ความคิดเห็นที่ 1 ความขี้เกียจทำให้โลก พัฒนาครับ คนขี้เกียจเข้าป่าล่าสัตว์หรือหาพืช ก็จับสัตว์มาเลี้ยงหรือทำการเกษตร พอทำการเกษตรเยอะๆก็ขี้เกียจเลยไปจับคนมาเป็นทาส พอมีทาสเยอะที่เยอะเลยขี้เกียจดูแลเลยแบ่งๆให้ขุนนางดูแล พอขี้เกียจเป็นคนใต้อำนาจขุนนาง ก็ไม่ทำเกษตรไปทำมาค้าขายเป็นนายทุน พอเป็นนายทุนขี้เกียจแบกต้นทุนสูงๆก็ขูดเอาจากกรรมาชีพ พอกรรมาชีพขี้เกียจโดนขูดรีดก็ปฏิวัติ พอปฏิวัติจนทุกคนในระบบเท่าเทียมก็ขี้เกียจอยู่ในระบบเลยพัฒนาจนโยโทเปีย คือใครจะทำอะไรก็ทำไป เครื่องจักรทำให้หมด จากคุณ : ยองเจียงใหม่ เขียนเมื่อ : 20 พ.ค. 55 20:47:27

ความคิดเห็นที่ 2 ข้อ1 สงครามเป็นหลักตัวเร่งพัฒนา ภูมิประเทศพวกนี้เป็นส่วนประกอบ ข้อ2 ล่าอาณานิคมนั้นละ จากคุณ : ไม่ได้มีสิบมือ เขียนเมื่อ : 20 พ.ค. 55 21:08:37

ความคิดเห็นที่ 3 อารยธรรมพัฒนาได้น่าจะเกิดจากการติดต่อแลกเปลี่ยนระหว่างกลุ่มด้วยครับ การติดต่อแลกเปลี่ยนอาจเกิดได้จาก การค้า สงคราม เป็นต้น อารยธรรมถ้าไม่มีการแลกเปลี่ยนมันจะเกิดการพัฒนาที่ช้ามาก อย่างชนเผ่าพื้นเมืองออสเตรเลีย หรือเผ่าต่างๆ ในอินโดนีเซีย จากคุณ : EspressoFx เขียนเมื่อ : 20 พ.ค. 55 22:01:53

ความคิดเห็นที่ 4 เพราะคิดหาอะไรมาช่วยแบ่งเบาภาระที่ทำงานหนัก ทำงานนาน ให้ทำงานได้ง่ายๆ สบายๆ ใช้เวลาไม่นาน ก็เลยคิดและพัฒนามาเรื่อยๆ มีการถ่ายทอด ต่อยอดไปเรื่อยๆไม่มีที่สุดสิ้น จากคุณ : Mr.Review เขียนเมื่อ : 20 พ.ค. 55 22:26:25

