ความคิดเห็นที่ 1 กลับมาเรื่องการแปล ซึ่งในข้อการ แปลนี้ ท่านผู้แต่งวิสุทธิมรรค อธิบายว่า  ปะริมุขัง สติง หมายถึง  ปริ(รอบ)  +มุข(ทางออก)  +สติ + อุปัฏฐะเปต๎วา(ดำรงตั้งมั่นแล้ว) อันแปลได้ว่า มีสติอยู่ปริเวณปากทาง เข้าออก(ของลมคือ ปราณ) ส่วนในเรื่องคำว่า มุข ท่านผู้แตกฉาน บาลี  ท่านก็ว่าแปลว่า หน้า ก็ได้ ไม่ผิด   ส่วนตัวความหมายตามนัยยะที่แท้จริง  แห่งพุทธองค์นั้น อาจจะเกินความ สามารถของคนในยุคปัจจุบันที่จะรู้ได้ ว่า สำนวนครั้งกระนั้น พระองค์ทรง หมายถึงจุดไหน   โดยส่วนตัวข้าพเจ้าเชื่อประเด็นนี้ มุข  แปลว่า ทาง ตามนัยยวิสุทธิมรรค   ส่วนความยาวท่านพุทธโฆษาจารย์ ผู้ แต่งวิสุทธิมรรค อธิบายเชิงภาษาของ คำว่ายาว  หมายถึง อัทธานะ ในสมัย นั้นบาลีหมายถึง ได้ทั้ง ยาวแบบระยะ ทาง กับยาวแบบเวลา หรือทั้ง กาละ  และ เทศะ  (ภาษาอังกฤษ time  / space)   แทรกตัวอย่างภาษอังกฤษ เช่น หากมีต่างชาติถามว่า   How long have you known him ? อันนี้ฝรั่งก็ไม่ได้หมายถึง ระยะความยาว แต่หมายถึงระยะเวลา เช่นกันกับพระบาลี ตอนนี้ ในตรงนี้ท่านที่ตามอ่านวิสุทธิมรรค  ต้องอ่านให้ดี หลายๆ รอบ และหลายๆ  สำนวนแปล  ถ้าเป็นไปได้ ต้องเทียบ บาลีด้วย เฉพาะหน้านี้หน้าเดียว ข้าพเจ้า พิจารณา อยู่มากกว่า 3 วัน  ท่านกล่าวถึง อัทธานะในแง่ ระยะ อยู่ มากแห่ง  แต่เวลาท่านพูดถึง ที่หมาย ถึงกาล คือเฉพาะ วิธีอานาปานสติ นี้มี อยู่คำเดียวแห่งเดียว ถ้าหากอ่านผ่านๆ  ไป จะไม่สามารถจับประเด็นตามที่ ข้าพเจ้า กล่าวนี้ได้เลย ทีนี่ปัญหาอยู่ที่ว่า  ถ้าหากเราท่านไม่ได้รู้ ข้อความตอนนี้  หรือความหมายตอน นี้ของพุทธพจน์ข้อนี้  ก็จะนึกว่า ยาว โดยระยะ ซึ่งปฏิบัติไปอย่างไรก็ฟุ้ง   จนต้องใช้ทีสิ่งที่เรียกว่า บริกรรมเข้า มาใช้ให้จิตหยุด แต่หากเรารู้ความ หมายแท้ๆ ของคำว่าบริกรรมในอานาปนสติ ซึ่งหมายถึงจิตที่ตรึกใน อัทธา นะ(ความยาวตามกาล)จนนิ่งใน เบื้องต้น  จะไม่มีการท่องบ่น สมดังที่ พระพุทธองค์ตรัสไว้ใน     อัทธาน สูตรว่า เจริญอานาปานสติสมาธิเพื่อรู้ อัทธานะ ... ย่อมเป็นไปเพื่อ กำหนดรู้อัทธานะ(ความยาวตามกาล) มาถึงตรงนี้คงมีความเห็นแย้ง  ข้าพเจ้ามากมาย แต่ฟังต่อสักนิด  คำ ถามตามมามากมาย.....    เอ....   พูดมาถึงตรงนี้ก็ วงแตกครับ  เพราะ แทบทั้งประเทศ ทำอานาปานสติ แบบ มีคำท่องบ่น  และก็คงจะกล่าวได้อีกว่า   การท่องบ่นนั้นเป็นแค่เบื้องต้น เป็น กุศโลบายให้ถึง สมาธิขั้นกลางต่อไป   จะท่องบ่น อะไรก็ได้ตามแต่สำนัก   อันนี้ไม่ขอกล่าว เทคนิคอื่นที่ใช้ทำน่ะ  เพราะก็ตามรูปแบบครูอาจารย์เพราะ หากจะกล่าววิจารณ์เรื่องนี้คงต้องเล่า กันยาว ว่าอันไหนสำนักไหนเป็นไป ตามพุทธพจน์(มีโอกาสต้องเขียน เรื่องนี้ครับ มีเหตุปัจจัยให้เกิดใน สำนักต่างๆ แต่โดยส่วนใหญ่เกิดจาก  ไม่เข้าใจ อัทธานะ(กาล) ในสภาวะ อานาปานสติภาคปฏิบัติ) ในที่นี้ กล่าวหมายเอาเฉพาะแต่การที่เรียกว่า  ท่องบ่น  หรือที่เรียกว่า บริกรรม ซึ่ง ไม่มีพุทธพจน์ข้ออานาปานสติ หลายท่านที่ได้อ่านก็คงต้อง สวน ข้าพเจ้าว่า ถ้าเป็นตามนี้ครูบาอาจารย์ ผู้สำเร็จธรรมต้องบอกมานานแล้ว   ทำไมไม่มีมหาเถระ พระผู้ใหญ่หรือ แม้กระทั้งพระผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบมา พูดเรื่องนี้ ข้าพเจ้าขอตอบข้อแย้งนี้ เป็น 2  กลุ่มคำตอบ คือ 1.กลุ่มคัมภีร์ 2. กลุ่มปูชนียบุคคล ดังนี้ 1.หากเราใช้เครื่องมือค้นหาคำใน พระไตรปิฎกว่า อานาปานสติจะพบได้ ว่าเป็นสูตรสั้นๆ บางสูตรย่อเหลือ 2-3  บรรทัด ทุกตอนที่พระองค์ตรัสถึงอา นาปนสติ จะทรงหมายถึงหรือจะทรง กล่าวถึงอานาปานสติ 16 ทุกครั้ง  ทุกที่ ทุกตอน ทรงย้ำแล้วย้ำอีก และ หนึ่งในนั้นคือ จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 7 เม.ย. 53 15:20:09

ความคิดเห็นที่ 2 จากพระสูตรอริฏฐสูตร   มีพุทธพจน์ ตรัสสอนพระิภิกษุนามว่า ท่านอริฏฐะ พระพุทธเจ้าได้สอนอานาฯ โดยสอบ ถามว่า อริฏฐะ ท่านทำอานาปานสติ อย่างไร   ท่านอริฏฐะตอบว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ กามฉันท์ใน กามที่ล่วงไป ข้าพระองค์ละได้แล้ว กามฉันท์ในกามที่ยังไม่มาถึงของข้า พระองค์ไปปราศแล้ว ปฏิฆสัญญาใน ธรรมทั้งหลาย ทั้งที่เป็น ภายในและภายนอก ข้าพระองค์กำจัด เสียแล้ว ข้าพระองค์มีสติหายใจออก มี สติหายใจเข้า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ข้าพระองค์ เจริญอานาปานสติอย่างนี้แล พระพุทธองค์ทรงตอบว่า อานา ปานสตินั้นมีอยู่ เราไม่ได้กล่าวว่าไม่มี  ก็แต่ว่าอานาปานสติย่อมบริบูรณ์โดยกว้าง ขวางด้วยวิธีใด เธอจงฟังวิธีนั้น  (และทรงกล่าว อานาปานสติ 16  )ในที่นี้จะไม่ขอกล่าว อานาปาน สติ16 แต่  ต้องการชี้ให้เห็นว่า  อา นาปนสติ 16 นั้นข้อแรกมีวัตถุ 2  ก็หามีสำนักที่ปฏิบัติตามพระองค์น้อย มากจริงๆ ในปัจจุบันทั้งขั้น ศีลและ  ภาคปฏิบัติสมาธิ จากพระสูตรข้างต้นพุทธพจน์ที่ต้อง พิจารณา คือ "อานาปานสตินั้นมี อยู่ เราไม่ได้กล่าวว่าไม่มี ก็แต่ว่าอานาปานสติย่อมบริบูรณ์โดยกว้าง ขวางด้วยวิธีใด เธอจงฟังวิธีนั้น" ดูคำวิจารณ์ของ อรรถกถาท่านว่า ท่านอริฏฐะเป็นพระอนาคามีแล้วขณะนั้น  และก็ตรวจสอบ กามและปฏิฆะของท่าน  ทั้งสามกาลแล้วว่าไม่มี  เราจะเห็นได้ว่าถึงกระนั้นพระ พุทธองค์ยังทรงตรัส  "จงใส่ใจให้ดี  เราจักกล่าว...อานา.16"   และสังเกตุให้ดีว่าพระพุทธองค์ไม่มี การกล่าวในเชิงรุนแรงอย่างเช่น พวก นอกลู่นอกทาง ซึ่งเหล่านั้น พระองค์จะ ใช้คำที่หนักโดยธรรม เช่น โมฆะ บุรุษ,ภิกษุใบลานเปล่า เป็นต้น หรือ แม้พวกเหล่าภิกษุที่เป็นอลัชชีเต็มรูป  ทรงเรียกไปต่างๆ เช่น ภิกษุสันดานกา  ภิกษุกินอุจจาระ ภิกษุเถระวิปริตร  ภิกษุลามก ดังนี้เป็นอาทิ อาจมีผู้เห็นแย้งว่าจะเชื่อ อรรถกถาได้ อย่างไรว่า ท่านอริฏฐะ เป็นอนาคามี บุคคล  ไม่ใช่หลงอารมณ์  ตอบ  การที่พระองค์ไม่ทรงคัดค้าน หรือ ทรงตำหนิ การแสดงธรรมอันยิ่งคือ กล่าวว่า ไม่มีราคะ/ปฏิฆะ (สภาวะ แห่งอนาคามิผล)นั้นเพราะเป็นอาบัติ หนักหากครบองค์ แสดงให้เห็นว่า  ท่านเป็นอริยบุคคลแน่นอน ซึ่งหากเราพิจารณาจาก พุทธสมัยกาล แล้ว การที่เถระผู้ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ ทั้งหลาย โดยมีศีลพรหมจรรย์(150  ข้อ)เป็นพื้น ผู้ปฏิบัติตรง(อุชุปฏิปัน โน)  ใครล่ะจะไปกล่าวกับท่านว่า  แนวทางนั้นไม่ควรให้เลิกซะ  เพราะ ขนาดพระพุทธองค์ยังทรงตรัสเพียง   "อานาปานสตินั้นมีอยู่ เราไม่ ได้กล่าวว่าไม่มี ก็แต่ว่าอานาปานสติ ย่อมบริบูรณ์โดยกว้างขวางด้วยวิธีใด  เธอจงฟังวิธีนั้น..ฯ "   คือทรงกล่าวด้วยความเมตตา แต่เรา ท่านทั้งหลายก็จะปฏิเสธไม่ได้ว่า  แนวคำสอนที่ดั่งเดิม อันเป็นพุทธ พจน์/พุทธบัญญัตินั้นยังอยู่และ เป็น ศาสดาในยุคปัจจุบันด้วย ตามที่พระ พุทธองค์ได้ตรัสไว้ว่า ธรรมวินัย จะ เป็นศาสดา หลังพระองค์ ปรินิพพาน อันนี้ก็อีกเช่นกัน ในที่นี้จะไม่ขอกล่าว ลงหลายละเอียดว่าสำนักไหนล่ะไม่ ควรกล่าวว่า  และสำนักไหนล่ะควร ประณาม ในสำนักที่ ศีลก็ไม่งาม ไม่ตรง ไม่ควร  แถมแนวปฏิบัติยังพาผูกโลก  นอกลู่ นอกทางทั้งขั้นศีลและธรรมภาคปฏิบัติ   พวกนี้ต้อง ประณาม คือ ปะ+นาม ให้ สาธารณชนรู้ว่าคือใคร จะได้ไม่ไป สนับสนุน เกี่ยวข้องด้วย อันก่อเกิด เป็นกรรม กร่อนพุทธพจน์ อย่างยิ่ง ฉะนั้นผู้ที่ศึกษา ก็ต้องข่วนขวายหา  กัลยาณมิตร ที่ชัดเจน และร่วม ศึกษา จนแยก ถูก/ผิด, ควร/ไม่ควร ให้ ได้ด้วยตัวเอง(โยนิโส.) ไม่งั้นแล้ว  ไปสำนักนั้นก็พูดอย่างนั้น ไปสำนักนี้ ก็พูดอย่างนี้ จนบางครั้งไม่รู้ ข้อสรุป ตามควร(สัมมา) อยู่ตรงไหน สม ดังที่พระพุทธองค์ทรงตรัสไว้ว่า กัลยา นมิตร+โยนิโส.เป็นเบื้องต้น และที่ สุดแห่งพรหมจรรย์ คือเป็นทั้งหมด แห่งพรหมจรรย์(นิพพาน) ในส่วนที่ 2 บุคคล  ในส่วนนี้จะ กล่าวถึง สำนักที่ปฏิบัติตามแนว อานา ปานสติ 16 เท่าที่ทราบ จริงๆ  เพราะน้อยมาก หากเอา อาทิพรหม จริยกาสิกขา(150ข้อ พูดง่ายๆ  เบื้องต้นคือ ปฏิเสธการรับเงิน)เข้าไป จับด้วยยิ่งน้อยเข้าไปใหญ่ เอาเป็นว่า เท่าที่รู้ ตรงสุดที่เป็นสำนักคือการทรง สอนโดย สมเด็จญาณสังวร สมเด็จพระ สังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก  เจ้า อาวาสวัดบวรนิเวศ บางลำพู กทม   การสอนของพระองค์ ไม่ทรงกล่าว ตำหนิการบริกรรมท่องบ่น แต่ในขณะ เดียวกัน ก็ทรงให้ทำตาม พุทธดำรัส  หรือหากผู้ปฏิบัติทำไม่ได้ท่านจะแนะ แนวทางของท่านพุทธโฆษาจารย์ คือ การนับลมหายใจเข้าออก ซึ่งมีวิธีตาม คัมภีร์วิสุทธิมรรค จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 7 เม.ย. 53 15:20:41

ความคิดเห็นที่ 3 อีกท่านหนึ่งซึ่งต้องเล่าประวัติท่านสัก เล็กน้อย เพราะองค์ท่านมีชีวิตอยู่ใน  เป็นช่วงเวลาที่เกิน เลยอายุของบุคคลกลางคนในยุคนี้อยู่มาก  และเป็น ช่วงเวลาเดียวกับ กองทัพธรรมภาคอิสานกำลังมั่นคงคือระหว่างปี 2415 -2493  ท่านคือ -สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์(เจริญ  ญาณวรเถร )อดีตเป็นประธาน กรรมการมหาเถรสมาคมบัญชาการ คณะสงฆ์ 5 ปี -2493, อดีตเจ้าอาวาสวัดเทพศิรินทร์,อุปัฌ ชาย์ พระเจ้าคุณนรฯ พระภิกษุพระ ยานรรัตนราชมานิต วัดเทพศิรินทร์   มีงานพิมพ์คำเทศน์เรื่องมหาสติปัฎ ฐานสูตร ของสมเด็จสมเด็จพุทธโฆษา จารย์ วัดเทพศิรินทร์ เป็นที่ระลึกใน การบำเพ็ญกุศลอุทิศถวาย 8 มิถุนายน  2531 ใจความตอนหนึ่งว่า การใช้  พุทโธ กับอานาปานสตินั้นไม่ถูกต้อง  เจริญอานาฯก็อานาฯ เจริญพุทธคุณก็ พุทธคุณ... หนังสือที่แจกในงานนี้ข้าพเจ้าไม่มีต้นฉบับ คงมีแต่บทคัดย่อ ของพระเสถียร ถิรธมโม สัทธิวิหาริกในสมเด็จสังฆราช พิมพ์ที่โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณฯ4709-099/500(4) หน้า98 พระประวัติ   http://romphosai.com/forums/forum15/thread1457.html - อีกท่านหนึ่งหรือสำนักหนึ่ง  ที่สอน  อานาปานสติ 16 คือ ท่านพระ อาจารย์พุทธทาสรวมทั้งท่านปัญญา นันทภิกขุ  ท่านแน่วแน่ในแนว ทางอย่างมั่นคงในการศึกษาอย่างถ่อง แท้  และอีกทั้งแนวคำสอนที่ชัดเจน  เห็นชัดของท่าน หากทว่าเขียนมาถึงตรงนี้และได้หยิบ เอาบรรทึกข้อมูล  ของท่านผู้มี  กรุณาธิคุณเหล่านี้มา มีข้อคิดข้อนึง ของท่านพุทธทาส สกิดใจอย่างมาก ใน งานเขียนที่ องค์ท่านพุทธทาสได้เขียน บรรยายเกียรติคุณของท่านเจ้าพระคุณ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์(เจริญ  ญาณวรเถร ) ชื่อเรื่อง สมเด็จฯ ใน ความรู้สึกของข้าพเจ้า โดย...พุทฺธทาสฺ อินฺทปญฺโญ   โดย มีใจความส่วนหนึ่ง ความดังนี้ "ตามความรู้สึกของ ข้าพเจ้า ท่านเจ้า พระคุณสมเด็จท่านตั้งอยู่ในฐานะ ปูชนียบุคคลพิเศษ เกินกว่าที่พวกเรา จะหยั่งลึกถึงส่วนลึก แห่งจิตภาวะหรือ สติปัญญาของท่านได้ ยิ่งโดยเฉพาะ คุณธรรมของท่านแล้วก็ยิ่งหยั่งถึงยาก ยิ่งขึ้นไปอีก ดังนั้นเมื่อเราถือเอาตาม ความรู้สึกของเรา แล้วบรรยายอะไร ออกไป ก็มีส่วนที่ผิดพลาดจากความ เป็นจริงเป็นการ " พูดผิด-ทำผิด"  ต่อสภาพจริงแท้ของท่านไป โดยไม่ รู้สึกตัว ก็มีทางที่จะเป็นไปได้ ด้วย เหตุนี้เอง เมื่อข้าพเจ้าได้รับคำขอร้อง จากบางท่านที่ขอร้องให้ข้าพเจ้าเขียน บรรยาย เกียรติคุณของท่านอย่างที่ไม่ ยอมให้หลีกเลี่ยงเช่นนี้ ข้าพเจ้าก็มี ความรู้สึกที่เรียกได้ว่า "ถูกบังคับ"  ให้ทำอันตรายแก่ตัวเอง อย่างหลีก เลี่ยงไม่ได้ เช่นเดียวกับพวกเราเด็กๆ  บ้านนอกในสมัยข้าพเจ้ายังเป็นเด็ก จะ ร้องอุทานกันออกมาว่า "กรรมแล้ว  แก้วตาเอ๋ย" ซึ่งยังติดหูอยู่จนกระทั่ง บัดนี้ ไม่มากก็น้อย ที่จริงนั้น ถ้าเราจะ ไม่บรรยายอะไรกันเสียเลย นั่นแหละ บางทีเราอาจจะยังคงรักษาความ ศักดิ์สิทธิ์ของท่านไว้ได้มากกว่า.  อนึ่ง ถ้าเราเกิดสะเพร่ากัน จนถึงกับว่า ใครอยากจะบรรยายอะไร ก็ว่าตามใจ ชอบแล้วน่ากลัวว่ามันจะกลายเป็นการ ระดมกันป้ายสีพระพุทะรูปที่งาม  ผุดผ่องหาที่ติมิได้อยู่แล้ว ให้กลายเป็น อะไรไปเสียแล้วก็ได้ นี้คือความรู้สึก ที่ ยังคงมีอยู่ในใจของข้าพเจ้า แม้ใน ขณะที่กำลังเขียนคำบรรยายนี้ ตามคำ ขอร้องที่ไม่อาจจะหลีกเลี่ยงได้จาก บุคคลที่เป็นศิษย์ของเจ้าพระคุณ  สมเด็จอย่างสุดชีวิตจิตใจอันเป็นที่รู้ๆ  กันอยู่ นี้ไม่ใช่คำออกตัวหากแต่เป็น คำขอร้องที่ทุกคนจะต้องสังวรไว้ โดย เฉพาะอย่างยิ่ง ผู้ที่ทำหน้าที่เป็น สาราณียกร คือ ผู้รวบรวมเรื่องนี้ขึ้น พิมพ์โฆษณา ซึ่งเป็นผู้รับผิดชอบอยู่ โดยอัตโนมัติ...." ใจความเต็ม   http://www.dharma-gateway.com/monk/monk_biography/misc-99.htm จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 7 เม.ย. 53 15:21:15

