CafeTech-ExchangePantip MarketChatPantownBlogGangTorakhongGameRoom


    ตำนานวังหน้า และบวรราชสกุล ปฐมบท

    คัดจากประชุมพงศาวดารภาค ๑๓  มีคำนำประจำภาคดังนี้

    หนังสือที่รวบรวมพิมพ์เป็นประชุมพงศาวดารภาคที่ ๑๓ นี้มีตำนานวังหน้าเรื่อง ๑  เทศนาบวรราชประวัติเรื่อง ๑  พระนามเจ้านายในพระราชวังบวรฯเรื่อง ๑  รวม ๓ เรื่องด้วยกัน  เป็นเรื่องข้างฝ่ายวังหน้าทั้งนั้น  ที่รวบรวมพิมพ์ไว้ในภาคเดียวกันเพื่อจะให้เรื่องอยู่ในหมวดหมู่สะดวกแก่ผู้อ่าน  และหนังสือทั้ง ๓ เรื่องนั้น  มีอธิบายเฉพาะเรื่องดังจะกล่าวต่อไปนี้

    เรื่องตำนานวังหน้าข้าพเจ้าแต่งใหม่  ประสงค์จะอธิบายเรื่องประวัติและแผนที่วังหน้า  เวลาเป็นพระราชวังของพระมหาอุปราชว่าเป็นอย่างไร  เหตุที่จะแต่หนังสือเรื่องนี้ เพราะได้ยินผู้ศึกษาโบราณคดีปรารถกันถึงวัตถุสถานของโบราณ ซึ่งคนภายหลังรู้ไม่ได้ว่าเป็นอย่างไร เช่นวังหลังเป็นต้น  เพราะไม่มีผู้ใดได้จดเรื่องราวเล่าแถลงไว้  และปรารภต่อไปถึงวังหน้า ว่าแม้ตัวผู้ที่เคยเห็นเมื่อบริบูรณ์ยังมีอยู่มากในบัดนี้  ถ้าไม่มีใครแต่งเรื่องตำนานไว้  ยิ่งนานไปก็ยิ่งรู้ยากเข้าทุกทีว่าของเดิมเป็นอย่างไร  ความข้อนี้เตือนใจข้าพเจ้าเวลาผ่านวังหน้ามาหอพระสมุดฯเนืองๆ  ครั้นเมื่อหาหนังสือสำหรับพิมพ์แจกในงานศพหม่อมเทวาธิราช(ม.ร.วแดง  อิศรเสนา ณ อยุธยา)  อยากจะให้เป็นเรื่องเนื่องด้วยสกุลอิศรเสนา  ข้าพเจ้าจึงได้แต่งเรื่องตำนานวังหน้าตามที่ปรารภไว้ ให้พิมพ์เป็นครั้งแรก

    เรื่องเทศนาบวรราชประวัตินั้น  เป็นเทศนาถวายในรัชกาลที่ ๕ ในงานสมโภชพระนคร อมรรัตนโกสินทร์  เมื่อสร้างมาได้ถึง ๑๐๐ ปี เมื่อปีมะเมีย พ.ศ. ๒๔๒๕  ในงานพระราชกุศลส่วนบุพเปตะพลีครั้งนั้น  โปรดฯให้ขอแรงข้าราชการผู้ใหญ่ทำกระจาดใหญ่  ตั้งที่ท้องสนามชัยบูชากัณฑ์เทศน์  ถวายที่ในพระที่นั่งอนันตสมาคมองค์เก่า ๔ กระจาด....(กล่าวถึงข้าราชการชทำกระจาดบูชากัณฑ์เทศน์ถวาย เทศนาพระราชประวัติ ซึ่งพิมพ์ไว้แล้วครับ)....

    ในข้างขึ้นเดือน ๘ ปีมะเมียนั้น  โปรดฯให้ข้าราชการผู้ใหญ่ฝ่ายฝ่ายพระราชวังบวรสถานมงคลเข้ากันทำกระจาดใหญ่บูชากัณฑ์เทศน์กระจาด ๑  ตั้งที่หน้าพระที่นั่งพุทไธสวรรย์ในพระราชวังบวรฯ  แล้วพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  เสด็จขึ้นไปทรงบำเพ็ญพระราชกุศลบุพเปตะพลี ณ พระที่นั่งพุทไธสวรรย์  พร้อมด้วยกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ  และพระบรมวงศานุวงศ์ทั้งปวง  สมเด็จพระวันรัต(ทับ) วัดโสมนัสวิหารถวายเทศนา  พระราชประวัติพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวและกรมพระราชวังบวรที่ล่วงมาแล้วทั้ง ๓ พระองค์  เนื่องด้วยกตัญญูกตเวทีกถากัณฑ์ ๑  เทศนากัณฑ์หลังที่พิมพ์ไว้ในสมุดเล่มนี้  เพราะเทศนาพระราชประวัติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทั้ง ๔ รัชกาลที่กล่าวมาได้พิมพ์แล้วทั้ง ๔ กัณฑ์  แต่เทศนากัณฑ์บวรราชประวัติยังหาได้พิมพ์ไม่ แม้แต่ต้นฉบับเขียนหอพระสมุดฯก็พึ่งไปได้มาจากสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ วัดโสมนัสในไม่ช้านัก  จึงเห็นสมควรจะพิมพ์รักษาไว้อย่าให้สูญไปเสีย

    พระนามเจ้านายในพระราชวังบวรฯนั้น  คือบัญชีพระโอรสธิดาพระมหาอุปราชทั้ง ๕ รัชกาล  เป็นหนังสือหาฉบับยาก  ไม่เคยพิมพ์มาแต่ก่อน ได้รวบรวมฉบับที่มีในหอพระสมุดฯมาสอบกัน  แล้วคัดเรียบเรียงตามที่เข้าใจว่าถูกต้อง  พิมพ์ให้ปรากฏเป็นครั้งแรก


    ...............................................................(เซ็นพระนาม) ดำรงราชานุภาพ สภานายกหอสมุดวชิรญาณ
    ...............................................................วันที่ ๓๐เมษายน  พ.ศ. ๒๔๖๒




    ในที่นี้ขอคัดออกเป็นตอนๆนะครับ  ตอนหนึ่งๆประกอบด้วย ตำนานวังหน้า เทศนาบวรราชประวัติ และราชสกุล  ของแต่ละพระองค์ครับ

    สำหรับปฐมบท  กล่าวถึงตำนานวังหน้าเมื่อจะเกิดตำแหน่งนี้ขึ้นในประเทศไทย  เรื่องราวของวังหน้าครั้งกรุงศรีอยุธยา  เหตุที่เกิดชื่อ "พระราชบวรสถานมงคล"  และจะหาเรื่องที่เนื่องกับวังหน้าในหน้าสืออื่นๆมาพิมพ์รวมไว้ในที่เดียวกันครับ

    เชิญครับ......

    จากคุณ : กัมม์ - [ 8 ธ.ค. 48 09:28:25 ]

 
 


ข้อความหรือรูปภาพที่ปรากฏในกระทู้ที่ท่านเห็นอยู่นี้ เกิดจากการตั้งกระทู้และถูกส่งขึ้นกระดานข่าวโดยอัตโนมัติจากบุคคลทั่วไป ซึ่ง PANTIP.COM มิได้มีส่วนร่วมรู้เห็น ตรวจสอบ หรือพิสูจน์ข้อเท็จจริงใดๆ ทั้งสิ้น หากท่านพบเห็นข้อความ หรือรูปภาพในกระทู้ที่ไม่เหมาะสม กรุณาแจ้งทีมงานทราบ เพื่อดำเนินการต่อไป