ร่วมกันศึกษาและเรียนรู้พระไตรปิฎก "พระสุตตันตปิฎก " "อัมพัฏฐสูตร"ตอน 24(ตอนจบ) พราหมณ์โปกขรสาติประกาศตนเป็นอุบาสก

ขอถวายความนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
  (ความเดิมตอนที่แล้ว      พระผู้มีพระภาคตรัสอนุปุพพีกถา    คือ    ทรงประกาศเรื่องทาน    เรื่องศีล  เรื่องสวรรค์    เรื่องโทษ    ความต่ำทราม    ความเศร้าหมองแห่งกาม    และอานิสงส์ในการออกบวช    แก่พราหมณ์โปกขรสาติซึ่งนั่งอยู่    ณ    ที่สมควร    เมื่อทรงทราบว่าพราหมณ์โปกขรสาติมีจิตควรบรรลุธรรม    สงบ    อ่อน    ปราศจากนิวรณ์    เบิกบาน ผ่องใส    จึงทรงประกาศสามุกกังสิกเทศนา    คือ    ทุกข์    สมุทัย    นิโรธ    มรรค    ธรรมจักษุอันไร้ธุลีคือกิเลส    ปราศจากมลทิน    เกิดขึ้นแก่พราหมณ์โปกขรสาติบนที่นั่งนั่นเองว่า

‘สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา    สิ่งนั้นทั้งหมดล้วนดับไปเป็นธรรมดา’ )
   

พราหมณ์โปกขรสาติประกาศตนเป็นอุบาสก

    [๒๙๙]    ลำดับนั้น    พราหมณ์โปกขรสาติเห็นธรรม    บรรลุธรรม    รู้ธรรม    หยั่งลงสู่ธรรม    หมดความสงสัย    ไม่มีคำถามใด  ๆ    มีความแกล้วกล้า    ไม่ต้องเชื่อใครอีกในหลักคำสอนของพระศาสดา    ได้กราบทูลพระผู้มีพระภาคว่า    “ข้าแต่ท่านพระโคดมภาษิตของท่านพระโคดมชัดเจนไพเราะยิ่งนัก    ข้าแต่ท่านพระโคดม    ภาษิตของท่านพระโคดมชัดเจนไพเราะยิ่งนัก    ท่านพระโคดมทรงประกาศธรรมแจ่มแจ้งโดยประการต่าง  ๆ    เปรียบเหมือนบุคคลหงายของที่คว่ำ    เปิดของที่ปิด    บอกทางแก่ผู้หลงทางหรือตามประทีปในที่มืดโดยตั้งใจว่า    คนมีตาดีจักเห็นรูปได้    

            ข้าพระองค์นี้พร้อมด้วยบุตรภรรยา    บริวาร    และมิตรสหาย    ขอถึงท่านพระโคดมพร้อมทั้งพระธรรมและพระสงฆ์เป็นสรณะ    ขอท่านพระโคดมจงทรงจำข้าพระองค์ว่าเป็นอุบาสกผู้ถึงสรณะตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไปจนตลอดชีวิต    ขอท่านพระโคดมจงเสด็จเข้าไปสู่โปกขรสาติตระกูล    เหมือนดังที่เสด็จเข้าไปสู่ตระกูลอุบาสกอื่น  ๆ    ในเมืองอุกกัฏฐะ    เหล่ามาณพหรือมาณวิกาในโปกขรสาติตระกูลจักไหว้    ลุกรับ    ถวายอาสนะและน้ำ    จักทำจิตให้เลื่อมใส    ข้อนั้นจักเป็นไปเพื่อประโยชน์สุขแก่พวกเขาตลอดกาลนาน”

           พระผู้มีพระภาคตรัสว่า    “พราหมณ์    ท่านกล่าวดีแล้ว”

              อัมพัฏฐสูตรที่ ๓ จบ

ข้อมูลจากพระไตรปิฎก ฉบับมหาจุฬาฯ เล่ม 9 หน้า 109 ข้อ 294

ขออานิสงส์ธรรมทานแผ่ไปยังสรรพสัตว์ทุกๆชีวิต


ครั้งถัดไป ศึกษา  "โสณทัณฑสูตร"


