ความคิดเห็นที่ 1 ขอตอบข้อนี้ก่อน กรณีขุนนางต้องโทษสมบัติสิ่งของก็จะถูกทางการริบเอากลับ (เรียกริบราชบาตร) บ่าวไพร่ข้าคนในเรือนจะถูกส่งไปตามที่ควร เช่น ลูกเมียก็ส่งเข้ามาเป็นข้าไทในวัง บ่าวไพร่ก็เอามาเป็นของส่วนกลางซึ่งอาจส่งไปไหนต่อไหน เช่น ไปเป็นทาสบ้านขุนนางผู้มีความชอบ ส่วนไพร่ในสังกัดก็โอนมาเป็นไพร่หลวง (ขึ้นตรงกับกษัตริย์) แทน สำหรับที่ดินของวัดซึ่งได้รับพระราชทานการกัลปนาถือเป็นสิ้นขาดของวัด รัฐไม่สามารถเข้าไปยุ่งเกี่ยว ข้าคนที่พระราชทานให้หรือทาสติดที่ของวัดก็ถือเป็นสิทธิ์ขาดแก่วัด รัฐไม่สามารถเกณฑ์มาใช้งานใดๆ ได้โดยเด็ดขาด แต่วัดที่มีการพระราชทานกัลปนานั้นมีไม่มาก ดังนั้นจึงไม่ค่อยกระทบต่อรัฐมากนนัก แต่การอุทิศทาสถวายวัดมีมากเพราะชาวบ้านคนไหนมีศรัทธาก็ถวายข้าทาสให้วัดตามศรัทธา จากคุณ : น้องหมูแดง เขียนเมื่อ : 20 พ.ค. 55 12:34:35

ความคิดเห็นที่ 2 เรื่องภาษีต้นไม้ ผู้ใหญ่ท่านบอกว่า เป็นการคัดเลือกพันธุ์ทำให้เรามีพันธุ์ไม้ดีแบบหนึ่ง คือ ต้นไม้ต้นไหนที่มันให้ดอกผลไม่ดี ไม่อร่อย ไม่คุ้มเพราะต้องเสียภาษี ก็ต้องตัดทิ้งไป เพื่อปลูกไม้ผลใหม่ ท่านบอกว่าเป็นการคัดเลือกพันธุกรรมแบบหนึ่ง ทำให้เรามีผลไม้รสชาติดีแบบปัจจุบัน จากคุณ : bangkokguy เขียนเมื่อ : 20 พ.ค. 55 14:45:07

ความคิดเห็นที่ 3 ถ้าถามคำถามแนวนี้ ขอแนะนำให้อ่านหนังสือของท่าน จิตร ภูมิศักดิ์  หนังสือแต่ละเล่มผ่านการค้นคว้ามาเป็นอย่างดี รวมทั้งเรื่องภาษิต้นไม้ และเรื่องที่น่าสนใจ แต่ขอเตือนก่อนว่าบางเล่มอ่านแล้วให้รู้ไว้เฉยๆก็พอ รายชื่อหนังสือของ จิตร ภูมิศักดิ์ ผลงาน 1. ภาษาและนิรุกติศาสตร์ พิมพ์ครั้งแรก ก.ค. 2522 2. ความเรียงว่าด้วยศาสนา พิมพ์ครั้งแรก พ.ค. 2519 3. บทวิพากษ์ ว่าด้วยศิลปวัฒนธรรม ไม่ระบุ 2517 4. สังคมไทยลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาก่อนสมัยศรีอยุธยา พิมพ์ครั้งที่ 2 เม.ย 2527 5. บทวิเคราะห์มรดกวรรณคดีไทย ภาคผนวก ชีวิตและงานของปิกัสโซ่ ก.ค. 2523 6. ศิลปเพื่อชีวิต ศิลปเพื่อประชาชน พิมพ์ครั้งที่8 2541 7.ความเป็นมาของคำสยามไทย-ลาวและขอม ข้อเท็จจริงว่าด้วยชนชาติขอม พิมพ์ครั้งที่ 4 2540 8. รวมบทความททางภาษา และนิรุกติศาสตร์ เพิ่มเรื่องตำรวจ พิมครั้งที่2 มิ.ย. 2529 9. แม่ พิมพ์ครั้งแรก 2521 10. แม่ พิมพ์ครั้งที่2 มี.ค. 2531 11. คนขี่เสือ พิมพ์ครั้งที่3 ก.พ. 2533 12. คนขี่เสือ พิมพ์ครั้งที่5 มิ.ย. 2536 13. โคทานภาคสมบูรณ์ หน้าปกสีดำ พิมพ์ครั้งแรก พ.ย. 2521 14. โคทาน เล่มจบ หน้าปกแดง พิมพ์ครั้งแรก มิ.ย. 2521 ประวัติ 15. โลกหนังสือ ปีที่2ฉบับที่8 บันทึกวัยเยาว์ของ จิตร ภูมิศักดิ์ พ.ค. 2522 16. โลกหนังสือ ปีที่4 ฉบับที่12 บทความที่ทำให้ จิตร ภูมิศักดิ์ ถูกโยนบก ก.ย.2524 17. ดั่งเทียนผู้ถ่องแท้แก่คน พิมพ์ครั้งแรก พ.ค. 2523 18. วาระสุดท้ายแห่งชีวิต จิตร ภูมิศักดิ์ พิมพ์ครั้งที่13 ส.ค. 2550 19. บทเพลงแห่งรุ่งอรุณ พิมพ์ครั้งที่2 พ.ย. 2544 20. ไรเตอร์ฉบับที่48ปีที่4 พ.ค. 2540 21. กรณีโยนบก23 ต.ค. พิมพ์ครั้งแรก 2539 22. ถนนหนังสือปีที่3ฉบับที่11 พ.ค. 2529 จากโซ่ตรวนถึงความตาย วาระสุดท้ายแห่งชีวิต จิตร ภูมิศักดิ์ 23. ถนนหนังสือปีที่5ฉบับที่1 ก.ค. 2530 จิตร ภูมิศักดิ์ เคยแปลแถลงการณ์ พรรคคอมมิวนิสต์ ให้ CIA 24. สารคดีฉบับที่231 พ.ค. 2547 คนยังคงยืนเด่นโดยท้าทาย จากคุณ : Autha เขียนเมื่อ : 20 พ.ค. 55 16:33:20