ความคิดเห็นที่ 4 เล่ามาซะยึดยาว ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ เพื่อที่จะชี้ให้เห็นว่า เราท่านทั้งหลาย ชาวพุทธส่วนมาก  ได้ลืมเลือน คำสอน อันเป็นเบื้องต้นแห่งพุทธธรรม  โดย เฉพาะ หลักอานาปานสติภาวนาเบื้อง ต้น ข้อแรกใน 16  ที่เหล่าบรรพ ชนหวงแหนรักษาไว้ให้เราทั้งหลาย  ด้วยเลือดเนื้อและชีวิต ในรูปพระไตร ปิฏก และรักษาไว้โดยเหล่าภิกษุผู้ ปฏิบัติตรง ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ ปฏิบัติ สมควรแก่ธรรม ในสังฆมลฑลแดน สยามแห่งนี้   อันได้แก่ สภาพ อัทธา นะ(เน้นที่กาล) อธิบายขยายความ กาลเวลาในลมหายใจสักเล็กน้อย  สภาวะกาลเวลาไม่ใช่กำหนดอย่าง นาฬิกาคือเป็นหน่วย วินาที หรือนาที  แต่หากเป็นสภาพกาลเวลาจริงๆ ที่มัน เป็น ลองเทียบจาก นายช่างกลึง ตาม  VDO (ที่มาภาพจาก web แห่ง หนึ่งบรรยายลักษณะเครื่องกลึงที่ใช้อยู่ ใน อินเดีย เมื่อ1000 ปี ก่อน ชื่อ ภาพ Indian lathe    animation power by  Aero.1) เหตุที่ใช้คำว่าเน้นที่กาลเพราะ การรู้ ความยาวของกาลเวลา(Time/กา ละ)นั้นจะรู้ความยาวตาม ระยะ(space/เทศะ)ได้โดย อัตโนมัติ พุทธพจน์เพิ่มเติม"อัทธานสูตร:  เจริญอานาปานสติสมาธิเพื่อรู้อัทธานะ ดูกรภิกษุทั้งหลาย สมาธิอันสัมปยุต ด้วยอานาปานสติ อันภิกษุเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อ กำหนดรู้อัทธานะ..." และการรู้อัทธานะนี้  นำไปสู่การ ปฏิบัติขั้นกลางคือ วสี ผู้ปฏิบัติจะ สามารถรู้และตั้งเวลาของสมาธิได้ ซึ่ง เป็นสิ่งที่ต้องทำ ต้องฝึกเพื่อรักษา สภาพฌานหรือสภาพเฉียดฌาน และในขั้นปลาย อัทธานะตามกาล  นี่ แหละชี้นิพพาน ท่านจึงกล่าวว่า  นิพพานเพื่อกำหนดรู้สังสารวัฏอันยืด ยาว. อธิบายว่า เพื่อประโยชน์แก่ พระนิพพานนั้น. ท่านจงมาลองดูเองเถิด หากท่านทั้งหลายจะลองพิสูจน์ในอานาปานสติข้อแรกตามพุทธพจน์ โดยพิสูจน์ที่ตัวท่านเองได้ทันที โดยการ   ถามตัวท่านเองว่า  เวลาภาวนาที่ท่าน เรียกว่า อานาปานสติ นั้น ท่านเคย รู้ สภาวะแห่งกาลของลมหายใจปกติ คือ ยาว(ทีฆัง)อยู่เป็นปกติหรือไม่   ถ้า ไม่นั้นหมายถึง พระพุทธองค์จะตรัส สอนว่า   "อานาปานสตินั้นมีอยู่ เราไม่ ได้กล่าวว่าไม่มี ก็แต่ว่าอานาปานสติ ย่อมบริบูรณ์โดยกว้างขวางด้วยวิธีใด  เธอจงฟังวิธีนั้น..ฯ " จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 7 เม.ย. 53 15:21:53

ความคิดเห็นที่ 5 ตอนที่ฝึกอานาปาฯ ครั้งแรก ก็ฝึกแบบควบคู่กับพุทโธ (ก็ท่านสอนแบบนั้น แต่ท่านก็สอนแบบวิธีนับด้วย) พระอาจารย์ท่านว่า ท่านไปฝึกมาตามแนววัดป่า และก็ไปฝึกกับท่านพุทธทาสด้วย (ท่านจึงเอามาประยุกต์เข้าด้วยกัน มั๊ง) ต่อมาได้ไปฝึกแนววัดป่า ที่เน้นพุทโธอย่างเดียว (ไม่ควบคู่กับอานาปานสติ) ปัจจุบันก็เลยถ้าใช้พุทโธ ก็พุทโธอย่างเดียว ถ้าใช้อานาปาฯ ก็อานาปาฯ อย่างเดียว แต่ก็ไม่ได้คิดว่า อานาปาฯ ควบคู่กับพุทโธมันจะผิดอะไร (อันนี้ก็ความคิดส่วนตัวนะ) เพียงแต่รู้สึกว่า การไม่บริกรรม มันก็ไม่เป็นภาระดี แต่สติก็ซัดส่ายง่ายเหมือนกัน ถ้าสติมันส่ายนัก ก็พุทโธอย่างเดียวไปก่อน ท่านผู้เชี่ยวชาญอานาปานสติ (ภาคปฏิบัติ) ในห้องนี้ก็มีอยู่ คงต้องรอฟังความเห็นท่านด้วย แต่ ที่กลัวคือ เมื่อท่าน จขกท. ยกท่านพุทธทาสขึ้นมาอ้างอิง คนที่ไม่รักไม่ชอบท่านก็มีอยู่ เดี๋ยวก็มาทำเรื่องวุ่นวายอีก หวังว่ากระทู้นี้จะเน้นที่การปฏิบัติอานาปานสติ ไม่ใช่เน้นที่ตัวบุคคล จากคุณ : ชาล้นถ้วย เขียนเมื่อ : 7 เม.ย. 53 17:10:44

ความคิดเห็นที่ 6 อ่านเนื้อความของเจ้าของกระทู้แล้วครับ โดยส่วนตัวเห็นว่าจริงอยู่ ที่บริกรรม "พุทโธ" ควบไปกับลมหายใจจะไม่ใช่วิธีที่ตรงกับการเริ่มฝึกอานาปานสติขั้นเบื้องต้นที่มีสอนมาแต่ครั้งพุทธกาล แต่เรียกว่าเป็นการเจริญพุทธานุสติอย่างหนึ่ง (ดูเพิ่มเติมเรื่องการเจริญพุทธานุสติด้วยการใช้พุทธคุณบางคำในวิสุทธมรรค) แต่เมื่อฝึกไปแล้วก็จัดว่ากระทำให้สติดำรงอยู่กับลมหายใจได้อย่างไม่สัดส่ายเหมือนกัน ซึ่งเป็นอันทำให้เกิดความสงบของจิตใจเป็นลำดับไปจนกระทั่งเข้าสู่ฌานต่างๆ ได้ จึงอาจเรียกการฝึกเทคนิคอย่างนี้ว่า "การฝึกอานาปานสติควบพุทธานุสติ" ก็ได้ ซึ่งถือว่าไม่ผิดอะไร ทั้งนี้เพราะว่า... เหมือนกับเปลี่ยนการนับให้มาเป็นคำบริกรรมพุทโธจัดว่าเป็นกุศลวิตกเหมือนกันแทน และเมื่อฝึกๆ ไปจนถึงระดับหนึ่งจิตเข้าสู่ฌานต่างๆ คำบริกรรมก็จะหายไป เหลือแต่อารมณ์กรรมฐาน คือ ลมหายใจเพียงอย่างเดียว เราก็ดำรงสติอยู่กับลมหายใจต่อไปแทน ตรงช่วงนี้จัดว่าเป็นการเจริญอานาปานสติต่อยอดกันไปแล้วครับ แต่เนื้อหาของคุณที่กล่าวมา ผมมีข้อสังเกตประการหนึ่ง คือ ผมเข้าใจว่า คุณเห็นว่าการฝึกอานาปานสติในเบื้องต้นที่ถูกต้องตรงตามสมัยพุทธกาลนั้น คือ การไม่มีคำบริกรรมหรือไม่มีการนับใดๆ ทั้งสิ้นอย่างนั้นใช่หรือเปล่าครับ หากเป็นอย่างนั้นรบกวนคุณลองตรวจสอบดูอีกครั้ง เพราะหากว่ากันตามหลักการแล้ว เบื้องต้นของการฝึกอานาปานสติ จะต้องมีคำบริกรรมหรือต้องมีการนับด้วยเสมอ จะขาดไม่ได้ เพราะไม่เช่นนั้นจะไม่สามารถทำให้เกิดฌานได้ เพราะการจะเกิดฌานได้ องค์ฌานจะต้องมีการเจริญมาอย่างครบถ้วนทั้ง ๕ ประการ ได้แก่ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา ซึ่งหากไม่มีคำบริกรรม หรือการนับช่วยอย่างใดอย่างหนึ่งแล้ว เป็นอันว่าขาดวิตกไป องค์ฌานก็จะไม่ครบ เมื่อองค์ฌานไม่ครบ ปฐมฌานจะเกิดขึ้นไม่ได้ จะไปทุติยฌานซึ่งมีองค์ฌานเพียง ๔ ประการ ก็ต้องผ่านปฐมฌานก่อนครับ... วิตก คือ ธรรมชาติที่ยกสัมปยุตฺธรรมขึ้นสู่อารมณ์ คือ คิดอารมณ์ (ตรงนี้การใช้คำบริกรรม หรือการนับ ก็คือ การทำให้มีวิตกอยู่เนื่องๆ นั่นเอง) ถือว่าเป็นการเสนอแนะให้ไปตรวจสอบก็แล้วกันครับ จากคุณ : ศิรัสพล เขียนเมื่อ : 7 เม.ย. 53 18:27:52

ความคิดเห็นที่ 7 ยกตัวอย่างข้อนี้เสริมอีกข้อจะกล่าว ถึง  อุบายที่ไม่แยบคายพอ คัมภีร์ชั้นรองลง มา(โดยอาจารย์/อรรถกถาจารย์) กล่าวถึงจุดนี้ว่า การภาวนาอานาฯ ให้เปรียบ เหมือน ยาจก ง่อยเข็ญใจ กำลัง ไกว  ชิงช้า(เหมือนเสาชิงช้าพราหมณ์ ที่ หน้า กทม.) ให้ ภรรยาสาว และ ลูกนั่ง ยาจกง่อย ยืนอยู่ตรงกลางของ เสาชิงช้า คอยไกว  ไม่ได้กวาดสายตา ไปที่สุดปลายของชิงช้า เพียงดูอยู่ที่จุด  กึ่งกลางเสาก็รู้ชัดว่า ยาวขนาด ไหน ซึ่งหากท่านได้เคย  มีความเกี่ยวข้อง หรือเคยปฏิบัติแบบทิ้งชีวิตในป่า  จะรู้ ได้ว่า  การนึกถึงคำสอนดังกล่าวข้าง ต้นจะเกิดอะไรขึ้น บางท่านคงสงสัยครับ ว่าจะเกิดอะไร     เฉลยครับ  จิตที่ถูกกดทับเป็นเวลานาน   หากสติสัมปชัญญะตามไม่ทันแล้ว อีก ทั้งเป็น บุคคลราคะจริต การอิจฉา(อภิชฺฌาวิสมโลโภ) ชายง่อยจะตามมา ครับ และติดมาด้วย มานะ  คือเปรียบ เทียบกับตัวเอง ว่าเราก็ไม่ได้ง่อยยาจก  สักหน่อย  ทำไมมาไกวเปล กับสาวใน จิตเรา  เอาล่ะครับ ทีนี่เป็นเรื่องราวล่ะ ครับ  ที่แน่ๆ สมาธิเสื่อม ตั้งแต่วูบแรก แล้วครับ อันนี้เป็นตัวอย่างแสดงให้เห็น ข้อ ความในคัมภีร์ซึ่ง ข้าพเจ้าเชื่อแน่ว่า  ไม่ได้เกิดจากผู้รู้แน่ๆ  หรืออาจเกิด จากเหตุอื่นๆ ผมอ่านคำเฉลยของจขกทแล้ว ไม่เห็นด้วยอ่ะ... อรรถกถานี้ ผมเพิ่งได้อ่านหนแรก (ขอบคุณจขกท) ส่วนตัวเข้าใจว่า 1.ยาจกง่อย (จน+พิการ=หาเมียยาก) ไกวชิงช้าให้ภรรยาสาว และบุตร แสดงว่า "ต้องระมัดระวังและใส่ใจในการไกวชิงช้าอย่างยิ่ง" 2.ยืนกลางเสา คอยไกว  ไม่ต้องตามมองชิงช้าแกว่งสุดปลาย แค่ดูอยู่ที่จุดกึ่งกลางของการแกว่งก็รู้ชัดว่า แกว่งยาวหรือสั้น อุปมานี้ก็เข้ากับเรื่องชักเชือกกลึงของพระพุทธเจ้าและเรื่องเลื่อยไม้ของพระสารีบุตร ความหมายคือไม่ต้องเอาใจไปวิ่งเข้าวิ่งออกตามลมที่เข้าออก แค่จดจ่ออยู่จุดเดียว (เช่นจุดปลายจมูก) ก็เป็นอันรู้ว่าลมยาวหรือลมสั้น ปล.พระสารีบุตรแนะให้ใช้การนับ เพื่อวัดความยาวสั้นของลมด้วยครับ มหาวรรค อานาปาณกถา  เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๑  บรรทัดที่ ๔๐๗๐ - ๕๑๙๙.  หน้าที่  ๑๖๗ - ๒๑๒. http://www.84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=31&A=4070&Z=5199&pagebreak=0 ---------------------------------- หมายเหตุ แต่ผมว่า วิตก(การยกอารมณ์ขึ้นสู่จิต)ไม่จำเป็นต้องเป็นคำบริกรรมหรือนับนะครับ แก้ไขเมื่อ 07 เม.ย. 53 21:53:45 จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 7 เม.ย. 53 21:52:31

