ความคิดเห็นที่ 6
http://www.manager.co.th/politics/PoliticsQAQuestion.asp?QAID=5360
ก๊าซแพง = ค่าไฟฟ้าแพง คำถาม
อ่าน ผู้จัดการรายวัน ในคอลัมน์ต่าง ๆ โดยเฉพาะของ เซี่ยงเส้าหลง แล้ว อธิบายความเชื่อมโยงผลเสียของการแปรรูปปตท. มาถึงสาเหตุของการขึ้นค่าไฟฟ้า เพราะปตท.คิดค่าก๊าซธรรมชาติแพง อยากให้คุณอาพายัพฯช่วยแจกแจงประเด็นที่มาที่ไปให้ละเอียดหน่อยได้ไหมคะ
สกุณา ทินวงศ์ 20 ก.ย. 48 คำตอบ
ได้ครับ -- ขอลำดับความเป็นข้อ ๆ ดังนี้
1. ไฟฟ้าที่ในประเทศไทยใช้ก๊าซธรรมชาติเป็นเชื้อเพลิงในการผลิตมากกว่าร้อยละ 70 ส่วนที่เหลือมาจากถ่านหินลิกไนต์ พลังน้ำ พลังงานหมุนเวียน และการจัดซื้อจากประเทศเพื่อนบ้าน สาเหตุที่ก๊าซธรรมชาติถูกเลือกเป็นเชื้อเพลิงหลักเนื่องจากมีต้นทุนที่ค่อนข้างต่ำ มีผลกระทบกับสิ่งแวดล้อมน้อยกว่า และได้รับการต่อต้านจากชุมชนน้อยกว่า
2. ปตท.ได้รับสิทธิผูกขาดในการจัดหาก๊าซทั้งในประเทศและต่างประเทศ และจำหน่ายให้ผู้ใช้ก๊าซทั้งหมด ซึ่งประกอบด้วยผู้ใช้ก๊าซในภาคไฟฟ้า (ร้อยละ 77) ได้แก่ กฟผ. ผู้ผลิตไฟฟ้าเอกชนรายใหญ่ (IPP) และผู้ผลิตไฟฟ้าเอกชนรายเล็ก (SPP) และผู้ใช้ก๊าซภาคอุตสาหกรรม (ร้อยละ 9) นอกจากนี้เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม ปตท.ยังใช้ก๊าซส่วนหนึ่ง (ร้อยละ 14) เป็นวัตถุดิบสำหรับโรงแยกก๊าซของปตท.ในการผลิตก๊าซหุงต้ม (LPG) รวมถึงผลิตภัณฑ์อื่น ๆ เพื่อเป็นวัตถุดิบสำหรับโรงงานปิโตรเคมี
3. หลักการกำหนดราคาขายก๊าซสำหรับผู้ใช้ก๊าซภาคไฟฟ้าจะเป็นแบบส่งผ่าน (cost plus pass through) กล่าวคือ ปตท.มีต้นทุนซื้อก๊าซมาเท่าไร ก็ขายในราคานั้นบวกด้วยกำไร โดยราคาขายจะเป็นราคาเฉลี่ยเนื้อก๊าซที่จัดซื้อมา บวกด้วยค่าขนส่งก๊าซทางท่อ ซึ่งปตท.ก็ได้รับสิทธิจากรัฐผูกขาด ในการเป็นเจ้าของและทำธุรกิจท่อส่งก๊าซไปยังโรงไฟฟ้าของ กฟผ., IPP, SPP และบวกด้วยกำไร ก๊าซที่จัดซื้อจากแหล่งต่าง ๆ จะมาจากผู้ขายก๊าซหลายราย ทั้งในประเทศ (มากกว่าร้อยละ 75) และต่างประเทศ โดยราคาเนื้อก๊าซจะเป็นไปตามสูตรราคาที่ตกลงกันระหว่าง ปตท.และผู้ขายก๊าซ ราคาน้ำมันเตาและอัตราแลกเปลี่ยนเป็นปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของราคาเนื้อก๊าซมาก เช่น ถ้าราคาน้ำมันเตาและเงินบาทอ่อนค่า ราคาเนื้อก๊าซจะเพิ่มขึ้น ในทางกลับกัน ถ้าราคาน้ำมันเตาลดลง และเงินบาทแข็งค่า ราคาเนื้อก๊าซจะลดลง