ความคิดเห็นที่ 4 ก่อนอื่นต้องอธิบายคำว่า "ศักดินา" ก่อนว่า หมายถึง "ศักดิของบุคคลของสังคม โดยใช้จำนวนนา เป็นเครื่องมือลำดับชั้น แต่มิได้หมายความว่า บุคคลนั้นจะได้รับพระราชทานที่นาจริงๆ " โดยมีลำดับคร่าวๆ ดังนี้ ๑. สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช, สมเด็จพระมหาอุปราช, สมเด็จกรมพระราชวังบวรสถานมงคล, สมเด็จกรมพระราชวังบวรสถานพิมุข, สมเด็จพระบรมราชเทวี, สมเด็จพระบรมราชชนนี ศักดินา ๑๐๐,๐๐๐ ๒. สมเด็จพระพี่ยาเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม, สมเด็จพระจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้า ทรงกรม, สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม, สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม และพระราชเทวี ทรงกรม ศักดินา ๕๐,๐๐๐ ๓. สมเด็จพระพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม และสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม ศักดินา ๔๐,๐๐๐ ๔. สมเด็จพระพี่ยาเธอ เจ้าฟ้า, สมเด็จพระจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้า, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้า, สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้า, สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม, พระราชเทวี, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม, พระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม, พระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม, พระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม, พระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม  และ สมเด็จเจ้าพระยา ศักดินา ๓๐,๐๐๐ ๕. สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้า, สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้า, พระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม, พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรม และพระอรรคชายาเธอ ทรงกรม ศักดินา ๒๐,๐๐๐ ๖. พระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้า, พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้า, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้า, พระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้า, พระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้า, พระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้า, พระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้า, พระอรรคชายาเธอ, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ทรงกรม, พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้า ทรงกรม และ สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้า ทรงกรมศักดินา ๑๕,๐๐๐ ๗. พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้า ทรงกรม, พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ทรงกรม, พระสัมพันธวงศ์ พระองค์เจ้า ทรงกรม, พระประพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ทรงกรม, พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ทรงกรม และพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ทรงกรม ศักดินา ๑๑,๐๐๐ ---------- กลุ่มขุนนาง ๘. เจ้าพระยาเสนาบดี, เจ้าพระยามหานคร, เจ้ากรมธรรมการ, เจ้ากรมอาสาหกเหล่า, เจ้ากรมอาสาหกเหล่าขาว, เจ้ากรมอาสาหกเหล่าซ้าย, พระมหาราชครูพราหมณ์ และพระมหาราชครูปุโรหิต ศักดินา ๑๐,๐๐๐ เป็นต้น บุคคลที่ได้รับพระราชทานศักดินาสูงต่ำนั้น หากต้องรับโทษปรับไหม หรือโทษานุโทษอื่น ก็ต้องรับผิดตาม "ศักดินา" แห่งตนด้วย จากคุณ : พระนายไวย เขียนเมื่อ : 20 พ.ค. 55 18:21:04