ความคิดเห็นที่ 8 ตอบคุณ ชาล้นถ้วยครับ ครับหากไม่ ท่องบ่น  จิตวอกแวก  ลองรู้อัทธานะ  ดูครับ ************************************************************************************ ตอบคุณ ศิรัสพลครับ 1.ก่อนอื่นที่ผมยกคำว่า บริกรรม ขึ้นมาไม่ใช่ความเห็นน่ะครับ  หากเป็นแบบพื้นฐานปริยัติ  ฉะนั้น  ท่านกรุณายก พุทธพจน์ ยืนยัน หากจะกล่าวตามที่ท่านว่าครับ  คือท่านใช้ความเห็นตอบครับ 2.ถึงแม้ไม่ท่องบ่น   การอานาปานสติ ก็มีบริกรรมภาวนาได้ครับ  คือกล่าวโดยสรุป เราแปลความหมายคำว่า บริกรรมผิด/คลาดเคลื่อนจากความหมายเดิม บริกรรมภาวนา  ไม่ได้หมายความว่า  ท่องบ่นอย่างเดียว บริกรรม*(พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต)       1. (ในคำว่า “ถ้าผ้ากฐินนั้น มีบริกรรมสำเร็จด้วยดี”) การตระเตรียม, การทำความเรียบร้อยเบื้องต้น เช่น ซัก ย้อม กะ ตัด เย็บ เสร็จแล้ว       2. สถานที่เขาลาดปูน ปูไม้ ขัดเงา หรือชักเงา โบกปูน ทาสี เขียนสี แต่งอย่างอื่น เรียกว่าที่ทำบริกรรม ห้ามภิกษุถ่มนำลาย หรือนั่งพิง       3. การนวดฟั้น ประคบ หรือถูตัว       4. การกระทำขั้นต้นในการเจริญสมถกรรมฐาน คือ กำหนดใจโดยเพ่งวัตถุ หรือนึกถึงอารมณ์ที่กำหนดนั้น ว่าซ้ำๆ อยู่ในใจ อย่างใดอย่างหนึ่ง เพื่อทำใจให้สงบ       5. เลือนมาเป็นความหมายในภาษาไทย หมายถึงท่องบ่น, เสกเป่า บริกรรมภาวนา ภาวนาขั้นต้นหรือขั้นตระเตรียม คือ กำหนดใจ โดยเพ่งดูวัตถุ หรือนึกว่าพุทธคุณ ธรรมคุณ สังฆคุณ เป็นต้น ซ้ำๆ อยู่ในใจ ****************************************************************** ตอบ คุณปล่อย ในส่วนคำถามตอบ  แสดงกุศโลบายผู้ปฏิบัติเพื่อชี้ชวนให้ดู VDO ภาพ ข่างกลึงไม้ เมื่อ หลายพันปีก่อนแล้ว น้อม(โอปนยิกธรรม)พุทธอุปกรณ์เข้ามาพิจารณา ส่วนเปรียบเทียบ สภาพอานาปานสติ  ที่เป็นพุทธพจน์ มีที่เดียวคือ นายช่างกลึง เรื่อง เลื่อยไม้ เป็นตัวอย่างจาก ปฏิสัมภิทามรรค  ในคัมภีร์ต่างๆ ก็มักอ้าง ปฏิสัมภิทามรรคโดยท่านสารีบุตร เป็นแบบเสมอ ไม่ใช่ปัญหาครับ และไม่มีเนื้อหาอันอาจเกิดอุปสรรค ของนิวรณ์ อย่างตัวอย่างข้างต้น ส่วนเรื่องพระสารีบุตรแนะให้ใช้  "การนับ" อยู่ตรงไหนครับ คัมภีร์อะไร  บรรทัดไหน   ผมไม่เคยเห็นครับ   เคยเห็นก็แต่วิสุทธิมรรคโดยท่านพุทธโฆษาจารย์ ****************************************************** ขอบคุณที่กรุณาร่วมสนทนาทุกท่าน  ทว่าไม่เห็นมีท่านใดกล่าวเรื่องจุดประสงค์หลักเลยครับว่า ท่านจงมาลองดูเองเถิด หากท่านทั้งหลายจะลองพิสูจน์ในอานาปานสติข้อแรกตามพุทธพจน์ โดย พิสูจน์ที่ตัวท่านเองได้ทันที โดยการ   ถามตัวท่านเองว่า  เวลาภาวนาที่ท่าน เรียกว่า อานาปานสติ นั้น ท่านเคย รู้ สภาวะแห่งกาลของลมหายใจปกติ คือ ยาว(ทีฆัง)อยู่เป็นปกติหรือไม่   ถ้า ไม่นั้นหมายถึง พระพุทธองค์จะตรัส สอนว่า   "อานาปานสตินั้นมีอยู่ เราไม่ ได้กล่าวว่าไม่มี ก็แต่ว่าอานาปานสติ ย่อมบริบูรณ์โดยกว้างขวางด้วยวิธีใด  เธอจงฟังวิธีนั้น..ฯ " แก้ไขเมื่อ 08 เม.ย. 53 01:33:58 จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 8 เม.ย. 53 01:31:17

ความคิดเห็นที่ 9 ขอบคุณ aero.1 ที่สนทนาตอบกลับมาครับ ที่ผมใช้ความเห็นตอบไม่ได้อ้างอิง เพราะเรื่องนี้เห็นว่าท่านน่าจะทราบดีอยู่แล้ว เพราะเป็นเรื่องที่น่าจะเข้าใจกันโดยทั่วไปครับ ว่าต้องมีการใช้คำบริกรรมหรือการนับควบคู่ไปด้วย จริงๆ วิธีการปฏิบัติโดยละเอียดแห่งอานาปานสตินั้นมีอยู่ แต่ว่าจะต้องค้นด้วยคำว่า "อานาปาน" จะค้นด้วยคำเต็มๆ ว่า "อานาปานสติ" จะเจอวิธีปฏิบัติแบบโดยย่อที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสเอาไว้เป็นส่วนมากครับ อย่างที่ได้กล่าวแนะนำให้คุณไปค้นหาเพิ่มเติม หากคุณค้นหาเพิ่มเต้มคุณจะเจอได้ครับ ในที่นี้พระสูตรที่อธิบายถึงวิธีเจริญอานาปานสติโดยละเอียดอยู่ที่ "อานาปานกถา" นั่นเอง พระสูตรนี้ อธิบายถึงวิธีเจริญอานาปานสติโดยละเอียดทุกแง่มุมครับ แต่จะยากหน่อยถึงยากมากและถึงไม่เข้าใจ หรือเข้าใจผิดพลาดได้ หากบางท่านไม่มีพื้นฐานในพระสูตรอื่นๆ หรือบาลี โดยเฉพาะไม่มีพื้นฐานด้านอภิธรรมก็จะงงกันได้ ถ้าจะให้ดีที่สุดมีปฏิเวธด้านฌานสมาธิมาก่อนก็จะทำให้เข้าใจเห็นขั้นตอนต่างๆ ได้โดยง่ายครับ ซึ่งหากอ่านแล้วไม่เข้าใจเกิดความงงก็จะตีความกันไป ก็จะเกิดทำให้เกิดการเข้าใจผิด นำไปสู่การปฏิบัติผิด เผยแผ่คลาดเคลื่อนออกไป ไม่เป็นอันต้องกล่าวถึงผู้ที่ไม่เคยอ่านพระสูตรนี้นะครับ เพราะหากไม่เคยอ่านอาจตีความผิดไปกันใหญ่ การปฏิบัติอานาปานสติ หากจะเอาแบบปฏิบัติตรงกันจริงๆ นั้นๆ เวลาปฏิบัติไปเราจะรู้ครับว่ามันตรง ตรงอย่างไร คือ ไม่ใช่ตรงแต่พระสูตร แต่สภาวที่เป็นกุศลก็จะเกิดขึ้นตรง แม้สภาวะที่เป็นอุปสรรคที่เกิดขึ้นในระหว่างก็จะเกิดขึ้นตรงครับ อานาปานสติจะมีอุปสรรคที่ไม่เหมือนกับกรรมฐานอื่นอยู่ด้วยครับ ได้แก่ ญาณ.ในธรรมอันเป็นอันตราย 8 คือ 1.กามฉันทะ 2. พยาบาท 3. ถีนมิทธะ 4. อุทธัจจะ 5. วิจิกิจฉา 6. อวิชชา (บางอย่าง) 7. อรติ 8. อกุศลธรรม ญาณในอุปกิเลส 18 คือ 1. สติที่ไปตามลมหายใจออก 2. สติที่ไปตามลมหายใจเข้า 3. สติที่ฟุ้งซ่าน ในภายใน 4. สติที่ฟุ้งซ่านในภายนอก 5. สติความปรารถนาลมหายใจออก 6. สติความปรารถนาลมหายใจเข้า 7. เมื่อคำนึงถึงนิมิต ใจกวัดแกว่งอยู่ที่ลมหายใจออก 8. เมื่อ คำนึงถึงลมหายใจออก จิตกวัดแกว่งอยู่ที่นิมิต 9. เมื่อคำนึง ถึงนิมิต ใจกวัดแกว่งอยู่ที่ลมหายใจเข้า 10. เมื่อคำนึงถึงลม หายใจเข้า จิตกวัดแกว่งอยู่ที่นิมิต 11. เมื่อคำนึงถึงลมหายใจ ออก ใจกวัดแกว่งอยู่ที่ลมหายใจเข้า 12. เมื่อคำนึงถึงลมหายใจ เข้า จิตกวัดแกว่งอยู่ที่ลมหายใจออก 13. จิตที่แล่นไปตามอตีตารมณ์ 14. จิตที่ปรารถนาอนาคตารมณ์ 15. จิตที่หดหู่ 16. จิตที่ถือจัด 17. จิตที่รู้เกินไป 18. จิตที่ไม่รู้ ตรงนี้คิดว่าไม่ควรจะอธิบายยาวไป เดี๋ยวจะสับสน แต่บอกให้คุณทราบเฉพาะส่วนที่เริ่มต้นเท่านั้น ซึ่งคุณคงหาเรียนที่ไหนไม่ได้ เพราะไม่มีสอน ผู้รู้เรื่องนี้นับคนได้เลย หมายถึงมีน้อยมากๆ คุณต้องศึกษาจากพระสูตร แล้วทดลองปฏิบัติเอา คุณต้องพึ่งตนเอง (อย่างที่ผมเคยศึกษาพระสูตรนี้ทำมาหลายปีแล้ว) ไม่เช่นนั้นคุณจะติดในสัญญาการตีความของอาจารย์ท่านอื่นที่พยายามชักนำให้คุณเชื่อตาม ซึ่งอาจจะไม่ตรงกับพุทธพจน์จริงๆ ได้ครับ ต่อไปขอนำพระสูตรที่บอกให้ทราบถึงว่าการเริ่มต้นฝึกอานาปานสตินั้นจะต้องเริ่มต้นด้วยการนับควบคู่ไปด้วย ซึ่งหากศึกษาและทดลองปฏิบัติกันจริงๆ ก็จะรู้ว่าเป็นอย่างไร ซึ่งโดยความเห็นส่วนตัวไม่ได้นับแบบในวิสุทธิมรรคเสียทีเดียวครับ ดังนี้ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> [๓๙๐] ภิกษุเมื่อหายใจออกยาวก็รู้ว่า หายใจออกยาว เมื่อหายใจเข้ายาวก็รู้ว่า หายใจ เข้ายาว อย่างไร ฯ ภิกษุเมื่อหายใจออกยาว ย่อมหายใจออกในขณะที่นับยาว เมื่อหายใจเข้ายาว ย่อม หายใจเข้าในขณะที่นับยาว เมื่อหายใจออก หายใจเข้ายาว ย่อมหายใจออกบ้าง หายใจเข้าบ้าง ในขณะที่นับยาว ฉันทะย่อมเกิดแก่ภิกษุผู้เมื่อหายใจออกหายใจเข้ายาว หายใจออกบ้าง หายใจ เข้าบ้างในขณะที่นับยาว เมื่อหายใจออกยาวละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถฉันทะ ย่อมหายใจออกใน ขณะที่นับยาว เมื่อหายใจเข้ายาวละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถฉันทะ ย่อมหายใจเข้าในขณะที่นับยาว เมื่อหายใจออกหายใจเข้ายาวละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถฉันทะ ย่อมหายใจออกบ้าง หายใจเข้าบ้าง ในขณะที่นับยาว ความปราโมทย์ย่อมเกิดขึ้นแก่ภิกษุเมื่อหายใจออกหายใจเข้ายาวละเอียดกว่า นั้นด้วยสามารถฉันทะ หายใจออกบ้าง หายใจเข้าบ้างในขณะที่นับยาว เมื่อหายใจออกยาวละเอียดกว่า นั้นด้วยสามารถ ความปราโมทย์ ย่อมหายใจออกในขณะที่นับยาว เมื่อหายใจเข้ายาวละเอียดกว่า นั้นด้วยสามารถความปราโมทย์ ย่อมหายใจเข้าในขณะที่นับยาว เมื่อหายใจออกหายใจเข้ายาว ละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถความปราโมทย์ ย่อมหายใจออกบ้างหายใจเข้าบ้างในขณะที่นับยาว จิตของภิกษุผู้เมื่อหายใจออกหายใจเข้ายาวละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถความปราโมทย์ หายใจออก บ้าง หายใจเข้าบ้างในขณะที่นับยาว ย่อมหลีกออกจากการหายใจออกหายใจเข้ายาว อุเบกขาย่อม ตั้งอยู่ กายคือ ลมหายใจออกลมหายใจเข้ายาวด้วยอาการ ๙ อย่างนี้ ย่อมปรากฏ สติเป็นอนุปัสนา ญาณ กายปรากฏ ไม่ใช่สติ สติปรากฏด้วย เป็นตัวสติด้วย ภิกษุพิจารณาเห็นกายนั้นด้วยสตินั้น ด้วย ญาณนั้น เพราะเหตุดังนี้นั้นท่านจึงกล่าวว่าสติปัฏฐานภาวนา คือ การพิจารณาเห็นกายในกาย ฯ - - - - - - - - - - [๔๐๑] บุคคลเมื่อหายใจออกสั้นก็รู้ว่า หายใจออกสั้น เมื่อหายใจเข้าสั้นก็รู้ว่า หาย ใจเข้าสั้น อย่างไร ฯ บุคคลเมื่อหายใจออกสั้น ย่อมหายใจออกในขณะที่นับได้นิดหน่อยเมื่อหายใจเข้าสั้น ย่อมหายใจเข้าในขณะที่นับได้นิดหน่อย เมื่อหายใจออกหายใจเข้าสั้น ย่อมหายใจออกบ้าง หายใจ เข้าบ้างในขณะที่นับได้นิดหน่อย ฉันทะย่อมเกิดแก่ภิกษุผู้เมื่อหายใจออกหายใจเข้าสั้น หายใจออก บ้าง หายใจเข้าบ้างในขณะที่นับได้นิดหน่อย เมื่อหายใจออกสั้นละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถฉันทะ ย่อมหายใจออกในขณะที่นับได้นิดหน่อย เมื่อหายใจเข้าสั้นละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถฉันทะ ย่อม หายใจเข้าในขณะที่นับได้นิดหน่อย เมื่อหายใจออกหายใจเข้าสั้นละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถฉันทะ ย่อมหายใจออกบ้าง หายใจเข้าบ้างในขณะนับได้นิดหน่อย ความปราโมทย์ย่อมเกิดแก่ภิกษุผู้หายใจ ออกหายใจเข้าละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถฉันทะ หายใจออกบ้าง หายใจเข้าบ้างในขณะที่นับได้ นิดหน่อย เมื่อหายใจออกสั้นละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถความปราโมทย์ ย่อมหายใจออกในขณะ ที่นับได้นิดหน่อย เมื่อหายใจเข้าสั้นละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถความปราโมทย์ ย่อมหายใจเข้าใน ขณะที่นับได้นิดหน่อย เมื่อหายใจออกหายใจเข้าสั้นละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถความปราโมทย์ ย่อม หายใจออกบ้างหายใจเข้าบ้างในขณะที่นับได้นิดหน่อย จิตของภิกษุผู้เมื่อหายใจออกหายใจเข้าสั้น ละเอียดกว่านั้นด้วยสามารถความปราโมทย์ หายใจออกบ้าง หายใจเข้าบ้างในขณะที่นับได้นิดหน่อย ย่อมหลีกไปจากลมอัสสาสะปัสสาสะสั้น อุเบกขาย่อมตั้งอยู่ กาย คือ ลมหายใจออกหายใจเข้า สั้นด้วยอาการ ๙ เหล่านี้ปรากฏ สติเป็นอนุปัสนาญาณ กายปรากฏ มิใช่สติ สติปรากฏด้วย เป็นตัวสติด้วย บุคคลพิจารณากายนั้นด้วยสตินั้น ด้วยญาณนั้น เพราะเหตุดังนี้นั้นท่านจึงกล่าวว่า สติปัฏฐานภาวนา คือ การพิจารณากายในกาย ฯ ศึกษาเพิ่มเติมได้จาก : อานาปานกถา เห็นว่ายกมาเท่านี้น่าจะกระจ่างบ้างไม่มากก็น้อยครับ หากเกิดทำให้ขัดเคืองใจต้องขออภัยด้วยครับ ขอให้เจริญในธรรม แก้ไขเมื่อ 08 เม.ย. 53 09:25:56 จากคุณ : ศิรัสพล เขียนเมื่อ : 8 เม.ย. 53 09:24:21

ความคิดเห็นที่ 10 ตอบยินดีได้รวมสนทนาเช่นกันครับ ไม่มีไรต้องทำให้เคืองนิครัับ แปลกน่ะครับคุยเรื่องความเชื่อ/การปฏิบัติเนี่ยทำไมจะ ราวกับพัดพาไปสู่ความขัดแย้งง่ายจัง..เฮ่อ แลกเปลี่ยนความคิดเห็นครับ  และผมก็จะสนทนากับคนที่ตรงและรู้จริง มีอคติ 4 น้อย ไม่แถ แต่พอคุยเรื่องความคิดเห็นเนี่ยส่วนใหญ่พอมีความเห็นแย้ง  หรือประมาณว่าเสียฟอร์มแล้วมักใช้วิธีแถกัน และผรุวาท จนนำไปสู่ความขัดแย้ง ที่ยกมาข้างบนน่ะครับ  ชี้ตรงส่วนที่คุณกล่าวได้ไหมครับว่ามีพุทธพจน์ กล่าวว่า ต้องมี การท่องบ่น(ความหมายตามบริกรรมที่ผิดเพี้ยนไปในปัจจุบัน) คุยกันที่จุดนี้จุดเดียวตั้งแต่คุณตั้งข้อสังเกตุ....อาจเป็นเพราะภาษาเขียนมันเบี่ยงเบนง่าย และผิดพลาดง่ายจริงๆครับ จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 8 เม.ย. 53 13:31:13