ความคิดเห็นที่ 5 อารยธรรมเกิดขึ้นได้ต้องมีผู้นำ (หรือกลุ่มผู้นำ) ที่มีอำนาจพอที่จะรวมศูนย์อำนาจก่อนครับ คือมีกำลังที่จะควบคุมให้กลุ่มก๊วนต่างๆ ที่เร่ร่อนล่าสัตว์หาของป่า รวมเข้ามาอยู่เป็นหลักแหล่ง และมีกำลังและวิธีการที่จะสามารถบังคับใช้กฎระเบียบที่กำหนดขึ้นได้ มิฉะนั้นชมรมนั้นก็จะไม่มั่นคง เกิดการต่อสู้ภายใน ซึ่งไม่ใช่สภาพแวดล้อมที่จะเกิดการพัฒนาอารยธรรม เมื่ออยู่เป็นหลักแหล่งกันเป็นชมรมขนาดใหญ่ที่มั่นคงประมาณหนึ่งแล้ว ก็จะเป็นขั้นแรกที่จะนำไปสู่การพัฒนาเกษตรกรรม ในช่วงแรกๆ ก็คงจะล่าสัตว์หาของป่าเหมือนปกติ และจะต้องนำส่วนแบ่งส่วนหนึ่งให้ผู้นำ แต่ถึงแม้จะโดนหัก "ภาษี" เมื่อยังสามารถเก็บส่วนที่เหลือเป็นสมบัติส่วนตัวได้ (อนึ่ง ในขั้นนี้ระบบ feudal ยังไม่พัฒนา) คนในชุมชนก็ยังคงมี incentive ที่จะพัฒนาวิธีการผลิตเพื่อให้ได้ผลผลิตที่มากขึ้น การฝึกสัตว์และการปลูกพืชเองจึงเกิดขึ้น จากนั้นเมื่อพัฒนาวิธีการผลิตจนกระทั่งมีส่วนเกินจากการบริโภคก็จะเกิดการค้าแลกเปลี่ยนกันภายใน (ซึ่งหัวหน้าชมรมอาจอนุญาตให้มีได้อย่างจำกัด) และกับกลุ่มอื่นๆ (มักจะเป็นผู้นำและพวกพ้องที่ผูกขาด) เกิดเป็นความมั่งคั่งขึ้น จากความมั่งคั่งในชมรมนี้ ก็จะดึงดูดให้กลุ่มต่างๆ อพยพเข้ามา ชมรมค่อยๆ มีขนาดใหญ่ขึ้นจนเป็นเมือง แรงงานขยายตัว เกิดการ specialize ของแรงงานขึ้น และอารยธรรมก็จะเกิดค่อยๆ พัฒนาใน process เหล่านี้ ตอบคำถามแรกของ จขกท. ก็คือ จะต้องมี "สถาบันทางการเมือง" ที่สามารถรวมศูนย์อำนาจได้ บังคับใช้กฎระเบียบได้ และมี "สถาบันทางเศรษฐกิจ" ที่ครอบคลุมคนในชุมชนนั้น คือ คนในชุมชนส่วนใหญ่สามารถเก็บเกี่ยวความมั่งคั่งได้ (พูดเป็นง่ายๆ ก็คือ สามารถมีส่วนร่วมกับตลาดและมีกรรมสิทธิ์ในสินทรัพย์) ส่วนภาษาอังกฤษเป็นภาษาสากลนี่ สืบเนื่องจากประเทศอังกฤษเป็นมหาอำนาจในยุคล่าอาณานิคมน่ะครับ และมหาอำนาจในยุคต่อมา คือหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ก็เป็นอเมริกาซึ่งใช้ภาษาอังกฤษอีก (และนี่ก็เป็นเหตุผลว่าทำไมถึงไม่ใช่ภาษาฝรั่งเศสเป็นภาษาสากลในปัจจุบัน) จากคุณ : ขุนพลวรมันต์ เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 00:49:07

ความคิดเห็นที่ 6 อารยธรรมที่พัฒนาช้าอย่างเช่น Aborigines ก็มีสถาบันการเมืองนะครับ อย่างพวกหัวหน้าเผ่าหรือพ่อมด แม่หมอประจำเผ่า สิ่งแรกที่น่าจะสำคัญที่สุดต่อการพัฒนาอารยธรรมยุคแรกๆคือจำนวนครับ เมื่อคนเรามาอยู่รวมกันมากๆก็จะเกิดการแบ่งงานกันทำขึ้น ซึ่งจะเป็นพื้นฐานของการแลกเปลี่ยน โดยสังเกตว่ามนุษย์ที่มีอารยธรรมน้อยๆจะมีลักษณะเป็นชุมชนพึ่งพาตนเองเสียมากไม่ค่อยมีการซื้อขายแลกเปลี่ยน เมื่อมีการแลกเปลี่ยนก็ทำให้เกิดการค้าขายขึ้นในเวลาต่อมา และนั่นก็ส่งผลต่อการพัฒนาคณิตศาสตร์ ตัวอักษร และเงินตรา ในอีกทางหนึ่งเมื่อคนมาอยู่รวมกันมากๆก็ย่อมจะเกิดความขัดแย้งขึ้นเป็นธรรมดา ทำให้เกิดกฎหมายขึ้น ซึ่งจากกฎหมายมารวมกับผู้นำก็จะพัฒนาขึ้นไปเป็นระบบการปกครอง-ระบบราชการ จากคุณ : Nexus เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 05:19:28

ความคิดเห็นที่ 7 แหล่งน้ำสะอาด กิน-ใช้ จากคุณ : หว่างฮั่น2011 เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 10:49:04

