ความคิดเห็นที่ 1 เช่น พระโสดาบันซึ่งละสักกายทิฏฐิลงบ้างแล้ว ทิฏฐิก็ยังไม่หมดสิ้นทีเดียว จึงยังคงมี "มิจฉา" อยู่ ตราบเท่าที่ความเป็น "ตัวตน" ยังคงมีอยู่ ยังกระตุ้นให้มีการแสดงพฤติกรรมตอบสนองอัตตา ตัวอย่างที่น่าสนใจก็คือ เรื่องพระอานนท์มีความอาลัยเมื่อพระพุทธเจ้าปรินิพพานไปแล้ว ความอาลัยสุดจะทนได้ พระอานนท์ ซึ่งสำเร็จเป็นพระโสดาบันแล้ว ก็ร้องไห้.. ขณะที่ร้องไห้อยู่นั้น แน่นอนว่าจิตย่อมมิได้เป็น สัมมาทิฏฐิ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ ฯลฯ เพราะการร้องไห้อาลัยกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งนั้น มิใช่การละความยึดมั่น เพื่อไปสู่ฟากโน้น กล่าวให้ชัดก็คือ จิตของพระอานนท์ในขณะร้องไห้นั้น เป็น "มิจฉา" อันได้แก่ มิจฉาสติ ถ้าจะโต้ว่าการร้องไห้ จิตเป็นโทสะ ดังนั้น ย่อมสรุปไม่ได้ว่า มิจฉาสติ เกิดได้ในกุศลจิต ? ดีครับ มาดูกันว่า "มิจฉาสติ" ย่อมเกิดขึ้นได้แม้แต่ขณะจิตที่เป็นกุศล ประกอบด้วยปัญญา จริงหรือไม่ จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 05:49:08

ความคิดเห็นที่ 2 มหากุศลจิต หรือจิตที่เป็นกุศล พระพุทธเจ้าแสดงไว้ว่า มีทั้งที่ประกอบด้วยปัญญา และไม่ประกอบด้วยปัญญา ในกุศลจิต มีเจตสิกหนึ่งที่น่าสนใจ คือ "ปัญญินทรีย์เจตสิก" หรือ "ปัญญาเจตสิก" เป็นเจตสิกที่ประกอบกับจิตที่เป็น ญาณสัมปยุต (แปลว่า กุศลประกอบด้วยปัญญา) ที่แน่นอนเลยก็คือ จิตขณะเข้าฌาน ศัพท์พระอภิธรรมเรียกว่าจิตเป็นรูปาวจรจิต .. พูดภาษาชาวบ้านคือ "รูปฌานจิต" (ภาษาชาวบ้านตรงไหนฟระ) เอาเป็นว่า ฤาษีทำสมาธิโดยเพ่งกสิณให้เข้าฌาน - กสิณเป็น "รูป" เลยเรียกว่า รูปฌาน จิตขณะเป็น "ฌาน" คือ จิตฝ่ายดี ดียิ่งกว่ามหากุศลจิตเสียอีก คือได้กุศลแรงกว่า และจิตขณะเป็นฌานก็ประกอบด้วย สติเจตสิก ปัญญาเจตสิก ด้วย ซึ่งในอกุศลจิต จะไม่มีธรรมชาติฝ่ายดีอย่าง สติ หรือ ปัญญา เกิดร่วมจิตด้วยเลย ทีนี้ มีเรื่องในคัมภีร์ไหนก็ไม่รู้แหละ บอกว่าในสมัยพุทธกาล มีฤาษีที่มีฌานอภิญญา สามารถฆ่าคนตายทั้งเมืองได้ด้วยพลังจิต การที่ฤาษีจะทำอภิญญา ย่อมต้องเข้าฌาน ฤาษีตั้งจิตว่าตนจะฆ่าชาวเมือง จึงกำหนดจิตเข้าฌาน ขณะเข้าฌาน จิตของฤาษี มีทั้ง "สติ" และ "ปัญญา" สตินั้นมีแน่นอน เพราะฌานจิตเป็นจิตฝ่ายดี (โสภณจิต) ย่อมมีสติเจตสิกเข้าประกอบเสมอ สติในฌาน เป็นความระลึกรู้ในอารมณ์ฌาน ส่วน ปัญญา ก็เป็นปัญญาที่เพิกถอนจากกาม ปัญญามีอำนาจทำลายนิวรณ์ ยกจิตเข้าสู่ฌานได้ "ปัญญินทรีย์เจตสิก" ในจิตที่กำลังทรงฌาน จะเผา "กามฉันทะนิวรณ์" จนสลายไปตลอดห้วงเวลาที่ทรงสมาธิอยู่ ถามว่า การตั้งจิตเข้าสมาธิเพื่อให้เกิดอำนาจจิต เพื่อฆ่าคนทั้งเมืองนั้น "สติ" ในขณะเป็นฌานขณะนั้น เป็น สติ อะไร? สัมมาสติ หรือ มิจฉาสติ ? กลับไปดูความหมายในพจนานุกรมพุทธศาสน์อีกที มิจฉาสติ ระลึกผิด .. (ได้แก่ ระลึกถึงการอันจะยั่วให้เกิดราคะ โทสะ โมหะ (เป็นต้น)) คือ "ผิด" เพราะยังวุ่นอยู่ฝั่งนี้ ไม่ได้ข้ามห้วงน้ำไปฝั่งโน้น จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 05:53:33

ความคิดเห็นที่ 3 อีกตัวอย่าง .. คติความเชื่อที่ว่า "พรหม" คือผู้สร้างโลก มีเรื่องเล่าว่ามีพรหมผู้หนึ่ง เกิดเป็นพรหมมาช้านาน จนจำไม่ได้ว่าตนนั้นมาจากไหน พรหมนั้นมีพรหมบริวาร เมื่อพรหมบริวารสิ้นอายุจากพรหม ก็จุติจากพรหม เกิดเป็นมนุษย์ เป็นพราหมณ์ แล้วเจริญสมาธิจนได้รูปฌาน ก็ระลึกชาติไปเห็นว่าตนมาจากพรหม มีพรหมผู้เป็นใหญ่อยู่ที่นั้น เมื่อพราหมณ์นั้นตายลง ก็เกิดเป็นพรหมบริวารเช่นเดิม แล้วก็ดำรงความเป็นพรหมจนสิ้นอายุ แล้วก็จุติไปเกิดเป็นมนุษย์เป็นพราหมณ์ซ้ำแล้วซ้ำอีก พรหมผู้ใหญ่นั้นก็ยังอยู่ แสดงว่าเป็นพรหมที่มีอายุยาวนานมาก เมื่อเป็นพราหมณ์ครั้งใดก็ทำฌานระลึกชาติเห็นว่าตนเคยเป็นพรหม ครั้งแล้วครั้งเล่า แต่พรหมผู้เป็นใหญ่นั้นก็ยังคงเป็นพรหมสถิตอยู่เช่นนั้นเอง .. พราหมณ์จึงเกิดความสำคัญผิดไปเองว่า ตนเกิดจากพระพรหมนั้นสร้างขึ้น ในที่สุดก็ต้องกลับไปอยู่รวมกับพระพรหมผู้เป็นใหญ่ จึงเป็นคติที่ว่าพรหมสร้างโลก สร้างทุกสรรพสิ่ง ขณะที่ พราหมณ์นั้นระลึกชาติ การระลึกชาติเกิดจากอภิญญา ขณะกำลังระลึกชาติ จิตขณะนั้นเป็น "มหากุศลญาณสัมปยุต" คือประกอบด้วย สติ และ ปัญญา "สติ" ในขณะระลึกชาติ (ในกรณีนี้) เป็นสติอย่างใด? สัมมาสติ หรือ มิจฉาสติ ? ฝั่งนี้หรือฝั่งโน้น? จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 05:55:06

ความคิดเห็นที่ 4 ลองพิจารณาหาตัวอย่างเรื่อยไป จะเข้าใจมากขึ้นทุกที เช่นพระเกจิหรืออาจารย์ขมังเวทย์ ทำสมาธิปลุกเสกเครื่องรางของขลัง ขณะบริกรรมพระคาถา ซึ่งมีส่วนที่น้อมถึงพระพุทธคุณ ขณะนั้นจิตเป็นสมาธิ และบางท่านอาจเข้าถึงฌาน จิตย่อมมี สติ และ สมาธิ(เอกัคคตาเจตสิก) มีกระทั่งปัญญาเจตสิก ขณะทรงสมาธินั้น มีสติอยู่ มีสมาธิอยู่ ถามว่า เป็นอย่างใด? มิจฉา หรือ สัมมา? ฝั่งนี้ หรือฝั่งโน้น ? มิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ จึงเกิดได้ในจิตแม้เป็นกุศล ทำนองเดียวกับอวิชชา ตัณหา อุปาทาน ที่ติดตามจิตไปได้เสมอ อย่างนั้น จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 05:57:10

ความคิดเห็นที่ 5 องค์ธรรมของมิจฉาสติคืออะไร ก็คือ สติเจตสิกนั่นเอง แต่เป็นสติที่ ระลึกผิด คือผิดจากฝั่งโน้น องค์ธรรมของมิจฉาสมาธิ ก็คือเอกัคคตาเจตสิก เช่นเดียวกับองค์ธรรมในสัมมาสมาธิ เพียงแต่องค์ธรรมของมิจฉาสมาธินั้น คือการตั้งมั่นผิด ผิดจากฝั่งโน้น ผู้ที่ดำรงอยู่กุศลจิต แต่ตั้งอยู่ในมิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ.. ความเป็นมิจฉานั้น ก็ย่อมให้ผลเป็นวิบาก คือจะให้ผลเป็นสายยาวแห่งมิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ ฯลฯ สืบต่อไป การสั่งสมอำนาจย่อมมีอยู่ เมื่อใด "มิจฉา" แก่กล้าขึ้น มันจะบันดาลให้การระลึกผิด การตั้งมั่นผิด (ทั้งๆ ที่อยู่ในกุศลจิตแท้ๆ) เกิดเป็นผลร้ายจนนำสู่อบาย หรือพลาดจากทางดำเนินที่ถูกต้อง คือ สัมมา ไปอย่างน่าเสียดาย จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 05:59:25

ความคิดเห็นที่ 6 (แถม) ยังมีจุดที่คิดจะเพิ่มเติมในกระทู้ที่แล้ว คือประเด็นที่คุณ He ชื่อยาวๆ .. เขาว่า เมื่อสติเกิดขึ้น ความคิดก็ดับไป สติที่ว่านั้น หมายถึง "สติปัฏฐาน" ใครก็ได้ ช่วยไปยก "มหาสติปัฏฐานสูตร" เอาตรงพุทธพจน์ที่ขึ้นต้นด้วยคำทำนองว่า พิจารณาเห็น.. เอามาหลายๆ แห่งหน่อย แล้วลองมาดูกันซิว่า คำว่า "พิจารณา" นั้น คือ "คิด" หรือไม่ อยากเถียงก็เถียงมา เผื่อว่าพุทธิปัญญาจะเกิดขึ้นบ้าง ไม่คุณก็ผม จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 06:01:37

ความคิดเห็นที่ 7 โหวตครับ จากคุณ : ลำปาว เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 06:57:54

ความคิดเห็นที่ 8 โหวตเรียบร้อยแล้ว จากคุณ : Inquirer เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 07:19:58

ความคิดเห็นที่ 9 มิจฉาสติ เป็นไฉน? (๑) มิจฉาสติ คือ สติในสภาวะแห่งรูปฌานที่ ๔ ที่ โยคี เขาทำกันได้ "ก่อนที่ เจ้าชายสิทธัตถะ จะ ทรงอุบัติเป้นพระบรมศาสดา เพราะ ทรง ทำอริยมรรคให้เกิด ด้วยพระองค์เอง  แล้วตรัสสอนผู้อื่นให้ อาศัยอริยมรรคมีองค์ ๘ ซึ่ง องค์ที่ ๗ คือ สัมมาสติ และ องค์ที่ ๘ คือ สติใน อริยสัมมาสมาธิ คือ รูปฌานทั้ง ๔ (โดยเฉพาะ สติใน รูปฌานที่ ๔)" (๒) ดังนั้น ทั้ง มิจฉาสติ และหรือ มิจฉาสมาธิ "ของ โยคีนอกพระสัทธรรม" ย่อม เป็น อกุศลจิต แน่ๆ นอน ส่วน มิจฉาสติ และหรือ มิจฉาสมาธิ ของ ปุถุชน ก็ ยิ่ง เป็น อกุศลจิต แน่ๆ นอน รวมทั้ง มิจฉาสติ และหรือ มิจฉาสมาธิ ของ ปุถุชนที่ สำตัญว่า "เป็นนักอภิธรรม" (๓) ปัญหา มี ได้ว่า เมื่อ โยคี ตาม (๑) พอใจ + มี สัทธา ใน "พระบรมศาสดา" หรือ "พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์" --------->"ขั้น โสดาบัน" ปุถุชน จะ กำหนด "สติ สมาธิ สติในสมาธิ ของ โยคี ผู้ พอใจ + มี สัทธา ใน "พระบรมศาสดา" ว่า "สติ สมาธิ สติในสมาธิ ของ โยคีนั้น เป็น กุสลจิต หรือ เป็น อกุศลจิต" ???? ผม เห็นว่า -- สติ สมาธิ สติในสมาธิ ของ โยคี ผู้ พอใจ + มี สัทธา ใน "พระบรมศาสดา" ----- >เป็น สัมมา (ประเภทหนึ่ง - นอกตำรา มั๊ง)<-----  ครับ ดังนั้น จึง ไม่ เป็น อกุศลจิต (แบบหนึ่ง  กำหนด ตาม ๓ คือ ขั้นโสดาบัน) (๔) แต่ เมื่อ โยคี (๓) ลุ อรหัตตผล เพราะอาศัย อริยมรรคมีองค์ ๘ ฯลฯ " ตามพระสูตรหนึ่ง ที่ตรัสไว้ว่า ศีลสมบูรณ์ สมาธิสมบูรณ์ ปัญญาสมบูรณ์" --- ซึ่ง ไม่ เป็น อกุศลจิตขั้นสูงสุด  เมื่อเทียบกัย ขั้น อนาคามี สกทาคามี โสดาบัน (๕) ข้อที่ (๔) ยังไม่ใช่ อกุศลจิต ขั้นสูงสุด  ก็ตาม แต่ ไม่ควร กำหนดว่า สติ สมาธิ สติในสมาธิแห่งสภาวะะรรมเช่นนั้น ก้ยัง เป็น อกุศลจิต เมื่อเทียบกับกับ "ฝ่ายปุถุชน" ไม่ว่าจะ สมัยพุทธกาล หรือ สมัยนี้ (โดยเฉพาะ "ปุถุชนนักอภิธรรมนิยม"  "ที่ ยึดมั่นตามตัวหนังสือตามตำรา" -----แน่นอน ต้องรวมถึง นักพระสูตรนิยมด้วย และ นักเกจิอาจารย์นิยมด้วย) จบ ป่า ที่เสนอ *************************************************** คคห 2  เสนอ ว่า ---- (๑) มหากุศลจิต หรือจิตที่เป็นกุศล พระพุทธเจ้าแสดงไว้ว่า มีทั้งที่ประกอบด้วยปัญญา และไม่ประกอบด้วยปัญญา กรุณา อ้าง พระพุทธวจนะ ตามที่พระเถระครั้งปฐมสังคายนา ท่านรักษามาด้วย ได้ไหมครับ ตรงคำว่า  "มหากุศลจิต" หมายเหตุ เพราะผม ได้หาเจอ พระพุทธวจนะ ตรัสคำว่า "อภิเจตสิก" (คือ รูปฌานทั้ง ๔) ฯลฯ ส่วน คำว่า "มหากุศลจิต"  ยังหาไม่เจอ จึงเรียนถามฯลฯ จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 07:29:04

ความคิดเห็นที่ 10 พิจารณา (๑) จิต ------ ตาม -----> ขนฺธ  สํ ๑๗/๔๔/๗๕ /สำนวนแปลหนึ่ง อริยสัจจากพระโอษฐ์ หน้า ๒๒๕ "จากความจำ" ตรัสว่า ถ้า บุคคล มี จิต เข้าไปมี  อนุสัย  ใน ขันธ์ทั้ง ๕) (๒) "มหากุศลจิต" ------ ตาม -----> (พระสูตรเล่มที่ หน้าที่ ข้อที่ ?) ก็ น่าจะ  ตรงกันข้ามกับ (๑) ตรงข้ามคือ เมื่อ บุคคลมี "มหากุสลจิตในปัจจุบันขณะใดนั้นขึ้น เพราะ เหตุปัจจัยใดๆ มหากุสลจิตนั้น ก็จะไม่มี อาการ คือ  เข้าไปมี  อนุสัย  ใน ปรมัตถ์ ๔" (๓) สติ สมาธิ และหรือ สติในสมาธิ เมื่อพิจารณาตาม ๑ กับ ๒ "จะกำหนดอย่างไร?" ว่า -- ???? นั่น มิจฉา  นั่น สัมมา ???? ----- สรุป เสนอ โดยย่อ ว่า (โดยไม่ย่อ แต่ยังไม่ละเอียด ก็ ตาม คคห 9) ---->  ถ้า ไม่ เป็นไปเพื่อ "ความเกิดขึ้นของอริยมรรคมีองค์ ๘ ตาม พระพุทธวจนะ มหาจัตตารีสักกสูตร -- อริยสัมมาสมาธิที่แวดล้อมด้วยบริขาร (ทั้ง ๗) ที่ น่าจะคือ อริยมรรคมีองค์ ๘ สมังคี---- ย่อม เป็นฝักฝ่าย มิจฉา ----> กลับกัน  ย่อม เป็นฝักฝ่าย สัมมา จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 07:45:37

ความคิดเห็นที่ 11 มันก็เหมือนกับการปรุงอาหารนะ ท่านเปิดตำราดูสูตรต่าง ๆ แล้วก็ปรุง ส่วนสำคัญที่สุดก็คือฝืมือในการปรุง เรื่องของการปฏิบัติธรรมก็เหมือนกัน การทำความเข้าใจเรื่องต่าง ๆ จากตำราก็จำเป็นระดับหนึ่ง แต่ที่สำคัญที่สุดก็คือ ท่านต้องลงมือปฏิบัติจริงด้วยตัวเอง ส่วนผลที่ได้รับของแต่ละบุคคลก็แตกต่่างกันไป ตามฝีมือของแต่ละบุคคล ซึ่งตรงนี้...... ตำราช่วยอะไรท่านไม่ได้นะ ท่านต้องฝึกฝนด้วยตนเองเท่านั้น สวัสดี แก้ไขเมื่อ 22 มี.ค. 53 07:55:47 จากคุณ : kongsilp2000 เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 07:55:08

ความคิดเห็นที่ 12 เบื้องต้นของกุศลธรรมทั้งหลาย หลักปฏิบัติในสติปัฏฐาน สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก วัดบวรนิเวศวิหาร คัดจากเทปธรรมอบรมจิต ข้อความสมบูรณ์ อณิศร โพธิทองคำ บรรณาธิการ บัดนี้ จักแสดงธรรมะเป็นเครื่องอบรมในการปฏิบัติอบรมจิต ในเบื้องต้นก็ขอให้ทุกๆ ท่านตั้งใจนอบน้อมนมัสการ พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ตั้งใจถึงพระองค์พร้อมทั้งพระธรรมและพระสงฆ์เป็นสรณะ ตั้งใจสำรวมกายวาจาใจให้เป็นศีล ทำสมาธิในการฟัง เพื่อให้ได้ปัญญาในธรรม ... ...(ละไว้) สติ สัมปชัญญะ และก็ได้ตรัสสอนให้เป็นผู้มี สติ คือความระลึกได้ และมี สัมปชัญญะ คือความรู้ตัว สติคือความระลึกได้ที่ตรัสสอนไว้ก็คือให้ปฏิบัติทำสติความระลึกไป ในสติปัฏฐานที่ตั้งของสติทั้ง ๔ คือ กาย เวทนา จิต ธรรม ส่วนสัมปชัญญะคือความรู้ตัว ก็ตรัสสอนให้ปฏิบัติทำความรู้ตัวในอิริยาบถของร่างกายทั้งหลาย คือให้มีความรู้ตัวในการก้าวไปข้างหน้า ในการถอยมาข้างหลัง ในการแล ในการเหลียว ในการที่คู้อวัยวะร่างกายเข้ามา ในการที่เหยียดอวัยวะร่างกายออกไป ในการนุ่ง ในการห่มต่างๆ  ในการกิน การดื่ม การเคี้ยว การลิ้มต่างๆ ในการขับถ่ายต่างๆ ในการเดิน ในการยืน ในการนั่ง ในการนอน ในการหลับ ในการตื่น ในการพูด ในการนิ่ง ให้มีสัมปชัญญะคือความรู้ตัวอยู่ ที่ตั้งของสติทั้ง ๔ และพระพุทธองค์ได้ตรัสสอนให้ปฏิบัติตั้งสติ ในที่ตั้งของสติทั้ง ๔ คือ กาย เวทนา จิต ธรรม ไว้เป็นอันมาก และก็ได้ตรัสเอาไว้ว่า บรรดาผู้เข้ามาใหม่คือนวกภิกษุทั้งหลาย ก็หมายถึงผู้ที่ปฏิบัติใหม่ฝ่ายฆราวาสทุกท่านด้วย ให้ปฏิบัติตั้งสติในสติปัฏฐานทั้ง ๔ เพื่อให้มีความหยั่งรู้ในกายเวทนาจิตธรรมทั้ง ๔ นี้ และทั้งได้ตรัสเอาไว้ว่า แม้พระอรหันต์ขีณาสพผู้สิ้นอาสวะกิเลสแล้ว ก็พึงปฏิบัติในสติปัฏฐานทั้ง ๔ นี้ด้วย เพื่อที่จะได้พรากจิตออกได้จากกายเวทนาจิตธรรม ซึ่งอันที่จริงท่านก็พรากจิตออกได้แล้ว แต่เมื่อปฏิบัติพรากจิตจากกายเวทนาจิตธรรมอยู่ในปัจจุบันอีกด้วย ก็ย่อมจะทำให้ได้ความอยู่เป็นสุขในปัจจุบันยิ่งขึ้น เป็นการพักจิต อยู่ด้วยสติที่กำหนดในกายเวทนาจิตธรรม และก็ได้ตรัสสอนเอาไว้ว่า เมื่อปฏิบัติธรรมข้อเบื้องต้นทั้งสอง คือให้มีศีลที่บริสุทธิ์ดี และให้มีความเห็นตรง ก็ตั้งอยู่ในศีล อาศัยศีลปฏิบัติทำสติในสติปัฏฐานทั้ง ๔ ดังกล่าวนั้น ( เริ่ม ๓๖/๑ ) ในข้อนี้ ที่ตรัสสอนระบุถึงภิกษุใหม่ให้ปฏิบัติในสติปัฏฐาน และที่ตรัสไว้ว่าแม้พระอรหันต์ขีณาสพทั้งหลาย ก็ให้ปฏิบัติในสติปัฏฐาน ก็เป็นอันสรุปว่าทั้งผู้ปฏิบัติเก่ามาแล้ว ทั้งผู้ที่เข้ามาปฏิบัติใหม่ ก็พึงปฏิบัติในสติปัฏฐานทั้ง ๔ นี้ได้ด้วยกัน และในข้อนี้ก็พึงทำความเข้าใจเพิ่มเติมอีกว่า การปฏิบัติทำสตินี้เป็นสิ่งสำคัญ เพราะสติคือความระลึก หากระลึกไปถูกต้องก็เป็นสัมมาสติคือความระลึกชอบ หากระลึกไปผิดก็เป็นมิจฉาสติคือระลึกผิด ฉะนั้น คำว่าสติคือความระลึกได้นี้จึงเป็นคำกลางๆ เป็นสัมมาสติ ระลึกชอบก็ได้ เป็นมิจฉาสติ ระลึกผิดก็ได้ แต่ว่าโดยมากเมื่อกล่าวว่าสติก็มักจะหมายถึงสัมมาสติคือระลึกชอบ จนเป็นที่เข้าใจกันว่าเมื่อพูดว่าสติ ก็เป็นความระลึกชอบ แต่อันที่จริงนั้นเป็นคำกลางๆ หากระลึกผิดก็เป็นมิจฉาสติ ระลึกชอบระลึกถูกจึงจะเป็นสัมมาสติ จิต อารมณ์ ก็จิตนี้เองเป็นผู้ระลึก และความระลึกก็ระลึกด้วยจิตนี้เอง ฉะนั้น สติจึงเนื่องด้วยจิต และเมื่อพูดถึงจิต อันหมายถึงจิตใจตามที่เข้าใจกันนี้ ก็ควรจะพูดถึง อารมณ์ คำว่าอารมณ์นั้นได้แก่เรื่องที่จิตคิด ดำริ หรือว่าหมกมุ่นครุ่นคิดถึง ในภาษาไทยบางทีเข้าใจกันว่าหมายถึงตัวจิตเอง ถ้าจิตดีก็มักจะว่ามีอารมณ์ดี จิตไม่ดีก็มักจะว่ามีอารมณ์ร้ายหรือมีอารมณ์ไม่ดี จนเป็นที่เข้าใจกันโดยมากว่าอารมณ์เป็นอาการของจิตที่ดีหรือไม่ดีดังกล่าวนั้น แต่อันที่จริงนั้นคำว่าอารมณ์มิได้หมายถึงตัวอาการของจิตโดยตรง แต่หมายถึงตัวเรื่อง เรื่องที่จิตคิด เรื่องที่จิตดำริ เรื่องที่จิตหมกมุ่นถึง เพราะฉะนั้น สติคือความระลึกได้นี้ก็คือ ระลึกไปในเรื่องอันเรียกว่าอารมณ์ดังกล่าวนั้นเอง หากว่าระลึกไปในอารมณ์อันเป็นที่ตั้งของกิเลสกองโลภ กองโกรธ กองหลง หรือของราคะโทสะโมหะ กิเลสก็บังเกิดขึ้นเป็นราคะความติดใจยินดี โทสะความโกรธแค้นขัดเคือง โมหะความหลง อันกิเลสคือ ราคะ โทสะ โมหะ เหล่านี้เองเป็นอาการของจิต คือจิตที่มีอาการเป็นความติดใจยินดี เป็นความชอบใจก็เป็นราคะ เมื่ออยากได้ก็เป็นโลภะ จิตมีอาการขุ่นมัวขึ้งเคียดขัดเคืองโกรธแค้น ก็เป็นโทสะ จิตมีอาการง่วงงุนเคลิบเคลิ้ม ฟุ้งซ่านรำคาญ เคลือบแคลงสงสัยต่างๆ ก็เป็นโมหะ เพราะฉะนั้น เมื่อสติระลึกไปในอารมณ์อันเป็นที่ตั้งของกิเลสเหล่านี้ จึงบังเกิดกิเลสเหล่านี้ขึ้นในจิต นิวรณ์ อาการของกิเลส พระพุทธเจ้าจึงได้ทรงแสดงอาการที่เป็นกิเลสเหล่านี้อันบังเกิดขึ้นในจิต เรียกว่า นิวรณ์ อันแปลว่าเป็นเครื่องกั้นจิตเอาไว้มิให้สงบ และทำให้ตัวปัญญาคือความรู้อ่อนกำลัง กำบังปัญญามิให้บังเกิดขึ้น และก็แสดงนิวรณ์เอาไว้เป็น ๕ ข้อ คือ กามฉันท์ ความพอใจรักใคร่อยู่ในกาม คือสิ่งที่น่ารักใคร่ปรารถนาพอใจ อันได้แก่รูปหรือเสียงหรือกลิ่นหรือรสหรือโผฏฐัพพะสิ่งถูกต้อง ที่น่ารักใคร่ปรารถนาพอใจต่างๆ หรือว่าโดยอำนาจของกามคือตัวความใคร่ความปรารถนา พยาบาท ความกระทบกระทั่งขัดเคืองโกรธแค้นมุ่งร้ายหมายล้างผลาญ ถีนมิทธะ ความง่วงงุนเคลิบเคลิ้ม อุทธัจจะกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านรำคาญใจ  และ วิจิกิจฉา ความเคลือบแคลงสงสัย กุศลราศรี อกุศลราศรี ตรัสว่าเหล่านี้เป็น อกุศลราศรี อันแปลว่ากองแห่งอกุศลอันบังเกิดขึ้นในจิต คำว่า ราศี นี้ภาษาไทยเรามักเข้าใจกันอีกอย่างหนึ่ง ดังที่กล่าวกันว่ามีสง่าราศรี อันหมายในทางดี หรือมีราศรีผ่องใส มีราศรีเศร้าหมอง แต่คำว่า ราศรี นี้อันที่จริงแปลว่า กอง ถ้าเป็นกองของอกุศลก็เรียกว่า อกุศลราศรี แล้วก็ได้ตรัสชี้เอาว่า เมื่อนิวรณ์เหล่านี้บังเกิดขึ้นในจิต ก็ชื่อว่ามีอกุศลราศรีอยู่ในจิต เมื่ออกุศลราศรีมีอยู่ในจิตก็ย่อมแสดงออกมาทางกายได้ ปรากฏเป็นความเศร้าหมองไม่ผ่องใส ก็เป็นอันว่าราศรีไม่ดี ส่วนผู้ที่ปฏิบัติทำสติ คือความระลึกไปในอารมณ์ คือเรื่องอันเป็นที่ตั้งของกุศลธรรมทั้งหลาย คือใน กาย เวทนา จิต ธรรม ตามที่พระพุทธเจ้าได้ทรงสั่งสอนเอาไว้ สติคือความระลึกได้ก็เป็นสัมมาสติ และอารมณ์คือกายเวทนาจิตธรรม อันเป็นที่ตั้งของสติคือความระลึกได้นี้ ก็รวมกันเป็นกุศล ก็เป็นอันว่ามีกุศลราศรี กองแห่งกุศลตั้งขึ้นในจิต จิตก็ผ่องใส เมื่อจิตผ่องใส ความผ่องใสก็ปรากฏออกมาทางกาย หน้าตาก็ผ่องใสเป็นต้น ก็เป็นอันว่าราศรีดี เพราะฉะนั้นจึงได้ตรัสสอนมิให้ส่งจิตระลึกไปในอารมณ์อันเป็นที่ตั้งของนิวรณ์ทั้งหลาย[/i] เป็นต้นว่าในกามคุณารมณ์ต่างๆ คืออารมณ์ที่เป็นฝ่ายกามคุณ อันได้แก่เรื่องรูป เรื่องเสียง เรื่องกลิ่น เรื่องรส เรื่องโผฏฐัพพะ ที่น่ารักใคร่ปรารถนาพอใจทั้งปวง เขตของพระพุทธบิดา และก็ได้ตรัสสอนไว้ด้วยว่า เมื่อส่งจิตให้ระลึกไปในกามคุณารมณ์ดังกล่าว ก็ชื่อว่าระลึกไปนอกวิสัยนอกเขตของพระพุทธบิดา มารผู้มุ่งร้ายคือกิเลสก็ย่อมจะจับจิตใจที่ส่งออกไปนี้ไว้ได้ และเข้ามาสู่จิตได้ เพราะฉะนั้นจึงควรส่งจิตให้ระลึกไปใน กาย เวทนา จิต ธรรม อันชื่อว่าเป็นวิสัยเป็นเขตของพระพุทธบิดาที่ทรงสั่งสอนไว้ เมื่อเป็นดั่งนี้ก็จะพ้นจากอำนาจของกิเลสมาร มารก็จับจิตวิ่งเข้าสู่จิตมิได้ และในตอนนี้พระพุทธองค์ได้ทรงแสดงเป็นเรื่องนิทานสาธกธรรมะเปรียบเทียบไว้ว่า นกเหยี่ยวได้โฉบจับนกชนิดหนึ่งที่เรียกว่านกงอนไถ ก็เป็นนกเล็กๆ ที่ชอบจับอาศัยอยู่ในก้อนดินที่ชาวนาเขาได้ไถนา แต่ว่าเมื่อนกมูลไถหรืองอนไถนั้นบินไกลออกไปจากก้อนดินไถนาของชาวนา จึงได้ถูกนกเหยี่ยวจับได้เพื่อที่จะนำไปเป็นอาหาร นกมูลไถก็ร้องคร่ำครวญขึ้นว่า ที่ถูกนกเหยี่ยวจับได้นี้ก็เพราะว่าบินออกนอกเขตของตน ถ้าหากว่าอยู่ในเขตของตนคือก้อนดินไถนาของชาวนานั้นแล้ว นกเหยี่ยวก็ไม่สามารถที่จะจับได้ ฝ่ายนกเหยี่ยวมีความคำแหงในกำลังของตน จึงได้กล่าวว่าเจ้าจะอยู่ที่ไหนเราก็จับได้ทั้งนั้น จึงได้ปล่อยนกมูลไถไป นกมูลไถก็กลับไปจับอยู่บนก้อนดินไถนาของชาวนา แล้วก็ร้องบอกแก่นกเหยี่ยวว่าพร้อมแล้ว ฝ่ายนกเหยี่ยวซึ่งมีความคำแหงเหิมในกำลังของตน จึงได้โฉบลงไปโดยแรง ยังนกมูลไถที่จับอยู่ที่ก้อนดินนั้น นกมูลไถก็หลบเข้าไปในระหว่างก้อนดินทันที ฝ่ายนกเหยี่ยวที่โฉบลงมาโดยแรงก็มากระทบกับก้อนดินโดยแรงต้องเป็นอันตรายไปเอง ดั่งนี้ พระพุทธองค์ได้ทรงแสดงนิทานสาธกธรรมดั่งนี้ จึงได้ตรัสสั่งสอนว่า เธอทั้งหลายอย่าได้ส่งจิตท่องเที่ยวออกไปนอกเขตของพระพุทธบิดา คืออย่าส่งจิตให้ท่องเที่ยวไปในกามคุณารมณ์ทั้งหลาย เพราะถ้าส่งจิตให้ท่องเที่ยวไปในกามคุณารมณ์ทั้งหลาย ก็จะเป็นอย่างนกมูลไถ ที่ถูกนกเหยี่ยวจับได้ ก็คือมารนั้นเองก็จะจับจิตที่ท่องเที่ยวออกไปนั้นได้ และวิ่งเข้าสู่จิต ก่อให้เกิดอกุศลราศรีต่างๆ ขึ้นในจิต เพราะฉะนั้นให้เธอทั้งหลายส่งจิตให้ระลึกไป คือท่องเที่ยวไป ในอารมณ์ที่เป็นวิสัยเป็นเขตของพระพุทธบิดา คือสติปัฏฐานทั้ง ๔ คือในกาย ในเวทนา ในจิต ในธรรม ดั่งนี้ และเมื่อเป็นดั่งนี้แล้ว มารก็จับจิตนี้ไม่ได้ จิตนี้ก็จะประกอบไปด้วยกุศลราศรีทั้งหลาย จะเจริญด้วยธรรมปฏิบัติทั้งปวง ดั่งนี้ ต่อไปนี้ก็ขอให้ตั้งใจฟังสวด และตั้งใจทำความสงบสืบต่อไป -จบบริบูรณ์- http://www.dharma-gateway.com/monk/preach/somdej/sd-058.htm จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 08:28:36

ความคิดเห็นที่ 13 (๑) สมัยที่ โยคี แรกสุด สามารถใน อธิจิต  ที่คือ มิจฉาสมาธิคือรูปฌานที่ ๔ ที่ มี สติอยู่ด้วย ---->  ก็ไม่มี ตำรา กระมัง (๒) เจ้าชายสิทธัตถะ ที่ทรงสามารถใน รูปฌาน ๔ อรูปฌาน ๔ และสัญญาเวทยิตนิโรธ ซึ่ง ท่าน ๒ ดาบส (อาฬารดาบส กับ อุทกดาบส ก็ ยังไม่สามารถใน สัญญาเวทยิตนิโรธ) ------> ซึ่ง ต้องอาศัย สติในสมาธิขั้นรูปฌานที่ ๔ (มั๊ง) เป็นฐานเมื่อเนื่องกับ อรูปฌาน ๔ และสัญญาเวทยิตนิโรธ (มั๊ง) ---->  ก็ไม่มี ตำรา กระมัง (พิจารณา จากพุทธประวัติจากพระโอษฐ์ ฯลฯ) (๓) พระสูตร ที่ตรัสถึง สติ เช่น อานาปานสติสมาธิ เช่น อานาปานสติสูตร ฯลฯ -----> อยู่ในรูป ตำรา หรือ? (๔) ข้อที่ ๓  เทียบกับ "คำที่ออกจากปาก สาวก สมัยนี้ ไม่ว่า จะเพสนักบวช หรือ ฆราวาส" ----- ด้วยความไม่ประมาท-----          ถ้า ยังเกี่ยวกับ "เชื่อ" ----- เชื่อ พระพุทธวจนะ ปลอดภัยที่สุด--- จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 08:32:03

ความคิดเห็นที่ 14 059    เทวธาวิตักกสูตร ๒ กัณฑ์ http://www.dharma-gateway.com/monk/preach/somdej/sd-059.htm 061    วิตักกสันฐานสูตร ๒ กัณฑ์ http://www.dharma-gateway.com/monk/preach/somdej/sd-061.htm สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก วัดบวรนิเวศวิหาร จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 08:56:30

