ความคิดเห็นที่ 1 น.328 การตั้งท่าทีให้ถูกต้อง  เป็นเรื่องสำคัญมาก  คือมาพิจารณาปัญหา ร่วมกันว่า เออ  เรื่องนี้เกิดขึ้นอย่างนี้  เราจะมีทางช่วยกันแก้ไขอย่างไรบ้าง ที นี้เวลาพูด  ก็อาจจะแยกขั้นตอนให้ชัดได้เป็น  ๓ อย่าง ๑.  พูดโดยหลักการ  ว่าหลักการเกี่ยวกับเรื่องนี้  คือเรื่องภิกษุณี  หลักที่ พระพุทธเจ้าทรงวางไว้  มีอะไร  ว่าอย่างไรบ้าง  และได้ปฏิบัติตามหลักนั้นกัน มาอย่างไร  ทั้งตัวหลักการ  และประวัติการณ์ของหลักการนั้น  ว่ากันไปตาม ข้อมูล  ข้อเท็จจริง  หลักฐาน  เท่าที่เราจะหา  จะสืบ  จะค้นได้ เวลาพูดหลักการ  ก็พยายามอย่าเพิ่งเอาความต้องการของตัวเองเข้า ไปเกี่ยวข้อง  อย่าไปสับสน แล้วฟังก็ต้องเข้าใจว่า  ขณะนี้พูดหลักการนะ  บางคน  เวลาเขาฟังเรา พูดหลักการ  เขานึกว่าเรามีความเห็นอย่างนั้น  นั่นคนละเรื่องแล้ว  เรา ต้องการพูดหลักการว่า  ตามหลักการ  ตามพุทธบัญญัติ  เรื่องมันเป็นอย่าง นั้นๆ  พยายามไม่ให้มีความเห็น  นอกจากบางอย่างมันไม่ชัด  ก็อาจจะหา เหตุผลมาพูด  ก็อาจจะมีความเห็นเชิงประกอบหลักการนั้น  แต่ไม่ใช่ ความเห็นเชิงต้องการนะ  อันนี้ก็คือ ๑ พูดในแง่หลักการ  ก็ว่ากันไปให้ชัด ๒.  บอกความต้องการของเรา  อาจจะยกเอาความต้องการขึ้นมาก่อน คือเอาเป็นข้อ ๑ ก็ได้  ว่าเราต้องการอย่างนี้  เช่นว่า  ต้องการให้ผู้หญิงบวช เป็นภิกษุณีได้  แต่เวลานี้  มีเพียงภิกษุณีมหายาน  เราต้องการบวชเป็น ภิกษุณีเถรวาท  จึงหาทางฟื้นให้ภิกษุณีเถรวาทกลับมีขึ้นมาอีก ทีนี้  ความต้องการก็จะโยงไปหาหลักการว่ามันเป็นอย่างไร  เรารู้อยู่ แล้วว่าเราต้องการให้บวชผู้หญิงเป็นภิกษุณี  ซึ่งก็บวชได้อยู่  แต่เป็น ภิกษุณีมหายาน  เราต้องการเป็นภิกษุณีเถรวาท  ซึ่งก็เคยมี  แต่ได้สูญไปเสีย  แล้ว  ทีนี้  ตามหลักการนั้นน่ะ  การบวชยังเป็นไปได้ไหม  ก็ดูว่า  ตามหลักการ นั้น  เวลานี้บวชได้  หรือไม่ได้  เราก็มาพิจารณาตรวจกับหลักการ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 19:24:03

ความคิดเห็นที่ 2 น.329     ก็ย้ำว่า  ตอนพูดเรื่องหลักการ  พยายามจะไม่ให้มีความเห็นในเชิงที่ เป็นความต้องการของตัวเอง  เอาหลักการกันล้วนๆ  แล้วก็ ๓. เราตัดสินหรือตกลงกันว่าจะเอาอย่างไร  พอพูดให้รู้ความต้อง การว่าเป็นอย่างไร  และหลักการเป็นอย่างไรแล้ว  ทีนี้  ความต้องการนั้นมันเป็น ไปได้หรือไม่ได้ตามหลักการนี้  แล้วเมื่อมันได้หรือไม่ได้อย่างนั้น  ไม่ว่าผลจะ ออกมาเป็นบวก  หรือเป็นลบ  เราจะเอาอย่างไร  นี่แหละคือข้อ ๓ ถึงตอนที่ว่าจะเอาอย่างไรนี้  ก็จะเกิดเป็นทางเลือกขึ้นมาต่างๆ เช่นว่า -    ตามความต้องการของเรานั้น  หลักการเปิดให้ทำได้  ก็หมดปัญหา -    ตามความต้องการของเรานั้น  หลักการไม่ให้  เรายอมรับ  เราเลิก -    ถ้าหลักการไม่อำนวย  แต่เราไม่ยอม  เรายังจะเอา  เราจะแก้ไข หลักการให้สนองความต้องการของเราไหม -    หรือถ้าเราไม่ยอมแก้ไขหลักการ  แต่เรายังต้องการ  จะมีทางออก อย่างไรอื่นอีกหรือไม่ ไม่ว่าจะเอาอย่างไรก็แล้วแต่  อันนี้ก็คือข้อที่ ๓  ถ้าเป็นไปได้  แยกให้ ชัดก็ดี  เพราะว่า  เวลาเอาไปพูด  จะยุ่งกันตรงนี้  เวลาเขาพูดเรื่องหลักการ เราก็นึกว่าเขามีความเห็นอย่างนั้น  มันไม่ใช่  นี่แหละจะสับสนมาก  แล้วก็ ขอย้ำว่า  พูดให้ชัดเป็นขั้นตอนไปว่า  ( เปลี่ยนลำดับใหม่ ก็ได้) ๑. ในเรื่องนี้  เราต้องการอะไร ๒. หลักการเป็นอย่างไร ๓. หลักการมันเข้ากับความต้องการ  หรือไม่เข้ากับความต้องการ แล้วเราจะเอาอย่างไร     ทีนี้ก็เตรียมใจ  เตรียมทำความเข้าเป็นพื้นฐานกันหน่อยว่า จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 19:31:14

ความคิดเห็นที่ 3 น.330 ๑. แยกประเด็นที่จะพูดกันให้ชัดเจน ๒. วางใจและท่าทีเป็นกุศล  การตั้งท่าทีในเรื่องนี้  ก็คือการมุ่งที่จะ แก้ปัญหานั่นเอง  ได้แก่  แก้ปัญหาว่า  ถ้าต้องการจะบวชภิกษุณีเถรวาท จะให้ภิกษุณีสงฆ์เถรวาทที่หมดไปแล้ว  กลับมีขึ้นใหม่  ว่าเป็นไปได้ไหม  เรา ต้องตั้งท่าทีว่ามาร่วมมือกันแก้ปัญหา  มาร่วมกันคิด ๓. รู้หลักวินัยบัญญัติ  อย่างที่บัดนี้เขามีกฏหมาย  ก็รู้กันอยู่ว่า ข้อบัญญัติในกฏหมายนั้น  จะต้องแน่ ชัด รัดกุม  เพราะถือปฏิบัติเสมอกันใน หมู่ชนส่วนรวมระยะยาว  ถ้าไม่แน่  ไม่ชัด  ไม่รัดกุม   ไม่ช้าก็จะเกิดความ ระส่ำระสาย เพื่อให้แน่ ชัด รัดกุม  ดังว่านั้น  เวลาบัญญัติ  เขาจึงพยายามใช้ ถ้อยคำ  ตัวหนังสือ  หรือตัวอักษร  มากำกับเนื้อความให้ตรงตามสิ่งที่เรียกว่า   เจตนารมณ์ให้แม่นยำพอดีที่สุด  ไม่ให้เที่ยวตีความดิ้นไปอย่างโน้นอย่างนี้ ดังที่สิกขาบทในปาติโมกข์ของภิกขุ  ก็ตาม  ของภิกษุณี  ก็ตาม  แทบ ทุกสิกขาบทมีสิกขาวิภังค์  ซึ่งบอกความหมายและอธิบายแทบทุกอย่าง เพื่อให้เข้าใจชัดเจนแล้วปฏิบัติได้ถูกต้อง  เริ่มตั้งแต่จำกัดความหมายของ ถ้อยคำในสิกขาบทนั้น  แทบจะทุกคำไปเลย  ตั้งแต่ว่าภิกษุ  หมายถึงใคร ภิกษุณี  คือใคร  ต้องบอกไปทุกสิกขาบท  บางคนอาจจะบ่นว่าก็รู้กันอยู่แล้ว ทำไมต้องบอกอีก  นี่แหละวินัยบัญญัติละ แล้วไม่ใช่แค่บอกความหมายขึ้นมาเลยนะ  เช่น  คำว่า “ภิกษุ”  ท่าน บอกความหมายต่างๆ มากมายไปตามลำดับ  ว่าภิกษุมีความหมายว่าได้แก่ คนอย่างนั้นๆ (ซึ่งคนทั่วไปอาจะเข้าใจหรือนึกหรืออ้างไปได้) ว่าไปๆ จนใน ที่สุดจึงบอกว่า  “ในที่นี้”  “ในสิกขาบทนี้”  ภิกษุหมายถึงบุคคล...นี้  นี่ก็เพราะ คนมีเยอะ  ก็ต้องว่ากันชนิดที่คนหัวหมอก็ไม่มีทางเฉเกไปได้ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 19:36:39

ความคิดเห็นที่ 4 น.331 อย่างไรก็ตาม  ในเรื่องวินัยหรือกฏหมายนี้  ถึงจะเคร่งครัดละเอียด รอบคอบที่สุดแล้ว  ก็ทำได้ในขีดจำกัดของภาษาและสติปัญญาของคนที่ เขียนบัญญัติ  ดังนั้น  เวลาใช้กฏหมายนั้น  ก็จึงมักมีกรณีให้ต้องตีความ  ทีนี้ ตอนบัญญัติก็ระวังภาษา  พิถีพิถันกับตัวอักษรกันเต็มที่แล้ว  เวลาตีความก็ จึงถือถ้อยคำ  ตัวอักษร  เป็นสำคัญ  อย่างที่ว่าเคร่งครัดตามตัวอักษร  แต่ พร้อมกันนั้นก็ต้องเผื่อไว้  ในแง่ที่ว่าภาษาหรือผู้เขียนบัญญัติที่ใช้ภาษา ยัง อาจกำกับความได้ไม่ตรงพอดีเต็มที่  ก็บอกว่าให้ดูเจตนารมณ์ของกฏหมาย เมื่อพูดคร่าวๆ  พระวินัยก็ทำนองนี้แหละ  ไม่เอาตัวพวกเราเองเป็น เกณฑ์  ไม่เอาความต้องการของเราไปบีบไปเบนเจตนารมณ์ของพระวินัย ว่าไปตรงๆ  ตามพระบัญญัติก่อน  เรียกว่าตรงตามวิธีของวินัย  หรือวิถีของ กฏหมาย  ที่มีขั้นตอนลำดับของเขา  พร้อมทั้งความสอดคล้องกันของ ข้อบัญญัติต่างๆ  แล้วเจตนารมณ์ก็คือของพระพุทธเจ้า ๔. รักษาสังฆสามัคคี  วินัย  หรือกฏหมายก็ตาม  มุ่งเพื่อรักษาหมู่ชน เพื่อประโยชน์แก่สังคมให้อยู่ได้สงบเรียบร้อยมีความมั่นคง  โดยเฉพาะพระ วินัย  พระพุทธเจ้าทรงเน้นอยู่เสมอให้รักษาสังฆสามัคคี  การมาพิจารณา พระบัญญัติ  ก็ไม่ใช่มุ่งแต่จะหาช่องทางของเรา  ต้องคำนึงถึงความ ประสานสอดคล้องไปด้วยกัน  ให้สังฆะส่วนรวมดำรงอยู่  ไม่แตกแยกกัน โดยมีความชอบธรรมเป็นธรรมที่ลงตัวที่สุด  จึงได้บอกแต่ต้นว่า  ให้ตั้งท่าที แบบร่วมกันช่วยกันแก้ปัญหา  ไม่มีการที่ว่าฉันถูก  ฉันได้  ฉันชนะ  อะไร ทำนองนั้น ๔. ตั้งจิตเมตตาต่อเจ้าของกรณี  ช่วยกันใช้สติปัญญาพิจารณาให้ดี ที่สุด  ไม่ให้เสียหลักข้างบนนั้น  แล้วก็มองความเป็นไปได้ในแง่ด้านต่างๆ หรือทางเลือกทางออกทั้งหลาย  ที่จะให้เจ้าของกรณีได้รับผลที่ถูกต้องดีงาม เป็นประโยชน์จริงจัง  โดยเฉพาะในระยะยาว จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 19:41:46