ความคิดเห็นที่ 11 ขอบคุณมากครับเรื่องนับตามนัยยะท่านสารีบุตร  จริงอย่างที่กล่าว ผมเห็นสอนเรื่องนี้โดยละเอียดน้อยมาก ท่าน ปอ ประยุต มีพูดถึงใน พุทธธรรมว่า นัยยะ การนับที่แปลจากบาลีอรรถกถา  ก็เข้าใจ ยากว่ามีวิธีการอย่างไรแน่  ซึ่งท่านว่าฉบับแปลบางประเทศตอนนี้ นับอาจต่างกัน...อืมมม กำลังเทียบบาลีเดิมอยู่ครับหากมีไรน่าสนใจจะมาเสนอความคิดเห็นครับ แก้ไขเมื่อ 08 เม.ย. 53 14:58:51 จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 8 เม.ย. 53 14:44:04

ความคิดเห็นที่ 12 คำว่าพระสูตรหมายถึง ส่วนหนึ่งของพระบริสุทธิธรรมโดยตรงจากพระโอษฐ์ไม่มีคำสอนอื่นใดแทรก  แยกออกเป็นเรื่องๆ  ที่ตรัสสอนในที่ต่างๆ   หรือบางครั้งผู้อ้างถึง อาจใชคำว่า พระบาลี  อันหมายถึง พุทธพจน์ นั้นเอง ขยายความ  โดยพระไตรปิฎกนั้น  ยังมีธรรมอื่นแทรกอยู่ คือคำสอน  หรือคำอธิบายคำสอนเดิม(พระบาลี/พระสูตร)  โดยท่านได้แบ่ง ไว้เป็น ชั้นตามลำดับความสำคัญ หรือจะเรียกง่ายๆ ว่าตามความน่าเชื่อถือ  โดยมีจัดแบ่งชั้นตามความน่าเชื่อถือ ตามนี้ 1.พระบาลี  พระพุทธพจน์ล้วนๆ พระสูตร เป็นหนึ่งส่วนในนี้ 2.คัมภีร์ต่างๆ โดยอัครสาวก  เช่นพระสารีบุตร เป็นต้น /หรืออาจเรียก อรรถกถา 3.ฎีกา  ซึ่งเกิดจาก ความนานของระยะเวลาทำให้ ไม่เข้าใจความหมายด้านภาษา อาจารย์ รุ่นหลัง จึงอธิบาย สำทับอีกครั้ง 4.อนุฎีกา เมื่อเวลาผ่านไป สำนวนที่เคยใช้แปลไว้ กร่อน ลงอีก อาจารย์ หรืออรรถกถาจารย์ ก็แต่งอธิบายเพิ่ม ฉะนั้นเวลาศึกษาก็ต้องประกอบทั้งทุกชั้นเข้ามาและ กำหนดรู้ว่าชั้นไหนหมายถึง วาทะ ของใคร บริสุทธิ์ ระดับใด --------------------------------- คำแปลโดยพจนานุกรม สูตร* พระธรรมเทศนาหรือธรรมกถาเรื่องหนึ่งๆ ในพระสุตตันตปิฎก แสดงเจือด้วยบุคคลาธิษฐาน,       ถ้า พูดว่า พระสูตร มักหมายถึงพระสุตตันตปิฎกทั้งหมด พระสุตตันตปิฎก ประมวลพุทธพจน์หมวดพระสูตร คือ พระธรรมเทศนา คำบรรยายธรรมต่างๆ ที่ตรัส ยักเยื้องให้เหมาะกับบุคคลและโอกาสตลอดจนบทประพันธ์ เรื่องเล่า และเรื่องราวทั้งหลายที่เป็นชั้นเดิมในพระ พุทธศาสนา *พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต) แก้ไข ชื่อท่านพระสารีบุตร แก้ไขเมื่อ 10 เม.ย. 53 04:16:54 จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 8 เม.ย. 53 14:55:38

ความคิดเห็นที่ 13 ขอบคุณคุณปล่อย พึ่งพิจารณาที่ link  คุณส่งให้มาครบแล้ว จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 8 เม.ย. 53 15:08:40

ความคิดเห็นที่ 14 ท่านที่เข้ามาในที่นี้ ท่านผู้เจริญครับ ผมมีข้อข้องใจ  ที่หาข้อมูลไม่ได้ เรื่องคำแปล แต่เมื่อค้นคว้าหาคำตอบไป  ตามครูอาจารย์ต่างๆ  ท่านก็ว่าไม่มีผลไร  แต่การปฏิบัติของข้าพเจ้าเห็นว่ามีผลแตกต่างเล็กน้อย  และหากละเอียดลึกๆ จริงเห็นว่าน่าจะรู้ได้ก็เป็นเรื่องที่ดี คำถามคือ  อัสสาสะ  กับ ปัสสาสะ  คำแปลมีหลายที่ใน อรรถกถา แปลไว้ ยักเยื้องกัน  ทั้งๆ ที่เป็นท่าน พุทธโฆษาจารย์ คนเดียวกันเขียน อีกทั้งมีการแต่งบาลีกำกับไว้   ในวินัยอย่างหนึ่ง  ในอรรถกถาอย่างหนึ่งคือแปลตรงกันข้ามกัน ท่านพุทธทาส  ท่านว่าท่านนิยม อัสสาสะ=ออก  ปัสสาสะ=เข้า ท่าน David แห่งสมาคมบาลีปกรณ์ ก็แปลแบบ ไทยส่วนมากแปล(คืออัสเข้า  ปัสออก) ส่วนท่านR.C. Childers แปลตรงกันข้าม บางท่านบอกง่ายๆ ให้ดูที่ ปัสสาวะ  ผมก็บอกหากปัสสาวะ แปลว่า ของไหลออกแล้ว  เป็นข้อเสนอให้แปล ปัสสาสะ ว่า  หายใจออก ทำไหม  อัสสว ซึ่งก็แปลว่า ไหลออกเหมือนกัน  ล่ะจะทำไง ท่านอาจารย์ท่านหนึ่ง แห่งสำนักท่ามะโอ(ผมว่าชำนาญที่สุดในบาลียุคนี้เพราะท่านสอนบาลีใหญ่)ท่านอาจารย์พูดบาลีแบบเหมือนพูดไทย ท่านตอบว่าขึ้นอยู่กับคัมภีร์  คือสรุปพูดง่ายๆ คือ เสี่ยงเอา 50-50 (คือ ไม่อยู่ในวิสัยของคนยุคนี้จะฟันธง....) อีกท่านหนึ่งที่มีโอกาส ต้องถามคือ ท่านแม่ชีวิมุติยา  แต่ยังไม่มีโอกาส ท่านใดมีข้อ ชี้ชัด ฟันธงไหมครับ  หรือท่านใดมีความเห็นอย่างไรแลกเปลี่ยนก็ได้ครับ ******************* แก้คำผิด   ท่านพุทธ  เป็น ท่านพุทธทาส เพิ่มคำตอบข้อสงสัยตอบไว้ใน คห.ที่ 39 ส่วนต่อไปนี้จะขออัญเชิญคำวิเคราะห์ความหมายคำแปล อัสสาสปัสสาสะ  โดยเนื้อหาจาก หนังสืออานาปานทีปนี หน้า 43-55 พระญาณธชเถระ (แลดี สยาดอ)เขียน พศ. 2446 พระคันธสาราภิวงศ์(วัดท่ามะโอ) พศ.2549 แปล http://watnai.blogspot.com/search/label/อานาปานทีปนี หนังสือ อานาปานทีปนีท่านผู้เขียนเขียนระบุตามนัยวิสุทธมรรคคือ อัสออก ปัสเข้า และ ได้แยกคำศัพย์ไว้โดยสรุปคือ ศัพท์ ทั้งสองนี้ ถ้าเป็นอาขยาต ก็จะเป็น อสฺสสติ (ย่อมหายใจออก) หรือ ปสฺสสติ (ย่อมหายใจเข้า) เป็นการแปลคล้อยตามคัมภีร์วิสุทธิมรรค (วิสุทฺธิ. ๑.๒๙๖) อสฺสาส (สันสกฤติใช้เป็น อาศฺวส) มาจาก อา ศัพท์ + สาส ศัพท์ วิเคราะห์ว่า อาทิมฺหื สาโส อสฺสาโส (อัสสาสะ คือลมหายใจในเบื้องแรก) ส่วน ปสฺสาส (สันสกฤติใช้เป็น ปฺรศฺวส) มาจาก ป ศัพท์ + สาส ศัพท์ วิเคราะห์ว่า ปจฺฉา สาโส อสฺสาโส (อัสสาสะ คือลมหายใจในเบื้องหลัง) อนึ่งคำว่า อสฺสาสปสฺสาส มีคำไวพจน์ว่า อานาปาน มาจาก อาน ศัพท์ + อปาน ศัพท์ มีความหมายว่า ลมหายใจเข้าและลมหายใจออก โดย อปาน วิเคราะห์ว่า อานโต อปคต อปานํ (อปานะ คือ ลมหายใจที่ถัดมาจากลมหายใจเข้า/ลมหายใจออก) อานํ คือ ลมหายใจเข้า อปานํ คือ ลมหายใจออก (เถร. อ. ๒.๒๐๖) คัดมาจาก หนังสือ อานาปานทีปนี หน้า 43-55  พระญาณธชเถระ (แลดี สยาดอ)เขียน พศ. 2446 พระคันธสาราภิวงศ์ พศ. 2549 แปล ส่วนผู้แปลได้แปลกลับมาเป็น อัสเข้า ปัสออก แก้ไขเมื่อ 17 เม.ย. 53 17:39:02 แก้ไขเมื่อ 17 เม.ย. 53 14:04:56 แก้ไขเมื่อ 08 เม.ย. 53 18:19:36 แก้ไขเมื่อ 08 เม.ย. 53 18:14:39 จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 8 เม.ย. 53 15:46:41

ความคิดเห็นที่ 15 ขอเรียนว่า  อานาปานสติสูตร น่าจะเป็นคู่มือที่ดีได้อีกพระสูตรหนึ่ง http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/sutta_line.php?B=14&A=3924 ------------------------------ เสนอ หนังสือ บรมธรรมภาคปลาย  ของท่าน พุทธทาส ก็เป็นแนวทางที่น่าสนใจยิ่ง อีกเล่มหนึ่ง ด้วยเช่นกัน ----------------------------- ส่วนตัวผมแล้วปกติใช้  อานาปานสติพุทโธกำกับ กำหนดแสงว่างไว้ข้างหน้า ก็ดีนะครับ เสียแต่นอนไม่ค่อยหลับ หรือว่าสมาธิยังไม่พอหรือเปล่าก็ไม่ทราบ ตอนนี้นั่งเอาสงบนิดๆหน่อยๆ ก็เอาแบบ ที่ว่าข้างบน  เพราะสภาพแวดล้อม อารมณ์ ปัจจุบัน จะทำสมาธิให้สงบขั้นสูงๆ ส่วนตัวแล้วทำไม่ได้ง่ายนักในการใช้ชีวิตในเมืองเช่นนี้  ไม่ใช่เรื่องง่ายๆแน่นอน จากคุณ : NotUndo เขียนเมื่อ : 8 เม.ย. 53 15:55:39

ความคิดเห็นที่ 16 ขอบคุณ คุณ Notundo ที่แนะนำพระสูตร และหนังสือ จากที่คุณกล่าวมาเป็นอานาฯขั้น Advance จึงทำให้นึกถึง ในชั้นอรรถกถา ท่านว่า วิภาวยัง  หากแต่ตอนแปล  ครูอาจารย์ตอนแปล ช่วงสังคายนา ท่านแปลไว้ ต่างกันอีกแบบตรงกันข้าม คือแปลว่า ให้ ละ รูปนั้นซะ  กับให้คงรูปไว้ อันนี้ในสภาวะคือช่วงรอยต่อของ รูปฌานสู่อรูปฌานในอานาปานสติ ซึ่งข้อมูลตรงนี้  หากเราพิจารณาถึงช่วงต้นในการสอนที่ตรงรอย พุทธพจน์ที่หาผู้สอนได้ยากแล้ว  ยิ่งมาถึงตรงนี้(advance)  ยิ่งหายากเข้าไปกันใหญ่ แต่ก็คงไม่น่าห่วงเท่าไรเพราะผู้ที่จะเข้าถึงตรงนี้ได้  คงจะมีปัญญาญาณ ตัดสินเองได้ว่า  วิภาวยัง จะควรทำอย่างไร  แต่หากไม่รู้ว่ามีการแปลต่างกันและจับเอาสำนวนอันใด อันหนึ่ง ก็อาจหลงได้ ---------------- จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 8 เม.ย. 53 16:57:15

ความคิดเห็นที่ 17 อ่อ การกำหนดแสงสว่างไว้ข้างหน้า ก็คือ เหมือนกำหนดว่ามันสว่างตลอดเวลา นั่นแหละครับ  เหมือนตอนกลางวันที่มองออกไปตอนมันสว่าง พอหลับตามันก็สว่าง ติดตาอยู่ ทีนี้พอนานไปมันก็จะมืดลง แต่เราก็กำหนดให้มันยังสว่างติดอยู่เหมือนเดิม จะว่าแสงสว่างหรือสีขาวก็ได้นะครับ ก็คือให้มันสว่างติดตาตลอดเหมือนมองไฟแล้วหลับตา ตามความเห็นแล้ว หนังสือบรมธรรมภาคปลาย อานาปานสติ 16 ขั้นนี้ก็สอนตั้งแต่ เริมต้นขั้น 1-16 ตั้งแต่เริ่มต้นไป ขั้นสูงๆ ล่ะครับ  ถ้าสนใจ ลองหาดูในเน็นก่อนก็ได้ จากคุณ : NotUndo เขียนเมื่อ : 9 เม.ย. 53 09:37:24

ความคิดเห็นที่ 18 เป็นวิธีทำโอภาสแสงสว่าง ของคุณNotUndo การบริกรรมท่องบ่นหรือการนับ เพื่อให้อยู่กับลมหายใจ จะยาว สั้น หยุด หยาบ หรือละเอียด อยู่ที่รู้สึกตรงจุดกระทบ ปกติก็จะกลายเป็นอุคคหนิมิต สูงขึ้นก็ปฏิภาคนิมิต วิตกยกอุคคหนิมิตขึ้น วิจารก็ตามความเปลี่ยนแปลงนิมิตไปเป็นปฏิภาคนิมิต ต่อไปก็คือเป็นปิติ ทิ้งนิมิตก็เป็นสุข ทิ้งสุขก็เป็นเอกัคคตา เป็นเนกขัมมะเบื่อหน่าย ออกไปก็ข้ามจากสมถะเป็นวิปัสสนา v v อุคคหนิมิต นิมิตติดตา หมายถึง นิมิต (อารมณ์กรรมฐาน) ที่นึกกำหนดจนแม่นใจ หรือที่เพ่งดูจนติดตาติดใจ แม้หลับตาก็เห็น       (ข้อ ๒ ในนิมิต ๓) พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ http://www.84000.org/tipitaka/dic/v_seek.php?text=อุคคหนิมิต http://www.84000.org/tipitaka/dic/v_seek.php?text=%CD%D8%A4%A4%CB%B9%D4%C1%D4%B5 ปฏิภาคนิมิต นิมิตเสมือน,       นิมิตเทียบเคียง เป็นภาพเหมือนของอุคคหนิมิต       เกิดจากสัญญา สามารถนึกขยายหรือย่อส่วน ให้ใหญ่หรือเล็กได้ตามความปรารถนา พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ http://www.84000.org/tipitaka/dic/v_seek.php?text=ปฏิภาคนิมิต http://www.84000.org/tipitaka/dic/v_seek.php?text=%BB%AF%D4%C0%D2%A4%B9%D4%C1%D4%B5 จากคุณ : จิตเกิดดับ (JitZungkabuai) เขียนเมื่อ : 9 เม.ย. 53 16:06:34

ความคิดเห็นที่ 19 ... ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็สมาธิภาวนาอันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็น ไปเพื่อได้เฉพาะซึ่งญาณทัสสนะเป็นไฉน ภิกษุในธรรมวินัยนี้ มนสิการอาโลก- *สัญญา อธิษฐานทิวาสัญญา ๑- ว่า กลางคืนเหมือนกลางวัน กลางวันเหมือน กลางคืน มีใจอันสงัด ปราศจากเครื่องรัดรึง อบรมจิตให้มีความสว่างอยู่ ดูกร- *ภิกษุทั้งหลาย สมาธิภาวนานี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็น ไปเพื่อได้ญาณทัสสนะ ... จบสูตรที่ ๑             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๑  บรรทัดที่ ๑๑๘๘ - ๑๒๓๓.  หน้าที่  ๕๒ - ๕๓. http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=21&A=1188&Z=1233&pagebreak=0             ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=41 จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 9 เม.ย. 53 16:16:03

