PANTIP.COM : L11490260 +++ขอถามเรื่องคีโมเพื่อรักษาผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายค่ะ ช่วยหน่อยนะคะ+++ [สุขภาพกาย]

ความคิดเห็นที่ 4

ที่จริงตัวเลข survival มันก็แค่ตัวเลขครับ และในการศึกษาของผมมันดูยาวนานก็คิดง่ายๆว่าถ้าไม่ฟิตจริงก็คงไม่ได้รักษาด้วยเคมีบำบัดหรอก

ดังนั้นในแนวทางการรักษาไม่ว่าอายุมากหรือน้อยอย่างแรกสุดคือดูความฟิตก่อนโดยไม่ได้ดู ณ ตอนที่เจ็บป่วยที่สุด แต่ควรประเมินตอนแก้ปัญหาเฉพาะหน้าแล้ว เช่นกรณีนี้อาจต้องดูหลังผ่าตัดว่าเป้นอย่างไร เนื่องจากแม้อายุ 80++ แต่ถ้าฟิตจริงๆความแข็งแรงก็จะราวๆ 70++ อายุขัยตามธรรมชาติก็จะราวๆอย่างน้อย 3-5 ปี แต่ถ้าไม่ฟิตการรักษาหรือไม่รักษาด้วยเคมีบำบัดคงไม่ใช่ประเด็นอีกต่อไปครับ

อีกประเด็นที่ต้องพิจารณาคืออาการหรือปัญหาของคนไข้ เรื่องอาการท้องผูก ลำไส้อุดตันคงแก้ไขได้หลังจากการผ่าตัด ทีนี้หากหลังผ่าตัด สมมุติ คนไข้แข็งแรงมากน่าจะให้ยาไหว แต่ปัญหาคนไข้คือ กินได้น้อย การให้เคมีบำบัดก็จะดูไม่ค่อยเห็นประโยชน์ ยิ้่งถ้าคคนไข้ไม่มีอาการเลยเช่น ไม่ปวด การให้เคมียิ่งลำบากที่จะบอกว่าคนไข้ขะได้ประโยชน์นอกจากจะอยู่ได้นานขึ้น ในทางกลับกะน หากคนไข้มีอาการจากก้อนที่ตับทำให้ปวดการให้ยาก็อาจจะเหมาะสมที่จะหวังผลให้ก้อนยุบลงเพื่อลดอาการ

นอกจากจะพิจารณาเรื่องการให้เคมีบำบัด ทางเลือกอื่นๆก็ต้องเอามาคิดด้วยว่าจะช่วยคนไข้ได้หรือไม่ เช่น ก้อนที่ตับอาจจะเล็กพอที่จะจี้ความร้อนได้ เกิดมีลามไปกระดูกด้วยจะฉายแสงเหมาะหรือไม่ แม้แต่ก้อนในท้องหากตัดออกไม่หมดแต่มีปัญหาจากก้อนเช่นปวดการฉายแสงจะได้ประโยชน์มากกว่าหรือน้อยกว่าโทษต้องเอามาคิดให้หมด

เนื่องจากเป้าหมายการรักษาคือ 1 ต้องให้คนไข้มีคุณภาพชีวิตโดยวัดจากปัจจัยต่างๆเช่น การลดอาการ การทำให้คนไข้สามารถทำกิจวัตรประจำที่ต้องการได้ 2 ถ้าทำให้ก้อน หรือ มะเร็งตอบสนองยุบลงได้ด้วยก็ดี และสุดท้าย 3 จึงค่อยดูว่าจะทำให้สภาพนั้นของคนไข้อยู่ได้นานขึ้นกว่าไม่รักษาหรือไม่ครับ