ความคิดเห็นที่ 5 น.332    ที่ว่าวางท่าทีเป็นกุศล  ก็จะมาประสานกับความถูกต้องตามธรรม ไม่ใช่ว่าเป็นแบบหาช่อง  ฝ่ายหนึ่งมุ่งจะปฏิเสธ  ก็บอกแต่ว่าไม่ได้ๆ  อะไรนิด หนึ่งก็เอามาอ้างเพื่อไม่ได้  อีกฝ่ายหนึ่งมีช่องว่างตรงไหน  ก็จะเอามาอ้าง เพื่อให้ได้  ไม่ใช่แบบนั้น แต่ต้องร่วมกันแก้ปัญหาว่า  ถ้าว่าโดยหลักการแล้ว  เป็นไปไม่ได้ แล้วมีช่องอื่นไหม  ก็ค่อยดูกันไป  แต่ถ้าเห็นช่องอันนี้  ก็ยึดเอามาเลย  จะเอา ให้ได้  ก็ยังไม่ถูก  ต้องดูว่าช่องนั้นมันมีปัญหาอะไรแทรก-ซ่อนอยู่หรือเปล่า ที่ต้องมาพิจารณากันก็เพราะว่า  เราไม่พบพุทธบัญญัติที่จะเอามาตี ทีเดียวเรื่องจบไปเลยใช่ไหม  เวลาไปเจอช่องอะไรขึ้นมา  ก็อย่าไปเที่ยวเอา แต่แง่แต่ช่องนั้นยกขึ้นมา  ต้องมาช่วยกันพิจารณาว่า  ถ้าเป็นแบบนี้แล้วมันมี ข้อเสียหายอะไรแก่ส่วนรวม  หรือแก่ผู้หญิงที่ต้องการบวช  ดูทุกส่วน  ทุกแง่ เป็นการร่วมกันพิจารณา  มากกว่าที่จะมาถึยงกัน  หรือมาหาช่องกัน เริ่มต้น  ให้ภิกษุบวชภิกษุณี สุดท้าย  บวชเสร็จที่ภิกษุณีสงฆ์ แล้วไปที่ภิกษุสงฆ์อีกที ว่ามาเสียยาว  ทีนี้  คำถามเมื่อกี้  ที่ว่าของพระรูปนั้น  อาตมาก็จำชื่อ ท่านไม่ได้  ตัวอาตมาเองก็อยู่ไกลวัด  ไม่มีที่ค้น  ถ้าเรียกนามท่านผิด  ก็ขอ อภัยท่านด้วย  อาตมาเคยได้รับจดหมายนี้  แต่ไม่ได้สนใจมาก  ก็เพราะว่า ก่อนนั้น  ได้มีพระที่ท่านมีความเห็นอย่างนี้  เสนอความเห็นอย่างนี้กันอยู่แล้ว (จะเริ่มมาจากพระฝรั่งหรือเปล่า  ไม่แน่ใจ)  และตัวเองก็ไม่มีเวลาเอาใจใส่ เรื่องนี้  แม้แต่ได้ยินข่าวที่มีการประชุม  ตอนท่านทะไลลามะประชุมด้วย  ก็มีผู้ ยกเหตุผลนี้ขึ้นมาเหมือนกัน  เป็นอันว่าได้ยินมานานพอสมควร จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 19:45:40

ความคิดเห็นที่ 6 น.333 พูดคร่าวๆ ก่อนว่า  อันนี้ก็เป็นข้อพิจารณาที่มีแง่มุมตามมามาก  ข้อ พิจารณาที่ท่านยกเป็นเรื่องขึ้นมานี้  ก็คือพุทธานุญาตครั้งแรก  ตอนนั้นยังไม่ มีภิกษุณีเลย  ก็ให้ภิกษุทั้งหลายบวชภิกษุณี เอ  คล้ายๆ ว่า  เคยตอบเรื่องนี้ไปทีหนึ่งแล้วนะ  แต่เอาละ  เมื่อไม่แน่ ใจ  อย่างน้อยถือว่าเป็นการทบทวน  ก็พูดอีกบ้าง  แต่พูดทีไร  ว่าจะให้สั้นๆ ก็ ยืดยาดยาวออกไปทุกที ทีนี้  ในเรื่องนี้  กีมีข้อพิเศษอันหนึ่งก่อนพุทธานุญาตครั้งแรกที่ว่านั้น ก็คือว่า  พระมหาปชาบดีโคตมี  พระพุทธเจ้าทรงบวชให้เอง  มีองค์เดียวที่ พระพุทธเจ้าบวชให้ พร้อมกันนั้น  เนื่องจากมีเจ้าหญิงศากยะอีกมากมายหลายร้อย ตามพระนางมหาปชาบดีโคตมีมา  แล้วจะบวชอย่างไร  พระพุทธเจ้าก็ทรงมี พุทธานุญาตว่า  “อนุชานามิ  ภิกฺเว  ภิกฺขูหิ  ภิกฺขุนิโย  อุปสมฺปาเทตํ” (วินย.๗/๕๑๙/๓๒๘)  ภิกษุทั้งหลาย  เราอนุญาตให้ภิกษุทั้งหลายอุปสมบท ภิกษุณี  ก็คือว่า  สำหรับเจ้าหญิงศากยะองค์อื่น  ทรงให้พระภิกษุสงฆ์บวช ตอนนี้  ก็มีคำทักไว้ว่า  จะให้ภิกษุณีบวชให้ได้อย่างไร  ในเมื่อยังไม่มี ภิกษุณีที่จะมาบวชให้  ก็จำเป็นอยู่เองว่าต้องให้พระภิกษุมาเป็นผู้ให้การ บวช  ในเมื่อภิกษุณียังไม่มี  ถ้าไม่ให้ภิกษุบวช  แล้วจะใช้ใครบวชล่ะ  เรื่องก็ เป็นอย่างนี้  นี่เป็นเพียงการเริ่มต้น  ก็ต้องดูว่า  เมื่อมีภิกษุณสงฆ์ขึ้นแล้ว  จะ ทรงวางแบบแผนอย่างไรต่อไป ขอแทรกนิดหนึ่ง  ตรงนี้ก็ควรรู้ว่า  ตอนที่บวชภิกษุณี  ราวพรรษาที่ ๕ มีการบวชโดยที่ประชุมสงฆ์  ด้วยวิธีญัตติจตุตถกรรมวาจา  หรือยัง  เมื่อ ว่าตามอรรถกถาฏีกาบอกว่า  การบวชด้วยไตรสรณคมณ์โดยพระสาวกบวช ให้  โดยที่ว่าองค์เดียวก็บวชได้  แค่ให้ไตรสรณคมน์  มีแค่พรรษาแรกเท่านั้น จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 19:49:55

ความคิดเห็นที่ 7 น.334 วิธีดูง่ายๆ  ก็คือว่า  เมื่อพระราหุลมาบวช  ก็เอาวิธีบวชที่เคยให้บวช พระมาบวชเณร ทีนี้พระราหุลบวชพรรษาไหน  พระราหุลบวชตอนอายุ  ๗  ขวบ พระพุทธเจ้าเสด็จออกบรรพชาแล้วบำเพ็ญเพียรอยู่  ๖  พรรษา  ตอนนี้ราหุล ๗ ขวบ  ก็เป็นปีที่  ๗  นี่แสดงว่าพระพุทธเจ้าเพิ่งตรัสรู้ได้ปีเดียว  ฉะนั้นอรรถกกถา จึงบอกว่าเป็นพรรษาแรก เพราะฉะนั้น  การบวชแบบติสรณคมนูปสัมปทาที่ให้สาวกแต่ละ องค์บวชได้  ก็มีแค่พรรษาที่  ๑  จากนั้น  พระพุทธเจ้าก็ทรงอนุญาตให้พระ สาวกบวชด้วยญัตติจตุตกรรมวาจา  ในที่ประชุมสงฆ์ ตอนนั้น  พระพุทธเจ้าตรัสว่า (วินย.๔/๘๕/๑๐๓) ที่เคยทรงอนุญาตให้ ใช้ไตรสรณคมน์บวชนั้น  ทรงห้าม  ต่อไปนี้  ให้บวชด้วยญัตติจุตตถกรรม  ให้ เป็นการบวชโดยสงฆ์ ทีนี้  พอบวชพระราหุล  ก็เลยเอาวิธีบวชแบบไตรสรณคมน์มาบวช เณร  เพราะตอนนั้นพระสารีบุตรทูลถามว่า  พระพุทธเจ้าตรัสให้บวชสามเณร ราหุลซึ่งอายุเพียง  ๗ ขวบ  จะบวชอย่างไร  พระพุทธเจ้าก็ตรัสว่า  ให้เอาวิธี ไตรสรณคมน์  ที่ยกเลิกจากการบวชพระภิกษุ  มาใช้กับสามเณร  อยู่ใน พรรษาแรกของพุทธกิจ  ก็ถิอว่าอย่างนี้ ทีนี้เรื่องมาเกี่ยวอย่างไร  ก็คือว่า  ถ้าหากว่าตอนนั้นทรงอนุญาต ให้ใช้ญัตติจตุตถกรรมบวชภิกษุแล้ว  การบวชภิกษุณีก็ย่อมใช้อย่างนั้นด้วย คือ  สิกขาบทฝ่ายภิกษุณีสงฆ์นั้น  ถ้าไม่มีข้อต่างหรือแปลกพิเศษอะไร  เมื่อ เป็นเรื่องที่ภิกษุเคยมีบัญญัติแล้ว  ก็ให้ใช้อย่างเดียวกันได้เลย  ไม่ต้อง บัญญัติใหม่  แม้ของภิกษุณีก็เช่นเดียวกัน  ก็ใช้กับภิกษุได้เหมือนกัน ทีนี้  สำหรับภิกษุณีสงฆ์ที่เกิดทีหลัง  ตอนนั้นก็มีสิกขาบท  มีวินัย สำหรับภิกษุอยู่บ้างแล้ว  ก็ใช้ตาม  นี้ก็ว่าตามสันนิษฐาน  ไม่ถึงกับต้อง จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 19:54:37

ความคิดเห็นที่ 8 น.335 วินิจฉัยก็ได้  วินิจฉัยอาจจะแรงไป ก็เป็นอันสันนิษฐานว่า  ที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า  ให้ภิกษุทั้งหลายบวช ภิกษุณี  ก็แสดงว่าคงใช้แบบภิกษุสงฆ์นั่นเอง  เพราะเข้ามาตั้งพรรษาที่ ๕ แล้ว  ตอนนั้นภิกษุทั้งหลายก็บวชด้วยญัตติจตุตถกรรมวาจา  ซึ่งเป็นการบวช โดยสงฆ์แล้ว  ก็ถือว่าอย่างนี้ ที่ว่าสันนิษฐาน  ก็เพราะตอนที่ทรงอนุญาตว่า  “อนุชานามิ  ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ  ภิกฺขุนิโย  อุปสมฺปาเทตํ”  นั้น  ถ้าดูแค่ตามตัวอักษร  ไม่ระบุชัดว่าให้ สงฆ์บวช  ตรัสแค่ว่าให้ภิกษุทั้งหลายบวชภิกษุณี  เดี๋ยวก็อาจจะกลายเป็นว่า ไปคิดกันต่างๆ  เช่น  บอกว่า  ในยุคแรกนั้น  ภิกษุบวชภิกษุณีได้เลย  โดยไม่จำ เป็นต้องจำกัดว่าเป็นที่ประชุมสงฆ์  แล้วต่อมาจึงให้ภิกษุสงฆ์มีจำนวนตาม กำหนด  เป็นผู้บวช  ถ้าคิดแบบนี้  เรื่องก็จะขยายไปกันใหญ่  เพราะไม่มีพุทธ พจน์ที่จะมาอ้างในขั้นต่อไป  ทีนี้ก็สันนิษฐานหรือเดากันไปๆ     ไม่จบ เอาเป็นว่า  เมื่อถือว่า  การบวชภิกษุณีเกิดขึ้นในพรรษาที่  ๕ ซึ่งใน ฝ่ายภิกษุ  ได้มีการบวชโดยสงฆ์ขึ้นแล้ว  เพราะฉะนั้น  ถ้ามีการบวชภิกษุณี  ก็ คงใช้สงฆ์เหมือนกัน  เพราะว่าสิกขาบทนั้นอนุโลมตามกัน ทีนี้เมื่อผ่านแง่นั้นแล้ว  ก็พิจารณาต่อไปว่า  ถ้าให้ภิกษุเป็นผู้บวชให้ ก็แปลว่า  ตอนนั้นมีภิกษุสงฆ์ฝ่ายเดียวบวชให้ภิกษุณี  โดยเป็นเรื่องจำเป็น เนื่องจากความเป็นจริงที่ว่ายังไม่มีภิกษุณี  ไม่สามารถจะเอาภิกษุณีที่ไหน มาบวชให้ได้  และเป็นอันว่าคำว่าภิกษุทั้งหลายนั้น  ก็ไม่ใช่เพียงภิกษุองค์ หนึ่งสององค์สามองค์ไปบวชภิกษุณีได้  คือไม่ใช่แบบให้ได้ไตรสรณคมน์ก์จบ แต่เป็นการบวชด้วยสงฆ์แบบเดียวกับการบวชภิกษุ  ก็เป็นอันลงข้อยุติว่า ภิกษุสงฆ์เป็นผู้บวชให้ภิกษุณี  ด้วยญัตติจตุตถกรรมวาจา ทีนี้ก็มีความเป็นมาตามเรื่องของพระวินัย  ว่าตามที่บันทึกไว้ในพระ วินัยปิฎก  ตอนหนึ่งก็มีเรื่องว่า  ภิกษุสอบถามคุณสมบัติของสตรีที่ขอบวช  ที จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 19:58:46