ความคิดเห็นที่ 15 เพราะฉะนั้นให้เธอทั้งหลายส่งจิตให้ระลึกไป คือท่องเที่ยวไป ในอารมณ์ที่เป็นวิสัยเป็นเขตของพระพุทธบิดา คือสติปัฏฐานทั้ง ๔ คือในกาย ในเวทนา ในจิต ในธรรม ดั่งนี้ และเมื่อเป็นดั่งนี้แล้ว มารก็จับจิตนี้ไม่ได้ จิตนี้ก็จะประกอบไปด้วยกุศลราศรีทั้งหลาย จะเจริญด้วยธรรมปฏิบัติทั้งปวง ดั่งนี้ *************************************************** พิจารณา ^  ในกรอบ ของ "สัมมา สติ สมาธิ สติในสมาธิ " ------> การ ตามดู ตามเห็น เพื่อ เห็นแจ้งแทงตลอด ซึ่ง ธรรม คือ "สิ่ง  ที่ เรียกกันว่า จิต ก็ดี / มโน ก็ดี / วิญญาณก็ดี ด้วย สัมมาสติ สัมมาสมาธิ สติในสมาธิที่สัมมา <-----------        น่าจะเนื่องกับ "พระสูตร ๓ สูตร"  ต่อไปนี้ หรือไม่ พิจารณา (๑) จิต -----------ขนฺธ  สํ ๑๗/๔๔/๗๕ /สำนวนแปลหนึ่ง อริยสัจจากพระโอษฐ์ หน้า ๒๒๕ (บุคคล มี จิต เข้าไปมี  อนุสัย  ใน ขันธ์ทั้ง ๕) (๒) มโน ---------พระสูตรที่ ๑  มหาวรรค ติก  อํ ๒๐/๒๒๕/๕๐๑ / สำนวนแปลหนึ่ง ปฏิจจสมุปบาทจากพระโอษฐ์ หน้า ๑๑๕ (มโน ท่องเที่ยวไปใน เวทนา (๓) อันเนื่องกับ ธัมมารมณ์ใดนั้น --- มโนปวิจาร) (๓) วิญญาณ ----- ขนฺธ สํ ๑๗/๒๘๔/๔๘๓ สำนวนแปลหนึ่ง อริยสัจจากพระโอษฐ์ หน้า ๒๐๗ การเกิดขึ้น การตั้งอยู่ การเกิดโดยยิ่ง และความปรากฎ ของ วิญญาณทางตา วิญญาณทางหู วิญญาณทางลิ้น วิญญาณทางกาย  และ วิญญาณทางใจ ใดๆ  (มโนวิญญาณมั๊ง --- เมื่อ ผัสสะ ทาง มโนทวารมั๊ง -- เมื่อ มโน ท่องไปใน เวทนา ๓ เนื่องกับ ธัมมารมณ์มั๊ง) นั่น เท่า กับ  เป็นการเกิดขึ้นของ ทุกข์ เป็นการตั้งอยู่ ของสิ่ง (ขันธ์ทั้ง ๕ ที่เนื่องกับ อวิชชามั๊ง) มี ปรกติ เสียดแทง ทั้งหลาย และ เป็น ความปรากฎของ ชรา และ มรณะ (ชรา และ มรณะ ดู ปฏิจจสมุปบาทสายเกิด - สมุทโย) แล จบความนำ ***************************************************                                            (๑) มิจฉา สติ สมาธิ สติในสมาธิ ------> คือ สติ สมาธิ สติในสมาธิ ที่ "ไม่เป็น" ฝักฝ่าย "การเห็น พระสูตรทั้ง ๓  ตามที่เป็นจริง" ฯลฯ สัมมา สติ สมาธิ สติในสมาธิ ------> คือ สติ สมาธิ สติในสมาธิ ที่ "เป็น" ฝักฝ่าย "การเห็น พระสูตรทั้ง ๓  ตามที่เป็นจริง" ฯลฯ                                        (๒)                                ปัญหาที่น่าพิจารณา จะมี จิตฉลาด (กุศลจิต) แบบไหน ที่ ไม่ใช่ จิต ------ตาม-----ขนฺธ  สํ ๑๗/๔๔/๗๕ ที่ เนื่องด้วย สัมมาสติ สัมมาสมาธิ สัมมาสติในสมาธิ ? เช่น ------ > กุศลจิต ของ สัทธานุสารี - ธัมมานุสารี - โสดาบัน / สกิทาคามี / อนาคามี / อรหัตน์ (กำหนด เป้น ขณะๆๆๆๆ หรือ ปัจจุบันขณะ) ส่วน   กุศลจิต ของ ปุถุชน ที่ เรียนพระสูตร และหรือที่เรียนพระอภิธรรม ----- >จะมี จิตฉลาด (กุศลจิต)  ที่ ไม่ใช่ จิต ------ตาม-----ขนฺธ  สํ ๑๗/๔๔/๗๕ คือ บุคคล มี จิต เข้าไปมี  อนุสัย  ใน ขันธ์ทั้ง ๕ (ฝักฝ่าย บุคคลผู้ที่ศึกษาพระสูตรหรือ คำสอนชั้นสาวก เกจิ ฯลฯ) หรือ บุคคล มี จิต เข้าไปมี  อนุสัย  ใน ปรมัตถ์ ๔ (ฝักฝ่าย ผู้ที่ศึกษาพระอภิธรรม)                      --------- ประเด็นนี้ น่า พิจารณา ฯ ----------- จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 08:57:08

ความคิดเห็นที่ 16 พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๒  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๔ มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ ๑๐. วิตักกสัณฐานสูตร ว่าด้วยอาการแห่งวิตก             [๒๕๖] ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้:-             สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน อารามของท่านอนาถบิณฑิก- *เศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ณ ที่นั้นแล พระผู้มีพระภาคตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายว่า ดูกรภิกษุ ทั้งหลาย ภิกษุเหล่านั้นทูลรับพระผู้มีพระภาคแล้ว.             [๒๕๗] พระผู้มีพระภาคได้ตรัสพระพุทธพจน์นี้ว่า ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้หมั่นประกอบ อธิจิต ควรมนสิการถึงนิมิต ๕ ประการ ตามเวลาอันสมควร นิมิต ๕ ประการเป็นไฉน? ดูกรภิกษุ ทั้งหลาย เมื่อภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ อาศัยนิมิตใดแล้ว มนสิการนิมิตใดอยู่ วิตกทั้งหลายอัน เป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง ย่อมเกิดขึ้น ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุนั้นควรมนสิการนิมิตอื่นจากนิมิตนั้น อันประกอบด้วยกุศล เมื่อเธอมนสิการนิมิตอื่นจาก นิมิตนั้น อันประกอบด้วยกุศลอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง อันเธอย่อมละเสียได้ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ เพราะละวิตกอันเป็นบาปอกุศลเหล่า นั้นได้ จิตย่อมตั้งอยู่ด้วยดี สงบ เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่น ในภายในนั้นแล เหมือนช่าง ไม้ หรือลูกมือของช่างไม้ผู้ฉลาด ใช้ลิ่มอันเล็ก ตอก โยก ถอน ลิ่มอันใหญ่ออก แม้ฉันใด ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุก็ฉันนั้น เมื่ออาศัยนิมิตใดแล้ว มนสิการนิมิตใดอยู่ วิตกทั้งหลายอัน เป็นบาปอกุศลประกอบด้วยฉันทะบ้าง ประกอบด้วยโทสะบ้าง ประกอบด้วยโมหะบ้าง ย่อมเกิด ขึ้น ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุนั้นควรมนสิการนิมิตอื่นจากนิมิตนั้น อันประกอบด้วยกุศล เมื่อ เธอมนสิการนิมิตนั้นอันประกอบด้วยกุศลอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล อันประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง อันเธอย่อมละเสียได้ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ เพราะละวิตกอัน เป็นบาปอกุศลเหล่านั้นได้ จิตย่อมตั้งอยู่ด้วยดี สงบ เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่น ในภายใน นั้นแล.             [๒๕๘] ดูกรภิกษุทั้งหลาย หากว่า เมื่อภิกษุนั้นมนสิการนิมิตอื่นจากนิมิตนั้น อัน ประกอบด้วยกุศลอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง ยังเกิดขึ้นเรื่อยๆ ทีเดียว ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุนั้นควรพิจารณาโทษของวิตกเหล่านั้นว่า วิตก เหล่านี้ล้วนแต่เป็นอกุศล แม้อย่างนี้ วิตกเหล่านี้ล้วนแต่เป็นโทษ แม้อย่างนี้ วิตกเหล่านี้ล้วน แต่มีทุกข์เป็นวิบาก แม้อย่างนี้ ดังนี้ เมื่อเธอพิจารณาโทษของวิตกเหล่านั้นอยู่ วิตกอันเป็นบาป อกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง อันเธอย่อมละเสียได้ ย่อมถึงความตั้ง อยู่ไม่ได้ เพราะละวิตกอันเป็นบาปอกุศลเหล่านั้นได้ จิตย่อมตั้งอยู่ด้วยดี สงบ เป็นธรรมเอก ผุดขึ้น ตั้งมั่น ในภายในนั้นแล ดูกรภิกษุทั้งหลาย เหมือนหญิงสาวหรือชายหนุ่มที่ชอบแต่งตัว รู้สึกอึดอัด ระอา เกลียดชังต่อซากงู ซากสุนัข หรือซากมนุษย์ ซึ่งผูกติดอยู่ที่คอ [ของตน] แม้ฉันใด ภิกษุก็ฉันนั้น หากเมื่อเธอมนสิการนิมิตอื่นจากนิมิตนั้น อันประกอบด้วยกุศลอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง ยังเกิดขึ้นเรื่อยๆ ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุนั้นควรพิจารณาโทษของวิตกเหล่านั้นว่า วิตกเหล่านี้ล้วนแต่เป็นอกุศล แม้ อย่างนี้ วิตกเหล่านี้ล้วนแต่เป็นโทษ แม้อย่างนี้ วิตกเหล่านี้ล้วนแต่มีทุกข์เป็นวิบาก แม้อย่างนี้ ดังนี้ เมื่อเธอพิจารณาโทษของวิตกเหล่านั้นอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง อันเธอย่อมละเสียได้ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ เพราะละวิตกอันเป็น บาปอกุศลเหล่านั้นได้ จิตย่อมตั้งอยู่ด้วยดี สงบ เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่น ในภายใน นั้นแล             [๒๕๙] ดูกรภิกษุทั้งหลาย หากว่า เมื่อภิกษุนั้นพิจารณาโทษของวิตกเหล่านั้นอยู่ วิตก อันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง ยังเกิดขึ้นเรื่อยๆ ดูกรภิกษุ ทั้งหลาย ภิกษุนั้นพึงถึงความไม่นึก ไม่ใส่ใจวิตกเหล่านั้น เมื่อเธอถึงความไม่นึก ไม่ใส่ใจวิตก เหล่านั้นอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะ อันเธอย่อมละเสีย ได้ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ เพราะละวิตกอันเป็นบาปอกุศลเหล่านั้นได้ จิตย่อมตั้งอยู่ด้วยดี สงบ เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่น ในภายในนั้นแล ดูกรภิกษุทั้งหลาย เหมือนบุรุษผู้มีจักษุ ไม่ต้องการ จะเห็นรูปที่ผ่านมา เขาพึงหลับตาเสีย หรือเหลียวไปทางอื่นเสีย แม้ฉันใด ภิกษุก็ฉันนั้น หาก เมื่อเธอพิจารณาโทษของวิตกเหล่านั้นอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง ฯลฯ เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่นในภายในนั้นแล.             [๒๖๐] ดูกรภิกษุทั้งหลาย หากว่า เมื่อภิกษุนั้นถึงความไม่นึก ไม่ใส่ใจวิตกเหล่านั้น อยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง ยังเกิด ขึ้นเรื่อยๆ ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุนั้นควรมนสิการสัณฐานแห่งวิตกสังขารของวิตกเหล่านั้น เมื่อ เธอมนสิการสัณฐานแห่งวิตกสังขารของวิตกเหล่านั้นอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วย ฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง อันเธอย่อมละเสียได้ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ เพราะละวิตก อันเป็นบาปอกุศลเหล่านั้นได้ จิตย่อมตั้งอยู่ด้วยดี สงบ เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่นในภายใน นั้นแล ดูกรภิกษุทั้งหลาย เหมือนบุรุษพึงเดินเร็ว เขาพึงมีความคิดอย่างนี้ว่า เราจะเดินเร็วทำ ไมหนอ ถ้ากระไร เราพึงค่อยๆ เดิน เขาก็พึงค่อยๆ เดิน เขาพึงมีความคิดอย่างนี้ว่า เราค่อยๆ เดินไปทำไมหนอ ถ้ากระไร เราควรยืน เขาพึงยืน เขาพึงมีความคิดอย่างนี้อีกว่า เราจะยืน ทำไมหนอ ถ้ากระไร เราควรนั่ง เขาพึงนั่ง เขาพึงมีความคิดอย่างนี้ว่า เราจะนั่งทำไมหนอ ถ้ากระไร เราควรนอน เขาพึงลงนอน ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็บุรุษคนนั้น มาผ่อนทิ้งอิริยาบถ หยาบๆ เสีย พึงสำเร็จอิริยาบถละเอียดๆ แม้ฉันใด ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุก็ฉันนั้น หากว่า เมื่อเธอมนสิการสัณฐานแห่งวิตกสังขารของวิตกเหล่านั้นอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบ ด้วยฉันทะบ้าง ฯลฯ เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่นในภายในนั้นแล.             [๒๖๑] ดูกรภิกษุทั้งหลาย หากว่า เมื่อภิกษุนั้นมนสิการถึงสัณฐานแห่งวิตกสังขารของ วิตกแม้เหล่านั้นอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง ยังเกิด ขึ้นเรื่อยๆ ภิกษุนั้นพึงกัดฟันด้วยฟัน ดุนเพดานด้วยลิ้น ข่ม บีบคั้น บังคับ จิตด้วยจิต เมื่อเธอ กัดฟันด้วยฟัน ดุนเพดานด้วยลิ้น ข่ม บีบคั้น บังคับจิตด้วยจิตอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง อันเธอย่อมละเสียได้ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ เพราะละวิตกอันเป็นบาปอกุศลเหล่านั้น จิตย่อมตั้งอยู่ด้วยดี สงบ เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่น ในภายในนั้นแล ดูกรภิกษุทั้งหลาย เหมือนบุรุษผู้มีกำลังมากจับบุรุษผู้มีกำลังน้อยกว่าไว้ได้แล้ว บีบ กด เค้นที่ศีรษะ คอ หรือก้านคอไว้ให้แน่น  แม้ฉันใด ภิกษุก็ฉันนั้น หากเมื่อเธอ มนสิการถึงสัณฐานแห่งวิตกสังขารของวิตกแม้เหล่านั้นอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วย ฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง ยังเกิดขึ้นเรื่อยๆ ภิกษุนั้นพึงกัดฟันด้วยฟัน ดุนเพดานด้วย ลิ้น ข่ม บีบคั้น บังคับจิตไว้ด้วยจิต เมื่อเธอกัดฟันด้วยฟัน ดุนเพดานด้วยลิ้น ข่ม บีบคั้น บังคับจิตอยู่ได้ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง อันเธอ ย่อมละเสียได้ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ เพราะละวิตกอันเป็นบาปอกุศลเหล่านั้นได้ จิตย่อมตั้ง อยู่ด้วยดี สงบ เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่นในภายในนั้นแล. ผู้ชำนาญในทางเดินแห่งวิตก             [๒๖๒] ดูกรภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุอาศัยนิมิตใดแล้ว มนสิการนิมิตใดอยู่ วิตกอัน เป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง ย่อมเกิดขึ้น เมื่อเธอมนสิการ นิมิตอื่นจากนิมิตนั้น อันประกอบด้วยกุศล วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง อันเธอย่อมละเสียได้ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ เพราะละวิตกอันเป็น บาปอกุศลเหล่านั้นได้ จิตย่อมตั้งอยู่ด้วยดี สงบ เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่นในภายใน นั้นแล เมื่อภิกษุนั้นพิจารณาโทษของวิตกเหล่านั้นอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบ ด้วย ฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง อันเธอย่อมละเสียได้ ย่อมถึงความตั้งอยู่ ไม่ได้ เพราะละวิตกอันเป็นบาปอกุศลเหล่านั้นได้ จิตย่อมตั้งอยู่ด้วยดี สงบ เป็นธรรม เอกผุดขึ้น ตั้งมั่น ในภายในนั้นแล เมื่อภิกษุนั้นถึงความไม่นึก ไม่ใส่ใจวิตกเหล่านั้นอยู่ วิตก อันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง อันเธอย่อมละเสียได้ ย่อม ถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ เพราะละวิตกอันเป็นบาปอกุศลเหล่านั้นได้ จิตย่อมตั้งอยู่ด้วยดี สงบ เป็น ธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่น ในภายในนั้นแล เมื่อภิกษุนั้นมนสิการสัณฐานแห่งวิตกสังขารของ วิตกเหล่านั้นอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง อัน เธอย่อมละเสียได้ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ เพราะละวิตกอันเป็นบาปอกุศลเหล่านั้นได้ จิตย่อม ตั้งอยู่ด้วยดี สงบ เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่น ในภายในนั้นแล เมื่อภิกษุนั้นกัดฟันด้วยฟัน ดุนเพดานด้วยลิ้น ข่ม บีบคั้น บังคับจิตด้วยจิตอยู่ วิตกอันเป็นบาปอกุศล ประกอบด้วยฉันทะบ้าง โทสะบ้าง โมหะบ้าง อันเธอย่อมละเสียได้ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ เพราะละวิตกอันเป็น บาปอกุศลเหล่านั้นได้ จิตย่อมตั้งอยู่ด้วยดี สงบ เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ตั้งมั่น ในภายในนั้นแล ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุนี้เรากล่าวว่า เป็นผู้ชำนาญในทางเดินของวิตก เธอจักจำนง วิตกใด ก็จักตรึกวิตกนั้นได้ จักไม่จำนงวิตกใด ก็จักไม่ตรึกวิตกนั้นได้ ตัดตัณหาได้แล้ว คลี่คลาย สังโยชน์ได้แล้ว ทำที่สุดแห่งทุกข์ได้แล้ว เพราะละมานะได้โดยชอบ [ได้มารู้ยิ่งซึ่งธรรมของ ท่านที่เป็นพระอรหันต์โดยชอบ]             พระผู้มีพระภาคได้ตรัสพระพุทธพจน์นี้แล้ว ภิกษุเหล่านั้นมีใจชื่นชมยินดีภาษิตของ ผู้มีพระภาค แล้วแล. จบ. วิตักกสัณฐานสูตร ที่ ๑๐ จบ สีหนาทวรรค ที่ ๒ ----------------------------------------------------- รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ             ๑. จูฬสีหนาทสูตร ๒. มหาสีหนาทสูตร ๓. มหาทุกขักขันธสูตร ๔. จูฬทุกขัก- *ขันธสูตร ๕. อนุมานสูตร ๖. เจโตขีลสูตร ๗. วนปัตถสูตร ๘. มธุปิณฑิกสูตร ๙. เทวธาวิตักกสูตร ๑๐. วิตักกสัณฐานสูตร. -----------------------------------------------------             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๒  บรรทัดที่ ๔๐๙๙ - ๔๒๐๗.  หน้าที่  ๑๖๖ - ๑๗๐. http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=12&A=4099&Z=4207&pagebreak=0             ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=256 แก้ไขเมื่อ 22 มี.ค. 53 09:12:53 จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 09:03:05

ความคิดเห็นที่ 17 คุณ ระนาดเอก มีความเข้าใจผิดเรื่องฌาน ทั้งในแง่กุศล อกุศล และเจตสิกที่ประกอบในฌาน ตามพระอภิธัมมัตถสังคหะ ปริจเฉทที่ 7 สมุจจยสังคหวิภาค หน้า 21-30 มิสสกสังคหะกองที่ ๒ ฌานังคะ ๗         ธรรมเหล่าใดย่อมเพ่งถึงอารมณ์(มีกสิณเป็นต้น) ฉะนั้นธรรมเหล่านั้นจึงชื่อว่า ฌานหรือ         ธรรมเหล่าใด ย่อมเผาซึ่งธรรมอันเป็นปฏิปักษ์ต่อกัน ฉะนั้นธรรมเหล่านั้นจึง ชื่อว่า ฌาน         อารมฺมณูปนิชฺฌานโต ปจฺจนิกฌาปนโต วา ฌานํ ฯ ธรรม ที่เพ่งอารมณ์ก็ดี หรือธรรมที่เผาปฏิปักษ์ก็ดี ธรรมนั้นเรียกว่า ฌาน         มีความหมายว่า ฌานคือการเพ่งอารมณ์ และพร้อมกันนั้นก็เผาธรรมอันเป็น ปฏิปักษ์ไปในตัวด้วย         ฌานเป็นได้ทั้งการเพ่งอารมณ์ที่เป็นกุสลและเพ่งอารมณ์ที่เป็นอกุสล กล่าวคือ ทางฝ่ายอกุสลก็มีใจจิตติด อยู่ในอารมณ์อันเป็นโทษเป็นทุกข์ เช่น คิดทำร้ายเขา ก็ ครุ่นคิดติดอยู่แต่ในอารมณ์ที่เป็นโทสะปองร้ายเขาอยู่เรื่อยไป ทางฝ่ายกุสล ก็มีจิตใจ ใฝ่เพ่งในอารมณ์กัมมัฏฐาน มีกสิณเป็นต้น ให้แนบแน่นในอารมณ์นั้น โดยมุ่งหมาย ประหาร นิวรณ์ธรรม เพื่อกุสลฌานจิตเกิด         ฌานังคะ คือ องค์ฌาน หมายถึงธรรมอันเป็นส่วนกำลังที่สำคัญยิ่งในการ อุดหนุนให้จิตและเจตสิก ทั้งหลายซึ่งประกอบพร้อมกันนั้น เพ่งหรือติดอยู่ในอารมณ์ นั้นอย่างแน่วแน่และแนบแน่น         ฌานังคะ หรือ องค์ฌาน มี ๗ ประการ คือ         ๑. วิตก องค์ธรรมได้แก่ วิตกเจตสิก ที่ในกามจิต ๔๔ (เว้นทวิปัญจวิญญาณ ๑๐) ปฐมฌานจิต ๑๑ รวม ๕๕         ๒. วิจาร องค์ธรรมได้แก่ วิจารเจตสิก ที่ในกามจิต ๔๔ (เว้นทวิปัญจ วิญญาณ ๑๐) ปฐมฌานจิต ๑๑ ทุติยฌาน ๑๑ รวม ๖๖         ๓. ปีติ องค์ธรรมได้แก่ ปีติเจตสิก ที่ในกามโสมนัสจิต ๑๘ ปฐมฌานจิต ๑๑ ทุติยฌาน ๑๑ ตติยฌาน ๑๑ รวม ๕๑         ๔. เอกัคคตา องค์ธรรมได้แก่ เอกัคคตาเจตสิก ที่ในจิต ๑๑๑ ดวง (เว้นทวิ ปัญจวิญญาณ ๑๐ ซึ่งไม่มี วิตก วิจาร ประกอบในทวิปัญจวิญญาณ ๑๐ นั้นเลย) ฯลฯ จุดนี้ไม่ถูกต้อง ส่วนที่เหลือจึงไม่ถูกต้องด้วย http://www.watnai.org/live/index.php?option=com_content&view=article&id=153:--7---21-30-&catid=41:-1-&Itemid=71 แก้ไข:เพิ่มที่มาของข้อมูล แก้ไขเมื่อ 22 มี.ค. 53 09:12:58 จากคุณ : ไข่น้อย เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 09:09:45

ความคิดเห็นที่ 18 กุศลฌานและอกุศลฌาน พระ สุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ เล่ม ๓ ภาค ๑   หน้าที่ 162                                              ฯลฯ                                                                       [๑๑๗]     อา.    ดูก่อนพราหมณ์     พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นทรง สรรเสริญฌานทั้งปวงก็มิใช่    ไม่ทรงสรรเสริญฌานทั้งปวงก็มิใช่    พระองค์ไม่ ทรงสรรเสริญฌานเช่น ไร     ดูก่อนพราหมณ์   ภิกษุบางรูปในธรรมวินัยนี้    มีใจ รัญจวน ด้วยกามราคะ     ถูกกามราคะครอบงำอยู่    และไม่รู้จักสลัดกามราคะอัน เกิด ขึ้นแล้ว        ตามความเป็นจริง       เธอย่อมเพ่งเล็ง      จดจ่อ      ปักใจมุ่ง หมายเฉพาะกามราคะ   ทำกามราคะไว้ในภายใน   มีใจปั่นป่วนด้วยพยาบาท ถูก พยาบาทครอบงำอยู่       และไม่รู้จักสลัดพยาบาทอันเกิดขึ้นแล้ว      ตามความ เป็นจริง  เธอย่อมเพ่งเล็ง   จดจ่อ   ปักใจมุ่งหมายเฉพาะพยาบาท  ทำพยาบาท ไว้ ในภายใน     มีใจกลัดกลุ้มด้วยถีนมิทธะ    ถูกถีนมิทธะครอบงำอยู่และไม่รู้จัก สลัดถีนมิทธะอันเกิดขึ้น แล้ว   ตามความเป็นจริง  เธอย่อมเพ่งเล็ง   จดจ่อปักใจ มุ่งหมาย เฉพาะถีนมิทธะ    ทำถีนมิทธะไว้ในภายใน     มีใจกลัดกลุ้มด้วยอุทธัจ- จกุก กุจจะครอบงำอยู่    และไม่รู้จักสลัดอุทธัจจกุกกุจจะอันเกิดขึ้นแล้ว     ตาม ความเป็นจริง    เธอย่อมเพ่งเล็ง    จดจ่อ   ปักใจ   มุ่งหมายเฉพาะอุทธัจจกุกกุ- จจะ   ทำอุทธัจจกุกกจจะไว้ในภายใน   มีใจกลัดกลุ้มด้วยวิจิกิจฉา   ถูกวิจิกิจฉา ครอบงำอยู่    และไม่รู้จักสลัดวิจิกิจฉาอันเกิดขึ้นแล้ว   ตามความเป็นจริง   เธอ ย่อม เพ่งเล็ง    จดจ่อ    ปักใจ    มุ่งหมายเฉพาะวิจิกิจฉา   ทำวิจิกิจฉาไว้ในภาย ใน    ดูก่อนพราหมณ์พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นไม่ทรงสรรเสริญฌานเช่นนี้ แล.    ดูก่อนพราหมณ์   ก็พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นทรงสรรเสริญฌานเช่น ไร เล่าภิกษุในธรรมวินัยนี้   สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม   เข้าปฐมฌาน   มี วิตก   มีวิจาร   มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่    เข้าทุติยฌาน   มีความผ่องใสแห่ง ใจภายใน มีความเป็นธรรมเอกผุดขึ้น เพราะสงบจากวิตกและวิจาร ไม่มีวิตกไม่มี วิจาร      มีปีติและสุขเกิดแต่สมาธิอยู่      เป็นผู้วางเฉยเพราะหน่ายปีติ      มีสติ สัมปชัญญะ อยู่   และเสวยสุขด้วยนามกาย     เข้าตติยฌานที่พระอริยะเรียกเธอ ได้ ว่า   ผู้วางเฉย    มีสติอยู่เป็นสุขอยู่   เข้าจตุตถฌาน   อันไม่มีทุกข์  ไม่มีสุข   เพราะละสุขละทุกข์    และดับโสมนัส   โทมนัสก่อนๆ ได้     มีสติบริสุทธิ์เพราะ อุเบกขาอยู่       ดูก่อนพราหมณ์    พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นทรงสรรเสริญ ฌานเช่นนี้แล. http://dhammahome.com/front/webboard/show.php?id=13158 จากคุณ : ไข่น้อย เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 09:34:10

ความคิดเห็นที่ 19 ได้ความรู้เพิ่มอีก จากคุณ : samr เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 09:39:15

ความคิดเห็นที่ 20 เห็นด้วยคุณ kongsilp2000 ค่ะ โหวตให้กระทู้นี้ จากคุณ : หญ้าสีเขียว เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 11:05:54

ความคิดเห็นที่ 21 พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๔  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๖ อังคุตตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต สคารวสูตร             [๑๑๗] ครั้งนั้นแล พราหมณ์ชื่อว่าสคารวะ เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาค ถึงที่ประทับ ได้ปราศรัยกับพระผู้มีพระภาค ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึง กันไปแล้ว นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ อะไรหนอแลเป็นฝั่งนี้ อะไรเป็นฝั่งโน้น พระผู้มีพระภาค ตรัสตอบว่า ดูกรพราหมณ์ มิจฉาทิฐิเป็นฝั่งนี้ สัมมาทิฐิเป็นฝั่งโน้น มิจฉา- *สังกัปปะเป็นฝั่งนี้ สัมมาสังกัปปะเป็นฝั่งโน้น มิจฉาวาจาเป็นฝั่งนี้ สัมมาวาจา เป็นฝั่งโน้น มิจฉากัมมันตะเป็นฝั่งนี้ สัมมากัมมันตะเป็นฝั่งโน้น มิจฉาอาชีวะ เป็นฝั่งนี้ สัมมาอาชีวะเป็นฝั่งโน้น มิจฉาวายามะเป็นฝั่งนี้ สัมมาวายามะเป็น ฝั่งโน้น มิจฉาสติเป็นฝั่งนี้ สัมมาสติเป็นฝั่งโน้น มิจฉาสมาธิเป็นฝั่งนี้ สัมมา- *สมาธิเป็นฝั่งโน้น มิจฉาญาณะเป็นฝั่งนี้ สัมมาญาณะเป็นฝั่งโน้น มิจฉาวิมุติเป็น ฝั่งนี้ สัมมาวิมุติเป็นฝั่งโน้น ดูกรพราหมณ์ นี้แลเป็นฝั่งนี้ นี้เป็นฝั่งโน้น ฯ                          ในหมู่มนุษย์ เหล่าชนผู้ไปถึงฝั่งโน้นมีประมาณน้อย ส่วน                          หมู่สัตว์นอกนี้เลาะไปตามฝั่งทั้งนั้น ส่วนชนเหล่าใดประ                          พฤติตามธรรมในธรรม อันพระตถาคตตรัสแล้วโดยชอบ                          ชนเหล่านั้นจักข้ามพ้นวัฏฏะ    อันเป็นบ่วงมารที่ข้ามพ้นได้แสน                          ยาก    แล้วจักถึงฝั่งโน้น  คือ  นิพพาน   บัณฑิตละธรรมดำ                          เสียแล้ว   พึงยังธรรมขาวให้เจริญ    บัณฑิตละกามทั้งหลาย                          แล้ว   เป็นผู้ไม่มีกังวล   ออกจากความอาลัย   อาศัยธรรม                          ที่ไม่มีความอาลัย พึงปรารถนาความยินดียิ่งในวิเวก ๑- ที่ยินดี                          ได้แสนยาก     บัณฑิตพึงชำระตนให้ผ่องแผ้ว    จากเครื่อง                          เศร้าหมองจิตทั้งหลาย    บัณฑิตเหล่าใด   อบรมโดยชอบใน                          องค์ธรรมเป็นเครื่องตรัสรู้ทั้งหลาย ไม่ถือมั่นแล้ว ยินดีใน                          นิพพาน    เป็นที่สละความถือมั่น    บัณฑิตเหล่านั้นสิ้นอาสวะ                          มีความรุ่งเรือง  ดับสนิทแล้วในโลก ฯ จบสูตรที่ ๕             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๔  บรรทัดที่ ๕๔๒๓ - ๕๔๔๘.  หน้าที่  ๒๓๓ - ๒๓๔. http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=24&A=5423&Z=5448&pagebreak=0             ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=24&i=117             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๔ http://www.84000.org/tipitaka/read/?สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่_๒๔ http://www.84000.org/tipitaka/read/?index_24 จากคุณ : Inquirer เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 11:13:56

ความคิดเห็นที่ 22 พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๑  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๒๓ ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค             [๑๔๓] ปัญญาในการออกไปและหลีกไปจากกิเลส ขันธ์และสังขาร นิมิตภายนอกทั้งสอง เป็นมรรคญาณอย่างไร ฯ             ในขณะแห่งโสดาปัตติมรรค ญาณชื่อว่าสัมมาทิฐิเพราะอรรถว่าเห็น ย่อมออกจากมิจฉาทิฐิ จากเหล่ากิเลสที่เป็นไปตามมิจฉาทิฐินั้น จากขันธ์ทั้งหลาย (คืออรูปขันธ์ ๔ อันเป็นไปตามมิจฉาทิฐินั้น เบญจขันธ์พร้อมด้วยรูปอันมีทิฐินั้นเป็น สมุฏฐานและวิบากขันธ์อันจะพึงเกิดขึ้นในอนาคต) และจากสรรพนิมิตภายนอก เพราะเหตุนั้น ท่านจึงกล่าวว่า ปัญญาในการออกไปและหลีกไปจากกิเลส ขันธ์ และสังขารนิมิตภายนอกทั้งสอง เป็นมรรคญาณ ญาณชื่อว่าสัมมาสังกัปปะ เพราะอรรถว่าดำริออก ย่อมออกจากมิจฉาสังกัปปะ ... เป็นมรรคญาณ ญาณชื่อว่า สัมมาวาจา เพราะอรรถว่ากำหนดเอา ย่อมออกจากมิจฉาวาจา ... เป็นมรรคญาณ ญาณชื่อว่าสัมมากัมมันตะ เพราะอรรถว่าเป็นสมุฏฐาน ย่อมออกจากมิจฉา- *กัมมันตะ ... เป็นมรรคญาณ ญาณชื่อว่าสัมมาอาชีวะ เพราะอรรถว่าขาวผ่อง ย่อมออกจากมิจฉาอาชีวะ  ... เป็นมรรคญาณ ญาณชื่อว่าสัมมาวายามะ เพราะ อรรถว่าประคองไว้ ย่อมออกจากมิจฉาวายามะ ... เป็นมรรคญาณ ญาณชื่อว่าสัมมาสติ เพราะอรรถว่าตั้งมั่น ย่อมออกจากมิจฉาสติ ... เป็นมรรคญาณ ญาณชื่อว่า สัมมาสมาธิ เพราะอรรถว่าไม่ฟุ้งซ่าน ย่อมออกจากมิจฉาสมาธิ จากเหล่ากิเลส ที่เป็นไปตามมิจฉาสมาธินั้น จากขันธ์ทั้งหลายและจากสรรพนิมิตภายนอก เพราะ เหตุนั้นท่านจึงกล่าวว่า ปัญญาในการออกไปและหลีกไปจากกิเลส ขันธ์และ สังขารนิมิตภายนอกทั้งสอง เป็นมรรคญาณ ฯ             [๑๔๔] ในขณะแห่งสกทาคามิมรรค ญาณชื่อว่าสัมมาทิฐิ เพราะอรรถว่า เห็น ฯลฯ ชื่อว่าสัมมาสมาธิ เพราะอรรถว่าไม่ฟุ้งซ่าน ย่อมออกจากกามราค- *สังโยชน์ ปฏิฆสังโยชน์ กามราคานุสัย ปฏิฆานุสัย ส่วนหยาบๆ จากเหล่ากิเลส ที่เป็นไปตามมิจฉาสมาธินั้น จากขันธ์ทั้งหลายและจากสรรพนิมิตภายนอก เพราะ เหตุนั้นท่านจึงกล่าวว่า ปัญญาในการออกไปและหลีกไปจากกิเลส ขันธ์และสังขาร นิมิตภายนอกทั้งสอง เป็นมรรคญาณ ฯ             [๑๔๕] ในขณะแห่งอนาคามิมรรค ญาณชื่อว่าสัมมาทิฐิ เพราะอรรถ ว่าเห็น ฯลฯ ชื่อว่าสัมมาสมาธิ เพราะอรรถว่าไม่ฟุ้งซ่าน ย่อมออกจากกามราค- *สังโยชน์ ปฏิฆสังโยชน์ กามราคานุสัย ปฏิฆานุสัย ส่วนละเอียดๆ ย่อม ออกจากเหล่ากิเลสที่เป็นไปตามมิจฉาสมาธินั้น จากขันธ์ทั้งหลายและจากสรรพ- *นิมิตภายนอก เพราะเหตุนั้นท่านจึงกล่าวว่า ปัญญาในการออกไปและหลีกไปจาก กิเลส ขันธ์และสังขารนิมิตภายนอกทั้งสอง เป็นมรรคญาณ ฯ             [๑๔๖] ในขณะแห่งอรหัตมรรค ญาณชื่อว่าสัมมาทิฐิ เพราะอรรถว่าเห็น ฯลฯ ชื่อว่าสัมมาสมาธิ เพราะอรรถว่าไม่ฟุ้งซ่าน ย่อมออกจากรูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา มานานุสัย ภวราคานุสัย อวิชชานุสัย ย่อมออกจาก เหล่ากิเลสที่เป็นไปตามมิจฉาสมาธินั้น จากขันธ์ทั้งหลายและจากสรรพนิมิต ภายนอก เพราะเหตุนั้นท่านจึงกล่าวว่า ปัญญาในการออกไปและหลีกไปจากกิเลส ขันธ์และสังขารนิมิตภายนอกทั้งสอง เป็นมรรคญาณ ฯ             [๑๔๗] อริยมรรคสมังคีบุคคล ย่อมเผาสังกิเลสที่ยังไม่เกิด ด้วย                          โลกุตตรฌานที่เกิดแล้ว เพราะเหตุนั้น ท่านจึงกล่าว                          โลกุตตรฌานว่าเป็นฌาน บุคคลนั้นย่อมไม่หวั่นไหวเพราะทิฐิ                          ต่างๆ เพราะความเป็นผู้ฉลาดในฌานและวิโมกข์ ถ้าพระ                          โยคาวจรตั้งใจมั่นดีแล้วย่อมเห็นแจ้งฉันใด ถ้าเมื่อเห็นแจ้งก็                          พึงตั้งใจไว้ให้มั่นคงดีฉันนั้น สมถะและวิปัสสนาได้มีแล้วใน                          ขณะนั้น ย่อมเป็นคู่ที่มีส่วนเสมอกันเป็นไปอยู่ ความเห็นว่า                          สังขารทั้งหลายเป็นทุกข์ นิโรธเป็นสุข ชื่อว่าปัญญาที่ออก                          จากธรรมทั้งสอง ย่อมถูกต้องอมตบท พระโยคาวจรผู้ฉลาด                          ในความเป็นต่างกัน และความเป็นอันเดียวกันแห่งวิโมกข์                          เหล่านั้น ย่อมรู้วิโมกขจริยา ย่อมไม่หวั่นไหวเพราะทิฐิต่างๆ                          เพราะความเป็นผู้ฉลาดในญาณทั้งสอง ฉะนี้แล ฯ             ชื่อว่าญาณ เพราะอรรถว่ารู้ธรรมนั้นๆ ชื่อว่าปัญญา เพราะอรรถว่ารู้ชัด เพราะเหตุนั้นท่านจึงกล่าวว่า ปัญญาในการออกไปและหลีกไปจากกิเลส ขันธ์ และสังขารนิมิตภายนอกทั้งสองเป็นมรรคญาณ ฯ             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๑  บรรทัดที่ ๑๖๔๖ - ๑๖๙๗.  หน้าที่  ๖๗ - ๖๙. http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=31&A=1646&Z=1697&pagebreak=0             ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=143             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑ http://www.84000.org/tipitaka/read/?สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่_๓๑ http://www.84000.org/tipitaka/read/?index_31 จากคุณ : Inquirer เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 11:18:49

