PANTIP.COM : K12269856 ถามเรื่องเหตุการณ์ที่มาของชื่อถนนครับ [ประวัติศาสตร์]

ความคิดเห็นที่ 7

เรื่องกบฏพยษผาบที่เอามากล่าวถึงกันนั้นเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเราว พ.ศ. ๒๔๓๒ และข้อความที่กล่าวอ้างกันนั้นเป็นเรื่องที่มีการบอกเล่าเล่ากันา และคงจะมีการต่อเติมเสริมแต่งตามหลัก Oral History ที่มักจะขยายความกันจนหาความเดิมไม่พบ

ที่ว่า "ภายหลังมีหมายให้เจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์ (เจ้าอุปราชในขณะนั้น) ให้ไปปราบพญาผาบ แต่เจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์ปฏิเสธ"
ข้อยี้ก็พบพิรุธแล้ว คือเมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๒ ที่เพิ่งจะเกิดกบฏพญาผาบนั้น เจ้าหลวงอินทฯ เพิ่งจะได้รับพระราชทานสัญญาบัตรเป็น เจ้าราชบุตร หากเจ้าหลวงอินทฯ ปฏิเสธไม่ไปปราบกบฏพญาผาบจะได้รับสัญญาบัตรเป็นบำเหน็จความชอบหรือ? อีกทั้งในประวัติของเจ้าหลวงอินทฯ นั้น ก่อนที่จะได้รับสถาปนาเป็นเจ้าอุปราช และได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้รั้งเจ้านครเชียงใหม่ในตอนปลาย พ.ศ. ๒๔๔๐ นั้น เจ้าหลวงอินทฯ ได้ชื่อว่าเป็นผู้ที่เสพสุราจนไม่เป็นอันทำการทำงาน ที่ว่าเจ้าหลวงอินทฯ เป็นอุปราชนครเชียงใหม่ในเวลานั้นจึงไม่ถูกต้อง

ข้อพิรุธที่ ๒ คือ เมื่อเจ้าอุปราชบุญทวงถึงอนิจกรรมไปเมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๔ แล้วก็ไม่มีการตั้งเจ้าอุปราชอีกเลบจนพระเจ้าอินทวิชยานนท์พิราลัยใน พ.ศ. ๒๔๔๐ แล้ว เมื่อเจ้าทิพไกรสร ชายาพระเจ้าอินทวิชยานนท์ ผู้เป็นชนนีในพระราชชายา เจ้าดารารัศมี ถึงอสัญกรรมใน พ.ศ. ๒๔๒๖ แล้ว อำนาจการปกครองเมืองนครเชียงใหม่ได้ตกไปอยู่ในมือเจ้าราชบุตร (น้อยขัติยะ) บุตรชายคนใหญ่ของพระเจ้าอินทวิชยานนท์ ซึ่งในปี พ.ศ. ๒๔๓๒ ได้เลื่อนเป็นเจ้าราชวงศ์

ข้อเท็จจริงตามเอกสารจดหมายเหตุ เมื่อเจ้าราชบุตร (น้อยขัติยะ) ได้อำนาจต่อเจ้าเทพไกรสรซึ่งเป็นผู้ที่นิยมในกรุงเทพฯ แล้ส เจ้าราชบุตรก็พยายามยุยงให้พระเจ้าอินทวิชยานนท์ล้มล้างระเบียบปกครองแบบเสนาหกรวมทั้งการจัดเก็บภาษีที่เจ้าเทพไกรสรได้ตกลงไว้กับพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร ในขณะเดียวกันก็มีบันทึกว่าในเวลานั้นเชียงใหม่กำลังรวนเรจะไปเข้ากับอังกฤษ เพราะบรรดาเจ้านายทั้งหลายกำลังอึดอัดที่ถูกควบคุมมิให้ใช้อำนาจได้ตามอำเภอใจเช่นแต่ก่อน

เมื่อความทราบมาถึงกรุงเทพฯ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงโปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าโสณบัณฑิต (พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธากา) นำกำลังทหารราว ๔๐๐ นายขึ้นไปประจำอยู่ที่ที่ว่าการข้าหลวงใหญ่ริมน้ำปิง ซึ่งปัจจุบันเป็นบ้านพักอธิบดีผู้พิพากษาภาค ๕ ในฐานะข้าหลวงต่างพระองค์

เรื่องกบฏพญาผาบที่ปรากฏในเอกสารจดหมายเหตุนั้นระบุว่า มีการตกลงกันระหว่างเจ้านายที่อยู่ในเมือง (ภายในกำแพงเมือง) กับพญาผาบ โดยจะให้พญาผาบยกกำลังข้ามน้ำปิงเข้าโจมตีจวนข้าหลวงที่ริมน้ำปิงในค่ำวันหนึ่ง แล้วฝ่ายเจ้านายจะยกกำลังจากในเมืองซึ่งล้วนเป็นพลตระเวณที่พระอุดรพิศการ (สิญญ สิงหลกะ) ได้ฝึกหัดไว้มาสมทบ แต่พอถึงเวลาที่นัดหมายฝ่ายเจ้านายไม่ยกกำลังออกมาจากในเมือง ทหารที่จวนข้าหลวงจึงแบ่งกำลังออกไล่ล่าพญาผาบจนเตลิดหนีไปถึงเชียงตุง ฉะนั้นในข้อที่ว่าถึงเวลานัดหมายแล้วน้ำในลำน้ำปิงขึ้นสูงจนพญาผาบไม่สามารถยกกำลังข้ามลำน้ำปิงมาตีจวนข้าหลวงตามที่นัดหมายได้ ก็เป็นข้อพิรุธที่ว่า แล้วทหารไทยยกกำลังข้ามลำน้ำไปไล่ล่าพญาผาบได้อย่างไร?

หลังจากเหตุการณ์ครั้งนั้นแล้ว รัฐบาลกรุงเทพฯ ได้ส่งเจ้าพระยาพลเทพซึ่งคุ้นเคยกับพระเจ้าอินทวิชยานนท์ขึ้นไปเป็นข้าหลวงพิเศษ เหตุว่นวายต่างๆ จึงสงบลง

จากคุณ : V_Mee

เขียนเมื่อ : 22 มิ.ย. 55 08:38:50