ความคิดเห็นที่ 20 อรรถกถา อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต ปฐมปัณณาสก์ โรหิตัสสวรรคที่ ๕ ๑. สมาธิสูตร               โรหิตัสสวรรคที่ ๕                             อรรถกถาสมาธิสูตรที่ ๑                             พึงทราบวินิจฉัยในสมาธิสูตรที่ ๑ วรรคที่ ๕ ดังต่อไปนี้ :-               บทว่า ญาณทสฺสนปฏิลาภาย ความว่า เพื่อได้ญาณทัสนะคือทิพยจักษุ.               บทว่า ทิวา สญฺญํ อธิฏฺฐาติ ความว่า ย่อมตั้งความกำหนดหมายอย่างนี้ว่ากลางวัน ดังนี้.               บทว่า ยถา ทิวา ตถา รตฺตึ ความว่า ทำในใจถึงอาโลกสัญญาความกำหนดหมายว่าแสงสว่างในเวลากลางวันฉันใด ย่อมทำในใจถึงอาโลกสัญญานั้น แม้ในกลางคืนก็ฉันนั้นนั่นแหละ.               แม้ในบทที่สองก็นัยนี้เหมือนกัน.               บทว่า สปฺปภาสํ ได้แก่ มีแสงสว่างคือทิพยจักษุญาณ แม้ทำจิตให้เป็นเสมือนแสงสว่างได้แล้วก็จริง ถึงกระนั้น บัณฑิตก็พึงกำหนดเนื้อความอย่างนี้. แต่ในที่นี้ท่านประสงค์แสงสว่างคือทิพยจักษุญาณ.               บทว่า วิทิตา ได้แก่ ปรากฏแล้ว.               ถามว่า อย่างไร เวทนาที่รู้แล้ว ชื่อว่าเกิดขึ้น ที่รู้แล้ว ชื่อว่าดับไป.               ตอบว่า ภิกษุในธรรมวินัยนี้ย่อมกำหนดวัต:-)่อมกำหนดอารมณ์ เพราะภิกษุนั้นกำหนดวัตถุและอารมณ์แล้ว เวทนาที่รู้อย่างนี้ว่าเวทนาเกิดขึ้นอย่างนี้ ตั้งอยู่อย่างนี้ ดับไปอย่างนี้ ชื่อว่าเกิดขึ้น ที่รู้แล้ว ชื่อว่าตั้งอยู่ ที่รู้แล้ว ชื่อว่าดับไป. แม้ในสัญญาและวิตกก็นัยนี้เหมือนกัน.               บทว่า อุทยพฺพยานุปสฺสี แปลว่า พิจารณาเห็นความเกิดและความเสื่อม.               บทว่า อิติ รูปํ ความว่า รูปเป็นอย่างนี้ รูปมีเท่านี้ รูปอื่นนอกนี้ไม่มี.               บทว่า อิติ รูปสฺส สมุทโย ความว่า ความเกิดขึ้นแห่งรูปเป็นอย่างนี้.               ส่วนบทว่า อตฺถงฺคโม ท่านหมายถึงความแตกดับ.               แม้ในเวทนาเป็นต้น ก็นัยนี้เหมือนกัน.               บทว่า อิทญฺจ ปน เม ตํ ภิกฺขเว สนฺธาย ภาสิตํ ความว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย คำเป็นต้นว่า สงฺขาย โลกสฺมิ ใด เรากล่าวแล้ว ในปุณณกปัญหา (โสฬสปัญหา). คำนั้นเรากล่าวหมายถึงผลสมาบัตินี้.               ในบทเหล่านั้น บทว่า สงฺขาย ได้แก่ รู้ด้วยญาณ.               บทว่า โลกสฺมิ ได้แก่ ในโลกคือหมู่สัตว์.               บทว่า ปโรปรานิ ได้แก่ ความยิ่งและหย่อน คือสูงและต่ำ.               บทว่า อิญฺชิตํ ได้แก่ ความหวั่นไหว.               บทว่า นตฺถิ กุหิญฺจิ โลเก ความว่า ความหวั่นไหวของผู้ใด ในที่ไหนๆ ไม่ว่าจะในขันธ์หนึ่งก็ดี อายตนะหนึ่งก็ดี ธาตุหนึ่งก็ดี อารมณ์หนึ่งก็ดี ย่อมไม่มีในโลก.               บทว่า สนฺโต ความว่า ผู้นั้นเป็นคนสงบ เพราะสงบกิเลสที่เป็นข้าศึก.               บทว่า วิธูโม ความว่า เป็นผู้ปราศจากกิเลสดุจควัน เพราะควันคือความโกรธ.               ในพระสูตรนี้ ตรัสถึงเอกัคคตาในมรรค ในคาถาตรัสผลสมาบัติอย่างเดียวด้วยประการฉะนี้แล.               จบอรรถกถาสมาธิสูตรที่ ๑                             -----------------------------------------------------               .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต ปฐมปัณณาสก์ โรหิตัสสวรรคที่ ๕ ๑. สมาธิสูตร จบ. อ่าน เนื้อความในพระไตรปิฎก http://www.84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=21&A=1188&Z=1233 จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 9 เม.ย. 53 16:21:52

ความคิดเห็นที่ 21 ผู้ใดอยากเล่นนิมิต เชิญตามสบาย ขอให้เบื่อเถิดขอรับ จากคุณ : จิตดับไป (JitZungkabuai) เขียนเมื่อ : 9 เม.ย. 53 16:27:58

ความคิดเห็นที่ 22 นิมิต ลมอัสสาสปัสสาสะ ไม่เป็นอารมณ์แห่งจิตดวงเดียว        เพราะไม่รู้ธรรม ๓ ประการ จึงไม่ได้ภาวนา นิมิตลม        อัสสาสปัสสาสะ ไม่เป็นอารมณ์แห่งจิตดวงเดียว เพราะ        รู้ธรรม ๓ ประการ จึงจะได้ภาวนา ฉะนี้แล ฯ ปฏิสัมภิทามรรค อานาฯ ข้อ 383 http://www.84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=31&A=4070&Z=5199&pagebreak=0 นิมิตในอานาฯ ท่านว่าไม่ให้ขยาย(ความจำ) ต่างจากนิมิตของกรรมฐานกองอื่นๆ ซึ่งตรงนี้เป็นเหตุให้เป็นกรรมฐานกองเดียวที่เป็นได้ตั้งแต่ต้นจนจบกระบวนสมาธิ อาจกล่าวได้ว่าไม่ควรติดนิมิต  ก็เช่นเดียวกันกับการกล่าวได้ว่า ไม่ได้ทำ อานาปานสติ แต่เป็นกรรมฐานกองอื่น ดังนี้ แก้ไขเมื่อ 09 เม.ย. 53 20:31:46 จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 9 เม.ย. 53 18:18:21

ความคิดเห็นที่ 23 จะภาวนาไหมล่ะ หึหึ จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 9 เม.ย. 53 19:00:23

ความคิดเห็นที่ 24 เล่นสงกรานต์ ดีกว่าถ้างั้น แก้ไขเมื่อ 09 เม.ย. 53 19:50:41 จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 9 เม.ย. 53 19:21:10

ความคิดเห็นที่ 25 VDO สรุปเขียนบรรยายภาษาไทย แก้ไขเมื่อ 09 เม.ย. 53 20:28:15 จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 9 เม.ย. 53 20:27:43

ความคิดเห็นที่ 26 ...    ส่วนใน กรณีที่เป็นการเจริญอานาปานสติ ที่เรากำลังศึกษากันอยู่นี้ก็มีหลักเกณฑ์อย่างเดียวกัน ทั้ง ๆ ที่วัตถุที่นำมาใช้กำหนดนั้น แตกต่างกัน :ลมหายใจที่เป็นตามธรรมชาติ ซึ่งเราไปกำหนดเข้านั่นแหละ คือบริกรรมนิมิตในกรณีนี้. การกำหนดที่ตัวลมหายใจอย่างนี้ ก็เรียกว่าการเพ่งต่อบริกรรมนิมิตอย่างเดียวกัน. ระยะถัดไป ไม่กำหนดที่ตัวลม แต่ไปกำหนดที่จุดใดจุดหนึ่งที่ลมกระทบเพียงจุดเดียว และเป็นจุดที่ตั้งอยู่อย่างเหมาะสมที่สุด สำหรับการกำหนด ; และมีการทำในใจ ประหนึ่งว่าจุดนั้นเป็นแผลอ่อน ที่ไวต่อการรู้สึกหรือราวกะว่ามีอะไรอย่างหนึ่งได้ถูไป-ถูมา ที่จุดนั้นอย่างรุนแรง โดยไม่ต้องคำนึงว่าเป็นการหายใจ หรือลมหายใจ หรือการผ่านไป-ผ่านมา ของลมหายใจ หรืออะไร ๆ ทั้งสิ้น ทั้งที่เป็นภายนอกและภายใน. กำหนดแน่วแน่อยู่แต่ ณ จุดที่เป็นที่เกิดของความรู้สึก ทำให้เป็นราวกะว่าเป็นจุดในมโนภาพ อย่างใดอย่างหนึ่งอยู่อย่างแน่วแน่, นี้เป็นอุคคหนิมิตในกรณีนี้. นิมิตในขั้นสุดท้ายนั้นได้แก่ปฏิภาคนิมิต กล่าวคือนิมิตที่เปลี่ยนรูปไปเป็นอย่างอื่นจากอุคคหนิมิต คือจากความรู้สึกที่เป็นเพียงว่ามีจุดอยู่จุดหนึ่ง. มันได้เปลี่ยนไปด้วยอำนาจของความที่สิ่งต่าง ๆ ที่เนื่องกันอยู่ มีลมหายใจเป็นต้น เป็นของละเอียดยิ่งขึ้นไปกว่าเดิมพร้อมกับอาศัยอดีตสัญญาอย่างใดอย่างหนึ่ง ในอุปนิสัยของบุคคลนั้นเข้าช่วยปรุงแต่งด้วย. สิ่งที่เรียกว่าปฏิภาคนิมิตนี้จะเกิดขึ้นผิดแผกกันบ้าง เป็นคน ๆ ไปคือจะปรากฏแก่คนบางคนที่ตรงจุด ๆ นั้น หรือใกล้ ๆ กับจุดนั้น ออกไปข้างนอกก็ตาม เข้ามาข้างในก็ตาม ราวกะว่ามีปุยนุ่นกระจุกหนึ่ง มาติดอยู่ตรงนั้น หรือมีหมอกกลุ่มหนึ่งปรากฏอยู่ที่นั้น นี้พวกหนึ่ง. บางพวกจะมีนิมิตปรากฏชัดยิ่งขึ้นไปกว่านั้น คือเป็นดวงขาวลอยเด่นอยู่ หรือเป็นดวงแก้วดวงหนึ่ง หรือเป็นไข่มุกเม็ดหนึ่ง หรือเป็นเพียงสิ่งที่รูปร่างอย่างเมล็ดฝ้ายเมล็ดหนึ่ง ดังนี้ก็มี. ที่น้อยลงไปอีกก็คือ คนบางพวกจะมีนิมิตปรากฏเป็นรูปสะเก็ดไม้ชิ้นหนึ่ง หรืพวงดอกไม้พวงหนึ่ง หรือสายสร้อยพวงหนึ่ง หรือสายแห่งควันไฟเกลียวหนึ่งดังนี้ ก็มีอยู่ประเภทหนึ่ง. และประเภทที่น้อยไปกว่านั้นอีก คือมีได้ยากไปกว่านั้นอีก ก็คือบางจำพวกจะมีนิมิตปรากฏเหมือนใยแมงมุมรังหนึ่ง เมฆที่ซับซ้อนกันหมู่หนึ่ง ดอกบัวที่บานออกเป็นแฉก ๆ ดอกหนึ่ง หรือล้อรถที่มีซี่กำออกไปจากดุมเป็นซี่ ๆ วงหนึ่ง จนกระทั่งถึงบางพวกมีนิมิตเป็นดวงจันทร์ หรือดวงอาทิตย์ดวงใหญ่เกินประมาณดวงหนึ่ง ๆ ก็ได้ แล้วแต่กรณี. ทั้งหมดนี้เรียกว่าปฏิภาคนิมิตในกรณีนี้. แม้จะต่างกันอย่างไร ก็ล้วนแต่เป็นสิ่งที่ตั้งอยู่อย่างแน่นแฟ้น หยุดอยู่อย่างมั่นคง เป็นที่ยึดหน่วงของจิตอันสงบรำงับ จนถึงขนาดที่เป็นฌานได้ด้วยกันทั้งนั้น. ... บางส่วนจาก อานาปานสติภาวนา ฉบับสมบูรณ์ โดย พุทธทาสภิกขุ http://sites.google.com/site/smartdhamma/home_anapanasati_buddhadhasa ตอน แปด อานาปานสติ ขั้นที่ สี่ (การทำกายสังขาร ให้รำงับ) http://sites.google.com/site/smartdhamma/smartdhamma.googlepages.compart8_1_anapa จากคุณ : JitZungkabuai เขียนเมื่อ : 10 เม.ย. 53 07:40:13

ความคิดเห็นที่ 27 ขอบคุณที่ยกข้อความนี้มาครับ คุณจิต  แต่ขยายความตามความคิดคุณจิตต้องการสื่อหน่อยก็ดีครับ  ตามไม่ทัน ผมเลยเอาในวิสุทธิมรรค เรื่องนิมิตในอานามาเสริมเห็นว่าคุณจิตเอาคำแปล ปฏิภาคนิมิต มาไว้ข้างต้นแต่ไม่มีขยายความ ดีเลยครับนึกถึงประเด็นสำคัญนี้ได้เลยเอามาฝากครับ คือท่านผู้อ่านครับในคัมภีร์วิสุทธิมรรค  ท่านเขียนไว้แบบโครงสร้างประกอบชุดใหญ่ คือมีเนื้อหาภาคปฏิบัติทั้งหมดรวมอยู่ ฉะนั้นบางที ข้อความสำคัญบางตอนหากเจาะจงอ่านเฉพาะ ที่ท่านเขียนอานาปานสติ อาจตกหล่นใจความสำคัญไปบ้าง  เพราะท่านอธิบายรวมอยู่ในส่วนอื่นเช่นคล้ายกับว่า บางข้อความสำคัญอาจอยู่ในบทนำหน้าเล่ม หรือบทสรุปท้ายภาค  หากไม่ได้ดูครอบคลุมทั้งหมดก็อาจเข้าใจผิดได้ และนี้ล่ะเป็นเจตนากระทู้นี้ที่ตั้งขึ้นมาเพื่อชี้ให้เห็นข้อความ หรือความสำคัญของ อานาปานสติ ทั้งในด้านคัมภีร์ และผู้สอนที่เหลือน้อยมากๆในยุคปัจจุบัน ภาพแสดงข้อความในวิสุทธิมรรคเรื่องนิมิตที่ไม่ควรขยาย ซึ่งท่านพุทธโฆษาจารณ์รจนาไว้ในส่วนคหนิเทศ  แต่ข้อความนี้ก็จะไม่ปรากฎในบทที่ท่านกล่าวเรื่องอานาฯโดยตรง  อันนี้ในวิสุทธิมรรคมีลักษณะเหล่านี้อยู่มากแห่ง จึงพึงระวัง แก้ไขเมื่อ 10 เม.ย. 53 12:50:43 แก้ไขเมื่อ 10 เม.ย. 53 12:47:06 จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 10 เม.ย. 53 12:35:39

ความคิดเห็นที่ 28 ......วันนี้พอมีเวลานะคะ  อ่านแล้วต้องยิ้มเลย สนทนากันไปถึง ปฏิภาคนิมิต กันแล้ว //14.... ดิฉันเองก็สงสัยเหมือนกัน แต่เวลาปฏิบัติไม่ว่าจะหายใจเข้าก่อน หรือหายใจออกก่อน ก็ไม่เห็นความแตกต่าง อาจเป็นเพราะดิฉันยังหยาบ อยู่ ที่ว่า การปฏิบัติของคุณเห็นผลแตกต่างเล็กน้อย แตกต่างอย่างไรคะ ......จากการศึกษาก็ได้คำตอบว่า ขึ้นอยู่กับคัมภีร์ จึงฟันธงไปเลยไม่ได้      อานญฺจ  ปานญฺจ = อานาปานํ .......ลมเข้าข้างในและลมออกข้างนอก ชื่อว่า อานาปานะ อานาปาเน ปวตฺตา สติ = อานาปานสฺสติ .......สติที่เกิดขึ้นโดยมีการระลึกอยู่ในลมหายใจเข้า ออก ชื่อว่า อานาปานัสสติ       หายใจเข้า เรียกว่า  อานะ       หายใจออก เรียกว่า ปานะ หรือ อปานะ เป็นการเรียกตามปวัตติกกมนัย นัยแห่งการเป็นอยู่ ตามลำดับของลมหายใจ ที่มีแจ้งไว้ในพระสูตร อรรถกถา ตามปกติธรรมดาของคน ย่อมมีการหายใจเข้าก่อน แล้วจึงหายใจออก ภายหลัง ดังนั้นเมื่อทำการปฏิบัติ ก็กำหนดไปตามอย่างที่เป็นอยู่ คือกำหนดลมหายใจเข้าก่อนแล้วจึงกำหนดลมหายใจออกที่หลัง .........ส่วนที่แสดงไว้ในวินยอรรถกถา และอภิธรรมกถา นั้น       หายใจเข้า เรียกว่า  ปานะ หรือ อปานะ       หายใจออก เรียกว่า อานะ เป็นการเรียกตามอุปปัตติกกมนัย นัยแห่งการเกิดขึ้นตามลำดับของ ลมหายใจ ในขณะแรกคลอดออกจากครรภ์ สัตว์ที่อยู่ในครรภ์ ไม่ได้หายใจเอง อาศัยการหายใจจากมารดา ฉะนั้น เมื่อแรกคลอดออกมา ทารกจึงได้หายใจออกก่อน แล้วจึงหายใจเข้าทีหลัง ดังมีมาในสมันตปาสาทิกอรรถกถา        อานาปานะ ยังมีคำเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า " อัสสาสปัสสาสะ " คำทั้งสองนี้มีความหมายอย่างเดียวกัน        อาทิมฺหิ สาสนํ  = อสฺสาโส        ปจฺฉา สาสนํ = ปสฺสาโส        อา แปลว่าก่อน ( อาทิมฺหิ )   ปจฺฉา แปลว่า หลัง .......อย่างนี้ ก็คงต้องตอบว่าแล้วแต่คัมภีร์ เพิ่มเติมให้เวลาน้องๆ มาอ่านนะคะ เวลาเราอ่านคัมภีร์ คำศัพท์ คำเดียวกัน ในคัมภีร์เดียวกัน ยังมีความหมายไม่เหมือนกันเลย ต้องดูบริบทแวดล้อม ด้วย อย่างคำว่า สังขาร เป็นต้น ....... http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=362&p=3#อุปมาด้วยคนพิการ ........อุปมาด้วยคนเฝ้าประตู อ่านแล้ว ก็ทำให้เข้าใจได้ว่า ต้องต้องตั้งจิต ไว้ที่ฐานอันเป็นที่กระทบของลมเข้าออกเท่านั้น อย่าได้ส่งใจวิ่งไปตามลม ส่วนอุปมาด้วยคนพิการ ต่อไปนี้เป็นอุปมาด้วยคนพิการ.          เปรียบเหมือนคนพิการแกว่งชิงช้าแก่มารดาและบุตรผู้เล่นอยู่ที่ชิงช้า นั่งอยู่ที่โคนเสาชิงช้านั้นเอง ย่อมเห็นที่สุดทั้งสองและท่ามกลางของ กระดานชิงช้าที่แกว่งไปมาตามลำดับ ไม่ขวนขวายเพื่อจะดูที่สุด ทั้งสองและท่ามกลางฉันใด ภิกษุก็ฉันนั้นเหมือนกันอยู่ที่โคนเสา คือการติดตามด้วยอำนาจแห่งสติ แล้วนั่งแกว่งชิงช้าคือลมอัสสาสและปัสสาสะด้วยสติ ในนิมิตนั้นติดตามเบื้องต้น ท่ามกลางและที่สุดของลมอัสสาสและปัสสาสะ ในที่สัมผัสทั้งไปและมาด้วยสติ ดำรงจิตไว้ ณ ที่นั้นนั้นแลย่อมเห็น และไม่ขวนขวายเพื่อจะดูลมอัสสาสะและปัสสาสะเหล่านั้น. ........อุปมาด้วยคนพิการ อ่านแล้วก็เข้าใจเหมือนอุปมาด้วยคนเฝ้าประตู การจะทราบว่าชิงช้าจะสูงหรือต่ำ แค่นั่งอยู่โคนเสา ดู ความเร็วหรือช้า ( ระยะเวลา ) ของชิงช้าก็ทราบแล้วว่า ชิงช้าอยู่สูงหรือต่ำ อุปามาด้วยนายช่างกลึงก็เช่นเดียวกัน ใน VDO // 25  ทำให้เห็นภาพชัดเจนขึ้นค่ะ มีประโยชน์มากเลย เพราะมีคำถามเรื่องนี้อยู่บ่อยๆ ว่าจะทราบได้อย่างไร ว่าหายใจสั้นหรือยาว ถ้าไม่ตามลมหายใจ คือว่า มีพิมพ์ตกนะคะ ระยะเวลาที่ใช้ในการหายใจเข้าหรือออก ตรง เวลา พิมพ์ตัว ว ตกไปค่ะ แก้ไขเมื่อ 12 เม.ย. 53 19:53:57 จากคุณ : rtid เขียนเมื่อ : 11 เม.ย. 53 00:40:03