4. ราคาเนื้อก๊าซที่ปตท.ซื้อมาจากแหล่งก๊าซที่บริษัทปตทสำรวจและผลิตจำกัด (มหาชน) หรือ ปตท.สผ. (มีสถานภาพเป็นบริษัทลูกหรือบริษัทย่อยของปตท.) ถือหุ้นใหญ่ เช่น แหล่งบงกช แหล่งไพลิน แหล่งยาดานา และแหล่งเยตากุน จากพม่า เป็นต้น มีราคาแพงกว่าแหล่งอื่น ๆ และราคาก๊าซเฉลี่ยที่ปตท.ซื้อ
ตั้งแต่ปี 2547 ราคาเนื้อก๊าซเพิ่มสูงขึ้นมาตลอด จากการเพิ่มขึ้นของราคาน้ำมันเตา
ซึ่งเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้ ปตท.สผ.มีกำไรสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง และเป็นกำไรที่ไม่ได้ออกแรง (Windfall profit) เพราะค่าใช้จ่ายในการผลิตและการขายมิได้เพิ่มขึ้น
5. ต้นทุนก๊าซที่อยู่ในราคาก๊าซที่ปตท.เรียกเก็บจากผู้ใช้ก๊าซภาคไฟฟ้า รวมถึงต้นทุนเชื้อเพลิงและต้นทุนผันแปรอื่น ๆ ที่ใช้ผลิตไฟฟ้า ก็จะถูกส่งต่อไปยังผู้ใช้ไฟฟ้า หรือประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศ โดยผ่านทางค่าไฟฟ้าอัตโนมัติหรือที่เรียกว่าค่าเอฟที (Ft) ของกฟผ. ซึ่งการไฟฟ้าภูมิภาคฯและการไฟฟ้านครหลวงฯจะเรียกเก็บเงินจากประชาชนผู้ใช้ไฟฟ้าอยู่ประจำทุกเดือน เมื่อราคาเนื้อก๊าซที่ปตท.จัดซื้อมีราคาสูงขึ้น ค่าไฟฟ้า Ft ก็ย่อมเพิ่มสูงขึ้นด้วยเช่นกัน
ก็เท่ากับว่าก๊าซที่ซื้อขายระหว่างปตท.และผู้ใช้ก๊าซภาคไฟฟ้า มีความเกี่ยวข้องกับไฟฟ้าซึ่งเป็นสาธารณูปโภค เพราะกระทบกับประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศซึ่งใช้ไฟฟ้า
6. หลักเกณฑ์การกำหนดราคาขายก๊าซ ซึ่งกระทรวงพลังงานกำกับดูแลอยู่ อนุญาตให้ปตท.ขายก๊าซที่ใช้สำหรับโรงแยกก๊าซของปตท.เอง ได้ต่ำกว่าราคาก๊าซผู้ใช้ก๊าซภาคไฟฟ้า โดยการจัดสรรก๊าซที่มีราคาถูกให้โรงแยกก๊าซของปตท.ก่อน เช่น ในเดือนกรกฎาคม 2548 ราคาขายก๊าซให้กฟผ.คือ...
155 (ราคาเนื้อก๊าซ) + 20 (ค่าผ่านท่อ) + 2(กำไร) = 177 บาทต่อล้านบีทียู
ในขณะที่ราคาขายที่ใช้กับโรงแยกก๊าซ ปตท.เองคือ...
125 (ราคาเนื้อก๊าซ) + 8 (ค่าผ่านท่อ) + 2 (กำไร) = 135 บาทต่อล้านบีทียู
นั่นคือราคาขายก๊าซที่ใช้ในโรงแยกก๊าซของปตท.จะต่ำกว่าราคาขายก๊าซให้กฟผ.ถึง 42 บาทต่อล้านบีทียู หรือประมาณร้อยละ 24
พูดง่าย ๆ ว่าราคาเนื้อก๊าซและค่าผ่านท่อที่ใช้ในโรงแยกก๊าซของปตท. จะต่ำกว่าราคาเนื้อก๊าซและค่าผ่านท่อให้กฟผ. อย่างชนิดไม่มีเหตุผลอธิบายได้ !