ความคิดเห็นที่ 9 น.336 นี้  คุณสมบัติบางอย่างนั้นลึกลงไปในเรื่องเพศ  ผู้หญิงที่จะบวชก็อายมาก  ไม่ กล้าตอบ  ก็จึงมีพุทธบัญญัติขึ้นมาว่าให้ผู้บวชเป็นภิกษุณี  บวชในภิกษุณีฃ สงฆ์ฝ่ายเดียวให้เสร็จแล้ว  บริสุทธิ์ในภิกษุณีสงฆ์แล้ว  จึงบวชในภิกษุสงฆ์  ก็ เกิดเป็น  ๒  ขั้นตอนขึ้น ทีนี้ก็มีข้อสงสัยนิดหนึ่ง  ซึ่งไม่ได้สำคัญอะไร  คือตามพุทธบัญญัติ นั้น  แน่นอนว่าภิกษุทั้งหลายบวชภิกษุณี  แล้วทีนี้ภิกษุณีเข้าไปร่วมในการ บวชภิกษุณีด้วยตอนไหน  เข้าไปก่อนนี้หรือเปล่า ถ้าเข้าไปก่อนนี้  ก็หมายความว่า  ในตอนนี้  มีทั้งภิกษุสงฆ์และ ภิกษุณีสงฆ์บวชภิกษุณีใหม่  แต่ทีนี้  เพราะว่าภิกษุเป็นผู้นำ  เป็นผู้ดำเนินการ มาแต่เดิม  แล้วก็ไปสอบถามอันตรายิกธรรมกับผู้บวชเป็นภิกษุณี  ก็เลยเกิด ปัญหาขึ้นมาอย่างนี้  จึงแยกว่า  ตอนต้นนี้  ให้สอบถามอันตรายิกธรรมเสร็จ ไปจากภิกษุณีสงฆ์ฝ่ายเดียว  ให้จบเรื่องคุณสมบัติไปก่อน  แล้วจึงมาบวชใน ภิกษุสงฆ์ทีหลัง  ตอนนั้นอาจจะมีภิกษุณีสงฆ์ร่วมบวชอยู่ด้วยแล้ว  แต่ อาจจะไม่ได้เป็นผู้ถาม  ต่อไปนี้ก็ให้ภิกษุณีสงฆ์ดำเนินการฝ่ายเดียวให้เสร็จ ก่อน  แลวจึงมาบวชในภิกษุสงฆ์อีกที  นี่ก็แง่หนึ่ง หรือว่า  เดิมนั้น  มีแต่ภิกษุสงฆ์บวช  ก็ถามกันอย่างนี้  แล้วไม่สะดวก ผู้หญิงอายอะไรต่างๆ  ก็เลยให้ภิกษุณีสงฆ์เข้ามาเริ่มมีบทบาท  โดยให้บวชใน ภิกษุณีสงฆ์ให้เสร็จแล้ว  มาบวชในภิกษุสงฆ์  นี่ก็อีกแง่หนึ่ง จะอย่างไรก็ตาม  ก็ถือยุติตามที่มีพุทธพจน์ปรากฏ  คือเป็นอย่างแง่ หลังว่า  มีเฉพาะภิกษุสงฆ์บวชให้เรื่อยมา  จนกระทั่งเกิดเหตุการณ์ที่ว่านี้  จึง ตรัสว่า  ภิกษุทั้งหลาย  เราอนุญาตให้ผู้ที่บวชแล้วจากภิกษุณีสงฆ์ฝ่ายเดียว บริสุทธิ์ในฝ่ายภิกษุณีสงฆ์แล้ว  มาอุปสมบทในภิกษุสงฆ์  จึงเรียกว่า อุปสมบทในสงฆ์สองฝ่าย (อุภโตสงฆ์)  คือทั้งภิกษุณีสงฆ์  และภิกษุสงฆ์ แก้ไขเมื่อ 12 ม.ค. 54 20:02:39 จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:02:06

ความคิดเห็นที่ 10 น.337 นี่คือขั้นที่ตกลงว่า  ผู้ขอบวชเป็นภิกษุณี  บริสุทธิ์  มีคุณสมบัติถูกต้อง เป็นที่ยอมรับนั้น  ถือว่าเสร็จไปแล้วจากภิกษุณีสงฆ์ ก็เป็นอันชัดแล้วตามพุทธพจน์  คือใช้สงฆ์  ๒  ฝ่าย  แต่ถึงเวลานี้  ใน ขั้นต้น  ภิกษุสงฆ์ไม่ได้ดำเนินการแล้ว  ให้บวชในภิกษุณีสงฆ์ฝ่ายเดียว จนกระทั่งถือว่าบริสุทธิ์แล้ว  จึงไปที่ภิกษุสงฆ์  เป็นขั้นที่ ๒ ทีนี้เหมือนกับว่าลดบทบาทของภิกษุสงฆ์ลงไปตามลำดับ  คล้ายๆ ว่า  ตอนแรก  เพราะไม่มีภิกษุณีสงฆ์  เมื่อจะบวชภิกษุณี  ก็จำเป็นต้องให้ภิกษุ บวช  แต่ตอนนี้เห็นชัดว่า  มีภิกษุณีสงฆ์ที่จะบวชให้แล้ว  ก็ให้บวชในภิกษุณี สงฆ์ให้เสร็จแล้ว  จึงไปบวชในภิกษุสงฆ์ ทีนี้มีเรี่องต่อมาอีก  คือว่า  ผู้บวชเป็นภิกษุณีองค์หนึ่ง  บวชในฝ่าย ภิกษุณีเสร็จแล้ว  แต่ต้องการไปบวชกับพระพุทธเจ้า  คือบวชในภิกษุสงฆ์  ที่ มีพระพุทธเจ้าประทับอยู่ด้วย  ก็เลยต้องเดินทางจากเมืองที่ตัวเองบวชใน ภิกษุณีสงฆ์แล้วนั้น  ไปอีกเมืองหนึ่งที่พระพุทธเจ้าประทับอยู่  เพื่อไปบวชใน ภิกษุสงฆ์ ทีนี้การเดินทางอาจจะมีอันตราย  มีพวกโจรซุ่ม  ผู้หญิงที่บวชจะไม่ ปลอดภัย  ก็เลยเป็นเหตุให้ติดขัด  เรื่องไปถึงพระพุทธเจ้า  ก็ทรงอนุญาตให้ บวชได้โดยฑูต  คือในขั้นภิกษุสงฆ์  บวชโดยฑูตได้ ก็หมายความว่า  ตกลงให้ภิกษุณีรูปหนึ่ง  ต่อมาก็มีการกำหนด คุณสมบัติว่าผู้ที่จะเป็นฑูต  ต้องเป็นภิกษุณี  และเป็นภิกษุณีที่มีความรู้ เข้าใจ  ไม่ใช่เป็นภิกษุณีโง่เง่า  แล้วก็ให้ภิกษุณีนี้เป็นฑูต  คือเป็นตัวแทน นั่นเอง  ผู้ที่บวช  ตัวเองอยู่เมืองนี้  ไม่ต้องไปเลย  แล้วก็ให้ภิกษุณีที่เป็นฑูตอยู่ ในเมืองนั้น  ทำหน้าที่แทน  ก็ไปแจ้งแก่ภิกษุสงฆ์ในที่ประชุมสงฆ์  ว่าท่าน หญิงผู้นี้  ได้บวชในภิกษุณีสงฆ์เรียบร้อยแล้  บริสุทธิ์แล้ว  จึงขอบวชในภิกษุ สงฆ์  เมื่อได้แจ้งแล้ว  ภิกษุสงฆ์พิจารณาแล้วก็ยอมรับ  เป็นอันว่าเสร็จการ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:04:41

ความคิดเห็นที่ 11 น.338 เมื่อมองตามนี้  ก็เหมือนกับว่า  ได้ทรงลดบทบาท  ลดความสำคัญ ของฝ่ายภิกษุสงฆ์ลงไปตามลำดับ  จนกระทั่งว่า  ถึงตอนนี้  ก็บวชในภิกษุณี สงฆ์นั่นแหละเป็นขั้นตอนสำคัญ  ที่จะเป็นตัวตัดสิน  เหมือนว่าในตอนของ ภิกษุสงฆ์  เป็นเพียงการแจ้งเท่านั้นเอง  ว่าการบวชบริสุทธิ์มาเสร็จเรียบร้อยแล้ว ภิกษุณีสงฆ์ยอมรับแล้ว  ก็แจ้งให้ภิกษุสงฆ์ได้รับทราบ  ให้ยอมรับด้วย นี่เท่ากับว่า  ให้ภิกษุณีสงฆ์มาเป็นหลักในการบวชภิกษุณี  ภิกษุสงฆ์ แค่เพียงเป็นผู้รับแจ้ง  แต่ก็สำคัญเหมือนกับเป็นผู้อนุมัติอีกที ถ้ายกบัญญัติเดิมมาใช้  ให้ภิกษุฝ่ายเดียวบวชภิกษุณี จะมีเงื่อนปมติดขัดทางวินัยหรือไม่ ที่ได้เล่าเรื่องความเป็นมานี้  ก็เพื่อเตรียมพื้นให้ชัดขึ้น  ทีนี้ก็กลับเข้ามาสู่ เรื่องที่เราหยิบยกขึ้นพิจารณา  เอามาโยงกัน ที่บอกว่า  พระพุทธเจ้าบัญญัติไว้ตั้งแต่ต้นว่า  ให้ภิกษุทั้งหลายบวช ภิกษุณี  แล้วพุทธบัญญัตินั้นยังไม่ยกเลิก  ดังนั้น  เมื่อไม่มีภิกษุณีสงฆ์  ก็ให้ ภิกษุสงฆ์บวชให้สิ  ก็นำอันนี้มาพิจารณา ข้อพิจารณาก็มีหลายอย่าง  เช่นว่า ๑. พุทธบัญญัติว่า  ให้ภิกษุทั้งหลายบวชภิกษุณีนั้น  ยังไม่ยกเลิก  ก็ ถูกแล้ว  คือหลังจากนั้น  ภิกษุสงฆ์ก็ยังบวชภิกษุณีสืบต่อมา  ยังขาดภิกษุ สงฆ์ไม่ได้จนบัดนี้แหละ  ถ้ายกเลิกเสียแล้ว  ภิกษุสงฆ์จะบวชภิกษุณีอยู่ได้ อย่างไรล่ะ  ก็ต้องออกไปสิ  นี่ก็ยังบวชให้เขาอยู่  โดยบวชในขั้นสุดท้าย แต่ปัญหาอยู่ตรงที่ว่า  ตอนนี้  พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติต่อมาอีก เพิ่มขึ้นว่า  ให้ภิกษุณีสงฆ์เข้ามาร่วมบวชด้วย  ให้บวชภิกษุณีในสงฆ์  ๒  ฝ่าย แล้วอย่างนี้  ภิกษุสงฆ์ฝ่ายเดียวยังจะบวชภิกษุณีได้หรือ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:07:52

