ความคิดเห็นที่ 1 alpha-fetoprotein (AFP) การตรวจวัดระดับของอัลฟา-ฟีโตโปรตีนในเลือด ถือเป็นการตรวจทางชีวเคมีที่ใช้กันอย่างแพร่หลายมากที่สุดสำหรับการวินิจฉัยโรคมะเร็งตับ alpha-fetoprotein (AFP) จัดเป็นสารที่บ่งชี้มะเร็งตับหรือที่เรียกว่า tumor marker ที่สำคัญชนิดหนึ่ง โรคมะเร็งที่มีกำเนิดจากเซลตับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งมะเร็งตับชนิดปฐมภูมิ ตรวจพบระดับของ AFP ในเลือดสูงขึ้นมาก โดยพบได้ประมาณร้อยละ 70-80 ของคนไข้มะเร็งตับทั้งหมด นอกจากจะมีประโยชน์ช่วยในการวินิจฉัยโรคแล้ว แพทย์ยังใช้วิธีตรวจหาระดับของ AFP ในเลือดเพื่อติดตามผลการรักษาของโรคมะเร็งตับอีกด้วย alpha-fetoprotein (AFP) เป็นสารไกลโคโปรตีน หมายถึง เป็นโปรตีนที่มีโครงสร้างของน้ำตาลเป็นส่วนประกอบอยู่ด้วย AFP สร้างโดยเซลของตับในระยะที่ยังเป็นตัวอ่อนในครรภ์มารดา ซึ่งเป็นเซลตับที่ยังไม่เจริญเติบโตเต็มที่ อยู่ระหว่างการแบ่งตัวจำนวนมากและอย่างรวดเร็ว หลังจากที่เซลตับดังกล่าวสร้างไกลโคโปรตีนชนิดนี้แล้ว จะหลั่งออกมาในกระแสเลือด ทำให้สามารถตรวจพบ AFP ได้ในกระแสเลือด และตรวจพบระดับสูงในเลือดของทารกในครรภ์มารดา ซึ่งระดับของ AFP ในเลือดจะลดลงอย่างรวดเร็วภายหลังคลอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงขวบปีแรก จนกระทั่งแทบจะตรวจไม่พบเลยเมื่อเป็นผู้ใหญ่ โรคมะเร็งที่มีกำเนิดมาจากเซลตับ โดยเฉพาะมะเร็งตับชนิดปฐมภูมิ hepatocellular carcinoma มักจะพบว่ามีระดับของ AFP สูงขึ้นมากในเลือด เป็นที่ทราบกันดีว่ามะเร็งตับนั้นพบได้บ่อยมาก โดยเฉพาะในผู้ที่ดื่มสุราประจำเป็นเวลานานๆ ผู้ที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบบีหรือซี และผู้ป่วยโรคตับอักเสบเรื้อรัง หรือตับแข็ง อาการที่ควรสงสัยคือปวดหรือมีก้อนที่ใต้ชายโครงขวา ตาเหลืองตัวเหลือง ท้องมาน มีน้ำในท้อง อาการอื่นๆที่พบได้ เช่น อาเจียนเป็นเลือดดำหรือแดง ขาบวม โดยทั่วไปแพทย์สามารถตรวจหามะเร็งตับได้โดยอัลตราซาวด์ช่องท้องส่วนบน และตรวจระดับของ AFP ในเลือด ในปัจจุบันจึงแนะนำให้ตรวจอัลฟา-ฟีโตโปรตีนในเลือด และตรวจอัลตราซาวด์ช่องท้องส่วนบนในผู้ที่มีความเสี่ยงสูง หรือมีอาการชวนสงสัยว่าจะเป็นโรคมะเร็งตับ สำหรับผู้ป่วยโรคมะเร็งตับที่ได้รับการวินิจฉัยและรักษาแล้ว พบว่าการติดตามตรวจหาระดับของ AFP ในเลือดเป็นระยะๆ จะช่วยในการติดตามการดำเนินของโรคและสามารถใช้ติดตามการรักษาได้เป็นอย่างดี ถ้าระดับของ AFP ลดลงจนถึงระดับปกติ มักจะแปลว่าการรักษาได้ผล และเกิดการฝ่อลงของก้อนมะเร็ง ในทางตรงกันข้าม