ความคิดเห็นที่ 23 เทวธาวิตักกสูตร วิธีที่พระพุทธเจ้าทรงสอนกรรมฐาน (ตอนที่ ๒) สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก วัดบวรนิเวศวิหาร คัดจากเทปธรรมอบรมจิต ข้อความสมบูรณ์ อณิศร โพธิทองคำ บรรณาธิการ บัดนี้ จักแสดงธรรมะเป็นเครื่องอบรมในการปฏิบัติอบรมจิต ในเบื้องต้นก็ขอให้ทุกๆท่านตั้งใจนอบน้อมนมัสการ พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ตั้งใจถึงพระองค์พร้อมทั้งพระธรรมและพระสงฆ์เป็นสรณะ ตั้งใจสำรวมกายวาจาใจให้เป็นศีล ทำสมาธิในการฟัง เพื่อให้ได้ปัญญาในธรรม ในเบื้องต้นได้แสดงอธิบาย พระพุทธเจ้าทรงสอนกรรมฐาน ตามนัยยะที่มีแสดงไว้ใน เทวธาวิตักกสูตร และเมื่อพระองค์ได้ทรงแสดงถึงการปฏิบัติกรรมฐานของพระองค์เอง เมื่อยังทรงเป็นพระโพธิสัตว์ ยังมิได้ตรัสรู้ ว่าทรงปฏิบัติแยกวิตกออกให้เป็นสองส่วน ที่เป็นอกุศลวิตกส่วนหนึ่ง ที่เป็นกุศลวิตกส่วนหนึ่ง เมื่อรวมความเข้ามาแล้วก็คือทรงพิจารณากำหนดวิตก คือความตรึกนึกคิดนี้เอง ให้รู้ว่าความตรึกนึกคิดที่บังเกิดขึ้นในพระหทัยแห่งพระองค์นั้น ถ้าเป็นอกุศลก็ทรงกำหนดพิจารณาให้รู้ พร้อมทั้งโทษ และทรงรักษาจิตคุ้มครองจิตของพระองค์มิให้ตรึกไป นึกคิดไปในทางอกุศล แต่ทรงปฏิบัติฝึกจิตอบรมจิตให้ตรึกไปในฝ่ายกุศล ซึ่งก็ทรงทำได้ และเมื่อทรงได้กุศลวิตกไว้มากแล้ว ก็ได้ทรงกำหนดพิจารณาเห็นขึ้นอีกขั้นหนึ่งว่า แม้จะเป็นกุศลวิตก แต่เมื่อตรึกนึกคิดนานเกินไป กายก็จะเหน็ดเหนื่อย จิตก็จะฟุ้งซ่าน ไม่เป็นสมาธิขึ้นได้ จึ่งได้ทรงละวิตกคือความตรึกนึกคิดแม้ที่เป็นกุศลนั้น ตั้งจิตให้สงบอยู่ในภายใน เหมือนอย่างนั่ง เข้ามานั่งอยู่ในภายในจิต ให้จิตนั่งอยู่ในภายใน สงบอยู่ในภายใน ทำความรู้อยู่แต่เพียงว่าธรรมเหล่านี้มีอยู่เท่านั้น ปฏิปทาที่ทรงปฏิบัติ พระพุทธองค์เมื่อได้ตรัสสอนวิธีปฏิบัติกรรมฐานมาถึงขั้นนี้ ว่าพระองค์ทรงปฏิบัติได้ และพระองค์ได้ทรงปฏิบัติสงบแม้ที่เป็นกุศลวิตก ตั้งจิตให้กำหนดอยู่ในภายในดังกล่าว สมาธิของพระองค์จึงบังเกิดขึ้น มากขึ้น แนบแน่นขึ้น จึงทรงบรรลุถึงฌาน คือสมาธิที่แนบแน่น เข้าขั้นฌานที่ ๑ ฌานที่ ๒ ฌานที่ ๓ ฌานที่ ๔ จึงทรงมีจิตที่บริสุทธิ์ขาวคือสะอาดผ่องแผ้ว อ่อนควรแก่การงาน จึงทรงน้อมจิตไปเพื่อรู้ ก็ทรงได้พระญาณ ๓ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ความรู้ระลึกถึงขันธ์เป็นที่อาศัยอยู่ในปางก่อนได้ จุตูปปาตญาณ ความหยั่งรู้จุติคือความเคลื่อน อุปบัติคือความเข้าถึงชาตินั้น ๆ ของสัตว์ทั้งหลาย ว่าเป็นไปตามกรรม และ อาสวักขยญาณ ความรู้เป็นเหตุสิ้นอาสวะ ตรัสรู้อริยสัจจ์ ๔ จึงทรงสิ้นชาติสิ้นภพ และมีพระญาณหยั่งรู้ว่าชาติสิ้นแล้ว เสร็จกิจที่จะพึงกระทำเหมือนอย่างนี้แล้ว ไม่มีกิจอื่นที่จะพึงกระทำเพื่อเป็นอย่างนี้ต่อไปอีก ดั่งนี้ ก็คือตรัสรู้พระสัมมาสัมโพธิญาณเป็นพระพุทธเจ้า พระพุทธองค์ได้ทรงเล่าถึงปฏิปทาที่ทรงปฏิบัติมาเองโดยความย่อดั่งนี้ และในตอนท้ายของพระสูตรได้ทรงแสดงธรรมะสั่งสอนมีอุปมาสาธกธรรม โดยที่ได้ตรัสอุปมาไว้ว่าเหมือนอย่างว่า มีที่ลุ่มน้ำมากไปด้วยโคลนตม และมีหมู่เนื้อใหญ่อาศัยอยู่ ได้มีบุรุษที่มุ่งร้ายได้เปิดทางให้เนื้อออกมา อันเป็นทางทำลาย และใช้เนื้อต่อตัวผู้ เนื้อต่อตัวเมีย สำหรับที่จะล่อหมู่เนื้อใหญ่ให้ออกมาจากที่อาศัย มาตามทางที่ต้องการจะทำลายเนื้อ ฝ่ายฝูงเนื้อใหญ่ก็ถูกล่อออกมา โดยเนื้อต่อตัวผู้เนื้อต่อตัวเมีย มาตามทางที่นายพรานเปิดให้ออกนั้น จึงถูกทำลายให้ลดน้อยลงไปโดยลำดับ แต่ก็ได้มีบุรุษผู้มุ่งดีได้เปิดทางอันเกษมสำหรับให้เนื้อออก และเมื่อเนื้อได้ออกตามทางอันเกษมที่บุรุษผู้มุ่งดีเปิดเอาไว้ หมู่เนื้อก็มีความเจริญขึ้น นันทิราคะ อวิชชา เมื่อได้ตรัสเป็นนิทานขึ้นมาดั่งนี้ ก็ได้ทรงสาธกด้วยธรรมะ ทรงชี้ว่า ที่ลุ่มน้ำอันมีเปือกตมเป็นอันมากนั้นก็ได้แก่กามคุณารมณ์ คืออารมณ์ที่ประกอบไปด้วยกามคุณ อันได้แก่รูป เสียง กลิ่นรส โผฏฐัพพะสิ่งถูกต้อง ที่น่ารักใคร่ปรารถนาพอใจทั้งหลาย เทียบกับที่ลุ่มน้ำอันประกอบด้วยเปือกตมเป็นอันมาก ฝูงเนื้อใหญ่ที่อาศัยอยู่ในที่ลุ่มน้ำนั้น ก็ได้แก่หมู่สัตว์คือหมู่ชนเป็นอันมากในโลกนี้ และบุรุษผู้มุ่งร้ายคือพรานที่ต้องการทำลายเนื้อ ก็ได้แก่มารผู้มุ่งร้าย เนื้อต่อตัวผู้ก็ได้แก่ นันทิราคะ ความติดใจกำหนัดยินดี ด้วยอำนาจของความเพลิดเพลินในกามคุณารมณ์นั้น เนื้อต่อตัวเมียก็ได้แก่ อวิชชา คือความไม่รู้ในสัจจธรรม ธรรมะที่เป็นตัวความจริง หนทางที่ผิดซึ่งนายพรานต้องการให้เนื้อออกมาเพื่อทำลายนั้น ก็ได้แก่มิจฉามรรค มรรคคือทางที่ผิด มีองค์ ๘ อันได้แก่ มิจฉาทิฏฐิ ความเห็นผิด มิจฉาสังกัปปะ ความดำริผิด มิจฉาวาจา เจรจาผิด มิจฉากัมมันตะ การงานผิด ๔ มิจฉาอาชีวะ เลี้ยงชีวิตผิด มิจฉาวายามะ เพียรพยายามผิด มิจฉาสติ ระลึกผิด มิจฉาสมาธิ ตั้งใจผิด ส่วนบุรุษผู้มุ่งดีซึ่งเปิดทางอันเกษมสำหรับช่วยเนื้อหมู่ใหญ่ทั้งหลาย ก็คือตถาคต ก็คือพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และหนทางอันเกษมที่บุรุษผู้มุ่งดีเปิดให้หมู่เนื้อออกมานี้ ก็ได้แก่สัมมามรรคคือทางอันชอบมีองค์ ๘ อันได้แก่ สัมมาทิฏฐิ ความเห็นชอบ สัมมาสังกัปปะ ความดำริชอบ สัมมาวาจา เจรจาชอบ สัมมากัมมันตะ การงานชอบ สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีวิตชอบ สัมมาวายามะ เพียรพยายามชอบ สัมมาสติ ระลึกชอบ สัมมาสมาธิ ตั้งใจชอบ ดั่งนี้ เพราะฉะนั้นจึงได้ทรงสั่งสอนแนะนำให้ผู้มุ่งปฏิบัติธรรมะทั้งหลาย ได้ตั้งใจปฏิบัติตามที่ทรงสั่งสอน ดำเนินในสัมมามรรคคือทางถูกชอบที่ได้ทรงแสดงไว้ เพื่อประสบความสุขสวัสดี ดั่งนี้ มิจฉามรรค สัมมามรรค เพราะฉะนั้น นิทานสาธกธรรมที่ทรงแสดงนี้ จึงเป็นข้อเตือนใจผู้มุ่งปฏิบัติธรรมทุก ๆ คน ให้พิจารณากำหนดดูให้รู้จัก ว่าอะไรเป็นมิจฉามรรค คือทางผิด อะไรเป็นสัมมามรรค คือทางชอบ และให้พิจารณาดูว่าเมื่อยังมิได้อบรมจิต จิตนี้ก็ย่อมมีที่อยู่อาศัย โดยมากก็คือกามคุณารมณ์ในโลก หรือที่เรียกกันว่าโลกก็คือกามคุณารมณ์ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่น่ารักใคร่ปรารถนาพอใจทั้งหลาย จิตมีนันทิราคะคือความติดใจยินดีเพลิดเพลินอยู่ในโลก ก็คือยู่ในกามคุณารมณ์ อาศัยอวิชชาคือความไม่รู้ในสัจจะที่เป็นตัวความจริง ว่านั่นเป็นตัวทุกข์ เป็นตัวเหตุเกิดทุกข์ เพราะฉะนั้น นันทิราคะ ความติดใจยินดีเพลิดเพลินอยู่ในโลก หรือในกามคุณารมณ์ทั้งหลาย จึงเท่ากับเป็นเนื้อต่อ เท่ากับเป็นเนื้อต่อตัวผู้ อวิชชาคือความไม่รู้ในสัจจะที่เป็นตัวความจริง เท่ากับเป็นเนื้อต่อตัวเมีย ซึ่งล่อใจสัตวโลกนี้ให้ติดใจยินดีอยู่ในที่ลุ่มน้ำ อันประกอบด้วยเปือกตม และดำเนินไปในทางที่ผิด อันเป็นมิจฉามรรค เพราะฉะนั้น จึงเป็นการดำเนินไปในทุกขสมุทัยเหตุให้เกิดทุกข์ จึงต้องประสบความทุกข์ต่างๆ ไม่พ้นทุกข์ทุกข์ไปได้ ต่อเมื่อได้มากำหนดให้รู้จักตัวนันทิราคะในจิตใจนี้ คือความติดใจยินดีเพลิดเพลิน กับทั้งอวิชชาคือความไม่รู้ในสัจจะที่เป็นตัวความจริง ว่าเป็นเหมือนอย่างเนื้อต่อ ซึ่งล่อจิตใจอันนี้ให้ติดให้เพลิดเพลิน อยู่ในห้วงของความทุกข์ต่างๆ ไม่ให้สลัดออกได้ และให้ดำเนินไปในทางที่ผิด อันเป็นทุกขสมุทัยเหตุให้เกิดทุกข์ จึงต้องประสบความทุกข์ เพราะฉะนั้น ก็ให้กำหนดรู้ว่านี่ก็คือเครื่องมือของมารอันเป็นผู้มุ่งร้าย และมารนั้นโดยตรงก็ได้แก่กิเลสมาร มารคือตัวกิเลสนี้เอง ซึ่งเป็นเครื่องส่งนันทิราคะกับอวิชชาเข้ามากำกับจิตใจ ล่อจิตใจอันนี้ให้หลงติดยินดีเพลิดเพลิน ดำเนินไปในทางแห่งความทุกข์ ในเหตุแห่งทุกข์ ให้ต้องประสบทุกข์ ส่วนพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประกอบด้วยความมุ่งดี มุ่งที่จะช่วยปลดเปลื้องหมู่เนื้อหมู่ใหญ่คือสัตวโลกนี้ให้พ้นจากความทุกข์ จึงได้ทรงเปิดทางที่ดีไว้สำหรับให้ดำเนิน คือมรรคมีองค์ ๘ เพราะฉะนั้นก็ให้ตั้งใจศึกษาเล่าเรียนและปฏิบัติในทางมรรคมีองค์ ๘ ที่ได้ตรัสแสดงไว้ และก็ปฏิบัติตามที่ได้ทรงปฏิบัติมาแล้วที่ตรัสสั่งสอนเอาไว้ การปฏิบัติน้อมไปในกุศลวิตก การปฏิบัติในสติปัฏฐานก็เป็นการหัดปฏิบัติส่งจิตน้อมไปในกุศลวิตก คือความตรึกนึกคิดที่เป็นกุศลนั้นเอง ดังที่ได้กล่าวแล้ว ซึ่งในเบื้องต้นก็จะต้องคอยปรามจิต อุดหนุนจิต ที่ให้ดำเนินวิตก คือความตรึก วิจารคือความตรอง ไปในสติปัฏฐานที่พระพุทธเจ้าทรงสั่งสอน กำหนดลมหายใจเข้าออก ทำความรู้ในอิริยาบถ ยืน เดิน นั่ง นอน ทำความรู้ในอิริยาบถปลีกย่อย มีก้าวไปข้างหน้า ถอยไปข้างหลังเป็นต้น ให้วิตกคือตรึก วิจารคือตรอง ไปในกุศลวิตกเหล่านี้ และเมื่อทำได้ดีแล้วก็สงบเข้ามากำหนดจิตอยู่ในภายใน ให้รู้ว่าธรรมเหล่านี้มีอยู่ เมื่อเป็นกายก็กายมีอยู่ เวทนาก็เวทนามีอยู่ จิตก็จิตมีอยู่ ธรรมะก็ธรรมะมีอยู่ นั่งสงบอยู่ในภายใน ด้วยความรู้อยู่ในภายใน เมื่อเป็นดั่งนี้แล้ว สมาธิก็จะเจริญขึ้นเป็นทางแห่งปัญญาสืบต่อไป ต่อจากนี้ก็ขอให้ตั้งใจฟังสวดและตั้งใจทำความสงบสืบต่อไป -จบบริบูรณ์- http://www.dharma-gateway.com/monk/preach/somdej/sd-060.htm จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 11:40:10

ความคิดเห็นที่ 24 มาเก็บความรู้ครับ จากคุณ : มอสคุงอะครับ เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 11:41:10

ความคิดเห็นที่ 25 ทีแรกผมเข้าใจพลาดไปครับ  ไปให้น้ำหนักกับการตีความตามถ้อยคำของนิยามซะมาก จนเขวไป ขอตั้งข้อสังเกตในหลักธรรมเทียบกับจุดที่สับสนไป  ทบทวนใหม่เสียหน่อย >>>มิจฉาสมาธิ อันนี้ก็คงเห็นได้ค่อนข้างชัดเจนแล้ว มิจฉาสมาธิ ตัวอย่างง่ายๆก็อย่างที่ว่ามาครับ เช่น ทำสมาธิเพราะหวังฤทธิ์ เป็นต้น   >>>มิจฉาสติ สติ จริงๆแล้วเป็นเจตสิกที่เป็นกุศลเป็นธรรมฝ่ายดี เกื้อกูล แต่สติตัวเดียวกันนี้ก็อาจนำไปใช้ผิดเป็น มิจฉาสติ ก็ได้ ใช้ถูกเป็นสัมมาสติก็ได้ สติ ก็คือ ความระลึกได้ ระลึก นึกถึง นึกไว้ ไม่เผลอ มีหน้าที่ดึงอารมณ์มาสู่จิต เหนี่ยวอารมณ์ไว้กับจิต คุมหรือกำกับจิตไว้กับอารมณ์ (อ้างอิง หนังสือพุทธธรรม) ที่น่าสังเกตคือ คำว่า มิจฉาสติ นี้ไม่ได้หมายเฉพาะแต่ในแง่ลบ ชั่ว ล้วนๆ ต่างจาก มิจฉาวาจา ที่ได้แก่ วจีทุจริต 4 และก็ไม่ได้มีนัยในลักษณะที่ตรงกันข้ามกับ สัมมาสติ เสียเลย แต่ครอบคลุมสติทั้งหมดที่ไม่เป็นไปเพื่อความพ้นทุกข์ ล้วนอยู่ในความหมายของมิจฉาสติทั้งสิ้น ต่างจาก มิจฉาสังกัปปะ(ดำริผิด) ที่ตรงข้ามจากสัมมาสังกัปปะเลยทีเดียว คนธรรมดาเดินเหิน พูดได้ ทุกคนล้วนมีสติทั้งสิ้น ต่างกันตรงที่ว่า เขามีสัมมาสติหรือมิจฉาสติเท่านั้น ปุถุชนที่ไม่มีการวิปัสสนาเลย จะเรียกว่า เขาอยู่ด้วยมิจฉาสติหมดเลยก็ได้ แม้คนเหล่านั้นเป็นปัญญาชนที่กำลังใช้ความคิดสร้างสรรค์อยู่ก็ตาม! เพราะดำเนินอยู่ในทางที่ไม่เป็นไปเพื่อความพ้นทุกข์ได้อย่างแท้จริง อีกประการคือ ใน มิจฉัตตะ 10 นี้ แต่ละข้อก็ไม่ได้มีลักษณะเหมือนกันทีเดียว อย่าง มิจฉาสติ กับ มิจฉาสมาธิ นี้ มีตัว สติ กับ สมาธิ อยู่จริงๆเพียงแต่ใช้ในทางที่ผิด  แต่บางข้ออย่าง มิจฉาวิมุตติ ที่เป็นความหลุดพ้นผิด คือหลุดแบบปลอมๆ โดยสำคัญผิด คือเป็นของเทียมเลย(ท่านๆเห็นว่าอย่างไรกันบ้างครับ) -->ทีนี้ประเด็นเดิมตอนแรกที่สับสนก็มาจากดังนี้ พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม ให้ความหมายว่า มิจฉาสติ (ระลึกผิด ได้แก่ ความระลึกถึงเรื่องราวที่ล่วงแล้ว เช่น ระลึกถึงการได้ทรัพย์ การได้ยศ เป็นต้น ในทางอกุศล อันจัดเป็นสติเทียม เป็นเหตุชักนำใจให้เกิดกิเลสมีโลภะ มานะ อิสสา มัจฉริยะ เป็นต้น — อรรถกถา มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ มูลปริยายวรรค สัลเลขสูตร(บางส่วน)               บทว่า มิจฉาสังกัปปา ได้แก่ ความดำริในอกุศลที่ไม่เป็นไปตามความจริงและไม่เป็นเครื่องนำสัตว์ออกจากวัฏฏะ.               แม้ในมิจฉาวาจาเป็นต้นก็มีนัยนี้. แต่มีความแปลกกันดังต่อไปนี้ :-               ความจริง ธรรมดามิจฉาสติก็เหมือนกับมิจฉาสังกัปปะเป็นต้น ไม่เป็นธรรมอย่างหนึ่งโดยเฉพาะ คือไม่มีธรรมอะไรๆ. แต่คำว่า มิจฉาสติ นี้เป็นชื่อของขันธ์ที่เป็นอกุศลทั้ง ๔ ขันธ์ที่เป็นไปแล้วสำหรับผู้คิดถึงอดีต. แม้คำใดที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราตถาคตกล่าวว่า อนุสสตินั้นมีอยู่ ไม่ใช่ไม่มี ซึ่งได้แก่อนุสสติของผู้ตามระลึกถึงการได้บุตร ตามระลึกถึงการได้ลาภ หรือตามระลึกถึงการได้ยศ ภิกษุทั้งหลาย.               แม้คำนั้น พึงทราบว่า พระองค์ตรัสหมายเอาการเกิดขึ้นด้วยสติเทียมของผู้คิดถึงเรื่องนั้นๆ. อ่านตามนัยนี้ก็เลยเหมือนจะทำให้เข้าใจไปว่า มิจฉาสตินี้เป็นสติเทียม เป็นนามขันธ์ที่เป็นอกุศล  แต่ก็เป็นความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน แก้ไขเมื่อ 22 มี.ค. 53 13:00:23 จากคุณ : EvaAngelion เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 12:49:30

ความคิดเห็นที่ 26 ที่ผมสงสัยคือวิบากของกุศลจิตที่เป็นมิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ ครับ อย่างกรณีของ ฤาษีที่มีฌานอภิญญา สามารถฆ่าคนตายทั้งเมืองได้ด้วยพลังจิต ถ้าวิเคราะห์ในแนวอภิธรรม การทำฤทธิ์ต้องใช้ฌานเป็นบาท ขณะที่ตั้งจิตอธิษฐานให้เกิดฤทธิ์นี้ต้องกำหนดก่อนที่จะเข้าฌานและหลังถอนออกจากฌานแล้ว แต่ขณะอยู่ในฌาน จิตแนบอยู่กับอารมณ์ของฌาน สติ สมาธิของขณะจิตที่อยู่ในฌานนั้นก็แน่วแน่อยู่กับสิ่งที่เอามาเพ่งเป็นอารมณ์ฌานเฉยๆเท่านั้น(เช่น ไฟกสิณ) ไม่มีการระลึกถึงฤทธิ์ที่จะเอามาใช้ฆ่าแต่อย่างใด แม้สติ สมาธิในขณะนี้จะเป็นไปแบบมิจฉาก็ตาม วิบากอกุศลของการฆ่าคน(อันจะนำไปสู่อบาย) ในกรณีเช่นนี้ น่าจะมาจากเจตนาในขณะจิตที่อธิษฐานฤทธิ์แล้วเกิดฤทธิ์ แต่ขณะจิตที่อยู่ในฌานวิบากก็น่าจะให้ผลแยกไปเป็นอีกแนวหนึ่งต่างหาก? จิตในฌานเป็นกุศลจิต วิบากก็จึงเป็นกุศล ถึงแม้จะเป็นกุศลในแนวทางที่ทำให้ยิ่งติดข้องอยู่ในโลกียะก็เถอะ อย่างส่งผลให้มีการระลึกผิด การตั้งมั่นผิดต่อๆไปยิ่งขึ้น พลาดจากเส้นทางแห่งสัมมา  วิบากทันทีที่แน่ๆก็คือความสงบระงับจากนิวรณ์ และวิบากต่อๆไปก็อาจจะทำให้เป็นผู้มีความสามารถเป็นพิเศษในพลังจิต(เพราะเคยสั่งสมมา แต่ก็ย่อมมีแนวโน้มจะเอาไปใช้ผิดๆ ฝึกผิดๆเหมือนเดิม) ดังนี้ผมเข้าใจถูกไหมครับ สรุปคือ สงสัยว่ากุศลจิตที่เป็นมิจฉาแบบดังกล่าวนี้ วิบากของจิตนี้จะเป็นอย่างไร ถ้ากล่าวโดยรวมการกระทำย่อมเป็นบาป แต่เฉพาะในขณะที่จิตเป็นกุศลอยู่ในฌาน วิบากก็จะออกมาในแนวกุศลแบบมิจฉาๆ? จากคุณ : EvaAngelion เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 14:05:37

ความคิดเห็นที่ 27 "สติเทียม" ผมเห็นว่าไม่เป็น "สติ" จริง คือไม่ได้มีฐาน สติเจตสิก เพราะการระลึกการตรึกถึงเรื่องที่ล่วงไปแล้ว อาจนึกหรือระลึกได้ด้วยจิตที่เป็นอกุศลจิตก็ได้ คือ "คิดถึง" นั่นเอง มิจฉาสติที่คุณ JitZungkabuai ยกมาใน คคห#12 ว่า "และในข้อนี้ก็พึงทำความเข้าใจเพิ่มเติมอีกว่า การ ปฏิบัติทำสตินี้เป็นสิ่งสำคัญ เพราะสติคือความระลึก หากระลึกไปถูกต้องก็เป็นสัมมาสติคือความระลึกชอบ หากระลึกไปผิดก็เป็นมิจฉาสติคือระลึกผิด ฉะนั้น คำว่าสติคือความระลึกได้นี้จึงเป็นคำกลางๆ เป็นสัมมาสติ ระลึกชอบก็ได้ เป็นมิจฉาสติ ระลึกผิดก็ได้ แต่ว่าโดยมากเมื่อกล่าวว่าสติก็มักจะหมายถึงสัมมาสติคือระลึกชอบ จนเป็นที่เข้าใจกันว่าเมื่อพูดว่าสติ ก็เป็นความระลึกชอบ แต่อันที่จริงนั้นเป็นคำกลางๆ หากระลึกผิดก็เป็นมิจฉาสติ ระลึกชอบระลึกถูกจึงจะเป็นสัมมาสติ" และมิจฉาที่คุณ EvaAngelion ยกหนังสือพุทธธรรม มาแสดงใน คคห#25 ข้างต้น ว่า สติ จริงๆแล้วเป็นเจตสิกที่เป็นกุศลเป็นธรรมฝ่ายดี เกื้อกูล แต่สติตัวเดียวกันนี้ก็อาจนำไปใช้ผิดเป็น มิจฉาสติ ก็ได้ ใช้ถูกเป็นสัมมาสติก็ได้ จึงได้ความชัดเจนยิ่งขึ้น และจากอรรถกถาที่คุณ EvaAngelion อ้างอิงนั้น.. "ความจริง ธรรมดามิจฉาสติก็เหมือนกับมิจฉาสังกัปปะเป็นต้น ไม่เป็นธรรมอย่างหนึ่งโดยเฉพาะ คือไม่มีธรรมอะไรๆ" จะเห็นถึงความลุ่มลึกในเรื่อง "มิจฉา" จะว่าเข้าใจยากก็ว่าได้ ทั้งยังทำให้สับสนไขว้เขวได้ด้วย จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 14:57:08

ความคิดเห็นที่ 28 คุณไข่น้อยนั่นแหละ ที่ไม่เข้าใจคำว่า "ฌาน" คือเข้าใจผิดไปเอง ผมพูดถึง "รูปฌานจิต" แต่คุณไม่รู้จัก! คุณไข่น้อยจ้องจะเอาคำว่า ฌาน" มาเล่นคำ ดูเหมือนจะจับผิด ฌาน ความหมายกว้างๆ คือการเพ่ง ถ้าแปลคำว่า "เพ่ง" กลับไป ก็ได้คำว่า "ฌาน" จึงไม่แปลก ถ้าในเว็บที่คุณยกมานั้น จะบอกว่า ฌานคือการเพ่งอารมณ์ที่เป็นอกุสล ความเข้าใจที่ไม่เข้าใจของคุณไข่น้อย เห็นได้จากความไม่ประสาในการอ้างอิง คุณค้านคำว่า "ฌาน" โดยอ้างเอาแต่ที่ตรงที่เขาพูดถึงรูปศัพท์ว่า "การเพ่ง" ซึ่งอาจเพ่งอารมณ์ที่เป็นอกุศล แต่แล้วกลับอ้างอิง "องค์ฌาน" ทั้งๆ ที่ องค์ฌานคือองค์ธรรมที่เป็น "กุศล" แท้ๆ มิหนำซ้ำ คุณไข่น้อยยังอ้างมาไม่ครบ คือไปยก "องค์ฌาน" มาอ้างว่า ฌานังคะ หรือ องค์ฌาน มี ๗ ประการ แต่ดันยกมาแค่ ๔ ! ที่จริงในเว็บที่คุณอ้างมานั้น องค์ฌานมี ๗ แต่นับเป็นองค์ธรรมได้ ๕ (ผมไม่เห็นด้วยกับวิธีอธิบายในเว็บนี้ เพราะจะทำให้ "มือใหม่" สับสน ต้องจับความให้ดีๆ จึงจะเห็นความชัดเจนได้) ถ้าพิจารณาเนื้อหาในเว็บที่คุณไข่น้อยยกมาอ้าง - อ้างไปดุ่ยๆ ทั้งที่คุณไม่เข้าใจอะไรเลย - ก็ยังได้ความสอดคล้องกับที่ผมบอกไว้ คือ "รูปฌานจิต" เป็นกุศลอยู่นั่นเอง! ในแหล่งอ้างอิงคือเว็บที่คุณไข่น้อยยกมานั้น ท่านก็ขยายความเอาไว้อย่างชัดเจนแล้ว คือบอกชัดเลยว่า ฌานังคะ หรือ องค์ฌาน  มี ๗ ประการ คือ         ๑. วิตก องค์ธรรมได้แก่ วิตกเจตสิก ที่ในกามจิต ๔๔ (เว้นทวิปัญจวิญญาณ ๑๐) ปฐมฌานจิต ๑๑ รวม ๕๕         ๒. วิจาร องค์ธรรมได้แก่ วิจารเจตสิก ที่ในกามจิต ๔๔ (เว้นทวิปัญจ วิญญาณ ๑๐) ปฐมฌานจิต ๑๑ ทุติยฌาน ๑๑ รวม ๖๖         ๓. ปีติ องค์ ธรรมได้แก่ ปีติเจตสิก ที่ในกามโสมนัสจิต ๑๘ ปฐมฌานจิต ๑๑ ทุติยฌาน ๑๑ ตติยฌาน ๑๑ รวม ๕๑         ๔. เอกัคคตา องค์ธรรมได้แก่ เอกัคคตาเจตสิก ที่ในจิต ๑๑๑ ดวง (เอกัคคตาเจตสิก เป็น "สัพพจิตตสาธารณเจตสิก" เกิดได้ในจิตทุกดวงรวมถึง "ฌานจิต" จะยกเว้นก็แต่ ทวิปัญจวิญญาณจิต ๑๐)         ๕. โสมนัส องค์ ธรรมได้แก่ โสมนัสเวทนาเจตสิก ที่ในโสมนัสสหคตจิต ๖๒ (ในจำนวนนี้มี ฌานจิต ๓๓)         ๖. โทมนัส องค์ธรรมได้แก่ โทมนัสเวทนาเจตสิก ที่ในโทสมูลจิต ๒         ๗. อุเบกขา องค์ธรรมได้แก่ อุเบกขาเวทนาเจตสิก ที่ในอุเบกขาสหคตจิต ๔๗ (ในจำนวนนี้มี จตุถฌานจิต จำตัวเลขไม่ได้) (ที่ทำตัวเอนไว้ใน ๗ ข้อข้างต้น คือคำขยายความโดย จขกท เอง) จะเห็นว่า เว็บอ้างอิงของคุณไข่น้อย เขาก็ชี้ไปที่ "ฌานจิต" คือ ปฐมฌาน ถึง จตุถฌาน ซึ่งเป็น โสภณจิต มิใช่ อกุศลจิต !! ก่อนที่คุณไข่น้อยจะอ้างอะไรนั้น คุณได้ "อ่าน" ก่อนหรือเปล่า? ไม่เชื่อก็ดูที่เว็บที่อ้างนั้น ท่านอธิบายไว้ชัดแล้วว่า         ฌานังคะมี ๗ แต่องค์ธรรมมีเพียง ๕ เท่านั้นคือ วิตก วิจาร ปีติ เอกัคคตา และ เวทนา เพราะโสมนัส โทมนัส อุเบกขา เป็นเวทนาเจตสิกดวงเดียวกัน         ในฌานังคะทั้ง ๗ นี้ เฉพาะโทมนัสเวทนา เป็นได้แต่อกุสลอย่างเดียว ส่วน อีก ๖ นั้นเป็นได้ทั้ง กุสล อกุสล และอพยากตะ ด้วยเหตุนี้จึงรวมฌานังคะ ๗ ซึ่งมีองค์ธรรม ๕ นี้ไว้ในมิสสกสังคหะ         ฌานนั้นผ่องใสไพโรจน์ ดุจพระอาทิตย์ส่องมืดให้สว่างทั่วโลก เผากิเลสให้ แห้งได้ โทมนัสก็เป็นเครื่องเผาและเป็นฝ่ายอกุสล ถ้ามีโทมนัสอยู่ในใจแล้ว ก็เผา หทัยวัตถุให้แห้งได้เหมือนกัน จึงยกมากล่าวไว้ในฌานังคะนี้ด้วย         อีกประการหนึ่ง ประสงค์เอาโทมนัส อันบังเกิดแก่โยคีบุคคลผู้เสื่อมจากฌาน ย่อมมีความโทมนัส เสียใจ (แสดงว่า ไม่ได้ฌานอีกแล้ว ไม่เป็นฌานอีกแล้ว - รูปฌาน)         ฌานังคะทั้ง ๗ นี้ เกิดร่วมกันได้เป็นอย่างมากก็เพียง ๕ เท่านั้น เพราะ โสมนัส โทมนัส อุเบกขาทั้ง ๓ นี้เป็นเวทนาเจตสิกด้วยกัน จึงเกิดร่วมกันไม่ได้         ดังนั้น ปฐมฌานซึ่งเป็นฌานที่มีองค์ฌานประกอบมากที่สุด ก็มีประกอบเพียง ๕ องค์ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา เท่านั้น ตรงไหนครับ? ที่คุณบอกว่า ผมมีความเข้าใจผิดเรื่องฌาน ทั้งในแง่กุศล อกุศล และเจตสิกที่ประกอบในฌาน ? แก้ไขเมื่อ 22 มี.ค. 53 16:09:38 จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 15:32:08

ความคิดเห็นที่ 29 จาก #26 ของคุณ EvaAngelion วิบากอกุศลของการฆ่าคน(อันจะนำไปสู่อบาย) ในกรณีเช่นนี้ น่าจะมาจากเจตนาในขณะจิตที่อธิษฐานฤทธิ์แล้วเกิดฤทธิ์ แต่ขณะจิตที่อยู่ในฌานวิบากก็น่าจะให้ผลแยกไปเป็นอีกแนวหนึ่งต่างหาก? ถูกต้องครับ อกุศลวิบาก เป็นผล ย่อมเกิดจากเหตุ คืออกุศลเท่านั้น ต้องเกิดจากอกุศลจิต กุศลจิต ย่อมไม่บังเกิดเป็น อกุศลวิบากจิต ดังนั้น อกุศลวิบากที่ให้ผลในปฏิสนธิกาลหรือปวัตติกาล ก็ต้องมาจากอกุศลจิต ใน ฌานจิต ซึ่งเป็นจิตฝ่ายดี หากว่ามีมิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ คือตั้งไว้ผิด ฌานจิตนั้น ก็ย่อมให้ผลเป็นวิบากจิตที่ประกอบด้วย "มิจฉา" (แต่ไม่ใช่มิจฉาทิฏฐิที่ประกอบในโลภจิตนะครับ) ซึ่งการได้ฌาน ได้พรหมสมบัติ ได้คุณวิเศษ ได้ฤทธิ์ มโนมยิทธิ ฯลฯ ก็จะเป็นไปในทางที่ใช้ผิดจากที่ชอบที่ควร ก็คือพลาดไปจาก "สัมมา" นั่นเอง เห็นได้จากฤาษีโยคี ที่หน่ายจากการข้องแวะในกาม แล้วก็ปรารถนาจะพ้นจากกาม จึงบำเพ็ญฌาน บางท่านก็เบื่อหน่ายในความมีสัญญา จึงเจริญฌาน เพิกสัญญา แล้วไปสู่อสัญญีภพ คือพรหมที่ไม่ปรากฏจิต ไปเลยก็มี วิถีเหล่านั้น ไม่ใช่ "ฟากโน้น" วิบากของกุศลจิตที่เป็นมิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ จึงส่งผลเป็นกุศลวิบากที่แน่นแฟ้นยิ่งขึ้นในภพต่อๆ ไป เป็นวัฏจักรแห่งความเป็น "มิจฉา" ที่ไม่สิ้นสุด โดยแท้ จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 15:53:16

ความคิดเห็นที่ 30 คำถามของ ท่านเซ็นฯ คือ มหากุศลจิต ที่เป็นพุทธพจน์ อยู่ที่ไหน ? ก็อยู่ในพระอภิธรรมปิฎกนั่นเอง ว่าแต่ ท่านเซ็นฯ จะเกี่ยงว่าพระอภิธรรมปิฎกไม่ใช่พุทธพจน์ หรือเปล่า จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 16:03:41

ความคิดเห็นที่ 31 .             [๓๘] สัมมาสติ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?             สติ ความตามระลึก ความหวนระลึก สติ กิริยาที่ระลึก ความทรงจำ ความไม่เลื่อนลอย ความไม่ลืม  สติ สตินทรีย์ สติพละ ความระลึกชอบ ในสมัยนั้น อันใด นี้ชื่อว่า สัมมา สติ มีในสมัยนั้น             [๓๙] สัมมาสมาธิ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?             ความตั้งอยู่แห่งจิต ความดำรงอยู่แห่งจิต ความมั่นคงอยู่แห่งจิต ความไม่ส่ายไปแห่งจิต ความไม่ฟุ้งซ่านแห่งจิต ภาวะที่จิตไม่ส่ายไป ความสงบสมาธินทรีย์ สมาธิพละ ความตั้งใจชอบ ในสมัยนั้น อันใด นี้ชื่อว่า สัมมาสมาธิ มีในสมัยนั้น.             http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/r.php?B=34&A=600&w=%C1%CB%D2%A1%D8%C8%C5 จากคุณ : Inquirer เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 16:57:12

