การแสดงธรรมแก่ผู้อื่น ผู้แสดงไม่ึควรตั้งอยู่ในความยินดีหรือยินร้าย

พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๕
สังยุตตนิกาย สคาถวรรค
ปฏิรูปสูตรที่ ๔


            [๔๕๕] ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วอย่างนี้-

            สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ ศาลาหลังหนึ่ง ในพราหมณคามในแคว้นโกศล ฯ
            ก็โดยสมัยนั้นแล พระผู้มีพระภาคแวดล้อมด้วยคฤหัสถ์บริษัทหมู่ใหญ่ทรงแสดงธรรมอยู่ ฯ

            ลำดับนั้น มารผู้มีบาปได้มีความคิดขึ้นว่า พระสมณโคดมนี้แวดล้อมด้วยคฤหัสถ์บริษัทหมู่ใหญ่ ทรงแสดงธรรมอยู่ ถ้ากระไรเราพึงเข้าไปใกล้พระสมณโคดมถึงที่ประทับ เพื่อการกำบังจักษุเถิด ฯ


            [๔๕๖] ลำดับนั้น มารผู้มีบาปเข้าไปใกล้พระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ครั้น
แล้ว จึงทูลถามพระผู้มีพระภาคด้วยคาถาว่า

                         ท่านพร่ำสอนผู้อื่นด้วยสิ่งใด สิ่งนั้นไม่สมควรแก่ท่าน เมื่อ
                         ท่านกล่าวถึงธรรมนั้น อย่าได้ข้องอยู่ในความยินดียินร้าย ฯ

            [๔๕๗] พระผู้มีพระภาคตรัสตอบว่า

                         พระสัมพุทธเจ้ามีปรกติอนุเคราะห์ด้วยจิตอันเกื้อกูล ทรงพร่ำ
                         สอนผู้อื่นด้วยสิ่งใด ตถาคตมีจิตหลุดพ้นจากความยินดียินร้าย
                         ในสิ่งนั้นแล้ว ฯ

            ครั้งนั้นแล มารผู้มีบาปเป็นทุกข์ เสียใจว่า พระผู้มีพระภาคทรงรู้จักเรา
พระสุคตทรงรู้จักเรา ดังนี้ จึงได้หายไปในที่นั้นนั่นเอง ฯ

         

คำอธิบายพระสูตรในอรรถกถาแสดงเนื้อความในส่วนข้อเสียของการแสดงธรรมของผู้แสดงที่ไม่ตั้งจิตอนุเคราะห์หรือเป็นกลางว่า

              บทว่า อนุโรธวิโรเธสุ ได้แก่ ในความยินดียินร้าย.
              บทว่า มา สชฺชิตฺถ ตทาจรํ ได้แก่ อย่ามัวยึดการกล่าวธรรมติดอยู่เลย.
              ด้วยว่า เมื่อท่านกล่าวธรรมกถาอยู่ คนบางพวกถวายสาธุการ ก็เกิดความยินดีในคนพวกนั้น คนบางพวกฟังไม่เคารพ ก็เกิดความยินร้ายในคนพวกนั้น ดังนั้น พระธรรมกถึก ชื่อว่าข้องอยู่ในความยินดียินร้าย ขอท่านอย่าข้องอย่างนั้นเลย มารกล่าวดังนี้.


****************


ปฏิรูปสูตร
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=15&A=3601&Z=3619&pagebreak=0
           
ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=455

จากคุณ	: Serene_Angelic
เขียนเมื่อ	: 5 ส.ค. 54 21:27:17