ความคิดเห็นที่ 1 http://www.luongta.com/Inside1Html/tha/chapt8.htm อันนี้แถมครับ http://community.thaiware.com/index.php/topic/359164-ol-noe-cooaao-ol-16-aaadhiooaainaanui-eoeaaa/ แก้ไขเมื่อ 10 มี.ค. 55 18:07:14 จากคุณ : Mr.Terran เขียนเมื่อ : 10 มี.ค. 55 18:06:14

ความคิดเห็นที่ 2 เมื่อเจริญสติปัฏฐาน4 จะเกิดสัมมาสมาธิ และ ญาณปัญญา ใน ญาณ16 และ วิปัสสนาญาณ 9 เป็นการแจกแจง ญาณปัญญา อันเป็นผลจากการเจริญสติปัฏฐาน ในอีกมุมมองหนึ่ง  (เท่าที่อ่านพบมา การแจกแจงนี้มาจากสายทางพม่า ถ้าผิดก็ขออภัยด้วยครับ ) หมายเหตุ  ผมไม่เคยอ่านพบเรื่อง ญาณ16 / วิปัสสนาญาณ9 ในพระไตรปิฏกเลย ท่านใดเคยพบ กรุณาบอกที่อยู่ / หัวข้อ ของพระสูตรในพระไตรปิฏกให้ด้วยครับ ขอบคุณครับ จากคุณ : นมสิการ เขียนเมื่อ : 10 มี.ค. 55 18:38:51

ความคิดเห็นที่ 3 หมายเหตุ  ผมไม่เคยอ่านพบเรื่อง ญาณ16 / วิปัสสนาญาณ9 ในพระไตรปิฏกเลย ท่านใดเคยพบ กรุณาบอกที่อยู่ / หัวข้อ ของพระสูตรในพระไตรปิฏกให้ด้วยครับ ขอบคุณครับ จากคุณ : นมสิการ พระสุตตันตปิฎก เล่ม ๒๓ ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค มาติกา http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=31&A=1&Z=94&pagebreak=0 ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=0 จากคุณ : Real~Fine เขียนเมื่อ : 10 มี.ค. 55 19:00:27

ความคิดเห็นที่ 4 เมื่อเจริญสติััปัฏฐาน 4 จะเกิดญาณขึ้นทีละญาณ ไปตามลำดับ เช่น ญาณที่หนึ่งคือรู้ว่าอะไรเป็นรูป อะไรเป็นนาม  เรียกว่านามรูปปริเฉทญาณ  เื่มื่อคล่องแล้วก็จะเกิดญาณที่สองว่า  นามและรูปนั้น มีอะไรเป็นปัจจัย เรียกว่า ปัจจัยปริคคหญาณ  และจะเกิดญาณต่าง ๆ ต่อไปอีกตามลำดับ จนถึงที่สุด เช่น นิพพิททาญาณ คือ ความเบื่อหน่้าย หรือ สังขารุเปขาญาณ คือ ญาณที่วางเฉยในสังขาร เลิกยินดียินร้ายแล้ว จนถึงมรรคญาณ คือญาณที่นำจิตออก จากโลกได้ และผลญาณ ข้อมูลเพิ่มเติม http://nkgen.com/715.htm จากคุณ : Real~Fine เขียนเมื่อ : 10 มี.ค. 55 19:04:17

ความคิดเห็นที่ 5 ก็ใช้สติปัฏฐานทั้ง ๔  มาเป็นจุดหรือเครื่องมือสำหรับใช้ฝึกจิต  ให้จิตมีพลังแก่กล้ามากๆขึ้นจนเข้าถึงระดับวิปัสสนาญาณ จากคุณ : โขตาน เขียนเมื่อ : 10 มี.ค. 55 19:42:11

ความคิดเห็นที่ 6 สติปัฏฐาน 4 เกี่ยวข้องหรือไม่อย่างไรกับ ญาณ 16 ครับ (๑)  เกี่ยวข้อง    --- แบบไหน?  อย่างไร? ---- กำหนดด้วย  ตามหลักฐาน  "ปฐมภูมิ" ---- เพื่อ ความไม่ประมาท คือ ช้วร์  ไม่มั่วนิ่ม น จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 10 มี.ค. 55 20:23:51

