ความคิดเห็นที่ 1 วัดอุโมงค์เถรตาจันทร์ ฟังดูแปลกพิลึก น่าจะเกี่ยวอะไรกับพวกเถร กับน่าจะเกี่ยวกับอุโมงค์ เรามาค้นหาประวัติของวัดและความเป็นมากันก่อนนะครับ วัดอุโมงค์ ในเชียงใหม่มี อยู่ 2 วัดด้วยกัน คือนอกจากที่นอกเวียงแล้ว ยังมีถนนราชภาคินัยในเวียงอีกแห่งหนึ่ง วัดอุโมงค์หรือสวนพุทธธรรมนอกเวียงแห่งนี้ร่มครึ้มไปด้วยพันธุ์ไม้น้อยใหญ่ ถ้าใครเคยไปสวนโมกข์ที่ไชยามาแล้ว คงรู้สึกได้ว่าบรรยากาศเหมือนกันไม่ผิดเพี้ยน ความเป็นมาวัดอุโมงค์(สวนพุทธธรรม) วัดอุโมงค์และสวนพุทธรรม สองชื่อนี้เป็นชื่อ เรียกสถานที่ส่งเสริม การปฏิบัติธรรม ของพุธนิคม เชียงใหม่แห่งเดียวกัน แต่มีความหมายต่างกัน วัดอุโมงค์ (อุโมงค์เถรจันทร์) เป็นชื่อเรียกวัดเก่าที่ "พระเจ้ากือนาธรรมิราช" ทรงสร้างอุโมงค์ ขึ้นถวายเพื่อให้พระมหาเถรจันทร์ ผู้เชี่ยวชาญในพระไตรปิฏกอาศัย วัดอุโมงค์นี้หมายเอาเฉพาะ บริเวณพื้นที่สี่เหลี่ยมผืนผ้า ซึ่งมีกำแพงอิฐปรากฏอยู่ทั้งสี่ด้าน ด้าน ตะวันออกจากขอบสระใหญ่ ด้านเหนือตรงไปทางเหนือโรงพิมพ์ ปัจจุบันจรดกำแพงอิฐพอดี ยาวประมาณ 100 วา ด้านเหนือจากแนวกำแพงเหนือ โรงพิมพ์ปัจจุบันทางทิศตะวันตก จนถึงขอบสระหลังวัดอุโมงค์ ยาวประมาณ 100 วา ด้านตะวันตกจากขอบสระแนว กำแพงด้านเหนือ ถึงขอบสระใหญ่ใต้พระเจดีย์ ยาวประมาณ 100 วา ด้านใต้จากขอบสระหลังพระเจดีย ์ตรงไปทางตะวันออกจรดกำแพงทิศตะวันออก หน้าพระอุโบสถยาวประมาณ 100 วา มีพระอุโบสถ ขนาดย่อมตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ มีพระเจดีย์ใหญ่แบบลังกาวงศ์และอุโมงค์ (ถ้ำ) 1 อุโมงค์ มีทางเข้า 3 ทาง ตั้งอยู่ตลอดแนวเขตวัดด้านตะวันตก และมีศาลาตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือห่างจากหน้าอุโมงค์ ไปประมาณ 1 เส้น คิดเป็นเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 25 ไร่ จากคุณ : อีกาสีขาว - [ 26 ก.ย. 46 10:27:33 ]