ความคิดเห็นที่ 12 น.339 ๒. สืบเนื่องจากนั้น  สิกขาบทที่ทรงบัญญัติต่อๆ มา  เกี่ยวกับภิกษุณี มีคำจำกัดความระบุไว้ว่า  “ภิกฺขุณี  นาม  อุภโตสงฺเฆ  อุปสมฺปนฺนา”  (ที่ชื่อ ว่าภิกษุณี  ได้แก่สตรีผู้อุปสมบทแล้วในสงฆ์  ๒  ฝ่าย)  นี่คือในสิกขาวิภังค์ จึงเป็นปัญหาว่า  ตอนนี้  ที่มีพุทธบัญญัติเพิ่มขึ้นอย่างนี้แล้ว  จะบวช ภิกษุณีโดยไม่มีภิกษุณีสงฆ์ได้หรือไม่  เพราะอย่างน้อย  สิกขาบทเหล่านั้นก็ จะไม่มีผลบังคับใช้  หรือไม่เกี่ยวข้องกับผู้ไม่ได้บวชอย่างนั้น ๓. ในเรื่องพระบัญญัตินั้น  ไม่ใช่มีแต่กรณีว่ายกเลิกหรือไม่  แต่ที่จริง ที่บ่อยกว่า  มากกว่านั้นอีก  ก็คือ  การแก้ไขเพิ่มเติม  หรือมีพระบัญญัติใหม่ ออกมา  ที่มีอะไรเปลี่ยนไปจากเดิม  ซึ่งทางหลักกฏหมายทั่วไปเขาก็ถือ เช่นกันว่า  บัญญัติใหม่  หรือบัญญัติทีหลัง  ก็เท่ากับมายกเลิกบัญญัติก่อนใน ส่วนที่ขัดแย้งกัน ในอุภโตวิภังค์นั้นชัดเจน  เพราะมีการดำเนินความต่อเนื่องอยู่ใน สิกขาบทเดียวกัน  เมื่อพระพุทธเจ้าทรงบัญญัติสิกขาบทแล้ว  ต่อมา  ทรง บัญญัติสิกขาบทนั้นอีก  โดยทรงแก้ไขเพิ่มเติมบัญญัติเดิม  อันเดิมก็เป็นมูล บัญญัติ  อันใหม่ก็เป็นอนุบัญญัติ  แล้วอนุบัญญัติก็อาจจะมีครั้งที่สอง  ครั้งที่ สามได้อีก  ก็ต้องถือตามอนุบัญญัติล่าสุด  หรือสุดท้าย  เรียกว่าให้เป็นไป ตามที่แก้ไขเพิ่มเติมสุดท้ายนั้น  ไม่ต้องบอกอีกว่าอันเก่านั้นยกเลิกนะ  ไม่ใช้ แล้วนะ  ไม่ต้องบอก  อันนี้หลักทั่วไป ส่วนในขันธกะ  พระบัญญัติต่างๆ  มักมาในลักษณะที่ทรงใช้คำว่า “อนุชานามิ”  เป็นพุทธานุญาต  ซึ่งก็ถือกันว่าเป็นพุทธบัญญัตินั่นแหละ  แต่ใน ขันธกะ  เล่าถึงพุทธบัญญัติที่เกิดขึ้นตามเหตุการณ์  ตอนแรก  สถานการณ์ เป็นอย่างนี้  จึงได้ทรงบัญญัติว่าดังนี้  ต่อมา  ในเรื่องเดียวกันนั้น  เกิด เหตุการณ์นี้ขึ้น  ทรงบัญญัติอีกว่าดังนี้  พระสงฆ์ก็ปรับก็แก้การปฏิบัติของตน ไปตามที่มีพระบัญญัติขึ้นใหม่ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:10:00

ความคิดเห็นที่ 13 น.340 นี่ก็เหมือนกับหลักที่ว่ามาข้างต้น  คือ  พระก็ต้องปฏิบัติตามพุทธ บัญญัติทีหลังนั้น  จะไปทำตามพุทธบัญญัติเก่าไม่ได้แล้ว  ใช่ไหม ทีนี้  ในเรื่องการบวชของภิกษุณี  ตอนเริ่มแรก  เมื่อยังไม่มีภิกษุณี และจะให้มีขึ้น  ก็มีพุทธานุญาตว่า  ให้ภิกษุทั้งหลายบวชภิกษุณี ต่อมา  มีภิกษุณีสงฆ์แล้ว  และมีความไม่สะดวกในการที่ภิกษุสงฆ์ จะดำเนินการในกระบวนการบวชขั้นต้น  (จะเรียกว่าเป็นขั้นตัวแท้ที่สำคัญก็ ได้)  ก็ทรงบัญญัติให้บวชเสร็จจากภิกษุณีสงฆ์ก่อน  แล้วจึงไปขอบวชให้เป็น ที่ยอมรับเสร็จสิ้นในภิกษุสงฆ์ ต่อจากนั้นตลอดมา  สังฆะ  ทั้งภิกษุสงฆ์  และภิกษุณีสงฆ์  ก็ต้อง ปฏิบัติตามหลักนี้  ย้อนกลับไปปฏิบัติอย่างเดิมไม่ได้  และย่อมเป็นธรรมดาตาม หลักทั่วไปว่า  พุทธบัญญัติอื่นๆ  ที่มีขึ้นหลังจากนั้น  ก็ย่อมมีสาระสอดคล้อง กับระบบการบวชอย่างใหม่ภายหลังนี้ ตรงนี้  ข้อพิจารณาก็คือว่า  พระพุทธเจ้าไม่ได้ตรัสให้ยกเลิกพุทธานุ- ญาตให้ภิกษุทั้งหลายบวชภิกษุณี  อันนั้นก็เป็นเรื่องธรรมดา  เพราะภิกษุสงฆ์ ก็ยังต้องบวชให้ภิกษุณีอยู่  แต่การที่ตรัสต่อมาว่า  ให้สตรีบวชในภิกษุณีสงฆ์ และผู้บวชที่บริสุทธิ์ในภิกษุณีสงฆ์แล้ว  จึงบวชในภิกษุสงฆ์  พุทธานุญาต ใหม่นี้เป็นการแก้ไขเพิ่มเติมพระบัญญัติอันเก่าไหม เพื่อให้ชัด  ก็ยกมาวางเทียบกันดู พุทธานุญาตครั้งแรก (เมื่อยังไม่มีภิกษุณี  จึงจะให้มีขึ้น): “อนุชานามิ  ภิกฺเว  ภิกฺขูหิ  ภิกฺขุนิโย  อุปสมฺปาเทตํ” (วินย.๗/๕๑๙/๓๒๘)   ภิกษุทั้งหลาย  เราอนุญาตให้ภิกษุทั้งหลาย  อุปสมบทภิกษุณี พุทธานุญาตครั้งต่อมา (มีภิกษุณีสงฆ์แล้ว ให้บวชในสงฆ์ ๒ ฝ่าย): “อนุชานามิ ภิกฺขเว เอกโตอุปสมฺปนฺนาย ภิกฺขุนีสงฺเฆ วิสุทฺธาย ภิกฺขุสงฺเฆ อุปสมฺปาเทตํ” (วินย.๗/๕๗๔/๒๕๔) ภิกษุทั้งหลาย  เราอนุญาตให้นักบวชหญิง ซึ่งอุปสมบทแล้วใน สงฆ์ฝ่ายเดียว บริสุทธิ์ในภิกษุณีสงฆ์แล้ว อุปสมบทในภิกษุสงฆ์ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:13:57

ความคิดเห็นที่ 14 น.341 (นอกจากให้บวชในภิกษุณีสงฆ์ฝ่ายเดียวก่อนแล้ว  ยังกำกับไว้ด้วย ว่าบริสุทธิ์  คือผ่านการตรวจสอบคุณสมบัติเสร็จเรียบร้อยไปแล้วในภิกษุณีฃ สงฆ์นั้น  จากนั้นจึงไปอุปสมบทในภิกษุสงฆ์) พุทธานุญาตครั้งหลัง  จะเป็นการแก้ไขเพิ่มเติมพุทธานุญาตครั้ง แรกหรือไม่  ขอทิ้งไว้ให้พิจารณาก่อน ทั้งนี้  โดยมีคติทางวินัยว่า  นอกจากหวังความพร้อมเพรียงสามัคคีมี เอกภาพแล้ว  ความตกลงในการดำเนินกิจการควรตั้งอยู่บนฐานที่โปร่งโล่ง เต็มใจ  มิใช่ได้ช่องได้แง่เท่านั้น ถ้าเริ่มต้นใหม่  ให้ภิกษุฝ่ายเดียวบวชภิกษุณี นอกจากใช้ได้ไหม  ปัญหาพ่วงพลอยอะไรจะเกิดมี ทั้งนี้  เพื่อความรอบคอบ  ก็มาดูว่า  ถ้าถือว่า  พระพุทธเจ้าไม่ได้ตรัส ระบุชัดจำเพาะออกมาว่าทรงยกเลิกพุทธานุญาตให้ภิกษุทั้งหลายบวช ภิกษุณี  เพราะฉะนั้น  ภิกษุสงฆ์ก็ยังบวชภิกษุณีได้  โดยไม่ต้องมีภิกษุณีสงฆ์ มาร่วมบวชด้วย  ถ้าถืออย่างนี้  จะมีผลอย่างไร ถ้ามองแบบง่ายๆ พื้นๆ  ชาวบ้านบางคนก็อาจจะพูดว่า  อ้าว  ถ้า หากถือว่าพระพุทธเจ้าไม่ได้ทรงยกเลิกพุทธานุญาตเก่า  พระบัญญัติของ พระพุทธเจ้าก็ขัดกันเองซิ  อย่างที่ ๑ ที่ให้ภิกษุทั้งหลายบวชเสร็จจบไปเลยก็ มี  อย่างที่ ๒  ที่ให้บวชบริสุทธิ์จากภิกษุณีสงฆ์ก่อนแล้วค่อยบวชในภิกษุสงฆ์ ก็มี  ถ้าไม่ขัดกัน  ก็หมายความว่าใช้ได้ทั้งสองอย่าง  ใช่ไหม ทีนี้ถ้าหากถือว่า  แบบเก่าก็ไม่ยกเลิก  แบบใหม่ก็มีให้ใช้  ก็เลือกบวช ได้ทั้ง ๒ แบบ  ปัญหาก็ตามมาได้ว่า จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:16:14

ความคิดเห็นที่ 15 น.342 ๑.  ใน ๒ แบบนั้น  บวชอย่างไหนจะง่ายกว่า  ก็แน่อยู่แล้วว่าบวชจา ภิกษุสงฆ์อย่างเดียวง่ายกว่า  เช่นว่า  พระภิกษุหาง่ายกว่า  แล้วใครจะไปบวช แบบมีภิกษุณีสงฆ์ด้วยให้ต้องลำบาก  ๒  ชั้น ถ้าอย่างนี้  อย่างน้อยก็เลอะ  เพราะแล้วแต่ใครจะเลือกเองว่าแบบไหน ง่ายกว่า  สะดวกกว่าสำหรับตน  ก็เอาอย่างนั้น ๒.  ถึงอย่างไรก็ตาม  เมื่อบวชได้  ๒  วิธี  ก็จะกลายเป็นว่ามีภิกษุณี ๒  แบบ  แล้วจะไม่ยุ่งกันใหญ่หรือ  มีทั้งภิกษุณีที่บวชจากภิกษุณีสงฆ์ฝ่ายเดียว และภิกษุณีที่บวชจากภิกษุณีสงฆ์ด้วย  ก็ยุ่งซิ  และวินัยก็ไม่เป็นแบบแผน ไม่ต้องพูดถึงปัญหาในเรื่อการที่จะเกิดความขัดแย้งกันขึ้นในพระ วินัยเอง  เช่นที่ยกตัวอย่างไปแล้วว่า  ในสมัยหลัง  เมื่อมีการบัญญัติสิกขาบท สำหรับภิกษุณีต่อมี  ได้มีการจำกัดความ  “ภิกษุณี”  ว่าภิกษุณีคือ  สตรีที่ได้ อุปสมบทในสงฆ์  ๒  ฝ่าย  คำจำกัดความอย่างนี้มีทั่วไป  ก็จะมาขัดกับการ บวชอย่างนี้ทั้งหมด เราลองมองดูว่า  ถ้าถือว่าบวชภิกษุณีได้  ๒ แบบ  โดยภิกษุสงฆ์อย่าง เดียว ก็ได้  โดยสงฆ์สองฝ่าย  ก็ได้  อย่างใหม่ก็ใช้  อย่างเก่าก็ไม่ยกเลิก  อะไร จะเกิดขึ้น ก)   มองดูในพุทธกาล  ครั้งนั้นชัดเจนว่ามีภิกษุณีทั้ง  ๒  แบบนี้  แต่มี อย่างเป็นระบบแบบแผนแน่ชัดตามลำดับกาละแห่งเหตุการณ์  คือ  มีภิกษุณี รุ่นแรกต้นพุทธกาลที่บวชให้โดยภิกษุสงฆ์ฝ่ายเดียว  และมีภิกษุณีในสมัย ต่อมา  ที่บวชโดยสงฆ์สองฝ่าย  แยกยุคกันไปเลย  ไม่พบแม้แต่นยุคหลัง ต่อมาว่ามีภิกษุณีที่บวชอย่างนั้นก็ได้  อย่างนี้ก็ได้  ในสมัยพุทธกาลนั้น  มี ความเป็นอย่างหนึ่งอย่างเดียว ข)   คาดหมายในปัจจุบันหลังพุทธกาล  ลองมองดูว่า  ถ้าเราถือว่า พุทธานุญาตครั้งแรกให้ภิกษุบวชภิกษุณี  ซึ่งยังไม่ได้ยกเลิกนี้  ตอนนี้เราจะ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:18:40