ความคิดเห็นที่ 32 พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๙  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๒๑ ขุททกนิกาย มหานิทเทส คำว่า เป็นผู้มีสติ ได้แก่เป็นผู้มีสติโดยเหตุ ๔ อย่าง คือ เมื่อเจริญกายานุปัสสนา สติปัฏฐานในกาย ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เมื่อเจริญเวทนานุปัสสนาสติปัฏฐานในเวทนาทั้งหลาย ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เมื่อเจริญจิตตานุปัสสนาสติปัฏฐานในจิต ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เมื่อเจริญ ธรรมานุปัสสนาสติปัฏฐานในธรรมทั้งหลาย ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ. เป็นผู้มีสติโดยเหตุ ๔ อย่างแม้อื่นอีก คือ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะเว้นจากความเป็นผู้ไม่มีสติ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะ เป็นผู้กระทำธรรมทั้งหลายที่ควรทำด้วยสติ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะเป็นผู้กำจัดธรรมทั้งหลายที่เป็น ข้าศึกต่อสติ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะเป็นผู้ไม่หลงลืมธรรมทั้งหลายที่เป็นนิมิตแห่งสติ. เป็น ผู้มีสติโดยเหตุ ๔ อย่างแม้อื่นอีก คือ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะเป็นผู้ประกอบด้วยสติ ชื่อว่า เป็นผู้มีสติ เพราะเป็นผู้อยู่ด้วยสติ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะเป็นผู้คล่องแคล่วด้วยสติ ชื่อว่า เป็นผู้มีสติ เพราะเป็นผู้ไม่หวนกลับจากสติ. เป็นผู้มีสติโดยเหตุ ๔ อย่างแม้อื่นอีก คือ ชื่อว่า เป็นผู้มีสติ เพราะเป็นผู้ระลึกได้ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะเป็นผู้สงบ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะเป็น ผู้ระงับ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะเป็นผู้ประกอบด้วยธรรมของสัตบุรุษ. ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะ พุทธานุสสติ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะธรรมานุสสติ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะสังฆานุสสติ ชื่อว่า เป็นผู้มีสติ เพราะสีลานุสสติ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะจาคานุสสติ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะ เทวตานุสสติ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะอานาปานัสสติ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะมรณานุสสติ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะกายคตาสติ ชื่อว่าเป็นผู้มีสติ เพราะอุปสมานุสสติ. ความระลึก ความ ระลึกถึง ความระลึกเฉพาะ ความระลึก กิริยาที่ระลึก ความทรงจำ ความไม่เลื่อนลอย ความ ไม่หลงลืม สติ สตินทรีย์ สติพละ สัมมาสติ สติสัมโพชฌงค์ เอกายนมรรค ธรรมนี้ เรียก ว่า สติ. บุคคลเป็นผู้เข้าใกล้ เข้าชิด เข้าถึง เข้าถึงพร้อม เข้าไปถึง เข้าไปถึงพร้อม ประกอบ ด้วยสตินี้ บุคคลนั้นเรียกว่า มีสติ.             คำว่า ผู้นั้นเป็นผู้มีสติ ย่อมล่วงพ้นตัณหาอันชื่อว่า วิสัตติกานี้ ในโลกเสียได้ มีความว่า เป็นผู้มีสติ ย่อมข้าม ข้ามขึ้น ข้ามพ้น ก้าวล่วง ล่วงเลย ตัณหาชื่อว่า วิสัตติกานี้ ในโลก เพราะ ฉะนั้น จึงชื่อว่า ผู้นั้นเป็นผู้มีสติ ย่อมล่วงพ้นตัณหาอันชื่อว่า วิสัตติกานี้ ในโลกเสียได้ เพราะ เหตุนั้น พระผู้มีพระภาคจึงตรัสว่า                          ผู้ใด ย่อมเว้นขาดกามทั้งหลาย เหมือนบุคคลเว้นขาดหัวงูด้วยเท้า ผู้นั้น                          เป็นผู้มีสติ ย่อมล่วงพ้นตัณหาอันชื่อว่า วิสัตติกานี้ ในโลกเสียได้. http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=29&A=0&Z=486&pagebreak=0 จากคุณ : NotUndo เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 17:06:03

ความคิดเห็นที่ 33 มาโหวตกระทู้ ชอบกระทู้แบบนี้แหละ ถกสภาวะธรรม ลึกๆ กัน ผู้รู้น้อย ก็ได้ประโยชน์ คือจะได้รู้มากขึ้น ผู้รู้มากก็ได้ประโยชน์ คือได้ตรวจสอบความรู้ของตนให้แม่นยำยิ่งขึ้น แล้วก็ได้สงเคราะห์ผู้รู้น้อย อนุโมทนาทุกท่าน (อย่าพึ่งเฉาะกันนะ เดี๋ยววงจะแตกเสียก่อนจะได้แก่นธรรม) จากคุณ : ชาล้นถ้วย เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 17:28:49

ความคิดเห็นที่ 34 ผมก็ขอเสนอข้อมูลเท่าที่ผมหาได้ก็แล้วกัน จากที่คุณ ระนาดเอกกล่าวว่า "จิตขณะเป็น "ฌาน" คือ จิตฝ่ายดี ดียิ่งกว่ามหากุศลจิตเสียอีก คือได้กุศลแรงกว่า และจิตขณะเป็นฌานก็ ประกอบด้วย สติเจตสิก ปัญญาเจตสิก ด้วย ซึ่งในอกุศลจิต จะไม่มีธรรมชาติฝ่ายดีอย่าง สติ หรือ ปัญญา เกิดร่วมจิตด้วยเลย" จากข้อมูลที่ผมให้ไป " ฌานเป็นได้ทั้งการเพ่งอารมณ์ ที่เป็นกุสลและเพ่งอารมณ์ที่เป็นอกุสล กล่าวคือ ทางฝ่ายอกุสลก็มีใจจิตติด อยู่ในอารมณ์อันเป็นโทษเป็นทุกข์ เช่น คิดทำร้ายเขา ก็ ครุ่นคิดติดอยู่แต่ในอารมณ์ที่เป็นโทสะปองร้ายเขาอยู่เรื่อยไป ทางฝ่ายกุสล ก็มีจิตใจ ใฝ่เพ่งในอารมณ์กัมมัฏฐาน มีกสิณเป็นต้น ให้แนบแน่นในอารมณ์นั้น โดยมุ่งหมาย ประหาร นิวรณ์ธรรม เพื่อกุสลฌานจิตเกิด " " ในฌานังคะทั้ง ๗ นี้ เฉพาะโทมนัสเวทนา เป็นได้แต่อกุสลอย่างเดียว ส่วน อีก ๖ นั้นเป็นได้ทั้ง กุสล อกุสล และอพยากตะ  ด้วยเหตุนี้จึงรวมฌานังคะ ๗ ซึ่งมีองค์ธรรม ๕ นี้ไว้ในมิสสกสังคหะ " ผมยกแค่สี่เพราะมันยาวครับ อยากอ่านเต็มๆไปตาม link ได้ครับ ลองอ่านดีๆนะครับ ปรมัตถธรรมที่เป็นองค์ฌานมี  7  ด้วยอำนาจ  " ฌานปัจจัย " คือ     1.  วิตกเจตสิก     2.  วิจารเจตสิก     3.  ปีติเจตสิก     4.  โทมนัสเวทนาเจตสิก     5.  โสมนัสเวทนาเจตสิก     6.  อุเบกขาเวทนาเจตสิก     7.  เอกัคคตาเจตสิก      เจตสิก  7  ดวงนี้  เป็นองค์ฌานในฝ่าย  "กุสลฌาน"  และ  "อกุสลฌาน"    คือ        เจตสิก  6  ดวงเป็น  องค์ฌาน  ของ  " กุสลฌาน"       ยกเว้น  "โทมนัสเวทนาเจตสิก"                              เจตสิกทั้ง  7  ดวงเป็น  องค์ฌาน  ของ  "อกุสลฌาน"  ได้ทั้งหมด  (  อกุสลฌานได้แก่  มิจฉาสมาธิ  องค์ธรรม คือ  เอกัคคตาเจตสิกที่ประกอบกับ  อกุสลจิตตุปบาททั้ง  12  ดวง ) ที่มาhttp://larndham.org/index.php?showtopic=15622 แบะ http://www.dharma-gateway.com/ubasika/nina/abhidham-22.htm อันนี้เป็น link  อธิบายเพิ่มเติมนะครับ ว่าอะไรในองค์ฌาณเป็นกุศลหรืออกุศล ได้อย่างไร จากคุณ : ไข่น้อย เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 18:40:08

ความคิดเห็นที่ 35 ส่วน ฌาน ของโลกุตรจิต นั้น เป็นดังคุณว่าครับ คือเป็นจิตฝ่ายดี ประกอบด้วย  โสภณเจตสิกและอัญญสมานาเจตสิก ถือว่าเป็นกุศลครับ มีส่วนไหนที่คิดว่าผมยังเข้าใจผิด กรุณาช่วยชี้แจงด้วยนะครับ ขอบคุณครับ จากคุณ : ไข่น้อย เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 18:52:43

ความคิดเห็นที่ 36 คุณไข่น้อยครับ "ฌาน" มีทั้ง อารัมมณูปณิชฌาน และ ลักขณูปณิชฌาน ฌาน ยังแปลว่าการเพ่ง แต่ผมไม่เห็นด้วยที่จะเรียกการครุ่นคิดถึงอกุศลอารมณ์ ว่าการเพ่ง ผมก็ว่าไปตามที่เรียนมา อันที่จริง หากไม่ได้ศึกษาพระอภิธรรม ต่อให้เป็นผู้ทรงฌานจริงๆ ก็อธิบายไม่ได้ ถ้าไม่ได้อาศัยการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้าที่ทรงแสดงไว้ในพระอภิธรรมปิฎก เพราะไม่มีใครที่จะสามารถรู้ได้ว่า "จิต" ขณะใดบ้างประกอบด้วยเจตสิกอะไร องค์ธรรมอะไรอย่างไร รูปฌาน หรือ อารัมมณูปณิชฌาน คือ "โลกียฌาน" ไม่ใช่โลกุตตรจิต นะครับ อย่าสับสน แม้แต่พระอรหันต์เข้าฌาน ก็คือท่านกำลังเข้าโลกียฌาน จิตของพระอรหันต์ขณะเข้าโลกียฌาน ไม่ใช่ โลกุตตรจิต ! โลกุตตรจิต มี ๘ คือ มัคคจิต ๔ ผลจิต ๔ เท่านั้นครับ ฌาน สำหรับโลกุตตรจิต เรียกว่า ลักขณูปณิชฌาน ที่ท่านจัดโลกุตตรจิตว่าเป็นประเภทหนึ่งของ "ฌาน" ก็เพราะ มีองค์ฌานทั้ง ๕ เท่ากับใน โลกียปฐมฌาน นอกจาก มัคคจิต ผลจิตแล้ว ญาณปัญญาในวิปัสสนา ซึ่งเป็น "มหากุศลจิตญาณสัมปยุต" ก็จัดเป็น ฌาน ได้อีก ทั้งๆ ที่มหากุศลญาณสัมปยุตทั่วไปก็มีเจตสิกเท่ากับญาณปัญญา แต่กลับไม่เป็น "ฌาน" .. ก็เพราะเจตสิกในมหากุศลจิต(ญาณสัมปยุต)ทั่วไป ไม่มีบทบาทเป็นองค์ฌาน คือมิได้มีอำนาจในการข่มนิวรณ์ธรรมจนสงบระงับ เรื่อง ฌาน จึงเป็นเรื่องลึกซึ้ง ผมเข้าใจว่าคุณไข่น้อยอาจยังไม่ค่อยคุ้นชินกับคำว่า ฌาน ซึ่งเป็นปัญหาน่าฉงนสำหรับผม ในสมัยที่กำลังศึกษาเหมือนกัน จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 19:23:26

ความคิดเห็นที่ 37 ทีนี้ก็ตอบ #9 ของคุณ เซนเถรวาทฯ (F=9b) อ้างคำที่ผมกล่าวว่า "มหากุศลจิต หรือจิตที่เป็นกุศล พระพุทธเจ้าแสดงไว้ว่า มีทั้งที่ประกอบด้วยปัญญา และไม่ประกอบด้วยปัญญา" ท่านให้อ้างพระพุทธวจนะตามที่พระเถระครั้งปฐมสังคายนาท่านรักษามาด้วย ตรงคำว่า  "มหากุศลจิต"  - ได้ไหมครับ ได้สิครับ จัดให้ :) มหากุศลจิต หรือ กามาวจรกุศลจิต พระพุทธเจ้าแสดงไว้ ๘ ดวง แบ่งเป็นสองประเภทคือ โสมนัสเวทนา กับ อุเบกขาเวทนา อย่างละ ๔ ในแต่ละเวทนา แบ่งได้เป็น ประกอบด้วยปัญญา (ญาณสัมปยุต) และไม่ประกอบด้วยปัญญา (ญาณวิปปยุต) ในจิตที่ประกอบและไม่ประกอบด้วยปัญญา ยังแบ่งเป็น   กุศลที่ "มีกำลังแรง" คือ อสังขาริก แปลว่าดำริเป็นกุศลขึ้นเอง ไม่ประกอบด้วยการชักจูงจากสิ่งใด   กุศลที่ "มีกำลังอ่อน" คือ สสังขาริก แปลว่ากุศลที่ประกอบด้วยการชักจูงจากสิ่งอื่น ไม่ได้ดำริขึ้นเอง จะอ้างอิงพระไตรปิฎกให้ดู โดยว่าไปทีละดวงให้ครบทั้ง ๘ ดวง ดังนี้ พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔  (พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๑) ธรรมสังคณีปกรณ์ จิตตุปปาทกัณฑ์ กุศลธรรม กามาวจรมหากุศลจิต ๘ ฯ บทภาชนีย์ ( พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔  เริ่มจากหน้า ๒๘ ไล่เลขข้อไปตามลำดับ ) จิตดวงที่ ๑ - กามาวจรกุศลจิต สหรคตด้วยโสมนัส สัมปยุตด้วยญาณ        คือ มหากุศลจิต โสมนัสเวทนา ประกอบด้วยปัญญา เกิดขึ้นเองโดยไม่มีการชักจูง        พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔ ข้อ [๑๖ - ๑๒๔]        ( สังเกตว่า ในบทภาชนีย์ ปฐมภาณวาร - พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง เจตสิกที่ประกอบในมหากุศลจิต ดวงที่ ๑ จบลงที่ สุญญตวาร - พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔ หน้า ๔๘ ) จิตดวงที่ ๒ - กามาวจรกุศลจิต สหครคตด้วยโสมนัส สัมปยุตด้วยญาณ มีรูปเป็นอารมณ์ ฯลฯ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือปรารภอารมณ์ใดๆ เกิดขึ้นโดยมีการชักจูง        คือ มหากุศลจิต โสมนัสเวทนา ประกอบด้วยปัญญา เกิดขึ้นโดยมีการชักจูง        พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔ ข้อ [๑๒๕] จิตดวงที่ ๓ - กามาวจรกุศลจิต สหรคตด้วยโสมนัส วิปปยุตจากญาณ มีรูปเป็นอารมณ์ ฯลฯ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือปรารภอารมณ์ใดๆ        คือ มหากุศลจิต โสมนัสเวทนา ไม่ประกอบด้วยปัญญา เกิดขึ้นเองโดยไม่มีการชักจูง        พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔ ข้อ [๑๒๖ - ๑๒๘] จิตดวงที่ ๔ - กามาวจรกุศลจิต สหรคตด้วยโสมนัส วิปปยุตจากญาณ มีรูปเป็นอารมณ์ ฯลฯ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือปรารภอารมณ์ใดๆ เกิดขึ้นโดยมีการชักจูง        คือ มหากุศลจิต โสมนัสเวทนา ไม่ประกอบด้วยปัญญา เกิดขึ้นโดยมีการชักจูง        พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔ ข้อ [๑๒๙] จิตดวงที่ ๕ - กามาวจรกุศลจิต สหรคตด้วยอุเบกขา สัมปยุตด้วยญาณ มีรูปเป็นอารมณ์ ฯลฯ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือปรารภอารมณ์ใดๆ        คือ มหากุศลจิต อุเบกขาเวทนา ประกอบด้วยปัญญา เกิดขึ้นเองโดยไม่มีการชักจูง        พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔ ข้อ [๑๓๐ - ๑๓๓] จิตดวงที่ ๖ - กามาวจรกุศลจิต สหรคตด้วยอุเบกขา สัมปยุตด้วยญาณ มีรูปเป็นอารมณ์ ฯลฯ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือปรารภอารมณ์ใดๆ เกิดขึ้นโดยมีการชักจูง        คือ มหากุศลจิต อุเบกขาเวทนา ประกอบด้วยปัญญา เกิดขึ้นโดยมีการชักจูง        พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔ ข้อ [๑๓๔] จิตดวงที่ ๗ - กามาวจรกุศลจิต สหรคตด้วยอุเบกขา วิปปยุตจากญาณ มีรูปเป็นอารมณ์ ฯลฯ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือปรารภอารมณ์ใดๆ        คือ มหากุศลจิต อุเบกขาเวทนา ไม่ประกอบด้วยปัญญา เกิดขึ้นเองโดยไม่มีการชักจูง        พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔ ข้อ [๑๓๕ - ๑๓๗] จิตดวงที่ ๘ - กามาวจรกุศลจิต สหรคตด้วยอุเบกขา วิปปยุตจากญาณ มีรูปเป็นอารมณ์ ฯลฯ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือปรารภอารมณ์ใดๆ เกิดขึ้นโดยมีการชักจูง        คือ มหากุศลจิต อุเบกขาเวทนา ไม่ประกอบด้วยปัญญา เกิดขึ้นโดยมีการชักจูง        พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔ ข้อ [๑๓๘] กามาวจรมหากุศลจิต ๘ จบ ทุติยภาณวาร จบ ( พระอนุรุทธาจารย์ ผู้เรียบเรียง "อภิธัมมัตถสังคหะ" ท่านเก่งมากเลยนะครับ เก่งเสียจนผมเชื่อว่า ผลงานชิ้นนี้ไม่น่าจะเป็นผลจากสติปัญญาของปุถุชนคนธรรมดา ) แก้ไขเมื่อ 22 มี.ค. 53 19:45:41 จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 19:41:00

ความคิดเห็นที่ 38 อันนี้ถามเฉยๆ คำว่าวิปยุต, สัมปยุต, สหครคตแปลว่าอะไร จากคุณ : เออ นะ เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 19:54:09

ความคิดเห็นที่ 39 ความคิด เห็นที่ 30   [ถูกใจ]  [แจ้งลบ]   คำถามของ ท่านเซ็นฯ คือ มหากุศลจิต ที่เป็นพุทธพจน์ อยู่ที่ไหน ? ก็อยู่ในพระอภิธรรมปิฎกนั่นเอง ว่าแต่ ท่านเซ็นฯ จะเกี่ยงว่าพระอภิธรรมปิฎกไม่ใช่พุทธพจน์ หรือเปล่า จาก คุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 16:03:41 [แก้ไข] **************************************************                                        (๑) ผม เสนอว่า "พระอภิธรรมปิฎก (๗ คัมภัรี์) "ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ เมื่อ เทียบกับ พระ สุตตันตปิฎก" คุณระนาดเอก จะ คัดค้าน ""พระอภิธรรมปิฎก (๗ คัมภัรี์) "ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ เมื่อ เทียบกับ พระ สุตตันตปิฎก"" ไหมครับ ย้ำำ คำว่า "ไม่ อยู่ในรูป พระพุทะวจนะ เมื่อ เทียบกับ พระ สุตตันตปิฎก" นะครับ                                            (๒)                                        ตัวอย่าง พระพุทธวจนะ = พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๒ (เล่มสีฟ้า ของมหาจุฬาฯ พระบาลีไทย ฯ หน้า ๓๓๘ = พระสุตตันตปิฎก               --- ตรัส คำว่า "อภิเจตสิก" ----- ได้ฌานสี่ (จากความจำ) ใน พระอภิธรรมปิฎก ๗ คัมภีร์ --- มี คำว่า "อภิเจตสิก" ไหมครับ ? ถ้ามี ช่วย กรุณา บอกด้วย (ขอขอบพระคุณล่วงหน้า)                                          (๓)                     พิจารณาด้วยเหตุผล ตาม (๑) และ (๒)         แล้ว พิจารณา ตามที่คุณระนาดเอก เสนอ ใน คคห 30 ว่า  "ว่าแต่ ท่านเซ็นฯ จะเกี่ยงว่าพระอภิธรรมปิฎกไม่ใช่พุทธพจน์ หรือเปล่า"                                              ตกลง คุณระนาดเอก ---- ยังจะ เสนอว่า ผม (เซ็นฯ) เกี่ยงว่า "พระอภิธรรมปิฎกไม่ใช่พุทธพจน์ หรือเปล่า"" --- อยู่อีกหรือครับ                                         สรุป ๑ "พระอภิธรรมปิฎกไม่ใช่พุทธพจน์"  "เมื่อ เทียบกับ" "พระสุตตันตปิฎก" " ตามที่ พระเถระครั้งปฐมสังคายนา"  "ท่าน รักษาสืบมา" ---- อ้าง มหาปรินิพพานสูตร คือ พระสุตตันตปิฎก - พระพุทธวจนะ ที่ตรัสไว้ว่า "ธรรม วินัย ที่ตถาคตแสดงบัญญัติไว้แล้ว  จักเป็นศาสดาของพวกเธอในกาลที่เราล่สวงลับไป"                                      สรุป ๒ คุณระนาดเอก ยังจะ สำคัญมั่นหมายยึดมั่นอยู่ว่า " ข้อความใน พระอภิธรรมปิฎก ๗ คัมภีร์ คือ พระพุทธวจนะ เช่นเดียวกันกับ ข้อความใน พระสุตตันตปิฎก ชั้น พระพุทธวจนะ" ... ใช่ไหมครับ ? (ดังที่ เสนอ คคห 37 นั่น โดยเฉพาะข้อความ --- มหากุศลจิต หรือ กามาวจรกุศลจิต พระพุทธเจ้าแสดงไว้ ๘ ดวง)                                      หมายเหตุ ๑ ขอให้ ชาวพุทธ พิจารณา "พระพุทธวจนะ ที่ตรัสไว้ว่า" ----  "ธรรม วินัย ที่ตถาคตแสดงบัญญัติไว้แล้ว  จักเป็นศาสดาของพวกเธอในกาลที่เราล่สวงลับไป" ---- (จากความจำ)                 ------- อย่าลืม พระบรมศาสดา ยังทรงยังอยู่ -------                                      หมายเหตุ ๒       ----- ตรัส คำว่า "อภิเจตสิก" ----- ได้ฌานสี่ (จากความจำ) นั้น ขอให้ พิจารณา "ตาม พระพุทธวจนะ ตามพระสุตตันตปิฎก" เพื่อ กำหนดว่า --- ทรงหมายถึง อะไร?   ----  ขอให้พิจารณา ที่ตรัส "อุทเทสแห่งสัมมาสมาธิ" (คือ ฌานสี่) มหา  ที  ๑๐/๓๔๙/๒๙๙                 ------- อย่าลืม พระบรมศาสดา ยังทรงยังอยู่ ------- จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 21:09:01

ความคิดเห็นที่ 40 สหรคต แปลว่า ไปด้วยกัน, กำกับกัน, ร่วมกัน, ประกอบกัน เช่น จิตสหรคตคือ ด้วยราคะ หมายถึงจิตมีความกำหนัด. สัมปยุต ที่แปลว่า ประกอบกัน นั้น หมายความว่า เกิดพร้อมกัน ดับพร้อมกัน ญาณสัมปยุต คือ ประกอบด้วยญาณ ญาณนั้นสัมปยุตด้วยลักษณะนี้   คือ  เกิดพร้อมกัน   (เอกุปฺปาทา)  ดับพร้อมกัน  (เอกนิโรธา) มีวัตถุเดียวกัน   (เอกวตฺถุกา)   มีอารมณ์เดียวกัน   (เอการมฺมณา) วิปยุต คือ ไม่ประกอบด้วย จากคุณ : EvaAngelion เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 21:28:25

ความคิดเห็นที่ 41 ขออภิปรายร่วมด้วยครับ #29 อ่านแล้วก็นึกถึงความน่ากลัวของการตั้งจิตไว้ผิดซึ่งอันตรายกว่าอะไรทั้งปวง ผู้มีกำลังมาก ได้ฌานได้อะไร แต่ตั้งจิตไว้ผิด ดิ่งไปในทางมิจฉา กลับกลายเป็นแน่วแน่เฉออกห่างไปจากมรรค แก้ไขยากกว่าคนธรรมดาเสียอีก #32 ตามนัยพระอภิธรรม สติ มีความจำ(สัญญา) ที่มั่นคง  หรือสติปัฏฐานสี่   เป็นเหตุใกล้ให้เกิด "ถิรสัญญา" เป็นเหตุใกล้ ให้เกิด "สติ"( “ถิร” แปลว่า เสถียร) ในพระอภิธัมมัตถสังคหะกล่าวถึงเหตุใกล้ไว้ มี 17 ประการ เช่น -สติเกิดขึ้น โดยระลึกถึงเหตุการณ์ที่ตนได้รับความสุขที่ประทับใจ เมื่อนึกถึงก็จะจำเรื่องต่าง ๆ ได้ -สติเกิดขึ้น เนื่องจากความทุกข์ที่ได้รับเมื่อระลึกถึงก็จะจดจำได้ -สติเกิดขึ้น เพราะการทรงจำเรื่องราวต่าง ๆ ที่ศึกษาค้นคว้า แล้วจำเรื่องราวต่าง ๆ ได้ -สติเกิดขึ้น เพราะการบันทึกไว้ เมื่อดูบันทึกก็จำได้ โดยในคนทั่วๆไป ก็คงมีสัญญาเป็นเหตุใกล้ให้เกิดสติในชีวิตประจำวัน ตามปกติ ดังที่คุณ NotUndo ยกมา ผู้มีสติโดยเหตุ ๔ คือสติปัฏฐานสี่ดังที่กล่าวในพระสูตร ย่อมเป็นสัมมาสติ ในการปฏิบัติ “ถิรสัญญา” ก็คือ การที่จิตจำสภาวะได้แม่นยำ พูดง่ายๆ คือ ฝึกบ่อยๆ จนจิตจำสภาวะได้ บังเกิดเป็นสติที่ถูกต้อง และยังปัญญาให้แก่กล้าขึ้นต่อไป ...ว่าแล้วก็พากเพียรฝึกกันต่อไปเถิด จะเกิดผล แก้ไขเมื่อ 22 มี.ค. 53 22:42:59 จากคุณ : EvaAngelion เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 22:36:16

ความคิดเห็นที่ 42 ท่านเซนฯ ครับ ท่านถามหา มหากุศลจิต ในรูปพุทธพจน์.. ผมก็ยกพระไตรปิฎกที่ใช้กันอยู่ในเมืองไทย มาให้ท่านดู ซึ่งก็เป็นพระไตรปิฎกชุดเดียวกะที่ท่านนักปราชญ์ทั้งหลายท่านใช้กัน เช่นท่านพุทธทาส เป็นต้น ก็ใช้พระไตรปิฎกชุดนี้ ที่มหิดลเขาเอาไปทำพระไตรปิฎกคอมพิวเตอร์ ถวายในหลวง ก็พระไตรปิฎกฉบับที่ใช้กันในเว็บ 84000.org ฉบับนี้แหละ ที่ท่านเซนบอกว่า "พระอภิธรรมปิฎก (๗ คัมภีร์) ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ เมื่อ เทียบกับ พระ สุตตันตปิฎก" นั้น ผมจนด้วยเกล้า ทั้งเนื้อทั้งตัวผมก็มีอยู่เท่านี้แหละครับ สหธรรมิกที่มองไม่เห็น อุตส่าห์มาช่วยดันให้กระทู้ขึ้นโหวตอันดับหนึ่งแล้ว ( อุว้าวว ) ท่านก็ช่วยรับรองพระไตรปิฎกให้ครบ ๔๕ เล่มสักหน่อยไม่ได้เหรอครับ ผมจะได้มีหน้ามีตากะเขาบ้าง ถ้าไม่ได้ ISO ของท่านสักคน พอดีพอร้าย จะกลายเป็นกระทู้นำเข้าจากจีน Made in China ไปเลยอ้ะ เฮียจะทำกับผมได้ลงคอเลยหรอ จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 22:45:26

ความคิดเห็นที่ 43 มีโอกาสกลับไปพิจารณา #34 ของคุณไข่น้อย ผมว่าการอ้างอิงนั้น ควรอ้างพระไตรปิฎกหรืออรรถกถา อย่าไปอ้าง "ความคิดเห็น" ตามเว็บต่างๆ เลย เอามาคุยกันสนุกๆ ก็พอได้ แต่จะใช้เป็น "หลักฐาน" เพื่อหาข้อยุตินั้น ไม่ได้ เหมือนกับตามเว็บตาม Blog ที่บอกว่า พระเกจิองค์นั้นองค์นี้เป็นพระอรหันต์ นิพพานเมื่อนั่นเมื่อนี่ ถ้าอ่านแล้วยังความเลื่อมใสให้ฟูขึ้น ให้เราปรารภความเพียรได้ดีขึ้น ก็เอาเถิด แต่จะเอามาวิจัยให้ได้ข้อยุติว่า พระอรหันต์เป็นอย่างไร ไม่ได้หรอกครับ เอาง่ายๆ ก็คือ "องค์ฌาน" ที่คุณไข่น้อยอ้างว่ามี ๗ ก็เป็นความเข้าใจคลาดเคลื่อนของคุณเอง ไม่มีหรอกครับ องค์ฌานมี ๗ - มีแค่ ๕ เท่านั้นแหละ (ปฐมฌาน) ถ้าจะอ้างอิงแหล่งใกล้ ก็อาศัยพระอภิธรรมปิฎกที่ยกมาแสดงกันในกระทู้นี้ก็ได้ พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔ พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๑ ธรรมสังคณีปกรณ์ สุญญตวาร http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=34&A=1093&Z=1143&pagebreak=0 [๑๐๖] ฌาน มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?            วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา นี้ชื่อว่า ฌาน มีในสมัยนั้น. อย่างที่คุณไข่น้อยนับเอานั้น ก็ไม่ถูก เพราะ โสมนัสเวทนา โทมนัสเวทนา อุเบกขาเวทนา ก็เป็น "เวทนาเจตสิก" ดวงเดียวเท่านั้นเอง ไม่ควรจะนับเป็น ๓ หากคุณยังติดใจว่า "อกุศลฌาน" มีอยู่จริง แถมยังบอกว่าอกุศลฌาน มี "องค์ฌาน" ด้วยอีก ตามที่คุณกล่าว(และอ้าง)ว่า ๑. เจตสิกทั้ง 7 ดวงเป็น "องค์ฌาน" ของ "อกุสลฌาน" ได้ทั้งหมด ๒. (จาก คคห #17) ".. ธรรมที่เพ่งอารมณ์ก็ดี หรือ ธรรมที่เผาปฏิปักษ์ก็ดี ธรรมนั้นเรียกว่า ฌาน" คุณช่วยแจกแจงให้ดูหน่อยได้ไหมว่า "องค์ฌานทั้ง ๗ ดวง" ของ "อกุศลฌาน" ของคุณ เผาธรรมอันเป็นปฏิปักษ์ต่ออกุศลฌาน ข้อไหนบ้าง ? ลองค้นคว้าดูนะครับ พบเจออะไรดีๆ ก็มาอภิปรายกันต่อ แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 53 02:04:01 จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 22 มี.ค. 53 23:37:58

ความคิดเห็นที่ 44 เรื่ององค์ฌาณ ผมไม่ได้นับเองนะครับ ตาม พระอภิธัมมัตถสังคหะ ปริจเฉทที่ 7 สมุจจยสังคหวิภาค มิสสกสังคหะกองที่ ๒ ฌานังคะ ๗ หน้า ๒๓ "ฌานังคะ หรือ องค์ฌาน" "ฌานังคะมี ๗ แต่องค์ธรรมมีเพียง ๕ เท่านั้นคือ วิตก วิจาร ปีติ เอกัคคตา และ เวทนา เพราะโสมนัส โทมนัส อุเบกขา นี้เป็นเวทนาเจตสิกดวงเดียวเท่านั้น " คุณต้องแยกนิยามองค์ฌานที่มีอยู่ กับ องค์ธรรมที่ปรากฏ ครับ และจาก "ในฌานังคะทั้ง ๗ นี้ เฉพาะโทมนัสเวทนา เป็นได้แต่อกุสลอย่างเดียว ส่วน อีก ๖ นั้นเป็นได้ทั้ง กุสล อกุสล และอพยากตะ ด้วยเหตุนี้จึงรวมฌานังคะ ๗ ซึ่งมีองค์ธรรม ๕ นี้ไว้ในมิสสกสังคหะ " สามารถสรุปได้ตามความเห็นที่ 34 ครับ ลองพิจารณาดูนะครับ ส่วนเว็บต่างๆผมยกขึ้นเพื่อประกอบการพิจารณาครับ เพื่อให้เกิดมุมมองต่างๆกันออกไป การตัดสินใจขึ้นกับบุคคลนั้นๆ ส่วนที่คุณระนาดเอกเสนอมาเพิ่ม จะพยายามค้นคว้าดูนะครับ จากคุณ : ไข่น้อย เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 02:27:38

ความคิดเห็นที่ 45 คคห#44 ของคุณไข่น้อย อย่างนี้แหละครับที่เจ๋ง คือต้องยืนหลักการ ไม่ใช่ยืนกราน ผมชักจะเริ่มเห็นด้วยกับคุณไข่น้อยว่ามี "องค์ฌาน" ใน "อกุศลฌาน" ซะแล้วซี นี่ไง ดูนี่ พระไตรปิฎก เล่มที่ ๔๐  พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๗ มหาปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๑ ฯลฯ [๕๙๐] อกุศลธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม โดยฌานปัจจัย            คือ องค์ฌานที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ โดยฌานปัจจัย [๕๙๑] อกุศลธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรม โดยฌานปัจจัย            คือ องค์ฌานที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูป โดยฌานปัจจัย [๕๙๒] อกุศลธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมและอัพยากตธรรม โดยฌานปัจจัย            คือ องค์ฌานที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ และจิตตสมุฏฐานรูป โดยฌานปัจจัย . . . . . . . . . . . . . . แต่เห็นแล้วก็ยังมึนอยู่ ลองมาแบ่งกันมึนซะบ้าง ก็ดีนะครับ กระทู้นี้ยากจัง เขียนอะไรก็ยาก คนอ่านก็บ่น จากมิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ ไปสู่ "อกุศลฌาน" ผมพยายามจินตนาการว่า อกุศลฌาน จะเป็นไปได้อย่างไร ใจมันก็คอยนึกไปถึง "มหัคคตวิถี" ซะทุกที ยังมโนภาพไม่ออกเลยว่า "อกุศลจิต" จะเรียงตัวเป็น "ฌานวิถี" ได้อย่างไร แต่ก็ไม่แน่นะครับ วิปัสนาญาณ ก็เป็น ลักขณูปณิชฌาน เป็นฌานเหมือนกัน และก็เป็น "กามวิถี" ซึ่งไม่เห็นจะต้องเป็นกระแสยาวๆ แบบ โลกียฌาน เลย ทำไม "อกุศลฌาน" จะเป็น "ฌาน" ไม่ได้ - จริงมั้ยล่ะ เดี๋ยวถ้าได้เรื่อง ในสองสามวันนี้ ผมจะมาต่อเรื่อง อกุศลฌาน ให้นะครับ (ฝันไปเหอะ) เอ้า ท่านผู้รู้ทั้งหลาย อย่ามัวนั่งอมยิ้มในความง่าวของผม ออกมาช่วยเฉลยหน่อยเร้ว จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 03:59:36

