ความคิดเห็นที่ 14
ลองมาสังเกตจากคำประกาศนี้ดูนะครับ
จากราชกิจนุเบกษา เล่ม ๓๘ ฉบับวันที่ ๑๒ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๔
...................................ประกาศสถาปนาสมเด็จพระมหาสมณะเจ้า........................................................
มีพระบรมราชโอการในพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดี ศรีสินทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ให้ประกาศทราบทั่วกัน ด้วยทรงพระราชดำริว่า พระมหาสังฆปรินายก ปธานาธิบดีแห่งสงฆมณฑ,ทั่วพระราชอาณาจักร ซึ่งมีสมณศักดิ์ว่าสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณนั้น ได้มีนานมอย่างสังเขปว่า สมเด็จพระสังฆราช เป็นประเพณีสืบมา แต่ส่วนพระบรมราชวงศ์ผู้ได้รับมหาสมณุตมาภิเษกดำรงสมณศักดิ์ เช่นนี้ หาได้เรียกว่า สมเด็จพระสังฆราช ไม่ ย่อมเรียกพระนามไปตามอิสริยยศแห่งพระบรมราชวงศ์ ไม่ปรากฎพระเกียรติยศในส่วนทรงดำรงสมณศักดิ์นั้นเลย
จึงทรงพระราชดำริว่า สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาวชิรญาณวโรรส พระอุปัธยาจารย์ ได้ทรงรับมหาสมณุตมาภิเษกเป็น มหาสังฆปรินายก ปธานาธิบดีสงฆ์ มาจนกาลบัดนี้ ถึง ๑๐ พรรษาล่วงแล้วทรงมีคุณูปการในทางพุทธศาสนกิจยิ่งนัก พระองค์มีพระชนมายุเจริญยิ่งขึ้นล่วง ๖๐ พรรษา ประจวบอภิลักขิตสมัยครบรอบวันประสูติ ทรบำเพ็ญพระกุศลเฉลิมพระชันษา สมควรจะสถาปนาในส่วนสมณศักดิ์ให้ปรากฎพระเกียรติยศยิ่งขึ้น จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สถาปนาเปลี่ยนคำนำพระนามเป็นสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส(มีสร้อยพระนามคงตามเดิม) เพื่อเฉลิมพระเกียรติยศสืบไปชั่วกาลนาน
อนึ่งเมื่อได้ทรงสถาปนา สมเด็จพระมหาสมณเจ้า พระองค์ปัจจุบัยฉะนี้แล้ว จึงทรงพระราชดำริถึง สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระปรมานุชิตชิโนรส กับสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ ผู้ได้ทรงรับมหาสมณุตมาภิเษกเป็นมหาสังฆปรินายก ปธานาธิบดีสงฆ์มาแต่อดีตกาลก็มีคุณูปการในทางพุทธศาสนกิจ ณ สมัยนั้นมาเดป็นอย่างยิ่ง สมควรจะสถาปนาพระสมณศักดิ์ขึ้นไว้เช่นเดียวกัน จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สถาปนาเปลี่ยนคำนำพระนาม สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอทั้งสองพระองค์นั้นเป็นสมเด็จพระมหาสมณเจ้า ตั้งแต่บัดนี้สืบไปด้วย
พระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯให้ประกาศไว้ ณ วันที่ ๑๒ เมษายน พระพุทธศักราช ๒๔๖๕ เป็นปีที่ ๑๒ ในรัชกาลปัจจุบันนี้
ขอตั้งข้อสังเกตดังนี้ครับ
๑.เมื่อโปรดฯให้ใช้ "สมเด็จพระมหาสมณเจ้า" แทน "สมเด็จพระบรมวงศ์เธอ"
เพราะฉะนั้นคำว่า "สมเด็จพระมหาสมณเจ้า" จึงแทนฐานันดรศักดิ์ และ แทนตำแหน่ง "สากลสังฆปรินายก" ด้วย
๒."สมเด็จพระมหาสมณเจ้า" เกิดขึ้นในรัชกาลที่ ๖
และมีอยู่สองพระองค์ที่ทรงได้เป็น สมเด็จพระมหาสมณเจ้าเมื่อภายหลัง(นอกเกณฑ์)
จากคุณ :
กัมม์ 
- [
3 ส.ค. 48 19:37:34
]
|
|
|