ความคิดเห็นที่ 2 วัดอุโมงค์สร้างขึ้นในสมัยพญามังรายกษัตริย์ผู้สถาปนาเชียงใหม่เพื่อให้พระฝ่ายอรัญวาสีจากลังกาจำพรรษา ต่อมาพญากือนาทรงสร้างอุโมงค์ขึ้นให้พระมหาเถรจันทร์ (ซึ่งเป็นพระรูปหนึ่งที่มีชื่อเสียงมากในขณะนั้น) ใช้เป็นที่วิปัสสานากรรมฐาน เล่ากันว่าถ้าท่านต้องการทำสมาธิเดินจงกรม ท่านจะมาที่วัดอุโมงค์บริเวณเชิงดอยสุเทพ แต่ถ้าท่านต้องการพบปะศาสนิกชน ท่านก็จะไปจำพรรษาที่วัดอุโมงค์ในเวียง ภายในกรุเจดีย์ประธานมีภาพจิตรกรรมอดีตพระพุทธเจ้าบนผนังที่ปิดทองคำเปลวเป็นพื้นทองทึบ ตัวภาพเป็นลายเส้นพู่กันสีแดงชาดสีเดียวทั้งสี่ด้าน มีอายุราวประมาณพุทธศตวรรษที่ 20 ปัจจุบันลบเลือนไปแทบจะมองไม่เห็นแล้ว วัดอุโมงค์นอกเวียงถูกปล่อยทิ้งร้างมาเนิ่นนาน จนกระทั่งเมื่อ พ.ศ.2490 พุทธศาสนิกชนชาวเชียงใหม่ได้นิมนต์ท่านพุทธทาสมาแสดงธรรม ณ วัดแห่งนี้นานถึง 15 วัน จึงได้ช่วยกันบูรณะวัดและสร้างอาคารเพิ่มขึ้นจากของเดิมที่มีอยู่แล้ว หลังจากนั้นก็ได้นิมนต์ท่านปัญญานันทภิกขุมาจำพรรษาชั่วระยะเวลาหนึ่ง ทำให้วัดไม่ร้างสงฆ์นับแต่นั้นมา สวนพุทธรรม เป็นชื่อใหม่ที่ ภิกขุ ปัญญานันทะ ประธานสงฆ์วัดอุโมงค์ ในสมัยนั้น (2592-2509) ตั้งขึ้นเรียกสถานที่ป่าผืนใหญ่ที่ปกคลุมวัดร้างโบราณซึ่งมีทั้งหมด ประมาณ150 ไร่ที่พุธนิคมเชียงใหม่จัดขึ้นเป็นที่อยู่ของ ภิกษุ สามเณร อุบาสก อุบาสิกา ผู้แสวงหาความสงบ พื้นที่ซึ่งเรียกว่า สวนพุทธธรรมนี้กว้าง ขวางมาก รวมเอาวัดไผ่ 11 กอ (เวฬุกัฎฐาราม ซึ่งพระเจ้ามังรายมหาราช ทรงสร้างไว้ถวายเป็นที่พำนักของพระมหากัสสปะเถระ ชาวลังกา ซึ่งเข้ามา เผยแพร่พุทธศาสนาในสมัยนั้น) วัดอุโมงค์เถรจันทร์และวัดอื่น ๆ (ที่อยู่ใกล้วัดอุโมงค์ทั้ง 4ด้าน) อีก 4 วัดเอาไว้ ้ด้วยกันทั้งหมด ประวัติวัดอุโมงค์ (สวนพุทธรรม) มีหลักฐานทางตำนานไม่สู้จะละเอียดนัก ต้องอาศัยหลักวิชาการโบราณคดีและประวัติศาสตร์เมื่องเชียงใหม่เข้าช่วย จึงได้ความชัดขึ้น แต่ถึงกระนั้นก็ไม่สู้จะมั่นใจนักว่าประวัติที่นำมาเสนอนี้จะถูกต้องร้อยเปอร์เซนต์ เพราะบริเวณที่ถูกต้องร้อยเปอร์เซนต์ที่ถูกเรียกว่าสวนพุทธธรรมนี้มีวัดอยู่หลายวัดสร้างเก่าบ้างใหม่บ้างสับสนซับซ้อนยิ่ง วัดเหล่านี้เป็นวัดกษัตริย์ราชวงศ์มังราย (นับจากพระเจ้ามังรายเป็นต้นมา) ทรงสร้างสืบๆต่อกันมาเป็นระยะเวลาเกือบ 700 ปีด้วยแล้ว ก็ยิ่งทำให้สันนิษฐานยากขึ้นไปอีก แต่ถึงแม้จะศึกษายากสักเท่าไร หลักฐานที่ค้นได้และนำมาประกอบการเขียนเรื่องนี้ทำให้มั่นใจว่าจะทำให้เข้าใจ ประวัติวัดอุโมงค์ (สวนพุทธรรม) ได้ใกล้เคียงความจริงมากที่สุดครับ ภาพประกอบ : ที่บริเวณหน้าอุโมงค์มีศิลาสลักข้อความที่เล่าเรื่องการบูรณะและความพยายามที่จะให้วัดเป็นวัดป่าที่สมบูรณ์ โดยไม่ยอมให้ผู้ใดเบียดเบียนต้นไม้และวัดโดยการสร้างถาวรวัตถุอื่นใด อ่านแล้วโดนใจจริงๆครับ มีโอกาสไป ต้องอ่านให้ได้นะครับ ของดี/ขอบอก แก้ไขเมื่อ 26 ก.ย. 46 11:51:05 แก้ไขเมื่อ 26 ก.ย. 46 11:31:30 แก้ไขเมื่อ 26 ก.ย. 46 10:37:09 จากคุณ : อีกาสีขาว - [ 26 ก.ย. 46 10:32:25 ]

