ความคิดเห็นที่ 1 .. รอท่านอื่นๆมาเสริมด้วยนะครับ ผมก็ไม่ค่อยมั่นใจ .. แต่เดิมพระนามของพระบรมราชชนนีในรัชกาลที่ 2 และ 3 ได้รับการเฉลิมพระยศเป็น "สมเด็จกรมพระ" คือ -  สมเด็จกรมพระอมรินทรามาตย์  (รัชกาลที่ 2)     -  สมเด็จกรมพระศรีสุลาลัย (รัชกาลที่ 3) ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 พระองค์ได้ทรงเปลี่ยนคำนำหน้าพระนามเป็น กรมสมเด็จพระ เหตุที่ทรงนำเอาคำว่า "กรม" มานำหน้าคำว่าสมเด็จ พระพุทธเจ้าหลวงได้ทรงพระราชนิพนธ์ไว้ประมาณว่า มีผู้กราบทูลพระนามของเจ้านาย และสมเด็จพระราชาคณะว่า สมเด็จพระเดชา สมเด็จพระปรมานุชิต ซึ่งเท่ากับว่าพระยศของเจ้านาย ไปเสมอกับพระราชาคณะ อันทำให้ดูไม่สมควร เมื่อรัชกาลที่ 4 ทรงสถาปนาพระอัฐิของพระบรมราชชนนีเป็น กรมสมเด็จพระศรีสุริเยนทรามาตย์ จึงได้ทรงสถาปนาพระอัฐิของพระบรมราชชนนีในรัชกาลก่อนเป็น กรมสมเด็จพระ ไปพร้อมกันด้วย คือ - กรมสมเด็จพระอมรินทรามาตย์ (รัชกาลที่ 2)     - กรมสมเด็จพระศรีสุลาลัย (รัชกาลที่ 3)     - กรมสมเด็จพระเทพศิรินทรามาตย์ (สถาปนาในรัชกาลที่ 5) รวมไปถึงเจ้านายพระองค์อื่นๆ ที่พระยศสูงถึงชั้น สมเด็จกรมพระ ก็ใช้ว่า"กรมสมเด็จพระ" เช่นกัน ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 6 ได้เปลี่ยนตามพระราชประสงค์ในสมเด็จพระพันปีหลวงฯ เป็นสมเด็จพระแทนครับ ดังรายพระนามดังนี้ รัชกาลที่ 2 - สมเด็จพระอมรินทราบรมราชนนี รัชกาลที่ 3 - สมเด็จพระศรีสุลาลัยบรมราชชนนี รัชกาลที่ 4 - สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชชนนี รัชกาลที่ 5 - สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชชนนี รัชกาลที่ 6, 7 - สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี รัชกาลที่ 8, 9 - สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี สร้อยพระนามไม่แน่ใจนะครับ ว่าที่ถูกต้องจริงๆใช่คำว่า บรมราชชนนีหรือไม่ ปล. มีใครพอจะทราบบ้างไหมครับ ว่าคุณดาวเรือง พระบรมราชชนนีในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุโลกมหาราช ได้รับสถาปนาพระนามหลังขึ้นครองราชย์ว่าอะไรหรือครับ จำได้แต่ว่ามีเพียงการสถาปนาคุณสั้นมารดาคุณนาคขึ้นเป็น สมเด็จพระรูปศิริโสภาคมหานาคนารีอ่าครับ . แก้ไขเมื่อ 15 ส.ค. 48 22:51:15 จากคุณ : +-+ jackiezzz +-+ - [ 15 ส.ค. 48 22:37:06 ]

ความคิดเห็นที่ 2 ถ้าแผ่นดินก่อนเป็น queen แผ่นดินใหม่ คือ พระพันปีหลวง ถ้ามี อดีต queen อีกพระองคืหนึ่ง แต่ไม่ได้เป็น พระราชมารดา ส่วนใหญ่ จะได้ยกเป็น พระพันวัสสา (สะกดไงครับเนี่ย) คิดว่าตำแห่งนี้ เป้นต่ำแหน่งฝ่ายในที่ใหญ่สุดสุด คือ เป็น สมเด็จพระศรี ______ บรมราชเทวี พระพันวัสสา อัยยิกาเจ้านี่ โอ้โห้ เป็น ตำนานเลยนะ ฝ่ายในพระองค์นี้ คิดว่าเมืองไทยมีอยู่พระองค์เดียวมั้ง สมเด็จพระพันวัสสา อัยยิกาเจ้า เคยได้ บันทึกว่า เป็น อดีต queen ที่มีพระชนม์ อยู่ ที่ พระชนมายุมากที่สุดในโลก ถ้าจำไม่ผิด จากคุณ : tinglee tingamee (tinglee tingamee) - [ 15 ส.ค. 48 23:27:06 ]