ความคิดเห็นที่ 29 ขอบคุณที่สละเวลาตอบคำถามครับ 1.เรื่องปฎิภาคนิมิต ก็น่าจะยิ้มอยู่หรอกครับสำหรับผู้รู้  ที่พูดถึงนั้นเกิดจาก ผมไปตีความความเข้าใจเป็น 2 ความหมายของคุณNotundoเขียนคำตกแสงสว่าง ว่า แสงว่าง ที่แรกผมก็นึกไปว่าคุณ Notundo จะหมายถึง อารมณ์อรูป หรือเปล่า คือหมายถึง ทิ้งรูปนิมิตในอานาฯ จึงถามกลับว่าอะไร เดาว่าแสงสว่างใช่ไหม  ก็โอเคเข้าใจได้ว่า เป็นโอภาส ไม่ใช่แสงว่างตามความเข้าใจว่าอาจหมายถึงอรูป และไม่ใช่นิมิตในอานาฯ เป็นเพราะผมเองไม่ได้ขยายความเพราะเห็นว่าจะเข้าข่ายสู่ ลักษณะของข้อความสู่ธรรมอันยิ่งจึงนิ่งเสีย ทีนี่คุณจิต ท่านก็เมตตาออกมาบอกเรื่องนิมิต ก็เลยจำใจต้องขยายความและแสดงตามแบบให้เห็นว่า นิมิตในอานาฯนั้นเป็นเรื่องสำคัญมาก และมีข้อสังเกตุดังกล่าว คห27 และไหนๆกล่าวถึงตรงนี้ก็ดีเหมือนกันครับ ผู้เข้ามาอ่านจะได้ไม่งง  อีกทั้งท่านผู้รู้จะได้ไม่ตำหนิ อนึ่งในยุคปัจจุบัน  ท่านที่แตกฉานอภิธรรมบางท่านถึงกับกล่าวว่า นิมิตในอานาฯ ไม่มีใครในยุคนี้ จะสามารถเข้าถึงได้ หรือทรงได้ ซึ่งตรงนี้ไหนๆ พบผู้รู้ก็ถามเลยครับว่า นอกจากทำตาม อัปนาโกศลแล้ว มีครูอาจารย์ท่านนำทำจนกระทั้ง ทรงได้ไหมครับ 2.เรื่องความเห็นว่าแตกต่าง  ระหว่างเข้าก่อนหรือออกก่อนนี้จะชัดเจนมากสำหรับกระผม  คือเวลาทำออกก่อนดูแล้วจิตจะเดินเรียบกว่าเข้าก่อน อันนี้อย่าเอาเป็นมาตรฐานครับ  เพราะอาจนำไปสู่อุปสรรค เช่นใน ญาณในอุปกิเลส 18 คุณrtidไม่เกิดปัญหาในการปฏิบัติอาจเป็น เพราะความที่จริตนิ่มนวล ไม่หยาบกร้าน ฟุ้งซ่านง่ายเช่นกระผมก็เป็นได้ อนึ่งเมื่อผมพิจารณาข้อธรรมใจจะคำนึงถึงแต่พุทธพจน์ว่า อัสสะสามีติ ปชานาติ,= นั้นมีอันเดียวที่ถูกต้องตามพุทธพจน์   กอรปกับเมื่อพิจารณาข้อธรรมขั้นสุดท้ายว่า ปฏินิสสัคโค... ซึ่งเป็นจุดหมายจึงน่าจะมีนัยยะแห่งการนำออกเป็นหลัก  คือราวกับว่าเมื่อ ตั้งออกก่อน ใจจะเบาเพราะคล้ายกับเป็นการสลัดทิ้งอย่างนั้น และประการสำคัญหากพิจารณาว่าพระไตรปิฎก  ในสามปิฎกนั้น  ปิฎกใดบริสุทธิที่สุดโดยพิจารณาจาก ในแง่ประวัติศาสตร์1 ในแง่วิธีการรักษา1  ในแง่จิตวิญญาณแห่งการคงไว้1  และในแง่ความประสานกันของความหมาย1   และตัวแปรข้อท้ายนี้เกิดจากเป็นปิฎกเดียวที่อ่านจบ 2 รอบและไม่เห็นข้อความขัดแย้งใดๆ กระผมก็มีความเห็นว่า วินัยปิฎก บริสุทธิ์ที่สุด ซึ่งอันนี้ก็เป็นความเห็นส่วนตัว จึงเชื่อตามนัยยะแห่งวินัยปิฎก ส่วนในสุตตันต.และอภิธรรม. คงลงอ่านเฉพาะข้อความต้องการค้น และเห็นบางข้อความที่อ่านแล้วคิดว่าอาจจะมีการเบี่ยงเบน(เฉพาะกถา) ซึ่งอันนี้เป็นเหตุผลนึงที่ไม่กล้าฟันธง เพราะไม่ทราบว่าจะมีส่วนใดแทรกอยู่ตรงไหน ซึ่งเหตุต่างๆ เหล่านี้นำไปสู่สมมุติฐานส่วนตัวว่า ในประวัติศาสตร์หากผู้จ้องจะทำลายพุทธธรรม คงจะไม่เผาแต่คำภีร์แต่จะหาว่าอะไรเป็นกุญแจสำคัญ(ซึ่งง่ายกว่าเพราะแปลงคำเดียวอาจล้มทั้งกระดานภาคปฏิบัติ)ของพุทธธรรมคำสอน แล้วทำให้กร่อนซะด้วยคำอธิบายหรืออรรถกถา(ซึ่งง่ายกว่ากร่อนพุทธพจน์โดยตรง) และจะเห็นได้ว่าไม่มีเหตุผลใดเลยที่จะอธิบายคำ อัสสาสปัสสาส เป็นสองนัยยะ คือ ตามอุปปัตติกกมนัย หรือตามปวัตติกกมนัย หากไม่เกิดจากความเห็นต่าง ซึ่งข้อความนี้หากมีเหตุอื่นหรือผมเห็นผิด ท่านผู้รู้โปรดกรุณาอธิบายบอกกล่าว ซึ่งตรงนี้ขออ้างถึง ท่านนายแพทย์อวยชัย เกตุสิงห์ โดยความเคารพ ท่านเรียนกรรมฐานจากเจ้าพระคุณสมเด็จญาณฯ และได้เขียนบทวิพากษ์ทางการแพทย์ไว้เรื่องการเกิด ท่านเห็นแย้งคัมภีร์วิสุทธิมรรค  ท่านว่ามนุษย์เกิดมามีลมหายใจแรกคือหายใจเข้า ฉะนั้น อัสสาสะน่าจะเป็นลมเข้า  แต่ทว่าในข้อความอธิบายนั้นบอกว่า เพราะลมที่ออกมาครั้งแรกไม่นับเป็นลมหายใจเป็นเพียงลักษณะไอเอาเศษออก(จากความจำ) ซึ่งก็ไม่เป็นการฟันธงเสียทีเดียว เมื่อการประชุมของความคิดกระผมถึงจุดนี้ทางออกมี 2 ทาง 1.ต้องหาผู้แตกฉานบาลีใหญ่สายท่านกัจจายนะ,ท่านโมคคัลลานะหรือท่านสัททนีติ  ขอความกรุณาท่านแยกศัพย์คำนี้ออกมา เพราะท่านที่เรียนบาลีปัจจุบันคงไม่ได้เรียนลึกแยกธาตุปัจจัย ของคำคำนี้  และไม่ใช่ว่ากระผมเห็นว่าท่านด้อยความสามารถแต่เหตุ เพราะหลักสูตรการเรียนในบาลีปัจจุบันอาจไม่มีสาเหตุที่จะต้องเจาะลึกในคำคำนี้ขนาดนั้น 2.ข้ามความวิตกนั้นไปซะซึ่งปัจจุบันทำไว้ในใจอยู่ ขอบคุณครับ แก้ไขเมื่อ 11 เม.ย. 53 05:25:22 จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 11 เม.ย. 53 05:16:28

ความคิดเห็นที่ 30 ........ก่อนอื่นต้องบอกก่อนว่าดิฉันไม่ใช่ผู้รู้ เป็นเพียงผู้ศึกษาและฝึกตน เท่านั้น การสนทนาก็เป็นไปตามที่ได้ศึกษามา .......การทรงไว้ซึ่ง นิมิตในอานาปานัสสติ คุณ aero.1 คงหมายถึง อุคคหนิมิต ลมหายใจเข้าออกดุจ สายน้ำ เปลวควัน ฯลฯ หรือปฏิภาคนิมิต ลมหายใจเข้าออกดุจดวงจันทร์ ดวงอาทิตย์ ฯลฯ การปฏิบัติป็นพิเศษเพื่อรักษาปฏิภาคนิมิต ว่าตามหนังสือก็ ให้เว้นจาก อสัปปายะ ๗ แล้วถือเอาสัปปายะ ๗ และอัปปนาโกศล ๑๐ มนสิการไปให้ เนืองๆ ถ้าจะถามวิธีการ ทำให้เสื่อมจากนิมิต ก็มีผู้รู้หลายท่านเลยค่ะ เพราะได้ แล้วก็รักษาไว้ไม่ได้ เสื่อมทั้งนั้น แรกๆ เข้าใจว่า เพราะความเป็นผู้ครอง เรือน ต้องวุ่นกับการเลี้ยงชีพ จึงเสื่อม แต่ปรากฎว่า พระเองก็เสื่อมเหมือนกัน แต่ที่อ่านโยคีที่ได้อภิญญา ไม่สำรวมอินทรีย์หลงในรูปสตรี ฌานก็เสื่อมได้ จึงมาคิดว่าการสำรวมอินทรีย์ สติสังวร มีความสำคัญมาก ซึ่งก็เป็นหนึ่งใน อัปปนาโกศล ผู้ครองเรือนกระทำได้ลำบาก เว้นแต่วางภาระแล้ว ละ กามคุณอารมณ์ มาตั้งใจปฏิบัติอย่างเต็มที่ 2.เรื่องความเห็นว่าแตกต่าง  ระหว่างเข้าก่อนหรือออกก่อนนี้จะชัดเจนมากสำหรับกระผม   คือเวลาทำออกก่อนดูแล้วจิตจะเดินเรียบกว่าเข้าก่อน อันนี้อย่าเอาเป็นมาตรฐานครับ   เพราะอาจนำไปสู่อุปสรรค เช่นใน ญาณในอุปกิเลส 18 .......ไม่เข้าใจคำว่า ญาณในอุปกิเลส 18 นะคะ .......หลังจากได้ลองทั้งสองแบบ และได้พิจารณาแล้ว ดิฉันเลือกทางออก ที่ 2 ข้ามความวิตกนั้นไป ดูแล้วเป็นเรื่องยาก ที่จะให้ท่านใดตัดสิน แต่ถ้า คุณ aero.1 ได้คำตอบอย่างไร ก็มาเล่าสู่กันฟังนะคะ .......แต่ถ้าโดนดุมา โดยให้เร่งภาวนาเสีย ก็อย่าโกรธนะคะ ปกติดิฉันไม่ สนทนาเรื่องปฏิบัติดอกค่ะ ยิ่งเรื่องฌานด้วยแล้ว ถามในที่นี้คงจะหาคนที่ เก่งทั้งปฏิบัติและปริยัติลำบากหน่อย หรือถ้าเขากล่าวมา แม้นถูกต้อง แล้วเราจะเชื่อหรือ ? จากคุณ : rtid เขียนเมื่อ : 12 เม.ย. 53 19:51:03

ความคิดเห็นที่ 31 ญาณในอุปกิเลส 18 คือเขียนจากความจำอ่ะครับ และเห็นว่าในกระทู้ข้างบนมีท่านอ้างถึงก็เลยก๊อปมาไม่ได้เปิดแบบ แบบที่ว่ามาใน ปฏิสัมภิทามรรค ท่านกล่าว สิ่งที่เป็นอุปสรรคในอานาฯ  (ญาณ 200 ถ้าจำไม่ผิด) ดู คห ที่9 คุณศิรัสพล 5. สติความปรารถนาลมหายใจออก 6. สติความปรารถนาลมหายใจเข้า ส่วนเรื่องการรักษานิมิตในอานาฯ คำตอบก็ทราบอยู่ครับว่า ต้องทิ้งชีวิตปฏิบัติและทำอย่างอุกฤต แต่ที่ถามเผื่อจะทราบว่ามีหมู่คณะใด นำทำ ตามแบบนี้อยู่อ่ะครับเพราะเห็นว่าคงมีน้อยมากจริงๆ  เผื่อจะทราบเพิ่มเติมและผมเองจะได้ทราบที่ทำบุญเพิ่ม อาจเป็นประโยชน์ต่อผู้อ่านครับ ส่วนเรื่องการกล่าวส่วนนิมิตหรือส่วนที่เข้าข่าย อุตริมนุษย์ธรรมนี้ ผมเองก็ไม่ค่อยพูดถึงเช่นกันครับแต่บังเอิญกระทู้พาไป ยินดีที่ได้สนทนาครับ จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 12 เม.ย. 53 21:15:53

ความคิดเห็นที่ 32 อืมลืมประเด็นครับ เดียวบางท่านอ่านแล้วงง นิมิตในอานาฯ ต่างจาก  นิมิตในการภาวนาแบบอื่น ในวิสุทธิมรรคท่านกล่าวนิมิตไว้หลายแบบและมีลักษณะเรียงลำดับความเข้มด้วย คือ อุคหนิมิตเป็น นิมิตลักษณะผัสสะ ปฏิภาคนิมิต เป็นรูปต่างเช่น ไข่มุข ไล่ไปจนถึง คล้ายพระอาทิตย์ โดยท่านกล่าวหมายถึงฌานระดับต้นๆ จนถึงสุดรูปฌานคือฌาน4 คือสิ่งที่ต่างนั้นเพราะ อานาฯไม่ได้เป็นกองกรรมฐานที่กำหนดรูปเป็นพื้นฐาน แต่ถึงจุดนึง รูปนิมิตจะเกิดขึ้นเอง  ซึ่งหลายท่านอาจได้รับการสอนจากครูอาจารย์ว่าให้เพิกนิมิต  ซึ่งแตกต่างจากนิมิตในอานาฯที่ท่านพระสารีบุตรให้ทรงไว้ [นิมิต ลมอัสสาสปัสสาสะ ไม่เป็นอารมณ์แห่งจิตดวงเดียว       เพราะไม่รู้ธรรม ๓ ประการ จึงไม่ได้ภาวนา นิมิตลม       อัสสาสปัสสาสะ ไม่เป็นอารมณ์แห่งจิตดวงเดียว เพราะ       รู้ธรรม ๓ ประการ จึงจะได้ภาวนา ฉะนี้แล ฯ]*ท่านสารีบุตร ซึ่งในท่ามกลางของการปฏิบัตินี้มีตัวบ่งชี้ตัวหนึ่งคือ  ปิติ ในวิสุทธิมรรค ท่านกล่าวไว้ในบทแรกๆไม่มีอยู่ในบทที่กล่าวถึง อานาฯโดยตรง ฉะนั้น หากอ่านหรืออ่านจากผู้แปลอีกทีหนึ่งจะข้ามตัวนี้ไปและทำให้หลงผิดได้คือ ปิติในส่วนที่พระพุทธองค์ ตรัสนั้นไม่ได้หมายเอา ปิติขั้นต้นๆคือ 1-4 แต่หมายเอาเฉพาะ ปีติขั้นที่ 5 ผรณาปีติ เท่านั้น ฉะนั้นผู้ปฏิบัติ อาจหลงได้ หากเกิด ปิตืข้อต้นๆ เช่น น้ำไหล ขนลุก กายโยกโคลง หรือตัวใหญ่ แล้วจะคิดว่านั้นควรที่จะ ถึง ปิติปฏิสังเวที ซึ่งกายจะผ่านมาถึงตรงนี้ต้องผ่าน ปัสสัมภยัง กายสังขารัง คือสามารถข้ามความเจ็บปวด จากอริยบทได้ก่อน โดยเมื่อพิจารณาจากหลักนี้ ก็ต้องแน่นอนว่า การเปลี่ยนอริยาบทเป็นอุปสรรค อันหนึ่งของอานาฯ สรุปอานาแตกต่างจากที่ หนังสือครูอาจารย์หลายเล่มเขียนไว้ในระดับต้น-ขั้นต้นตอนกลางนี้ โดย มีข้อแตกต่างอันเป็นหัวใจ 3 ข้อคือ 1. อัทธานะ ที่กล่าวมาในเบื้องต้น จัดว่าเป็นกุญแจไขความหลงในเบื้องต้นของการปฏิบัติ 2. ปิติ ต้องเป็นปิติตามแบบคือ ผรณาปิติ เท่านั้น มีลักษณะ เหมือนน้ำเต็มเขื่อน  หรือเหมือนน้ำซึมแผ่จากภายใน  ซาบซ่านไปทั้งกาย 3.นิมิตในอานาฯ ตามที่กล่าว(ตามแบบ)คือต้องทรงไว้ จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 12 เม.ย. 53 21:58:26

