ไม่เด็ดขาด ไม่ควรกล่าวว่า
"วิทยาศาสตร์ เป็นส่วนหนึ่งของ พุทธศาสนา"
แ้ล้วก็ไม่ (อาจจะ) กล่าวได้ว่า
"พุทธศาสนา เป็นส่วนหนึ่งของ วิทยาศาสตร์"
คำกล่าวเช่นนี้ ไม่ว่าออกมาจากปากของฝ่ายไหน
ก็ดูจะเป็นการยกหาง ยกตน เพื่ออะไรกันครับ...
คห.ที่ 1 ตอบถึงทัศนะในการมองโลกของพุทธศาสนา
ได้ัสั้น และชัดเจนที่สุดแล้ว
หลักนี้ แม้ว่าอรรถกถาจะมาอธิบายให้เป็น นิยาม5
(หากมี18 นิยามผมก็ว่ายังได้เ้ลย)
ซึ่งมันรวมอยู่ในเรื่องของ ธรรมนิยาม ที่เป็นหลักอิทิปปัจจยตา
หากเข้าใจหลักอิทัปปัจจยตา
ก็จะเข้าใจว่า พุทธมีส่วนสอดคล้องกับวิทยาศาสตร์ ในนิยามหนึ่งๆ
ในคัมภีร์พุทธกล่าวเรื่อง จิต กรรม ธรรม ไว้เป็นหลักซะส่วนมาก
ส่วน อุตุนิยาม พีชนิยาม อันข้องด้วยเรื่องของวิทยาศาสตร์
ที่สามารถนับ ชั่ง ตวง วัด ด้วยเครื่องมือได้นั้น พุทธกล่าวไว้เป็นส่วนน้อย
พุทธก็มีหลักการเรื่องของ จิต กรรม ธรรม
ที่ไม่อาจจะกล่าวได้ว่า วิทยาศาสตร์ตามหลังอยู่
เพราะพุทธไมไ่ด้แสดงถึงการหาความจริงเพื่อสิ่งใดๆ
เพื่อเข้าสู่เป้าหมาย คือในกายและใจเพื่อความพ้นจากทุกข์
แต่วิทยาศาสตร์หาความจริงจากกายใจ และจักรวาลเพื่อรู้
และจะสนองความสุข ความปลอดภัย ฯลฯ ให้มนุษย์???
ดังนี้แ้ล้ว คำกล่าวยกหางนั้น ไม่ควรกล่าวอย่างเด็ดขาด
หากเข้าใจในศาสตร์ที่ตนสังกัดกันดีแล้ว : )