ความคิดเห็นที่ 16 น.343 เอามาปฏิบัติโดยไม่ต้องมีภิกษุณีสงฆ์ตามพุทธานุญาตครั้งหลัง  เพราะ ตอนนี้เรามุ่งไปที่ว่าจะให้สตรีบวชได้ในเวลาที่ไม่มีภิกษุณี ทีนี้มีคำถามว่า  หลังจากบวชภิกษุณีโดยใช้ภิกษุสงฆ์ฝ่ายเดียวนั้น เสร็จไป  ก็มีภิกษุณีที่บวชโดยภิกษุสงฆ์ฝ่ายเดียวนั้นขึ้นมาแล้ว  ต่อจากนั้น เมื่อจะบวชภิกษุณีรุ่นต่อไป  เราจะเอาภิกษุณีสงฆ์ที่เกิดขึ้นใหม่นี้  มาร่วม บวชด้วยตามวินัยที่ให้บวชภิกษุณีโดยสงฆ์สองฝ่ายหรือไม่  หรือจะให้บวช ภิกษุณีโดยภิกษุสงฆ์ฝ่ายเดียวต่อไป ถึงตอนนี้  ปัญหาก็จะเกิดขึ้นได้ทั้ง  ๒  ทาง ถ้าบวชภิกษุณีโดยภิกษุสงฆ์ฝ่ายเดียวต่อไป  ก็กลายเป็นว่าภิกษุสงฆ์ ยึดอำนาจไว้  ภิกษุณีสงฆ์ก็จะเลื่อนลอยแทบหมดความหมาย เราคงบอกว่า  ไม่เอาอย่างนั้น  เพราะว่า  การที่ให้ภิกษุสงฆ์บวช ภิกษุณีนั้น  ก็เพียงเพื่อให้มีภิกษุณีขั้นมาก่อน  เป็นเรื่องเฉพาะกาล  ต่อจากนี้ ก็จะให้เป็นไปตามพุทธบัญญัติที่ให้บวชภิกษุณีโดยสงฆ์สองฝ่าย เพราะฉะนั้น  ต่อจากครั้งนี้  ก็จะให้ภิกษุณีสงฆ์บวชภิกษุณีด้วยต่อไป อย่าลืมว่า ตอนนี้  พระพุทธเจ้าไม่ทรงอยู่ด้วยแล้ว  แต่เรานำเอาพระ บัญญัติของพระองค์มาจัดการกันเอง  ทีนี้  ในการจัดนั้น  เราจะคุมกันเองได้ ไหม  ลงตัวไหม  จะยอมรับกัน  และยอมฟังกันแน่นอนเด็ดขาดไหม เราบอกว่า  พุทธบัญญัติให้บวชภิกษุณีโดยสงฆ์ครบสองฝ่าย  โดยให้ บริสุทธิ์ในภิกษุณีสงฆ์ก่อนนั้น  ขอพักการบังคับใช้ชั่วคราว  เราเอาพุทธ บัญญัติให้ภิกษุบวชภิกษุณีได้เลย  ที่ยังไม่ยกเลิก  มาใช้บวชให้มีภิกษุณี ขึ้นมาใหม่  เป็นรุ่นแรกเท่านั้น  ต่อไปนี้  ใครจะบวชเป็นภิกษุณี  ต้องให้ภิกษุณี ที่เราบวชให้ซึ่งมีขึ้นใหม่นี้  เป็นผู้บวชให้ก่อน  ตามพุทธานุญาตที่ให้บวช ภิกษุณีโดยสงฆ์ครบทั้งสองฝ่าย จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:20:50

ความคิดเห็นที่ 17 น.344 เอาละ  ทีนี้เป็นไปได้ไหมที่จะเกิดปัญหาว่า  ผู้หญิงที่จะบวชอีกพวก หนึ่ง  ซึ่งอาจจะร่วมหรือหนุนโดยภิกษุกลุ่มหนึ่ง  ก็อกว่า  อ้อ  ท่านเองบอก แล้วไงว่า  พุทธบัญญัตินี้ยังไม่ยกเลิก  ฉันไม่เอา  ฉันไม่ยอมบวชกับภิกษุณีชุด ของพวกเธอนี้  ฉันไม่ไปด้วย  พุทธบัญญัติให้บวชภิกษุณีโดยสงฆ์ครบสอง ฝ่าย  ก็ขอพักการบังคับใช้ไว้ชั่วคราวก่อน  แล้วสตรีพวกนี้ก็ไปบวชกับภิกษุ สงฆ์ฝ่ายเดียวอีกพวกหนึ่ง  แล้วเขาก็อาจจะบอกว่า  พวกฉันนี่ก็เริ่มต้นใหม่ หรืออย่างน้อยก็เป็นอิสระออกไป เสร็จแล้วปัญหาก็จะเกิดขึ้นใหม่ๆ  ได้หลายอย่าง  เริ่มแต่ว่าภิกษุ ทั้งหลายก็จะแตกแยกกัน  ส่วนภิกษุณีที่เกิดขึ้นใหม่  ก็อาจจะมีเป็นหลาย พวกหลายกลุ่ม  คุมกันไม่ได้  (บางทีอาจจะมีการของงดการพักการบังคับใช้ ชั่วคราวแก่พุทธบัญญัติอื่นขึ้นมาอีกด้วย  เรื่องก็จะขยายออกไปอีก) แล้วอีกด้านหนึ่ง  มองในแง่นิยมเรื่องสิทธิ  เมื่อว่าตามพุทธบัญญัติ หลังซึ่งให้บวชในภิกษุณีสงฆ์เสร็จมาก่อนแล้วจึงบวชในภิกษุสงฆ์  การที่ ภิกษุบวชภิกษุณีเสร็จไปเลยนี้  ก็เป็นการเอาสิทธิของภิกษุณีสงฆ์มาใช้  ทีนี้ พอบวชไปได้ครั้งหนี่งแล้ว  ภิกษุบางกลุ่มก็อาจจะอ้างเหตุผลอะไรขึ้นมาเพื่อ จะบวชอย่างนั้นเป็นครั้งต่อไปอีก  ถ้าอย่างนี้เท่ากับเป็นการยึดอำนาจ ครอบครองสิทธิของภิกษุณีสงฆ์ไว้  ไม่คืนสิทธินั้นให้แก่ภิกษุณีสงฆ์ให้เสร็จ ไป  แต่รวมแล้วก็จะกายเป็นการที่ภิกษุนำเอาพุทธบัญญัติมาจัดการกันเอง พร้อมกันนั้น  นอกจากมีหลายกลุ่มหลายพวกแล้ว  ว่าโดยรวม  ต่อไป ในเมืองไทยก็จะมีภิกษุณีสงฆ์  ๒  แบบ  คือ  พวกที่บวชโดยภิกษุอย่างเดียว กับพวกที่บวชกับภิกษุณีสงฆ์ด้วย ถ้าจะเกิดภิกษุณีสงฆ์ในประเทศไทย  แน่นอนว่าภิกษุณีสงฆ์ที่เกิดมี ขั้นใหม่นั้น  คงไม่อยากจะยอมให้สตรีที่ไปบวชกับภิกษุอย่างเดียวอีก  ถูก ไหม?  แต่ถ้าเอาตามแนวนี้  ก็ไม่อาจจะขัดกระแสได้  จะคุมกันไม่อยู่  ก็อาจจะ ถึงกับมีภิกษุณีที่เกิดจากภิกษุอย่างเดียวขึ้นมาอีกเรื่อยๆ ไป  ไม่มีที่ยุติ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:22:47

ความคิดเห็นที่ 18 น.345 นี่คือไม่ใช่ว่าจะมีภิกษุณี  ๒  อย่าง  คือ  ภิกษุณีที่บวชจากภิกษุสงฆ์ กับที่บวชจากสงฆ์  ๒  ฝ่ายเท่านั้น  แต่จะมีการแตกกลุ่มแตกพวกกันออกไป ชนิดคุมกันไม่อยู่ด้วย  ถ้าไม่ถึงกับระส่ำระสาย  ก็กลายเป็นภาวะไร้หลัก เราย่อมปรารถนาให้สังฆะมีความมั่นคงเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันใน สามัคคี  ทั้งภิกษุสงฆ์ที่ยังเหลืออยู่  ก็ให้คงอยู่ด้วยดีต่อไป  และภิกษุณีสงฆ์ ถ้าจะมีขึ้นได้  ก็เช่นเดียวกัน  ควรจะตั้งอยู่บนฐานที่แน่นหนา  มีหลักประกัน ให้มั่นในความเป็นเอกภาพ  และความดำรงอยู่ได้ยั่งยืน เราต้องช่วยกันพิจารณาว่า  ปัญหาเหล่านี้จะป้องกันและแก้ไข อย่างไร  คือต้องมองว่าอันนี้ยังมีช่องเสีย  อย่าเพิ่งไปยึดว่าจะต้องเอาอย่าง นั้นอย่างนี้  อาจจะต้องใจเย็นบ้าง  ช้าๆ หน่อยบ้าง  ต้องดูว่ามันจะเกิดความ ขัดข้องอย่างไรไหม  ดูทั้งผลได้และผลเสียแก่ผู้ต้องการบวชเป็นภิกษุณี ดู ผลได้ผลเสียแก่ส่วนรวมว่าจะมีอย่างไร  ก็มาช่วยกันพิจารณา แล้วหลักการเหล่านี้ก็เป็นสิ่งสำคัญ  เพราะผู้หญิงเองที่บวช  เขาก็ ต้องการความสมบูรณ์ของเขา  อาจจะไม่ทั้งหมดทุกคน  แต่เข้าใจว่าผู้หญิง จำนวนมาก  ถ้าเขาจะบวช  เขาคำนึง  เขาต้องการความบริสุทธิ์บริบูรณ์ สำหรับการบวชของตน  ไม่ใช่ว่าเขาจะคิดแต่ว่าจะบวชให้ได้  เพราะฉะนั้นจึง ต้องพูดกันให้ชัดไปก่อนในแง่ของหลักการ ถ้าเขารู้สึกว่ามันชัดเจนว่าเขาบวชได้จริง  เขาก็มั่นใจสบายใจ  แต่ถ้า เขาบวชไปแล้ว  ไปมองเห็นความขาดความพร่องเป็นช่องติดขัด  เขาเองก็จะ ไม่สบายใจ  ไม่อิ่มเอิบใจ  อันนี้เป็นเรื่องของพระศาสนา  ก็ต้องการความ บริสุทธิ์ ความสมบูรณ์อย่างที่ว่านั้น ฉะนั้น  เราจึงยอมมาเสียเวลาพูดกันให้ชัดในแง่ของหลักการที่ว่า  อะไร เป็นไปได้  อะไรเป็นไปไม่ได้  ถ้าทำอย่างนี้จะเกิดผลเสียอย่างไร  มีช่อง เสียหายอย่างไร  พูดกันเสียให้ชัด  นี้ในแง่หลักการ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:24:29

ความคิดเห็นที่ 19 น.346 ทีนี้  ในแง่ความต้องการ  มันชัดอยู่แล้วว่า  เราต้องการให้ผู้หญิงบวชได้ หรือได้ประโยชน์มากที่สุดจากชีวิตในพระศาสนา  เมื่อหลักการเป็นอย่างนี้ แล้วเราจะเอาอย่างไร  ถ้าหลักการเป็นอย่างนี้  ถ้าเอาอย่างนั้นแล้ว  เกิด ผลเสียอย่างนี้  ผลดีอย่างนั้น  แล้วเราจะเอาอย่างไร  เราจะเอาตามพุทธ บัญญัติตรงเผงเลยไหม  หรือเราจะเปลี่ยนแปลง ตอนที่ว่าจะเอาอย่างไรนี่  อาตมาว่าควรจะเป็นเรื่องของสงฆ์ส่วนรวม ไม่ใช่เป็นเรื่องของตัวบุคคล  ไม่อยากให้แต่ละคนมาพูดว่าอย่างนั้นอย่างนี้ อันนั้นเราควรจะชัดในแง่ของหลักกการของกลางก่อน  เสร็จแล้วจะเอา อย่างไร  จะเอาตามบัญญัติ  ตามหลักการแท้ๆ หรือไม่  ก็ให้เป็นเรื่องของ ส่วนรวมอีกขั้นหนึ่ง  มันจะได้เป็นไปด้วยดี ทีนี้  ในแง่ตัวหลักกร  คุณมาร์ตินมีแง่อะไรอีกบ้างที่จะสงสัย  วันนี้ที่ ยกมา  พอจะเห็นชัดไหมว่า  ถ้าเอาอย่างนั้นอย่างนี้กันเอง  จะต้องเป็นปัญหา พักใจ  ผ่อนคลาย ทางเลือกที่มีผู้เดินหน้า  ลองเอามาดูกันบ้าง ดร.มาร์ติน: เห็นชัดครับ  เท่าที่เห็นมาก็คือ  มีหลายๆ คนมีความเห็นว่า  การ มีภิกษุณีอาจจะจำเป็นหรือมีประโยชน์มากต่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนา และส่งเสริมการปฏิบัติธรรมในหมู่ผู้หญิงเอง  บางครั้งอาจจะมีปัญหาที่โยม ผู้หญิงไม่กล้าถามกับพระภิกษุเองโดยตรง  สำหรับศาสนาเองอาจจะมี ประโยชน์มหาศาล  ก็เลยอยากจะรู้ว่าท่านเจ้าคุณอาจารย์จะตอบปัญหานี้ว่า อย่างไร จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:26:34

