PANTIP.COM : Y10625793 ขอคำปรึกษาเกี่ยวกับการฝึกสมาธิ []

ความคิดเห็นที่ 5

man ....

ไม่พบในคลังกระทู้ครับ นั้นจะอธิบายสั้นๆนะครับ แต่พยายามจะให้เข้าใจ
อย่างแรกต้องถามก่อนครับว่า
ช่วงนี้ ตัวเอง "ดุ" ขึ้นไหมครับ คือ อารมณ์เสียง่าย เวลามีคนมาเซ้าซี้
งุดหงิดง่าย มีความเชื่อมันในตัวเองสูงขึ้น ช่วงนี้เป็นไหมครับ ถ้าเป็นจะอธิบายอีก
อย่างหนึ่ง อธิบายง่ายๆคือ ถ้าช่วงนี้มีใครมาถามอะไรแล้วรู้สึกรำคาญ ก็เป็นเพราะ
ว่าเวลาเรากำลังมุ่งมั่นอะไรอยู่แล้วมีคนมาทำให้เสียจังหวะ ก็มักจะหวุดหงิด
นั้นเข้าเรื่องเลยครับ
อาการนอนไม่หลับ เกิดจาก สติที่อยู่กับตลอดเวลาครับ ทำให้รู้สึกว่าตัวเองนอนไม่
หลับ พอขาดสติได้สักพัก ก็หลับได้ชั่วขณะ พอสติกลับมาก็ตื่นขึ้นอีก แต่ไม่เป็นไรครับ
ตอนเช้าลุกขึ้นไปทำงาน จะไม่รู้สึกง่วงเลยตลอดทั้งวัน ไม่เพลีย ไม่แปลกใจหรือครับ
ว่า ทั้งๆที่รู้สึกว่าไม่ได้นอนมาทั้งคืน แต่แปลก ในกลางวัน ไม่ง่วง ไม่เพลีย ก็เพราะว่า
ท่านหลับแบบมีสติครับ
จะรู้ได้อย่างไรว่า ท่านมาถูกทางหรือเปล่า
อาการ "วูบ" ที่บอกไว้ครับ อาการ วูบ คือ อาการของการขาดสติระหว่างความฟุ้งซ่าน
กำลังหมดไป
สังเกต อย่างนี้ครับ เมื่อก่อนที่ยังไม่ฝึกสมาธิ เวลานอน ถ้าเราฟุ้งซ่านอยู่
จะนอนไม่หลับ เพราะสมองมันคิดไปเรื่อย มันเลยไม่ง่วง คือ คิดวนไปวนมา
แต่เมื่อความฟุ้งซ่านมันหายไป ความง่วงก็จะเข้ามาแทนที่ครับ
การทำสมาธิก็เช่นเดียวกัน ตอนแรก ความฟุ้งซ่านยังมีอยู่ ความง่วงจะไม่เกิด
ครับ แต่เมื่อพอสติเริ่มต่อเนื่องจนเป็นสมาธิ ความฟุ้งซ่านก็หายไป ช่วงนี้ครับ จะวูบ
ที่วูบก็เพราะ ไม่เพียงแค่ความฟุ้งซ่านหายไปเท่านั้น สติเรายังไม่ต่อเนื่องพอครับ
เพราะว่าเราเหลือเพียงอารมณ์เดียวแล้ว ถ้าสติไม่ต่อเนื่องตลอด มันก็ขาดสติครับ
เหมือนคนเป็นลม ก็วูบลงไป
ตามจริงต้องซ่อมจิตตรงอาการวูบนี้ด้วยครับ วิธีซ่อมจะยาวมาก คิดว่าพรุ่งนี้
เย็นๆ จะมาอธิบายวิธีซ่อมสติครับ วันนี้ขออธิบายการแก้นอนไม่หลับก่อน
พอเข้าใจแล้วนะครับว่า ทำไมเราวูบ ก็เพราะว่า ความฟุ้งซ่านหมดไปขณะสติ
ยังต่อเนื่องไม่สมบูรณ์
ตรงนี้ครับ คืนนี้ก่อนนอน ก็ทำสมาธิตามปรกติครับ และเมื่อถึงเวลาจะนอน
ก็ให้ล้มตัวนอนครับ จากนั้น จะนอนตามธรรมชาติไม่ได้แล้ว เพราะสติอยู่กับตัวตลอด
ให้นอนทำสมาธิครับ ให้ทำจนถึง ความฟุ้งซ่านหายไป พอถึงตรงนี้แล้วถ้าเรา
นั่งอยู่ก็จะ วูบ แต่ถ้าเป็นการนอน เมื่อถึงตรงนี้แล้ว ให้ละสมาธิเลยครับ ถ้าติดตามลม
หายใจอยู่ ก็ให้ปล่อย วูบ หลับไปเลยครับ อาการเมื่อความฟุ้งซ่านหายไปแล้วเกิด
ความง่วงขึ้นมา เรียกว่า ถีนมิทธะครับ
จากนั้นเมื่อนอนไปได้สักพัก ถ้าไม่ตื่นขึ้นมาเลย ก็ดีครับ หลับยันเช้า แต่คิดว่า
ไม่เกิน 4 ชั่วโมงครับ แต่ถ้าตื่นขึ้นมา พอรู้สึกตัวปุ๊บว่าจะตื่น ให้กำหนดลมหายใจ
เข้าออกต่อไปเลยครับ อย่าปล่อยโอกาสนี้ไปเป็นอันขาดครับ ให้กำหนดลมหายใจ
ถี่ๆ เพื่อให้สติตามติดๆ ไม่ให้ขาดหลุดออกไป ลองทำดูครับคืนนี้ แล้วมาบอกผมพรุ่งนี้
ว่าเกิดอะไรขึ้น ยังไม่อยากจะบอกตอนนี้ครับ กลัวว่าจะไปเป็นอุปทานไป เพราะ
เป็นโอกาสที่จะพบว่า สมาธิขั้นต่อไปเป็นอย่างไรครับ
สำหรับการซ่อมสตินั้น ต้องทำครับ เพราะอาการวูบคือการขัดขว้างไม่เข้า
สู่สมาธิขั้นต่อไปครับ เดี๋ยวจะมาต่อให้พรุ่งนี้ครับ
++
แก้ไขเมื่อ 31 พ.ค. 54 17:51:07