ความคิดเห็นที่ 5 ศักดินาของไทยกับยุโรปนั้นเป็นคนละเรื่องกัน  ไม่สามารถเอามาเทียบเคียงกันได้เลย ศักดินาของไทยนั้นจะว่าไปเป็นเพียงจัวเลขเพื่อใช้ในการเปรียบเทียบลำดับศักดิ์ของบุคคล  มีไว้เพื่อประโยชน์แก่พิจารณาปรับไหมยามมีความกันเท่านั้น  มิได้หมายถึงสิทธิการครอบครองที่ดินเหมือนในยุโรป  อีกทั้งศักดินาของไทยเป็นเรื่องเฉพาะบุคคลไม่ตกทอดไปถึงทายาทเหมือนในยุโรปด้วย จากคุณ : V_Mee เขียนเมื่อ : 20 พ.ค. 55 19:30:10

ความคิดเห็นที่ 6 ตาม คห 4-5 เลยครับ ศักดินาไทย ไม่ได้เกี่ยวข้องอะไรกับการถือครองที่ดินเหมือนอย่างระบอบฟิวดัลของยุโรปเลยครับ อย่างทาส ก็ยังมีศักดินา 5 ไร่ ซึ่งถ้าถือครองที่ได้ขนาดนี้จริง (ประมาณเท่าสนามฟุตบอล) ก็คงไม่ต้องมาเป็นทาสเขากระมังครับ ความแตกต่างอื่น ๆ คือ ฟิวดัลของยุโรป กำหนดลำดับชั้นของบุคคลตามลำดับและลักษณะการถือครองที่ดิน กล่าวคือ ถ้าสมมติว่านาย A ไปถือครองที่ดินจากอัศวิน ซึ่งอัศวินไปถือครองมาจากท่านลอร์ดอีกที นาย A ก็เป็นข้าอัศวิน แต่ถ้านาย A ไปถือที่ดินจากท่านลอร์ดโดยตรง นาย A ก็จะมีศักดิ์เสมอกับอัศวิน อัศวินไม่มีสิทธิ์มาสั่งนาย A แต่อย่างใด แต่ศักดินาของไทย ทุกคนได้รับโดยตรงจากพระเจ้าแผ่นดินตามกฎหมาย ดังนั้นถ้าคิดเหมือนฟิวดัลยุโรป ทุกคนก็มีสถานะเป็นข้าโดยตรงของพระเจ้าแผ่นดินเหมือนกันหมดไม่ว่าจะเป็นขุนนางหรือบ่าวไพร่ จึงไม่มีใครมีสิทธิ์สั่งใครได้ ซึ่งเป็นไปไม่ได้อยู่แล้วในสังคมโบราณ อีกอย่างคือฟิวดัลของยุโรปดูเหมือนว่าจะไม่ได้จำกัดจำนวนที่ดินที่สามารถถือครองได้ ท่านลอร์ดบางคนอาจจะมีที่ดินมากกว่าลอร์ดคนอื่น หรือบางทีอาจจะมากกว่าท่านดยุค (ซึ่งเป็นขุนนางชั้นสูงกว่า) ก็ได้ หรือจะมีน้อยลงไปกว่าคนอื่นก็ได้ แต่ศักดินาของไทยมีกำหนดไว้แน่นอนว่าแต่ละคนแต่ละตำแหน่งมีศักดินาเท่าไหร่ การจะเพิ่มหรือลดก็ขึ้นอยู่กับการทำงาน ถ้าได้เลื่อนตำแหน่งจึงจะมีศักดินาเพิ่มขึ้น ถ้าโดนลงโทษลดหรือถอดจากตำแหน่งศักดินาก็หายไป จากคุณ : เกียรตินำ เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 00:45:31