ความคิดเห็นที่ 3 การใช้คำว่า พระพันปีหลวง ต่อท้ายพระนามาภิไธยมีกฏดังนี้ครับ 1.ต้องเป็นพระมเหสีในรัชกาลก่อน 2.ต้องเป็นพระราชมารดาของพระมหากษัตริย์ ฉะนั้นพระพันปีหลวงของกรุงรัตนโกสินทร์จึงมีอยู่แค่ ๔ พระองค์เท่านั้นคือ ๑.- สมเด็จพระอมรินทราบรมราชนนี ๒.- สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชชนนี ๓.- สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชชนนี ๔. - สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี ๔ พระองค์นี้ต่อท้ายพระนามาภิไธยว่า พระพันปีหลวงได้ พระองค์อื่นนอกจากนี้ไม่ได้เป็นพระพันปีหลวงทั้งสิ้น แต่อาจจะมีตำแหน่งที่เทียบเท่าคือ กรมสมเด็จพระสุดารัตนราชประยูร เทียบสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงในรัชกาลที่ ๕ สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสา มาตุจฉาเจ้า เทียบตำแหน่งพระบรมราชชนนีในรัชกาลที่ ๗ สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสา อัยยิกาเจ้า เทียบตำแหน่งพระพันปีหลวงในรัชกาลที่ ๘, ๙ (พันวัสสาค่เพียงพระองค์เดียวเท่านั้น ตำแหน่งของผู้ทรงเป็นประธานฝ่ายใน(ใหญ่สุดในฝ่ายใน) ก็แตกต่างกันไปครับ อาจจะเป็นพระอัครมเหสี(เช่นสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ ๕)หรือพระราชมารดา(เช่นสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ บรมราชชนนี พระพันปีหลวง ในรัชกาลที่ ๖) หรืออาจจะทรงตั้งผู้อื่น(เช่น สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสา อัยยิกาเจ้าในรัชกาลที่ ๘) คำว่า ควีน (Queen) นั้นเดิมทีรัชกาลที่ ๕ ทรงตั้งพระราชหฤทัยว่าจะให้มีแค่พระองค์เดียวเท่านั้น เช่นตอนที่สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ 'ทิวงคต' ชั้นแรกมิได้โปรดฯ ให้ดำรงพระยศ สมเด็จพระนางเจ้า แต่ทรงให้เป็น สมเด็จพระนางเธอ ตอนหลังด้วยเหตุใดไม่ทราบได้จึงทรงเปลี่ยนพระราชหฤทัยให้เป็น สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชเทวี แปลพระยศเป็นภาษาอังกฤษว่า Her Late Majesty the Queen ซึ่งพร้อมกันนี้ก็ได้เฉลิมพระนามาภิธัย พระนางเธอพระองค์เจ้าสว่างวัฒนา เป็น สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี อีกพระองค์หนึ่ง ซึ่งก็เป็น Her Majesty the Queen เหมือนกัน ภายหลังเมื่อทรงสถาปนาสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระอัครราชเทวีเป็นพระบรมราชินีนาถแล้วก็เป็น Her Majesty the Queen อีก ส่วนพระนางเจ้าสุขุมาลมารศรี พระราชเทวีนั้นหาหลักฐานไม่ได้ว่าทรงสถาปนาไว้อย่างไร แต่ในหนังสือและราชการทั่วไปก็ใช้พระยศภาษาอังกฤษแก่พระองค์ท่านว่า Her Majesty the Queen รวมความได้ว่ารัชกาลที่๕ มีควีนถึงสี่พระองค์ ซึ่งเป็น พระนางเจ้า ทั้งสิ้น พระอัครชายาเธอและเจ้าดารารัศมีนั้นทรงเป็น Her Highness Princess ครับ ขอย้อนกลับมาตอบคำถามของคุณติกาหลัง (นิยายเรื่องใหม่ในเด็กดีเมือ่ไหร่จะออกครับ อยากอ่านเต็มทน) เรื่องพระนามาภิไธยของพระราชชนนีในแต่ละรัชกาลคิดอย่างไร อันนี้คงหาคำตอบไม่ได้น่ะครับ สุดแล้วแต่เจ้ากรมอาลักษณ์จะต้องเป็นผู้คิด แต่ว่ามีข้อน่ารู้อยู่ข้อหนึ่งคือต้องเป็น สมเด็จพระศรี+...+อินทร(ตรงนี้น่าจะสมาสคำ)+พระอิสริยศักดิ์ เช่น สมเด็จพระศรี+นคร+อินทร+บรมราชชนนี ก็คือพระนามาภิไธยของพระชนนีในรัชกาลปัจจุบันว่า สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีนั่นเองครับ คำว่า สมเด็จ เป็นภาษาเขมรแปลว่า ผู้ยิ่งใหญ่ ผู้ประเสริฐ ครับ จากคุณ : โอ้มายก็อดเนส (ohmygodness) - [ 16 ส.ค. 48 15:46:22 ]

