ความคิดเห็นที่ 1 การค้าจะเปลี่ยนจากป่าให้กลายเป็นสวน  ประเทศของข้าพเจ้าก็เคยเป็นป่ามาก่อน  เราเจริญด้วยการค้า แก้ไขเมื่อ 15 ส.ค. 47 22:01:43 จากคุณ : สมภพ เจ้าเก่า - [ 15 ส.ค. 47 21:59:34 ]

ความคิดเห็นที่ 2 ผมศรัทธาในวิธีต่อสู่กับลัทธิล่าอาณานิคมของบรรพบุรุษ แต่ในวิธีทั้งหลายเหล่านั้น เราจำเป็นต้องสร้างภาพด้วยหรือไม่ จากคุณ : สมภพ เจ้าเก่า - [ 15 ส.ค. 47 22:08:34 ]

ความคิดเห็นที่ 3 เคยเรียนหนังสือ เขาบอกว่าสนธิสัญญาเบาริ่งคือสนธิสัญญาที่เอาเปรียบประเทศไทย แต่ตอนนี้ไม่คิดแบบนั้นแล้ว สนธิสัญญาเบาริ่ง คือสนธิสัญญาที่ปลดแอกปวงชนชาวไทยจากราชสำนักไทย จากคุณ : เมธาวดี - [ 15 ส.ค. 47 22:48:40 ]

ความคิดเห็นที่ 4 บางครั้งเราอาจติดวิเคราะห์ด้วยความคิดของคนยุคปัจจุบันนะคุณสมภพ เวลาถอยหลังย้อนกลับไปในอดีต เราควรจะวิเคราะห์ในฐานะความคิดของกรอบในคนยุคนั้น ก่อนด้วยอีกมุมหนึ่ง ซึ่งถือเป็นมุมฐานเสียด้วยซ้ำ สมัยโน้น เขายังคงไม่มีศัพท์ และการกระทำเรื่องสร้างภาพ แต่คงคิดจะต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองเป็นสำคัญ ยิ่งมาในนามของผู้แทนองค์พระราชินีประเทศที่ยิ่งใหญ่ อย่างน้อยเราก็ต้องรับอย่างสมเกียรติเต็มที่ เพื่อไม่ให้เซอร์จอห์น รายงานว่า เราต้อนรับเขาแบบบ้านป่าเมืองเถื่อน ให้เขามาเขม่น อาฆาต หมั่นไส้ไปทำไม ตัวอย่างพม่า  มลายู  อินเดีย   จีน   สิงคโปร์ ก็เห็น ๆ อยู่ว่าแตกต่างกันอย่างไร เลือกแบบทางออกสมัยนั้นน่ะถือว่าดีที่สุดแล้วในสภาวะนั้น ไม่มีประเทศไหนจะคานดุลอำนาจกับฝรั่งเศส ในอินโดจีนนี้ได้เท่ากับอังกฤษแล้ว ต้องอย่าลืมว่าพวกยุโรปงาบรอบ ๆ บ้านเรา แถมในเอเชียจนแทบจะไม่เหลือ ฝรั่งเศสเองก็ต้องการหม่ำเค้กแบบโจ๋งครึ้มมาก ๆ (ชอบฉากแบ่งชิ้นเค้กในหนังทวิภพนะ เห็นชัด ๆ สะใจดี) จริง ๆ แล้ว ถ้ามองว่าเราเริ่มสร้างภาพให้ชาวต่างชาติเห็น ต้องถอยหลังย้อนไปตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3 เมื่อครั้งทำสัญญาเบอร์นี่แล้ว สมัยนั้นถ้าเรียกว่าเริ่มสร้างกระแส สร้างภาพ ให้ชาวต่างชาติเห็นแล้วว่าเราศิวิไลซ์ เอ... หรือจะย้อนกลับไปในสมัยสมเด็จพระนารายณ์ สมัยกรุงศรีอยุธยาโน้น นับเนื่องต่อมาจนแผ่นดินรัตนโกสินทร์ คนไทยระดับเจ้านายหลายพระองค์   ก็พูดภาษาอังกฤษ ภาษาฝรั่งเศส ภาษาดัชท์  กันคล่องปรื๋อแล้ว สำหรับ เรื่องการปลดแอกจากราชสำนักไทย ส่วนตัว ไม่ค่อยเห็นด้วยเท่าไร วิเคราะห์แล้วเหมือนจะต่างเหตุกัน เมืองไทย วัฒนธรรมความเป็นอยู่ ผูกพันกับราชสำนักมานานจนฝังรากลึก ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาแล้ว การเข้ารับราชการ ถวายตัวนั้นอยู่ในสายเลือด แม้จนปัจจุบัน ซึ่งถือเป็นความมงคลอย่างหนึ่งในชีวิต ที่ได้ปฎิบัติหน้าที่เพื่อประเทศชาติ พระมหากษัตริย์และพระราชวงศ์ ไม่น่าจะเป็นแอกที่ถือเป็นการบังคับกดขี่ผู้คนไปนะ อีกอย่างหนึ่ง หนังสือสัญญาเบาริ่ง นั้นทำขึ้นเพื่อประโยชน์  เพื่อผลกำไร เพื่ออำนวยความสะดวก ให้กับชาวอังกฤษ และคนในบังคับอังกฤษ ที่เดินทางมาค้าขาย มาอยู่ในแผ่นดินของเรา จนเราต้องเสียสิทธิ์ต่าง ๆ นอกอาณาเขตไปมากมาย (สะกดผิด ขอแก้หน่อยเหอะ) แก้ไขเมื่อ 16 ส.ค. 47 11:21:40 จากคุณ : จันทร์จ๋า แว่บมา (Tethys) - [ 16 ส.ค. 47 11:11:17 ]

ความคิดเห็นที่ 5 เรื่องปลดแอกนี่แล้วแต่คนมองครับ แต่ที่แน่ๆ สนธิสัญญาเบาริ่ง มันสร้างเสรีภาพทางเศรษฐกิจมากกว่าเดิมมิใช่หรือ???? หรือใครจะเถียง ว่าก่อนสนธิสัญญาเบาริ่ง ราชสำนักไทยผูกขาดการค้าไว้ในมือแต่เพียงผู้เดียว ไม่แปลกใจเลย ทำไมเงินถุงแดงของร.3ถึงมีมากนัก จากคุณ : เมธาวดี - [ 16 ส.ค. 47 12:40:52 ]

