PANTIP.COM : K12424582 แนะนำการฝึกแปลภาษาอังกฤษ [ห้องเรียนภาษาอังกฤษ]

ความคิดเห็นที่ 8

เราเรียนจากการเอา source texts (ภาษาต้นทาง) เทียบกับ target texts (ภาษาปลายทาง)

เช่นเรียนแปลอังกฤษเป็นไทย ก็หาหนังสือแปลที่เรามีต้นฉบับภาษาอังกฤษอยู่แล้วมาวางเทียบกัน แล้วพยายามศึกษากระบวนความคิดของนักแปล

ส่วนเรียนแปลไทยเป็นอังกฤษ มันหาหนังสือแปลไทยเป็นอังกฤษยาก เราเลยเรียนจากงานแปลภาษากฎหมายจากไทยเป็นอังกฤษที่พวกสำนักงานกฎหมายข้ามชาติแปลไว้

พอเรียนๆไปเรื่อยๆเรากลายเป็นรู้จุดอ่อนตัวเองว่าจะต้องกลับไปเรียนภาษาอังกฤษใหม่ตรงจุดไหนบ้างเพื่อที่จะแปลให้ได้ดีกว่าเดิม

ช่วงที่เราได้เรียนการแปลมากที่สุดก็คือตอนทำงานในบริษัทแปลเอกสาร โชคดีที่สมัยนั้นนักแปลรุ่นพี่เราที่เก่งๆมากพิมพ์ดีดไม่ค่อยจะเป็นกัน ก็เลยเขียนเอา เราก็ดอดไปจีบพนักงานพิมพ์ดีดบ่อยๆ พอพวกเธอพิมพ์เสร็จเราก็กวาดเอาทั้งต้นฉบับกับคำแปลเป็นลายมือกลับไปเป็นกองๆใหญ่ไปศึกษาที่บ้าน ดังน้้น เราจีงกลายเป็นมีวรยุทธ์ของนักแปลหลายๆสำนักอยู่ในตัวเราเอง แต่อนิจานักแปลรุ่นพี่เราระดับเทพๆตอนนี้ไปสู่แม่น้ำเหลือง (ไปสู่ปรภพ) กันหมดแล้ว บางคนสุขภาพไม่ดีเพราะโหมงานหนัก เราก็ทรุดไปหลายรอบ แต่เผอิญโชคดีที่เราฝึกสมาธิจนรู้วิธีคลายเครียด แล้วกลับมาแปลใหม่ได้ตอนอายุมากๆ แถมแปลเร็วและแปลได้สวยงามอีกด้วย

งานแปลไทยเป็นอังกฤษเป็นอะไรที่ enigmatic มากๆ คนที่เขียนภาษาอังกฤษเก่งมากๆ ถ้าไม่รู้ทันคนไทยที่เขียนภาษาไทย แปลออกมาแล้วจะอ่านไม่ค่อยรู้เรื่อง แต่ถ้ารู้ทัน คือจับผิดได้ว่าคนเขียนภาษาไทย "เขียนผิดหลักเหตุผล" ตรงไหนบ้าง แล้วแก้ให้เขา คำแปลภาษาอังกฤษก็จะออกมาสวยงาม การทำงานแปลไทยเป็นอังกฤษมานานเกือบๆ 20 ปี ทำให้เราค้นพบว่า

"มีคนไทยเป็นจำนวนมากที่ตั้งใจจะสื่อความหมายอย่างหนึ่ง แต่เขียนเป็นอีกอย่างหนึ่ง"
^
ทำให้ในการแปลไทยเป็นอังกฤษถ้าไม่แก้ภาษาไทย จะได้คำแปลอังกฤษผิดเละไปหมด