ความคิดเห็นที่ 3 จากหลักฐานอีกแหล่งที่ค้นได้มาขัดแย้งกันกับกระทู้ข้างบนที่กล่าวถึงไปแล้ว มีดังนี้ครับ ประวัติวัดอุโมงค์เถรจันทร์  ตามตำนานกล่าวว่า เจ้าพญามังรายผู้สร้างเมืองเชียงใหม่ เมื่อราวปี พ.ศ. 1840 ได้สร้างวัดนี้ถวายให้เป็นที่อยู่แก่ท่านเถรจันทร์ ซึ่งเป็นภิกษุผู้ทรงคุณความรู้อย่างสูงแต่มีจิต ไม่ใคร่ปกตินัก เล่ากันว่า ท่านเถรจันทร์องค์นี้มักออกจากวัดไปอยู่ในป่าบ่อย ๆ เมื่อเจ้าพญามังรายต้องการสนทนาหารือด้วยก็หาตัวไม่พบ ดังนั้นจึงโปรดให้สร้างวัดอุโมงค์นี้ให้มีถ้ำหลายคูหาประดับด้วยภาพวาดรูปต้นไม้,ดอกไม้ และนก ให้ท่านเถรจันท์อาศัยและเที่ยวอยู่ในบริเวณนี้เพื่อจะได้ตามหาตัวได้ง่าย เวลาทรงต้องการ   แต่หลักฐานทางโบราณคดีและทางประวัติศาสตร์กับทางภาษาศาสตร์ที่ค้นพบ กลับไม่ลงกันกับตำนานดังกล่าวนี้ ที่จริงวัดนี้จะต้องรอการตรวจสอบหลักฐานให้ถูกต้องตามหลักวิชาโบราณคดี อีกชั้นหนึ่งก่อนแต่ก็ได้รับการยืนยันจากผู้เชี่ยวชาญทั้งที่เป็นคนไทยและคนต่างประเทศ ว่าลักษณะของภาพเขียนในถ้ำก็ดีในห้องใต้ดินตรงฐานองค์เจดีย์ก็ดีไม่ใช่ฝีมือช่างสมัย เจ้าพระยามังราย แต่เป็นฝีมือช่างสมัยหลังประมาณว่าอยู่ในระหว่างปี พ.ศ.1920-1990 ผู้เชี่ยวชาญรายเดียวกันนี้ยังมีความเห็นอีกว่า พิจารณาจากลักษณะสัณฐานขององค์พระเจดีย์ ที่คงอยู่ในปัจจุบันนี้ ยิ่งส่อว่าเป็นสมัยหลังนั้นมาอีกด้วยซ้ำประมาณว่าอยู่ในระหว่าง พ.ศ.1990-2090 แก้ไขเมื่อ 26 ก.ย. 46 11:33:53 แก้ไขเมื่อ 26 ก.ย. 46 11:10:28 ไฟล์รูปภาพ จากคุณ : อีกาสีขาว - [ 26 ก.ย. 46 10:41:04 ]

ความคิดเห็นที่ 4 ขออภัย ย่อให้แล้วครับ /ไม่ผิดไม่พลาด ไม่ใช่อีกาฯ จากคุณ : อีกาสีขาว - [ 26 ก.ย. 46 10:45:20 ]

ความคิดเห็นที่ 5 เข้าไปในถ้ำในคคห.ข้างบนนี้แล้วรู้สึกวังเวงนิดๆ ก็ไหว้พระกันหน่อยจิตใจจะเป็นปกติขึ้นครับ..... แล้วผมจะพาเดินลัดเลาะเข้าลึกไปในถ้ำอีก มีรูปเก่าแต่รูปวาดที่ว่ามีการขัดแย้งกันในเรื่องอายุของภาพตามกระทู้ที่กล่าวไปแล้วข้างบน จากคุณ : อีกาสีขาว - [ 26 ก.ย. 46 10:49:48 ]