ความคิดเห็นที่ 4 เมื่อ หลายสิบปีก่อน เคยนึกอยู่เหมือนกันว่า สมเด็จพระศรีฯ น่าจะทรงมีพระชนมายุยืนยาวกว่า สมเด็จพระราชชนนีเอลิซาเบ็ธ ในสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบ็ธที่สอง แห่งอังกฤษ เพราะ สมเด็จพระศรีฯ ดูทรงแข็งแรงเสด็จในถิ่นทุรกันดาร บุกป่าฝ่าดงเยี่ยมราษฎรอยู่เนืองๆ ควีนมัมจะดูไม่ทรงคล่องแคล่วเท่าใดนัก ทั้ง 2 พระองค์ประสูติในปีเดียวกันคือ ค.ศ. 1900 ควีนมัม พระราชสมภพ เดือนสิงหา สมเด็จพระศรีฯ พระราชสมภพเดือนตุลาคม เป็นที่น่าเสียดายว่ากลับมิเป็นเช่นนั้น สมเด็จพระศรีฯเสด็จสวรรคต เมื่อพระชนมายุ 94 เกือบ 95 ควีนมัม สวรรคตเมื่อ พระชนม์ 101 เกือบ 102 ถ้าเจ้าฟ้าหญิงมาร์กาเร็ต ไม่ด่วนสิ้นพระชนม์ไปก่อน คาดว่าน่าจะทรงอยู่ได้อีกนาน เมื่อตอนฉลอง 100 พรรษายังทรงพระดำเนินในงานฉลอง มีพระราชดำรัสแก่พสกนิกร ทรงพระดำเนินเองด้วยธารพระกร เท่านั้น มิต้องให้ใครมาพยุงเลย สมเด็จพระราชชนนีเอลิซาเบ็ธ ทรงเคยดำรงตำแหน่งสมเด็จพระราชินีในพระเจ้าจอร์จที่ 6 ดังนั้นจึงทรงเป็นอดีตสมเด็จพระราชินี ที่มีพระชนม์ยืนที่สุดในโลก รองลงมาคือสมเด็จพระจักรพรรดินีนางาโกะ (97 พรรษา) ในสมเด็จพระจักรพรรดิฮิโรฮิโต จากคุณ : จำปูน - [ 16 ส.ค. 48 16:50:41 A:203.144.198.246 X: TicketID:033075 ]

ความคิดเห็นที่ 5 ตำแหน่งที่ เราพูดกันอยู่ เรียก ว่า queen dowager, หรือ empress dowager ครับ ไม่ได้เป็นกันง่ายๆ ครับ ในประเทศ จีน หรือ ญี่ปุ่น เวลาพระหมื่นปี (King) คุยกับ พระพันปี ยังต้องทรง ถวายคำนับ เมื่อเปลี่ยนแผ่นดิน ถ้า พระมารดา ไม่ยอมให้พระโอรสที่จะได้เป็น king เข้าเฝ้า พระโอรส พระอง๕นั้น ไม่สามารถ ขึ้นครองราชย์ได้ อันนี้ เป็น กฏ ของ แมนจู ที่ดังที่สุดคือ Her Imperial Majesty, Cixi, the Empress Dowager of China ซูสีไทเฮา ตอนนี้ เราก็ได้รู้จัก ราชนารีถึง 3 พระองค์ ที่เคยเป็น อดีต queen ที่มีพระชนม์ ยืนนานที่สุดในโลกนะครับ แต่เพียงแต่ต่างยุคสมัยกัน 1 สมเด็จ พระศรีสวริทรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยิกาเจ้า ( พระองค์ประสูติ ตั่งแต่สมัย รัชกาลที่ 4 เป็น queen ในรัชกาลที่ 5 ทรงพระชนม์มา เห็นการเปลี่ยนแปลง หลายอย่าง ของสยามประเทศ และโลกใบนี้ และมาสวรรคต ใน สมัยรัชกาลที่ 9 รวมแล้ว 6 แผ่นดิน ครับ 2. Her late Imperial Majesty, Empress Dowager Nagako 3. Her Late Majesty Queen Elizabeth, the Queen Mother (also Dowager Queen) เพราะฉะนั้น ผมขอเสนอ ศัพย์ ใหม่ ครับ = Empress Dowager = พระพันปีหลวง จากคุณ : tinglee tingamee (tinglee tingamee) - [ 16 ส.ค. 48 23:28:36 ]

