|
จิตว่างไม่มีในพระไตรปิฏกจริงหรือ?>>>>ท่านพุทธทาส
|
|
จาก หนังสือเรื่อง จิตว่าง จาก http://www.songpak16.com/Budhatas/bdd-06.htm (คัดจาก กระทู้ที่ 000603, 000621 และ 000673 ในลานธรรมเสวนา นำเสนอโดย *คุณสัจจะธรรม* อีกที)
ตาแก่คนหนึ่ง สนทนาเรื่องจิตว่าง กับหลวงตาองค์หนึ่ง มีข้อความที่พอจะบันทึกขึ้นไว้เป็นของฝากคนทั่วไปได้ตลอดกาลนานดังต่อไปนี้ :..
ตาแก่ : ที่ว่าอยู่ด้วยจิตว่างนั้นไม่อาจจะเข้าใจได้ เพราะจิตมันคิดนึกอยู่เสมอไม่ว่าง แม้แต่หลับมันก็ยังฝัน ?
หลวงตา : จิตว่าง คือจิตว่างที่รู้สึกคิดนึกอยู่ด้วยความฉลาดไม่ยอมยึดอะไรว่าเป็นตัวตนหรือของตน ด้วยอำนาจความอยากได้ ความเข้าใจผิด ความงมงายที่ถ่ายทอดกันมา หรือกระทั่งด้วยสัญชาตญาณตามธรรมดาของสัตว์ตามปกติ.
ตาแก่ : พวกนักอภิธรรมเขามีจิตกันเยอะแยะไปหมด ในจำนวนนั้นมีจิตว่างบ้างหรือเปล่า ?
หลวงตา : จิตดวงไหนเป็นญาณสัมปยุต จิตดวงนั้นเป็นจิตว่างด้วยกันทั้งนั้น เพราะถ้าเป็นญาณสัมปยุตจริง จักไม่ใง่ไปยึดอะไรเข้าว่าเป็นตัวตนหรือของตน ถ้าเรียกว่าญาณสัมปยุต แต่ยังไปยึดอะไรเข้าไว้ แม้แต่ยึดสิ่งที่เรียกกันว่า มหากุศล นั่นเป็นญาณสัมปยุตเก๊ เป็นอภิธรรมเก๊ ไม่ใช่หลักธรรมของพระพุทธเจ้า เพิ่งจะว่ากันเอาเองภายหลัง.
ตาแก่ : คำว่า "ยึด" นี่แปลก ฟังดูแล้วชวนให้คิดไปว่าจิตนี้มีมือ ชาวบ้านทั่วไปอย่างยายของผมนี้จะเข้าใจได้อย่างไร ?
หลวงตา : ภาษาที่ใช้พูดเรื่องทางจิตเกิดขึ้นทีหลัง จึงยืมภาษาทางวัตถุที่ใช้พูดกันอยู่ก่อนมาพูด ดังนั้นจึงดูคล้ายๆ กับเป็นวัตถุ เช่น คำว่าจิตยึด มันหมายความว่า เป็นความรู้สึกคิดนึกที่สำคัญมั่นหมายสิ่งใดสิ่งหนึ่งเอาเป็นของตน หรือเป็นตัวตนเสียเอง คล้ายกับมือที่เข้าจับกุมอะไรเข้าใจแล้ว เราเข้าใจคำว่ายึดกันมาก่อนแล้วในเรื่องเกี่ยวกับมือ พอมารู้เรื่องทางจิตเข้าเห็นมีอาการที่เป็นความหมายนั้นเหมือนกัน ก็ใช้คำๆ นั้นพูดออกไป เพราะไม่มีคำอื่น ในชั้นแรกก็เข้าใจกันแต่ในพวกที่มีความคิดหรือปัญญาระดับเดียวกัน ต่อมาก็พยายามให้คนทั่วไปเข้าใจกันอีกทีหนึ่ง ครั้นต่อมาอีก คำๆ นี้ก็กลายเป็นคำบัญญัติเฉพาะในทางธรรมหรือทางจิตขึ้นมาใครศึกษาก็อาจรู้ได้ ทุกคน
ตาแก่ : ทำไมท่านจึงไม่ใช้คำว่า "สำคัญมั่นหมาย" แต่ไปใช้คำว่ายึด ซึ่งทำให้รู้สึกเหมือนกับจิตมีมือ ?
หลวงตา : คำว่าสำคัญมั่นหมายเป็นภาษาทางจิต เกิดทีหลังคำว่ายึดซึ่งเป็นภาษาทางวัตถุ คำว่ายึดย่อมแสดงภาพให้เห็นได้รุนแรงกว่า ดังนั้นภาษาธรรมะจึงนิยมใช้คำประเภทนี้ซึ่งสั้นกระทัดรัดดีกว่า แต่กระทบความรู้สึกของผู้ฟังดีกว่า มีคำอีกเป็นอันมากที่มีลักษณะหรือกฎเกณฑ์อย่างนี้.
จากคุณ |
:
ปล่อย
|
เขียนเมื่อ |
:
16 ก.ค. 52 20:31:54
|
|
|
| |