ความคิดเห็นที่ 33 คำถาม 1.เลยเกิดอาการสงสัยว่าการฝึกของตนเองถูกต้องหรือไม่? 2.ถ้า จะฝึกเป็นสมถต้องสร้างนิมิตอะไรหรือไม่? 3.แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่ามา ถูกทางแล้ว มันต้องสังเกตเห็นอะไรหรือเปล่าครับ 4.เลยมาสอบถามรบกวนผู้ รู้ถึงการเข้าฌานว่ามีวิธีฝึกอย่างไร 5.หากใครมีไฟล์สอนด้วยจะดีมาก ครับ ******************************* ตอบข้อ 1. ถูกต้องหรือไม่ตอบเป็น 2 นัยยะ คือ        1.1 ถูกตามจริตหรือไม่  (หาข้อมูลเรื่องจริต)    อานาฯ เหมาะกับ วิตกจริตและโมหะจริต        1.2 ถูกตามวิธีหรือไม่  หากจะบอกว่าผิดถูกในอานาปานสติ  คงกล่าวได้ยากว่าวิธีไหนถูกผิดเพราะต้องดูองค์ประกอบอื่นๆ และอีกทั้งขั้นตอนก่อนปฏิบัติซึ่งต้องเตรียม ได้แก่ ศีล ตัดเครื่องกังวลใจ10(หาคำ "ปลิโพธ") พิจารณาโทษของกามต่างๆในเชิงเปรียบเทียบ(หาคำ "โทษของกาม") ตรวจสอบมีอะไรค้างคาใจให้โกรธไหม ขจัดออกโดย "อภัยทาน" ระลึกคุณพระรัตนตรัย(อิติปิโสแปล  หรือดูพุทธคุณ ธรรมคุณ สังฆคุณ) สถานที่  ป่า ใต้ต้นไม้  หรือที่ว่างจากบ้านเรือน หรืออาจเป็นเรือนว่างคือไม่มีเสียงอึกทึก ท่านั่ง ตั้งกายตรง สรุปเบื้องต้น พระพุทธองค์ทรงตรัสว่า อุชุง กายัง ปะณิธายะ  ปะริมุขัง สะติง อุปัฏฐะเปต๎วา,              ตั้งกายตรง ดำรงสติมั่นบริเวณ ปากทางเข้าออกแล้ว, โส สะโต วะ อัสสะสะติ, สะโต  ปัสสะสะติ,                               เป็นผู้ มีสติอยู่นั่นเทียว  หายใจเข้า มีสติอยู่ หายใจออก,   (๑) ทีฆัง วา อัสสะสันโต  ทีฆัง อัสสะปัสสะสามีติ ปะชานาติ,     เมื่อหายใจเข้ายาว, ออกยาว เธอก็ รู้ชัดว่า หายใจเข้ายาว ออกยาว, โดยยาวสั้นหมายถึง ยาวสั้นตามกาลเวลา และลมหายใจปกติจัดเป็น ลมยาว ********************************* ตอบข้อ 2. ส่วนที่ต้องทำ คือบริกรรมนิมิต  ในที่นี้คือ รู้ผัสสะของลมหายใจเข้าออก  ตามกาลเวลาจริง ส่วนนิมิตตามความหมายที่ ชอบพูดถึงกันคือ เห็นนู้นเห็นนี่อธิบายดังนี้ อุคหนิมิต หมายถึงขณะที่จิตเข้าถึงสภาพที่ใกล้  สภาวะเฉียดฌาน มีเครื่องบอกคือ ลักษณะตามแบบ เช่น เหมือน มดไต่ เหมือนความรู้สึกเมฆหมอก (หาคำ อุคหนิมิต ในอานาปานสติ) ปฏิภาคนิมิต หมายถึง การรู้สภาพความรู้สึกเบื้องต้ตามอุคหนิมิตนั้นแหละ แต่แสดงถึงความลึกของกำลังสมาธิดังมีการอธิบายในคัมภีร์วิสุทธิมรรคดังนี้  "เมื่อพระโยคาพจรประกอบเนือง ๆ ดังนี้บ่มิช้าอุคคหนิมิตแลปฏิภาคนิมิต ก็ปรากฏแก่พระโยคาพจรนั้นแลอุคคหนิมิตปฏิภาคนิมิตจะเหมือนกันทุกพระโยคาพจร หาบ่มิได้ บางอาจารย์กล่าวว่าพระโยาคาพจรบางพระองค์อุคคหนิมิตเมื่อบังเกิดขึ้นนั้น มีสัมผัสอันเป็นสุขปรากฏดุจหนึ่งว่าเป็นปุยนุ่นบ้างปุยสำลีบ้าง แลนิมิตทั้ง ๓ นี้เล็งเอาอุคคหนิมิตสิ่งเดียว แลคำพิพากษาในอรรถกถานั้นว่าอุคคหนิมิตแลปฏิภาคนิมิตนี้ปรากฏแก่พระโยคาพจร บางพระองค์เป็นช่วงดังรัศมีดาว แลพวงแก้วมณี พวงแก้วมณีมุกดาแลพระโยคาพจรบางพระองค์ อุคคหนิมิตปฏิภาคนิมิตมีสัมผัสอันหยาบปรากฏดังเมล็ดในฝ้ายบ้าง ดังเสี้ยนสะเก็ดไม้แก่นบ้าง บางพระองค์ปรากฏดังด้ายสายสังวาลอันยาวแลเปลวควันเพลิงบ้าง บางพระองค์ปรากฏดุจหนึ่งใยแมลงมุมอันขึงอยู่แลแผ่นเมฆแลดอกบัวหลวงแลจักรรถ บางทีปรากฏดังดวงพระจันทร์พระอาทิตย์ก็มี แลกรรมอันเดียวนั้นก็บังเกิดต่าง ๆ กันด้วยสัญญาแห่งพระโยคาพจรมีต่าง ๆ กัน" ************************ ตอบ 3  นิมิต เป็นภาษาบาลี  แปลเป็นไทยว่า เครื่องหมาย เครื่องชี้ ในที่นี้ ก็คือการชี้ให้เห็น ระดับของพื้นจิต ที่เสพสมาธิ นั้นเอง ส่วนจะรู้ว่าถูกหรือไม่นั้นให้ตรวจสอบดังนี้ พิจารณาที่ ปิติ  ขยายความ  เมื่อนิมิตเป็นเครื่องชี้ระดับความเข้มของสมาธิที่เกิดในจิต เครื่องแสดงที่เกิดทางกาย คือ ปิติ 5 (หาคำ ปิติ 5) จะรู้ว่าถูกหรือผิด มีเรื่องที่ต้องตรวจสอบอยู่มากโดยสรุปต้องตรวจสอบทั้งหมดของการดำเนินชีวิตว่าอยู่ในมรรค 8 หรือไม่ คือเป็นสมาธิในมรรคหรือไม่  หรือเรียกง่ายๆว่า สัมมาสมาธิ โดย ปิติ ตามนัยยะของพระพุทธเจ้านั้น คือ ปิติข้อ 5 (ผรณาปิติ)เท่านั้น *********************************** ตอบข้อ 4  การจะรู้ได้ว่าถึงฌาน หรือไม่ ขึ้นอยู่กับ อุคหนิมิตแสดงถึงภาวะเฉียดฌาน  ปฏิภาคนิมิตแสดงระดับฌานเกิด  แต่ความยากไม่อยู่ที่การเกิดแต่อยู่ที่ การรักษา(ทรง) ซึ่งยากมาก ต้องปฏิบัติอย่างถูกต้อง และอุกฤตมากๆ แต่ไม่เกินวิสัยแห่งผู้มี บุญญาบารมี สะสมมาดีแล้ว ตัวอย่างประกอบอย่างที่พระสารีบุตรท่านกล่าวว่า "[นิมิต ลมอัสสาสปัสสาสะ ไม่เป็นอารมณ์แห่งจิตดวงเดียว       เพราะไม่รู้ธรรม ๓ ประการ จึงไม่ได้ภาวนา นิมิตลม       อัสสาสปัสสาสะ ไม่เป็นอารมณ์แห่งจิตดวงเดียว เพราะ       รู้ธรรม ๓ ประการ จึงจะได้ภาวนา ฉะนี้แล ฯ]*ท่านสารีบุตร ปฏิสัมภิทามรรคกถา อธิบาย    อนึ่งธรรม ๓ ประการ   คือลมออก ๑   ลมเข้า ๑   นิมิต ๑   จะได้เป็นอารมณ์แห่งจิตอันเดียวกันหามิได้ ลมออกก็เป็นอารมณ์แห่งจิตอัน ๑ ลมเข้าก็เป็นอารมณืแห่งจิตอัน ๑ ต่างกันดังนี้  ก็แลพระโยคาพจรพระองค์ใดบ่มิได้รู้ซึ่งธรรมทั้ง ๓ คือลมออกมิได้ปรากฏแจ้ง ลมเข้าก็มิได้ปรากฏแจ้ง นิมิตก็มิได้ปรากฏแจ้ง มิได้รู้ซึ่งธรรมทั้ง ๓ ประการนี้แล้ว พระกรรมฐานแห่งพระโยคาพจรพระองค์นั้นก็มิได้สำเร็จซึ่งอุปจารแลอัปปนา ต่อเมื่อใดธรรมทั้ง ๓ นี้ ปรากฏแจ้งพระกรรมฐานแห่งพระโยคาพจรนั้นจึงจะสำเร็จถึงซึ่งอุปจารฌานแลอัปปนา ฌานในกาลนั้น โดยพระวิสุทธิมรรคอธิบาย การเกิด และการประครองรักษา "อนึ่งธรรม ๓ ประการ   คือลมออก ๑   ลมเข้า ๑   นิมิต ๑   จะได้เป็นอารมณ์แห่งจิตอันเดียวกันหามิได้ ลมออกก็เป็นอารมณ์แห่งจิตอัน ๑ ลมเข้าก็เป็นอารมณืแห่งจิตอัน ๑ ต่างกันดังนี้  ก็แลพระโยคาพจรพระองค์ใดบ่มิได้รู้ซึ่งธรรมทั้ง ๓ คือลมออกมิได้ปรากฏแจ้ง ลมเข้าก็มิได้ปรากฏแจ้ง นิมิตก็มิได้ปรากฏแจ้ง มิได้รู้ซึ่งธรรมทั้ง ๓ ประการนี้แล้ว พระกรรมฐานแห่งพระโยคาพจรพระองค์นั้นก็มิได้สำเร็จซึ่งอุปจารแลอัปปนา ต่อเมื่อใดธรรมทั้ง ๓ นี้ ปรากฏแจ้งพระกรรมฐานแห่งพระโยคาพจรนั้นจึงจะสำเร็จถึงซึ่งอุปจารฌานแลอัปปนา ฌานในกาลนั้น    เมื่อนิมิตบังเกิดดังนี้แล้ว ให้พระโยคาพจรไปยังสำนักอาจารย์พึงถามดูว่า ข้าแต่พระผู้เป็นเจ้า อาการดังนี้ปรากฏแก่ข้าพเจ้าพระมหาเถรสันทัดในคัมภีร์ทีฆนิกายนั้น ถ้าศิษย์มาถามดังนั้น อาจารย์อย่าพึงบอกว่านั่นแลคืออุคคหนิมิตแลปฏิภาคนิมิต และจะว่าใช่นิมิตก็อย่าพึงว่า พึงบอกว่าดูกรอาวุโส ดังนั้นแลท่านจงมนสิการไปให้เนือง ๆ เถิด ครั้นอาจารย์บอกว่าเป็นอุคคปฏิภาคแล้ว สตินั้นก็จะคลายความเพียรเสียมิได้จำเริญพระกรรมฐานสืบไป ถ้าบอกว่าดังนั้นมิใช่นิมิต จิตพระโยคาพจรก็จะถึงซึ่งนิราศสิ้นรักใคร่ยินดีในพระกรรมฐาน เหตุดังนั้นอย่าได้บอกทั้ง ๒ ประการ พึงเตือนแต่อุตสาหะมนสิการไปอย่าได้ละวาง  ฝ่ายพระมหาเถระผู้กล่าวคัมภีร์มัชฌิมนิกายว่า ให้อาจารย์พึงบอกดูกรอาวุโส สิ่งนี้คืออุคคหนิมิตสิ่งนี้คือปฏิภาคนิมิตบังเกิดแล้ว ท่านผู้เป็นสัตบุรุษจงอุตสาหะมนสิการพระกรรมฐานไปจงเนือง ๆ เถิด และพระโยคาพจรเป็นศิษย์พึงตั้งซึ่งภาวนาจิตไว้ในปฏิภาคนิมิตนั้น จำเดิมแต่ปฏิภาคนิมิตบังเกิดแล้วอันว่านิวรณธรรมทั้ง ๕ มีกามฉันทะเป็นต้นก็สงบลง บรรดากิเลสธรรมทั้งหลายมีโลภะ โทสะ เป็นต้นก็รำงับไป จิตแห่งพระโยคาพจรก็จะตั้งมั่นลงด้วยอุปจารสมาธิ แลพระโยคาพจรนั้น อย่าพึงมนสิการซึ่งนิมิต โดยวรรณมีสีดังปุยนุ่นเป็นต้น อย่าพึงพิจารณาโดยสีอันหยาบ แลลักษณะมีความไม่เที่ยงเป็นต้น พึงเว้นเสียซึ่งสิ่งอันมิได้เป็นที่สบาย ๗ ประการ มีอาวาสมิได้เป็นสบายเป็นต้น พึงเสพซึ่งสบาย ๗ ประการ มีอาวาสสบายเป็นต้น แล้วพึงรักษานิมิตนั้นไว้ ให้สถาพรเป็นอันดี ประดุจนางขัตติยราชมเหสีอันรักษาไว้ซึ่งครรภ์ อันประสูติออกมาได้เป็นบรมจักรพรรดิราชนั้น  เมื่อรักษาไว้ได้ดังนี้แล้ว พระกรรมฐานก็จำเริญแพร่หลายแลพระโยคาพจรพึงตกแต่งซึ่งอัปปนาโกศล ๑๐ ประการ ประกอบความเพียรให้เสมอพยายามสืบไป อันว่าจตุกฌานปัญญจกฌานก็จะบังเกิดในมิตนั้น โดยลำดับดังกล่าวมาแล้วในปฐวีกสิณ เมื่อจตุกฌานปัญจกฌานบังเกิดแล้ว ถ้าพระโยคาพจรมีความปรารถนาจะจำเริญซึ่งพระกรรมฐานด้วยสามารถสัลลักขณาวิธี แลวัฏฏนาวิธี จะให้ถึงซึ่งอริยผลนั้น ให้กระทำฌานอันตนได้นั้นให้ชำนาญคงแก่วสี ๕ ประการแล้ว จึงกำหนดซึ่งนามรูป คือจิตแลเจตสิกกับรูป ๒๘ ปลงลงสู่วิปัสสนาปัญญาพิจารณาด้วยสามารถสัมมัสสนญาณเป็นต้นก็สำเร็จแก่พระ อริยมรรคอริยผล มีพระโสดาบันเป็นต้น เป็นลำดับตราบเท่าพระอรหัตตผลเป็นปริโยสาน ด้วยอำนาจจำเริญซึ่งพระอานาปาสติกรรมฐานนี้ เหตุดังนั้นพระโยคาพจรกุลบุตรผู้เป็นบัณฑิตชาติอย่าพึงประมาท จงหมั่นประกอบเนือง ๆ ซึ่งพระอานาปาสติสมาธิอันกอปรด้วยอานิสงส์เป็นอันมากดังกล่าวมานี้ ฯ " ********************************** ตอบข้อ 5 VDO แสดงพุทธอุปกรณ์ การสอน ที่ว่าเป็น การดึงลมหายใจ  อย่าไป กดลมหายใจ หรือ เข่นลมหายใจ  จะทำให้อึดอัด จงผ่อนคลายหายใจปกติ แก้ไขเพื่มข้อความส่วนนี้ ส่วนในขั้นพัฒนา สังเกตุดังนี้  เมื่อทำตามวิธีการขั้นนี้ติดต่อกันไม่เกิน 7 วัน นิมิตจะเกิด สิ่งที่ต้องทำต่อไปคือต้องรักษา(ดูที่ อารักขกรรมฐาน)และ อัปนาโกศล 10 เครื่องหมายชี้จุดนี้คือ  ลมหายใจจะหายไป   ไม่ต้องตกใจ ให้ตั้งจิตไว้ที่เดิม จะเห็นได้ว่าในที่สุด ลมหายใจจะกลับมา แต่ละเอียดยิ่งขึ้น จนกระทั้งแทบจับไม่ได้ถึง สัมผัสของลม  พระสารีบุตรท่านกล่าวเปรียบดั่ง การตีกังสดาน คือเสียงจะ กังวานคงอยู่แม้ตีตั้งแต่ครั้งแรก  ลมหายใจก็เช่นกัน  จะสั้นจนกระทั้งเหมือน สัมผัสได้ถึงจิตวิญาณแห่งลมหายใจ  เมื่อทำได้ดั่งนี้ หมายถึงการเข้าสู่ขั้นที่ 2(เต็มรูป) ใน อานาปานสติ 16 รัสสัง วา อัสสะสันโต  รัสสัง อัสสะปัสสะสามีติ ปะชานาติ,     เมื่อหายใจเข้าสั้น, ออกสั้น เธอก็ รู้ชัดว่า หายใจเข้าสั้น ออกสั้น ดังนี้ แก้ไข 2 เพิ่มข้อควรระวัง  การทรงนิมิตนั้นต้องทำ วสี5 ให้ชำนาญด้วย หากไม่ทำจะเสื่อมหมดที่ทำมาและท่าน เปรียบดั่ง โคที่หากินบนภูเขา โดยไม่รู้สถานที่ หากพลาดอาจตกจากเขาสูงได้(พระวิสุทธิมรรค) แก้ไข 3 เพิ่มข้อความ -เรื่องที่ต้องศึกษาเพิ่ม 1.อจินไตย 4    2.วิปัสนูกิเลส 10  3.วิปัสนากรรมฐาน จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 16 เม.ย. 53 12:08:46

