่งหวังได้   ถึงตอนนั้น   ก็คงไม่ต้องถามว่า... นิพพาน เป็น เจตจำนงเสรี  หรือ นิยัตินิยม  อีกต่อไป..(ก็ได้) จากคุณ : dicky5 เขียนเมื่อ : 13 ม.ค. 54 08:19:59