ความคิดเห็นที่ 6 ขอบคุณมากนะคะสำหรับทุกความคิดเห็น ได้ความรู้เพิ่มเติมเยอะเลย สำหรับคุณโอ้มายก็อดเนส (ohmygodness)คะ เรือนแก้ว...ติดกาหรังคิดว่า ถ้าเอาหลักสมเด็จพระศรี+นคร+อินทร+บรมราชชนนี พระนามาภิไธยของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ในอนาคต น่าจะเป็น สมเด็จพระศรีนวมินทราพระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี นะคะ เพราะปัจจุบันประชาชนทุกหมู่เหล่าก็ถวายสมัญญาว่านวมินทรามหาราชินีค่ะ ไม่รู้ถูกหรือเปล่า ยังไงก็ขอบคุณอีกทีนะคะ อ้อ จากคุณ : เรือนแก้ว...ติกาหรัง - [ 17 ส.ค. 48 07:18:04 ]

ความคิดเห็นที่ 7 พระนามาภิไธย สมเด็จพระ.....บรมราชชนนี มักจะมีที่มาจาก พระราชสวามีหรือพระราชโอรส เท่าที่เห็นมี 3 พระองค์ คือ สมเด็จพระศรีสุราลัย (พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า"สุราลัย" ต่อมารัชกาลที่ 4 ทรงถวายพระปรมาภิไธยใหม่ เป็น พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย) สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง (พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหา"วชิรา"วุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว) และ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี (สมเด็จพระราชบิดา เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมหลวงสงขลา"นครินทร์" ต่อมาสถาปนาขึ้นเป็น สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก) จากคุณ : ทับศานต์ใจ - [ 17 ส.ค. 48 10:26:36 ]

ความคิดเห็นที่ 8 เป็นไปได้ครับ นวม (อ่านว่านะวะมะ) แปลว่า 9 คงเคยเห็นชื่อโรงเรียนที่ขึ้นต้นด้วยคำว่า นวมินทราชินูทิศ นะครับคำนี้มาจาก นวม(ที่เก้า)+อินทร(ผู้ยิ่งใหญ่)+ราชินี+อุทิศ โรงเรียนนวมินทราชินูทิศ แปลว่า โรงเรียนที่สร้างเพื่ออุทิศให้กับพระราชินีพระองค์ที่เก้าผู้ยิ่งใหญ่ แต่ตอนนี้อย่าเพิ่งคิดเลยครับ ขอให้พระองค์ท่านเป็นสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ไปนานๆ ดีกว่า ลืมไปว่าถ้าท่านเป็นพระบรมราชชนนีแล้ว ใช้คำว่าพระพันปีหลวงต่อท้ายพระนามได้ครับ จากคุณ : โอ้มายก็อดเนส (ohmygodness) - [ 17 ส.ค. 48 12:02:22 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ขออนุญาตต่ออีกนิดนึง ถ้าท่านเป็น สมเด็จพระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พันปีหลวง แล้วในรัชกาลหน้าก็ยังคงมีพระอิสริยศักดิ์สูงกว่า พระบรมราชินี ในรัชกาลหน้านะครับ จากคุณ : โอ้มายก็อดเนส (ohmygodness) - [ 17 ส.ค. 48 12:05:33 ]