ความคิดเห็นที่ 6 ความคิดเห็นที่ 3 อยากฟังความเห็นว่าด้วยการ "ปลดแอก" ปวงชนชายไทยจากราชสำนักไทย ช่วยขยายความได้ไหมครับ อยากรู้จริงๆ จากคุณ : คนอุดรฯ - [ 16 ส.ค. 47 14:15:06 A:80.41.232.183 X: TicketID:031873 ]

ความคิดเห็นที่ 7 คุณเมธาวดีคะ ถ้ามองในมุมเศรษฐกิจ เรื่องการผูกขาดทางการค้า ก็คงต้องตอบว่าพอเข้าใจอยู่ค่ะ แต่สมัยนั้นวิเคราะห์แล้วน่าจะเพราะ เรื่องการค้าขายกับชาวต่างชาตินี่ กำลังที่จะสามารถสำรองสินค้าคราวละมาก ๆ น่าจะเป็นพระคลังหลวงนะคะ เปิดให้ผู้คนเป็นการค้าเสรีคงควบคุมลำบาก สินค้าหลายอย่างตามเมืองต่าง ๆ ทั่วแผ่นดินนี่ ก็ต้องส่งเข้าหลวงอยู่แล้ว การจัดหาเลยสะดวก ไม่ยุ่งยากมาก คนไทยส่วนใหญ่เป็นชาวสวน ชาวนา ชาวไร่ พ่อค้าก็เป็นค้าปลีก ย่อย ๆ เล็ก ๆ การจะแต่งเรือสำเภา หรือมีช่องทางติดต่อ กับสินค้าทั่วทุกพื้นที่ของแผ่นดิน คงเป็นไปด้วยความลำบากนะคะ สินค้าหลายชนิดก็ถูกควบคุมกันมาแต่โบราณ อีกทั้งการแต่งเรือสำเภาแต่ละครั้ง คงต้องใช้เงินเป็นจำนวนมาก แล้วการแต่งสำเภานี่เป็นเรื่องของราชสำนักมาตั้งแต่ครั้นกรุงศรีอยุธยา เอ หรือตั้งแต่สมัยสุโขทัย (แหะ แหะ ถ้านับรวมสุโขทัยเข้าไว้ก่อนนะเจ้าคะ) ดีไม่ดี ถ้ามีท่านเศรษฐี ประชาชน คิดจะผูกสินค้าแต่งเรือสำเภาเอง หากเสียหายไป คงนอนร้องไห้ขี้มูกโป่งไปหลายเพลา เหลือแต่เรือนแน่ ๆ ค่ะ สำหรับยุคนั้น จะว่าไปแล้วเรื่องภาษีนี่ก็เก็บกันมานานแล้วนี่คะ ซึ่งถือว่าเป็นรายรับของท้องพระคลัง แล้วรัชกาลที่ 3 ท่านก็ชำนาญเป็นพิเศษในเรื่องค้าขาย แต่งสำเภาไปต่างประเทศ มาตั้งแต่สมัยที่พระองค์ยังไม่ครองราชย์นี่นา เงินในถุงแดงก็เลยมีเยอะเป็นพิเศษ คุยวิเคราะห์ไปตามเท่าที่จำได้ก่อนแล้วกันนะเจ้าคะ แหะ แหะ รายละเอียดยิบ ๆ คงต้องค้น ต้องคว้าหลายตำรามาอ้างอิง อุบอิบ...ต้องขออภัยก่อนนะคะ ถ้าเนือ้หาวนไปวนมา แบบตอบกระทู้ไปทำงานไป วิ่งไปวิ่งมา ประชุมเข้าออก ตัวเองยังงง ๆ อยู่ว่าเขียนไรไปถึงไหนแล้ว จากคุณ : จันทร์จ๋า แว่บมา (Tethys) - [ 16 ส.ค. 47 15:46:50 ]

ความคิดเห็นที่ 8 คุณเมธาวดี มองแบบมุมเดียวเกินไปครับ มองในแบบเอาแนวคิดที่ถูกปลูกฝังแบบ เสรีภาพ ความเท่าเทียม มาจับทุกอย่าง โดยไม่ได้ดูในเรื่อง อื่นๆ อนึ่งเสรีภาพทางเศรษฐกิจที่ได้มาจากสนธสัญญาเบาริ่งที่คุณว่ามา ถ้าผมจำไม่ผิด สมัยก่อนพระคลังผูกขาดสินค้า จำเป็นอยู่ไม่กี่อย่างเองนะครับ เท่าที่ผมจำได้ ก็จำพวก ข้าว , อาวุธปืน , งาช้าง ซึ่งของเหล่านี้ก็ล้วนเป็นสิ่งจำเป็นทั้งสิ้นที่ รัฐบาลต้องผูกขาดเอาไว้ ตรงไหนของสนธิสัญญาเบาริ่งที่มาช่วยปลดแอก ชาวบ้านตาดำๆ ก็ชาวบ้านสมัยนั้นยัง ทำนาแบบ โบราณกันอยู่เลยยังทำนาพานิชย์กันไม่เป็นด้วยซ้ำ หลังๆ พอรัฐบาลท่านส่งเสริมการทำนาพานิชย์เป็นเลยเป็นหนี้เป็นสิน ต้องขายไร่ขายนา กันกลายเป็นคนจนถาวรจนถึงบัดนี้ ก็เลยไม่รู้ว่าชาวบ้านสมัยนั่น กับชาวนาสมัยนี้ใครมีแอกเทียมหลัง มากกว่ากัน นอกจากนี้สุดท้ายผลประโยชน์ ทั้งหมด ก็ตกไปอยู่กับพ่อค้าต่างชาติเหล่านั้นเป็นส่วนใหญ่ โดยไม่ได้มีผลกระทบ ใดๆ กับเหล่าชนชั้นล่าง ที่เป็นผู้ผลิตเลยแม้แต่น้อย นอกจากโยกเงินจากท้องพระคลังมาใส่กระเป๋า พ่อค้าต่างชาติมากขึ้น ส่วนเงินถุงแดงอันนี้เป็นเงินที่ ร. 3 ค้าขายกับจีนสะสมมาตั้งแต่ตอนยังไม่เป็นกษัตริย์นะครับ เพราะฉนั้น คงไม่เกี่ยวอะไร กับพระคลังสินค้าหรอกครับ แต่สนธิสัญญานี้ก็เป็นตัวเร่งการเปลี่ยนแปลงของประเทศไทย ซึ่งนำไปสู่การปฎิรูปประเทศในทุกๆเรื่องในสมัยหลังๆ เหมือนกับที่เรือดำที่มีผลต่อญี่ปุ่น มองๆ ดูแล้วสนธิสัญญาพวกนี้ก็คล้าย FTA ในปัจจุบันว่าไหม จากคุณ : Pongkm (Pongkm) - [ 16 ส.ค. 47 18:01:49 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ขอเรียนไว้ก่อน เรื่องการผูกขาดทางการค้าโดยราชสำนักนี่ ในอดีตก่อนแนวคิดเสรีภาพทางเศรษฐกิจจะเกิดขึ้นนั้น ที่ไหนๆก็เป็นกัน ผมไม่ได้บอกว่า เค้าเลวนะ แต่ผมบอกว่า มันเป็นการผูกขาดทางเศรษฐกิจ และเป็นภาระทางเศรษฐกิจที่คนไทยในสมัยก่อนต้องแบกรับกันไป ผมไม่ได้มองเหตุการณ์นี้ว่า ราชสำนักไทยไม่ดีนะครับ ผมมองว่า มันเป็นเรื่องปกติของมนุษย์ในสมัยโบราณ แต่กลับกัน จะให้ผมไปชื่นชมว่าราชสำนักไทยประเสริฐแบบนั้นแบบนี้ ผมทำไม่ได้หรอกครับ เพราะเท่าที่อ่านๆมาตลอดชีวิต ผมไม่เคยเห็นราชสำนักไทย หรือราชสำนักไหนๆในโลก ทำเพื่อประชาชนจริงๆจังๆสักครั้ง เห็นแต่เอาให้ตัวเองสบายประชาชนลำบากรากเลือดกันทั้งนั้น ขอย้ำ ผมไม่ได้บอกว่า ราชสำนักไทย ไม่ดี และผมก็ไม่ได้มองราชสำนักไทยเป็นสมมติเทพเช่นกัน จากคุณ : เมธาวดี - [ 16 ส.ค. 47 19:59:52 ]

