K2401394 การเป็นเจ้าฟ้าในสมัย ร.1 [ประวัติศาสตร์]

ความคิดเห็นที่ 6

การที่จะเป็นเจ้าฟ้านั้น มีด้วยกัน 7 แบบด้วยกัน
1. พระราชโอรส-ธิดา ซึ่งมีพระมารดาเป็นพระอัครมเหสีหรือพระมเหสี

เช่น ในรัชกาลปปัจจุบัน พระราชโอรส-ธิดาทุกพระองค์เป็นเจ้าฟ้า เพราะพระมารดาคือ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ซึ่งทรงอยู่ในฐานะพระอัครมเหสี อันนี้ถือเป็นเจ้าฟ้าชั้นเอก ชั้นทูลกระหม่อม

สำหรับพระราชโอรส-ธิดาที่พระมารดาเป็นพระมเหสี ก็อย่างเช่น สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอเจ้าฟ้าฯ ด้วยพระมารดาคือพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี อันนี้ถือเป็นเจ้าฟ้าชั้นโท ชั้นสมเด็จ

2. พระราชโอรส-ธิดา ซึ่งมีพระมารดาเป็นลูกหลวง(พระราชธิดากษัตริย์พระองค์ก่อน) อันนี้ถือเป็นเจ้าฟ้าชั้นเอกเช่นกัน เช่น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ พระราชโอรสในรัชกาลที่ 5 พระมารดาคือ สมเด็จพระพันปีหลวง ซึ่ง ทรงเป็นทั้งลูกหลวงและพระอัครมเหสี

3. พระราชโอรส-ธิดา ซึ่งมีพระมารดาเป็นหลานหลวง(พระราชนัดดากษัตริย์พระองค์ก่อน) อันนี้ถือเป็นเจ้าฟ้าชั้นโท เช่น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ายุคลฑิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ พระราชโอรสในรัชกาลที่ 5 พระมารดาคือ พระวิมาดาเธอฯ ซึ่ง ทรงเป็นหลานหลวงในรัชกาลที่ 3 (ทรงอยู่ในฐานะพระอัครชายา)

4 พระราชโอรส-ธิดาซึ่ง พระมารดาเป็นธิดาเจ้าประเทศราชถือเป็นเจ้าฟ้าชั้นโท ชั้นสมเด็จ เช่น สมเด็จพระราชชายานารีเจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี พระนามเดิม พระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้าจันทบุรี พระราชธิดาในรัชกาลที่ 1 ประสูติแด่เจ้าจอมมารดาทองสุก ซึ่งเป็นธิดาเจ้าเวียงจันทน์ซึ่งมีฐานะเป็นประเทศราชของไทยในขณะนั้น คือ เจ้าจอมมารดาทองสุกก็มีศักดิ์เป็นเจ้าหญิงของเวียงจันทน์นั่นเอง ถือเป็นเจ้าหญิงจากต่างประเทศ

5 พระราชโอรส-ธิดา ซึ่ง พระมารดาเป็นธิดาของขุนนางชั้นสูง อันนี้มีปรากฏในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช พระราชโอรสของพระองค์พระนามว่า เจ้าฟ้ากรมขุนกษัตรานุชิต ซึ่งประสูติแด่ เจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ (สมเด็จเจ้าฟ้าฉิมใหญ่) ซึ่งเป็นธิดา สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก

6 เจ้านายซึ่งพระมารดาเป็นเจ้าฟ้า พระบิดาเป็นเจ้านายแต่ชั้นหม่อมเจ้าขึ้นไป หรือ บุคคลซึ่งทรงยกย่อง ก็เป็นเจ้าฟ้าได้ เช่น ในกรณีของ พระโอรสธิดา ในพระพี่นางทั้ง 2 พระองค์ในรัชกาลที่ 1 เป็นเจ้าฟ้าทุกพระองค์

7 กษัตริย์ขึ้นครองราชย์ สามารถตั้งเจ้าฟ้าได้ตามพระอัธยาศัย แต่ทั้งนี้ต้องอยู่ในความเหมาะสม เช่น รัชกาลที่ 1 สถาปนา พระพี่น้องร่วมพระครรโภทร(ร่วมชนก-ชนนี) ขึ้นเป็นเจ้าฟ้า สำหรับพระขนิษฐาต่างพระชนนีทรงให้เป็นพระองค์เจ้า หรืออย่างในรัชกาลที่ 8 ก็ทรงสถาปนา พระองค์เจ้ากัลยานิวัฒนา ขึ้นเป็น เจ้าฟ้าเช่นกัน

อย่างในกรณี เจ้าฟ้าบุญรอดนั้น ทรงมีพระมารดาเป็นเจ้าฟ้า และรัชกาลที่ 1 ทรงยกย่อง สถาปนาเป็นเจ้าฟ้า อันนี้ก็ขึ้นอยู่กับพระอัธยาศัย จะไม่ทรงตั้งก็ได้

เจ้าฟ้าบุญรอด เมื่อทรงมีพระโอรส กับรัชกาลที่ 2 ตั้งแต่ยังมิได้ทรงขึ้นครองราชย์ พระโอรส ก็ทรงพระยศเจ้าฟ้าแต่ประสูติ เพราะพระมารดาเป็นเจ้าฟ้าเชนกัน

อย่าง สมเด็จเจ้าฟ้ามหามาลา กรมพระยาบำราบปรปักษ์ ก้ทรงเป็นเจ้าฟ้า เพราะพระมารดาเป็นทั้งลูกหลวงและทรงเป็นเจ้าฟ้าด้วย(สมเด็จพระราชชายานารี เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี)

ในกรณีเจ้าฟ้ากรมขุนกษัตรานุชิตนั้น ทรงเป็นเจ้าฟ้า 2 ราชวงศ์ ในรัชกาลสมเด็จพระราชบิดา สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ก็ทรงเป็นเจ้าฟ้า ด้วยพระมารดาเป็นธิดาสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก(รัชกาลที่ 1) ขุนนางผู้ใหญ่ พอเปลี่ยนราชวงศ์ก็ทรงพระยศเป็น พระเจ้าหลานเธอเจ้าฟ้า ด้วยเพราะ พระมารดา เป็นเจ้าฟ้า คือ สมเด็จเจ้าฟ้าฉิมใหญ่ (เจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ ในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช)

จากคุณ : คุง - [ 7 ส.ค. 46 14:40:25 A:203.144.146.122 X: ]