ความคิดเห็นที่ 10 ขอบคุณค่ะ มิได้ตั้งใจที่จะไปตั้งล่วงหน้าหรอกนะคะ คือสงสัยนะค่ะ เรื่องหลักการตั้งชื่อเท่านั้น(จริงๆ) อย่างไร ก็อยากให้พระองค์ทรงเป็นสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ไปตราบนานเท่านานค่ะ อืม มีเรื่องสงสัยอีกละค่ะ อันเนื่องมาจาก สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี  มีพระราชโอรสคือ เจ้าฟ้าวชิรุณหิศ รัชทายาท เมื่อเจ้าฟ้าวชิรุณหิศ สิ้นพระชนม์ รัชกาลที่ ๕ จึงทรงแต่งตั้งเจ้าฟ้าวชิราวุธ อันประสูติแต่ พระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรีเป็นรัชทายาท และสถาปนาพระนางเจ้าเสวาภาผ่องศรีเป็นมเหสีเอก แต่เนื่องจากไม่ทรงหักหาญน้ำพระทัยของพระนางเจ้าสว่างวัฒนา ที่ทรงดำรงตำแหน่งพระบรมราชเทวีอยู่แล้วจึงทรงตั้งตำแหน่งใหม่ บัญญัติศัพท์ใหม่ เป็นสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินี ดังนั้น เมื่อตำแหน่งพระพันปีหลวงมีได้เพียงตำแหน่งเดียว เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชินีด้วย จึงได้เฉลิมพระนามเป็นพระพันวสา ใช่ไหมคะ แล้วตำแหน่งพระพันวสา มีใครเคยดำรงตำแหน่งนี้ไหมคะ จากคุณ : เรือนแก้ว...ติกาหรัง - [ 17 ส.ค. 48 17:27:57 ]

ความคิดเห็นที่ 11 อ้อคุณโอ้มายก็อดเนส (ohmygodness) คะ ที่บอกว่า   " ถ้าท่านเป็น สมเด็จพระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พันปีหลวง แล้วในรัชกาลหน้าก็ยังคงมีพระอิสริยศักดิ์สูงกว่า พระบรมราชินี ในรัชกาลหน้านะครับ " ถ้าอย่างนั้น โปเจียม ก็เท่ากับว่า พระบรมราชชนก กับพระบรมราชชนนี ต้องเหนือว่าพระมหากษัตริย์และพระราชินี ณเวลานั้นใช่ไหมค่ะ จากคุณ : เรือนแก้ว...ติกาหรัง - [ 17 ส.ค. 48 17:32:54 ]