ด้วยต้นทุนค่าก๊าซของโรงแยกก๊าซ ปตท.ที่ลดลงจากการกำหนดราคาขายข้างต้น ทำให้ปตท.ก๊าซสามารถทำกำไรได้มากในการขายก๊าซหุงต้น (LPG) และวัตถุดิบสำหรับปิโตรเคมี
7. ตามข้อมูลที่แจ้งตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย และนักลงทุนใน 6 เดือนแรกของปี 2548 ปตท.และบริษัทย่อยมียอดขาย 417,453 ล้านบาท โดยปตท.ก๊าซ และปตท.สผ.มียอดขาย 98,681 และ 24,437 ล้านบาท ตามลำดับ และมีกำไรก่อนหักดอกเบี้ย ภาษี และค่าเสื่อมราคา (EBITDA) 53,228 ล้านบาท โดยปตท.ก๊าซ และปตท.สผ.มีกำไรยอดดั่งว่า 21,142 และ 20,965 ล้านบาท ตามลำดับ
สรุปได้ว่า กำไรก่อนหักดอกเบี้ย ภาษี และค่าเสื่อมราคา (EBITDA) ของปตท.และบริษัทย่อยในสัดส่วนมากกว่าร้อยละ 80 มาจากการทำธุรกิจของปตท.ที่เกี่ยวกับก๊าซธรรมชาติ
นอกจากนี้ยังสรุปได้อีกว่า ธุรกิจของปตท.ก๊าซ และปตท.สผ. มีอัตราส่วนกำไรก่อนหักดอกเบี้ย ภาษี และค่าเสื่อมราคา (EBITDA) ต่อยอดขายที่สูงมาก และสูงกว่าธุรกิจที่มีการแข่งขันโดยทั่วไป
อัตราส่วนกำไรก่อนหักดอกเบี้ย ภาษี และค่าเสื่อมราคา (EBITDA) ต่อยอดขายของ ปตท.ก๊าซ และ ปตท.สผ. คือร้อยละ 21 และ 86 ตามลำดับ จึงไม่น่าสงสัยที่ราคาหุ้นของปตท. และปตท.สผ. ทำสถิติเพิ่มขึ้นสูงสุดที่ราคา 248 บาท/หุ้น และ 484 บาท/หุ้นตามลำดับ ในวันที่ 24 สิงหาคม 2548
การที่ปตท.ก๊าซผูกขาดทั้งการจัดหาก๊าซทั้งในประเทศและต่างประเทศและจำหน่ายให้ผู้ใช้ก๊าซ การเป็นเจ้าของและทำธุรกิจท่อส่งก๊าซฯ และปตท.สผ.ก็ผูกขาดในการขายก๊าซให้ปตท. เพราะเป็นบริษัทที่ปตท.ถือหุ้นใหญ่ นอกจากนี้ปตท.สผ.ยังได้รับความสนับสนุนจากรัฐ ในการได้สิทธิแปลงสัมปทานก๊าซ และน้ำมันทั้งในประเทศและต่างประเทศ โดยมีค่าใช้จ่ายต่ำกว่าบริษัทเอกชนอื่นที่ทำธุรกิจสำรวจและผลิตประเภทเดียวกัน
การผูกขาดและสิทธิประโยชน์ที่ปตท.และปตท.สผ.มีอยู่ อาจไม่แปลกนักและพอมีเหตุผลยอมรับได้บ้าง เพราะรัฐเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่ แต่ก็ไม่ควรมีกำไรในระดับที่ไม่สูงมากเกินไป หรือควรต่ำกว่ามาตรฐานด้วยซ้ำ
เพราะไม่ได้ใช้ฝีมืออย่างแท้จริง ไม่เหมือนกันทำธุรกิจทั่วไป ที่มีทั้งการแข่งขัน และความเสี่ยงสูงกว่า
แต่สิ่งที่ไม่ถูกต้อง ไร้เหตุผล และไม่สมควรอย่างยิ่ง คือการกำหนดราคาขายก๊าซที่ใช้สำหรับโรงแยกก๊าซของปตท.เอง ในราคาต่ำกว่าราคาก๊าซสำหรับผู้ใช้ก๊าซภาคไฟฟ้า ซึ่งไม่เป็นธรรมกับผู้ใช้ไฟฟ้าหรือประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศ
ทำไมประชาชนทั้งประเทศต้องจ่ายค่าไฟฟ้าแพงกว่าที่ควรจะเป็นจากราคาก๊าซที่สูงขึ้น เพื่ออุดหนุนปตท.ให้มีต้นทุนซื้อก๊าซสำหรับโรงแยกก๊าซลดลง (Cross subsidy) และทำให้ปตท.มีกำไรเพิ่มขึ้น
สิ่งที่รัฐโดยกระทรวงพลังงานจะต้องรีบดำเนินการ คือยกเลิกการกำหนดราคาก๊าซที่มีการอุดหนุน (Cross subsidy) โดยไม่อนุญาตให้ปตท.ขายก๊าซที่ใช้สำหรับโรงแยกก๊าซของปตท.เองได้ต่ำกว่าราคาก๊าซผู้ใช้ก๊าซภาคไฟฟ้า
และเพื่อเป็นการลดผลกระทบพลังงานต่อประชาชนในขณะนี้และในอนาคต กระทรวงพลังงานควรจะต้องเรียกเงินอุดหนุนราคาก๊าซ (cross subsidy) ย้อนหลังคืนจากปตท.ทั้งหมด เพื่อนำมาตั้งเป็นกองทุนพลังงานลดราคาไฟฟ้าและราคาก๊าซหุงต้ม
หรือนำไปใช้สนับสนุนการผลิตพลังงานหมุนเวียน หรือการสนับสนุนการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ
ถ้าโปร่งใสกันจริง ๆ แล้ว แค่ที่ว่ามานี้น่ะ ทำได้หรือเปล่า ?
พายัพ วนาสุวรรณ 20 ก.ย. 48 == ราคาเชื้อเพลิงประจำวัน และโครงสร้างราคาเชื้อเพลิง http://www.weekendhobby.com/offroad/jeep/Question.asp?ID=8538
http://www.eppo.go.th/retail_prices.html
จากคุณ :
.. (c76)
- [
29 ก.ย. 48 22:23:27
]
|
|
|