หากประเมินว่าเหมาะสมจะให้เคมีบำบัด ก็มีทางเลือกหลายทางอยู่ เหมือนโปรโมชั่นมือถือบางค่าย ที่มีโปรหลัก โปรเสริม และ โปรพิเศษ การใช้โปร(ยา)เยอะ ก็นำมาสู่การรักษาที่ดีกว่า แต่ ก็ตามมาด้วยผลข้างเคียงที่มากกว่า รวมทั้ง เงิน ที่ต้องจ่ายมากขึ้นหากไม่สามารถเบิกได้ อ้อสำหรับคนที่ไม่เคยเห็นการให้เคมีบำบัด ยาเคมีบำบัดก็เหมือนให้น้ำเกลือนั่นแหละ คือ ยาอยู่ในน้ำเกลือนั่นเอง หรือ ยาบางตัวอาจฉีดเอาสั้นๆได้ ยาเกือบทั้งหมดไม่ได้ทำให้เจ็บปวด ความเจ็บปวดที่เห็นมักจะมาจากโรคมากกว่ายา

โปรหลัก - จะเป็นยาในกลุ่ม Fluoropyrimidine มีโปรพื้นฐานเป็นยาที่คนไข้เจอบ่อยมากคือ 5-FU โดยยาตัวนี้มีหลากหลายรูปแบบทั้งฉีดและกิน (ยากินจะมีข้อมูลน้อยในคนไข้ที่ไตไม่ดี หรือ คนแก่มากๆเพราะไตจะเสื่อมตามอายุอยู่แล้ว) ฉีดก็มีหลายแบบทั้งฉีดสั้นๆฉีดนานๆ เป็นยาพื้นฐานที่ให้ผลการรักษาที่ดี มีผลข้างเคียงไม่มาก ที่เด่นๆที่อาจจะเกิดได้แต่ไม่ทุกรายคือ ท้องเสีย แผลในปาก กดไขกระดูก หากเป็นยากินก็ อาจจะมี แผลที่ฝ่ามือเท้าได้

โปรเสริม - มียาสองตัวคือ Oxaliplatin กับ Irinotecan ยาเหล่านี้มีข้อมูลไม่มากในคนที่อายุมากๆ อย่างไรก็ตามอายุก็ไม่ได้เป็นข้อห้าม การใส่โปรเสริมแน่นอนว่าประสิทธิภาพ โอกาสตอบสนองเพิ่มขึ้นอย่างแน่นอน แต่จะเหมาะกับคนไข้หรือไม่ คุณหมอที่จะให้จะต้องพิจารณาอย่างมากๆๆ (ถ้าอายุ 70 กว่าๆและแข็งแรงดีจะคิดง่ายกว่าเยอะเลยครับ) เนื่องผลข้างเคียงก็มากตามมาและหลายๆอย่างก็อาจจะรบกวนคนไข้ได้มาก เช่น เรื่องมือเท้าชาในยา Oxaliplatin หรือท้องร่วงรุนแรงใน Irinotecan

โปรพิเศษ - เป็นยา Targeted ราคาสุดแสนจะแพง มีสองตัวคือ Bevacizumab Cetuximab เพิ่มประสิทธิภาพได้อีกนิดนึง แต่ ข้อมูลในคนไข้แก่มากๆๆๆก็จะน้อยมากๆๆๆ คงไม่ใช่ทางเลือกที่ดีนอกจากจะร่ำรวยมหาศาล ย้ำว่า มหาศาล จึงอาจจะคุ้มครับ

สุดท้ายไม่ว่าคนไข้จะเหมาะกับการรักษาด้วยเคมีบำบัดหรือไม่ การรักษาที่ต้องให้แก่คนไข้คือการรักษาประคับประคองครับ แต่บอกก่อนว่าเราไม่มีการเร่งให้คนไข้ไปเร็วขึ้น แต่ เราจะช่วยให้คนไข้คงความแข็งแรงไว้ได้นานที่สุด มีอาการน้อยที่สุด และ เมื่อถึงเวลาตามธรรมชาติก็จะมีหน้าที่ทำให้มันผ่านไปได้อย่างสงบเป็นธรรมชาติที่สุดครับ