ความคิดเห็นที่ 7 รู้สึกว่า ไพร่ สมัยอยุทยา ก็ไม่อยากจะมีที่นามากเกินกำลัง อยากได้ที่นาก็ถางไป มีบันทึกว่าไพน่สามารถขายที่กันได้ .. และมีการเวนคืน จากหลวงด้วย แต่ผมไม่แน่ใจว่าหลวงเขาจ่ายเงินหรือเปล่า แก้ไขเมื่อ 21 พ.ค. 55 10:39:54 จากคุณ : วังเหนือ เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 09:18:58

ความคิดเห็นที่ 8 ทาสไทย ติดนาย ทาสฝรั่ง  ติดที่ดิน จากคุณ : หว่างฮั่น2011 เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 10:53:53

ความคิดเห็นที่ 9 ขอบคุณทุกท่านที่ชี้แนะครับ ข้อมูลที่อ้างอิงนี้ คลาดเคลื่อนประการใดรบกวนชี้แนะด้วย อ้างอิงจากวิกิ พระไอยการตำแหน่งนาพลเรือน นาทหาร หัวเมือง พ.ศ. 1998 เป็นกฎหมายที่ตราขึ้นในแผ่นดินสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ กษัตริย์ผู้ครองกรุงศรีอยุธยา เป็นกฎหมายที่กำหนดตำแหน่งศักดินา บรรดาศักดิ์ ลำดับชั้น โครงสร้างส่วนราชการในระบบราชการ สมัยโบราณ เทียบได้กับ กฎหมายระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน ในปัจจุบัน แต่ในกฎหมายนี้ได้กำหนด ฐานันดรศักดิ์ประชาชนตั้งแต่ พระมหาอุปราชลงมาจนถึงพลเมืองขั้นต่ำสุดคือทาส พระไอยการนี้ กำหนดให้ "ประชาชนทุกคน" มีศักดินาสูงต่ำ ตามคำสำคัญในโครงสร้างสังคม โดยศักดินานี้ กำหนดเป็นไร่ (หน่วยวัดพื้นที่ของไทยสมัยโบราณเท่ากับ 1,600 ตารางเมตร) ตัวพระไอยการประกอบด้วย 3 ส่วนคือ ศักดินาของพลเรือน ศักดินาทหาร และศักดินาของขุนนางในห้วเมืองนอกราชธานี ดูตารางจากที่นี้ http://th.wikipedia.org/wiki/พระไอยการตำแหน่งนาพลเรือน_นายทหารหัวเมือง ภริยาของขุนนางที่เป็นภรรยาพระราชทาน หรือภรรยาหลวงถือศักดินาครึ่งหนึ่งของสามี อนุภรรยามีศักดินาครึ่งหนึ่งของภรรยาหลวง ภรรยาทาสที่มีบุตรแล้วศักดินาเท่ากับอนุภรรยา สามเณรรู้ธรรม(คือสอบได้เปรียญ)ศักดินา 300 สามเณรไม่รู้ธรรม 200 พระภิกษุรู้ธรรมศักดินา 600 พระภิกษุไม่รู้ธรรมศักดินา 400 พระครูรู้ธรรมศักดินา 2,400 พระครูไม่รู้ธรรม ศักดินา 1,000 พราหม์มีความรู้ด้านศิลปศาสตร์ศักดินา 400 พราหม์ทั่วไปศักดินา 200 ตาปะขาวรู้ธรรมศักดินา 200 ตาปะขาวไม่รู้ธรรมศักดินา 100 นอกจากนี้ยังกำหนดไว้ว่า ไพร่ (ประชาชนทั่วไป) มีศักดินา 10-25 ไร่ ทาส,ขอทาน มีศักดินา 5 ไร่ ศักดินานี้ ไม่ใช่จำนวนที่นาที่ถือครองจริงๆ เป็นเพียงแต่ตัวเลขจัดลำดับชั้น (Ranking)ของประชาชนในราชอาณาจักร เนื่องจากสังคมไทยสมัยโบราณเป็นสังคมเกษตรกรรม การถือครองที่นาเป็นเครื่องชี้ฐานะของคนในสังคม ดังนั้น ระบบการจัดลำดับชั้นของสังคม จึงใช้การนับจำนวนนาเป็นหลัก เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าใจง่ายในบริบทและโครงสร้างสังคมสมัยนั้น ส่วนจำนวนการถือครองที่นาจริงๆ นั้นเป็นทรัพย์สิน ไม่ได้เกี่ยวข้องกับระบบศักดินา ดังจะเห็นได้ว่า ทาสและขอทาน หรือพระภิกษุก็มีการกำหนดศักดินาไว้ ศักดินาจึงไม่ใช่สิทธิใน "การถือครองที่ดิน" ศักดินานี้มีความสำคัญทางกฎหมายเนื่องจากใช้ในการ "ปรับไหม" ในทางศาลในคดีละเมิด เช่น หากผู้มีศักดินาสูงละเมิดผู้มีศักดินาต่ำกว่า จะต้องจ่ายค่าสินไหมชดเชยเป็นสัดส่วนตามศักดินาของตน และหากผู้มีศักดินาต่ำไปละเมิดผู้มีศักดินาสูง ก็ต้องจ่ายค่าชดเชยสินไหมตามศักดินาของผู้มีศักดินาสูงกว่า ดังนั้นศักดินาจึงใช้วัด "ค่า" ของคนในสังคมในยุคนั้นในระบบกฎหมายของรัฐ ความเป็นมาของการวางแผนการถือครองที่ดิน ความเป็นมาของการถือครองที่ดินของไทยนั้น ตั้งต้นตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัยที่ได้รับรองสิทธิและให้อิสระแก่ราษฎรที่จะโก่นสร้างและทำประโยชน์ในที่ดิน มิได้กำหนดว่าจะต้องส่งอากรให้หลวงแต่ประการใด ต่อมาในสมัยกรุงศรีอยุธยาได้มีหลักสำคัญ 3 ประการคือ (1) พระมหากษัตริย์เป็นเจ้าของที่ดินในพระราชอาณาจักร (2) ราษฎรขายที่ดินแก่กันไม่ได้ และ (3) หากมีการละทิ้งที่ดินและมีผู้อื่นเข้าทำกิน เจ้าของที่ดินเดิมก็ขาดสิทธิ(ครอบครองปรปักษ์) http://www.onep.go.th/lands/group/group1/projection/2551/b.pdf แก้ไขเมื่อ 21 พ.ค. 55 11:24:53 จากคุณ : ต็กโกวคิ้วป้าย เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 11:09:08