ความคิดเห็นที่ 20 น.347 พระพรหมคุณาภรณ์: อันนี้เป็นปัญหาในแง่ความต้องการละ  ไม่ใช่ ปัญหาในแง่หลักการ  ทีนี้ในตัวหลักการ  เราชัดพอหรือยังล่ะ  พอไหม  พอนะ เป็นอันว่า  หลักกการเท่าที่ยกมาพิจารณา  ก็เป็นอย่างนี้ ทีนี้  เรามีความต้องการอย่างนี้  จะเอาอย่างไร  แน่ละ  ถ้ามีสมบูรณ์  มี ภิกษุณีสงฆ์ด้วย  บริษัทสี่ครบ  มันก็ดี  ผู้หญิงทั่วไปเขาก็มีโอกาสมากขึ้นอีก แต่ทีนี้  ว่าในแง่หลักการ  ถ้ามันขัดแล้วจะเอาอย่างไร  เราจะให้เราได้อย่างที่ เราต้องการ  โดยเรายอมเสียหลักการ  หรือเรายอมเสียบ้าง  เพื่อรักษา หลักการ  อันนี้เป็นปัญหาอีกอันหนึ่ง  ถ้ารักษาหลักการไว้  แน่นอน  ความ ต้องการของเราอาจต้องบกพร่องไปบ้าง ที่จริง  ปัญหาเกี่ยวกับหลักการก็ยังไม่ใช่ว่าจบ  เช่นว่า  ถ้าหลักการมัน ขัดกับความต้องการของเรา  แล้วเราไม่ยอม  เราจะแก้หลักการหรืออะไร ทำนองนั้น  การแก้การเลี่ยงนั้น  มันจะสำเร็จผลหรือไม่  แต่ตอนนี้  เอาละ  วาง เรื่องนั้นไว้ก่อน ทีนี้  ว่าในแง่ของคุณประโยชน์  ถ้ามีภิกษุณีสงฆ์  มันก็ช่วย  เห็นอยู่แล้ว ในสมัยพุทธกาลได้มีขึ้นมา  ก็เพื่อให้ผู้หญิงได้ประโยชน์  และมีขึ้นมา  คนก็ ได้ประโยชน์เพิ่มขึ้นจากผู้หญิง  นี่พูดในแง่ได้  และตอนนี้  เรื่องมันซับซ้อน เราจะทำอะไร  ก็ควรทำด้วยความรู้ แล้วพูดกันไปๆ ระวัง  อย่าหลงปัญหานะ  คือ คำถามไม่ใช่ว่า  เวลานี้ บวชภิกษุณีได้ไหม  ถ้าถามแค่นั้น  ก็ต้องตอบว่าได้  และก็บวชกันอยู่  คือบวช เป็นภิกษุณีมหายาน  บวชได้  แต่ตอนนี้ปัญหาว่าจะฟื้นการบวชภิกษุณีเถร วาทกลับขึ้นมาได้ไหม  ตรงนี้จับประเด็นไว้ให้ดี  และโอกาสในชีวิต พรหมจรรย์ของผู้หญิงก็มีอยู่  ไม่ใช่ไม่มี  ทางเลือกมีอยู่บ้าง  แต่เรากำลังพูด ถึงโอกาสในระดับของการเป็นภิกษุณี  นี่จับประเด็น  กำหนดปัญหากันไว้ให้ ชัด  ขออภัยคำถามอีกที  ในประเด็นที่ว่าเมื่อกี้ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:28:21

ความคิดเห็นที่ 21 น.348 ดร.มาร์ติน: ประโยชน์ที่จะมีในการเผยแผ่ส่งเสริมการปฏิบัติธรรม พระพรหมคุณาภรณ์: อันนี้ก็แน่นอนที่ว่า  ถ้ามีภิกษุณีสงฆ์  ประโยชน์แก่ ผู้หญิงและจากผู้หญิง  ก็อาจจะเพิ่มขึ้น  ทีนี้เรามาพิจารณาว่าความต้องการ ของเรามันเข้ากับหลักการไหม  หลักการมันเปิดให้ไหม  ทีนี้ถ้าหลักการมัน ไม่เปิด  เราจะเอาหลักการหรือจะเอาความต้องการ  และอันไหนมันจะเสีย มากกว่า  มันก็ต้องพิจารณา  คล้ายๆ  กับตอนนี้เราไม่สามารถได้เต็มที่  แล้วก็ มาดูทางเลือกที่เราจะเสียน้อยแต่ได้มากกว่า  ซึ่งอาจจะมี สำหรับตัวคำถามอันนี้  อาตมาว่าไม่ต้องตอบ  มันชัดอยู่แล้ว  เรื่องมัน มาถึงตอนที่ว่า  มันทำได้หรือควรทำไหม  แล้วก็โยงไปถึงมติสงฆ์  ที่สงฆ์ จะต้องมาพิจารณา  อยากให้อ่านอีกครั้งหนึ่ง เผื่อมีจุดอะไรที่ยังไม่ได้ตอบ ดร.มาร์ติน: นอกจากนี้แล้ว  มีหลายคนที่มีความคิดเห็นว่า  การมีภิกษุณี อาจจะจำเป็น  หรือมีประโยชน์มากสำหรับการเผยแผ่การส่งเสริมการปฏิบัติ ธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้หญิงเอง  บางครั้งอาจจมีปัญหาที่โยมผู้หญิงไม่ กล้าถามกับพระภิกษุโดยตรง พระพรหมคุณาภรณ์:  อันนี้ก็เหมือนในสมัยพุทธกาล  อาตมาไม่ต้องตอบ อีกจริงไหม  ก็เขาจะมีภิกษุณีสงฆ์ไว้เพื่ออะไร  ก็เพื่อจะได้เต็มความประสงค์ ของเขา  อันนี้ไม่ต้องตอบ  มันชัดอยู่แล้ว  ถ้ามีได้มันดี  ปัญหามันชัดอยู่แล้ว เราต้องการ  เราต้องการเพราะเราเห็นว่ามันมีประโยชน์  เราก็ต้องมา พิจารณาหลักการว่ามันได้ไหม  ว่าไปว่ามา  เดี๋ยวก็จะวนอยู่แค่ที่นี่  ตอนนี้ ทางออกน่าจะอยู่ที่ทางเลือก  ซึ่งไม่แน่นะ  อาจจะเป็นทางที่ตรงกว่าก็ได้ ดร.มาร์ติน:   อันนี้อาจจะเชื่อมโยงกับคำถามต่อไป  ในเมื่อหลักการเป็น แบบนี้แล้ว  ความต้องการมีอยู่  ก็อาจจะเชื่อมโยงกับข้อต่อไป  ท่านเจ้าคุณ อาจารย์เคยบอกไว้ว่า  เด็กหญิงเป็นแม่ชีน้อยก็ได้  หรือก็เป็นไปได้ที่จะ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:31:17

ความคิดเห็นที่ 22 น.349 สร้างสรรค์สถาบันใหม่สำหรับผู้หญิงที่อยากจะบวชก็ได้  อันนี้ช่วยขยาย ความหน่อยได้ไหมครับ  ท่านอาจารย์จะมีวิธี  หรือลักษณะอย่างไรที่จะทำให้ ผู้หญิงมีสถาบันและสภาพแวดล้อม ที่อำนวยต่อการปฏิบัติธรรมให้ดีที่สุด โดยที่เป็นส่วนหนึ่งของเถรวาท  และที่ทำให้ญาติโยมมีความรู้สึกว่าสถาบัน หรือภิกษุณีในรูปแบบใหม่นี้ เป็นเขตบุญเหมือนพระภิกษุหรือเหมือนภิกษุณีใน พระไตรปิฎก  สำหรับคำถามนี้เป็นไปได้หรือไม่ที่ท่านเจ้าคุณอาจารย์จะระบุ เจาะจงรูปแบบที่สามารถจับต้องได้เป็นรูปธรรม พระพรหมคุณาภรณ์:  เจริญพร  อันนี้เป็นเรื่องที่อาตมาให้เรามาดูอดีต  ว่า ในกรณีที่ถ้าหลักการมันไม่อำนวยจริงๆ แล้วเราจะทำอย่างไร  ที่ว่าจะได้ไม่ จำเป็นต้องแก้หลักการ  หรือไม่ต้องไปกระทบกระเทือนหลักการ  เราจะมี ทางออกอย่างไร  ที่จะได้สิ่งที่ต้องการด้วยทางเลือกที่อาจจะมีหลายทาง ก็เคยเสนอความคิดว่า  เป็นไปได้ไหมว่าในอดีต  โบราณเขาก็ประสบ ปัญหานี้มาก่อน  แล้วเขาก็หาทางออก  จึงได้เกิดแม่ชีขึ้นมา เมืองไทยนี้  เราไม่มีประวัติว่ามีภิกษุณีสืบต่อมา  มีแต่เป็นตำนาน ตอนที่พระโสณะและพระอุตตระมาขึ้นที่สุวรรณภูมิ  แล้วก็ว่ามีผีเสื้อยักษ์มา กินเด็กเกิดใหม่อะไรต่ออะไร  แล้วที่นี้พระโสณะ-อุตตระก็เหมือนกับปราบ ยักษ์ได้  คนก็เลยศรัทธาบวชกันใหญ่  มีทั้งผู้หญิงผู้ชาย  บวชกันเป็นหมื่นๆ ก็ มีเป็นตำนาน  ผู้หญิงก็บวช  ผู้ชายก็บวช  แต่ไม่มีร่องรอยต่อมาว่ามีภิกษุณีใน ประเทศไทยหรือในสุวรรณภูมิ ทีนี้  ในกรณีที่เราตกลงว่า  ถ้าหลักการมันติดขัดแล้ว  ถ้าเราไม่แก้ หลักการนั้น  แล้วเราจะมีทางออกอย่างไรไหม  เพราะเราต้องการและอยาก ให้ผู้หญิงได้ประโยชน์  ก็เลยคิดว่า  ในอดีตเขาเคยประสบปัญหาเหล่านี้มาแล้ว แล้วเขาก็คงหาทางออก  จนมีแม่ชีขึ้นมา จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:33:52

ความคิดเห็นที่ 23 น.350 แล้วแม่ชีก็มีมา  ซึ่งเราก็มีประวัติศาสตร์ไม่ชัด  จนกระทั่งถึงบางยุคใน รุ่นที่ใกล้ๆ จะถึงปัจจุบัน  กลายเป็นว่าแม่ชีมีประวัติเสียหายมาก  แต่อย่าลืม ว่า  ภิกษุก็มีประวัติเสียหายเหลือเกินเหมือนกัน  ก็ขนาดหนักทั้งคู่แหละ  ถึง ขั้นมีนิทานตาเถร-ยายชีมากมาย  ในแง่หนึ่งก็เป็นบทเรียนที่เตือนว่า  ระหว่าง ๒ เพศนี้  ถ้าไม่จัดระบบความสัมพันธ์กันไว้ให้รัดกุมดี  ก็จะนัวเนียพัลวัน เราก็ไม่รู้ชัดว่าในประวัติศาสตร์มันเจริญมันเสื่อมอย่างไร  อันนี้จนใจ แต่ว่าในตอนเริ่มต้น  เขาต้องมีความปรารถนาดี  จึงหาทางออกให้กับผู้หญิง ที่จะมามีชีวิตแบบปลีกวิเวกแบบอนาคาริก แต่ทีนี้   ในแงที่ว่าสถาบันแม่ชีในยุคอดีต  เมื่อตั้งใหม่  มีคุณค่า  มี สถานะ  ได้รับความเคารพนับถือแค่ไหน  อันนี้เราไม่สามารถไปสืบได้  ก็จึง บอกแค่วา  มีตัวอย่างจากในอดีตว่าคนโบราณเขาคงหาทางออกอย่างนี้ ก็มีวิธีหนึ่งคือ  ถ้าแม่ชีเป็นวิธีหนึ่งของทางออกของคนโบราณจริง  เรา จะฟื้นฟูขึ้นมาหรือส่งเสริมให้จริงจังไหม  หรือมันติดขัดในแง่ว่า  แม่ชีที่สืบมา จนถึงปัจจุบัน  สถานะตกต่ำไปเสียแล้ว  เราก็สร้างสถาบันใหม่ขึ้นมาแทนแม่ ชี  ซึ่งในเมืองไทยเคยมีผู้พยายาม  มีที่บางแห่งบวชแล้วห่มผ้ากาสาวพัสตร์ เรียกวาสีลจารินี  แปลว่าสตรีผู้บำเพ็ญศีลหรือประพฤติศีล  ก็เคยมีอยู่  ก็เป็น การหาทางออก  แต่อันนี้เป็นการหาทางออกเป็นจุดๆ  หย่อมๆ  ของบางวัด บางบุคคล  สงฆ์ส่วนรวมยังไม่ได้พิจารณา ทีนี้เป็นไปได้ไหม  ถ้าเรามาพิจารณาเป็นส่วนรวม  เป็นเรื่องของสงฆ์  ก็ จัดตั้งเป็นสถาบัน  เป็นองค์กร  หรือเป็นระบบขึ้นใหม่ ทีนี้อาตมาอยากจะถามนอกเรื่องไปนิดหนึ่ง  ที่วัดอมราวตี  สาย หลวงปู่ชา  ที่ลอนดอน  ท่านก็หาทางออกของท่าน  ไม่ทราบว่าไปถึงไหน  คือ ไม่มีภิกษุณีเหมือนกัน จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:37:54