ความคิดเห็นที่ 10 อันที่จริงจะคุยเรื่องนี้ มันต้องอาศัยหนังสือประกอบอย่างน้อย 2 เล่ม เล่มแรก คือหนังสือประวัติศาสตร์ไทยตามหลักกระทรวงศึกษาธิการ ที่เล่าละเอียดยิบว่า ไทยต้องทำตามอังกฤษ ลดภาษีปากเรือยังไง ให้เสรีภาพทางการค้าแก่ชาวอังกฤษในการที่จะซื้อสินค้าจากไทยได้โดยตรงโดยไม่ผ่านราชสำนักในสินค้ารายการไหนบ้าง แต่ที่จำได้ มั่นใจว่ามีรายการของ เขากวาง, ไม้ และ ดีบุก ด้วย ซึ่งไม่ใช่สินค้าที่เป็นทรัพยากรยุทธศาสตร์ทางสงคราม กับหนังสืออีกเล่ม คือ "เปิดโฉมหน้าศักดินาไทย" ของจิตร ภูมิศักดิ์ ที่เขียนอธิบายละเอียดยิบ ว่าราชสำนักไทยบังคับไพร่ไทยให้ขายสินค้ารายการใดบ้าง ให้กับราชสำนักในราคาที่ทางราชสำนักตั้งขึ้น อย่ามีใครเถียงนะ ว่าจิตร เขียนด้วยอคติ เพราะจิตร ยกเอาข้อความที่ราชสำนักบันทึกไว้ในจดหมายเหตุมาอ้างอิงทั้งดุ้น เมื่อรวมข้อมูลจากเอกสารทั้งสองแหล่งประกอบ จะทำให้เข้าใจได้ว่า ราชสำนักไทย ก่อนสนธิสัญญาเบาริ่ง จัดซื้อสินค้ามาอย่างไร และ ขายอย่างไรได้ และพอจะทำให้เรารู้ว่า ราชสำนักไทย ผูกขาดทางเศรษฐกิจแค่ไหน..... จากคุณ : เมธาวดี - [ 16 ส.ค. 47 20:08:25 ]

ความคิดเห็นที่ 11 คราวนี้ขอตอบเป็นคนๆ เรียนคุณอุดร คุณอุดรเคยบอกใช่ไหม ว่าประวัติศาสตร์ไทย มีอิทธิพลจากกษัตริย์เจ้าแผ่นดินสูงมาก มาโดยตลอด และเราไม่ควรปฎิเสธอิทธิพลของสถาบันกษัตริย์ที่มีต่อประวัติศาสตร์ไทย ผมขอบอกไว้ ณ ที่นี้ ว่าผมเห็นด้วย 10000% แต่ต่างในมุมมองของคนอุดรหรือเปล่าก็ไม่ทราบ เมื่ออิทธิพลของสถาบันกษัตริย์ไทยต่อประวัติศาสตร์มันมีสูงมากมาย เราก็ควรจะมีเสรีภาพในการศึกษาบทบาทของกษัตริย์ไทย โดยตัดเอาความศรัทธาออกเสีย และมองสถาบันกษัตริย์ในภาพของปุถุชนคนธรรมดาคนหนึ่ง ไม่ใช่ของสูงที่ล่วงละเมิดมิได้เช่นปัจจุบัน ที่เป็นมนุษย์มีกิเลสและความรักในอำนาจตลอดจนผลประโยชน์ของตน มิใช่มองเป็นพระโพธิสัตว์ อย่างที่พวกเราโดนยัดเยียดให้รับรู้เช่นนั้นมาโดยตลอด ผมมองสถาบันกษัตริย์ในฐานะคนธรรมดาคนหนึ่งครับ ดังนั้น ในเรื่องสนธิสัญญาเบาริ่งนี้ ผมจึงมองว่า คนที่เสียประโยชน์ไม่ใช่คนไทยทั้งชาติ แต่เป็นราชสำนักไทยเท่านั้น การที่ลดภาษีปากเรือ ให้สิทธิฝรั่งในการซื้อขายสินค้าโดยไม่ต้องผ่านราชสำนัก มันเป็นการสร้างประโยชน์ให้กับคนไทยในสมัยนั้นทางอ้อม เพราะคนไทยสามารถขายสินค้าให้กับฝรั่งได้โดยเสรี ไม่จำเป็นต้องถูกบังคับให้ขายให้ใคร หรือโดนกำหนดราคาโดยผู้ซื้อ เหมือนอย่างที่ขายให้กับราชสำนักเหมือนอย่างในอดีต แน่นอน อังกฤษทำไป ก็เพื่อผลประโยชน์ตนเอง อังกฤษคงไม่มีความคิดอยากจะให้เสรีภาพทางการค้ากับคนไทยหรอก เพียงแต่อังกฤษอยากจะซื้อสินค้าจากคนไทยโดยตรง ไม่ผ่านราชสำนักไทยเท่านั้น แต่ความเห็นแก่ประโยชน์ส่วนตนของอังกฤษ ก็สร้างเสรีภาพทางเศรษฐกิจให้กับคนไทยส่วนใหญ่มิใช่หรือ ดังนั้นไม่ว่าอังกฤษจะทำเพื่ออะไร ผมก็เห็นว่า สนธิสัญญาเบาริ่ง คือสิ่งที่ปลดแอกปวงชนชาวไทย ออกจากราชสำนักไทยอยู่ดี จากคุณ : เมธาวดี - [ 16 ส.ค. 47 20:22:02 ]