ความคิดเห็นที่ 12 ผิดแล้วครับ คุณติกาหลังเข้าใจผิด ผมขออนุญาตอธิบายเป็นข้อๆ ดังนี้ แต่เดิมนั้นตำแหน่ง สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ไม่มี ตำแหน่งพระอัครมเหสีก็ไม่มีการสถาปนา เป็นแต่เพียงทราบกันว่าทรงเป็นพระอัครมเหสี รัชกาลที่ ๔ อาจจะมีแปลกหน่อยที่ได้ตั้ง สมเด็จพระนางเธอฯ ขึ้นมา ครั้นเข้ารัชกาลที่ ๕ แต่เดิมท่านก็ไม่มีการสถาปนาตำแหน่งพระมเหสีนะครับ พระภรรยาเจ้าทั้งสี่พระองค์ทรงพระอิสริยศักดิ์เสมอกันหมดที่ พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้า ต่อมาเมื่อพระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าสุขุมาลมารศรี ทรงมีพระประสูติกาลสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงฯ พระองค์แรกในรัชกาลจึงได้รับพระราชทานเครื่องยศพร้อมสถาปนาเป็น พระนางเธอ พระองค์เจ้าสุขุมาลมารศรี ต่อมาเมื่อพระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าสุนันทากุมารีรัตน์สิ้นพระชนม์ ทรงประกาศสถาปนาเป็น สมเด็จพระนางเธอ และ สมเด็จพระนางเจ้า และ สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชเทวี ในที่สุด พร้อมกันนี้สถาปนา พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าสว่างวัฒนา เป็น สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระราชเทวี และ สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี ตามลำดับ จากตรงนี้สังเกตได้ว่าทรงยกขึ้นเป็นพระอัครมเหสีด้วยเหตุผลสองประการ ๑.ทรงเป็นพระราชมารดาของสมเด็จเจ้าฟ้าชายพระองค์ใหญ่ ๒.ทรงเป็นพระกนิษฐาร่วมพระครรโภธรของสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ ตอนนั้นทรงยกย่องไว้ในตำแหน่ง สมเด็จพระบรมราชเทวี ซึ่งถือว่าเป็นตำแหน่งพระอัครมเหสี ทรงพระยศยิ่งใหญ่กว่าพระภรรยาเจ้าและเจ้าจอมท่านใดอื่นทั้งสิ้น Rank ของตำแหน่งนี้เสมอด้วย สมเด็จพระบรมราชินี ซึ่งได้มีเป็นครั้งแรกในรัชกาลที่ ๖ (สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิ์ศจี พระบรมราชินี) ครับ ฉะนั้นตำแหน่งของสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี ซึ่งสูงกว่าตำแหน่งนี้คือ สมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมราชินีนาถสูงกว่าสมเด็จพระบรมราชินีซึ่งเทียบตำแหน่งสมเด็จพระบรมราชเทวีครับ ในการสถาปนามีกฏสองข้อ ๑.ได้เคยทรงสำเร็จราชการแทนพระองค์พระเจ้าอยู่หัว ๒.ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นกรณีพิเศษ แต่กรณีที่สองยังไม่เคยเกิดขึ้น สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนาฯ ท่านมิได้ทรงเป็น พระพันปีหลวง เพราะพระราชโอรสของท่านมิได้เป็นพระมหากษัตริย์ต่อมา ไม่ใช่เพราะมีได้พระองค์เดียวครับ (ดูความเห็นที่สามของผมประกอบด้วยครับ) ย้ำอีกทีว่าสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี ทรงเป็น พระบรมราชินีนาถ ไม่ใช่ พระบรมราชินี และสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา ทรงเป็น พระบรมราชเทวี ไม่ใช่พระบรมราชินี เช่นกัน (ถึงแม้ว่าตำแหน่งจะเทียบเท่ากันก้อเหอะครับ แต่ว่าเราต้องเขียนให้ถูกต้อง) ที่บัญญัติศัพท์ใหม่นั้นคุณติกาหลังเข้าใจถูกต้องแล้วครับ เพื่อไม่ให้กระทบน้ำพระทัยสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนาฯ (แต่โดยส่วนตัวแล้วผมคิดว่าสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนาและสมเด็จพระนางเจ้าสุขุมาลมารศรี สองพระองค์นี้ทรงมีน้ำพระทัยกว้างขวางมาก เรียกได้ว่าทรงสปอร์ตมากทีเดียว แต่จะเพราะอะไรขอหลังไมค์ดีกว่านะครับ เขียนตรงนี้เดี๋ยวจะโดนแบนป่าวๆ) ตรงนี้ขอให้คุณติกาหลังเข้าใจให้ชัดเจนถึงตำแหน่งของพระมเหสีทั้งสองพระองค์นะครับคือ สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี รัชกาลที่ ๕ ไม่มีพระมเหสีพระองค์ใดเสด็จในตำแหน่ง พระบรมราชินี ครับ ตำแหน่งสมเด็จพระพันวัสสา มีเพียงพระองค์เดียวเท่านั้นในประวัติศาสตร์ของชาติไทย ก็คือสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสา อัยยิกาเจ้า นี่แหละครับ (แต่ในต่อไปอาจจะมีอีกก็ได้ ไม่แน่เหมือนกัน แต่จะเป็นท่านผู้ใดและเพราะอะไรนั้นขอหลังไมค์ดีกว่าครับ) ส่วนที่บอกว่าถ้าในรัชกาลหน้าท่านเป็นพระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พันปีหลวงแล้วจะมีอิสริยศักดิ์ยิ่งกว่าสมเด็จพระบรมราชินีในรัชกาลนั้นมิใช่เพราะเป็นพระราชมารดาครับ แต่เพราะท่านเป็น พระบรมราชินีนาถ ต่างหาก (เหมือนอย่างสมเด็จพระศรีนครินทรฯ ไม่ได้มีพระอิสริยศักดิ์ยิ่งไปกว่าพระเจ้าอยู่หัว ไงครับ) ว่าแต่นี่หาข้อมูลเขียนนิยายเรื่องใหม่หรือครับ จากคุณ : โอ้มายก็อดเนส (ohmygodness) - [ 17 ส.ค. 48 18:23:20 ]

ความคิดเห็นที่ 13 พระอิสสริยยศของสมเด็จพระนางเจ้า...........  บรมราชินีนาถ กับสมเด็จพระนางเจ้า.............บรมราชเทวีนั้นแต่เดิมนั้น สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงสถาปนาให้พระยศเสมอกันมิใช่หรือ  เพิ่งจะมีการจัดลำดับในร.6 เอง จากคุณ : อรรถา - [ 17 ส.ค. 48 19:23:08 ]