ความคิดเห็นที่ 24 น.351 ดร.มาร์ติน:  ผมไปวัดอมราวตีเมื่อปีที่แล้ว  ในสายตาของผม  ผมเห็นเหมือน ภิกษุณี  ก็หมายความว่า  ใส่จีวร  มีสังฆาฏิ  อะไรต่างๆ  สวดมนต์ก็สวดพร้อม กัน  ในโบสถ์เดียวกัน  ตอนสวดก็มีเสียงผู้หญิงผู้ชาย  พอไปฉันอาหารก็ตัก บาตรภิกษุก่อน แล้วก็มีที่เรียกว่าสีลธรา  อันดับสามก็เป็นสามเณร  สำหรับผม เอง  ตอนที่ผมพักที่วัดอมราวตี  สีลธราเป็นเหมือนภิกษุณี  แต่คนละชื่อเท่านั้น เอง  แต่ดูไม่ออกว่าไม่ใช่ภิกษุณี  และเท่าที่เข้าใจ  เขาเขียนประมวลข้อปฏิบัติ ชุดใหม่ ชื่อ  “the Siladhara Vinaya Training” (สีลธราวินัยสิกขา) ขึ้นมาตามหลักของศีล ๑๐  แล้วก็เอาเสขิยวัตร ๗๕ ข้อ  แล้วก็เอาภิกษุณี ปาติโมกข์มา  ไม่ใช่เอาทั้งหมด  ไม่ใช่เอาทุกข้อ  แต่ทำตามหลักนี้  เข้าใจว่ายัง ไม่สมบูรณ์  ยังไม่เสร็จ  แต่ในหนังสือที่เขาเรียบเรียงไว้  เขาอธิบายไว้ว่า เขา ปฏิบัติตามสิกขาบทและข้อวัตรปฏิบัติอะไรบ้าง พระพรหมคุณาภรณ์:  ก็นี่แหละ  อาตมาว่าเป็นตัวอย่างอันหนึ่ง  ที่ว่าท่านก็ ยอมรับว่าท่านไม่ได้บวชภิกษุณี  ท่านเจ้าคุณราชสุเมธาจารย์บอกเลยนะว่า ท่านไม่มีภิกษุณี  แต่เพื่อจะเอื้อโอกาสให้สตรี  ก็หาทางออกโดยวิธีจัดตั้ง ขึ้นมาเป็น  organization อันหนึ่ง  ชื่อเรียกว่า  “สีลธรา” นี่ก็เข้าใจคิด กระทัดรัดและงดงามดีฃ เมื่อจัดตั้งขึ้นมา  ก็หาทางว่าจะทำอย่างไร  วินัยจะให้โอกาสได้แค่ไหน นี่แหละก็คือมติสงฆ์อันหนึ่ง  แต่ยังไม่ได้มาจากสงฆ์ทั้งโลก  จากเถรวาท ทั้งโลก  หรือถ้าสายไทยทั้งหมดมาตกลงกันว่าเอาอย่างนี้นะ  ถ้าผู้หญิงจะ บวช  วัดอมราวตีก็เป็นตัวอย่างหนึ่งเลย ทีนี้  เหมือนกับว่าเคยเจอข้อเขียนของท่านเจ้าคุณราชสุเมธาจารย์เอง แต่เป็นความจำที่ยืนยันไม่ได้  คือเหมือนว่าผู้หญิงที่บวชอย่างนั้น  ก็ไม่รู้สึก อะไร  ก็คล้ายๆ  ว่าสบายใจอยู่  ก็คือยอมรับว่าจะบวชภิกษุณีแบบเดิมเต็มที่ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:42:34

ความคิดเห็นที่ 25 น.352 ไม่ได้แล้ว  ก็เลยเอาอย่างนี้  ก็พอใจ  ก็เหมือนจัดตั้งขึ้นมาใหม่  ตามโอกาสที่ มันเป็นไปได้  ซึ่งมีความเห็นชอบกันโดยสงฆ์ มีด้านหนึ่งติดขัดไม่เต็มที่  แต่อีกด้านหนึ่งกลับเอื้อโอกาส  เพราะว่าถ้า เอาเป็นภิกษุณีเต็มภาวะ  ก็ต้องปฏิบัติตามภิกษุณีปาติโมกข์  แต่พอจัดตั้ง เป็นแบบสีลธรานี้  ก็กลายเป็นว่า  สิกขาบทหรือวินัยบัญญัติบางอย่าง  ที่ ยากเย็นนัก  หรือคงจะไปกันไม่ได้  สำหรับสตรีปัจจุบันที่จะปฏิบัติอย่าง ภิกษุณี  ก็ไม่ต้องเอา  ก็กลับได้โอกาสมากขึ้น  คือกลายเป็นว่ามาจัดวินัย  เอา สิกขาบทที่เหมาะกับความต้องการและเหมาะกับการนำมาใช้ประโยชน์ใน ปัจจุบัน  เสียอย่างหนึ่ง  แต่กลับได้อย่างหนึ่ง  ก็เป็นทางเลือกอย่างหนึ่ง อันนี้อาตมาว่าเป็นตัวอย่าง  เป็นทางเลือกหนึ่ง  ที่ได้ทำขึ้นมาแล้ว  มี ปรากฏอยู่  ส่วนทางเลือกอย่างอื่น  ไว้มีโอกาสค่อยพูดกันอีก  ด้านองค์ ทะไลลามะท่านก็ยังไม่จบใช่ไหม ดร.มาร์ติน:  ตามที่ผมเข้าใจ  ก็มีประชุม 3 วัน*  วันสุดท้าย  องค์ทะไลลามะ ตรัสว่า  ท่านไม่ใช่พระพุทธเจ้า  ท่านก็ทำไม่ได้  แต่ว่าพระสงฆ์รวมๆ มา ตัดสินก็ทำได้ แก้ไขได้ พระพรหมคุณาภรณ์: อันนี้เราไม่ถือว่าแก้ไข  เราถือว่าเราจัดขึ้นมา  จัดของ เรา  เราก็ไม่ได้เรียกภิกษุณี  ถือว่าภิกษุณีก็เป็นไปตามเรื่องที่พระพุทธเจ้า บัญญัติ  เราไม่ได้แก้ว่าให้ภิกษุณีเปลี่ยนไปเป็นอย่างนี้  แต่เราจัดรูปของผู้ บวช  ที่มุ่งจะให้โอกาสแก่สตรี ________________   * เป็นการประชุมนานาชาติเกี่ยวกับบทบาทของผู้หญิงในสังฆะ  ที่ฮัมบวร์ก ประเทศเยอรมนี ในปี ค.ศ. ๒๐๐๗. ดู “1st International Congress on Buddhist Women’s Role in the Sangha แก้ไขเมื่อ 12 ม.ค. 54 20:47:56 จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:47:02

ความคิดเห็นที่ 26 น.353 ดร.มาร์ติน: ถ้าพูดถึงสภาพ  หรือสังคมไทยในปัจจุบัน  จะมีทางเป็นไปได้ มากน้อยแค่ไหน พระพรหมคุณาภรณ์: อันนี้อาตมาก็ยังไม่ทราบแน่  เพราะว่าเรายังไม่ได้ เริ่ม  แต่ท่าทีของคนไม่เหมือนเดิม  ความพอใ  ความรู้ความเข้าใจไม่ตรงกัน เริ่มจากความรู้ความเข้าใจ  คนทั่วไปเวลานี้เขาก็ไม่รู้เรื่องภิกษุสงฆ์ และภิกษุณีสงฆ์  ได้แค่พร่าๆ มัวๆ  ความไม่รู้ไม่เข้าใจทำให้มองไปต่างๆ  เช่น ว่าแล้วแต่ได้ยินได้ฟังมาว่าอย่างไร  ก็คิดเห็นไปตามนั้น  ถ้าจะเอา  ก็ต้อง ชี้แจงกันเยอะ  ก็ต้องพัฒนาความเข้าใจ  พัฒนาทัศนคติท่าทีให้เกิดจาก ความรู้ที่ถูกต้อง แต่ก็ต้องมีหลักไว้  ซึ่งรู้เข้าใจให้ดี  ถ้าสังฆะลงมติ  ก็ต้องพูดคุยกับ ชาวบ้านได้  ต้องใช้เวลา  ก็ชาวบ้านเขาคุ้นชินมา  เขาถือตามประเพณี  เมื่อมี อะไรที่ต่างที่แตกออกไปจากเดิม  เขาก็รับยากเหมือนกัน  แล้วแต่คน  ไม่ เหมือนกัน  แต่ลักษณะของคนไทยนั้น  เป็นคนปรับตัวง่าย  รับของใหม่  มักจะ ง่าย  บางทีบอกว่ายาก  แต่พอเอาเข้าจริง  ก็ง่าย  ไม่แน่นอน ดร.มาร์ติน: เท่าที่พบมา  ถ้าเป็นแม่ชี  บางทีก็เป็นที่ยอมรับที่เคารพ  มีคน บอกว่า  บวชเป็นแม่ชี  บวชเป็นพระ  ก็ปฏิบัติธรรมได้เหมือนกัน  แต่ปัญหาคือ พระไปไหนก็ได้ในเมืองไทย  ไม่ต้องอดอยาก  มีผู้อุปถัมภ์ผู้ถวายของต่างๆ แต่ถ้าเป็นแม่ชี  ซึ่งท่านอาจจะยังไม่มีบารมี  ก็อาจจะไม่มีใครสนใจ  แต่พระมี บารมีตามสถาบัน  ไม่ต้องถามว่าเป็นพระที่ไหน  บวชกับใคร  แต่ถ้าเป็นแม่ชี ก็จะต้องมีโยมถามว่าแป็นใคร  บวชที่ไหนอย่างไร  ถ้าไม่รู้จัก  ก็อาจจะไม่ได้ รับการสนับสนุน  หรือขึ้นรถเมล์  บางครั้งก็ได้ที่นั่ง  บางครั้งก็ไม่ได้ที่นั่ง  บาง ทีเสียตังค์ค่าโดยสาร  บางทีไม่ต้องเสีย จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:50:13

ความคิดเห็นที่ 27 น.354 พระพรหมคุณาภรณ์: อันนี้เป็นเรื่องของระยะเวลาที่ยาวนานด้วย  เรื่อง เดิมก็ไม่สืบต่อ  แต่กว่าจะถึงเวลานี้  บางทีแม่ชีมีสภาพเสื่อมลงถึงขนาดว่า บางคนทำตัวเป็นขอทานไปเลย  สมัยหนึ่งก็ถูกมองว่าเป็นผู้หญิงอกหัก  ก็อยู่ ที่ว่า  จะต้องมีมาตรการที่จะฟื้นฟูและดำรงรักษา  สังคมก็ควรร่วมรับผิดชอบ แล้วผู้หญิงเองนั้น  ที่บวชเข้ามา  เมื่อไม่มีเครื่องมือที่จะควบคุมทาง สังคม  กลายเป็นคนมาบวชเพื่อหาทางเลี้ยงชีพ  เป็นต้น  ก็มาทำลายสถาบัน ให้เสียหาย  ก็ยิ่งทำให้ตกต่ำ  ทั้งสถาบันศาสนาและสังคมเองก็เสื่อมเสียไปด้วย อันนี้แม้แต่พระก็เป็นไปได้  ลองถ้าพระประพฤติไม่ดี  เดี๋ยวก็ไปไม่รอด พระก็แย่  ก็ตกต่ำ  ประชาชนก็มองไม่ดี  พระก็เสื่อมได้  แล้วก็เจริญได้ เรื่องสถานะไม่ดีนี้ไม่ใช่ปัญหาหลัก  มันเป็นไปตามสภาพของคนใน สถาบัน  ฐานและทุนดีมีอยู่แล้ว  ถ้าเราตกลงเอาจริง  จัดวางระบบให้ดี  แล้ว ให้มีคนดีๆ มาบวช  ก็จะดีขึ้นเอง  การฟื้นฟูไม่ใช่มุ่งเอาแต่สถานะ  ควรมุ่งที่ คุณภาพ  ให้มีการศึกษาที่ดี  ปฏิบัติดี  ให้สำเร็จประโยชน์ตนประโยชน์ผู้อื่น สถานะก็จะตามมา  จุดเน้นอยู่ที่ว่า  ให้รู้ธรรมถูกต้อง  มีวินัยที่คุมกันได้  อยู่ใน หลัก  ไม่ออกนอกพุทธวิถี ดร.มาร์ติน: ตามงานวิจัยของผม  ผมเห็นว่ามีความเปลี่ยนแปลงไปในทาง ที่ดีขึ้น  อย่างแม่ชีแก้วเสียงล้ำ (ที่จังหวัดมุกดาหาร  อำเภอคำชะอี)  ท่านเป็นที่ ยอมรับ  และเป็นตัวอย่างให้แก่ผู้หญิง  ซึ่งได้รับยกย่องในวงกว้างว่าเป็นพระ อรหันต์  หรือที่จังหวัดราชบุรี  มีสำนักชีมากขึ้น  ที่ไม่ขึ้นอยู่กับพระ  ก็เป็นของ ตัวเอง  ก็มีไปบิณฑบาต  ไปสวดมนต์อะไรต่างๆ  ผมไปที่โคราช  มีมหา- ปชาบดีเถรีวิทยาลัย  นี่ก็เป็นวิทยาลัยสำหรับแม่ชี  แสดงว่ามีการเปลี่ยนแปลง ไปในทางที่ดีขั้น  แม่ชีศันสนีย์ก็เป็นตัวอย่างให้กับผู้หญิงหลายๆ คน จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:53:28