ความคิดเห็นที่ 12 เรียนคุณ Tethys คุณว่าที่ราชสำนักไทยผูกขาดการค้านี่ เพราะสงสารกลัวว่าชาวบ้านจะหมดตัวเพราะเรือล่มเหรอ........ เหอๆๆๆๆ ผมมองแบบนั้นไม่ได้หรอกครับ เพราะถ้าราชสำนักไทยสงสารชาวบ้านจริง อย่างน้อยๆ ก็คงไม่ให้ไพร่ชายมาทำงานเข้าเดือนออกเดือน โดยราชสำนักไม่รับผิดชอบอะไรแม้แต่ข้าวปลาอาหารของแรงงานหรอกครับ ราชสำนักคงไม่ตั้งกฏหมายให้ไพร่ไทย จ่ายเงินค่าธรรมเนียมเวลาไพร่ปลดเกษียนอายุครบเกณฑ์หรอกครับ พูดเรื่องนี้ทีไร ขำทุกที ไปทำงานให้ฟรี ไม่ได้สักแดงแม้แต่อาหารใส่ท้อง พอแก่ตัวออกจากการเป็นไพร่หลวง ยังต้องจ่ายสตางค์ให้อีก อ้อ นี่สมัยรัตนโกสินทร์นะครับ อีกอย่างเรื่องเงินถุงแดงนั้น ตรงนี้ขอเรียนรวมถึงคุณPongkm ด้วยเลย มั่นใจเหรอ ว่า ร.3 ไม่ได้ใช้อำนาจของราชสำนัก ในการจัดซื้อสินค้าในราคาที่ต้องการจากชาวบ้าน??????? ในเมื่อมีบัญญัติไว้ชัดเจน ว่าไพร่ไทยต้องถูกบังคับขายให้ราชสำนักอย่างเดียวเท่านั้น คุณมั่นใจเหรอว่า ร.3 ไม่ได้อิงแอบใช้อำนาจตรงนี้ของพระคลังสินค้าเลย บอกว่าไม่เกี่ยว คงเป็นไปไม่ได้หรอกครับ เขาบัญญัติไว้ชัดเจนแบบนั่นนี่ จากคุณ : เมธาวดี - [ 16 ส.ค. 47 20:31:52 ]

ความคิดเห็นที่ 13 เพิ่มเติมครับ "ก็จำพวก ข้าว , อาวุธปืน , งาช้าง ซึ่งของเหล่านี้ก็ล้วนเป็นสิ่งจำเป็นทั้งสิ้นที่ รัฐบาลต้องผูกขาดเอาไว้ " ข้าว กับอาวุธปืนนี่พอเข้าใจ แต่ งาช้าง งงครับ สินค้าฟุ่มเฟือยแบบนี้ ราชสำนักจำเป็นผูกขาด จำเป็นเพื่ออะไร จำเป็นเพื่อความมั่นคงของชาติหรือเห็นว่าเป็นสินค้าขายดีเลยผูกขาดเพื่อผลประโยชน์ของตน???? อีกอย่าง เมื่อปล่อยให้ฝรั่งเข้ามาซื้อแล้ว ก็ไม่เห็นจะล่มจมตรงไหนนี่.....อีกทั้ง ถึงเราไม่ขายข้าวให้ฝรั่ง ผมก็ไม่เห็นว่า มันจะช่วยให้เรารบชนะฝรั่งได้ที่ไหน ถ้าจะรบกันจริงๆ ที่บอกว่า ผูกขาดเพื่อความมั่นคงของชาตินี่ ข้ออ้างรึเปล่าคับ จากคุณ : เมธาวดี - [ 16 ส.ค. 47 21:03:16 ]

ความคิดเห็นที่ 14 เฮ้ออออออออออออออออออออออออ อย่างนั้นเชียวเหรอครับ จากคุณ : Plateen - [ 16 ส.ค. 47 21:38:41 ]