ความคิดเห็นที่ 14 สมมติว่าถ้ามีเส้นตรงอยู่สองเส้น เส้นหนึ่งยาว3นิ้ว อีกเส้นยาว 5 นิ้ว ถ้าต้องการทำให้เส้นที่ยาวสามนิ้วยาวกว่าอีกเส้นหนึ่ง คุณจะทำได้อย่างไรครับ คำตอบ คุณทำได้สองวิธี 1.ลบเส้น 5 นิ้วลงให้เหลือสั้นกว่า 3 นิ้ว 2.ขีดเส้น 3 นิ้วให้ยาวกว่า 5 นิ้ว วิธีที่สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงทรงใช้คือวิธีที่สองครับ ท่านไม่ได้ทรงประกาศลดพระอิสริยยศแห่งสมเด็จพระบรมราชเทวีลง แต่สมเด็จพระอัครราชเทวีนั้นมีอิสริยยศสูงส่งขึ้นจนสูงกว่าในที่สุด คือให้สมเด็จพระบรมราชินีนาถเสมอด้วยพระมหากษัตริย์ แต่พระบรมราชเทวีนั้นอยู่ในฐานันดรเดิม อย่างนี้เรียกว่าเรียงให้สูงต่ำต่างกันได้ไหมครับ? แก้ไขเมื่อ 17 ส.ค. 48 22:15:47 แก้ไขเมื่อ 17 ส.ค. 48 20:04:13 จากคุณ : โอ้มายก็อดเนส (ohmygodness) - [ 17 ส.ค. 48 19:49:57 ]

ความคิดเห็นที่ 15 เมื่อสมเด็จฯเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ  ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นสยามมกุฎราชกุมาร  พระราชชนนีของพระองค์จึงได้เลื่อนพระอิสสริยยศขึ้นเป็น  "พระอรรคราชเทวี"  เสมอด้วย  "พระบรมราชเทวี" ต่อมาการมีพระอัครมเหสีสองพระองค์ทำให้เกิดความสับสันในราชการแผ่นดินหลายอย่าง  เมื่อรัชกาลที่  5  เสด็จประพาสยุโรป  จึงได้ทรงสถาปนา  "พระอรรคราชเทวี"  ขึ้นเป็น  "พระบรมราชินีนาถ"  ผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน  มีฐานะเทียบเท่าพระมหากษัตริย์  ทำให้ตำแหน่ง  "พระบรมราชเทวี"  กลายเป็นพระมเหสีรอง ในสมัยรัชกาลที่  6  เมื่อทรงตรากฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบราชสันตติวงศ์ขึ้น  ได้ทรงกำหนดให้ตำแหน่งว  "พระบรมราชินี"  เป็นตำแหน่งพระอัครมเหสี สมเด็จพระนางเจ้า  พระบรมราชเทวี พระนางเจ้า  พระราชเทวี ฯลฯ เปแ็นตำแหน่งพระมเหสีรอง  ครับ จากคุณ : รอยใบลาน - [ 18 ส.ค. 48 07:48:48 ]

ความคิดเห็นที่ 16 ขอบคุณมากๆนะคะทุกท่าน  รู้เพิ่มขึ้นอีกเยอะเลย จากคุณ : เรือนแก้ว...ติกาหรัง - [ 18 ส.ค. 48 08:08:40 ]

ความคิดเห็นที่ 17 สำหรับตำแหน่งสมเด็จพระพันวัสสา  แต่เดิมเป็นคำที่ใช้ออกพระนามถวายพระพรพระเจ้าแผ่นดิน  พระราชชนนี  หรือพระอัครมเหสี  ซึ่งไม่ได้ถือว่าเป้นตำแหน่งที่ได้รับการสถาปนาอย่างเป็นทางการเหมือนสมเด็จพระพันปีหลวง สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนาฯ  ในสมัยรัชกาลที่  6  ก้ไม่ได้ทรงอยู่ในฐานะสมเด็จพระพันวัสสา  เหมือนอย่างเจ้าฟ้าหญิงบุญรอด  แต่ทรงเป็นสมเด็จพระมาตุจฉาเจ้า  ต่อมาเมื่อสมเด็จพระศรีพัชรินทราฯ  สวรรคต  สมเด็จพระมาตุจฉาเจ้าทรงเป็นประธานฝ่ายใน  รัชกาลที่  7  จึงได้ทรงสถาปนาขึ้นเป็นสมเด็จพระพันวัสสา  เสมอด้วยตำแหน่งสมเด็จพระพันปีหลวง  และเป็นครั้งแรกที่มีการสถาปนาตำแหน่งนี้อย่างเป็นทางการครับ จากคุณ : รอยใบลาน - [ 18 ส.ค. 48 09:22:13 ]