ความคิดเห็นที่ 28 น.355 พระพรหมคุณาภรณ์:  ก็อยู่ที่การประพฤติปฏิบัติของแต่ละคน  แต่ละ สำนัก  แม้จะไม่บวชเป็นพระเป็นชี  ถึงจะเป็นผู้หญิงที่เป็นคฤหัสถ์  ก็เป็นคนดี ประพฤติดีมีความรู้ได้  ถึงแม้ไม่ต้องบวช  คนเขาก็นับถือ  อย่างในอินโดนีเซีย ก็เคยไม่มีภิกษุมานาน  ตามที่ทราบ  อาตมาก็ยังมีไม่ได้ศึกษารายละเอียด เท่าที่เคยได้ยินได้ฟัง  ระหว่างนั้น  ชาวพุทธที่นั่นทำอย่างไร  ภิกษุก็ไม่มี  ถึง ตอนนี้มีก็ยังไม่ครบพื้นที่  บางแห่งมีชาวพุทธ  แต่ไม่มีภิกษุ  ทำอย่างไร  เขา บอกว่ามีอุบาสกอุบาสิกา  ทำหน้าที่คล้ายๆ  พระสงฆ์ไปเลย  อุบาสิกาที่นี่ก็ ไม่เบานะ  เป็นที่น่าเคารพนับถือประพฤติดี และที่พระพุทธเจ้าก็ทรงยกย่องไว้  เพราะในพุทธบริษัท ๔  ก็มี เอตทัคคะกันทั้งนั้นใช่ไหม  แล้วใน  ๔  พุทธบริษัท  ก็เป็นอริยบุคคลได้ทั้งนั้น แล้วในฝ่ายคฤหัสถ์  เขาก็เป็นอริยะ  บางทีก็สูงกว่าภิกษุ  แต่ว่าเคารพกันโดย เพศภาวะเพื่อประโยชน์ในทางสังคม  แต่ในแง่บุคคลก็ถือว่าเคารพในใจ  โดย สถานะและด้วยความที่มีจิตใจพัฒนาเจริญงอกงามในธรรม  ได้ละกิเลส อย่างจิตตคฤบดีก็เป็นคฤหัสถ์  เป็นอนาคามี  ก็สูงกว่าพระเยอะแยะ แล้วมากราบไหว้พระ  บางทีก็อธิบายธรรมะให้พระฟัง  คือในแง่ของจิตใจ  ใน แง่ของภูมิธรรม  ก็ไม่ได้เอาเพศที่เป็นรูปธรรมมาเป็นตัวตัดสิน คฤหัสถ์ก็อาจจะบรรลุอรหันตผลได้  แต่เพียงถือกันมาว่า  ถ้าเป็น อรหันต์แล้วก็ต้องบวช  คฤหัสถ์ก็ปฏิบัติเพื่อบรรลุอรหันตผลได้  แต่เพียงว่า สภาพแวดล้อมไม่อำนวย  มันไม่เอื้อในการปฏิบัติ  จะปฏิบัติไม่สะดวก เป็นอยู่ได้ยากหน่อย  จึงยังมีคนมาหาที่ปฏิบัติธรรม  เพราะว่าเพศพระและ วัด  มีสภาพวิถีชีวิตอะไรๆ  ที่เอื้อ  โดยสภาวะ  เรื่องเพศไม่ได้ขัดขวางอยู่แล้ว ดร.มาร์ติน: วันนี้ขอพอแค่นี้ก่อน  ขอบคุณมากครับ จากคุณ : ปล่อย เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 20:56:55

ความคิดเห็นที่ 29 อ่านจบแล้วครับ ได้ประโยชน์มากครับ _/\_ จากคุณ : ฮิมาวาริซซัง เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 21:22:46

ความคิดเห็นที่ 30 ขอบคุณคุณปล่อยมากค่ะ :) จากคุณ : เอิงเอย เขียนเมื่อ : 13 ม.ค. 54 07:23:08

ความคิดเห็นที่ 31 สาธุค่ะ อ่านจบแล้วได้แง่คิดดีๆมากเลย ขอบคุณค่ะ .... หลงสมมุตินี่ไม่ดีเลย ....   สู้เอาเวลาที่สูญเสียไปมาทุ่มเทหาทางที่จะพ้นทุกข์ให้ได้ ปล่อยวางความยึดมั่นถือมั่นในตัวตน ให้รู้ให้เข้าใจเห็นแจ้งในพระสัจจะธรรม หลุดพ้นออกจากโลกวัฏฏะแห่งการเวียนว่ายตายเกิด เข้าสู่พระนิพพาน เสวยวิมุตติสุขอยู่อย่างนั้นตลอดกาล จากคุณ : monamy เขียนเมื่อ : 13 ม.ค. 54 07:53:06

ความคิดเห็นที่ 32 เรียนท่านปล่อย ---------- ดูเหมือนจะได้คำตอบ สำหรับคำถามที่เคยคุยกันนะครับ จากคุณ : วงกลม เขียนเมื่อ : 13 ม.ค. 54 18:30:47

ความคิดเห็นที่ 33 เป็นครั้งแรกในหลายๆ เดือน ที่ผมอ่านกระทู้ยาวๆ ในห้องนี้จนจบ อนาคตภิกษุณีในประเทศไทย จะเป็นอย่างไร ก็ขึ้นอยู่กับมติของคนในสังคม ทั้งจากคณะสงฆ์ ตัวแทนในสภา  และประชาชนพลเมืองทั่วไป จะร่วมกันกำหนดทิศทาง -จะสถาปนาระบบภิกษุณีขึ้นใหม่ -หรือจะปฏิรูประบบแม่ชี หรือระบบที่มีอยู่แล้วให้มั่นคงแข็งแรงขึ้น -หรือจะก่อตั้งสถาบันใหม่ ให้กับผู้หญิงที่ต้องการออกบวช อันนี้เป็นวาระแห่งชาติของจริงเลย จากคุณ : ลำปาว เขียนเมื่อ : 13 ม.ค. 54 21:59:20

ความคิดเห็นที่ 34 ......แวะไปกระทู้หนึ่งค่ะ พอส่งเสร็จก็เจอคุณปล่อยแวะไปแถวนั้น ก็เลยแวะมาเยี่ยม กระทู้คุณปล่อยบ้าง       มาทักทายเฉยๆ ค่ะ พิมพ์ยาวเลยนะคะ :) จากคุณ : rtid เขียนเมื่อ : 13 ม.ค. 54 23:01:05

ความคิดเห็นที่ 35 ผมขอตั้งข้อสังเกตไว้หน่อยครับว่า 1. ทำไมผู้หญิงบางคน ถึงอยากเป็นพระภิกษุณีในสาย "เถรวาท" ครับ เพราะในสายเถรวาทนั้น ตามพระวินัยไม่สามารถจะมีขึ้นได้แล้ว ถ้ายังยึดหลักตามพระวินัยบัญญัติของเดิมอันที่เป็นที่มาของสายเถรวาท ซึ่งสายนี้จะไม่มีการเปลี่ยนแปลงใด ๆ ในพระธรรม พระวินัยตามมติของคณะสงฆ์ที่เป็นพระอรหันต์ทั้ง 500 องค์ในการสังคายนาครั้งที่ 1 นำโดยท่านพระมหากัสสปะ ก็ในเมื่ออยากเป็นพระภิกษุณีในสายเถรวาท แต่ไม่ยอมรับพระวินัยของความเป็นเถรวาทแล้ว คิดจะมาเปลี่ยนแปลงกัน และถ้าเปลี่ยนแปลงกันได้ ก็ย่อมไม่ใช่สายเถรวาทที่แท้จริงแล้วครับ มันขัดกันนะครับ 2. นี่ว่ากันเฉพาะพระวินัยบัญญัติ ยังไม่พูดถึงเรื่องของ "ใจ" เพราะแม้แต่การบวชเป็นพระภิกษุสงฆ์นี้ ก็ต้องบวชให้ถูกต้องตามพระวินัยทุกอย่าง จึงจะเป็นพระที่สมบูรณ์ได้ ถ้าปฏิบัติไม่ถูกต้อง การบวชนั้นก็ไม่ทำให้ผู้บวชเป็นพระภิกษุที่สมบูรณ์ในพระพุทธศาสนาได้ และครูบาอาจารย์ท่านว่าไว้ การจะปฏิบัติให้ได้ มรรค ผล นิพพาน เป็นไปไม่ได้ (จริง...เท็จ ให้ไปพิจารณากันเองครับ) เพราะมันเหมือนกับการเป็นพระปลอม แม้เจ้าตัวจะไม่ตั้งใจก็ตาม พระวินัยบัญญัติของพระพุทธองค์ไม่ใช่เรื่องที่ตั้งขึ้นมาลอย ๆ นะครับ แม้จะเกิดจากกรณีการประพฤติผิดของพระภิกษุสงฆ์ในสมัยนั้น หรือ ปัญหาต่าง ๆ เพราะขนาดการทำสังคายนาครั้งแรกนั้น มีการยกเรื่องพระพุทธองค์ทรงอนุญาตให้คณะสงฆ์เปลี่ยนแปลงสิกขาบทบางข้อได้ แต่พระอรหันต์ทั้ง 500 องค์ ต้องถามท่านพระอานนท์ว่า ข้อไหน แต่ท่านพระอานนท์ก็ไม่ได้ถามพระพุทธเจ้า จึงมีการปรับอาบัติท่านพระอานนท์ ในที่สุดคณะสงฆ์ท่านก็ลงมติไม่มีการเปลี่ยนแปลงสิกขาบทใดทั้งสิ้น จนเป็นที่มาของ "สายเถรวาท" และทุกวันนี้ที่กล้าเปลี่ยนแปลงกันไปแล้วในบางวัด ที่ถูกตัดออกจากสายท่านหลวงพ่อชา (ไม่ใช่วัดอมราวตี) ก็ไปคิดกันเองครับว่า ทั้งพระสงฆ์และพระภิกษุณีอุปโลก จะปฏิบัติกันไปจนมีความก้าวหน้าทางธรรมกันขนาดไหน เพราะถ้า "ใจ" ซึ่งเป็นสิ่งที่ละเอียดอ่อน รู้อยู่แก่ใจว่า มัน "ผิด" ไปจากที่พระพุทธองค์ซึ่งเป็นองค์พระศาสดาของศาสนานี้บัญญัติไว้ ใจดวงนั้น จะปฏิบัติให้มันบริสุทธิ์ไปได้อย่างไร เพราะอยู่ในสภาวะที่ผิดศีลข้อที่ 4 อยู่ตลอดเวลา 3. และเหตุผลเรื่องของประโยชน์ของการมีพระภิกษุณีที่จะมีในการเผยแผ่ส่งเสริมการปฏิบัติธรรม ฟังดูก็มีเหตุผลอันน่าสมควรอยู่ ทั้งนี้ก็เพื่อแก้ปัญหาเรื่องเพศภาวะ แต่ถ้าพิจารณาในทางกลับกัน ขนาดทุกวันนี้ที่มีแต่พระภิกษุสงฆ์ฝ่ายเดียวก็ยังมีพระภิกษุที่ไม่ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ สร้างปัญหามากมาย จนพุทธศาสนานั้นเสื่อมไปมาก (พระธรรมไม่เสื่อม) และมีหลักประกันตรงไหนหรือครับว่า เมื่อมีพระภิกษุณีขึ้นมาแล้ว จะเป็นประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนามากขึ้น อาจจะเร่งให้เสื่อมเร็วขึ้นไปอีกก็ได้ เพราะคราวนี้มีทั้งพระภิกษุและพระภิกษุณีที่ไม่ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบสร้างปัญหาขึ้นมา และเหตุผลที่ว่า ไม่มีพระภิกษุณีทำให้ผู้หญิงศึกษาหรือปฏิบัติธรรมลำบากนั้น ก็ต้องมองไปที่พระวินัยบัญญัติ ที่พระองค์วางกรอบไว้เรื่องการประพฤติตัวของพระภิกษุกับผู้หญิง ซึ่งถ้าเป็นพระภิกษุหรือผู้หญิงที่เข้าไปศึกษาและปฏิบัติธรรม ปฏิบัติตนตามที่พระพุทธองค์ทรงบัญญัติไว้แล้ว ไม่น่าจะเกิดปัญหาอย่างที่ว่า นี่แหละครับเรื่องกิเลสของคน อยากจะปฏิบัติอยู่ในศาสนาของพระองค์ท่านแล้ว แต่ก็ไม่ยอมปฏิบัติตามพระธรรม วินัยของท่าน แล้วมันจะเจริญก้าวหน้าไปได้อย่างไรครับ แก้ไขเมื่อ 19 ม.ค. 54 05:49:02 จากคุณ : หนุมานผ่านภพ เขียนเมื่อ : 19 ม.ค. 54 05:40:51