ความคิดเห็นที่ 15 คุณเมธาวดี ขอบคุณที่ตอบครับ ผมพอจะมองเห็น ภาพการ “ปลดแอก” ลางๆ (แปลว่ายังไม่ชัดเจนเท่าไหร่) แล้วล่ะ ..ผมเห็นว่าออกจะแรงไปนะกับคำว่า “ปลดแอก” .ช่างเถอะ สำนวนใครสำนวนมันก็แล้วกัน :-) ตามความเข้าใจของผมแบบพื้นๆ (ผ่านระบบการศึกษาตามหลักสูตรกระทรวงศึกษาฯ ชั้นประถมหก) หากมองข้อตกลงสนธิสัญญาเบาริ่งในแง่ทฤษฏีที่เป็นนามธรรม แน่นอนว่านั่นเป็นการปิดประตูลั่นดาลของการผูกขาดสินค้า และเปิดตลาดการค้าของสยามเข้าสู่ตลาดการค้าแบบเสรีโดยไม่ผ่านคนกลางครั้งแรก (นี่มองในแง่นามธรรมนะครับ .) แล้วในแง่ปฏิบัติที่เป็นรูปธรรมล่ะ?? ผมเข้าใจว่า จริงๆ แล้วผลของข้อตกลงสนธิสัญญาฉบับนี้ (เอาเฉพาะส่วนการค้า) คงไม่ได้สร้างผลกระทบหรือผลประโยชน์ต่อระบบการค้าขายของ “ปวงชนชาวไทย” สมัยนั้นไปถึงขั้น “ปลดแอก” เสียทีเดียวนัก . เหตุผลที่ชวนให้ต้องเชื่อ ดังนี้ 1. โครงสร้างของสังคมไทยในสมัยนั้น ไม่เอื้ออำนวยให้สามัญชนทั่วไปได้ติดต่อกับพ่อค้าชาวต่างชาติได้มากนัก แม้ข้อตกลงของสนธิสัญญาเบาริ่งจะเปิดประตูให้แล้วก็ตาม อีกอย่าง การที่สามัญชนคนหนึ่งๆ หรือกลุ่มเล็กๆ กลุ่มหนึ่ง จะหาสินค้ามาค้าขายกับชาวต่างชาติให้เพียงพอต่อจำนวนที่ต้องการได้นั้น คงเป็นไปได้ไม่ง่ายนัก อาจจจะเนื่องด้วยสถานภาพและฐานะ บวกกับความซับซ้อนของสังคม ท้ายสุดคงหนีไม่พ้นพ่อค้าคนกลางซึ่งเป็นทางราชสำนักหรือผู้มีอำนาจอยู่ดี (อย่าลืมว่า ช่วงนั้นมีคนพูดอังกฤษได้ไม่เยอะนัก แม้การค้าขายจะไม่ผูกขาด แต่ขั้นตอนและระบบการค้ายขาย คนทั่วไปก็ยังต้องพึ่งราชสำนัก หรือ ขุนนางชั้นผู้ใหญ่อยู่ดี) ปัจจุบันนี้ระบบ “พ่อค้าคนกลาง” ก็ยังมีดาษดื่น (ขนาดเราเปิดเสรีมากกว่าเดิม และสถาบันกษัตริย์ก็ไม่มีอำนาจไปก้าวก่ายหรือไปผูกขาดสินค้าเหมือนแต่ก่อน .... ) 2. ลักษณะการค้าขายของสามัญชนในสมัยนั้น โดยเฉพาะรอบนอกพระนครหรือหัวเมืองที่ห่างออกไป จะเป็นในรูปแบบ “แลกเปลี่ยน” แบบสินค้าต่อสินค้า มากกว่าสินค้าต่อเงินตรา .และหากการค้าในลักษณะนี้มีจริงในสมัยนั้น (ผมเชื่อว่ามีจริง เพราะตอนเป็นเด็ก แม่เคยใช้ให้ผมเอาปลาไปแลกเกลือกับเพื่อนบ้านมาก่อน) ข้อตกลงของสนธิสัญญาเบาริ่งจึงไม่เป็นคุณหรืออำนวยผลประโยชน์ต่อวิธีชีวิตคนไทยถึงขั้นต้องปลดแอก “ปวงชนชาวไทย” ทั้งหมด . ผมขอแจมความคิดเห็นแค่เรื่อง "ปลดแอก" นะครับ ส่วนเรื่องถุงดำถุงแดงนั่น ผมขอนั่งฟังไปประดับความรู้ครับ -------------------------------------------------- สุดท้าย....สถาบันพระมหากษัตริย์(อีกทีล่ะกัน) ////// .ผมมองสถาบันกษัตริย์ในฐานะคนธรรมดาคนหนึ่งครับ ดังนั้น ในเรื่องสนธิสัญญาเบาริ่งนี้ ผมจึงมองว่า คนที่เสียประโยชน์ไม่ใช่คนไทยทั้งชาติ แต่เป็นราชสำนักไทยเท่านั้น //// สำหรับผม ผมมองสถานบันกษัตริย์ในฐานะเป็นสถาบันที่สร้างความเป็นปึกแผ่นให้กับชาติ (แน่นอนว่า แผ่นบางแผ่นอาจจะเปราะบางบ้าง แต่ไม่ช้าก็มักจะถูกแผ่นที่แกร่งกว่าวางซ้อนทับเสมอ ) และผมมอง “ตัวแทนของสถาบันพระมหากษัตริย์” เหมือนปุถุชนธรรมดา มีเทิดทูนสรรเสริญแบบยกมือท่วมหัวบ้าง และมี “นินทา”แบบสาดเสียเทเสีย ลับหลังบ้าง ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมของตัวแทนของสถาบันในแต่ละช่วงแต่ละสมัย ทั้งนี้และทั้งนั้น ความเคารพที่มีต่อสถาบันไม่เคยสั่นคลอนขอรับ ความเห็นที่มองต่างมุม ไม่มีผิดหรือถูก .เป็นเพียงการสันดาปกันทางความคิด ผลประโยชน์ย่อมจักเกิดทั้งสองฝ่ายหากการแสดงความคิดเห็นนั้นปราศจากอคติ (พูดเหมือนกำลังจะจบกัณฑ์เทศน์เชียว.... เอ้า! จบซะดื้อๆ ตรงนี้ก็แล้วกันขอรับ) ( ไม่มีเวลาตรวจทาน แต่เข้าใจว่าต้องพิมพ์ผิด หรือพิมพ์ตกแหงๆ ขออภัยล่วงหน้า อิ อิ อิ ) จากคุณ : คนอุดรฯ - [ 16 ส.ค. 47 23:29:47 A:193.195.73.66 X: TicketID:031873 ]

ความคิดเห็นที่ 16 คุณเมธาวดีคะ " คุณว่าที่ราชสำนักไทยผูกขาดการค้านี่ เพราะสงสารกลัวว่าชาวบ้านจะหมดตัวเพราะเรือล่มเหรอ........" ต้องขออภัยอย่างสูง ถ้าสไตล์การเขียนพรรณนาไว้มาก จนคุณเมธาวดีเข้าใจว่าเป็นราชสำนักสงสารคนไทย เลยต้องผูกขาดสินค้า จริง ๆ แล้วเป็นที่ตัวเอง วิเคราะห์เอง ด้วยเหตุผลของตัวเอง คือพยายามคิดอย่างกรอบของคนยุคนั้น ในสภาพแวดล้อม วัฒนธรรมสังคมแบบนั้น เท่านั้นเองค่ะ ไม่ได้วิเคราะห์ตีความตามความคิดของปัจจุบัน เนื่องจากเห็นว่าเมืองไทยนั้น ในระยะเวลานั้นเป็นเพียงเมืองเกษตรกรรม ไม่ใช่พ่อค้า เป็นผู้ผลิตมากกว่าผู้ขาย การค้าขายก็เป็นการค้าปลีกย่อย หรือแลกเปลี่ยนสินค้ากันมากกว่า การค้าขายที่อยู่ในมือของราชสำนัก เพราะศักยภาพความพร้อมในการจัดหาสินค้า และการจัดแต่งเรือสำเภาหลวง (การขนส่ง) มีพร้อมในการเสี่ยงหลาย ๆ ด้านมากกว่าประชาชน ทั้งเรือล่ม สินค้าเสียหาย หรือแม้แต่การขายไม่ได้ ขายแล้วไม่ได้เงิน หรือของแลกเปลี่ยนก็ตาม ดังนั้นถ้าคิดว่าจากสัญญานี้ผู้เสียหาย คือราชสำนัก ไม่ใช่ประชาชนทั้งแผ่นดิน ก็เห็นจริงด้วยค่ะ แต่เนื่องจากเพราะการปกครองสมัยนั้น ยังเป็นระบบสมบูรณาฯ อยู่ เมื่อราชสำนักมีผลกระทบโดยตรง ย่อมมีผลกระทบต่อประเทศเช่นกัน ส่วนกรณีเรื่องไพร่นั้นยังไม่เคยศึกษาแบบเจาะจง เลยไม่ทราบจะคิดเห็นอย่างไร ขอกลับไปศึกษาเพิ่มเติมก่อนนะคะ ขอบคุณคุณเมธาวดี คุณอุดร และคุณ Pongkm ที่เพิ่มมุมมองให้นะคะ ทำให้ตัวเองรู้ว่าต้องไปเพิ่มข้อมูลใส่ขมองอิ่ม ตรงไหนอีกบ้าง ว่าแต่ว่า นายสมภพ มาตั้งกระทู้แล้วหายไปไหน ไม่มาแจมกระทู้เลยอ่ะ ...... จากคุณ : จันทร์เจ้าขา ยังแว่บอยู่ (Tethys) - [ 17 ส.ค. 47 10:34:02 ]