^
เราสันนิษฐานว่าที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะว่าคนไทยเป็นจำนวนมากกินข้าวสีขาว หุงในหม้ออลูมิเนียม และใส่ผงชูรสกับน้ำตาลลงในอาหารมาก (รวมทั้งใช้เครื่องปรุงราคาถูกๆที่มันใส่สารเคมี (พวกสารกันบูด) มาก) มันเป็นสารพิษที่ทำให้ cells สมองเสื่อม
^
แต่แนวคิดของเรา พอพูดไปจะโดนคนไทยชาตินิยมจำนวนหลายร้อยเข้ามาถล่มเรา เพราะระบบการศึกษาไทยจะไม่สอนให้คนคิดแหกคอก แต่จะสอนให้คนไทยคิดเหมือนๆกันว่า "ทุกอย่างเกี่ยวกับไทย ต้องพูดว่าดีหมด ห้ามติเด็ดขาดม่ายงั้นไม่ได้รับโล่ห์รางวัลการเป็นคนไทยดีเด่น ซึ่งก็รวมถึงต้องพูดว่าอาหารไทยต้องดีเยี่ยมอีกด้วย"
^
แต่เรากลับค้นพบว่าเราเริ่มสุขภาพดีขึ้นเรื่อยๆเมื่อเลิกกินอาหารไทยแบบที่คนไทยทั่วๆไปกินกัน แล้วเปลี่ยนไปกินอาหารสุขภาพปลอดสารพิษ แนว Zen Macrobiotics

เรื่องแบบนี้ทำให้เราคิดถึงฉากเหตุการณ์ที่น่าสนใจมากๆ ในวันหนึ่งที่เราถือเอกสารต้นฉบับภาษาไทยที่เราพยายามแปล แต่แปลไม่ได้ ไปหานักแปลรุ่นพี่เรา แล้วเราอ่านข้อความภาษาไทยที่เราสะดุด แปลไม่ได้ ออกมา พอนักแปลรุ่นพี่เรา 3-4 คนฟังเราอ่านเสร็จพวกเขาฮากันครึนลั่นห้อง หัวเราะแบบโยกตัวไปมาจนแทบจะตกเก้าอี้ แล้ว 1 ในนั้นพูดกับเราว่า

"คู๊ณๆๆๆๆๆๆ...เวลาอ่านภาษาไทยน่ะ อย่างไปเชื่อไอ้คนเขียนมันมากนักนะ เพราะบ่อยครั้งที่มันเขียนมาไร้เหตุผลสิ้นดี ถ้าเราแปลงานราคาแพงๆและงานไม่ด่วนมากเราก็ซักซ้อมทำความเข้าใจกับลูกค้าได้ แต่ถ้าเราแปลงานด่วนมากๆ เราต้องแต่งเรื่องให้ลูกค้าใหม่ให้สวยๆไปเลย...ฮ่าๆๆๆ..."

^
นี่คือบทเรียนราคาแพงที่เราเรียนรู้จากนักแปลรุ่นพี่ของเรา

เพื่อสาธิตว่าเราหมายความถึงอะไรก็

ลองไปอ่านตัวอย่างการแปลไทยเป็นอังกฤษที่ blog เรา รู้สึกจะเป็นหัวข้อเรื่องที่ว่า "การแปลตรงตัวกลายเป็นทำให้แปลผิด" เราสาธิตการแก้ภาษาไทยของคนไทยที่ cells สมองเสื่อม เพื่อให้คำแปลภาษาอังกฤษออกมาสวยงาม หากไม่แก้ก็ต้องเอาคำแปลภาษาอังกฤษไปทิ้งขยะสถานเดียว (เพราะมันอ่านไม่รู้เรื่อง)
^
นี่คือวรยุทธ์การแปลภาคพิศดารที่เราเรียนจากนักแปลรุ่นพี่เรา ซึ่งมันไม่มีสอนในหลักสูตรปริญญาโทการแปล
แก้ไขเมื่อ 26 ก.ค. 55 12:51:31

จากคุณ : fortuneteller

เขียนเมื่อ : 26 ก.ค. 55 12:44:19

ความคิดเห็นที่ 9

เรื่องที่เราพูดถึงในการแปลไทยเป็นอังกฤษ ที่ว่า

"ต้องจับผิดคนไทยว่าเขียนภาษาไทยผิดหลักเหตุผล (คงเป็นเพราะกินอาหารที่มีสารพิษมาก)แล้วแก้ข้อผิดพลาดให้เขาก่อนที่เราจะแปลเป็นอังกฤษ" นั้น

เราเอาบางส่วนจาก blog เรามาสาธิตให้ดูว่า

"ใครก็ตามที่ต้องทำงานแปลไทยเป็นอังกฤษทุกวันจะเจอคนไทยเขียนภาษาไทยแบบนี้มาก จนบางทีอาชีพการแปลไทยเป็นอังกฤษทำให้นักแปลกลายเป็นเกิดอาการเครียดอย่างแรง ถ้าไม่ฝึกพลังจิตให้เข้มแข็งมากพอ"