ความคิดเห็นที่ 46 อกุศลฌาณนี้ น่าจะเริ่มต้นได้จาก อกุศลวิตก ครับ พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๑ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๓ ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค.. [๒๒๘> ดูกรผู้มีอายุทั้งหลาย ธรรมมีประเภทละ ๓ๆ ที่พระผู้มีพระภาค ผู้ทรงรู้ทรงเห็น เป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้นตรัสไว้โดยชอบแล้ว มีอยู่แล พวกเราทั้งหมดด้วยกันพึงสังคายนา ไม่พึงกล่าวแก่งแย่งกันในธรรมนั้น การ ที่พรหมจรรย์นี้จะพึงยั่งยืนตั้งอยู่นาน นั้นพึงเป็นไปเพื่อประโยชน์แก่ชนมาก เพื่อความสุขแก่ชนมาก เพื่อความอนุเคราะห์แก่โลก เพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล เพื่อความสุข แก่เทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ธรรมมีประเภทละ ๓ๆ เป็นไฉน.. อกุศลวิตก ๓ อย่าง ๑. กามวิตก [ความตริในทางกาม> ๒. พยาปาทวิตก [ความตริในทางพยาบาท> ๓. วิหิงสาวิตก [ความตริในทางเบียดเบียน> จาก พระอภิธัมมัตถสังคหะ ที่ผมกล่าวถึงก่อนหน้านี้ กล่าวว่า " อนึ่ง องค์ฌานทั้ง ๕ นั้น วิตก เจตสิก องค์เดียวเป็นปัจจัยอันสำคัญขององค์ ฌานทั้งหลาย เจตสิกอีก ๔ จะมีกำลังจัดเป็นองค์ฌานได้นั้น ก็เพราะได้อาศัยมา จากวิตก อันเป็นปัจจัยพิเศษเป็นมูลเดิมมาก่อนแล้วแต่ตอนต้น ถ้าจิตใดไม่ได้ปัจจัย ไปจากวิตก หรือจิตที่ไม่สามารถจะมีวิตกประกอบได้แล้วไซร้ จิตนั้นก็ไม่นับว่า ประกอบด้วย องค์ฌาน ถึงแม้ว่าเจตสิกอื่นที่เป็นองค์ฌานได้ จะประกอบอยู่ในจิตนั้น ด้วยก็ตาม เจตสิกเหล่านั้นก็ไม่นับว่าเป็นองค์ฌาน          เจตสิกที่นับว่าเป็นองค์ฌานได้นั้น ต้องเป็นเจตสิกที่ประกอบในจิต ๗๙ ดวง หรือ ๑๑๑ ดวง เว้นทวิปัญจวิญญาณ ๑๐ เพราะทวิปัญจวิญญาณ ๑๐ นี้ ไม่ ประกอบด้วยวิตกเจตสิก ดังมีข้อสังเกตดังนี้ ." อันนี้คือ คำสอนของสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เกี่ยวกับ กุศลวิตก และอกุศลวิตกครับ http://www.dharma-gateway.com/monk/preach/somdej/sd-245.htm แต่ในคำสอนท่านให้รู้และละอกุศลวิตกครับ จึงไม่รู้ว่าโดยทั้งหมดจะเป็นยังไง จากแหล่งข้อมูลนี้  ลองเข้าไปอ่านดูทั้งหมดนะครับ http://thaimisc.pukpik.com/freewebboard/php/vreply.php?user=dokgaew&topic=2372&page=1 มีกล่าวไว้ครับ แต่ไม่ทราบแหล่งที่มาที่ชัดเจน ดังนี้ "การกระทำใดๆหากมีองค์ฌาณทั้ง 5 เข้ามาอุดหนุนแล้ว ย่อมทำให้การกระทำต่างๆเป็นไปอย่างมีระเบียบ และเป็นไปตามความประสงค์ หากปราศจากอำนาจขององค์ฌาณที่มาเป็นปัจจัยแล้ว ย่อมกระทำไม่ตรงต่อสิ่งนั้น การพูดจาก็อาจจะเลอะเลือนได้ การเพ่งอารมณ์ย่อมเป็นไปพร้อม กุศล อกุศล และ อัพพยากต ได้ทั้งสิ้น ตัวอย่าง ในกุศล เช่น องค์ฌาณ 5 ที่ในกุศลจิตทั้ง 21 ดวง เป็นปัจจัยแก่ กุศลจิตทั้ง 21 เจตสิกที่ประกอบร่วมกับกุศลเหล่านี้ และกุศลจิตตชรูป หรือรูปที่เกิดพร้อมกับกุศลจิต ตัวอย่างในอกุศล เช่น องค์ฌาณ 5 ที่ในอกุศลจิตทั้ง 12 ดวง เป็นปัจจัยแก่ อกุศลจิตทั้ง 12 เจตสิกที่ประกอบร่วมกับอกุศลเหล่านี้ และอกุศลจิตตชรูป หรือรูปที่เกิดพร้อมกับอกุศลจิต และ แม้แต่ในอัพพยากตก็มีฌาณปัจจัยได้ ได้แก่ องค์ฌาณ 5 ที่ในวิบากจิตตุปบาท 26 และกิริยาจิตตุปบาท 20 ที่เกิดขึ้นในขณะปฏิสนธิ หรือ เกิดขึ้นภายหลังก็ตาม เป็นปัจจัยแก่ วิบากจิตตุปบาท 26 กิริยาจิตตุปบาท 20 และ วิบากจิตตชรูป(รูปที่เกิดพร้อมกับวิบากจิต) และปฏิสนธิกัมมชรูป( รูปที่เกิดพร้อมกันกับปฏิสนธิจิต) หมายเหตุ อัพพยากต ในที่นี้ ได้แก่ อะไรบ้าง ได้แก่ วิ ปากจิต 26 (เว้นทวิปํญจวิญญาณ 10) กิริยาจิต 20 เจตสิกที่ประกอบร่วม วิบากจิตตชรูป(รูปที่เกิดพร้อมกับวิบากจิต) และปฏิสนธิกัมมชรูป( รูปที่เกิดพร้อมกันกับปฏิสนธิจิต) และทั้งหมดก็มิใช่กุศล หรือ อกุศล" ถ้าบุคคลใดพอทราบที่แหล่งที่มาของข้อมูลในชั้นต้นๆ ช่วยบอกหน่อยนะครับ ในความคิดเห็นนี้ มีการใส่ความเห็นของผมลงไปด้วยในส่วนต้นนะครับ ขอตัวไปนอนก่อนครับ รู้สึกว่าจะติดลมบนมากเกินไป จากคุณ : ไข่น้อย เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 04:52:52

ความคิดเห็นที่ 47 ความคิด เห็นที่ 30   [ถูกใจ]  [แจ้งลบ]   คำถามของ ท่านเซ็นฯ คือ มหากุศลจิต ที่เป็นพุทธพจน์ อยู่ที่ไหน ? ก็อยู่ในพระอภิธรรมปิฎกนั่นเอง ว่าแต่ ท่านเซ็นฯ จะเกี่ยงว่าพระอภิธรรมปิฎกไม่ใช่พุทธพจน์ หรือเปล่า จาก คุณ : ระนาดเอก ************************************************** ความคิดเห็นที่ 42 (๑) ผม (ระนาดเอก) ก็ยกพระไตรปิฎกที่ใช้กันอยู่ในเมืองไทย มาให้ท่านดู ... (๒) ที่ท่านเซนบอกว่า "พระอภิธรรมปิฎก (๗ คัมภีร์) ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ เมื่อ เทียบกับ พระ สุตตันตปิฎก" นั้น ผม (ระนาดเอก) จนด้วย เกล้า ทั้งเนื้อทั้งตัวผมก็มีอยู่เท่านี้แหละครับ ผม (เซนฯ) ยกตัวอย่าง พระสุตตันตปิฎก ----- ได้ตรัส คำว่า  "อภิเจตสิก" (ตามที่พระเถระครั้งปฐมสังคายนาท่านรักษามา) แล้ว พระอภิธรรมปิฎก (๗ คัมภีร์) --- กล่าวถึง "อภิเจตสิก" ตามที่พระเถระครั้งปฐมสังคายนาท่านรักษามา ไหมครับ พระอภิธรรมปิฎก (๗ คัมภีร์) --- กล่าวถึง "เจตสิก ๕๒" ตามที่พระเถระครั้งปฐมสังคายนาท่านรักษามา ไหมครับ พิจารณาตาม หลักฐานชั้นปฐมภูมิ --- คุณระนาดเอก "ยังจะไ "ใช้คำว่า "จนด้วย เกล้า ทั้งเนื้อทั้งตัวผมก็มีอยู่เท่านี้แหละครับ" ---- อยู่อีกหรือครับ? หรืออาจเป็นไปได้ไหมว่า เพราะ "อภิธัมมัตถสังคหะ" ที่คุณระนาดเอก "นิยม" + บูชายิ่ง" ตาม คคห 37 --- ข้อความ "( พระอนุรุทธาจารย์ ผู้เรียบเรียง "อภิธัมมัตถสังคหะ" ท่านเก่งมากเลยนะครับ เก่งเสียจนผมเชื่อว่า ผลงานชิ้นนี้ไม่น่าจะเป็นผลจากสติปัญญาของปุถุชนคนธรรมดา ) " ทำให้ "ผม (ระนาดเอก) จนด้วย เกล้า ทั้งเนื้อทั้งตัวผมก็มีอยู่เท่านี้แหละครับ" เมื่อ ต้อง พิจารณา ว่า (๑) "พระอภิธรรมปิฎก (๗ คัมภีร์) ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ เมื่อ เทียบกับ พระ สุตตันตปิฎก" (๒) เมื่อ "พระอภิธรรมปิฎก (๗ คัมภีร์) ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ เมื่อ เทียบกับ พระ สุตตันตปิฎก" ดังนั้น "อภิธัมมัตถสังคหะ" โดยพระอนุรุทธาจารย์ ผู้เรียบเรียง  ก็ยิ่ง ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ เมื่อ เทียบกับ พระอภิธรรม ๗ คัมภีร์ - ที่ผม เสนอว่า -- "พระอภิธรรมปิฎก (๗ คัมภีร์) ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ (๓) ไม่ใช่แต่ ผม เท่านั้น ที่ เสนอว่า --"พระอภิธรรมปิฎก (๗ คัมภีร์) ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ ท่านผู้รู้ เช่น "เสฐียรพงษ์ วรรณปก" - เปรียญ ๙ ประโยค ขณะเป็นสามเณร + B.A. Honours (Oriental Studies) University of Cambridge, England + M.A.(Oriental Studies) University of Cambridge, England หน้าที่การงาน (จากหังปกหนังสือ ตามภาพ) รองศาสตราจารย์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปาการ + ภาคีสมาชิกราชบัณฑิตยสถาน หน้า ๔๕ ๓ อภิธรรมปิฎก อภิธรรมปิฎก เพิ่มเติมภายหลัง ฯลฯ ---- พระอภิธรรมปิฎกนั้น  นักวิชาการทั้งหลาย เขายอมรับกันแล้วว่า เป็นผลงานซึ่งเกิดขึ้นภายหลัง อันนี้ ไม่ว่าจะพิจารณาในแง่ภาษาหรือในแง่ประวัติศาสตร์  ไม่มีข้อสงสัยใดๆ ทั้งสิ้น ฯลฯ                                    สรุป ก็ในเมื่อ  "พระพุทธวจนะ จาก พระสุตตันตปิฎก แปลไทย  มีอยู่ (หลายสำนวนแปล) ตรัส ข้อธรรมะไว้ ฯลฯ" แล้ว เหตุไฉน จึง ไปเพลินใน อะไรอื่นไปจาก "ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ" เล่า? 3 บรรทัดบน ----- คุณระนาดเอก ยังจะ ยืนยัน ข้อความที่เสนอแล้วว่า "ผมจนด้วยเกล้า ทั้งเนื้อทั้งตัวผมก็มีอยู่เท่านี้ แหละครับ" อยู่อีกหรือ ครับ?                                          หมายเหตุ ๑ พิจารณา --- >แล้ว เหตุไฉน จึง ไปเพลินใน อะไรอื่นไปจาก "ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ" เล่า? นะครับ <---- พุทธบริษัทของ พระบรมศาสดา พระองค์นี้ ....                                          หมายเหตุ ๒ ข้อความ --- สหธรรมิกที่มองไม่เห็น อุตส่าห์มาช่วยดันให้กระทู้ขึ้นโหวตอันดับหนึ่งแล้ว ( อุว้าวว wink) <-----แปลว่า ????? สิ่งที่ผม เสนอ คือ ป่า  + พระพุทธวจนะ พระสูตรใด (จากความจำ หรือ อ้างอิง) ก็ เพื่อ " ให้ ชาวพุทธ สาวกของพระบรมศาสดา  ตามศึกษษา คือ รักษา พระสัทธรรม อัน พระผู้มีพระภาคเจ้า แสดง บัญญัติไว้ดีแล้ว"  หรือ คือ "พระบรมศาสดา ยังทรงยังอยู่"      ผม เซนเถรวาทฯ ไม่มี เจตนา อะไรอื่น เกินไปจาก 4 บรรทัดบน ดังนั้น "ถ้า" กระทู้นี้ คุณระนาดเอก ตั้งขั้น เพื่อ ผล คือ เพื่อ ---- สหธรรมิกที่มองไม่เห็น อุตส่าห์มาช่วยดันให้กระทู้ขึ้นโหวตอันดับหนึ่งแล้ว ( อุว้าวว wink)  ละก็ ----- ขอให้ กำหนดว่า ผม (เซนฯ)  ไม่ ได้เข้ามา เพื่อขัดขวางหรือเพื่ออะไรๆ กับ----- "อุตส่าห์มาช่วยดันให้กระทู้ขึ้นโหวตอันดับหนึ่งแล้ว"  นะครับ จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 07:20:29

ความคิดเห็นที่ 48 คุณระนาดเอกใน #45 พยายามจินตนาการว่า "อกุศลฌาน จะเป็นไปได้อย่างไร" ตรงนี้อาจเพราะยังไม่เคยได้ทราบ หรือได้ศึกษาด้านการเจริญสมาธิในแนวไสยศาสตร์ หรือการทำอาถรรพ์เวทย์ (หรือเคยศึกษาแต่อาจจะลืมไปแล้ว) หากศึกษาการทำสมาธิแนวนี้แล้วก็จะเข้าใจครับ... หลักการง่ายๆ คือ ให้มีอารมณ์อันใดสักอย่างหนึ่งที่ทำให้จิตนิ่งได้ เป็นไปตามที่ต้องการ แล้วเอามากำหนด เอามาบริกรรมภาวนาไปเรื่อยๆ หลายๆ คาบ เช่น ๑๐๘ คาบ เป็นต้น อย่างแน่วแน่ บางวิชาจะร่วมกับใช้อุปกรณ์อื่นๆ รวมด้วย ก็เป็นสมาธิได้แล้วครับ เช่น การทำวิชาบิดไส้ ท่านจะใช้อุปกรณ์บางอย่าง หลังจากนั้นก็ภาวนาไปทำนองว่า "โอมอีนางดำ อีนางแดง มรึงนอนตะแคงอ้าปากสูบลม เอาลมกู กูจะบิดไส้น้อยและไส้ใหญ่ ตับปอดแลหัวใจมรึงขาดไปได้ร้อยท่อน และพันท่อน พุทธังปัจจักขามิ ธัมมังปัจจักขามิ ฯลฯ" บริกรรมภาวนาอยู่ซ้ำๆ อย่างนี้ ก็จะทำให้เกิดสมาธิได้ ทำจิตให้แน่วแน่ได้ที่ทางพุทธเราอาจจะเรียกว่า "อกุศลฌาน" และเกิดผลได้ คือ คนตายจริงๆ (ว่ากันแบบนั้น) แล้วสมาธิที่เกิดขึ้นนั้นก็เป็น "มิจฉาสมาธิ" และสติที่คอยระลึกอยู่นั้น ก็เป็น "มิจฉาสติ" ครับ เรื่องนี้อาจจะลองศึกษาเพิ่มเติมในเรื่องเกี่ยวกับ "ฤทธิ์" ในพระไตรปิฏกดู จะมีพระสูตรหนึ่งครับ พระพุทธเจ้าทรงแสดงให้เห็นว่าแสดงฤทธิ์เองมีมาได้หลายสาย ผมพิจารณาดูแล้วเห็นว่ามีฤทธิ์ที่มีฐานจากมิจฉาสมาธิได้ครับ เสนอให้ทราบข้อมูลเท่านั้น พิจารณาดูเอาเองครับ จากคุณ : ศิรัสพล เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 07:26:54

ความคิดเห็นที่ 49 (๑) มิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ (นำ) ไปสู่ "อกุศลฌาน" นั้น <----- พิจารณาได้ จาก โยคี ในสมัยพุทธกาล  ที่ ไม่ได้ ขอบรรพชา อยู่ประพฤติพรหมจรรย์ กับ "ธรรม วินัย"  ที่พระบรมศาสดา ตรัสบัญญัติ ไว้ เช่น เมื่อพระบรมศาสดาตรัสรู้ปั๊ป ทรงระลึกถึง ท่าน ๒ ดาบส ว่า "จะสามารถ รู้ธรรม ที่พระองค์ตรัสรู้ด้วย อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ" ฯลฯ---- (๒) ทีนี้ เมื่อ โยคี ตาม (๑) พอใจ (สัทธา) "อริยมรรคมีองค์ ๘" เพราะ เกิด ดวงตาเห็นธรรม "ได้เอง  เมื่อ ฟังธรรมที่แสดง หรือ จาก สาวกเช่น กรณี อุปติสสะ ฯ"                              ปัญหา ที่น่าพิจารณามีว่า มิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ และ "อกุศลฌาน" ของ ภิกษุ คือ โยคี นั้น ---> เปลี่ยนแปลง เป็น สัมมา อย่างไร?  เมื่อ มี สัมมาทิฏฐิ ในองค์มรรค นำแล้ว?" <---- ทางมาแห่งคำตอบแรกสุดๆ (ก่อนคำตอบอื่นฯ) หาได้ จากการพิจารณา "พุทธประวัติ ตรัสเล่าเอง" ----> ตามที่ ท่านพุทธทาส แปล พระพุทธวจนะ ฯ ไว้ใน "พุทธประวัติจากพระโอษฐ์" <----                                          สรุป มิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ (นำ) ไปสู่ "อกุศลฌาน" -------> มีอยู่ก่อน -------->เจ้าชายสิทธัตถะ ทรง ทำให้ มรรคมีองค์ ๘ โดยเฉพาะ สัมมาทิฏฐิ เกิดขึ้น (มัคควิทู / สาวก ผู้เดินตามมรรค) ------->  มิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ และ สติในสมาธิ คือ "อกุศลฌาน" ก็ถูก มรรคมีองค์ ๘ จัดการให้เกิด "กุสลฌาน ขั้น โสดาบัน / สกิทาคามี อนาคามี"                               สรุปสั้นๆ นอกตำรา เจตสิก คือ มรรคมีองค์ ๘ (หรือที่ตรัสว่า สังขารที่ประเสริฐที่สุดในบรรดาสังขารทั้งปวง) คือ เหตุปัจจัยให้ อกุสล ---- แปลเปลี่ยนเป็น กุสล ส่วน สิ่งที่เรียกกันว่า จิต ก็ดี ว่า มโนก็ดี  ว่าวิญญาณก็ดี "หาก ไม่ อาสัย เจตสิก คือ มรรคมีองค์ ๘"   ก็ย่อม "ดัดดาน ตามนอนเนื่อง หมักหมม" จิต ที่ ยังไม่ เนื่องด้วย มรรคมีองค์ ๘ (อันเป็นอริยะ เมื่อ สิ้นสังโยชน์ ฯ) จึง "ซังกาบ้วย" มั๊ง หรือ "จิตกระจอก" โดยเฉพาะ จิตที่ เข้าไปมีอนุสัยใน อะไรๆ ไม่เว้น พระอภิธรรม และหรือ พระสูตร (อย่าลืมที่ตรัส ธรรมะเหมือน แพสวะ ฯ) หรือ "มโนกระจอก" เมื่อ มโนที่ท่องไปในโสมนัสสาม (ดูที่ตรัส มโนปวิจาร ๑๘ - มโนย่อมเข้าไปเที่ยวในสิ่งนั้น อันเป้นที่ตั้งแห่งเวทนาทางใจ  ๓ คือ โสมนัน โทมนัส อุเบกขา) ไม่เว้น "โสมนัสใน" พระอภิธรรม และหรือ พระสูตร (อย่าลืมที่ตรัส ธรรมะเหมือน แพสวะ ฯ) หรือ "วิญญาณกระจอก" ตามที่ตรัส วิญญาณนั้น อันตัณหาในอารมณ์คือ รูป ฯลฯ ธัมมารณ์" อาสัยแล้วแก่ภิกษุผู้เพลิน ฯลฯ วิญญาณนั้นคือ อุปาทาน  ภิกาุผุ้มีอุปาทาน ย่อมไม่ปรินิพพาน (ตรัสแก่ ท้าวสักกะ จอมแห่งเทวดา ฯ)    ---- เจตสิก (สังขาร) ที่ประเสริฐที่สุด ตรัสว่า คือ มรรคมีองค์ ๘ ------    ---- อาศัย เจตสิก คือ มรรคมีองค์ ๘ เป็น อุปนิสยปัจจัย กัน ครับ ---- จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 07:59:30

ความคิดเห็นที่ 50 ประเด็น -----> "องค์ฌาน" ไม่ว่า จะ ฝักฝ่าย อกุศล (ไม่ฉลาด) หรือ ฝักฝ่าย กุศล (ฉลาด) <------ กำหนด นอกตำรา ************************************************** (๑) รูปฌาน ๔ อรูปฌาน ๔  -----> ไม่ว่า มิจฉา (อกุศล) หรือ สัมมา (กุสล) ไม่ว่า ยุคใดสมัยใด นั้น "มันคือ สังขาร (แปลว่า การปรุงแต่งของสิ่งนั้นๆ ด้วย สิ่งใดนั้น ให้ สำเร็จรูปขึ้นเป็น สภาวะเช่นนั้นคือ ) เช่นนั้นเอง  -----> ได้แก่ "นามธรรม ทาง มโนทวาร ---- ที่เหมือนกัน" (มโนทวาร ไม่ว่า แบบไหน เหมือนกัน โดยบัญญัติ ที่มี ปรมัตถ์รองรับ มั๊ง) (๒) อย่างไร มิจฉา อย่างไร สัมมา  -----> กำหนดที่ "ผล ที่ปรากฎ" เมื่อ อาสัย สังขาร เช่นนั้นเอง  -----> ได้แก่ นามธรรม ทาง มโนทวาร เช่นนั้น ผล ใน พระสัทธรรม (พระพุทะวจนะ) คือ ความสิ้นไปแห่งสังโยชน์ (หรือ ตัวฉันทะราคะในขันธ์ใดแห่งขันธ์ทั้ง ๕ ที่ตรัสว่า ฉันทะราคะ คือ ตัวสังโยชน์) ถ้า ไม่สิ้น ฉันทะราคะในขันธ์ ก็ = มิจฉา - อกุศล ถ้า สิ้น ฉันทะราคะในขันธ์ ก็ = สัมมา - กุศล (๓) จาก ๒ -----> เนื่องกับ สังขารคือ มรรคมีองค์ ๘ นั่นเอง เพราะ เจ้าชายสิทธัตถะ ทรง "เป็นมัคควิทู" "พระองค์แรกสุด ใน ยุคนี้" (๔) ก่อนตรัสรู้ เจ้าชายสิทธัตถะ ทรงสามารถใน ----> รูปฌาน ๔ อรูปฌาน ๔ + สัญญาเวทยิตนิโรธ เจริญ ติดต่อกันไป ตามลำดับ ----> ตรัสแก่ โปฏฐปาทะ (โปฏฐปาทสูตร) (๕) น่าพิจารณาว่า  ทำไม โยคี เช่น อุทกดาบส ที่สามารถใน อรูปฌานที่ ๔  (อุทกดาบส สามารถใน อรูปฌานที่ ๓) จึง ไม่ สามารถ (หรือ ไม่ กล้าทำ หรือ ทำไม่เป็น เพราะ ?) ใน สัญญาเวทยิตนิโรธ (เนื่องกับ มโนทวารแบบหนึ่ง มั๊ง) ซึ่ง ดาบส สองท่าน เป็นครูของ เจ้าชายสิทธัตถะ ด้วย (ดูพุทธประวัติจากพระโอษฐ์ฯ) แล้ว ทำไม เจ้าชายสิทธัตถะ ทรง อายหาจ กล้า ทำเป็นซึ่ง (รูปฌาน ๔ อรูปฌาน ๔ +) สัญญาเวทยิตนิโรธ (ด้วยการเจริญ ติดต่อกันไป ตามลำดับ ) (๖) สัญญาเวทยิตนิโรธ -----> จัดเป็น เจโตสมาธิที่ไม่มีนิมิตแบบหนึ่ง (คือสมาธิจิตที่ไม่มีเวทนาในสัญญาแบบนั้นใน ขณะเช่นนั้น เพราะ สัญยา เวทนานิโรธ ด้วย อำนาจของ ฌานจิต ที่ เจริญติดต่อกัน ตามที่ตรัส ฯ (อีกแบบหนึ่ง   ดู เจโตสมาธิที่ไม่มีนิมิต ใน จูฬสุญญตสูตร) (๗) เมื่อ ออกมาจาก สภาวะ ตาม ๖ ---- จึงเนื่องกับ "ทิฏฐิอะไร?" แล้ว เกิด สัมมาทิฏฐิในองค์มรรค ที่เจ้าชายสิทธัตถะ ทรง "เป็น มัคควิทู" ---- พิจารณา เองครับ ---- พิจารณาจาก พระพุทธวจนะ โดยตรง นะครับ (เพราะอื่นจากนั้น  ท่านย่อมรู้เองว่า อย่างไร?)                       ข้างบน คือ (ป่า) ขยายความ ข้างล่าง มิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ (นำ) ไปสู่ "อกุศลฌาน" -------> มีอยู่ก่อน -------->เจ้าชายสิทธัตถะ ทรง ทำให้ มรรคมีองค์ ๘ โดยเฉพาะ สัมมาทิฏฐิ เกิดขึ้น (มัคควิทู / สาวก ผู้เดินตามมรรค) ------->  มิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ และ สติในสมาธิ คือ "อกุศลฌาน" ก็ถูก มรรคมีองค์ ๘ จัดการให้เกิด "กุสลฌาน ขั้น โสดาบัน / สกิทาคามี อนาคามี" จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 08:24:50

ความคิดเห็นที่ 51 พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔  พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๑ ธรรมสังคณีปกรณ์ อกุศลธรรม อกุศลจิต ๑๒ ----------------------- จิตดวงที่ ๑ ปทภาชนีย             [๒๗๕] ธรรมเป็นอกุศล เป็นไฉน?             อกุศลจิต สหรคตด้วยโสมนัส สัมปยุตด้วยทิฏฐิ มีรูปเป็นอารมณ์ หรือมีเสียงเป็น อารมณ์ มีกลิ่นเป็นอารมณ์ มีรสเป็นอารมณ์ มีโผฏฐัพพะเป็นอารมณ์ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือ ปรารภอารมณ์ใดๆ เกิดขึ้น ในสมัยใด ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา จิต วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา วิริยินทรีย์ สมาธินทรีย์ มนินทรีย์ โสมนัสสินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ มิจฉาทิฏฐิ มิจฉาสังกัปปะ มิจฉาวายามะ มิจฉาสมาธิ วิริยพละ สมาธิพละ อหิริกพละ อโนตตัปปพละ โลภะ โมหะ อภิชฌา มิจฉาทิฏฐิ อหิริกะ อโนตตัปปะ สมถะ ปัคคาหะ อวิกเขปะ มีใน สมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่าธรรมเป็นอกุศล. ... ... http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=34&A=2642&Z=2795&pagebreak=0 จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 08:34:08

ความคิดเห็นที่ 52 พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔  พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๑ ธรรมสังคณีปกรณ์ จิตตุปปาทกัณฑ์ กุศลธรรม กามาวจรมหากุศลจิต ๘ จิตดวงที่ ๑ บทภาชนีย์             [๑๖] ธรรมเป็นกุศล เป็นไฉน             กามาวจรกุศลจิต สหรคตด้วยโสมนัส ๑- สัมปยุตด้วยญาณ ๒- มีรูปเป็นอารมณ์ หรือ มีเสียง เป็นอารมณ์ มีกลิ่นเป็นอารมณ์ มีรสเป็นอารมณ์ มีโผฏฐัพพะเป็นอารมณ์ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือปรารภอารมณ์ใดๆ เกิดขึ้นในสมัยใด ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา จิต วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ มนินทรีย์ โสมนัส สินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ สัทธาพละ วิริยพละ สติพละ สมาธิพละ ปัญญาพละ หิริพละ โอตตัปปพละ อโลภ อโทสะ อโมหะ อนภิชฌา อัพยาปาทะ (สัมมาทิฏฐิ หิริ โอตตัปปะ) กายปัสสัทธิ จิตตปัสสัทธิ กายลหุตา จิตตลหุตา กายมุทุตา จิตตมุทุตา กายกัมมัญญตา จิตตกัมมัญญตา กายปาคุญญตา จิตตปาคุญญตา กายุชุกตา จิตตุชุกตา สติ สัมปชัญญะ สมถะ วิปัสสนา ปัคคาหะ อวิกเขปะ มีในสมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น.             สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล ... ... http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=34&A=598&Z=847 แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 53 08:50:34 จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 08:49:27

ความคิดเห็นที่ 53 พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔  พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๑ ธรรมสังคณีปกรณ์ [๒๗๕] ธรรมเป็นอกุศล เป็นไฉน?            อกุศลจิต สหรคตด้วยโสมนัส สัมปยุตด้วยทิฏฐิ มีรูปเป็นอารมณ์ หรือมีเสียงเป็นอารมณ์ มีกลิ่นเป็นอารมณ์ มีรสเป็นอารมณ์ มีโผฏฐัพพะเป็นอารมณ์ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือปรารภอารมณ์ ใดๆ เกิดขึ้น ในสมัยใด *************************************************** ^ พิจารณา ตามที่ตรัสว่า (๑) ----------->  มี จิต เข้าไปมี  อนุสัย  ใน ขันธ์ทั้ง ๕ ขนฺธ  สํ ๑๗/๔๔/๗๕ / (๒) -----------> มโน ท่องเที่ยวไปใน เวทนา (๓) อันเนื่องกับ ธัมมารมณ์ใดนั้น พระสูตรที่ ๑  มหาวรรค ติก  อํ ๒๐/๒๒๕/๕๐๑ (๓) -----------> การเกิดขึ้น การตั้งอยู่ การเกิดโดยยิ่ง และความปรากฎ ของ วิญญาณทางตา วิญญาณทางหู วิญญาณทางลิ้น วิญญาณทางกาย  และ วิญญาณทางใจ ใดๆ  (มโนวิญญาณมั๊ง --- เมื่อ ผัสสะ ทาง มโนทวารมั๊ง -- เมื่อ มโน ท่องไปใน เวทนา ๓ เนื่องกับ ธัมมารมณ์มั๊ง) นั่น เท่า กับ  เป็นการเกิดขึ้นของ ทุกข์ เป็นการตั้งอยู่ ของสิ่ง (ขันธ์ทั้ง ๕ ที่เนื่องกับ อวิชชามั๊ง) มี ปรกติ เสียดแทง ทั้งหลาย และ เป็น ความปรากฎของ ชรา และ มรณะ (ชรา และ มรณะ ดู ปฏิจจสมุปบาทสายเกิด - สมุทโย) แล ขนฺธ สํ ๑๗/๒๘๔/๔๘๓ *************************************************** ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา จิต วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา วิริยินทรีย์ สมาธินทรีย์ มนินทรีย์ โสมนัสสินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ มิจฉาทิฏฐิ มิจฉาสังกัปปะ มิจฉาวายามะ มิจฉาสมาธิ วิริยพละ สมาธิพละ อหิริกพละ อโนตตัปปพละ โลภะ โมหะ อภิชฌา มิจฉาทิฏฐิ อหิริกะ อโนตตัปปะ สมถะ ปัคคาหะ อวิกเขปะ มีใน สมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น              สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่าธรรมเป็นอกุศล. **************************************************                                            ^ พิจารณา ตามที่ตรัสว่า ดูก่อนภิกษุ สัญญา (ดู มูลฐานนแห่งการบัญญัติขันธ์ทั้ง  ผัสสะ เป็นเหตุปัจจัย เพื่อการบัญญัติ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์) ชนิดต่างๆ  (ที่น่าจะเนื่องกับ มี จิต เข้าไปมีอนุสัยใน สัญญา นั้น) อันเป็นเครื่องทำความเนิ่นช้า (ปปัญจสัญญา) ย่อม กลุ้มรุมบุรุษ (ที่ตรัสว่า ประกอบอยู่ด้วยธาตุ ๖ อย่าง) เพราะ มี อารมณ์ใดเป็นเหตุ ถ้า สิ่งใดๆ  เพื่อความเป้นอารมณ์นั้น มีไม่ได้ (ด้วยเหตุใดก็ตาม อันเป้น เหตุ เกิด ผลคือ) เพื่อ บุรุษนั้น จะพึงเพลิดเพลิน พร่ำสรรเสริญ เมาหมก (กับ กุศลธรรมนานา มั๊ง) แล้วไซร้ นั่นแหละคือ ที่สุดแห่ง  ราคานุสัย  แห่งปฏิฆานุสัย  แห่งทิฏฐานุสัย  แห่งวิจิกิจฉานุสัย (แม่ของ นิวรณ์ตัวหนึ่ง) แห่ง มานานุสัย  แห่ง ภวราคานุสัย  แห่ง อวิชชานุสัย  ฯลฯ (มธุปิณฑิกสูตร สีหนาทวรรค มู  ม ๑๒/๒๒๖/๒๔๗) **************************************************                                            สรุป                                         พิจารณา พระสุตตันตปิฎก พระพุทธวจนะ  "ธาตุ๖ อายตนะ ๑๘ ขันธทั้ง ๕ ผัสสะ (๒)"                  หรือ "ธาตุ ๖ ผัสสายตนะ มโนปวิจาร (๑๘) อริยสัจสี่            ให้ทั่วถึงรอบด้าน หยั่งลงให้ถึงใจความในด้านลึกแล้ว                         แล้ว จึงค่อย พิจารณา "พระอภิธรรมปิฎก"                                 เช่นนี้ น่าจะ = ไม่ประมาท จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 09:05:20

ความคิดเห็นที่ 54 อูววว ท่านเซนฯ การอ้างอิงท่านอาจารย์เสฐียรพงษ์ วรรณปก ว่า "พระอภิธรรมปิฎกนั้น  นักวิชาการทั้งหลาย เขายอมรับกันแล้วว่า เป็นผลงานซึ่งเกิดขึ้นภายหลัง อันนี้ ไม่ว่าจะพิจารณาในแง่ภาษาหรือในแง่ประวัติศาสตร์  ไม่มีข้อสงสัยใดๆ ทั้งสิ้น ฯลฯ" ผมว่า มันยังพิสูจน์อะไรไม่ได้หรอกครับว่า พระไตรปิฎก "แท้ๆ" มีน้อยกว่า ๔๕ เล่ม หลักฐานที่จะพิสูจน์ความแปลกปลอมของปิฎก ก็ต้องอ้างอิงไปที่ "ปิฎก" สิครับ จะไปอ้างความเห็นของนักวิชาการได้อย่างไรกัน ว่าแต่ ท่านเซนฯ จะ "ชี้" ได้หรือครับ ว่าในพระไตรปิฎกนั้น ข้อไหนจริง? ข้อไหนเก๊? ผมเห็นท่านเซนฯ พูดซ้ำๆ แต่ อภิเจตสิกๆๆ ลองช่วยแสดงให้ดูหน่อยได้มั้ยครับ ว่าอภิเจตสิกน่ะ คืออะไรยังไง ทำไมจึงมีฤทธิ์ทำให้ "เจตสิก ๕๒" ในพระอภิธรรมปิฎก เป็นของเก๊ ลองดูนะครับ เผื่อว่าท่านเซนฯ อาจจะดังกว่าท่านนักวิชาการอื่นๆ ที่พูดลอยๆ ว่า พระอภิธรรมปิฎก เป็นของมีขึ้นภายหลัง ฯ แต่พอขอให้ชี้ว่าตรงไหนเก๊ เก๊อย่างไร เก๊แล้วทำไมไม่เผาทิ้งซะ พระไตรปิฎกจะได้เหลือน้อยๆ เล่มหน่อย จะได้พกง่ายดี ฯลฯ ผมก็เห็นใบ้รับประทาน ทุกคน ชี้อะไรก็ไม่ได้ ได้แต่เหมาโหลถูกกว่า จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 09:06:07

ความคิดเห็นที่ 55 คคห 54 ---- อูววว ท่านเซนฯ การอ้างอิงท่านอาจารย์เสฐียรพงษ์ วรรณปก ว่า "พระอภิธรรมปิฎกนั้น  นักวิชาการทั้งหลาย เขายอมรับกันแล้วว่า เป็นผลงานซึ่งเกิดขึ้นภายหลัง อันนี้ ไม่ว่าจะพิจารณาในแง่ภาษาหรือในแง่ประวัติศาสตร์  ไม่มีข้อสงสัยใดๆ ทั้งสิ้น ฯลฯ" *************************************************** คุณระนาดเอก อาศัย "มุมมองส่วนตนเองคือคุณระนาดเอก  " เสนอใช่ไหมครับ? ผม เสนอแล้วว่า (๑) พระอภิธรรมปิฎก ไม่อยู่ในรูปเป็นพระพุทธวจนะ เมื่อ เทียบกับ พระสุตตันตปิฎก "ชนิดที่ พระเถระครั้งปบมสังคายนา" ท่านรักษาสืบมา (๒) ผมอ้าง "เสฐียรพงษ์ วรรณปก" หรือ ท่านอาจารย์เสฐียรพงษ์ วรรณปก ---- ข้อความ "นักวิชาการทั้งหลาย เขายอมรับกันแล้วว่า เป็นผลงานซึ่งเกิดขึ้นภายหลัง อันนี้ ไม่ว่าจะพิจารณาในแง่ภาษาหรือในแง่ประวัติศาสตร์  ไม่มีข้อสงสัยใดๆ ทั้งสิ้น ฯลฯ"                               แค่ ๒ ข้อ  เทียบกับ ผม (คุณระนาดเอก) ว่า มันยังพิสูจน์อะไรไม่ได้หรอกครับว่า พระไตรปิฎก "แท้ๆ" มีน้อยกว่า ๔๕ เล่ม                      "ก็แค่ 45 เล่ม  อันเป็นหลักฐาน ชั้นปฐมภูมิ" คุณระนาดเอก มี เหตุผล ที่เลอเลิศ ไหมครับ เพื่อ ชี้ว่า "พระอภิธรรมปิฎก อยู่ในรูป พระพุทธวจนะ + สอดคล้องกับ "มหาปรินิพพานสูตร" และ "ตามที่พระเถระครั้งปบมสังคายนา ท่านรักษามา ------> เสนอ นะครับ -----> ก่อน เลยไป ยังประเด็น "มันยังพิสูจน์อะไรไม่ได้หรอกครับว่า พระไตรปิฎก "แท้ๆ" มีน้อยกว่า ๔๕ เล่ม" *************************************************** ส่วนประเด็น ----> ว่าแต่ ท่านเซนฯ จะ "ชี้" ได้หรือครับ ว่าในพระไตรปิฎกนั้น ข้อไหนจริง? ข้อไหนเก๊? คุณระนาดเอก ถามผม เพื่อ ที่จะ ไม่ ต้อง กล่าวถึง "พระอภิธรรมปิฎกนั้น เป็นผลงานซึ่งเกิดขึ้นภายหลัง อันนี้ ไม่ว่าจะพิจารณาในแง่ภาษาหรือในแง่ประวัติศาสตร์  ไม่มีข้อสงสัยใดๆ ทั้งสิ้น ฯลฯ"  ------ หรือ อย่างไรครับ ประเด็นนี้ ไว้ตั้งกระทู้ใหม่ ดีไหมครับ ตั้งกระทู้ ให้ ท่านสมาชิกทั้งปวง เข้ามา พิจารณา นะครับ   รวมทั้ง ประเด็น ผมเห็นท่านเซนฯ พูดซ้ำๆ แต่ อภิเจตสิกๆๆ ลองช่วยแสดงให้ดูหน่อยได้มั้ยครับ ว่าอภิเจตสิกน่ะ คืออะไรยังไง ทำไมจึงมีฤทธิ์ทำให้ "เจตสิก ๕๒" ในพระอภิธรรมปิฎก เป็นของเก๊ ผมอ้าง พระพุทธวจนะ ตรัส "อภิเจตสิก" นะครับ ดังนั้น คุณระนาดเอก ควรอ้าง "พระอภิธรรมปิฎก" + และอ้าง "อภิธัมมัตถสังคหะ" ด้วย ----- จริงไหมครับ         เพื่อให้  ---- ท่านสมาชิกทั้งปวง  พิจารณา กันนะครับ ----- จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 09:26:55