ความคิดเห็นที่ 17 ผมว่าคุณเมธาวีเลิกพูดเรื่องเกี่ยวกับราชสำนักจะดีกว่านะครับ เพราะตัวคุณเมธาวีมีอคติค่อนข้างแรงเกี่ยวกับเรื่องนี้ สังเกตมาหลายครั้งแล้วจนทำให้คุณเมธาวีพูดค่อนข้างรุนแรง ผมค่อนข้างเป็นห่วงตัวคุณเองนะครับ เพราะชอบ เวลาคุณพูดเรื่อง สงครามข้อมูลเยอะดี ยังอยากให้คุณอยู่เล่าเรื่องสงครามต่อนานๆ ผมว่าถ้าเทียบกับ ราชสำนักไทย กับราชสำนักอื่นๆ ผมว่าราชสำนักไทยก็จัดอยู่ในเกณฑ์ดีแล้วนะครับ เรื่อง การเกณฑ์แรงงาน มันก็ทำกันทั่วไปไม่ใช่เรื่องแปลก ในวิวัฒนาการทางสังคม การสร้างบ้านแปลงเมือง เขาก็ทำกันอย่างนี้ ทุกที่ ผมก็ไม่เข้าใจว่าคุณเดือดร้อนอะไร เรื่องไพร่ ทาสมันก็เป็นวิธีการสังคม ในการรวบรวมแรงงานเพื่อใช้ในการผลิต ถ้าเทียบระหว่างไพร่ติดที่ดินในยุโรปยุคกลาง กับไพร่ในไทยแล้ว ผมคิดว่าไพร่ในไทยสบายกว่าเยอะนะครับ เพราะไพร่ ในไทยสามารถมีที่ดินซึ่งเป็นหน่วยผลิตเป็นของตนเองได้ ในขณะที่ทางยุโรป ถือว่าชาวนาติดที่ดินเป็นทรัพย์สินเหมือน ทาสเลยนะครับส่วนทาสของไทยก็สบายกว่าทาสผิวดำเยอะ เรื่องสินค้าผูกขาด งาช้างเป็นสินค้าสำคัญนะครับ มองเผินๆอย่าง งาช้างที่คุณคิดว่าเป็นสินค้าฟุ่มเฟือย คุณเอา งาช้างมาจากไหนครับ ก็จากช้างใช่ไหมครับ แล้วจริงๆแล้ว ช้างเป็นสัตว์สำคัญมากนะครับ เป็นทั้งสัตว์ใช้แรงงาน ยานพาหนะ และ อาวุธสงครามนะครับ ส่วนไม้ กับดีบุก ที่ไม่เปิด ผมคิดว่าคงเป็นเรื่องการเมืองภายในมากกว่า เพราะแหล่งผลิตสิ่งเหล่านี้ ไปอยู่ในส่วน ประเทศราชซะมาก ก็คือไม้ เป็นของ ล้านนา ส่วน ดีบุกก็เป็นของนครศรีธรรมราช กับ ปัตตานี การผูกขากก็เพื่อ ไม่ให้ประเทศราชเหล่านี้ ได้รับผลประโยชน์จากทรัพยากรเหล่านี้ เพื่อกันการแข็งเมือง ผมมองว่า การผูกขาดการค้า ก็เหมือนกำแพงภาษี แหละครับ ที่มีเอาไว้ปกป้องระบบเศรษฐกิจภายในประเทศ พอการผูกขาด ถูกทำลายลงขอให้คิดถึงประเทศรัสเซียตอนเปิดประเทศดูก็ได้นะครับ ผลของการเปลี่ยนระบบการค้าแบบ ฉับพลัน ผลที่เกิดขึ้นมันเลวร้ายขนาดไหน ซึ่งในกรณีนี้ก็คงมีเอาไว้ปกป้อง ราชสำนักแหละครับ เพราะพอมีสนธิสัญญา เบาริ่งราชสำนักก็เซเหมือนกัน ส่วนการซื้อขาย คุณคิดว่าฝรั่งเขาจะไปซื้อของป่าจาก ชาวบ้านโดยตรงเลยหรือเปล่า ผมว่าก็ก็ซื้อจากพ่อค้าคนกลาง ซึ่งก็คือชาวจีนหรือขุนนางในราคาที่พวกฝรั่งเขากำหนด ซึ่งพวกขุนนางก็คงไปกำนหนดกับชาวบ้านกันอีกที ซึ่งแทนที่จากเดิม ราชสำนักเป็นฝ่ายกำหนดราคา ก็เปลี่ยนมาเป็นฝรั่งกำหนดราคาแทน แล้วมีบันทึกไว้หรือเปล่าครับ ว่า หลังจากเปิดสนธิสัญญาแล้ว ชาวบ้านขายของได้ราคา เพิ่มขึ้นหรือลดลงครับ สำหรับการมองว่าอะไรเป็นสิ่งดี หรือไม่ดี ผมมองที่ผลประโยชน์โดยรวมที่ออกมามากกว่า ว่าใครเป็นฝ่ายได้ และใครเป็นฝ่ายเสีย เรื่องสนธิสัญญาเบาริ่งนี้ผมมองว่า พ่อค้าต่างชาติเป็นฝ่ายได้ ราชสำนักเป็นฝ่ายเสีย ส่วนชาวบ้านก็ยัง เหมือนเดิม แถมแย่กว่าเดิมด้วย เพราะท้องพระคลังร่อยหรอลง คุณคิดว่าราชสำนัก และเหล่าขุนนางที่เสียผลประโยชน์ จะเอาเงินจากไหนมาโป๋ส่วนที่ขาดละครับก็ขูดเอาจากประชาชนตาดำๆ เหมือนเดิม พอเวลาเกิดภัยพิบัติ ข้าวยากหมากแพง ทางราชสำนักไม่มีเงิน ก็ไม่มีปัญาช่วยเหลือ ไอ้ประเภทตัดความฟุ่มเฟือยไปช่วยชาวบ้านก่อนนะ มีกษัตริย์ไม่กี่คน หรอกครับ ที่ทำกันแบบนั้น ส่วนเรื่อง ร. 3 ผมบอกไม่ได้หรอกครับว่าท่านใช้อำนาจหน้าที่ในทางมิชอบหรือเปล่า แต่คุณคิดว่าระดับว่าที่กษัตริย์ ต้องไปเที่ยวกดราคาชาวบ้านแบบเถ้าแก่โรงสีเหรอครับ ระดับนั้นจำเป็นต้องกดราคาของด้วยเหรอครับ ผมว่าของที่ท่านขาย นะ อาจเป็นของผลิตเองด้วยซ้ำครับ เพราะท่านมีไพร่ในสังกัด มากมายอยู่แล้ว แถม มีศักดินา ระดับนั้น ไม่ต้องลดตัวไปกดราคาของให้เหนื่อยหรือกลายเป็นขึ้ปากชาวบ้านหรอกครับ แค่ข้าทาสใช้สอย ก็คงมีจนนับไม่ถ้วน แล้ว นอกจากนั้นกำไรส่วนมากที่ได้จำได้ว่ามาจาก การขายของนำเข้าจากจีนให้ไฮโซในราชสำนักมากกว่า กำไรที่ได้จากการส่ง ออกนะครับ จากคุณ : Pongkm (Pongkm) - [ 17 ส.ค. 47 11:53:02 ]

