สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล เขียนตอบโต้คำถาม 15 ข้อ ของอธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ลงเฟซบุ๊ก โดยระบุว่าควรให้ความสำคัญกับวิธีการมากกว่าเนื้อหา

นายสมศักดิ์ เจียมธีรสกุล อาจารย์ประจำคณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เขียนตอบโต้คำถาม 1 ใน 15 ข้อต่อคณะนิติราษฎร์ ของศาสตราจารย์สมคิด เลิศไพฑูรณ์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่ระบุว่า ถ้าตำรวจจับคนร้ายที่ทำผิดจริงมา แต่ไม่ได้สอบสวนโดยละเอียด ต่อมาคนร้ายถูกฟ้องศาล มีการโต้แย้งว่ากระบวนการของตำรวจไม่ค่อยถูกต้อง แต่ศาลเห็นว่าไม่เป็นไร ศาลก็พิพากษาไป ตกลงคำพิพากษาของศาลใช้ได้หรือไม่

อาจารย์สมศักดิ์ระบุผ่านทางเฟซบุ๊กว่า การเรียบเรียงคำถามของอาจารย์สมคิดไม่มีความรัดกุม เพราะอันที่จริงควรตั้งคำถามว่า หากคนร้ายผิดจริง แต่ในระหว่างการสอบสวน พนักงานตำรวจได้ใช้วิธีการที่ไม่ค่อยชอบมาพากลทางกฎหมาย และเมื่อคดีขึ้นศาล ศาลตัดสินว่าผิด คำตัดสินของศาลจะใช้ได้หรือไม่

ในกรณีนี้ อาจารย์สมศักดิ์มองว่า คำตัดสินของศาลต้องถือว่าใช้ไม่ได้ เนื่องจากสังคมควรให้ความสำคัญของวิธีการและกระบวนการในการให้ได้มาซึ่งผล มากกว่าเนื้อหาของการคำตัดสิน เพราะหากเรายอมรับวิธีการหรือกระบวนการที่ไม่ชอบมาพากลและผิดหลักการแล้ว ก็เท่ากับเป็นการสร้างบรรทัดฐานที่ไม่ถูกต้อง ซึ่งจะส่งผลเสียกับผู้บริสุทธิ์ที่ต้องผ่านกระบวนเช่นนี้สักวัน ทั้งยังเป็นการละเมิดสิทธิของผู้ที่ทำผิดจริงด้วย

กรณีเช่นนี้เคยมีตัวอย่างแล้วในประเทศสหรัฐฯ ในทศวรรษที่ 1960 นายโกเมซ มิแรนด้า ได้ทำการลักพาตัวหญิงสาวอายุ 18 ปีแล้วข่มขืน ซึ่งถือว่าได้กระทำผิดจริง แต่ในระหว่างชั้นสอบสวน นายมิแรนด้าไม่ได้รับการบอกเรื่องสิทธิในการเงียบและสิทธิในการมีทนาย ทำให้นายมิแรนด้าลงนามในคำรับสารภาพ ซึ่งส่งผลให้นายมิแรนด้าถูกศาลอริโซนาตัดสินให้จำคุกหลายสิบปี

ต่อมาทนายของฝ่ายจำเลยจึงได้ยื่นอุทธรณ์ต่อศาลสูงของสหรัฐฯ ซึ่งศาลสูงของสหรัฐฯ ก็ตัดสินให้คำตัดสินของศาลอริโซนาเป็นโมฆะ เพราะถือว่าได้กระทำผิด โดยไม่ได้บอกให้นายมิแรนด้ารู้อย่างชัดเจนก่อนว่า เขามีสิทธิจะเงียบและมีสิทธิจะมีทนายอยู่ด้วยระหว่างให้การเป็นการละเมิด สิทธิตามรัฐธรรมนูญสหรัฐ (ข้อแก้ไขที่ 5 และ 6)

ส่งผลให้คำตัดสินจำคุกหลายสิบปีถูกยกเลิก และตัวนายมิแรนด้าก็ถูกดำเนินคดีตั้งแต่ขั้นแรกใหม่ กรณีในครั้งนี้เป็นที่มาของสิทธิมิแรนด้าที่คนทั่วไปรู้จักกัน