ความคิดเห็นที่ 34 คำถาม ขณิกสมาธิ กับ อุปจารสมาธิ   เท่าที่พอจะทราบมา ขณิกสมาธิ เป็นสมาธิขั้นพื้นฐานที่ทุกๆ คนก็สามารถเข้าถึงได้ เช่น สมาธิขณะอ่านหนังสือ แต่อยากรู้ ถ้าหากนั่งสมาธิแล้วก้าวข้ามขณิกสมาธิไปสู่อุปจารสมาธิ อารมณ์ ความรู้สึกในอุปจารสมาธิจะเป็นอย่างไร แล้วที่มีอาการหายใจติดขัด เหมือน จะหยุดหายใจในทันทีระหว่างนั่งสมาธิ จะแก้ได้อย่างไร --------------------------------------------------------------------------------------- คำตอบ หากจะถามให้ได้ประโยชน์ ต้องขอข้อมูลมากกว่านี้ เช่น คุณจขกท.ทำอย่างไร      ที่ว่านั่งสมาธิน่ะกองไหน คุณบอกแต่เพียงหายใจติดขัด  ไม่กล้าเดาจริงๆ ว่าเป็น กองไหน และอาการของขณิกสมาธิ  อุปจารสมาธิ  อัปนาสมาธิ แต่ละกองไม่เหมือนกันจะให้ตอบ ไม่สามารถจริงๆ ในส่วนตรงนี้จึงขอขยายความตามคำถามโดยรวม  มุ่งเน้นที่สังคมยังเข้าใจเบี่ยงเบน และที่สำคัญจะกล่าวถึง ข้อควรสังเกตุและข้อพึงระวัง  ดังนี้ ------------------------------------------------------------------------ คำแปลที่จำง่ายคือ ขณิกสมาธิ = ระดับที่ไม่สามารถตั้งสมาธิอยู่ได้คือ ไม่ทรงตัว อุปจารสมาธิ = เกือบตั้งมั่น หมายถึงเกือบเข้าไปในฌานนิวรณ์แทบไม่เหลือ แต่ก็ไม่สามารถทรงตัว โบราณท่านว่า ห่างแค่เส้นผม อัปปนาสมาธิ = เข้าฌานเต็มรูป และทรงตัวได้ อนึ่ง คำว่า ขณิกสมาธิ  อุปจารสมาธิ  อัปนาสมาธิ นั้นหากกล่าวโดดๆ อาจหมายถึง ระดับของสมาธิที่เนื่องฌาน 1 ได้ แต่ไม่ได้เป็นแต่เพียงนั้น อาจหมายถึงในฌานชั้นอื่นๆได้ เช่น ทรงฌาน1 ได้ แต่เข้า 2 ไม่ได้คือพอเข้า 2 แล้วไม่สามารถทรง อันนั้หมายถึง ระดับอุปจารสมาธิของฌาน 2 เป็นต้น ส่วนเรื่องของตัววัด มี 3 ตัววัด คือ 1.นิวรณ์ 5   2.นิมิต   3.ปิติ 5 1. นิวรณ์ 5  เป็นสภาพธรรม ตามแบบก็ว่าไปหาอ่านเอาเองครับ  แต่ในที่นี้จะกล่าวเรื่องควรพิจารณาอย่างไรในส่วนของ ลักษณะเป็นเครื่องมือวัด ก็จะตอบว่าเป็นสภาพนามธรรม  แต่เป็นเรื่องที่จำเป็นและสำคัญมากต้องตรวจสอบอยู่เสมอ  ซึ่งเป็นความหมายตามธรรมที่หมายถึงสภาพที่กั้นฌานนั้นเอง  คือสรุปเมื่อ นิวรณ์ 5 ไม่มี ก็คือ สภาวะฌานนั้นเอง หรือหลายท่านอาจใช้องค์ 5 ในฌาน ตรวจสอบ หากไปพิจารณาขณะทำก็ทำให้เสียการใหญ่เพราะท่านห้ามไว้ สำหรับมือใหม่  หรือมือเก่าแต่ยังขาดความชำนาญจริงๆ(คือมีเยอะประเภทชำนาญหลอกๆ) ส่วนใหญ่ผู้ชำนาญการ ใช้ตรวจสอบตอนนอกช่วงเวลาปฏิบัติ(จัดเป็นวิปัสสนาด้วย)  โดยคัมภีร์วิสุทธิมรรคกล่าวในช่วงการทำวสี ว่าเป็นเรื่องอันตรายด้วยซ้ำหากไม่ทำวสีข้ออื่นก่อนแล้วมาทำข้อ วสี 5(ตรวจสอบองค์ฌาน) > (หาคำ วสี 5 อ่านประกอบ ) เพราะจะไปลดทอนกำลังวสีตัวอื่น คือกล่าวง่ายๆ วสี เป็นขั้นตอนการฝึกให้ชำนาญ มี 5ระดับ โดยย่อคือ 1.ทรงได้ง่าย(ติดเครื่องอยู่เสมอ)   2.เข้าได้เมื่อต้องการ  3.ออกได้เมื่อต้องการ     4.ตั้งเวลาได้    5.ตรวจสอบได้   ย้ำหากไปตรวจสอบตั้งแต่แรกจะทำให้ความชำนาญข้ออื่นไม่เกิด ปฏิบัติไป ร้อยปีก็ไม่เกิดผล   ฉะนั้นเรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญที่ต้องทำความเข้าใจก่อนหากไม่แล้วก็จะทำให้เสียการได้  ที่นี่เราจะวัดอย่างไร ก็เหลือเตรื่องมืออีก 2 อัน 2.นิมิตจะกล่าวแบบรวบรัด นิมิตเป็นเรื่องที่ต่างกันของแต่ละกองกรรมฐาน มี 3 ระดับ คือ   2.1 บริกรรมนิมิต   2.2 อุคหนิมิต   2.3 ปฏิภาคนิมิต   ลักษณะการใช้งาน นิมิต แปลเป็นภาษาไทยได้ตรงๆเลย คือ เครื่องชี้ ที่เราเห็น พระท่านฝังลูกนิมิต นั้นแหละ ท่านทำเครื่องหมายชี้เขตอุโบสถ ที่นี่มาดูว่าในสมาธิชี้อะไร โดยสรุป สั้นๆ ง่าย ๆ ก็ชี้ระดับสมาธินั้นแหละ คือ บริกรรมนิมิต(ไม่หมายเฉพาะคำว่า ท่องบ่น)  ชี้ว่าตอนนั้นน่ะเป็น  ขณิกสมาธิ อุคหนิมิต(นิมิตขั้นกลาง)   ชี้ว่าตอนนั้นน่ะเป็น  อุปจารสมาธิ ปฏิภาคนิมิต(นิมิตทรงตัว) ชี้ว่าตอนนั้นน่ะเป็น  อัปปนาสมาธิ แต่หากทว่า แต่ละกองกรรมฐานนิมิตนี้มีลักษณะแตกต่างกันออกไป ท่านครูบาอาจารย์แยกไว้ชัดเจนแล้วในแบบวิสุทธมรรคในกองกรรมฐานต่างๆ  ย้ำแบบบอกไว้หมดแล้ว ผู้ที่ไม่ตรงตามแบบก็ยังไม่ใช่ตามพุทธนัยยะ  เพราะอย่าลืมว่าสมาธิระดับตรงนี้มีมาก่อน พระพุทธเจ้าทรงอุบัติ ฉะนั้นนิมิต นอกแบบจึงอาจไม่ใช่สิ่งที่พระพุทธองค์ทรงให้เรียนรู้  จนกระทั้งอาจมีผู้บอกอีกได้ว่าของสายเขานั้นๆ วิธีวิธีของเขานั้น หายไปตั้งแต่ ช่วงต้นๆ ศาสนา  แล้วมาค้นเจอใหม่   ซึ่งมุขนี้ตอนศาสนาพุทธช่วง ประมาณ 1200 หลังพุทธกาล  ชาวพุทธพบเจอ มุข(อกุศโลบาย)นี้มาแล้ว  คือ พวกพราหมณ์เห็นว่า พุทธขยายตัวเร็วมาก ตัวเองจะเล็กลงในสังคม ทั้งในแง่ศรัทธา หรือแม้แต่ทรัพย์  จึงได้รวมกันกล่าวว่า เจอคัมภีร์สมัยพุทธกาลจากเมืองบาดาล ในคัมภีร์กล่าวว่า พุทธเจ้าเป็นองค์อวตารของพระนารายณ์ โดยมาแปลงคำสอนบางสอน แนบเข้ามาเพื่อให้เหมาะ จนกลายพันธุ์ เป็นศาสนาฮินดูในที่สุด  โดยพุทธเองก็เสียที่ยืนและเสียสัทธาไปมาก สำหรับผู้ไม่รู้ จากนั้น 500 ปี อินเดียก็หมดพุทธธรรมคำสอน  ฉะนั้นแบบหรือพระไตรปิฎกจึงเป็นเรื่องสำคัญมากๆ ต้องดูให้อยู่ตรงกับแนวคำสอน  ส่วนในระดับสูง นิมิตตามแบบนั้นๆ จะพัฒนากลายเป็น สภาพรู้  โดยอาจเรียกว่า ญาณ หรืออะไรก็แล้วแต่ เช่น บางคนบอกเอาไว้ดูกรรม  บางคนเรียกว่านั่งทางใน  ซึ่งหากมาถึงตรงนี้ มีข้อสำคัญยิ่งเพราะผู้ปฏิบัติหลงกันเยอะ กลายเป็นผู้รู้นู้นนี่นั้นไปเรื่อยเปื่อย  แต่หากญาณนี้เป็นเรื่องที่ต้องระวังมาก ท่านใช้ไว้ศึกษาธรรม หรืออธิบายธรรม  หรือสืบอายุพระศาสนา  ไม่ใช่เอาไว้ใช้ส่วนตัวหรือจะอ้างไปได้ว่าสงเคราะห์สัตว์ เช่น บอกหวย ดูกรรม,แสกนกรรม,ดูหมอ,สะเดาะเคราะห์  ซึ่งไม่ใช่เรื่องที่ พระพุทธองค์ทรงสรรเสริญ  นำความเสื่อมมาให้ในที่สุด แต่ถึงไม่ยังไม่เสือม ขณะทำก็ก่อกรรมคือทำให้คนหลง  เพราะตัวรู้ชนิดนี้แปลกจะหรอกได้สุดๆ เพราะเดียวก็จริงๆ เดียวก็ไม่จริง และในที่สุดกลายเป็นรู้จริงแต่ไม่จริง  คือจับสาระ อะไรไม่ได้ อันนี้ต้องระวังอย่าไปใช้ส่วนตัว(ปัจเจกบุคคล) 3.ปีติ 5  พิจารณาที่ปิติ  ขยายความ  เมื่อนิมิตเป็นเครื่องชี้ "ระดับความเข้ม" ของสมาธิที่เกิดในจิต  เครื่องชี้แสดงที่เกิดทางกาย คือ ปิติ 5 (หาคำ ปิติ 5)           จะรู้ว่าถูกทาง มีเรื่องที่ต้องตรวจสอบอยู่มากโดยสรุปต้องตรวจสอบทั้งหมดของการดำเนินชีวิต ว่าอยู่ในมรรค 8 หรือไม่ คือเป็นสมาธิในมรรคหรือไม่  หรือเรียกง่ายๆว่า สัมมาสมาธิ  ถ้าครบแล้วต้องแต่งอินทรีย์ 5  ให้สมดุลย์ ถึงจะเข้าสู่ ปิติตัวที่ 5 ได้ โดย ปิติ ตามนัยยะของพระพุทธเจ้านั้น คือ ปิติข้อ 5 (ผรณาปิติ)เท่านั้น ลักษณะคือ ซึมซาบทั่วร่างกาย เหมือนน้ำเต็มกระเพาะ  บางท่านแผ่ไปทุกส่วนในร่างกายจากภายใน  คล้ายๆกับซ่านกายไปทั่วทั้งกาย  ส่วนที่ คห.ที่ 3  กล่าวไว้ข้อที่ ปิติข้อ5 จึงเป็นความหมายที่เข้าใจผิด จากแบบ  และอาจชี้ให้เห็นว่าเธอเกิดปิติขั้น4 ยังไม่เข้าขั้น 5 คุณป้าจำเป็นลองเปิดแบบดูน่ะครับ พอกล่าวถึงเรื่องนี้มีเรื่องหนึ่งเมื่อประมาณสัก 15 ปีที่แล้ว ที่เป็นกรณีศึกษา   หนังสือพิมพ์ยักษ์ใหญ่ลงข่าว ที่ จ.นครปฐม เรื่องคนนั่งสมาธิแล้ว ฆ่าตัวตายยกครัว โดยให้เหตุผลในหนังสือลาตายว่า "กลัวว่าจะทำให้โลกนี้ มนุษย์ ไม่มีที่อยู่เพราะตัวเอง ตัวใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ จนอาจคับโลกได้ จึงตัดสินใจลาตาย" ฉะนั้นเป็นเรื่องอันตรายถ้าหากออกนอกคำสอน  โดยในที่นี้ต้องบอกว่าจะป้องกันตัวนี้ได้ต้องดูที่  อจินไตย 4   และวิปัสนูกิเลส 10  ดูให้เข้าใจหลาย ๆ รอบ จะสามารถป้องกันภัยจากตัวเองได้ --------------------------------------------------------------------------------- จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 16 เม.ย. 53 12:15:41

ความคิดเห็นที่ 35 . จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 16 เม.ย. 53 23:50:51

ความคิดเห็นที่ 36 . จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 16 เม.ย. 53 23:51:47

ความคิดเห็นที่ 37 . จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 16 เม.ย. 53 23:55:52

ความคิดเห็นที่ 38 . จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 17 เม.ย. 53 11:41:24

ความคิดเห็นที่ 39 ส่วนต่อไปนี้จะขออัญเชิญคำวิเคราะห์ความหมายคำแปล อัสสาสปัสสาสะ  โดยเนื้อหาจาก หนังสืออานาปานทีปนี พระญาณธชเถระ (แลดี สยาดอ) พระคันธสาราภิวงศ์ แปล http://watnai.blogspot.com/search/label/อานาปานทีปนี หนังสืออานาปานทีปนีท่านผู้เขียนเขียนระบุตามนัยวิสุทธมรรคคือ อัสออก ปัสเข้า และได้แยกคำศัพย์ไว้โดยสรุปคือ ศัพท์ ทั้งสองนี้ ถ้าเป็นอาขยาต ก็จะเป็น อสฺสสติ (ย่อมหายใจออก) หรือ ปสฺสสติ (ย่อมหายใจเข้า) เป็นการแปลคล้อยตามคัมภีร์วิสุทธิมรรค (วิสุทฺธิ. ๑.๒๙๖) อสฺสาส (สันสกฤติใช้เป็น อาศฺวส) มาจาก อา ศัพท์ + สาส ศัพท์ วิเคราะห์ว่า อาทิมฺหื สาโส อสฺสาโส (อัสสาสะ คือลมหายใจในเบื้องแรก) ส่วน ปสฺสาส (สันสกฤติใช้เป็น ปฺรศฺวส) มาจาก ป ศัพท์ + สาส ศัพท์ วิเคราะห์ว่า ปจฺฉา สาโส อสฺสาโส (อัสสาสะ คือลมหายใจในเบื้องหลัง) อนึ่งคำว่า อสฺสาสปสฺสาส มีคำไวพจน์ว่า อานาปาน มาจาก อาน ศัพท์ + อปาน ศัพท์ มีความหมายว่า ลมหายใจเข้าและลมหายใจออก โดย อปาน วิเคราะห์ว่า อานโต อปคต อปานํ (อปานะ คือ ลมหายใจที่ถัดมาจากลมหายใจเข้า/ลมหายใจออก) อานํ คือ ลมหายใจเข้า อปานํ คือ ลมหายใจออก (เถร. อ. ๒.๒๐๖) คัดมาจาก หนังสือ อานาปานทีปนี หน้า 43-55  พระญาณธชเถระ (แลดี สยาดอ) พระคันธสาราภิวงศ์ แปล ส่วนผู้แปลได้แปลกลับมาเป็น อัสเข้า ปัสออก จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 17 เม.ย. 53 13:25:23

ความคิดเห็นที่ 40 . จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 17 เม.ย. 53 13:26:15

ความคิดเห็นที่ 41 . จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 17 เม.ย. 53 13:27:02

ความคิดเห็นที่ 42 . จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 17 เม.ย. 53 13:27:52

ความคิดเห็นที่ 43 . จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 17 เม.ย. 53 13:28:30

ความคิดเห็นที่ 44 . จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 17 เม.ย. 53 13:30:36

ความคิดเห็นที่ 45 . จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 17 เม.ย. 53 13:31:14

ความคิดเห็นที่ 46 . จากคุณ : aero.1 เขียนเมื่อ : 17 เม.ย. 53 13:33:55