ความคิดเห็นที่ 18 ไม่ใช่นักประวัติศาสตร์ แต่พยายามนึกถึง เหตุผลเรื่องงาช้าง อดีต-ปัจจุบัน เราใช้งาช้างเพื่อการประดับ และเสริมบารมี และส่งให้ใครอาจนับเป็นบรรณาการยอมสวามิภักดิ์ แล้วจะไม่นับเป็นของมีค่า เที่ยบเคียงกับ แก้วแหวน ทองคำ ได้หรือ... อดีตคงไม่นึกเลยไปถึง การอนุรักษ์พันธุ์สัตว์ไปได้หรอก... แต่หากปล่อยให้งาช้างมีตัดขายได้เสรีทั่วไป มีความเป็นไปได้ไหม ว่าไม่จะกระทบต่อ ยุทธปัจจัย... ช้างอะไร...เป็นยุทธปัจจัย แต่เดิมจนถึงสมัยรัชการที่ 5 ช้างยังคงมีส่วนในการร่วมรบ ทั้งทางตรงและทางอ้อม เรื่อง ยุทธหัตถี คุ้นๆว่า ตอนตีเมืองจันทบุรณ์ ยังใช้อยุ่ จากนั้น การขนส่ง ทางบกต่อจากทางเรือ ช้างยังเปรียบเท่ากับ 10 ล้อ GMC อยู่ ความสำคัญของช้างถึงจะลดถอยลงไป แต่แนวคิด ปกป้อง ปัจจัยต่อความมั่นคงที่เป็นประเพณีทางกฎหมายใช่ว่า จะ เปลี่ยนแปลงไป เพียงช่วงข้ามเดือนข้ามปี อีกทั้ง ช้างยังคุ่บารมีราชบันลังก์ ประดับธงชาติธงช้างอยู่จนถึง ร.6 แล้วคนรุ่นก่อนนั้นๆจะนับช้างเป็นสินค้าทั่วไปได้อย่างไร จากคุณ : Polar bear's sushi (The Polar Bear) - [ 17 ส.ค. 47 12:05:49 ]

ความคิดเห็นที่ 19 ............ ผมบอกแต่แรกแล้ว ว่าผมมองราชสำนักแบบปุถุชน ผมทำไม่ได้ ที่จะใช่ศรัทธาเข้าไปใส่ในการมองประวัติศาสตร์ ผมสงสัยว่า เราสามารถใช้มุมมองแบบเดียวกันนี้ กับการมองกษัตริย์ของประเทศอื่นได้ แต่ทำไม เรากลับใช้มุมมองแบบเดียวกันนี้ มองประวัติศาสตร์ไทยไม่ได้เลย โดยเฉพาะประวัติศาสตร์สมัยใหม่ การศึกษาประวัติศาสตร์ไทยยังไม่พร้อมที่จะเปิดรับวิธีการมองประวัติศาสตร์แบบนี้ เอาเป็นว่าผมไม่พูดต่อแล้วกัน เพราะเดี๋ยวเรื่องจะบานปลาย ที่ผ่านมาก็พยายามไม่พูดเรื่องประวัติศาสตร์ไทยแล้ว เพราะรู้ดีว่ามันไม่ถูกใจคนฟังเท่าไหร่ ขอบายนะฮะ จากคุณ : เมธาวดี - [ 17 ส.ค. 47 14:28:54 ]

ความคิดเห็นที่ 20 เห็นด้วยครับว่าเลิกดีกกว่า ไม่รู้สิครับเท่าที่ผมอ่านความเห็นของคุณเม ผมรู้สึกเหมือนว่าคุณเม ไม่ได้มองราชสำนักแบบปุถุชน แต่มองแบบว่าราชสำนักเป็นชนชั้นนายทุนที่คอยขูดรีด ชาวบ้านที่เป็นชนชั้นกรรมาชีพอะไรแบบนั้น คือความรู้สึกมันออกไปในแนวนั้นมากกว่านะครับ ส่วนผมก็ยอมรับครับว่ายังมีมุมมองในลักษณะเชิดชูราชสำนักอยู่มาก เพราะผมชั่งน้ำหนักดูแล้วก็มอง ว่าราชสำนักสร้างประโยชน์ให้แก่สังคมไทยมากกว่า พวกนักการเมืองในยุคนี้เยอะครับ ทั้งที่เป็นผู้ถือ อำนาจรัฐเหมือนกันแท้ๆ จากคุณ : Pongkm (Pongkm) - [ 17 ส.ค. 47 16:42:44 ]