จากคุณ : สองนิ้วชี้

เขียนเมื่อ : 31 พ.ค. 54 17:46:03

ความคิดเห็นที่ 12

คนเขาภาวนากันแทบเป็นแทบตาย ก็เพื่อปลุกให้จิตมันตื่นนี่แหละค่ะ

เมื่อจิตตื่นขึ้นมาแล้ว ก็เป็นเรื่องดีซีคะ ดีในทางภาวนา (แต่อาจจะยุ่งยากหน่อยในทางโลก) เป็นนาทีทองนะคะ

อาการของจิตที่ตื่น คือสติมันจะตื่นตัว นอนไม่หลับ ขยับอะไรรู้ไปหมด เหมือนกับว่าสติมันตื่นตัวอยู่ตลอด บางทีข้างนอกนอน แต่ข้างในไม่หลับ คือตื่นอยู่ตลอด

เหมือนตอนเราต้องทำงานดึกๆ ดันกินลิโพเข้าไปเพื่อจะไม่ให้หลับ แต่แล้วงานเสร็จก็เลยจะนอน แต่นอนไม่ได้มันตาค้าง แต่ร่างกายมันเพลียมาก เราก็ต้องนอน แต่นอนก็เหมือนไม่ได้นอน คือสมองมันตื่นเพราะฤทธิ์คาเฟอีน อันนี้เปรียบเทียบนะ..

เวลาภาวนาถึงจุดๆ นึง จิตมันก็ตื่น สติมันก็ตื่นคล้ายๆ อย่างนั้น แต่มันจะต้องไม่แฮงค์นะ..

ช่วงที่เป็นอย่างนี้ อาจารย์ก็บอกว่า นอนไม่หลับก็ไม่ต้องนอน ลุกขึ้นมาภาวนาซี เดินให้มากๆ จนร่างกายเพลียสุดๆ เขาก็จะน็อค หลับของเขาเองแหละ.. ถ้าเป็นสภาวะธรรมจริงๆ เนี่ย ถึงจะนอนน้อย แต่ก็เหมือนนอนมาก หลับชั่วโมงสองชั่วโมงก็สดชื่น

จิตตื่นนี้ มันจะมีปีติด้วย จิตมีกำลังมากมันคึก ซึ่งถ้าเป็นสภาวะธรรม จิตเขาก็จะไม่ได้สนใจร่างกายอะไรเลย มันคึกจะภาวนาอย่างเดียว ร่างกายอาจจะเพลียแต่จิตยิ่งแข็งแกร่งมาก มีกำลังมาก

ท่านก็บอกว่าคนเขาเผาถ่าน พอจุดไฟได้แล้ว ก็ให้พัดให้ไฟลุกโชนเลย เสร็จแล้วก็อบเอาไว้จนถึงเช้า ถ่านก็สุกพอดี

เพื่อนบางคนก็นอนไม่หลับหลายวัน โทรมเชียว ก็กลัวกันสารพัด จะเสียสติมั้ย ร่างกายจะทรุดโทรมมั้ย.. จะทำงานได้มั้ย..โซเซมาหาอาจารย์ ใจเต็มไปด้วยความกังวล

อาจารย์ก็ขำ เวลาอธิษฐานขอให้ถึงนิพพานในชาตินี้ พอปฏิบัติได้ดีดันกลัวได้ดีไปเสียอีก ถ้าจะฝึกจิตแล้วมาห่วงขันธ์ จะได้เห็นไหมว่าจิตกับขันธ์แยกกันยังไง

กายเพลียแสนเพลีย แต่ทำไมจิตสว่าง ตื่นรู้อยู่ตลอด ลองไปอ่านปฏิปทาของครูบาอาจารย์ดูซีคะ เวลาท่านเกิดสภาวะอย่างนี้ ท่านก็ภาวนากันทั้งคืน เดินกันจนทางมันเตียนเลย..