ความคิดเห็นที่ 56 ... ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย ผมรู้ถึงเนื้อความแห่งอุเทศที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงไว้โดยย่อ ไม่ทรง ชี้แจงเนื้อความไว้โดยพิสดารนี้ให้พิสดารได้อย่างนี้-             ๑. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย จักขุวิญญาณเกิดขึ้นเพราะอาศัยตาและรูป เพราะประชุม ธรรม ๓ ประการ จึงเกิดผัสสะ เพราะผัสสะเป็นปัจจัย จึงเกิดเวทนา บุคคลเสวยเวทนาอันใด ก็จำ เวทนาอันนั้น บุคคลจำเวทนาอันใด ก็ตรึกถึงเวทนาอันนั้น บุคคลตรึกถึงเวทนาอันใด ก็เนิ่น ช้าอยู่ที่เวทนาอันนั้น บุคคลเนิ่นช้าอยู่ที่เวทนาอันใด ส่วนแห่งสัญญาเครื่องเนิ่นช้า ก็ครอบงำ บุรุษ เพราะเนิ่นช้าอยู่ที่เวทนานั้นเป็นเหตุ ในรูปทั้งหลายที่พึงจะรู้ด้วยตาเป็นอดีตก็ดี เป็นอนาคต ก็ดี เป็นปัจจุบันก็ดี.             ๒. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย โสตวิญญาณเกิดขึ้นเพราะอาศัยหูและเสียง ...             ๓. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย ฆานวิญญาณเกิดขึ้นเพราะอาศัยจมูกและกลิ่น ...             ๔. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย ชิวหาวิญญาณเกิดขึ้นเพราะอาศัยลิ้นและรส ...             ๕. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย กายวิญญาณเกิดขึ้นเพราะอาศัยกายและโผฏฐัพพะ ...             ๖. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย มโนวิญญาณเกิดขึ้นเพราะอาศัยใจและธรรมารมณ์ เพราะ ประชุมธรรม ๓ ประการ จึงเกิดผัสสะ เพราะผัสสะเป็นปัจจัยจึงเกิดเวทนา บุคคลเสวย เวทนาอันใด ก็จำเวทนาอันนั้น บุคคลจำเวทนาอันใด  ก็ตรึกถึงเวทนาอันนั้น บุคคลตรึกถึงเวทนา อันใด ก็เนิ่นช้าอยู่ที่เวทนาอันนั้น บุคคลเนิ่นช้าอยู่ที่เวทนาอันใด ส่วนแห่งสัญญาเครื่องเนิ่นช้า ก็ครอบงำบุรุษ เพราะเนิ่นช้าอยู่ที่เวทนานั้นเป็นเหตุ ในธรรมารมณ์ทั้งหลายที่จะพึงรู้ได้ด้วยใจ เป็นอดีตก็ดี เป็นอนาคตก็ดี เป็นปัจจุบันก็ดี.             ๑. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อตามี รูปมี และจักขุวิญญาณมี เขา จักบัญญัติว่า ผัสสะ ข้อนี้มีฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติผัสสะมี เขาจักบัญญัติว่าเวทนา ข้อนี้เป็นฐานะที่ จะมีได้ เมื่อการบัญญัติว่าเวทนามี เขาจักบัญญัติสัญญา ข้อนี้เป็นฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติ สัญญามี เขาจักบัญญัติวิตก ข้อนี้เป็นฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติวิตกมี เขาจักบัญญัติว่าการ ครอบงำส่วนแห่งสัญญาเครื่องเนิ่นช้า ข้อนี้เป็นฐานะที่จะมีได้.             ๒. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อมีหู เสียงมี ...             ๓. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อจมูกมี กลิ่นมี ...             ๔. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อลิ้นมี รสมี ...             ๕. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อกายมี โผฏฐัพพะมี ...             ๖. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อใจมี ธรรมารมณ์มี และมโนวิญญาณมี เขาจัก บัญญัติว่าผัสสะ ข้อนี้เป็นฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติผัสสะมี เขาจักบัญญัติว่าเวทนา ข้อนี้ เป็นฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติเวทนามี เขาจักบัญญัติว่าสัญญา ข้อนี้เป็นฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติสัญญามี เขาจักบัญญัติว่าวิตก ข้อนี้เป็นฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติวิตกมี เขาจักบัญญัติว่าการครอบงำส่วนแห่งสัญญาเครื่องเนิ่นช้า ข้อนี้เป็นฐานะที่จะมีได้.             ๑. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อตาไม่มี รูปไม่มี และจักขุวิญญาณไม่มี เขาจักบัญญัติ ว่าผัสสะ ข้อนี้มิใช่ฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติผัสสะไม่มี เขาจักบัญญัติว่าเวทนา ข้อนี้มิใช่ ฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติเวทนาไม่มี เขาจักบัญญัติว่าสัญญา ข้อนี้มิใช่ฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติสัญญาไม่มี เขาจักบัญญัติว่าวิตก ข้อนี้มิใช่ฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติวิตก ไม่มี เขาจักบัญญัติว่าการครอบงำส่วนแห่งสัญญาเครื่องเนิ่นช้า ข้อนี้มิใช่ฐานะที่จะมีได้.             ๒. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อหูไม่มี เสียงไม่มี ...             ๓. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อจมูกไม่มี กลิ่นไม่มี ...             ๔. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อลิ้นไม่มี รสไม่มี ...             ๕. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อกายไม่มี โผฏฐัพพะไม่มี ...             ๖. ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อใจไม่มี ธรรมารมณ์ไม่มี และมโนวิญญาณไม่มี เขาจักบัญญัติว่าผัสสะ ข้อนี้มิใช่ฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติผัสสะไม่มี เขาจักบัญญัติว่า เวทนา ข้อนี้มิใช่ฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติเวทนาไม่มี เขาจักบัญญัติว่าสัญญา ข้อนี้มิใช่ ฐานะที่จะมีได้ เมื่อการบัญญัติสัญญาไม่มี เขาจักบัญญัติว่าวิตก ข้อนี้มิใช่ฐานะที่จะมีได้ เมื่อ การบัญญัติวิตกไม่มี เขาจักบัญญัติว่าการครอบงำส่วนแห่งสัญญาเครื่องเนิ่นช้า ข้อนี้มิใช่ฐานะ ที่จะมีได้.             ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย พระผู้มีพระภาคทรงแสดงอุเทศนี้ไว้โดยย่อว่า ดูกรภิกษุ ส่วน แห่งสัญญาเครื่องเนิ่นช้า ย่อมครอบงำบุรุษเพราะเหตุใด ถ้าการที่บุคคลจะเพลิดเพลิน ยึดถือ กล้ำกลืน ไม่มีในเหตุนั้น อันนี้เทียว เป็นที่สุดแห่งราคานุสัย เป็นที่สุดแห่งปฏิฆานุสัย เป็น ที่สุดแห่งทิฏฐานุสัย เป็นที่สุดแห่งวิจิกิจฉานุสัย เป็นที่สุดแห่งมานานุสัย เป็นที่สุดแห่ง ภวราคานุสัย เป็นที่สุดแห่งอวิชชานุสัย เป็นที่สุดแห่งการจับต้นไม้ การจับศาสตรา การทะเลาะ การถือผิด การโต้เถียงกัน การด่าว่ากัน การส่อเสียดยุยง และการกล่าวเท็จ อกุศลธรรมอัน ลามกเหล่านี้ ย่อมดับไปโดยไม่เหลือ ในเพราะเหตุนั้น แล้วไม่ทรงชี้แจงเนื้อความให้พิสดาร เสด็จลุกจากอาสนะเข้าที่ประทับเสีย ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย ผมรู้ถึงเนื้อความแห่งอุเทศที่ พระผู้มีพระภาคทรงแสดงไว้โดยย่อนี้ ไม่ทรงชี้แจงเนื้อความไว้โดยพิสดาร ให้พิสดารได้อย่างนี้. ก็แลเมื่อท่านทั้งหลายปรารถนา ก็พึงเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาค แล้วทูลถามเนื้อความนั้น พระผู้ มีพระภาคทรงพยากรณ์ประการใด ท่านทั้งหลายพึงทรงจำข้อนั้นไว้โดยประการนั้นเถิด. ... มธุปิณฑิกสูตร ที่ ๘ -----------------------------------------------------             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๒  บรรทัดที่ ๓๗๘๙ - ๓๙๕๒.  หน้าที่  ๑๕๓ - ๑๕๙. http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=12&A=3789&Z=3952&pagebreak=0             ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=243 แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 53 09:45:32 จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 09:43:14

ความคิดเห็นที่ 57 ตามความเข้าใจความเห็นของผมเองนะครับ สัมมาสติ กับ มิจฉาสติ ต่างกัน ที่อารมณ์ระลึกรู้ ได้แก่ อารมณ์ ปรมัตถ์ กับ อารมณ์บัญญัติ สติ การมีสติ สติจริงๆ - สัมมาสติ  ไม่ใช่ของง่าย ไม่ได้เกิดขึ้นง่ายๆ บังคับให้เกิดก็ไม่ได้ แต่เมื่อมีสติ (สัมมาสติ) สิ่งที่จะระลึกรู้ได้คือ อารมณ์ปรมัตถ์  เมื่อมีสติเกิดขึ้น สติก็จะเป็นเจตสิกฝ่ายดี เป็นกุศล สร้างแต่ความดี ในขณะคนทั่วๆไป จะมีสติระลึกรู้แค่อารมณ์บัญญัติ แต่ก็ไปเข้าใจว่ามีสติซึ่งตรงนี้ยังไม่ใช่สัมมาสติที่แท้จริง ซึ่งอาจจะเรียกว่า มิจฉาสติ จากคุณ : Poonoi เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 09:58:46

ความคิดเห็นที่ 58 อรรถกถา ขุททกนิกาย อุทาน จูฬวรรคที่ ๗ ปปัญจขยสูตร               อรรถกถาปปัญจขยสูตร                             ปปัญจขยสูตรที่ ๗ มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้ :-               บทว่า ปปญฺจสญฺญาสงฺขาปหานํ ความว่า กิเลสชื่อว่าธรรมเป็นเครื่องเนิ่นช้า เพราะเป็นที่เกิดขึ้นเอง ทำให้เนิ่นช้า คือขยายความสืบต่อนั้นให้กว้างขวาง ได้แก่ให้ตั้งอยู่นาน โดยพิเศษ ได้แก่ราคะ โทสะ โมหะ ทิฏฐิ และมานะ.               สมจริงดังคำที่ท่านกล่าวไว้ว่า ธรรมเป็นเครื่องเนิ่นช้า คือราคะ โทสะ โมหะ ตัณหา ทิฏฐิ และมานะ. อีกอย่างหนึ่ง ธรรมมีอรรถว่าเศร้าหมอง ชื่อว่าอรรถแห่งธรรมเครื่องเนิ่นช้า ธรรมมีอรรถดุจหยากเหยื่อ ชื่อว่าอรรถแห่งธรรมเครื่องเนิ่นช้า.               ในธรรมเครื่องเนิ่นช้าเหล่านั้น                         สุภสัญญาเป็นเครื่องหมายของธรรมเครื่องเนิ่นช้าคือราคะ                         อาฆาตวัตถุเป็นเครื่องหมายของธรรมเครื่องเนิ่นช้าคือโทสะ                         อาสวะเป็นเครื่องหมายของธรรมเครื่องเนิ่นช้าคือโมหะ                         เวทนาเป็นเครื่องหมายของธรรมเครื่องเนิ่นช้าคือตัณหา                         สัญญาเป็นเครื่องหมายของธรรมเครื่องเนิ่นช้าคือทิฏฐิ                         และวิตกเป็นเครื่องหมายของธรรมเครื่องเนิ่นช้าคือมานะ.               สัญญาที่เกิดพร้อมกับธรรมเครื่องเนิ่นช้าเหล่านั้น ชื่อว่าปปัญจสัญญา.               ส่วน ภาคะ โกฏฐาสะแห่งสัญญาเป็นเครื่องเนิ่นช้า ชื่อว่าส่วนแห่งสัญญาเป็นเครื่องเนิ่นช้า ว่าโดยอรรถ ได้แก่กองกิเลสอันเป็นฝ่ายแห่งธรรมเครื่องเนิ่นช้านั้นๆ พร้อมทั้งนิมิต.               ก็ในที่นี้ศัพท์ว่า สัญญา ย่อมมีโดยปปัญจธรรมนั้น เป็นเหตุที่ทั่วไปแก่ส่วนนั้นๆ.               สมจริงดังคำที่ท่านกล่าวไว้ว่า๑-               ความจริง ส่วนแห่งปปัญจธรรม มีสัญญาเป็นเหตุ.               การละซึ่งส่วนแห่งปปัญจธรรมเหล่านั้น. อธิบายว่า ตัดกิเลสมีราคะเป็นต้นด้วยมรรคนั้นๆ ได้เด็ดขาด. ____________________________ ๑- ขุ. สุ. เล่ม ๒๕/ข้อ ๔๑๘ ขุ. มหา. เล่ม ๒๙/ข้อ ๕๐๕               ได้ยินว่า ในกาลนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงพิจารณากิเลส อันเป็นเหตุแห่งความพินาศในอดีตชาติของพระองค์ อันนับได้หลายแสนโกฏิที่ทรงละได้พร้อมทั้งวาสนา ณ ประเทศเป็นที่ผ่องใสแห่งโพธิญาณ ด้วยอริยมรรคในภพสุดท้ายนี้ และทรงเห็นสันดานของสัตว์ที่เพียบไปด้วยกิเลส เศร้าหมองไปด้วยกิเลสมีราคะเป็นต้น ที่เปลื้องได้แสนยาก เหมือนกะโหลกน้ำเต้าที่เต็มไปด้วยน้ำข้าว เหมือนภาชนะที่เต็มไปด้วยเปรียง และเหมือนท่อนผ้าเก่าที่ชุ่มด้วยน้ำมันเหลว จึงทรงเกิดปีติปราโมทย์ขึ้นว่า กิเลสวัฏนี้ ชื่อว่าเป็นรกชัฏอย่างนี้ ที่เกิดขึ้นตลอดกาลหาเบื้องต้นมิได้ เราละได้แล้วโดยเด็ดขาด เราละแล้วด้วยดีอย่างน่าอัศจรรย์ จึงทรงเปล่งอุทาน. ด้วยเหตุนั้น ท่านจึงกล่าวว่า ครั้งนั้นแล พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงทราบการละส่วนแห่งสัญญาอันเป็นธรรมเครื่องเนิ่นช้า แล้วจึงทรงเปล่งอุทานนี้ในเวลานั้น.               บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า ยสฺส ปปญฺจา ธิติ จ นตฺถิ ความว่า เพราะเหตุที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงออกเฉพาะพระองค์ ให้เหมือนผู้อื่น ฉะนั้น อัครบุคคลใด ไม่มีธรรมเครื่องเนิ่นช้า ซึ่งมีลักษณะดังกล่าวแล้ว และไม่มีความตั้งใจอยู่ในสงสารที่ปปัญจธรรมเหล่านั้นสร้างขึ้น.               แต่ในเนตติท่านกล่าวไว้ว่า อนุสัย ชื่อว่าธิติ.               จริงอยู่ อนุสัย ก็เป็นมูลรากของการเกิดในภพ.               บาลีว่า สตฺเต สํสาเร ฐเปติ และว่า ปปญฺจฏฺฐิติ ดังนี้ก็มี. บาลีนั้นมีอธิบายดังนี้ ความตั้งอยู่ คือความที่ปปัญจธรรมยังปรากฏอยู่ ได้แก่ยังตัดไม่ขาดด้วยมรรค ชื่อว่าปปัญจัฏฐิติ.               อีกอย่างหนึ่ง ความตั้งอยู่แห่งวัฏฏะ โดยเป็นเหตุแห่งความเกิดขึ้นแห่งกุศล อกุศล และวิบากที่ยังเหลือ คือปปัญจธรรม ชื่อว่าปปัญจัฏฐิติ.               ปปัญจัฏฐิตินั้นไม่มีแก่อัครบุคคลใด.               บทว่า สนฺธานํ ปลิฆญฺจ วีติวตฺโต ความว่า บุคคลใดก้าวล่วงตัณหาและทิฏฐิ อันได้นามว่าสันธานะ เพราะเป็นเสมือนที่ต่อ เพราะอรรถว่าเป็นเครื่องผูกพัน และก้าวล่วงอวิชชา กล่าวคือลิ่ม เพราะเป็นเหมือนลิ่ม เพราะกีดกันการเข้าไปสู่นครคือพระนิพพาน คือก้าวล่วงโดยพิเศษ ด้วยการละกิเลส พร้อมทั้งวาสนา.               แต่อาจารย์อีกพวกหนึ่งกล่าวความโกรธว่า สันธานะ. คำนั้นไม่ควรถือเอา.               ก็ ธิติ นั้น ท่านเรียกว่า ทำเหตุให้บุคคลอื่นข้องอยู่แล.               บทว่า ตํ นิตฺตณฺหํ มุนึ จรนฺตํ ความว่า ซึ่งพระอริยบุคคลนั้น ชื่อว่าผู้ปราศจากตัณหา เพราะไม่มีตัณหา แม้โดยประการทั้งปวง ชื่อว่ามุนี เพราะรู้โลกทั้งสอง และรู้ประโยชน์ตน และประโยชน์ผู้อื่น ชื่อว่าผู้เที่ยวไปด้วยอิริยาบถ ๔ ด้วยการยังสมาบัติต่างๆ ให้เที่ยวไป และด้วยการยังญาณอันไม่ทั่วไปแก่ญาณอื่นให้เที่ยวไป เพื่อประโยชน์เกื้อกูลแก่สัตว์ทั้งปวง โดยส่วนเดียวนั่นเอง.               บทว่า นาวชานาติ สเทวโกปิ โลโก ความว่า สัตวโลกที่เกิดมาด้วยปัญญาของตน พร้อมทั้งเทวโลก พร้อมทั้งพรหม แม้ในกาลไหนๆ ก็ไม่รู้ ไม่ได้เสวย โดยที่แท้กระทำให้หนักแน่น ยินดีในการบูชาสักการะโดยเคารพว่า ผู้นี้เท่านั้นเป็นผู้เลิศ ประเสริฐสูงสุด ประเสริฐยิ่งในโลก ดังนี้แล.               จบอรรถกถาปปัญจขยสูตรที่ ๗                             -----------------------------------               .. อรรถกถา ขุททกนิกาย อุทาน จูฬวรรคที่ ๗ ปปัญจขยสูตร จบ. อ่าน เนื้อความในพระไตรปิฎก http://www.84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=25&A=3881&Z=3893 แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 53 10:04:38 จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 10:02:04

ความคิดเห็นที่ 59 ผู้ที่ใจเป็นธรรมกล่าวสิ่งใดก็เป็นธรรม ทำสิ่งใดก็เป็นธรรม ผู้ศึกษาธรรม ฟังธรรมที่ผู้อื่นกล่าว ย่อมตัดสินด้วยใจเป็นธรรม ว่าสิ่งใดเป็นธรรมหรือไม่เป็นธรรม และสามารถเลือกสรรธรรมที่เหมาะสมกับตนเพื่อนำไปปฏิบัติตามให้เกิดประโยชน์ ส่วนผู้ที่เพ่งโทษธรรม แม้สิ่งที่กล่าวเป็นธรรม เป็นประโยชน์ก็ไม่รู้จักรับฟัง เอาแต่เพ่งจับผิด และจมกับทิฏฐิตนเอง และก็ไม่สามารถออกจากกรอบเหมือนกบในกะลาครอบ หรือชาล้นถ้วย จึงไม่สามารถพัฒนาตนได้ จากคุณ : หลังเขา เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 11:07:21

ความคิดเห็นที่ 60 อ้าว โดนพาดพิงอีกแล้วเรา ยังไม่ทันออกความเห็นเลย จากคุณ : ชาล้นถ้วย เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 12:10:45

ความคิดเห็นที่ 61 ๏ พระไตรปิฎกเป็นพุทธพจน์มากน้อยเพียงใด ถ้าจะถามว่าพระไตรปิฎกเป็นพระพุทธพจน์มากน้อยเพียงใด ตอบได้ทันที (เช่นเดียวกับกรณีพระอภิธรรมปิฎก) ว่า พระไตรปิฎกไม่ใช่พระพุทธพจน์ทั้งหมด แต่เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้า ความเป็นมาของพระไตรปิฎก เสฐียรพงษ์ วรรณปก http://topicstock.pantip.com/religious/topicstock/2009/01/Y7403301/Y7403301.html#3 จากคุณ : บักหัมน่อยตุหรัดตุเหร่ เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 13:39:32

ความคิดเห็นที่ 62 พิจารณา ------>  ข้อความ ที่คุณ หลังเขา เสนอใน คคห 59 กัน สักหน่อย นะครับ "      ข้อความ  "ผู้ที่ใจเป็นธรรมกล่าวสิ่งใดก็เป็นธรรม ทำสิ่งใดก็เป็นธรรม" ----- > ผู้เสนอ ข้อความนั้น " จะใช่ พระอรหันตสาวกของพระบรมศาสดา หรือ พระอนาคามี หรือ พระสกิทาคามี หรือ พระโสดาบัน หรือ "ธัมมานุสารี" หรือ สัทธานุสารี  หรือ กัลยาณปุถุชน หรือ "ชาวพุทธแบบหนึ่ง" ------ >ของพระบรมศาสดาพระองค์นี้ หรือไม่  ---------- ยกไว้----------- เพราะ (๒) จะใช่ หรือไม่ใช่ "พระอรหันตสาวกของพระบรมศาสดา หรือ พระอนาคามี หรือ พระสกิทาคามี หรือ พระโสดาบัน หรือ "ธัมมานุสารี" หรือ สัทธานุสารี " ---- ผู้ เสนอข้อความนั้น ย่อม รู้แก่ใจ "ที่ไม่ประมาท" ฯลฯ (๓) เป็นอันว่า "ข้อความ "ผู้ที่ใจเป็นธรรมกล่าวสิ่งใดก็เป็นธรรม ทำสิ่งใดก็เป็นธรรม" ---- เป็นข้อความที่-----> ใครๆ สามารถ เสนอได้ทั้งนั้น ไม่ว่า บุคคลนั้นจะคือ "พระอรหันตสาวกของพระบรมศาสดา หรือ พระอนาคามี หรือ พระสกิทาคามี หรือ พระโสดาบัน หรือ "ธัมมานุสารี" หรือ สัทธานุสารี  หรือ กัลยาณปุถุชน หรือ "ชาวพุทธแบบหนึ่ง" ------ >ของพระบรมศาสดาพระองค์นี้ "                ----- วาทะ กรรม เช่น ^ นี้ ตามที่เสนอ นำไปสู่ อะไร?-----   เหตุ  --- ย่อมขึ้นกับ "ธรรม ที่ เป็น เหตุปัจจัย ให้ เกิด ข้อความเช่นนั้น" ฯลฯ ***************************************************     ข้อความ "ผู้ศึกษาธรรม ฟังธรรมที่ผู้อื่นกล่าว ย่อมตัดสินด้วยใจเป็นธรรม ว่าสิ่งใดเป็นธรรมหรือไม่เป็นธรรม และสามารถเลือกสรรธรรมที่เหมาะสมกับตนเพื่อนำไปปฏิบัติตามให้เกิดประโยชน์"                          เทียบกับ ข้อความ ต่อไปนี้ ไหม? ผู้ศึกษาธรรม ฟังธรรมที่ผู้อื่นกล่าว " ควร อาสัย พระพุทธวจนะแปลไทย สำนวนแปลใดนั้น  ที่บุคคลนั้น เลือกเฟ้นด้วย ปัญญา ฯลฯ              เพื่อ สอบทาน  ไม่ใช่ "ตัดสิน" ข้อความใดนั้น ให้ ตรงกับ ข้อความว่า ด้วยใจเป็นธรรม ว่าสิ่งใดเป็นธรรมหรือไม่เป็นธรรม และสามารถเลือกสรรธรรมที่เหมาะสมกับตนเพื่อนำไปปฏิบัติตามให้เกิดประโยชน์                       เห็น ความแตกต่างกัน นะครับว่า ข้อความแรก ---  ย่อมตัดสินด้วยใจเป็นธรรม (ด้วย อะไรๆ ของ บุคคลนั้น) ข้อความหลัก ---ควร อาสัย พระพุทธวจนะแปลไทย + เพื่อ สอบทาน  ไม่ใช่ "ตัดสิน" ข้อความใดนั้น **************************************************  ข้อความ " ส่วนผู้ที่เพ่งโทษธรรม แม้สิ่งที่กล่าวเป็นธรรม เป็นประโยชน์ก็ไม่รู้จักรับฟัง เอาแต่เพ่งจับผิด และจมกับทิฏฐิตนเอง และก็ไม่สามารถออกจากกรอบเหมือนกบในกะลาครอบ หรือชาล้นถ้วย จึงไม่สามารถพัฒนาตนได้" ข้อความ ^ นี้ น่าจะเนื่องกับ --- ข้อความ  "ผู้ที่ใจเป็นธรรมกล่าวสิ่งใดก็เป็นธรรม ทำสิ่งใดก็เป็นธรรม" เมื่อ  ผู้นั้น อาศัย พุทธปัญญา ที่อยู่ในรูป พระพุทธวจนะ ไม่ ใช่ เพลินสยบเมามันใน "อะไรที่ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ ไม่ว่า อะไรทั้งนั้น" -- เมื่อ เข้าใจ "พระพุทธวจนะดีแล้ว" ก็ย่อมสามาถ "เข้าใจ "อื่นจากพระพุทธวจนะได้ ตามเหตุ ปัจจัย ฯ **************************************************                                        สรุป ธรรม วินัย ที่ตถาคตแสดงบัญญัติไว้ดีแล้ว จักเป้นศาสดา ของพวกเธอ ในกาลที่เราล่วงไปแล้ว (จากความจำ -มหาปรินิพพานสูตร) ขอให้ "ชาวพุทธ"   "ผู้ที่ใจเป็นธรรมกล่าวสิ่งใดก็เป็นธรรม ทำสิ่งใดก็เป็นธรรม" พิจารณา " พระพุทธวจนะ นี้ " เป้น กรณีพิเศษ นะครับ เพื่อกำหนดว่า "การที่ ชาวพุทธใด "ยึดมั่น" "ใน ธรรม วินัย ที่ตถาคตแสดงบัญญัติไว้ดีแล้ว จักเป็นศาสดา ของพวกเธอ ในกาลที่เราล่วงไปแล้ว" นั้น ซึ่ง ชาวพุทธใดนั้น "ไม่ เห็น อะไรอื่น" "เลอเลิศ" "สูงส่งเกินไปจาก" "พระบรมศาสดา" ที่คือ "ธรรม วินัย" ที่คือ พระสุตตันตปิฎก ชั้น พระพุทธวจนะ + พระวินัย -----นั้น ----- จะ สอดคล้อง ตรงตาม ข้อความ ตามที่คุณหลังเขา เสนอใน คคห 59 หรือไม่ โดยเฉพาะ ข้อความ --- ส่วนผู้ที่เพ่งโทษธรรม แม้สิ่งที่กล่าวเป็นธรรม เป็นประโยชน์ก็ไม่รู้จักรับฟัง เอาแต่เพ่งจับผิด และจมกับทิฏฐิตนเอง และก็ไม่สามารถออกจากกรอบเหมือนกบในกะลาครอบ หรือชาล้นถ้วย จึงไม่สามารถพัฒนาตนได้----   ------------- อย่าลืม  พระบรมศาสดายังทรงยังอยู่ นะครับ ----------- จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 20:06:00

ความคิดเห็นที่ 63 ... ทรงสรรเสริญพระมหากัจจานะ             พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ดูกรภิกษุทั้งหลาย พระมหากัจจานะเป็นบัณฑิต เป็นผู้มีปัญญา มาก ดูกรภิกษุทั้งหลาย ถ้าแม้พวกเธอจะถามเนื้อความนี้กะเรา แม้เราก็จะพึงพยากรณ์เนื้อความ นั้น เหมือนกับที่พระมหากัจจานะพยากรณ์แล้วนั้น นี่แหละเป็นเนื้อความแห่งข้อนั้น เธอ ทั้งหลายจงจำทรงข้อนั้นไว้เถิด.             [๒๕๐] เมื่อพระผู้มีพระภาคตรัสอย่างนี้แล้ว ท่านพระอานนท์จึงกราบทูลพระผู้มีพระภาค ดังนี้ว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เปรียบเหมือนบุรุษผู้ถูกความหิวความเหนื่อยอ่อนครอบงำ ได้ ขนมหวาน แล้วกินในเวลาใด ก็พึงได้รับรสอันอร่อยหวาน ชื่นชูใจในเวลานั้น ฉันใด ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ภิกษุนักคิด ชาติบัณฑิต พึงใคร่ครวญเนื้อความแห่งธรรมบรรยายนี้ด้วย ปัญญา ในเวลาใด ก็พึงได้ความพอใจ และได้ความเลื่อมใสแห่งใจในเวลานั้น ฉันนั้น ข้าแต่ พระองค์ผู้เจริญ ธรรมบรรยายนี้ชื่ออะไร.             พระผู้มีพระภาคตรัสตอบว่า ดูกรอานนท์ เหตุดังนั้น เธอจงทรงจำธรรมบรรยายนี้ว่า มธุปิณฑิกปริยาย ดังนี้เถิด.             พระผู้มีพระภาคได้ตรัสพระพุทธพจน์นี้แล้ว ท่านพระอานนท์มีใจชื่นชม ยินดีภาษิตของ พระผู้มีพระภาคแล้วแล. จบ มธุปิณฑิกสูตร ที่ ๘ -----------------------------------------------------             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๒  บรรทัดที่ ๓๗๘๙ - ๓๙๕๒.  หน้าที่  ๑๕๓ - ๑๕๙. http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=12&A=3789&Z=3952&pagebreak=0             ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=243 แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 53 20:46:12 จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 20:43:19

ความคิดเห็นที่ 64 ข้อมูลเยอะมากๆ ... O__o มาลงชื่อไว้ก่อน จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 22:45:22

ความคิดเห็นที่ 65 อ้างเฉพาะอ.เสฐียรพงษ์ วรรณปก จากหนังสือคำบรรยายพระไตรปิฎก พิมพ์ครั้งที่ 6(2553) หน้า11  อันเดียวกันกับที่คุณบักห้าน่อย #61 ให้ link ไว้ ______________________________________________________________________________ ๏ พระไตรปิฎกเป็นพุทธพจน์มากน้อยเพียงใด ถ้าจะถามว่าพระไตรปิฎกเป็นพระพุทธพจน์มากน้อยเพียงใด ตอบได้ทันที (เช่นเดียวกับกรณีพระอภิธรรมปิฎก) ว่า พระไตรปิฎกไม่ใช่พระพุทธพจน์ทั้งหมด แต่เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้า ผู้ศึกษาย่อมทราบดีว่าพระไตรปิฎกมิใช่ "คำพูด" ของพระพุทธเจ้าทั้งหมด มีหลายสูตรที่เป็นเทศนาของพระเถระผู้ใหญ่บางรูป บางส่วนเป็นภาษิตของเทวดาที่พระพุทธเจ้าทรงรับรองว่าเป็นสุภาษิต เฉพาะสูตรในทีฆนิกาย 34 สูตร มีสูตรที่เป็น "คำพูด" ของสาวกไม่น้อยกว่า 5 สูตร ไม่จำต้องพูดถึงนิกายอื่นๆ ซึ่งมีอยู่เป็นจำนวนมาก แม้พระสูตรซึ่งเป็นเทศนาของพระพุทธเจ้าเอง ก็มีถ้อยคำของผู้รวบรวมประหัว ประท้ายด้วย เช่น พระสูตรนี้พระพุทธเจ้าทรงแสดงแก่ใคร ที่ไหน มีเนื้อหาว่าอย่างไร หลังจากแสดงธรรมจบแล้วได้ผลอย่างไร ส่วนที่ถือว่าเป็น "คำพูด" ของพระองค์ก็คือตรงที่เนื้อหาสาระของพระสูตร แม้กระนั้นก็ตามก็เป็นการ quote ข้อความซึ่งผู้ที่ "โควต" อาจจำมาผิดพลาดจากที่ตรัสจริงๆ ก็ได้ แต่ "สาระ" ยังคงอยู่ครบ เฉพาะพระอภิธรรมปิฎกนั้น หลักฐานแบ่งชัดแล้วว่ามิใช่ "คำพูด" ของพระพุทธเจ้า ถ้าคำว่า "พระพุทธพจน์" หมายถึง "คำพูดจริงๆ" ของพระพุทธเจ้า พระไตรปิฎกก็มิใช่พระพุทธพจน์ทั้งหมดดังกล่าวมา แต่ถ้าหมายถึงว่า เป็น "คำสอน" ของพระพุทธองค์หรือไม่ ไม่น่าจะมีเหตุผลใดที่จะปฏิเสธว่าไม่ใช่ เพราะวิธีตัดสินพระพุทธเจ้าทรงวางหลักการตัดสินพระธรรมวินัย 8 ประการไว้แล้ว _________________________________ ถ้าคุณเซนอ้างความเห็น อ.เสถียรพงษ์ ข้อความข้างต้นก็จะเห็นว่า อ.ก็เห็นว่า แม้ไม่ใช่คำพูดจริงๆของพระพุทธเจ้า  ก็ยังถือได้ว่าเป็นคำสอนของพระพุทธเจ้า ถ้าคุณเซนเชื่อว่า “ สิ่งที่ไม่ใช่พุทธพจน์ไม่ใช่คำสอนของพระพุทธเจ้า” ก็เท่ากับว่าไม่เห็นด้วยกับ อ.เสถียรพงษ์ เข้าแล้ว   คำอธิบายของ อ.เสถียรพงษ์ เขียนประมาณนี้มีอยู่ในมือ อย่างน้อยสามเล่ม ถ้าคุณเซนไม่เห็นด้วยก็บอก ถ้าคุณเซน เชื่อเฉพาะพระสูตร แล้ว คุณ เซน เชื่อได้อย่างไรว่า อาจารย์ผู้quote ข้อความ มาวางในเนื้อที่พระสูตร อาจผิดพลาดก็ได้ เพราะทีมงานที่ทำการสังคายนาแต่ละครั้งก็ทีมเดียวกัน กับทีมที่รวบรวมพระอภิธรรมเหมือนกัน จริงๆที่เราเคารพพระไตรปิฎก นั่น เราก็เคารพบูรพาจารย์ผู้ทุ่มเทรักษาพระธรรมคำสอนให้ตกทอดมาถึงเราให้มากที่สุดเราเชื่อว่าท่านย่อมซื่อสัตย์ต่อพระธรรมเป็นที่สุด เอาตรงนี้อีกหน่อยไหม เล่มเดียวกับข้างบน หน้า 285 เป็นข้อเขียนของ พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต) _____________________________________ พุทธทาสภิกขุ ได้อ้างคำพูดของนักปราชญ์ตะวันตกท่านหนึ่ง คือญาณดิลก ว่า “ความแตกต่างระหว่างสุตตันปิฎก กับอภิธรรมนั้น มิได้เกี่ยวกับเนื้อหาของเรื่อง มันต่างกันแต่เพียงวิธีจัดคำ วิธีใช้คำ ส่วนใจความนั้นเพ่งเล็งถึงสิ่งเดียวกัน สุตตันตปิฏกพูดภาษาธรรมดาที่ชาวบ้านพูด ซึ่งเป็นคำที่ไม่ถูกต้องตามปรัชญาบ้าง ไม่มากก็น้อย ส่วนคัมภีร์อภิธรรมปิฎกนั้น ใช้ภาษาทางปรัชญาอย่างบริสุทธิ์ ในความหมายชั้นปรมัตถ์” แล้วสรุปด้วยคำพูดที่ครอบคลุมว่า “อภิธรรมปิฎก ไม่อยู่ในรูปเป็นพุทธพจน์” ____________________________________________ ส่วนเรื่องคำว่า “พระธรรมกับ วินัย”  นั้น ท่านพระธรรมปิฏก ได้เขียนไว้ว่า มีการจัดแยกซอยย่อยออกไปอีก  ธรรมนั้น แยกเป็นสองส่วนคือ 1.พระสูตร 2.พระอภิธรรม   ส่วนวินัย ก็ยังเป็นวินัยอยู่เท่านั้น เรียกว่า พระวินัย รายละเอียดอยู่ในหนังสือ”เก็บเพชร  จากคัมภีร์พระไตรปิฏก” โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย(2542) _______________________________________________ จามีประโยชน์ไหมเนี่ย ? จากคุณ : เอิงเอย เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 22:50:04

ความคิดเห็นที่ 66 แตกประเด็นเลยดีกว่าไม๊ครับ จากคุณ : ไข่น้อย เขียนเมื่อ : 23 มี.ค. 53 23:59:47