ความคิดเห็นที่ 8 การพัฒนาอารยธรรมทางด้านจิตใจ ซึ่งไม่ได้เกีื่ยวกับความเจริญทางด้านเทคโนโลยี เป็นปริศนาชวนขบคิด ในประเทศทางตะวันตกที่เจริญทางด้านเทคโนโลยี สิ่งที่น่าสนใจก็คือมีอิสระภาพเรื่อง sex กันมากๆ (จนคนไทยด่าเอาว่า "มั่ว sex" แล้วบอกว่าเด็กไทยไม่ควรเอาเยี่ยงอย่าง) แต่ในประเทศเหล่านั้นกลับไม่เจอกรณีมีการขี่มอเตอร์ไซค์ย้อนศร ขี่มอเตอร์ไซค์ขึ้นทางเท้าแล้วบีบแตรไล่คนเดินทางเท้า ขี่มอเตอร์ไซค์ขึ้นเกาะกลางถนนเพื่อกลับรถแล้วจะชนคนข้ามถนน  ขับรถบีบแตรพุ่งไล่จะชนคนข้ามทางม้าลาย และแซงคิวกัน ทั้งๆที่ประเทศพวกนี้ไม่มีสอนเด็กวิชาพวกศีลธรรมอะไรในโรงเรียนเหมือนประเทศไทยเลยนะ แต่ทำไม่ประเทศไทยซึ่งเน้นการสอนศึลธรรมให้แก่เด็กตั้งแต่เยาว์วัย สอนว่าต้องไม่มั่ว sex อย่างชาวตะวันตก สอนว่าวันทางศาสนาต้องงดสุรา กับสอนประเพณีอันดีงามอะไรหลายๆอย่างเพื่อความภาคภูมิใจในความเป็นไทย แต่ทำไมในประเทศไทยถึงยังมีกรณีมีการขี่มอเตอร์ไซค์ย้อนศร ขี่มอเตอร์ไซค์ขึ้นทางเท้าแล้วบีบแตรไล่คนเดินทางเท้า ขี่มอเตอร์ไซค์ขึ้นเกาะกลางถนนเพื่อกลับรถแล้วจะชนคนข้ามถนน  ขับรถบีบแตรพุ่งไล่จะชนคนข้ามทางม้าลาย และแซงคิวกัน (เคยแซงคิวทุกที่ ตอนนี้มีเข้าคิวในธนาคารกับในห้าง แต่ตามร้านขายของชำก็ยังแซงคิวกันอยู่) ถามว่า "เพราะอะไร" อารยธรรมทางด้านจิตใจ "อยู่ในสายเลือดของคนแต่ละชนชาติหรือเปล่า" หรือว่า "อบรมสั่งสอนกันได้" ^ แต่ถ้าอบรมสั่งสอนกันได้ แล้วทำไมวิชาที่สอนให้เด็กไทยเรียนกันเช่น ศีลธรรม หรือประเพณีอันดีงามทางศาสนา ที่ปฏิบัติกันอยู่นั้น จึงไม่สามารถขัดเกลาเพื่อขจัดพฤตกรรมที่มักง่าย เห็นแก่ตัว และละเมิดสิทธิของผู้ดื่นดั่่งเช่น "กรณีมีการขี่มอเตอร์ไซค์ย้อนศร ขี่มอเตอร์ไซค์ขึ้นทางเท้าแล้วบีบแตรไล่คนเดินทางเท้า ขี่มอเตอร์ไซค์ขึ้นเกาะกลางถนนเพื่อกลับรถแล้วจะชนคนข้ามถนน  ขับรถบีบแตรพุ่งไล่จะชนคนข้ามทางม้าลาย และแซงคิวกัน (เคยแซงคิวทุกที่ ตอนนี้มีเข้าคิวในธนาคารกับในห้าง แต่ตามร้านขายของชำก็ยังแซงคิวกันอยู่)" ให้หมดสิ้นไปจากประเทศไทย เราขบคิดปริศนานี้มาหลายปีแล้ว แต่ก็ยังหาคำตอบไม่ได้ว่า "อารยธรรมทางด้านจิตใจพัฒนาได้อย่างไร" ใครพอจะตอบได้บ้าง แก้ไขเมื่อ 21 พ.ค. 55 14:07:00 แก้ไขเมื่อ 21 พ.ค. 55 14:03:08 จากคุณ : fortuneteller เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 13:53:34

ความคิดเห็นที่ 9 ^ ^ เกี่ยวกับกะทู้นี้เปล่าครับ อ่านแล้วมึน ว่ามาได้ยังไง แต่ถ้าให้ตอบคือคือเป็นการจับแพะชนแกะ ถ้าเอาไปศึกษาจะไม่ได้คําตอบครับ เหมือนคุณตั้งคําถามผิดนะ จากคุณ : ไม่ได้มีสิบมือ เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 15:53:46

ความคิดเห็นที่ 10 ในประวัติศาสตร์ทุกอารยธรรม นั้นผ่านการต่อสู้ และการกดขี่ทางชนชั้นมาแล้วทั้งนั้น จากคุณ : ยองเจียงใหม่ เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 16:38:30