ที่จริงเราว่ามันเป็นสภาวะธรรมที่ดี เหมือนเหล็กมันกำลังร้อนน่ะ ก็ต้องตีๆๆ ให้ได้รูป

ถ้าไม่ทำต่อเนื่อง บางทีมันก็จะเลยช่วงนาทีทองไป แล้วพอวันหลังเราเข้าใจสภาวะแล้ว ไม่กลัวแล้ว ก็อยากจะทำให้ได้อย่างนี้อีก คราวนี้มันก็จะยากเลย ต้องเพียรมากกว่าเก่าหลายเท่า ถ้าจะเอาดีก็น่าจะลุยต่อไปเลยให้จบสภาวะ

แต่การปรับสมดุลย์ในทางโลกมันยากเนอะ มันต้องไปทำงานตอนเช้า ต้องมีสติพอดีสำหรับการทำงาน การใช้ชีวิตประจำวัน ดังนั้นเพศฆราวาสมันยากตรงนี้ พระยังบอกว่า พระสบายกว่าตรงที่ปฏิบัติได้เต็มที่ การปฏิบัติเป็นงานประจำ ท่านก็ทำกันรวดเดียวได้เลย แต่พวกโยมนี่ติดๆ ดับๆ มันติดนั่นติดนี่ บางทีสภาวะดี๊ดี แต่ว่าต้องเลิก ไปทำงานเสียแล้ว..

ลองตรวจสอบดูว่า อาการที่เป็นนี้มันน่าจะเกิดจากอะไร เกี่ยวกับกายภาพ อาหาร ยา ไม่สบายหรือเปล่า หรือว่าเวลาภาวนาเราพิจารณามากไปไหม แต่เท่าที่เล่ามา ถ้าทำสติมาก บางทีสติมันมาก อินทรีย์ไม่สมดุล มันก็เลยตื่นไม่ยอมหลับเป็นธรรมดา

แต่จะบอกให้ทำสมาธิเพิ่ม ลดสติลง มันก็ทำไม่ได้อีก เพราะว่าฝึกสติดีแล้ว จะให้ทำสมาธิแบบมึนๆ มันก็ไม่ใช่ทาง แล้วมันก็ใช่ว่าจะบังคับกันได้ตามใจ การปรับอินทรีย์ถ้าเราทำไปเรื่อยๆ เขาจะปรับของเขาเอง

ลองดูว่ามันรบกวนชีวิตประจำวันไหม ถ้าไม่รบกวนมาก ก็ปล่อยมันไปตามธรรมชาติของมัน ไม่ต้องกลัว ตามปกติมันไม่อยู่ตลอดหรอกค่ะ เดี๋ยวก็เปลี่ยนแปลง (พอถึงเจอนิวรณ์รุมจะคิดถึงตอนสติตื่นอย่างนี้) มันเป็นสักพักก็จะคลาย ถ้าเราไม่กลัว และรู้ในสภาวะที่เกิด รู้แล้วก็วาง มันเป็นยังไงก็ดูมันไป เดี๋ยวก็ผ่านสภาวะได้เอง

แต่บางคนมันเป็นนาน นานมากๆ อย่างนี้เป็นวิปัสนูอย่างหนึ่งได้ ก็ต้องแก้ไข

ถ้ามันรบกวนชีวิตประจำวันมาก ก็ต้องเลือกว่าอะไรสำคัญกว่า ถ้างานสำคัญก็ต้องผ่อนการปฏิบัติลง อาบน้ำอุ่นฟังเพลงอะไรให้ผ่อนคลาย ดูหนังเพลินๆ มั่งก็ได้

ปกติอานาฯ นี่เป็นตัวช่วยหลับอย่างดีเลย ทีนี้คุณเก่งอานาฯ ทำแล้วตื่น อาจจะต้องหาวิธีอื่นเพื่อช่วยให้พักผ่อนได้บ้าง

อาจารย์เราสอนทำข้อวัตร ปัดกวาดเช็ดถู ทำด้วยความผ่อนคลาย เดินจงกรมให้ผ่อนคลาย ดีกว่าไปสะกดจิต หรือบังคับจิต ลองปล่อยสบายๆ คือวางความกังวลลงก่อน

ลองปรับมาทำสมาธิในช่วงเช้าดู อาจจะดีกว่าทำตอนกลางคืนแล้วไม่หลับ คือกลางคืนเรานอนไปก่อนแล้วตื่นมาทำตอนเช้า อาจจะช่วยแก้ปัญหาได้

ก็ลองพิจารณาดูนะคะ

จากคุณ : chaosy

เขียนเมื่อ : 31 พ.ค. 54 23:10:37