ระดับ AFP ที่สูงขึ้นในผู้ป่วยที่เคยมีระดับลดลงเป็นปกติแล้ว มักจะบ่งถึงว่ามีการเติบโตของมะเร็งขึ้นใหม่อีก อย่างไรก็ตาม ในทางทฤษฎีแล้ว ระดับของอัลฟา-ฟีโตโปรตีน AFP ที่สูงผิดปกติ อาจพบได้ในโรคมะเร็งอื่นๆ ได้เช่นกัน ยกตัวอย่างเช่น มะเร็งของทางเดินน้ำดี มะเร็งตับอ่อน และอาจพบได้ในผู้ป่วยโรคตับแข็งหรือภายหลังตับอักเสบอย่างรุนแรง นอกจากนี้การตรวจวัดระดับ AFP ในเลือดระหว่างที่ตั้งครรภ์ ยังช่วยวินิจฉัยความผิดปกติของทารกในครรภ์มารดาได้อีกด้วย ที่มา : นพ.วรวุฒิ เจริญศิริ ศูนย์ข้อมูลสุขภาพกรุงเทพ มูลนิธิโรคตับ :   AFP เราไม่ตรวจกัน ส่วนใหญ่ที่ตรวจเชื่อไม่ได้ แพทย์ที่มีความรู้จะไม่แนะนำให้ตรวจเลือดหามะเร็งอะไรต่างๆ จากเลือด เพราะคนที่ขึ้นก็ไม่เป็น คนเป็นก็ไม่ขึ้น และแต่ละโรงพยาบาลค่าไม่เท่ากัน ขึ้นกับน้ำยาของแต่ละบริษัท จากคุณ : phahurat เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 53 14:47:18

ความคิดเห็นที่ 2 มูลนิธิโรคตับ การตรวจเลือดดูหน้าที่ของตับ ท่านอาจจะเคยไปพบแพทย์เพื่อตรวจโรคตับ และแพทย์ส่งเจาะเลือดส่งไปตรวจดูการทำงานของตับและทางเดินน้ำดี การตรวจเลือดเช่นนี้ ทางการแพทย์ เรียกกันว่า การตรวจ Liver function test ซึ่งนิยมเขียนย่อกันว่า LFT             การตรวจอาจแบ่งได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือ การตรวจวัดหาความผิดปกติของตับหรือทางเดินน้ำดี เช่น การตรวจเอ็นไซม์ SGOT , SGPT ของตับ กลุ่มที่ 2 เป็นการตรวจวัดประสิทธิภาพในการทำหน้าที่จริงๆของตับ ตัวอย่างของการตรวจกลุ่มนี้ ได้แก่ การวัดระดับโปรตีนชนิดอัลบูมิน และการแข็งตัวของเลือด การวัดเอ็นไซม์ตับแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกเป็นดัชนีชี้ว่ามีภยันตรายเกิดขึ้นต่อเซลล์ตับ เช่น ภาวะตับอักเสบ ได้แก่ การวัดระดับเอ็นไซม์ ALT (ย่อมาจาก Alanine Aminotransferase) และ AST (ย่อมาจาก Aspartate Aminotransferase) ซึ่งเดิมเรียกกันใช้ชื่อว่า SGPT (Serum Glutamic Pyruvate Transferase) และ SGPT (Serum Glutamic OxaloaceticTransferase)                                                                       เอ็นไซม์ 2 ตัวนี้จะมีระดับสูงขึ้นเมื่อเซลล์ตับถูกทำลายตายลง หรือเกิดการอักเสบของตับ (โดยเซลล์ตับไม่ตาย) เกิดการรั่วของเอ็นไซม์ออกนอกเซลล์ตับเข้าสู่กระแสโลหิต สำหรับเอ็นไซม์ AST หรือ SGOT ยังพบได้ในเซลล์ชนิดอื่น เช่น เซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ เซลล์กล้ามเนื้อลายของร่างกาย ดังนั้น