ความคิดเห็นที่ 18 ผมเข้ามาอ่านกระทู้นี้อล้วชอบมากเลยครับให้ความรู้มากๆและผมเองก็มีปัญหาอยากจะถามด้วยครับคือว่าแล้วพระยศของ พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี พระชนนีของสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตน์ราชสุดาฯ เป็นพระยศที่ ร.6 ท่านตั้งขึ้นเป็นกรณีพิเศษหรือครับ แล้วทำไมจึงไม่มีคำว่า สมเด็จ นำหน้าอย่างที่ควรจะเป็น และอย่างกรณีพระยศของ สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิ์ศจี พระวรราชชายา ก็เป็นพระยศพิเศษเหมือนกันใช่หรือป่าวครับ เพราะผมเคยเห็นแต่พระยศ พระราชชายา หรือ พระอัครชายาเธอ ที่ไม่มีคำว่าสมเด็จ นำหน้า (ทำให้ผมคิดว่าในสมัย ร.6 เป็นสมัยที่มีพระยศเจ้านายใหม่ๆเกิดขึ้นมากมายเลยนะครับ ซึ่งทำให้บางครั้งคนรุ่นหลังอย่างผมก็สับสนเหมือนกัน) จากคุณ : ยุษฐิษ - [ วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ 10:04:04 A:unknown X:unknown, 202.28.62.67 TicketID:104079 ]

ความคิดเห็นที่ 19 พระนางเจ้าพระวรราชเทวีมีอยู่แล้วครับ คือสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรีพระบรมราชินีนาถก่อนที่จะทรงเลื่อนเป็นสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระอัครราชเทวี นั่นเอง เป็นตำแหน่งที่สูงกว่าตำแหน่งของพระนางเจ้าสุขุมาลมารศรีพระราชเทวีอยู่หนึ่งขั้น ขั้นที่สูงกว่านั้นขึ้นไปคือสมเด็จพระนางเจ้าพระอัครราชเทวีครับ สมเด็จพระนางเจ้าพระราชชายา ไม่เคยปรากฏว่ามีมาก่อนครับ เข้าใจว่ามีขึ้นเพราะว่าสมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิ์ศจีฯ นั้นทรงพ้นออกจากตำแหน่งพระบรมราชินี (ด้วยเหตุผลคือเพื่อผดุงพระอิสริยศักดิ์แก่พระหน่อซึ่งจะประสูติแต่พระนางเจ้าสุวัทนาฯ ไว้เป็นเบื้องหน้า) ซึ่งถ้าตอนนั้นพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าฯ ไม่ทรงพระประชวรเชื่อแน่ว่าตำแหน่งสมเด็จพระบรมราชินีคงจะตกแก่พระนางเจ้าสุวัทนาฯ แน่นอน นัยหนึ่งก็คือทรงถอดสมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิ์ศจีฯ ออกจากตำแหน่งพระบรมราชินีเพื่อเตรียมพระราชทานแก่พระนางเจ้าสุวัทนาฯ นั่นเองครับ ฉะนั้นการลดระดับต้องลดลงมาหนึ่งขั้น จากสมเด็จพระบรมราชินีจึงควรจะเป็น สมเด็จพระอัครราชเทวี แต่คงไม่โปรดคำนี้หรืออย่างไรไม่ทราบจึงได้โปรดฯ ให้ออกพระนามว่า พระวรราชชายา คำว่า พระราชชายา เป็นตำแหน่งของพระราชชายาเจ้าดารารัศมี เป็นตำแหน่งพิเศษซึ่งตั้งไว้เพื่อพระราชแก่ท่านเพียงพระองค์เดียว แม้แต่เจ้าจอมมารดาทิพย์เกสรก็ไม่ได้รับพระอิสริยศักดิ์นี้ แต่ที่ไม่ได้นำมาไว้หน้าพระนามคงเพราะมีคำว่าสมเด็จนำอยู่แล้วจึงเลือนไปข้างหลังแทน แล้วเติมคำคุณศัพท์ว่า วร (ประเสริฐ) ลงไป กลายเป็นพระอิสริยยศ สมเด็จพระนางเจ้า พระวรราชชายา พระองค์สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระราชอำนาจในการจะแต่งตั้งผู้ใดให้ดำรงฐานันดรศักดิ์ใดก็ได้ สุดแล้วแต่พระบรมราชวินิจฉัยครับ จากคุณ : โอ้มายก็อดเนส (ohmygodness) - [ 18 ส.ค. 48 14:10:07 ]