ความคิดเห็นที่ 11 ชวน #๖ คุย คนมาอยู่รวมกันมากๆ ที่ว่านี่ การที่มันจะเป็นไปได้มันต้องมีสาเหตุนะครับ คือข้อดีของการอยู่เป็นหลักแหล่งกันเป็นกลุ่มใหญ่ๆ นี่มันชัดเจนอยู่แล้วแหละ (ชัดเจนจนไม่ขอยกตัวอย่าง) แต่ว่ามันต้องมีวิธีการที่จะทำให้คนหลายๆ กลุ่มพร้อมกันมาพำนักรวมกันได้ ก็มีอยู่สองวิธีนั่นแหละ คือถ้าไม่ใช่ยินยอมพร้อมใจ (เพราะเห็นประโยชน์ที่ว่า) ก็คือมีกลุ่มหนึ่งมีอำนาจเหนือกลุ่มอื่น และบังคับให้กลุ่มต่างๆ มาอยู่รวมกัน (เพราะเห็นประโยชน์ที่จะ "ขูดรีด" ประโยชน์จากกลุ่มที่ถูกปกครอง) ผมคิดว่าวิธีหลังเป็นไปได้มากกว่า ซึ่งการที่กลุ่มใดจะมีอำนาจเช่นนั้นได้คงไม่ใช่แค่สู้รบเก่ง (แต่เริ่มแรกก็คงจะต้องเป็นแบบนั้นแหละ แต่ก็ไม่เพียงพอต่อการรวบรวมเป็นกลุ่มใหญ่ๆ -- นึกถึงพวกมองโกล ถ้าแค่รบเก่งอย่างเดียวคงไม่สามารถสร้างจักรวรรดิได้ขนาดนั้น) แต่ต้องมีการจัดรูปแบบของสถาบันการเมือง (หรือเราอาจจะเรียกว่า "นวตกรรม" เมื่อเทียบกับมาตรฐานสมัยนั้น) ที่สามารถรวมศูนย์อำนาจได้อย่างเบ็ดเสร็จจนสามารถบังคับกฎระเบียบในกลุ่มได้ คือ ผมมองว่าในขั้นนี้กฎมันพัฒนามาเพื่อควบคุมผู้ถูกปกครองและการรักษาสถานะอำนาจของบรรดาอีลีทน่ะครับ ต่อเมื่อมีสถาบันการเมืองที่มีการจัดรูปแบบที่สามารถ "รับมือ" กับการควบคุมชุมชนใหญ่ๆ ได้ ก็จะมีความมั่นคงเป็นระยะเวลาหพอสมควร - แม้จะไม่ยั่งยืน - แล้วจากนั้นเรื่องที่จะมีคนอพยพรวมมาอยู่มากๆ นี่ก็สามารถเป็นไปได้แล้ว ดังนั้นผมจึงสรุปว่า สถาบันการเมืองที่สามารถรวมศูนย์อำนาจได้ (ไม่ใช่แค่มีสถาบันการเมืองเฉยๆ) จึงเป็นเงื่อนไขสำคัญที่สุดครับ จากคุณ : ขุนพลวรมันต์ เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 01:14:08

ความคิดเห็นที่ 12 ความคิดเห็นที่แปด ผมขอเสนอว่า ทั้งวัฒนธรรมและเทคโนโลยี เป็นผลผลิตของสถาบันการเมืองในสังคมนั้นๆ น่ะครับ เช่นว่า เป็นสถาบันที่บังคับใช้กฎหมายได้ดีเพียงใด ประชาชนมีส่วนร่วมเพียงใด บทบาทของรัฐบาลมีมากเพียงใด และสถาบันการเมืองที่ว่านี้ นำไปสู่สถาบันเศรษฐกิจแบบไหน (เช่น ระบบตลาด สังคมนิยม คอมมิวนิสต์ ฯลฯ) สิ่งเหล่านี้เป็นตัว shape วัฒนธรรมของคนในสังคมทั้งนั้น ผมไม่ได้ศึกษาเรื่องเกาหลีเหนือมา แต่ผมยอมพนันได้ว่า ณ ตอนนี้ คนเกาหลีเหนือคงจะมีวัฒนธรรมที่ต่างจากคนเกาหลีใต้อย่างมาก ทั้งที่เคยเป็นประเทศเดียวกัน ภาษาเดียวกัน แชร์ประวัติศาสตร์ร่วมกัน วัฒนธรรม ณ จุดเริ่มคล้ายๆ กัน (ถ้าไม่ถึงกับเหมือนกัน) สาเหตุของสิ่งแตกต่างนี้ ชี้ไปได้ที่อย่างเดียว สถาบันทางการเมือง ครับ ถ้าสิ่งที่ผมอธิบายมันถูก สิ่งที่ตามมาก็คือ มันจะเกิดเป็นวงจรอุบาทว์/ดีงาม (แล้วแต่กรณี) คือ เมื่อสถาบันการเมือง (และผลกระทบของมันต่อสถาบันอื่นๆ) เป็นตัวหล่อหลอมวัฒนธรรมขึ้นมา วัฒนธรรมนี้ก็จะสนับสนุน ค้ำจุน สถาบันที่ว่านี้อีกที การจะทำลายวงจรนี้ได้ จะต้องมี "จุดหักเห" ทางประวัติศาสตร์ อะไรบางอย่าง ทีทำให้สถาบันการเมืองมีพฤติกรรมที่แปลกแยกออกไป ยกตัวอย่างประวัติศาสตร์ไทย เอาสั้นๆ อย่างกรณีที่ทักษิณก้าวสู่อำนาจนี่ก็ทำให้เป็นจุดเปลี่ยนทางสถาบันการเมืองปัจจุบัน และน่าจะรวมไปถึงวัฒนธรรมของคนชนบทในแง่ของส่วนร่วมทางการเมืองเปลี่ยนไปจากเดิม ประมาณนั้น จากคุณ : ขุนพลวรมันต์ เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 01:35:21