ความคิดเห็นที่ 10 ประเด็น "(2) ราษฎรขายที่ดินแก่กันไม่ได้" ครับ อ้างจาก บันทึกจาก จดหมายเหตุลาลูแบร์ ซึ่งบอกว่า ราษฎรขายที่ดินแก่กันได้ "ทรัพย์สมบัติส่วนใหญ่ของชาวสยามนั้นประกอบด้วยสังหาริมทรัพย์ แม้ใครจะมีที่ดินบ้างก็ไม่มากนัก โดยเหตุที่ไม่สามารถจะเสวยกรรมสิทธิ์ได้อย่างเต็มที่ ด้วยถือกันว่าแผ่นดินเป็นของพระเจ้าแผ่นดิน แม้จะได้ทรงขายให้แก่เอกชนไปแล้ว จะทรงเรียกกลับคืน เสียเมื่อไรก็ได้ตามพระทัยปรารถนา และก็เคยปรากฎอยู่บ่อย ๆ ว่า ทรงเรียกคืนโดยมิได้ชดใช้ค่าที่ดิน ให้แก่ประการใด  แม้กระนั้นกฎหมายของสยามก็ระบุไว้ว่าที่ดินนั้นเป็นมรดกตกทอดกันได้ในตระกูล และ <B> เอกชนคนหนึ่งอาจขายที่ดินให้แก่เอกชนอีกคนหนึ่งได้ </B> แต่พระเจ้าแผ่นดินมิได้ทรงถือตามตัวบทกฎหมาย นี้สุดแท้แต่ความเหมาะสมพระทัยเป็นประมาณ ด้วยว่าตัวบทกฎหมายนี้สุดแท้แต่บังคับ ถึงแผ่นดินของพระองค์ กล่าวคือที่ดินทั้งสิ้นที่อาณาประชาราษฎร์ ของพระองค์มีอยู่ ด้วยประการฉะนี้ คนทั้งหลายจึงต่างมีอสังหาริมทรัพย์ กันน้อยที่สุดเท่าที่จะน้อยได้" เริงวุฒิ มิตรสุริยะ ฝรั่งบันทึกสยาม หน้า 194 - 195 . . . ไม่แน่ใจว่าพอถึงสมัยพระนารายณ์ อาจจะมีการแก้ไขกฎหมาย บางข้อ ก็เป็นได้ครับ แก้ไขเมื่อ 22 พ.ค. 55 23:21:01 แก้ไขเมื่อ 22 พ.ค. 55 23:19:38 จากคุณ : วังเหนือ เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 23:18:20