จึงอาจพบสูงขึ้นได้ในโรคที่ไม่เกี่ยวกับตับ เช่น โรคกล้ามเนื้อหัวใจตายขาดเลือด เอ็นไซม์ ALT จึงมีความจำเพาะต่อการบ่งว่าน่าจะเป็นโรคตับมากกว่า , ในภาวะตับเกิดภยันตรายเฉียบพลัน เช่น โรคตับอักเสบเฉียบพลันจากไวรัส ระดับ ALT และ AST จะสูงกว่าปกติเป็นร้อยหรืออาจสูงถึงพันหน่วยต่อลิตรได้ (ค่าปกติประมาณ 40 หน่วย/ลิตร) ในโรคตับอักเสบเรื้อรังหรือตับแข็ง ระดับเอ็นไซม์ 2 ตัวนี้ไม่สูงมาก ประมาณ 2-3 เท่าของค่าปกติ และมักไม่สูงเกิน 100-300 หน่วย/ลิตร ระดับเอ็นไซม์ 2 ตัวนี้ มีประโยชน์ในการติดตามผลการรักษาโรคตับอักเสบเรื้อรังจากไวรัส ระดับเอ็นไซม์ ALT และ AST อาจตรวจพบสูงกว่าปกติได้เล็กน้อย จากสาเหตุที่ไม่ใช่โรคตับ เช่น จากยาบางชนิด เอ็นไซม์กลุ่มที่ 2 วัดการทำงานของระบบทางเดินน้ำดีว่ามีการอุดตันหรือไม่ ทั้งในระดับท่อน้ำดีใหญ่ในตับ และระดับท่อน้ำดีในตับเล็กๆในตับ ได้แก่ เอ็นไซม์ Alkaline Phosphatase และ GGT (Gamma Glutamyl Transpeptidese)                                                                     เอ็นไซม์ 2 ตัวนี้จะสูงขึ้นในกรณีที่มีการอุดกั้นท่อน้ำดีใหญ่จากนิ่วหรือเนื้องอก และการอุดกั้นการไหลของน้ำดีในทางเดินน้ำดีเล็กภายในตับจากยา หรือ แอลกอฮอล์ Alkaline Phosphatase ยังพบได้ในอวัยวะอื่น เช่น กระดูก, รก และลำไส้ ดังนั้น GGT เป็นการตรวจเสริมที่ช่วยยืนยันว่า ระดับ Alkaline Phosphatase ที่สูงขึ้นนั้นมาจากโรคตับและทางเดินน้ำดี เพราะ GGT จะไม่เพิ่มขึ้นในโรคของกระดูก รก และลำไส้ ถ้า GGT สูงขึ้นเล็กน้อยหรือสูงปานกลาง โดยค่า Alkaline Phosphatase ปกติ มักมีสาเหตุจากแอลกอฮอล์และยา โดยที่ไม่มีภยันตรายเกิดขึ้นต่อเนื้อตับ การตรวจเลือดดูหน้าที่ของตับอย่างอื่น ได้แก่ Billirubin บิลิรูบินเป็นสารสีเหลืองในน้ำดี ซึ่งเมื่อมีระดับสูงในเลือดจะไปย้อมติดที่ผิวหนังและตาขาว เรียกว่า เกิดดีซ่าน บิลิรูบินเกิดจากการสลายตัวของส่วนประกอบในเม็ดเลือดแดง ตับจะเก็บบิลิรูบินออกจากกระแสเลือด เวลาเลือดไหลผ่านตับและขับออกทางน้ำดี เมื่อเป็นโรคของตับหรือทางเดินน้ำดี หรือเม็ดเลือดแดงแตกทำลายจำนวนมาก ก็จะเป็นผลให้ระดับบิลิรูบินเพิ่มขึ้นสูงในเลือด ระดับบิลิรูบินในเลือดเป็นตัวบ่งถึงหน้าที่ของตับที่ดี เพราะแสดงถึงตับเสื่อมความสามารถในการขับออกกระแสเลือดและเปลี่ยนแปลงเพื่อขับออกสู่น้ำดี แต่ระดับบิลิรูบินเป็นการทดสอบที่ไม่จำเพาะ บอกสาเหตุว่าน่าจะเกิดจากอะไรไม่ได้ การตรวจหน้าที่ตับที่นิยมใช้อีก 2 อย่าง คือ ระดับอัลบูมินในเลือด และการวัดเวลาการแข็งตัวของเลือด อัลบูมินเป็นโปรตีนสำคัญที่ตับสร้างขึ้น