ลองดูตัวอย่าง แล้วจะเข้าใจว่าเราหมายถึงอะไร

การแปลตรงตัวบ่อยครั้งทำให้กลายเป็นแปลผิด

ดัดแปลงจากกระทู้เก่าอันนี้

http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2010/06/K9353525/K9353525.html

หลักการเบื้องต้นในการเรียนแปลไทยเป็นอังกฤษก็คือ "จับผิดภาษาไทย"

นักแปลหลายๆคนคิดว่าเวลาแปลจากอังกฤษเป็นไทยจะมีความเสี่ยงในแปลผิดเพราะอ่านภาษาอังกฤษไม่รู้เรื่องได้ง่ายกว่าแปลไทยเป็นอังกฤษ แต่จริงๆแล้วเวลาแปลไทยเป็นอังกฤษก็มีทางแปลผิดเพราะโดนภาษาไทยหลอกเอาได้มากพอๆกันนั่นแหละ

เราหา classic examples มาให้ศึกษากันเล่นๆ

Source text (ภาษาต้นทาง):

การสอบสวนชันสูตรพลิกศพเป็นความตายมิได้เป็นผลแห่งการกระทำผิดทางอาญา เห็นควรดำเนินการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา 150 วรรคแรกต่อไป

This is a verbatim translation (นี่เป็นการแปลตรงตัว)

Target text (ภาษาปลายทาง):

Investigation autopsy are death not caused by criminal acts. Should proceed according to Criminal Procedure Code of Thailand, Section 150, First Paragraph in due course.

อ่านไม่รู้เรื่อง ใช่มะล่ะ .....จริงๆแล้วประโยคภาษาไทยก็ผิดพลาดในเชิงตรรกะ แต่นักแปลแกล้งโง่เองนั่นแหละ (คือแกล้งแปลตรงตัวตามภาษาไทย ทำให้นอกจากจะอ่านไม่รู้เรื่องแล้วยังกลายเป็นสร้าง syntactic errors in the writing of second language learners เหมือนๆที่นักแปลก๋วยเตี๋ยวเรือชอบแปลมาเพราะรีบทำจำนวนหน้าจนพลิกตำราภาษาอังกฤษไม่ทันนั่นแหละ

The influence of the Thai language is so great, hence the English translation has turned out to be absolute nonsense.

เนื่องจาก "การสอบสวนชันสูตรพลิกศพ" ไม่ใช่ "เป็นความตาย" คนเขียนพูดโกหก แต่คนไทยหลายๆคน ไม่มีใครท้วงติงเพราะต่างก็บิดสมองทำความเข้าใจประโยคแบบนี้มาตั้งแต่เล็กจนโต ...ดังนั้นประโยคภาษาไทยที่มี inconsistencies คนไทยยังถือว่ามี consistencies

Try again (ลองใหม่)

Source text (ภาษาต้นทาง):

การสอบสวนชันสูตรพลิกศพเป็นความตายมิได้เป็นผลแห่งการกระทำผิดทางอาญา เห็นควรดำเนินการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา 150 วรรคแรกต่อไป

Target text (ภาษาปลายทาง):

The investigation and (ภาษาไทยตกคำว่า "และ") autopsy revealed that (ภาษาไทยตกคำว่า "แสดงให้เห็นว่า") such death was not caused by any criminal acts. It is therefore appropriate that the case be dealt with (ภาษาไทยคำว่า "เห็นควรดำเนินการ" มีความเลอะเลือนอยู่ในตัว) pursuant to Paragraph One, Section 150, Criminal Procedure Code of Thailand.

ตกลงเป็นอันว่า translation from Thai into English มักลงเอยด้วยการ"แปลง" เพราะถ้าไม่ "แปลง" บางทีเคราะห์หามยามซวย (ไม่รู้ใครซวย) เจอเอกสาร 500 หน้า มีแต่ประโยคที่คน (ไทย) เขียนพูด "โกหก" หรือพูดเรื่องที่ "เป็นไปไม่ได้" หน้าละ 2-3 ประโยค (ความถี่ขนาดนี้นับว่าเป็นเรื่องปกติของการเขียนหนังสือของคนไทยทั่วๆไป) ....หากนักแปลๆจบโดยไม่แปลง ผลงานแปล (translation) ต้องเอาไปทิ้งถังขยะสถานเดียว....!!!
แก้ไขเมื่อ 26 ก.ค. 55 13:15:33

จากคุณ : fortuneteller

เขียนเมื่อ : 26 ก.ค. 55 13:12:24