ความคิดเห็นที่ 67 ผมคิดว่า"ฌาน"ที่กล่าวนี้มีความหมายคนละนัย คนละระดับกันครับ อกุศลฌาน เรียกเป็นฌานก็จริง หมายถึงเป็นการเพ่งอารมณ์อกุศล แต่ไม่ได้มีจิตเกิดขึ้นได้ถึงระดับฌานจิต เพราะเป็นการพินิจ ครุ่นคิดในนิวรณ์ ๕(อันเป็นปฏิปักษ์) แล้วจะตั้งมั่นได้ถึงระดับเป็น "ฌาน" ได้อย่างไร ผมลองตั้งข้อสังเกตตามคัมภีร์พระอภิธัมมัตถสังคหะดูนะครับ ซึ่งผมว่าต้องพิจารณาเหตุผลที่ท่านกล่าวไว้ด้วยว่า ข้อธรรมที่นำมาจัดรวมหมวดหมู่ไว้ด้วยกันนี้ เพราะมุ่งอธิบายอะไร พระอภิธัมมัตถสังคหะ ปริจเฉทที่ ๑ จิตตสังคหวิภาค รวบรวมแสดงจิตปรมัตถ "ฌานคืออะไร คำว่า ฌาน นี้ อัฏฐสาลินีอรรถกถา แสดงว่า อารมฺมณูปนิชฺฌานโต ปจฺจนิกฌาปนโต วา ฌานํ แปลความว่า ธรรมชาติที่เพ่งอารมณ์ ( อันมีกสิณ เป็นต้น ) ก็ดี หรือธรรมชาติที่เผาธรรมอันเป็นปฏิปักษ์ ( มีนิวรณ์เป็นต้น ) ก็ดี ธรรมชาตินั้นเรียกว่า ฌาน ในปรมัตถทีปนีฎีกาแสดงว่า ฌาเนน สมฺปยุตฺตํ จิตฺตนฺติ ฌานจิตฺตํ แปลความว่า จิตใดที่ประกอบด้วยฌาน จิตนั้นเรียกว่า ฌานจิต ฌานจิตนี้ทั้งเพ่งอารมณ์และเผาปฏิปักษ์ธรรมไปพร้อมกันในขณะเดียวกันด้วย ปฏิปักษ์ธรรมที่ทำลายการเพ่งอารมณ์ จนไม่สามารถที่จะให้เกิดฌานจิตได้นั้น เรียกว่า นิวรณ์ อันมีความหมายว่าเป็น เครื่องกั้น เครื่องกีดกัน เครื่องกีดขวางการกระทำความดี ในที่นี้ก็หมายความว่า ขัดขวางไม่ให้ทำจนถึงฌานได้ นิวรณ์ของฌาน นิวรณ์อันเป็นเครื่องกีดขวางไม่ให้เกิดฌานได้นั้น มี ๕ ประการ คือ กามฉันทนิวรณ์ พยาปาทนิวรณ์ ถีนมิทธนิวรณ์ อุทธัจจกุกกุจจนิวรณ์ และ วิจิกิจฉานิวรณ์ ๑. กามฉันทนิวรณ์ คือความติดใจในกามคุณอารมณ์ อันมี รูป เสียง กลิ่น รส และการสัมผัสถูกต้อง ซึ่งเปรียบไว้ว่าเหมือนน้ำที่ระคนด้วยสี ถ้ามัวไปเพลิดเพลินติดใจในสิ่งเหล่านี้ เป็นไม่ได้ฌานแน่ ต้องใช้เอกัคคตา เผากามฉันทนิวรณ์อันเป็นปฏิปักษ์นี้เสีย ๒. พยาปาทนิวรณ์ ความมุ่งจะปองร้ายผู้อื่น ซึ่งเปรียบไว้ว่าเหมือนน้ำที่เดือดพล่าน ถ้ามัวแต่ครุ่นคิดปองร้ายใครๆ อยู่ ฌานจิตก็เกิดขึ้นไม่ได้ ต้องใช้ปิติเผาพยาปาทนิวรณ์อันเป็นปฏิปักษ์นี้เสีย... ...การเผา การข่ม การทำลายหรือการประหารนิวรณ์นี้ กล่าวสรุปอย่างสั้นๆ ก็ว่าต้องใช้ วิตก เผา ถีนมิทธนิวรณ์ วิจาร เผา วิจิกิจฉานิวรณ์ ปีติ เผา พยาปาทนิวรณ์ สุข เผา อุทัธจจกุกกุจจนิวรณ์ เอกัคคตา เผา กามฉันทนิวรณ์ ต่อเมื่อเผาหรือข่มนิวรณ์ซึ่งเป็นปฏิปักษ์ธรรมอันเป็นเครื่องขัดขวางมิให้เกิดฌานนี้ได้เมื่อใดฌานจิตจึงจะ เกิดขึ้นได้เมื่อนั้น ถ้านิวรณ์ทั้ง ๕ นี้ยังคงอยู่แม้แต่อย่างเดียว ฌานจิตก็จะเกิดขึ้นไม่ได้เลย เหตุนี้ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา จึงเป็นส่วนสำคัญยิ่งที่เป็นปัจจัยให้เกิดฌานจิต ดังนั้นจึงเรียกธรรม ๕ ประการ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา นี้ว่าเป็น องค์ฌาน เพราะเป็นองค์สำคัญที่ทำให้เกิดฌานจิต" >>องค์ฌาน ในปริจเฉทที่ ๑ นี้ มุ่งนำมากล่าวไว้เพราะเป็นส่วนสำคัญยิ่งที่เป็นปัจจัยให้เกิดฌานจิตได้ ในเรื่องจิตปรมัตถ ทีนี้พิจารณา พระอภิธัมมัตถสังคหะ ปริจเฉทที่ ๗ รวบรวมแสดงธรรมที่สงเคราะห์เข้าเป็นหมวดเดียวกันได้ ปริจเฉทที่ ๗ สมุจจยสังคหวิภาค มิสสกสังคหะ มิสสกสังคหะ คือ ธรรมที่สงเคราะห์ลงปะปน กันได้ทั้งในกุสล อกุสล อพยากตะนั้น เรียกว่า มิสสก สังคหะ ดังนี้ใน มิสสกสังคหะกองที่ ๒ ฌานังคะ ๗ ซึ่งเป็นกองหนึ่งในหมวดมิสสกสังคหะ "...ธรรมที่เพ่งอารมณ์ก็ดี หรือธรรมที่เผาปฏิปักษ์ก็ดี ธรรมนั้นเรียกว่า ฌาน มีความหมายว่า ฌานคือการเพ่งอารมณ์ และพร้อมกันนั้นก็เผาธรรมอันเป็น ปฏิปักษ์ไปในตัวด้วย ฌานเป็นได้ทั้งการเพ่งอารมณ์ที่เป็นกุสลและเพ่งอารมณ์ที่เป็นอกุสล กล่าวคือ ทางฝ่ายอกุสลก็มีใจจิตติด อยู่ในอารมณ์อันเป็นโทษเป็นทุกข์ เช่น คิดทำร้ายเขา ก็ครุ่นคิดติดอยู่แต่ในอารมณ์ที่เป็นโทสะปองร้ายเขาอยู่เรื่อยไปทางฝ่ายกุสล ก็มีจิตใจ ใฝ่เพ่งในอารมณ์กัมมัฏฐาน มีกสิณเป็นต้น ให้แนบแน่นในอารมณ์นั้น โดยมุ่งหมาย ประหารนิวรณ์ธรรม เพื่อกุสลฌานจิตเกิด ฌานังคะ คือ องค์ฌาน หมายถึงธรรมอันเป็นส่วนกำลังที่สำคัญยิ่งในการ อุดหนุนให้จิตและเจตสิกทั้งหลายซึ่งประกอบพร้อมกันนั้น เพ่งหรือติดอยู่ในอารมณ์ นั้นอย่างแน่วแน่และแนบแน่น..." "ในฌานังคะทั้ง ๗ นี้ เฉพาะโทมนัสเวทนา เป็นได้แต่อกุสลอย่างเดียว ส่วน อีก ๖ นั้นเป็นได้ทั้ง กุสล อกุสล และอพยากตะ ด้วยเหตุนี้จึงรวมฌานังคะ ๗ ซึ่งมีองค์ธรรม ๕ นี้ไว้ในมิสสกสังคหะ ฌานนั้นผ่องใสไพโรจน์ ดุจพระอาทิตย์ส่องมืดให้สว่างทั่วโลก เผากิเลสให้ แห้งได้ โทมนัสก็เป็นเครื่องเผา และเป็นฝ่ายอกุสล ถ้ามีโทมนัสอยู่ในใจแล้ว ก็เผา หทัยวัตถุให้แห้งได้เหมือนกัน จึงยกมากล่าวไว้ในฌานังคะนี้ด้วย อีกประการหนึ่ง ประสงค์เอาโทมนัส อันบังเกิดแก่โยคีบุคคลผู้เสื่อมจากฌาน  ย่อมมีความโทมนัส เสียใจ" >>องค์ฌาน ในปริจเฉทที่ ๗ นี้ ท่านนำมากล่าวไว้ เพราะ ธรรม คือ วิตก วิจาร ปีติ เอกัคคตา และ เวทนา(โสมนัส โทมนัส อุเบกขา) โดยตัวของมันเองนั้นเป็นธรรมประเภทที่สามารถเป็นได้ทั้ง กุศล อกุศล และอพยากฤต นั่นคือเจตสิกธรรมเหล่านี้ ที่เป็นอกุศลก็มี(ก็เพราะเป็น อัญญสมานาเจตสิก ด้วยกันทั้งนั้น) แต่มิได้หมายความว่าเมื่อธรรมเหล่านี้มีแบบที่เป็นอกุศลได้ แล้วจะทำให้มีอกุศลฌานในแบบที่จิตตั้งมั่นในระดับฌานจิตได้(เหมือนอย่างกุศลจิต หรือกิริยาจิตของพระอรหันต์) คงหมายแต่ว่าฌานในทางอกุศลที่เป็นการเพ่งพินิจ ครุ่นคิดในอารมณ์อันเป็นอกุศล (ยังไงลองพิจารณาเนื้อความโดยรวม) นอกจากนี้ยังน่าสังเกตด้วยว่า ๑ ใน องค์ฌานคือโทมนัสเวทนา จริงๆแล้วไม่ได้มีลักษณะเป็นมิสสกสังคหะเพราะเป็นแต่อกุศลอย่างเดียว แต่โดยลักษณะที่เป็นเครื่องเผาได้เหมือนกัน(คือเผาหทัยวัตถุให้แห้งเหี่ยว)และเหตุผลอีกประการ คือประสงค์เอาโทมนัส อันเกิดแก่ผู้เสื่อมจากฌาน(คือมีความเกี่ยวข้องกับฌานกระมัง เพราะมีส่วนที่สำคัญยิ่งในเรื่องกำลังที่อุดหนุนให้จิตและเจตสิกทั้งหลายเพ่งหรือติดในอารมณ์ได้) ท่านจึงยกมากล่าวรวมไว้ด้วย -->นั่นคือผมเห็นว่าฌานที่กล่าวถึงในปริจเฉทที่ ๗ นี้ท่านกล่าวในความหมายอย่างกว้าง ที่แปลว่า การเพ่ง ครุ่นคิด เอาใจจดจ่อ (และมีลักษณะของการเผาปฏิปักษ์ ที่อกุศลฌานได้แก่เผาหทัยวัตถุ?) เท่านั้นซึ่งจะเป็นไปในทางอกุศลก็มีได้ แต่ไม่ใช่ว่าอกุศลฌานนั้นตั้งมั่นเป็นฌานในแบบเดียวกับที่อธิบายในปริจเฉทที่ ๑ -->นอกจากนี้ลองพิจารณาเทียบเรื่องการครุ่นคิดปองร้ายระหว่างที่อธิบายไว้ในปริจเฉทที่ ๑ จิตตสังคหวิภาค ซึ่งเป็นการรวบรวมแสดงจิตปรมัตถ กับ ปริจเฉทที่ ๗ สมุจจยสังคหวิภาค ซึ่งเป็นการรวบรวมแสดงธรรมที่สงเคราะห์เข้าเป็นหมวดเดียวกันได้ ในปริจเฉทที่ ๑ อธิบายว่า "ถ้ามัวแต่ครุ่นคิดปองร้ายใครๆ อยู่ ฌานจิตก็เกิดขึ้นไม่ได้" และในปริจเฉทที่ ๗ อธิบายว่า "ทางฝ่ายอกุสล(ฌาน)ก็มีใจจิตติดอยู่ในอารมณ์อันเป็นโทษเป็นทุกข์ เช่น คิดทำร้ายเขา ก็ครุ่นคิดติดอยู่แต่ในอารมณ์ที่เป็นโทสะปองร้ายเขาอยู่เรื่อยไป" ก็น่าสังเกตว่าถึงเรียกว่าฌานเหมือนกัน แต่ก็น่าจะเป็นคนละ "ฌาน" แก้ไขเมื่อ 24 มี.ค. 53 00:38:59 จากคุณ : EvaAngelion เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 00:31:06

ความคิดเห็นที่ 68 ในพระสูตร อกุศลฌาน ก็ปรากฏอยู่แต่ใน โคปกโมคคัลลานสูตร ซึ่งล้วนเป็นการเพ่งเล็ง   จดจ่อ   ปักใจ  มุ่งหมายในนิวรณ์ ๕ ทั้งสิ้น จุดน่าสังเกตที่สำคัญคือหนึ่งในนั้นเป็น วิจิกิจฉา ดังนี้ "...มีใจกลัดกลุ้มด้วยวิจิกิจฉา   ถูกวิจิกิจฉาครอบงำอยู่   และไม่รู้จักสลัดวิจิกิจฉาอันเกิดขึ้นแล้ว   ตามความเป็นจริง   เธอย่อมเพ่งเล็ง   จดจ่อ   ปักใจ   มุ่งหมายเฉพาะวิจิกิจฉา   ทำวิจิกิจฉาไว้ในภายใน ดูก่อนพราหมณ์พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นไม่ทรงสรรเสริญฌานเช่นนี้แล..." ใน พระอภิธัมมัตถสังคหะ ปริจเฉทที่ ๗ สมุจจยสังคหวิภาค มิสสกสังคหะ หน้า ๒๙ มีอธิบายถึง จิตที่ประกอบด้วยวิจิกิจฉาไว้ว่า "อนึ่งข้อสังเกตในการแสดงองค์ธรรม ที่กล่าวไว้ตอนท้ายแห่ง ฌานังคะ ๗ นั้น มีกล่าวความเกี่ยวแก่มัคคังคะนี้อยู่ ๒ ประโยค คือ อเหตุกจิต ๑๘ ย่อมไม่ได้มัคคังคะ ๑๒ ประโยคหนึ่ง เอกัคคตาเจตสิกที่ในวิจิกิจฉาสัมปยุตตจิต ย่อมไม่ถึงซึ่งมิจฉาสมาธิมัคคังคะ อีกประโยคหนึ่ง มีอธิบายว่าอเหตุกจิต ๑๘ เป็นจิตที่ไม่มีสัมปยุตตเหตุ คือเป็นจิตที่ไม่มีเหตุ ๖ ประกอบด้วยเลยแม้แต่เหตุเดียว เมื่อไม่มีตัวเหตุแล้ว ก็ไม่เป็นเหตุและไม่เป็นทาง ให้ถึงสุคติทุคคติได้ เพราะองค์ธรรมทั้ง ๙ ที่จะจัดเป็นมัคคได้จะต้องเป็นเจตสิกที่ ประกอบกับ สเหตุกจิต คือ จิตที่มีเหตุเท่านั้น ตัวเหตุนั่นแหละจึงจะเป็นเหตุและ เป็นทางให้ถึงซึ่ง ทุคคติ สุคติ หรือ นิพพาน ส่วนเอกัคคตาเจตสิกที่ในวิจิกิจฉาสหคตจิต ก็ไม่ถึงซึ่งมิจฉาสมาธิ มัคคังคะ คือ ไม่นับว่าเป็นองค์มัคค เพราะเหตุว่า แม้วิจิกิจฉาสัมปยุตตจิตจะเป็นจิตที่ ประกอบด้วยเหตุ คือ โมหเหตุก็จริง แต่ก็มีเพียงเหตุเดียว กำลังก็ไม่มากอยู่แล้ว ซ้ำยังมี ความลังเลสงสัยไม่แน่ใจประกอบเข้าอีกด้วย จึงทำให้กำลังที่มีอยู่ไม่มากมา แต่เดิมนั้นอ่อนลงไปอีก เอกัคคตาเจตสิกในวิจิกิจฉาจิตจึงไม่ถึงซึ่งความเป็นสมาธิที่ เป็นองค์แห่งมัคค เอกัคคตาที่จะจัดว่าถึงสมาธินั้น จะต้องตั้งมั่นในอารมณ์เดียว อย่างแน่วแน่ มั่นคง ปราศจากความสงสัยลังเลใจ" นั่นคือเมื่อจิตประกอบด้วยวิจิกิจฉานั้น จิตมีกำลังไม่ถึงขั้นเป็นสมาธิเสียด้วยซ้ำ แล้วจะถึงขั้นฌานได้อย่างไร จากคุณ : EvaAngelion เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 01:01:17

ความคิดเห็นที่ 69 ฌาน ในความหมายต่างๆ ตามหนังสือพุทธธรรม จากคุณ : EvaAngelion เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 01:03:56

ความคิดเห็นที่ 72 ผมใปเจอจากเว็บนึงมี ผู้กล่าวไว้ว่า "ตามความเป็นจริงแล้วได้แสดงไว้ในพระไตรปิฎกว่าฌานนั้นมีทั้งที่เป็นฝ่าย กุศลและ อกุศล ฌานที่เป็นฝ่ายอกุศลก็มีองค์ธรรมคือต้องมีวิตกและวิจารเจตสิกเกิดร่วมด้วยอยู่แล้ว เพราะวิตกเจตสิกและวิจารเจตสิกเกิดกับจิตเกือบทุกดวง ขณะใดที่เป็นอกุศล วิตก เจตสิกและวิจารเจตสิกก็เกิดร่วมด้วย หากเกิดกับโสมนัสเวทนาก็มีปิติได้แต่เป็นไปใน อกุศลมีโลภะ เป็นต้น รวมทั้งเอกัคคตาเจตสิก(สมาธิ)ซึ่งเกิดกับจิตทุกดวงก็เกิดขึ้นร่วม ด้วยแม้เป็นฌานที่เป็นอกุศล ดังนั้นขณะใดก็ตามที่จิตจดจ่อ หมกมุ่น เป็นไปในอกุศล ธรรม เช่น ในนิวรณ์ ความยินดีพอใจในรูป..เสียง เป็นต้น ก็เป็นอกุศลฌาน แต่อกุศล ฌานไม่สามารถทำฤทธิ์ได้อย่างกุศลฌานครับ ในทางตรงกันข้ามฌานที่เป็นฝ่ายกุศลก็มี วิตก วิจาร ปิติ สุข เอกัคคตาเจตสิกซึ่งก็ แล้วแต่ระดับของฌาน แต่จะเป็นไปในฝ่ายกุศลคือสงบระงับความยินดีพอใจ สงบจาก นิวรณ์นั่นเองครับ พระพุทธเจ้าจึงไม่สรรเสริญฌานทั้งหมดและไม่ติเตียนฌานทั้งหมดเพราะฌานที่ เป็น ในกุศลและอกุศลก็มีครับ ขออนุโมทนา" และ "การทำฤทธ์ด้วยฌานที่เป็นไปในสมถภาวนา ต้องเป็นไปในกุศลเท่านั้นครับ ส่วน ฌานหมายถึงการเพ่ง การพิจารณา จดจ่อ ฌาน หมายถึงการเข้าไปเพ่ง จดจ่อในอารมณ์หรือลักษณะของสภาพธรรม ส่วนสมาธิ หมาย ถึงเอกัคคตาเจตสิกคือความตั้งมั่นในสิ่งนั้น ไม่ใข่การเพ่ง จดจ่อครับ ส่วน ใครเพ่ง จดจ่ออันเป็นไปในนิวรณ์ 5 ก็หมายถึงอกุศลฌานได้ครับ ตามพระสูตรที่ ได้ ยกมาข้างต้นครับ(โคปกโมคคัลลานสูตร)" ที่มา http://www.dhammahome.com/front/webboard/show.php?id=11251& amp;PHPSESSID=e5e682f24814ac011f428197a4d61540 และ "สมาธิเป็นสภาพธรรมที่ตั้งมั่นใน อารมณ์ ซึ่งได้แก่ เอกัคคตาเจตสิกที่เกิดกับจิต ทุกดวง เมื่อจิตฝักใฝ่มีอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งนานๆ ลักษณะของเอกัคคตาเจตสิกก็ ปรากฏ เป็นสมาธิ คือ ตั้งมั่นแน่วแน่อยู่ที่อารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งเพียงอารมณ์เดียว เอกัคคตาเจตสิกที่เกิดกับอกุศลจิตเป็นมิจฉาสมาธิ เอกัคคตาเจตสิกที่เกิดกับ กุศลจิตเป็นสัมมาสมาธิ การทำสมาธิ ให้จิตจดจ่อที่อารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งนานๆ นั้น เมื่อไม่ประกอบด้วย ปัญญา ก็เป็นมิจฉาสมาธิ เพราะขณะนั้นเป็นความพอใจที่จะให้จิต ตั้ง มั่นแน่วแน่อยู่ที่อารมณ์เดียว เมื่อปราศจากปัญญา ก็ไม่สามารถรู้ความต่างกันของ โลภมูลจิต และกุศลจิต การเจริญสมถภาวนาเป็นการเจริญความสงบของจิตด้วยปัญญาที่เห็นโทษของ จิต ที่ไม่สงบ การอบรมเจริญความสงบของจิต จึงต้องมีสติสัมปชัญญะที่สามารถรู้ สภาพที่ต่างกันของกุศลจิตและ อกุศลจิตในขณะนี้เสียก่อน แล้วจึงจะอบรมเจริญกุศล ที่เป็นความสงบ คือ สมถภาวนา" และ "๑. ข้อความในพระไตรปิฎกและอรรถที่แสดงเรื่องสมถภาวนา หมายถึง การอบรมจิต เพื่อ ให้สงบจากอกุศลคือนิวรณ์ จนจิตสงบเข้าถึงอุปจารสมาธิ อัปปณาสมาธิ จิตเป็น มหัค คต รูปฌานและอรูปฌาน ขณะที่เจริญสมถถาวนาจิตย่อมไม่มีอกุศลเลย แต่ ผู้ ที่เจริญสมถภาวนาที่ไม่ถูกต้อง ขาดความรู้ความเข้าใจ เจริญสมถะผิด จิตไม่สงบ คือเป็นอกุศล ไม่ควรกล่าวว่าเป็นสมถภาวนา อนึ่งข้อความในบางแห่ง เช่น ใน ธรรมสังคณี กล่าวถึง ขณะที่อกุศลจิตเกิดขึ้น ประกอบด้วยสมถะก็จริง แต่นั่นหมายถึง เอกัค คตเจตสิก ไม่ใช่สมถภาวนา " ที่มา http://www.dhammahome.com/front/webboard/show.php?gid=3&id=1357 และ http://www.dhammahome.com/front/webboard/show.php?id=6605&PHPSESSID=04d8f48c761ede2116b7ec2c2e19188f และ "เอกัคคตาเจตสิก มีสภาพที่มีอารมณ์เดียว ขณะที่เป็นสมาธิ ก็มีเอกัคคตาเจตสิก ที่มีอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่ง ปรากฏ เอกัคคตาเจตสิก เกิดกับจิตทุกดวง เพราะ เอกัคคตาเจติก เป็น "สัพพจิตตสาธารณะเจตสิก". ฉะนั้น ไม่ต้องห่วงเรื่องสมาธิ เพราะมีอยู่แล้วกับจิตที่เกิดทุกดวง เพียงแต่ว่าเวลาที่จิต เกิดนั้น (ปกติ) ...ลักษณะของเอกกัคคตาเจตสิก ไม่ปรากฏ เพราะจิตที่ เกิดก็สั้นมาก และสิ่งที่ปรากฏ วาระหนึ่งๆ ก็สั้นมาก ฉะนั้น ลักษณะของเอกัคคตาเจตสิกไม่ปรากฏตั้งมั่น ถึงระดับที่เราใช้คำว่า "สมาธิ". ที่มา http://www.dhammahome.com/front/webboard/show.php?id=10624 จึงนำเสนอเพื่อการพิจารณาครับ และตอนนี้ผมก็เริ่มงงๆมากขึ้น ว่าฌานไหนอะไรเป็นยังไง ปล.นี่เรากำลังพูดกันถึงเรื่องที่เป็นอจินไตยหรือเปล่าครับ ^^! ปอ.อาจจะเห็นว่าผมไม่ค่อยยกพระไตรปิฎกมาเพราะ ผมอ่านแล้วงงและมันยาว ท่านใดเชี่ยวชาญก็ช่วยค้นคว้าให้หน่อยนะครับ อิอิ จากคุณ : ไข่น้อย เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 04:11:24

ความคิดเห็นที่ 73 จากที่ยกมาแสดงในความคิดเห็นก่อนหน้านี้ ว่า "อกุศล ฌานไม่สามารถทำฤทธิ์ได้อย่างกุศลฌาน" "การทำฤทธ์ด้วยฌานที่เป็นไปในสมถภาวนา ต้องเป็นไปในกุศลเท่านั้น" แสดงว่าพระฤาษีที่ใช้จิตฆ่าคนนั้นไม่ได้ทำสมถะ แต่ทำ...? หรือทำสมถะเพื่อให้ได้ฌานที่มีฤทธิ์ซึ่งเป็นกุศล แล้วทำ....?เพื่อใช้ต่อในทางอกุศล อันนี้เป็นคำถามให้งงเล่น เพราะผมก็กำลังงงอยู่ เช่นกัน -*- หรือ ผมไม่ควรคิดเรื่องเหล่านี้แล้วไปลองทำให้เกิดฌานเองดีกว่าครับ อิอิ จากคุณ : ไข่น้อย เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 04:23:27

ความคิดเห็นที่ 74 ผมล่ะชอบ คคห 67 - 69 ของคุณ EvaAngelion เสียจริงๆ ว่าแล้วก็ขอต่อความเห็นเรื่อง "อกุศลฌาน" คือการเพ่งอารมณ์ด้วย "อกุศลจิต" เรามักติดคำว่า "อกุศลจิต" ว่าส่อความนับไปในทางไม่ดี แต่แท้ที่จริงอกุศลจิตมีบทบาทสำคัญในชีวิตประจำวันของเรา เช่นการฟังเพลง หรือเล่นดนตรี เกิดความยินดีพอใจ จิตมีความโสมนัสแช่มชื่น มีความติดใจ ฟังซ้ำแล้วซ้ำอีกไม่รู้เบื่อ แม้ "ความปิติ" ก็เกิดขึ้นในอกุศลจิตได้ ยกตัวอย่างเช่น ความปิติตื้นตันใจที่ได้รับคำยกย่องสรรเสริญในเกียรติของตน ได้เห็น ได้ยินเสียงปรบมือกึกก้อง ความรู้สึกยินดีโสมนัสแช่มชื่น อิ่มเอิบตื้นตันใจ หัวใจพองโต ปีติจนขนลุกซู่ๆ - ความรู้สึก "ยินดี" เป็นล้นพ้นเช่นนี้ ก็คือ โลภะมูลจิต นั่นเอง เขาว่าคนที่กำลังมีความรัก เวลาจ้องมองใบหน้าของอีกฝ่าย หรือแม้แต่เพียงมองดูภาพถ่าย ก็จะมองดูอยู่ได้เป็นเวลานานๆ ตกอยู่ในภวังค์ มีความรู้สึกชื่นอกชื่นใจ เบิกบานสำราญใจ นึกแล้วช่างเป็น "สุขเวทนา" โดยแท้ ใครที่ประสบห้วงขณะที่คนที่รัก เขาตกลงบอกรักตอบ ก็เกิดปิติตัวเบา เหมือนล่องลอยอยู่ในห้วงฝัน (แหมวุ้ย มันจะหวานเทียมเท็จแบบน้ำตาลแบะแซ ก็เพราะนั่งเทียนเขียนไป เนื่องจาก จขกท ยังไม่เคยได้รู้รสรู้ชาติอะไรอย่างนี้กะเขาเลย) ก็การเพ่งภาพถ่าย ของคนรัก แล้วยิ้มน้อยยิ้มใหญ่อยู่คนเดียวนั่นแหละ โลภะโสมนัส ใครเคยดูหนังเรื่อง "โหมโรง" ยกมือขึ้น ฉากประชัน "ระนาดเอก" ระหว่าง ศร กับ ขุนอิน ที่ประชันกันทั้งวง (ก่อนจะประชันเดี่ยวระนาด "เชิดต่อตัว") ที่ ศร เริ่มตีระนาดแล้วตะกั่วหลุด เมื่อเพื่อนนำผืนระนาดของครูสิน ผู้พ่อ มาให้เปลี่ยนแล้ว ศรจึงเริ่มบรรเลงระนาดอย่างมั่นใจ เกิดสมาธิ เพลงนั้น คือ "โหมโรงจีนตอกไม้" มีอยู่ตอนหนึ่งที่ศร "รัวลูกเดียว" ทอดเวลาอยู่เป็นนาน ..นานจนสร้างความตกตะลึง ซึ่งตีความเป็นการกดดันอย่างนุ่มนวลแก่คู่ประชัน ในสถานการณ์จริง จิตที่จรดจ่ออย่างพึงใจต่อลูกระนาดลูกเดียว อย่างทรงสมาธิเช่นนี้ ก็เป็น "โลภะโสมนัส" ได้ (อาจเป็นมหากุศลจิตก็เป็นได้ ถ้าเพ่งเล็งการควบคุมร่างกายให้ดำเนินไปอย่างมีสมาธิ คล้ายกับการเดินจงกรม) สำหรับนักดนตรีแล้ว ห้วงเวลาแห่งการถ่ายทอดเสียงเดียวนี้แหละ คือการทรงสมาธิอย่างน่า "ยินดีติดใจ" เสียนี่กระไร - ผมยืนยัน โลภะ เป็นอกุศลจิต ดังนั้น การเพ่งดังที่ยกตัวอย่างต่างๆ นั้น ย่อมเป็น "ฌาน" คือการเพ่งอย่างหนึ่ง เมื่อสำรวจเจตสิกที่เกิดได้ใน "โลภะโสมนัสจิต" แล้ว ก็พบว่ามีเจตสิกตรงตาม "องค์ฌานทั้ง ๕" คือ วิตก วิจาร ปิติ สุข เอกัคคตา ครบถ้วนเสียด้วย อย่างนี้นี่ล่ะกระมัง "อกุศลฌาน" แม้ฌานเช่นนี้จะน่าพิสมัยไม่ด้อยไปกว่า ฌาน ๑ ๒ ๓ ๔ เป็นต้น (ไม่จริงหรอก สำนวนไปงั้นแหละ) ถึงอย่างไร ก็เป็นฌานที่พระพุทธเจ้าไม่สรรเสริญ ก่อนจบ คคห นี้ จะบอกว่า ในพระไตรปิฎกมีตัวอย่างมากมาย ที่แสดงเหตุการณ์ "เมื่อตะกี้ก็ยังเป็นปุถุชนอยู่หลัดๆ กลายเป็นพระอริยบุคคลไปซะแล้ว" การจะเป็นอะไรอย่างนั้นได้ คนเรามันก็ต้องรู้จักหัดเอาไว้ คือต้องทิ้งทิฏฐิเก่าๆ ได้อย่างไม่ใยดี แล้วเริ่มกันใหม่.. ก็แบบนี้ไง ที่ผมเขียนอยู่นี่แหละ หนังคนละม้วนกับ คคห 43 เลยเนอะ คุณไข่น้อย เนอะ จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 04:30:35

ความคิดเห็นที่ 75 เห็นคุณเอิงเอย เอ่ยถึง "เก็บเพชรจากคัมภีร์พระไตรปิฏก" แล้ว .. โอ้โฮ ผมดีใจย้อนหลังไปไกลเป็นสิบปีเรย .. จิตใจผม เต็มตื้นไปด้วยความ ปิติ สุข เอกัคคตา .. (ได้ "ฌาน" กะเขาบ้างแล้ววุ้ย ) จากคุณ : ระนาดเอก เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 04:34:13

ความคิดเห็นที่ 76 #73 คุณไข่น้อย เรื่องเหล่านี้สามารถศึกษาทำความเข้าใจได้ครับ ไม่งั้นในคัมภีร์ท่านจะมีอธิบายไว้ให้ใคร จริงไหมครับ ฌานวิสัยที่เป็นอจินไตยนั้นหมายถึง คิดหัวแทบแตกอย่างไรก็ไม่เข้าใจความรู้สึกของผู้ได้ฌาน อจินไตยข้อ 2 ฌานวิสัย วิสัยของผู้ที่ได้ฌานอภิญญา ผู้ที่ไม่ได้ฌานคิดเท่าไรก็คิดไม่ออกว่า ทำไมผู้ที่ได้ฌานอภิญญาจึงสามารถแสดงฤทธิ์ต่างๆ มีเหาะได้ หายตัวได้ ดำดินได้ เป็นต้น ผู้ที่ได้อภิญญาประเภทนั้นๆ เท่านั้นจึงจะรู้ได้ พูดถึงแล้วเรื่องอจินไตยนี่ตั้งกระทู้แจกแจงให้ละเอียดก็น่าจะดีเหมือนกัน ว่าคิดอย่างไร เป็น ไม่เป็นอจินไตย ส่วนเรื่องฤาษีที่ใช้จิตฆ่าคนนั้น ใช้กุศลฌานนั่นแหละครับ และตามที่ผมเข้าใจ ต้องได้ในระดับสูงถึงฌาน 4 อย่างชำนาญด้วยครับ จึงจะยกขึ้นทำฤทธิ์ได้ ลองย้อนขึ้นไปดู คห.26 และ 29 ครับ แม้จะเป็นกุศลฌาน แต่ก็ถือเป็นมิจฉาสมาธิ เพราะใช้ในทางที่ผิด ไม่เป็นไปเพื่อความดับทุกข์ -------------------------------- #74 คุณระนาดบรรยายซะอินเลย   เคยดูเรื่องโหมโรง  \O/ ว่าแต่ชื่อคุณระนาดเอก นี่มาจากเรื่องโหมโรงนี่เอง หรือเปล่าครับ เอ แต่นึกอีกทีหนังเรื่องนี้เพิ่งมีในปี 2547 นี่นา เห็นทีจะไม่ใช่ แก้ไขเมื่อ 24 มี.ค. 53 14:53:14 แก้ไขเมื่อ 24 มี.ค. 53 06:52:43 แก้ไขเมื่อ 24 มี.ค. 53 06:50:10 จากคุณ : EvaAngelion เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 06:49:02

ความคิดเห็นที่ 77 ^ ^ ^   น่าจะมาจากเพราะเล่นระนาดเอก "ไม่เป็น" นะฮะ  5555+++ จากคุณ : Faith & Hope เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 07:04:44

ความคิดเห็นที่ 78 คคห 62 "ผู้ที่ใจเป็นธรรมกล่าวสิ่งใดก็เป็นธรรม ทำสิ่งใดก็เป็นธรรม" เมื่อ  ผู้นั้น อาศัย พุทธปัญญา ที่อยู่ในรูป พระพุทธวจนะ ไม่ ใช่ เพลินสยบเมามันใน "อะไรที่ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ ไม่ว่า อะไรทั้งนั้น" -- เมื่อ เข้าใจ "พระพุทธวจนะดีแล้ว" ก็ย่อมสามาถ "เข้าใจ "อื่นจากพระพุทธวจนะได้ ตามเหตุ ปัจจัย ฯ คคห 65 --- เทียบกับ ที่เสนอ นะครับ ถ้าคุณเซนอ้างความเห็น อ.เสถียรพงษ์ ข้อความข้างต้นก็จะเห็นว่า อ.ก็เห็นว่า แม้ไม่ใช่คำพูดจริงๆของพระพุทธเจ้า  ก็ยังถือได้ว่าเป็นคำสอนของพระพุทธเจ้า ถ้าคุณเซนเชื่อว่า “ สิ่งที่ไม่ใช่พุทธพจน์ไม่ใช่คำสอนของพระพุทธเจ้า” ก็เท่ากับว่าไม่เห็นด้วยกับ อ.เสถียรพงษ์ เข้าแล้ว   คำอธิบายของ อ.เสถียรพงษ์ เขียนประมาณนี้มีอยู่ในมือ อย่างน้อยสามเล่ม ถ้าคุณเซนไม่เห็นด้วยก็บอก ถ้าคุณเซน เชื่อเฉพาะพระสูตร แล้ว คุณ เซน เชื่อได้อย่างไรว่า อาจารย์ผู้quote ข้อความ มาวางในเนื้อที่พระสูตร อาจผิดพลาดก็ได้ เพราะทีมงานที่ทำการสังคายนาแต่ละครั้งก็ทีมเดียวกัน กับทีมที่รวบรวมพระอภิธรรมเหมือนกัน                                                สรุป ๑ (๑) คุณ เอิงเอย "ไม่เข้าใจ" ข้อความที่ผมเสนอตรงไหนครับ?" จึง ได้ เสนอ ข้อความใน คคห 65 เช่นนั้น ข้อความที่ผม เสนอ ว่า ----> " "ผู้ที่ใจเป็นธรรมกล่าวสิ่งใดก็เป็นธรรม ทำสิ่งใดก็เป็นธรรม" เมื่อ  ผู้นั้น อาศัย พุทธปัญญา ที่อยู่ในรูป พระพุทธวจนะ ไม่ ใช่ เพลินสยบเมามันใน "อะไรที่ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ ไม่ว่า อะไรทั้งนั้น" -- เมื่อ เข้าใจ "พระพุทธวจนะดีแล้ว" ก็ย่อมสามาถ "เข้าใจ "อื่นจากพระพุทธวจนะได้ ตามเหตุ ปัจจัย ฯ <---- ผมเสนอเช่นนี้  "จามีประโยชน์ไหมเนี่ย ? "   เมื่อ เทียบกับ ข้อความที่คุณเอิงเอย  เสนอ                                            สรุป ๒ คุณ เอิงเอย -----> "ส่องกระจกเงา  ดู ให้เห้นเองนะครับว่า เจตนาที่เสนอ ถึงผมนั้น เกิดมาจาก" อะไร?                                        สรุป ๓ ประเด็น ----------> ข้อความที่คุณ เอิงเอย เสนอว่า " พระไตรปิฎกเป็นพุทธพจน์มากน้อยเพียงใด " <---------- ก็ เข้า ข่ายว่า พระอภิธรรมปิฎก ๗ คัมภีร์ ตามที่ปรากฎใน พระไตรปิฎก 45 เล่มนั้น ก็ " ไม่อยู่ในรูปพระพุทธวจนะ" ---- มิใช่หรือ? ----------> คุณ เอิงเอย มองไม่ ออกหรือครับ เมื่อ เสนอว่า " พระไตรปิฎกเป็นพุทธพจน์มากน้อยเพียงใด " ?????                                         หมายเหตุ                            ข้อความที่คุณ เอิงเอย เสนอ พุทธทาสภิกขุ ได้อ้างคำพูดของนักปราชญ์ตะวันตกท่านหนึ่ง คือญาณดิลก ว่า “ความแตกต่างระหว่างสุตตันปิฎก กับอภิธรรมนั้น มิได้เกี่ยวกับเนื้อหาของเรื่อง มันต่างกันแต่เพียงวิธีจัดคำ วิธีใช้คำ ส่วนใจความนั้นเพ่งเล็งถึงสิ่งเดียวกัน สุตตันตปิฏกพูดภาษาธรรมดาที่ชาวบ้านพูด ซึ่งเป็นคำที่ไม่ถูกต้องตามปรัชญาบ้าง ไม่มากก็น้อย ส่วนคัมภีร์อภิธรรมปิฎกนั้น ใช้ภาษาทางปรัชญาอย่างบริสุทธิ์ ในความหมายชั้นปรมัตถ์” แล้วสรุปด้วยคำพูดที่ครอบคลุมว่า “อภิธรรมปิฎก ไม่อยู่ในรูปเป็นพุทธพจน์”                ------------ > ญาณดิลก  คือ ???? <-------------- คุณ อิงเอย จะไม่ อ้าง "ท่านพุทธทาส" ที่กล่าวถึง "ญาณดิลก" ให้ มากกว่า ที่ เสนอ ไหมครับ ? (ดูเหมือน ท่านพุทธทาส กล่าวในเรื่อง อภิธรรม คืออะไร? ในหนังสือ  สันทัสเสตัพพธรรม หน้า ๔๐๑) จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 07:45:49