ดังนั้นถ้าระดับอัลบูมินลดลง โดยที่ผู้ป่วยนั้นไม่ได้ขาดอาหาร ก็บ่งชี้ถึงสภาพหน้าที่ของตับที่เสื่อมลง การวัดเวลาการแข็งตัวของเลือดนิยมเรียกกันว่า Prothrombin Time หรือเขียนย่อว่า PT ส่วนใหญ่ส่วนประกอบที่ทำให้เลือดแข็งตัวเป็นโปรตีนที่สร้างโดยตับ ผู้ป่วยโรคตับที่ตับเสื่อมสภาพ การทำหน้าที่สร้างโปรตีนเหล่านี้ลดลง ทำให้เลือดที่ออกใช้เวลาแข็งตัวนานขึ้น โปรตีนเหล่านี้ส่วนใหญ่มีอายุสั้นเป็นชั่วโมงหรือเป็นวันเท่านั้น ทำให้การตรวจนี้เป็นการดูหน้าที่ของตับที่เปลี่ยนแปลงจริงตามสภาพตับขณะนั้น ต่างจากระดับอัลบูมินที่มีอายุ 1 เดือน ดังนั้นถ้าตับเสื่อมลง จะยังไม่เห็นผลว่าอัลบูมินในเลือดลดลง จนกว่าเวลาจะผ่านไป 1 เดือน อัลบูมินที่ตับสร้างไว้ก่อนเสื่อม ถูกร่างกายทำลายหมดไปแล้ว การทดสอบอื่นซึ่งไม่ได้ใช้ตรวจกันบ่อย แต่ช่วยในการหาสาเหตุและยืนยันโรคตับ เช่น การวัดระดับเหล็กในเลือดหรือระดับโปรตีนจับสะสมเหล็กที่เรียกว่า Ferritin ในเลือด ช่วยยืนยันว่า ผู้ป่วยเป็นโรคตับที่เกิดจากภาวะมีเหล็กสะสมเกินหรือไม่         ในโรค Wilson ที่มีความผิดปกติโดยมีทองแดงสะสมในตับ ใช้การตรวจวัดระดับโปรตีนจับทองแดงที่เรียกว่า Ceruloplasmin ในเลือด และวัดการขับถ่ายทองแดงจำนวนมากกว่าปกติในปัสสาวะ ในโรคตับแข็งจากทางเดินน้ำดีชนิดปฐมภูมิ (Primary Biliary Cirrhosis) จะอาศัยการตรวจภูมิต่อไมโตคอนเดรียให้ผลบวก (Antimitochondrial Antibody) ในโรคตับอักเสบที่เกิดจากภูมิคุ้มกันต่อตนเอง (Autoimmune Hepatitis) อาศัยการตรวจพบภูมิต่อนิวเคลียสเซลล์ (Antinuclear Antibody) หรือภูมิต่อกล้ามเนื้อเรียบ (Anti Smooth Muscle Antibody) และระดับโปรตีนชนิดกลอบูลิน (Globulin) สูงในเลือด บางครั้งอาจต้องใช้การตรวจภูมิต่อไวรัสตับอักเสบในเลือดเพื่อให้การวินิจฉัยโรคตับอักเสบว่าเกิดจากไวรัสเอ หรือบี หรือซี และดี จากคุณ : phahurat เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 53 14:51:06

ความคิดเห็นที่ 3 การตรวจหารสารบ่งบอกมะเร็ง การตรวจสุขภาพโดยการเจาะเลือดโดยทั่วไปแพทย์มักจะไม่นิยมส่งตรวจหาสารบ่งบอกมะเร็ง แต่แพทย์จะส่งตรวจในรายที่มีความ่สี่ยงสูง หรือเพื่อติดตามการรักษาสำหรับสารบ่งบอกมะเร็งที่นิยมเจาะได้แก่ •สารบ่งบอกมะเร็งตับ AFP [alphafetoprotein] •สารบ่งบอกมะเร็งต่อมลูกหมาก Prostate Specific Antigen (PSA) •สารบ่งบอกมะเร็งลำไส้ใหญ่ CEA [carcinoembryonic antigen] •สารบ่งบอกมะเร็งตับอ่อน CA19-9 สารบ่งบอกมะเร็งตับ อุบัติการณืของมะเร็งตับในประเทศไทยพบว่า มีอัตรา 40.5 ต่อประชากรชายหนึ่งแสนคน