ความคิดเห็นที่ 21 คุณสมภพไปคัดลอกจากไหนมา ช่วยบอกด้วยนะ เพราะภาพประกอบคิดว่า ไม่ใช่สมัย ร ๔ ฮะ จากคุณ : ธนิตา - [ 17 ส.ค. 47 21:29:47 ]

ความคิดเห็นที่ 22 ขอเสริมนิดนึงว่า เงินถุงแดง ร.3 ไม่ให้เป็นทรัพย์มรดกตกทอดแก่ทายาธนาสายของท่าน แต่ให้เป็นทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ท่านบอกว่าเอาไว้ไถ่บ้านไถ่เมือง แล้วก็ได้ใช้จริงๆ คับ ร.5 จะเอาไปให้ฝรั่งเศษ เพื่อชดใช้ในกรณีที่พระยอดเมืองขวางฆ่าทหารฝรั่งเศษตาย 3 คน ในเมื่อฝรั่งเศษ ส่งเรือรบปิดล้อมปิดปากอ่าวไทยน่ะครับ ซึ่งรู้สึกว่ายังไม่พอ จะต้องเรี่ยรายเอาจากพระบรมวงศานุวงษ์อีกสมทบเพื่อเติมไปอีก ผิดถูกอย่างไรขออภัย เพราะจำได้ว่าอ่านจากหนังสือมานานมากแล้วครับ ผมเห็นด้วยว่าคำว่าปลดแอก รุนแรงเกินไป แต่ผมก็เห็นด้วยในประเด็นที่ว่า สนธิสัญญาเบาริ่ง ทำให้คนทั่วไปมีอิสระในการค้าขายมากขึ้น แต่ใครจะค้าขายกับใคร อันนี้ผมก็ไม่รู้เหมือนกันครับ ผมว่าจะนอกประเด็นของกระทู้แล้วมั้งครับเนี้ยะ จากคุณ : กริชครับผม - [ 17 ส.ค. 47 22:47:09 ]

ความคิดเห็นที่ 23 แหมๆๆๆๆ ไปคัดลอกมาจากสมัย ร.4 ได้ไงฮะ เป็นภาพสีอย่างงั้นงะ จากภาพยนต์จ๊ะ มันมีโปรแกรมถ่ายรูป ไม่รู้ว่า เหตุการณ์เข้าเฝ้าจริงๆนั้น มีรูปถ่ายจริงๆหรือไม่ คงเป็นการไม่อณุญาติให้ถ่ายมากกว่า เหตุการณ์สำคัญแบบนั้นน่าจะมีคนอยากถ่ายอยู่แล้ว ส่วนเนื้อหา ก็จากหนังสือ ทวิภพ อีกนั่นหละครับ ผู้สรางเขาเข้าหาผู้ทำวิจัยด้านนี้โดยตรง เลยอาจได้ข้อมูลที่หาได้ยากมาฝากกัน ยังมีอีกหลายเรื่อง เดี๋ยววันหลังเอามาลงให้อีก จากคุณ : สมภพ เจ้าเก่า - [ 18 ส.ค. 47 11:54:18 ]

ความคิดเห็นที่ 24 ไม่ได้แวะเข้ามาหลายวันครับ โอเคครับ... คุณเมธาวดี หากจะยุติกันตรงนี้ เนื่องด้วยเหตุผลส่วนตัวที่คุณคิดว่าไม่อาจจะฝืนได้ ก็เลิกลากันไปนั่นแหละดี .... เป็นลูกผู้ชายดีครับ ไม่ยอมทำในสิ่งที่ฝืนใจตัวเอง แต่อยากจะฝากไว้เหมือนที่คุณ PongKm สะกิดเอาไว้ ....ผมว่าคุณควรเลิกพูดเรื่องราชสำนักจะดีกว่า...อย่าพึ่งเข้าใจผิดเสียล่ะ ว่าผมกำลังห้ามไม่ให้คุณพูด.... เหตุที่แนะนำว่าคุณควรเลิกพูดนั้น....เพราะไม่อยากให้คุณและคนที่สนทนาด้วยกับคุณต้องสิ้นเปลืองเวลา และอาจรวมไปถึงการที่ต้องค้นคว้าในเรื่องนี้ด้วยด้วย....คุณเองย่อมรู้ดีอยู่แก่ใจว่า ยิ่งแสดงทัศนะคติไปเท่าไหร่ ก็ยิ่งจะนำตัวคุณเองเข้าไปสู่จุดที่ต้องฝืนใจคุณ(หมายถึงคุณไม่อาจใส่ศรัทธาในสถาบันมหากษัตริย์ได้ เพราะมันจะจำกัดมุมมองของคุณเกินไป) .....ที่ผ่านๆ มาเวลาคุณพูดเรื่องนี้ทีไร คุณก็พูดประชดประชันสถาบันนี้เสมอ พอมีคนแสดงความคิดเห็นแย้งเข้า คุณก็โบกมือบ๊ายบาย ด้วยเหตุผลที่ทุกคนต้องยอมรับ ทางทีดีคุณควรจะเลิกพูดเรื่องราชสำนักจะดีกว่า(การที่ไม่สามารถแสดงความคิดเห็นได้เต็มปากเต็มคอ ไม่ใช่ไสตล์เมธาวดีแน่).....ย้ำอีกทีว่า ไม่ได้กำลังห้ามคุณพูดนะ .... (ผมเล่นพูดสองแง่สองง่ามอย่างนี้ ...เดี๊ยวก็โดนย้อนเข้าให้หรอกว่า ... มรึงไม่ได้ห้ามพูดก็จริง .....แต่ "คนอื่น" เขาห้ามพูดอ่ะ ......คิดว่าคนฉลาดอย่างเมธาวดีย่อมเข้าใจว่าผมกำลังหมายถึงอะไร) ขอบคุณทุกคนเช่นกันครับสำหรับแง่คิดที่แตกแขนง จากคุณ : คนอุดรฯ - [ 19 ส.ค. 47 06:44:51 A:80.41.209.118 X: TicketID:031873 ]

ความคิดเห็นที่ 25 เป็นผู้ชมในห้องสมุดมานาน เห็นใจคุณเมธาวดีครับ ขอให้รู้แล้วกันว่าผมเชียร์คุณ ถ้ายังไงอย่าหายไปเลยเกี่ยวกับการออกความเห็นเรื่องนี้นะครับ มิฉะนั้นก็จะไม่ได้เห็นการถกเถียงทางวิชาการที่มีความหลากหลายอีก จากคุณ : Marty X - [ 21 ส.ค. 47 13:25:50 ]