ความคิดเห็นที่ 13 What an enticing question! จากคุณ : x factor (ปรารถนาดี ไม่มีแอบแฝง) เขียนเมื่อ : 23 พ.ค. 55 01:42:18

ความคิดเห็นที่ 14 มันขึ้นอยู่กับว่าเราตีความข้อมูลอย่างไร อย่างเช่นถ้าการเกิดชุมชนเมืองเป็นผลมาจากสถาบันการเมือง(หรือพูดง่ายๆผู้นำเกิดก่อนเมือง) ทำไมอะบิริจินส์ หรือชนเผ่าหลายๆชนเผ่าไม่เกิดเป็นชุมชนเมืองขึ้นมาได้ ทั้งๆที่พวกเขาผ่านการใช้ชีวิตแบบชนเผ่าเป็นเวลานาน จะไม่มีผู้นำสักคนที่มีความสามารถรวบรวมเผ่าต่างๆได้เลยหรือ? ผมถึงค่อนข้างเชื่อว่าการเกิดชุมชนขนาดใหญ่เกิดขึ้นก่อนการเกิดสถาบันทางการเมืองการปกครองรวมศูนย์ เพราะว่าสมมติฐานที่ว่ามีอยู่สองข้อมันไม่ได้มีแค่นั้น ผมเชื่อว่ามันยังมีข้อที่สามอยู่อีกคือ สภาพทางภูมิศาสตร์-สภาพแวดล้อม แหล่งชุมชนแรกๆของมนุษย์เกิดขึ้นตามบริเวณลุ่มแม่น้ำ ดังนั้นมันอาจจะเป็นไปได้ว่าด้วยสภาพอะไรบางอย่างที่ทำให้คนต้องมาอยู่รวมกัน อาจจะเป็นสภาพอากาศสภาะภูมิประเทศเช่นความแห้งแล้งขนาดใหญ่เป็นเวลานาน บังคับให้คนต้องรวมกลุ่มกันเป็นชุมชน และจากการที่การรวมกันเป็นชุมชนทำให้เกิดพัฒนาการทางด้านอารยธรรมซึ่งก็ส่งผลกระทบเป็นทอดๆต่อไป จากคุณ : Nexus เขียนเมื่อ : 24 พ.ค. 55 04:00:03

ความคิดเห็นที่ 15 การแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม  เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้อารยธรรมเปลี่ยนแปลง การแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมดีๆ  เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้อารยธรรมพัฒนา การแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมเลวๆ  เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้อารยธรรมเสื่อมโทรม แบบไหนจึงจะเรียกได้ว่า เป็นวัฒนธรรมดีๆ แบบไหนจึงจะเรียกได้ว่า เป็นการพัฒนา? ค่านิยม ความพอใจ หรือความได้เปรียบ ฯลฯ เราจะเอาอะไรมาเป็นตัววัดดี? มีมาตรฐานอะไรหรือไม่ ที่เหมาะสมที่สุด สำหรับเรา และสากล หรือโลก มีมาตรฐานอะไรกลางๆ หลวมๆ หรือไม่ หรืออาจไม่มี? จากคุณ : ของเล่นใหม่ เขียนเมื่อ : 26 พ.ค. 55 20:42:37