เพิ่มเติมคำศัพท์บางข้อ

1.อนุปุพพิกถา เทศนาที่แสดงไปโดยลำดับ
      เพื่อฟอกอัธยาศัยของสัตว์ให้หมดจดเป็นชั้นๆ จากง่ายไปหายาก
      เพื่อเตรียมจิตของผู้ฟังให้พร้อมที่จะรับฟังอริยสัจจ์
      มี ๕ คือ
          ๑. ทานกถา พรรณนาทาน
          ๒. สีลกถา พรรณนาศีล
          ๓. สัคคกถา พรรณนาสวรรค์ คือ ความสุขที่พรั่งพร้อมด้วยกาม
          ๔. กามาทีนวกถา พรรณนาโทษของกาม
          ๕. เนกขัมมานิสังสกถา พรรณาอานิสงส์แห่งการออกจากกาม
      อนุปุพพีกถา ก็มีใช้
ข้อมูลจากพจนานุกรมพุทธศาสตร์ [ในเว็บ 84000.org]


2.อริยสัจ ๔ นี้ เรียกกันสั้นๆ ว่า ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค การแสดงอริยสัจ ๔ นี้ มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า สามุกกังสิกา ธรรมเทศนา (เช่น องฺ.อฏฺก.๒๓/๑๐๒/๑๙๐) แปลตามอรรถกถาว่า พระธรรมเทศนาที่พระพุทธเจ้าทรงหยิบยกขึ้นถือเอาไว้ด้วยพระองค์เอง คือ ทรงเห็นด้วยพระสยัมภูญาณ (= ตรัสรู้เอง) ไม่สาธารณะแก่ผู้อื่น (แต่ตามที่อธิบายกันมา มักแปลว่า พระธรรมเทศนาที่พระพุทธเจ้าทรงยกขึ้นแสดงเอง โดยไม่ต้องปรารภคำถามหรือการทูลขอร้องของผู้ฟัง อย่างการแสดงธรรมเรื่องอื่นๆ; ความจริง จะแปลว่า พระธรรมเทศนาขั้นสุดยอดก็ได้ ซึ่งสมกับเป็นเรื่องที่ทรงแสดงท้ายสุดต่อจาก อนุปุพพิกถา ๕ คำแปลอย่างหลังนี้ พึงเทียบ องฺ.ทสก.๒๔/๙๕/๒๐๘)


ข้อน่าสังเกตและบทเรียนที่น่าจะได้รับจากพระสูตรนี้

จะเห็นว่าพระพุทธเจ้าทรงใช้วิธีการแสดงธรรมจากเรื่องง่ายไปเรื่องยาก คือ ตรัสถึงเรื่องทาน  เรื่องศีล   แล้วไปสู่อานิสงส์จากทานและศีลคือเรื่องสวรรค์  จากนั้นจึงกล่าวถึงโทษของกาม   และอานิสงส์จากการออกจากกาม  เมื่อจิตผู้ฟังพร้อม พระพุทธเจ้าทรงแสดงอริยสัจ4 ซึ่งเป็นธรรมที่ลึกซึ้งต่อไป จนผู้ฟังบรรลุธรรม

วิธีนี้เป็น ตัวอย่าง ที่จะนำมาใช้ในการแสดงธรรมในยุคปัจจุบัน     หรือนำมาจัดเป็นระบบการศึกษาใน โรงเรียน หรือ มหาวิทยาลัย

แก้ไขเมื่อ 25 ธ.ค. 53 11:06:22

แก้ไขเมื่อ 25 ธ.ค. 53 10:22:13

แก้ไขเมื่อ 25 ธ.ค. 53 10:21:44

แก้ไขเมื่อ 25 ธ.ค. 53 10:13:29

แก้ไขเมื่อ 25 ธ.ค. 53 10:11:45

แก้ไขเมื่อ 25 ธ.ค. 53 10:09:59

จากคุณ	: ต่อmcu
เขียนเมื่อ	: 25 ธ.ค. 53 10:09:15