ความคิดเห็นที่ 79 ตัวอย่าง "  "ญาณดิลก" นะครับ หน้า ๔๐๑ -----> นักศึกษาตัวยงชาวต่างประเทศ  ที่เรารู้จักกันดี ก้คือ พระเถระเยอรมัน ชื่อ ญาณดิลก มาอยู่ในเกาะลังกาจนตาย  เป็นขรัวใหย่อยู่ที่นั่น  แตกฉานในพระไตรปิฎก นี้เราเรียกว่า พวกฝรั่งเหล่านั้น เขาไม่ถูกกักขังโดยทางวิญญาณ  คือไม่มี tradition ไม่มีวัฒนธรรมอะไรที่ไปทำให้เขาเชื่อมาแต่เกิด เชื่อมาแต่อ้อนแต่ออกเหมือนพวกเรา พวกเรามันถูกขังทางวิญญาณมาแต่อ้อนแต่ออก ตามขนบธรรมประเพณี พูดแล้วต้องเชื่อ แล้วพูดกันมาเรื่อยอย่างนั้น   ทีนี้พวกฝรั่งเขาไม่เป็น  (ในกรณีนี้คือพระเถระเยอรมัน ชื่อ ญาณดิลก นะครับ ฯ) เพราะฉะนั้นเขาอิสระ  เมื่อเขามาแจะต้องอะไรเข้า  เขาก้ทำไปอย่างอิสระ ท่านองค์นี้ ชอบอภิธรรมที่สุด (จะเพราะเหตุใด ท่านพุทธทาสไม่ เสนอไว้ ฯ) ชอบ พระไตรปิฎกที่สุด (แล้ว อรรถกถา ละ ? ท่านองค์นี้ ชอบมั๊ย ท่านพุทธทาสไม่ เสนอไว้ ฯ) แต่  ก็  ยัง พูดว่า ไม่ถืออภิธรรมเป็นพุทธวจนะหรืออยู่ในรูปพุทธวจนะอยู่นั่นเอง และ ไม่ถือว่า อภิธรรมนี้ เกิดตั้งแต่สมัยพระพุทธเจ้า แต่มันมาเกิดทีหลัง นี่  ท่านเขียนไว้ชัดๆ อย่างนี้ นี่ คือคำของญารดิลก พระเถระองค์นี้ ฯลฯ ฯลฯ หน้า ๔๐๔ -----> ท่านญารดิลกเขียนไว้ต่อไปว่า " การศึกษาอภิธรรมในทุกเงื่อนไข ผู้นั้นต้องมีความคุ้นเคยอย่างทั่วถึง เป็นการล่วงหน้า ต่อคำสอนขั้นมูลฐาน และความมุ่งหมายของจริยธรรมของพุทธศาสนาเสียก่อนเท่านั้น ทำได้อย่างนี้ อ๓ิธรรมปิฎกจึงมีประโยชนื"  ท่านว่าอย่างนี้ ----- ข้อความ "และความมุ่งหมายของจริยธรรมของพุทธศาสนาเสียก่อนเท่านั้น" ต้อง "สอดคล้อง ตรงตาม พระพุทะวจนะที่ตรัสว่า" (๑) เป็นอยู่โดยชอบ โลกจักไม่ว่างจากพระอรหันต์ (จากความจำ) (๒) ศาสดาและสาวก ย่อมมีการกล่าวตรงกันในเรื่องปฏิจจสมุปบาท (๓) ข้อที่ ๒ คือ ----> ทุกข์เท่านั้นที่เกิดขึ้น ทุกข์เท่านั้นที่ดับไป นอกจากทุกข์แล้ว หามี อะไรเกิด อะไรดับไม่<---- (๔) ข้อที่ ๓ "เทียบกับ" เรื่อง สิ่งที่มีอยู่จริง (ปรมัตถ์ ๔ มั๊ง) ว่า "สอดคล้องกับ พระพุทธวจนะ ในพระสุตตันตปิฎก คือ ----> ทุกข์เท่านั้นที่เกิดขึ้น ทุกข์เท่านั้นที่ดับไป นอกจากทุกข์แล้ว หามี อะไรเกิด อะไรดับไม่<--- และ ----> ก่อนก็ดี เดี๋ยวนี้ก็ดี ตถาคตบัญญัติสอนแค่เรื่องทุกข์ และความดับทุกข์ เท่านั้น (จากความจำ) ---------> "เทียบกับ" เรื่อง "สิ่งที่มีอยู่จริง" (ปรมัตถ์ ๔ มั๊ง) ว่า "สอดคล้องกับ พระพุทธวจนะ ในพระสุตตันตปิฎก " ทุกข์เกิด ทุกข์ดับ (หามีอะไรเกินไปจากทุกข์เกิด ทุกข์ดับไม่)" <--------- จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 08:14:18

ความคิดเห็นที่ 80 อกุศลธรรม อกุศลจิต ๑๒ ----------------------- จิตดวงที่ ๑ ปทภาชนีย             [๒๗๕] ธรรมเป็นอกุศล เป็นไฉน?             อกุศลจิต สหรคตด้วยโสมนัส สัมปยุตด้วยทิฏฐิ มีรูปเป็นอารมณ์ หรือมีเสียงเป็น อารมณ์ มีกลิ่นเป็นอารมณ์ มีรสเป็นอารมณ์ มีโผฏฐัพพะเป็นอารมณ์ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือ ปรารภอารมณ์ใดๆ เกิดขึ้น ในสมัยใด ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา จิต วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา วิริยินทรีย์ สมาธินทรีย์ มนินทรีย์ โสมนัสสินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ มิจฉาทิฏฐิ มิจฉาสังกัปปะ มิจฉาวายามะ มิจฉาสมาธิ วิริยพละ สมาธิพละ อหิริกพละ อโนตตัปปพละ โลภะ โมหะ อภิชฌา มิจฉาทิฏฐิ อหิริกะ อโนตตัปปะ สมถะ ปัคคาหะ อวิกเขปะ มีใน สมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นอกุศล. ... ...             [๓๐๙] ก็ขันธ์ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒ อาหาร ๓ อินทรีย์ ๕ ฌานมีองค์ ๕ มรรค มีองค์ ๔ พละ ๔ เหตุ ๒ ผัสสะ ๑ ฯลฯ ธัมมายตนะ ๑ ธรรมธาตุ ๑ มีในสมัยนั้น หรือ นามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น.             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นอกุศล. ...    เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔  บรรทัดที่ ๒๖๔๒ - ๒๗๙๕.  หน้าที่  ๑๐๘ - ๑๑๓. http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=34&A=2642&Z=2795&pagebreak=0 __________________________________________________ ...             [๑๐๖] ฌาน มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?             วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา นี้ชื่อว่า ฌาน มีในสมัยนั้น. ... ... สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล. สุญญตวาร จบ จิตดวงที่ ๑ จบ -----------------------------------------------------             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔  บรรทัดที่ ๑๐๙๓ - ๑๑๔๓.  หน้าที่  ๔๖ - ๔๘. http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=34&A=1093&Z=1143&pagebreak=0 __________________________________________________ จากคุณ : ???? (JitZungkabuai) เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 10:21:23

ความคิดเห็นที่ 81 พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๒  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๔ มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ อลคัททูปมสูตร กุลบุตรเรียนธรรม [๒๗๙] ดูกรภิกษุทั้งหลาย กุลบุตรบางพวกในพระธรรมวินัยนี้ ย่อมเล่าเรียนธรรม คือสุตตะ เคยยะ เวยยากรณะ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ ชาดก อัพภูตธรรม เวทัลละ กุลบุตรเหล่านั้น เล่าเรียนธรรมนั้นแล้ว ย่อมไตร่ตรองเนื้อความแห่งธรรมเหล่านั้น ด้วยปัญญา ธรรมเหล่านั้น ย่อมควรซึ่งการเพ่งแก่กุลบุตร เหล่านั้น ผู้ไตร่ตรองซึ่งเนื้อความด้วยปัญญา กุลบุตรเหล่านั้น ไม่เป็นผู้มีการข่มผู้อื่นเป็น อานิสงส์ และไม่มีการเปลื้องเสียซึ่งความนินทาเป็นอานิสงส์ ย่อมเล่าเรียนธรรม และกุลบุตร เหล่านั้น ย่อมเล่าเรียนธรรมเพื่อประโยชน์ใด ย่อมได้เสวยประโยชน์นั้นแห่งธรรมนั้น ธรรม เหล่านั้นอันกุลบุตรเหล่านั้นเรียนดีแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อประโยชน์ เพื่อความสุขสิ้นกาลนาน ข้อนี้เป็นเพราะเหตุอะไร เพราะธรรมทั้งหลายอันตนเรียนดีแล้ว. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือน บุรุษผู้มีความต้องการงูพิษ เสาะหางูพิษ เที่ยวแสวงหางูพิษ เขาพึงพบงูพิษตัวใหญ่ พึงกดงูพิษ นั้นไว้มั่นด้วยไม้มีสัณฐานเหมือนเท้าแพะ ครั้นกดไว้มั่นด้วยไม้มีสัณฐานเหมือนเท้าแพะแล้ว จับที่คอไว้มั่น ถึงแม้งูพิษนั้นพึงรัดมือ แขน หรืออวัยวะใหญ่น้อยแห่งใดแห่งหนึ่ง ของบุรุษ นั้นด้วยขนด ก็จริง ถึงอย่างนั้น เขาไม่ถึงความตาย หรือความทุกข์ปางตาย ซึ่งมีการพันนั้น เป็นเหตุ ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุอะไร เพราะงูพิษอันตนจับไว้มั่นแล้ว แม้ฉันใด กุลบุตรบางพวก ในธรรมวินัยนี้ ก็ฉันนั้นนั่นแล ย่อมเล่าเรียนธรรม คือ สุตตะ เคยยะ เวยยากรณะ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ ชาดก อัพภูตธรรม เวทัลละ กุลบุตรเหล่านั้นเล่าเรียนธรรมนั้นแล้ว ย่อม ไตร่ตรองเนื้อความแห่งธรรมเหล่านั้นด้วยปัญญา ธรรมเหล่านั้น ย่อมควรซึ่งการเพ่งแก่กุลบุตร เหล่านั้น ผู้ไตร่ตรองซึ่งเนื้อความด้วยปัญญา กุลบุตรเหล่านั้น ไม่เป็นผู้มีการข่มผู้อื่นเป็น อานิสงส์ และไม่มีการเปลื้องเสียซึ่งความนินทาเป็นอานิสงส์ ย่อมเล่าเรียนธรรม และกุลบุตร เหล่านั้น ย่อมเล่าเรียนธรรมเพื่อประโยชน์ใด ย่อมได้เสวยประโยชน์นั้นแห่งธรรมนั้น ธรรม เหล่านั้นอันกุลบุตรเหล่านั้นเรียนดีแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อประโยชน์ เพื่อความสุขสิ้นกาลนาน ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุอะไร เพราะธรรมทั้งหลายอันตนเรียนดีแล้ว. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เพราะ เหตุนั้น เธอทั้งหลายพึงรู้ถึงเนื้อความแห่งภาษิตของเราอย่างใด พึงทรงจำไว้อย่างนั้นเถิด ก็แล ท่านทั้งหลาย ไม่พึงรู้ถึงเนื้อความแห่งภาษิตของเรา พึงสอบถามเรา หรือถามภิกษุผู้ฉลาดก็ได้ เราจักแสดงธรรมมีอุปมาด้วยแพแก่ท่านทั้งหลาย เพื่อต้องการสลัดออก ไม่ใช่เพื่อต้องการจะ ยึดถือ ท่านทั้งหลายจงฟังธรรมนั้น จงใส่ใจไว้ให้ดี เราจักกล่าว. ภิกษุเหล่านั้น ทูลรับพระผู้ มีพระภาคแล้ว. ธรรมเปรียบเหมือนแพ [๒๘๐] พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ดูกรภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนบุรุษผู้เดินทางไกล พบห้วงน้ำใหญ่ ฝั่งข้างนี้ น่ารังเกียจ มีภัยตั้งอยู่เฉพาะหน้า ฝั่งข้าโน้มเกษม ไม่มีภัย ก็แหละ เรือหรือสะพานสำหรับข้าม เพื่อจะไปสู่ฝั่งโน้น ไม่พึงมี บุรุษนั้นพึงดำริอย่างนี้ว่า ห้วงน้ำนี้ใหญ่ แล ฝั่งข้างนี้น่ารังเกียจ มีภัยตั้งอยู่เฉพาะหน้า ฝั่งข้างโน้นเกษม ไม่มีภัย ก็แหละเรือหรือ สะพานสำหรับข้าม เพื่อจะไปสู่ฝั่งโน้น ย่อมไม่มี ถ้ากระไร เราพึงรวบรวมหญ้า ไม้ กิ่งไม้ และ ใบไม้มาผูกเป็นแพ แล้วอาศัยแพนั้น พยายามด้วยมือและเท้า พึงข้ามถึงฝั่งได้โดยความสวัสดี. ทีนี้แล บุรุษนั้นรวบรวมหญ้า ไม้ กิ่งไม้ และใบไม้มาผูกเป็นแพ อาศัยแพนั้น พยายามด้วยมือ และเท้า พึงข้ามถึงฝั่งโดยความสวัสดี บุรุษนั้นข้ามไปสู่ฝั่งได้แล้ว พึงดำริ อย่างนี้ว่า แพนี้มี อุปการะแก่เรามากแล เราอาศัยแพนี้พยายามอยู่ด้วยมือและเท้า ข้ามถึงฝั่งได้โดยความสวัสดี ถ้า กระไร เรายก แพนี้ขึ้นบนศีรษะ หรือแบกที่บ่า แล้วพึงหลีกไปตามความปรารถนา. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน บุรุษนั้นผู้กระทำอย่างนี้ จะชื่อว่ากระทำถูกหน้าที่ในแพ นั้นบ้างหรือหนอ? ภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า ข้อนั้นชื่อว่าทำไม่ถูก พระเจ้าข้า? พระผู้มีพระภาค ตรัสว่า ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็บุรุษนั้นกระทำอย่างไร จึงจะชื่อว่าทำถูกหน้าที่ในแพนั้น? ในข้อนี้ บุรุษนั้นข้ามไปสู่ฝั่งแล้ว พึงดำริอย่างนี้ว่า แพนี้มีอุปการะแก่เรามากแล เราอาศัยแพนี้ พยายามอยู่ด้วยมือและเท้า จึงข้ามถึงฝั่งได้ โดยสวัสดี ถ้ากระไร เราพึงยกแพนี้ขึ้นวางบนบก หรือให้ลอยอยู่ในน้ำแล้ว พึงหลีกไปตามความปรารถนา. ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุรุษนั้นกระทำ อย่างนี้แล จึงจะชื่อว่ากระทำถูกหน้าที่ในแพนั้น แม้ฉันใด. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราแสดงธรรม มีอุปมาด้วยแพ เพื่อต้องการสลัดออก ไม่ใช่เพื่อต้องการยึดถือ ฉันนั้นแล เธอทั้งหลายรู้ถึง ธรรมมีอุปมาด้วยแพที่เราแสดงแล้วแก่ท่านทั้งหลาย พึงละแม้ซึ่งธรรมทั้งหลาย จะป่วยกล่าวไป ไยถึงอธรรมเล่า. http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=12&A=4443&Z=4845 จากคุณ : NotUndo เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 13:39:44

ความคิดเห็นที่ 82 #80 ท่าน Jit ดังที่ยกมานั้น พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔  พระอภิธรรมปิฎก เล่ม ๑ ธรรมสังคณีปกรณ์ จิตตุปปาทกัณฑ์ นี้มีเนื้อหาอธิบายจิตประเภทต่างๆทุกประเภท โดยจำแนกดังนี้ จิตตุปปาทกัณฑ์  กุศลธรรม     กามาวจรมหากุศลจิต ๘     รูปาวจรกุศล กสิณ ฌาน     อรูปาวจรกุศล     เตภูมิกกุศลธรรม ๓ ประเภท     โลกุตตรกุศลจิต  อกุศลธรรม     อกุศลจิต ๑๒  อัพยากตธรรม     กามาวจรวิบาก     รูปาวจรวิบาก     อรูปาวจรวิบาก     โลกุตตรวิบาก     อกุศลวิบากอัพยากฤต     กามาวจรกิริยา     รูปาวจรกิริยา     อรูปาวจรกิริยา จิตที่เป็นฌานจิตจริงๆนั้น (ขั้นต่ำคือรูปฌาน ๑) จะต้องพิจารณาในหมวด ของ รูปาวจรกุศล กสิณ ฌาน อรูปาวจรกุศล รูปาวจรกิริยา อรูปาวจรกิริยา                    เป็นต้น จิตในระดับกามาวจร อย่างเช่น กามาวจรมหากุศลจิต ๘ หรือ อกุศลจิต ๑๒ นี้ เป็นจิตในกามภูมิ ย่อมไม่ถึงระดับของรูปฌาน --->ฉะนั้น บทว่า ฌานมีองค์ ๕ ก็ดี ฌานมีองค์ ๔ ก็ดี ที่ปรากฏในพระอภิธรรมข้อที่อธิบายกามาวจรมหากุศลจิตทั้ง ๘ ดวง หรือ อกุศลจิต ๑๒ ดวง นั้น กล่าวไว้ในลักษณะที่เป็นการจำแนกเรียกธรรมที่ปรากฏ ออกเป็นประเภทๆ (คล้ายๆลักษณะเรียกเป็นสรรพนาม) แต่มิได้หมายความว่าจิตประเภทนี้จะเป็นฌานจิตไปได้ ตัวอย่างเช่น กามาวจรมหากุศลจิต ดวงที่ ๗ http://www.84000.org/tipitaka/read/v.php?B=34&A=1242&Z=1268&pagebreak=0 "             [๑๓๕] ธรรมเป็นกุศล เป็นไฉน?             กามาวจรกุศลจิต สหรคตด้วยอุเบกขา วิปปยุตจากญาณ มีรูปเป็นอารมณ์ ฯลฯ มีธรรม เป็นอารมณ์ หรือปรารภอารมณ์ใดๆ เกิดขึ้นในสมัยใด ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา จิต วิตก วิจาร อุเบกขา เอกัคคตา สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ มนินทรีย์ อุเบกขินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ สัทธาพละ วิริยพละ สติพละ สมาธิพละ หิริพละ โอตตัปปพละ อโลภะ อโทสะ อนภิชฌา อัพยาปาทะ หิริ โอตตัปปะ กายปัสสัทธิ จิตตปัสสัทธิ กายลหุตา จิตตลหุตา กายมุทุตา จิตตมุทุตา กายกัมมัญญตา จิตตกัมมัญญตา กายปาคุญญตา จิตตปาคุญญตา กายุชุกตา จิตตุชุกตา สติ สมถะ ปัคคาหะ อวิกเขปะ มีในสมัยนั้น หรือนามธรรมที่ อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น.             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล ฯลฯ (กล่าวรวมธรรมทั้งหมดที่อธิบายลักษณะของจิตดวงนั้น ในที่นี้คือจิต ดวงที่ ๗ ในกามาวจรกุศลจิต)             [๑๓๖] ก็ขันธ์ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒ อาหาร ๓ อินทรีย์ ๗ ฌานมีองค์ ๔ มรรคมีองค์ ๔ พละ ๖ เหตุ ๒ ผัสสะ ๑ ฯลฯ ธัมมายตนะ ๑ ธรรมธาตุ ๑ มีในสมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล ฯลฯ..." (จำแนกเรียกตามประเภทธรรมนั้นๆ อย่างธรรมที่มีลักษณะเป็นมรรคก็ปรากฏมีอยู่ ๔ ธรรมที่มีลักษณะเป็นองค์ฌานก็มีปรากฏอยู่ ๔ ในที่นี้) จะเห็นได้ว่าจิตดวงนี้มีองค์ธรรมที่มีลักษณะเป็นองค์ฌานอยู่เพียง ๔ คือ วิตก วิจาร อุเบกขา เอกัคคตา ย่อมไม่มีลักษณะสงเคราะห์เข้าเป็น ฌานในระดับใดๆได้ เพราะอย่างขั้นต่ำสุดคือปฐมฌาน ก็ต้องมีครบทั้ง วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา จตุตถฌาน ก็มีเพียง อุเบกขา เอกัคคตา ในทำนองเดียวกันถ้าไล่ดูไปเรื่อยๆ ก็จะพบบทว่า ฌานมีองค์ ๕ บ้าง ฌานมีองค์ ๔ บ้าง ในหลายๆที่ ทั้งใน กามาวจรมหากุศลจิต และ อกุศลจิต เช่น อกุศลจิต จิตดวงที่ ๓ http://www.84000.org/tipitaka/read/v.php?B=34&A=2803&Z=2824&pagebreak=0 [๓๑๓] ก็ขันธ์ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒ อาหาร ๓ อินทรีย์ ๕ ฌานมีองค์ ๕ มรรค มีองค์ ๓ พละ ๔ เหตุ ๒ ผัสสะ ๑ ฯลฯ ธัมมายตนะ ๑ ธรรมธาตุ ๑ มีในสมัยนั้น หรือ นามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น... อกุศลจิต จิตดวงที่ ๗ http://www.84000.org/tipitaka/read/v.php?B=34&A=2878&Z=2899&pagebreak=0 [๓๒๒] ก็ขันธ์ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒ อาหาร ๓ อินทรีย์ ๕ ฌานมีองค์ ๔มรรค มีองค์ ๓ พละ ๔ เหตุ ๒ ผัสสะ ๑ ฯลฯ ธัมมายตนะ ๑ ธรรมธาตุ ๑ มีในสมัยนั้น หรือ นามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น... จะเห็นได้ว่าเป็นการกล่าวถึงธรรมประเภทที่มีลักษณะเป็นองค์ฌาน ที่มีปรากฏอยู่ในอกุศลจิตนั้นๆ เท่านั้น มิได้หมายความว่าจะมี"อกุศลฌาน"ในระดับเดียวกับปฐมฌานหรือสูงกว่านั้นได้ อกุศลฌาน ที่เรียกขานกันคงเป็นแต่ในความหมายของการจดจ่ออยู่ในอารมณ์อันเป็นนิวรณ์ทั้งหลาย เป็นฌานในความหมายอย่างหลวมๆที่แปลว่าเพ่ง แต่มิอาจมีจิตตั้งมั่นได้ในเหมือนอย่างกุศลฌาน อันมีระดับตั้งแต่ปฐมฌาน เป็นต้นไป แก้ไขเมื่อ 25 มี.ค. 53 00:56:48 แก้ไขเมื่อ 24 มี.ค. 53 22:57:23 แก้ไขเมื่อ 24 มี.ค. 53 14:02:57 จากคุณ : EvaAngelion เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 13:47:45

ความคิดเห็นที่ 83 พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔  พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๑ ธรรมสังคณีปกรณ์ รูปวาจรกุศล กสิณ ฌาน จตุกกนัย             [๑๓๙] ธรรมเป็นกุศล เป็นไฉน?             โยคาวจรบุคคล เจริญมรรคปฏิปทาเพื่อเข้าถึงรูปภูมิ สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม ทั้งหลายแล้ว บรรลุปฐมฌานที่มีปฐวีกสิณเป็นอารมณ์ ประกอบด้วย วิตก วิจาร มีปีติและ สุขอันเกิดแต่วิเวกอยู่ ในสมัยใด ผัสสะ ฯลฯ อวิกเขปะ มีในสมัยนั้น ฯลฯ             สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล.             [๑๔๐] ธรรมเป็นกุศล เป็นไฉน?             โยคาวจรบุคคล เจริญมรรคปฏิปทาเพื่อเข้าถึงรูปภูมิ บรรลุทุติยฌานที่มีปฐวีกสิณเป็น อารมณ์ ภายในผ่องใส เพราะวิตกวิจารสงบ จิตถึงความเป็นธรรมชาติ ผุดขึ้นดวงเดียว ไม่มีวิตกวิจาร มีแต่ปีติและสุขอันเกิดจากสมาธิ อยู่ในสมัยใด ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา จิต ปีติ สุข เอกัคคตา สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ มนินทรีย์ โสมนัสสินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ สัมมาทิฏฐิ สัมมาวายามะ ฯลฯ ปัคคาหะ อวิกเขปะ มีในสมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล ฯลฯ             [๑๔๑] ก็ขันธ์ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒ อาหาร ๓ อินทรีย์ ๘ ฌานมี องค์ ๓ มรรคมีองค์ ๔ พละ ๓ เหตุ ๓ ผัสสะ ๑ ฯลฯ ธัมมายตนะ ๑ ธรรมธาตุ ๑ มีในสมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล ฯลฯ             [๑๔๒] สังขารขันธ์ มีอยู่ในสมัยนั้น เป็นไฉน?             ผัสสะ เจตนา ปีติ เอกัคคตา สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ สัมมาทิฏฐิ สัมมาวายามะ ฯลฯ ปัคคาหะ อวิกเขปะ หรือนามธรรม ที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น เว้นเวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ วิญญาณขันธ์ นี้ชื่อว่า สังขารขันธ์ มีในสมัยนั้น ฯลฯ             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล ฯลฯ             [๑๔๓] ธรรมเป็นกุศล เป็นไฉน?             โยคาวจรบุคคล เจริญมรรคปฏิปทาเพื่อเข้าถึงรูปภูมิ เพราะคลายปีติได้อีกด้วย จึงเป็น ผู้เพ่งโดยอุปบัติ มีสติสัมปชัญญะอยู่ และเสวยสุขด้วยนามกาย พระอริยะทั้งหลาย ย่อมกล่าว สรรเสริญบุคคลนั้นว่า เป็นผู้เพ่งโดยอุปบัติ มีสติอยู่เป็นสุข ดังนี้ เพราะฌานใด บรรลุตติยฌาน นั้น ที่มีปฐวีกสิณเป็นอารมณ์ อยู่ในสมัยใด ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา จิต สุข เอกัคคตา สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ มนินทรีย์ โสมนัสสินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ สัมมาทิฏฐิ สัมมาวายามะ ฯลฯ ปัคคาหะ อวิกเขปะ มีในสมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล ฯลฯ             [๑๔๔] ก็ขันธ์ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒ อาหาร ๓ อินทรีย์ ๘ ฌานมีองค์ ๒ มรรคมีองค์ ๔ พละ ๗ เหตุ ๓ ผัสสะ ๑ ฯลฯ ธัมมายตนะ ๑ ธรรมธาตุ ๑ มีในสมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล ฯลฯ             [๑๔๕] สังขารขันธ์ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?             ผัสสะ เจตนา เอกัคคตา สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ สัมมาทิฏฐิ สัมมาวายามะ ฯลฯ ปัคคาหะ อวิกเขปะ หรือนามธรรมที่อิงอาศัย เกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น เว้นเวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ วิญญาณขันธ์ นี้ชื่อว่า สังขารขันธ์ มีในสมัยนั้น ฯลฯ             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล.             [๑๔๖] ธรรมเป็นกุศล เป็นไฉน?             โยคาวจรบุคคล เจริญมรรคปฏิปทาเพื่อเข้าถึงรูปภูมิ บรรลุจตุตถฌานที่มีปฐวีกสิณเป็น อารมณ์ ไม่มีทุกข์ไม่มีสุข เพราะละสุขและทุกข์ได้ เพราะโสมนัสและโทมนัสดับสนิทใน ก่อน มีสติบริสุทธิ์เพราะอุเบกขาอยู่ ในสมัยใด ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา จิต อุเบกขา เอกัคคตา สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ มนินทรีย์ อุเบกขินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ สัมมาทิฏฐิ สัมมาวายามะ ฯลฯ ปัคคาหะ อวิกเขปะ มีในสมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล ฯลฯ             [๑๔๗] ก็ขันธ์ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒ อาหาร ๓ อินทรีย์ ๘ ฌานมีองค์ ๒ มรรคมีองค์ ๔ พละ ๗ เหตุ ๓ ผัสสะ ๑ ฯลฯ ธัมมายตนะ ๑ ธรรมธาตุ ๑ มีในสมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล ฯลฯ             [๑๔๘] สังขารขันธ์ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?             ผัสสะ เจตนา เอกัคคตา สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ สัมมาทิฏฐิ สัมมาวายามะ ฯลฯ ปัคคาหะ อวิกเขปะ หรือนามธรรม ที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น เว้นเวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ วิญญาณขันธ์ นี้ชื่อว่า สังขารขันธ์ มีในสมัยนั้น ฯลฯ             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล. จตุกกนัย จบ -----------------------------------------------------             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔  บรรทัดที่ ๑๒๗๙ - ๑๓๔๒.  หน้าที่  ๕๔ - ๕๖. http://www.84000.org/tipitaka/read/v.php?B=34&A=1279&Z=1342&pagebreak=0             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๔ http://www.84000.org/tipitaka/read/?สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่_๓๔ http://www.84000.org/tipitaka/read/?index_34 จากคุณ : EvaAngelion เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 14:10:28

ความคิดเห็นที่ 84 เปรียบเทียบกันในกรณีที่เห็นได้ชัด พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔  พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๑ ธรรมสังคณีปกรณ์ กุศลธรรม กามาวจรมหากุศลจิต ๘ จิตดวงที่ ๑ โกฏฐาสวาร "             [๗๔] ก็ขันธ์ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒ อาหาร ๓ อินทรีย์ ๘ ฌานมีองค์ ๕ มรรคมีองค์ ๕... มีในสมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ใน สมัยนั้น.             สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล ...             [๘๐] ฌานมีองค์ ๕ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?             วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา             วิตก มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?             ความตรึก ความตรึกอย่างแรง ความดำริ ความที่จิตแนบอยู่ในอารมณ์ ความที่จิต แนบสนิทอยู่ในอารมณ์ ความยกจิตขึ้นสู่อารมณ์ สัมมาสังกัปปะ ในสมัยนั้น อันใด นี้ชื่อว่า วิตก มีในสมัยนั้น.             วิจาร มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?             ความตรอง ความพิจารณา ความตามพิจารณา ความเข้าไปพิจารณา ความที่จิตสืบต่อ อารมณ์ ความที่จิตเพ่งอารมณ์ ในสมัยนั้น อันใด นี้ชื่อว่า วิจาร มีในสมัยนั้น.             ปีติ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?             ความอิ่มใจ ความปราโมทย์ ความยินดียิ่ง ความบันเทิง ความร่าเริง ความรื่นเริง ความปลื้มใจ ความตื่นเต้น ความที่จิตชื่นชมยินดี ในสมัยนั้น อันใด นี้ชื่อว่า ปีติ มีในสมัยนั้น.             สุข มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?             ความสบายทางใจ ความสุขทางใจ ความเสวยอารมณ์ที่สบาย เป็นสุข อันเกิดแต่เจโต- *สัมผัส กิริยาเสวยอารมณ์ที่สบาย เป็นสุข อันเกิดแต่เจโตสัมผัส ในสมัยนั้น อันใด นี้ชื่อว่า สุข มีในสมัยนั้น.             เอกัคคตา มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?             ความตั้งอยู่แห่งจิต ความดำรงอยู่แห่งจิต ความมั่นอยู่แห่งจิต ความไม่ส่ายไปแห่งจิต ความไม่ฟุ้งซ่านแห่งจิต ภาวะที่จิตไม่ส่ายไป ความสงบ สมาธินทรีย์ สมาธิพละ สัมมาสมาธิ ในสมัยนั้น อันใด นี้ชื่อว่า เอกัคคตา มีในสมัยนั้น.             สภาวธรรมนี้ชื่อว่า ฌานมีองค์ ๕ มีในสมัยนั้น..." พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๔  พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๑ ธรรมสังคณีปกรณ์ อกุศลธรรม อกุศลจิต ๑๒ จิตดวงที่ ๑๒ "             [๓๓๔] ธรรมเป็นอกุศล เป็นไฉน?             อกุศลจิต สหรคตด้วยอุเบกขา สัมปยุตด้วยอุทธัจจะ มีรูปเป็นอารมณ์ หรือมีเสียง เป็นอารมณ์ มีกลิ่นเป็นอารมณ์ มีรสเป็นอารมณ์ มีโผฏฐัพพะเป็นอารมณ์ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือปรารภอารมณ์ใดๆ เกิดขึ้น ในสมัยใด ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา จิต วิตก วิจาร อุเบกขา เอกัคคตา วิริยินทรีย์ สมาธินทรีย์ มนินทรีย์ อุเปกขินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ มิจฉาสังกัปปะ มิจฉาวายามะ มิจฉาสมาธิ วิริยพละ สมาธิพละ อหิริกพละ อโนตตัปปพละ อุทธัจจะ โมหะ อหิริกะ อโนตตัปปะ สมถะ ปัคคาหะ อวิกเขปะ มีในสมัยนั้น หรือนามธรรมที่อิงอาศัย เกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น             สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่า ธรรมเป็นอกุศล. ...             อุทธัจจะ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?             ความฟุ้งซ่านแห่งจิต ความไม่สงบแห่งจิต ความวุ่นวายใจ ความพล่านแห่งจิต ในสมัยนั้น อันใด นี้ชื่อว่า อุทธัจจะ มีในสมัยนั้น ฯลฯ             หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นอกุศล ฯลฯ             [๓๓๖] ก็ขันธ์ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒ อาหาร ๓ อินทรีย์ ๕ ฌานมีองค์ ๔ มรรค มีองค์ ๓ พละ ๔ เหตุ ๑ ผัสสะ ๑ ฯลฯ ธัมมายตนะ ๑ ธรรมธาตุ ๑ มีในสมัยนั้น หรือ นามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด มีอยู่ในสมัยนั้น             สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นอกุศล ฯลฯ..." ในพระอภิธรรม ข้อ อกุศลจิตดวงที่ ๑๒ นี้ ก็มีบทว่า ฌานมีองค์ ๔ เช่นกัน แต่เมื่อจิตมีความฟุ้งซ่าน ความพล่านแห่งจิต ดังนี้แล้ว จะมี เอกัคคตา ในระดับที่เป็นองค์ฌาน คือ ความไม่ฟุ้งซ่านแห่งจิต ภาวะที่จิตไม่ส่ายไป ได้อย่างไรในเมื่อขัดแย้งกันอยู่เอง จึงเห็นได้ว่าอกุศลจิตนี้ย่อมไม่อาจเป็นฌานได้ "เอกัคคตา" อย่างที่ประกอบอยู่ในอกุศลจิตดวงที่ ๑๒ นี้ คงเป็นแต่เอกัคคตาเจตสิกที่เกิดประกอบจิตทุกดวงอยู่แล้ว แต่มิอาจตั้งมั่นถึงขั้นเป็นสมาธิในระดับฌานได้ อกุศลฌานที่เป็นการเพ่งเล็ง จดจ่อ ปักใจ  มุ่งหมายในนิวรณ์ซึ่งในที่นี้คืออุทธัจจะ อันเป็น ๑ ในอกุศลฌานตาม โคปกโมคคัลลานสูตร จึงมิได้เป็น "ฌาน" ในความหมายเดียวกับฌานสมาบัติ ที่เรียกว่าฌานเพราะนัยว่ามีอาการเพ่ง ครุ่นคิด ติดอยู่ในอารมณ์นั้นๆ เท่านั้น แก้ไขเมื่อ 24 มี.ค. 53 23:00:08 จากคุณ : EvaAngelion เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 14:47:19

ความคิดเห็นที่ 85 แสดงผลการค้น ลำดับที่  2 / 4 [8] ฌาน 2 ประเภท (ภาวะจิตที่เพ่งอารมณ์จนแน่วแน่ - absorption)       1. รูปฌาน 4 (ฌานมีรูปธรรมเป็นอารมณ์, ฌานที่เป็นรูปาวจร - Jhanas of the Fine-Material Sphere)       2. อรูปฌาน 4 (ฌานมีอรูปธรรมเป็นอารมณ์, ฌานที่เป็นอรูปาวจร - Jhanas of the Immaterial Sphere)       คำว่า รูปฌาน ก็ดี อรูปฌาน ก็ดี เป็นคำสมัยหลัง เดิมเรียกเพียงว่า ฌาน และ อารุปป์. D.III. 222; Dhs. 56.  ที.ปา. 11/232/233; อภิ.สํ. 34/192/78. แสดงผลการค้น ลำดับที่  3 / 4 [9] ฌาน 4 = รูปฌาน 4 (the Four Jhanas)       1. ปฐมฌาน (ฌานที่ 1 - the First Absorption) มีองค์ 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา       2. ทุติยฌาน (ฌานที่ 2 - the Second Absorption) มีองค์ 3 คือ ปีติ สุข เอกัคคตา       3. ตติยฌาน (ฌานที่ 3 - the Third Absorption) มีองค์ 2 คือ สุข เอกัคคตา       4. จตุตถฌาน (ฌานที่ 4 - the Fourth Absorption) มีองค์ 2 คือ อุเบกขา เอกัคคตา       คัมภีร์ฝ่ายอภิธรรม นิยมแบ่งรูปฌานนี้เป็น 5 ขั้น เรียกว่า ฌานปัญจกนัย หรือ ปัญจกัชฌาน โดยแทรก ทุติยฌาน (ฌานที่ 2) ที่มีองค์ 4 คือ วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา เพิ่มเข้ามา แล้วเลื่อนทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตฌาน ในฌาน 4 ข้างต้นนี้ออกไปเป็น ตติยฌาน จตุตถฌาน และปัญจมฌาน ตามลำดับ (โดยสาระก็คือ การจำแนกขั้นตอนให้ละเอียดมากขึ้นนั่นเอง) M.I.40  ม.มู. 12/102/72 แสดงผลการค้น ลำดับที่  4 / 4 [10] ฌาน 8 = รูปฌาน 4 + อรูปฌาน 4 (อรูปฌาน 4 ดู [207] อรูป 4) พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม พิมพ์ครั้งที่ ๑๒ พ.ศ. ๒๕๔๖ http://www.84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=ฌาน http://www.84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=%AC%D2%B9 จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 24 มี.ค. 53 15:04:37