ความคิดเห็นที่ 6 ภาพวาดเก่า ภายในถ้ำ(((ที่ผมเองก็ยังไม่เคยเห็นจะๆสักที เคยเห็นแต่ภาพที่ชำรุดเลือนลางกว่านี้))) จากคุณ : อีกาสีขาว - [ 26 ก.ย. 46 11:09:24 ]

ความคิดเห็นที่ 7 ทางเดินภายในจะมีซุ้มประตูจริงซุ้มประตูหลอก ซุ้มประตูที่ปิดตายห้ามเข้า(น่าเข้าจริงๆ)มืดและอับ ปัจุจบันทางเดินเหล่านี้ทางวัดได้ติดหลอดไฟให้แสงสว่างเป็นระยะแล้ว ใหม่ๆที่ไปกัน คนขี้กลัวจะจับมือกันแน่น มืดและมองไม่เห็นทางเลยครับ เดินทะลุไปด้านหลังและขึ้นไปข้างบนจะพบทางออกไปสู่ลานเจดีย์อีกทาง(หากไม่ขึ้นไปอีกด้านที่เป็นบันไดนาคเก่า) จากคุณ : อีกาสีขาว - [ 26 ก.ย. 46 11:18:57 ]

ความคิดเห็นที่ 8 เศียรพระหักๆเก่าๆ มากมายที่รวบรวมไว้บริเวณริมกำแพงวัด บางเศียรก็มาจากที่อื่น(((???))) จากคุณ : อีกาสีขาว - [ 26 ก.ย. 46 11:21:46 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ของฝากจากวัดอุโมงค์ <><><><> ต้นไม้พูดได้ <><><><> ตามใต้ต้นไม้ใหญ่เกือบทุกต้นที่นี่จะมีคำสอนมากมาย ผมนำมาฝากคนที่ยังไม่เคยไปสักสองสามอันครับ คนดีไม่เบ่ง คนเก่งไม่โม้ คนโตไม่อวด A good man does not extol himself. A clever man never boasts. A great man never brags. จนแต่มีเกียรติ ดีกว่ามั่งมีแต่อัปยศ Poverty with dignity is better than wealth based on shame. ความสุขสิ้นง่าย ความละอายหายยาก ความทุกข์ต้องซื้อหา ความสุขได้มาเปล่า จากคุณ : อีกาสีขาว - [ 26 ก.ย. 46 11:28:16 ]

ความคิดเห็นที่ 10 ขอบคุณที่มาของข้อมูล เว๊บเพจของโรงเรียนยุพราช http://www.yupparaj.ac.th เว๊บเพจของ http://www.chiangmaicity.org/web_cmtravel/history/ht_umong.html จากคุณ : อีกาสีขาว - [ 26 ก.ย. 46 11:42:50 ]

ความคิดเห็นที่ 11 อ่านแล้วคิดถึงความหลังค่ะ....วัดอยู่หลังมช. บุหงาชอบไปนั่งอ่านหนังสือบริเวณวัดอุโมงค์ ร่มรื่น...อากาศดี...ชอบอ่านข้อความบนต้นไม้พูดได้ แต่รู้สึกเดี๋ยวนี้จะมีคนไปเที่ยวชมมากขึ้น คึกคักกว่าแต่ก่อนมาก.... ขอบคุณคุณอีกาสีขาวมากที่ทำให้ได้อ่านประวัติอย่างละเอียด.........//smike จากคุณ : บุหงาตานี (fatin) - [ 26 ก.ย. 46 16:59:08 ]

ความคิดเห็นที่ 12 มาเที่ยวชมวัดค่ะ ขอบคุณมาก ๆ คุณอีกาสีขาว จากคุณ : Jookjik - [ 26 ก.ย. 46 17:06:03 ]

ความคิดเห็นที่ 13 เชิญมาสอนเหมือนคุณครูทักษิณได้มั๊ยคะ จากคุณ : พี่หยาค่ะ - [ 26 ก.ย. 46 22:26:10 ]