ดังนั้นการรักษาตรงนี้จึงประกอบด้วยสามส่วนหลักๆคือ
1 ทำความเข้าใจกับคนไข้ จริงๆแล้วคนไข้คือคนที่มีสิทธิ์ในการตัดสินใจว่าจะบอกหรือไม่บอกญาติ อย่างไรก็ตามวัฒนธรรมเรายังให้โอกาสญาติเป็นคนพิจารณาอยู่ มันมีข้อดีและข้อเสีย เรื่องหมดกำลังใจอาจจะจริงในบางคน แต่ การที่ทุกข์ทรมานโดยที่ไม่รู้ว่าตนเองเป็นอะไรอาจจะเป็นความทุกข์ที่ยิ่งใหญ่ พาลให้หมดความหวังในการมีชีวิตได้เหมือนกัน มีการศึกษาพบว่าคนไข้ที่รู้ข้อมูลดี มีการวางแผนร่วมกันตลอดการรักษาจะมีคุณภาพชีวิตที่ดีกว่า ในทางปฏิบัติจึงแนะนำว่าอย่างน้อยให้คนไข้รู้ว่าตัวเองเป็นอะไรด้วยคำพูดที่ไม่รุนแรงเกินไป อาจจะใช้เวลากับคนไข้เพื่อหาดูว่าคนไข้พอจะบอกได้มั้ยว่าตนเองเป็นอะไรแล้วพยายามใช้คำพูดเหล่านั้นแทน เช่น ก้อน เนื้องอก ซึ่งให้ความรู้สึกที่ดีกว่า มะเร็ง ซึ่งแค่นี้ก็เพียงพอที่จะทำให้คนไข้เข้าใจคร่าวๆว่ามันต้องรักษา ถ้าคนไข้ที่กำลังใจดีมักจะถามต่อเองว่ามันคืออะไร ถ้าคนไข้ไม่ได้อยากรู้ไปกว่านี้ และ ตั้งใจที่จะรักษาก็ไม่จำเป็นต้องไปบอกให้มันหมดทุกอย่าง

ในบางโอกาสหากคนไข้อยู่ในสภาพที่แย่มากๆและไม่เหมาะสมต่อการรักษากับเนื้องอก การไม่บอกก็อาจจะเป็นทางเลือกที่เหมาะสม

2 การรักษาอาการที่มีอยู่ เรื่องนี้คงพิมพ์ได้อีกเป็นสิบหน้า แต่เอาเป็นว่าเกือบทุกอาการจากเนื้องอก มีวิธี รักษาหรือบรรเทา หรือ อย่างน้อยก็คำแนะนำที่เหมาะสม จึงควรจะมารักษาต่อเนื่อง

3 การคาดการถึงปัญหาที่จะเกิดขึ้น และ ให้การเฝ้าระวังและคำแนะนำ เนื่องจาก บางครั้งเราก็อาจจะสามารถรู้ได้เนิ่นๆการให้คำแนะนำล่วงหน้าก็อาจจะช่วยให้ญาติและคนไข้เข้าใจและไม่ตกใจจนเกินไป แต่ ก็ต้องชั่งกับการก่อให้เกิดความวิตกกังวลด้วย หมอที่รักษาประจำส่วนมากจะจำได้ดีครับว่าปฏิกิริยาของคนไข้และญาติเป็นอย่างไร และเป็นศิลป์ในการจัดการตรงนี้ครับ

อืม....ยาวไปหน่อย แต่อ่านหลายๆรอบครับ น่าจะช่วยให้ได้ไอเดียว่ามันมีแนวทางอย่างไร การตัดสินใจยังขึ้นกับหมอที่ดูแลเป็นหลักครับ

ถ้ายังอยากได้ข้อมูลในประเด็นไหนก็ถามเพิ่มเติมได้ครับ หรือ ลองไปอ่านเพิ่มเติมที่เวบของสมาคมครับ

http://www.tsco.or.th/

จากคุณ : oncodog

เขียนเมื่อ : 22 ธ.ค. 54 20:22:11