และ 16.3ต่อประชากรหญิงหนึ่งแสนคน ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญคือการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ปัจจุบันการคัดกรองโรคมะเร็งตับมีอยู่สองวิธี ได้แก่ การตรวจหา AFP [alphafetoprotein] ในเลือด และการตรวจภาพตับด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง การตรวจ AFP [alphafetoprotein]มีข้อจำกัดคือแม้ว่ามะเร็งตับจะเป็นมากแล้วพบว่ามีประมาณร้อยละ10-15ที่ค่าAFP [alphafetoprotein]ปกติ และระดับ AFP [alphafetoprotein]ไม่มีความสัมพันธืกับขนาดของมะเร็ง "สำหรับประชาชนทั่วไปไม่แนะนำให้คัดกรองโรคมะเร็งตับด้วยการตรวจทั้งสองวิธี" แต่สำหรับประชากรกลุ่มเสี่ยงจากการศึกษาในต่างประเทศพบว่าการตรวจคัดกรองด้วยสองวิธีดังกล่าวจะให้ผลดีต่อการวินิจฉัย ประชากรกลุ่มเสี่ยงได้แก่ •มีประวัติโรคตับแข็ง •โรคตับอักเสบเรื้อรัง •กลุ่มทตรวจพบ HBsAg •กลุ่มที่มีโรคมะเร็งตับในครอบครัว จากคุณ : phahurat เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 53 14:56:11

ความคิดเห็นที่ 4 ขอบคุณสำหรับข้อมูลค่ะ คุณพ่อก็มีก้อนมะเร็งที่ตับขนาด 10.8 ซม. (ตอนนั้นคุณหมอว่าเป็นระยะสุดท้ายแล้วให้ทำใจ) ตอนที่ตรวจพบค่า AFP แค่ 17.4 เท่านั้น ถึงจะเกินมาตรฐานแต่ก็ไม่ได้สูงมาก ผ่านไป 9 เดือน (โดยไม่ได้ทำการรักษามะเร็ง) ก้อนเนื้อก็ยังมีขนาดใกล้เคียงของเดิม (ยังไม่ถึง 11 ซม.) ตรวจ AFP ซ้ำอีกครั้งค่าดังกล่าวขึ้นมาเป็น 64.3 เพิ่มขึ้น แต่ก็ไม่ได้สูงขึ้นเป็นหลักร้อย บางคนมีค่าดังกล่าวสูงๆ แต่ก็ไม่ได้เป็นก็มีค่ะ มันก็เป็นไปได้ว่าคนที่ขึ้นไม่เป็น คนที่เป็นไม่ขึ้นก็มีค่ะ แต่ส่วนตัวกเช็คอยู่เหมือนกันค่ะ เพราะถือว่าอยู่ในกลุ่มเสี่ยงเหมือนกันค่ะ จากคุณ : นิจจังสังขารนั้นไม่เที่ยง เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 53 17:00:48

ความคิดเห็นที่ 5 ขอบคุณคุณหมอมากๆเลย ได้ความรู้เรื่องมะเร็งตับเยอะเลย  ผมจำตัวย่อมาผิดเลยโพสต์ถามไปผิดๆ   ผมก็คิดว่าผมอยู่ในกลุ่มเสี่ยงจึงอยากตรวจคัดกรองป้องกันไว้ก่อน ก็คงต้องใช้สองวิธี  แต่อยากทราบว่าถ้าจะให้ปลอดภัยจะตรวจคัดกรองบ่อยแค่ไหนดีครับ เฉพาะมะเร็งตับกับตับอ่อนนะครับ จากคุณ : อาทิตย์เย็น เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 53 18:14:37

ความคิดเห็นที่ 6 http://www.chulacancer.net/newpage/patient-question-TumorMarker.html http://www.chulacancer.net/newpage/patient-question-health-checkup.html จากคุณ : wisutiyano เขียนเมื่อ : 15 พ.ย. 53 22:42:39