ความคิดเห็นที่ 7 ในพระไตรปิฎก ไม่มีที่เป็นคำตรัสของพระพุทธเจ้าตรงๆ เรื่อง ญาณ ๑๖ รวมทั้งชื่อญาณทั้ง ๑๖ จากข้อมูลที่เจอพบว่า พระองค์ตรัสเป็นเพียงคำสอนต่างๆโดยไม่ได้กำหนดคำเรียกเป็นชื่อ ญาณ ซึ่งอาจมีการสรุปเป็นชื่อแต่ละญาณ ในภายหลัง ตัวอย่างเช่น ขันธบรรพ จาก มหาสติปัฏฐานสูตร "ภิกษุพิจารณาเห็นธรรมในธรรม คืออุปาทานขันธ์ ๕ ภิกษุพิจารณาเห็นธรรมในธรรมคืออุปาทานขันธ์ ๕ อย่างไรเล่า ภิกษุในธรรมวินัยนี้ พิจารณาเห็นดังนี้ว่า อย่างนี้รูป อย่างนี้ความเกิดขึ้นแห่งรูป อย่างนี้ความดับแห่งรูป อย่างนี้เวทนา อย่างนี้ความเกิดขึ้นแห่งเวทนา อย่างนี้ ความดับแห่งเวทนา อย่างนี้สัญญา อย่างนี้ความเกิดขึ้นแห่งสัญญา อย่างนี้ความ ดับแห่งสัญญา อย่างนี้สังขาร อย่างนี้ความเกิดขึ้นแห่งสังขาร อย่างนี้ความดับ แห่งสังขาร อย่างนี้วิญญาณ อย่างนี้ความเกิดขึ้นแห่งวิญญาณ อย่างนี้ความดับ แห่งวิญญาณ ดังพรรณนามาฉะนี้ ภิกษุย่อมพิจารณาเห็นธรรมในธรรมภายในบ้าง พิจารณาเห็นธรรมในธรรมภายนอกบ้าง พิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งภายในทั้ง ภายนอกบ้าง พิจารณาเห็นธรรมคือความเกิดขึ้นในธรรมบ้าง พิจารณาเห็นธรรม คือความเสื่อมในธรรมบ้าง พิจารณาเห็นธรรมคือทั้งความเกิดขึ้นทั้งความเสื่อมใน ธรรมบ้าง ย่อมอยู่ อีกอย่างหนึ่ง สติของเธอที่ตั้งมั่นอยู่ว่า ธรรมมีอยู่ ก็เพียง สักว่าความรู้ เพียงสักว่าอาศัยระลึกเท่านั้น เธอเป็นผู้อันตัณหาและทิฐิไม่อาศัย อยู่แล้ว และไม่ถือมั่นอะไรๆ ในโลก ดูกรภิกษุทั้งหลาย อย่างนี้แล ภิกษุ ชื่อว่าพิจารณาเห็นธรรมในธรรมคืออุปาทานขันธ์ ๕ อยู่ ฯ" การพิจารณาเห็นความเกิดขึ้นและเสื่อมไปของ ขันธ์ ๕ คือ อุทยัพพยานุปัสนาญาณ พระสารีบุตรอธิบายข้อธรรมที่ลึกซึ้งต่างๆ เช่นเรื่อง ญาณ http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/item.php?book=31&item=103&items=1&preline=5&pagebreak=0&mode=bracket ............................................................. ญาณ คือ ปัญญาหรือความรู้เรื่องกิเลส รู้จักกิเลส สามารถมองเห็นกิเลสได้ ผมคิดว่าจะรวบรวมว่า ญาณ ๑๖ เป็นคำสอนในพระไตรปิฎกตรงไหนบ้าง แก้ไขเมื่อ 10 มี.ค. 55 21:38:43 จากคุณ : ชนาธิป - พุทธแท้ เขียนเมื่อ : 10 มี.ค. 55 21:05:08

ความคิดเห็นที่ 8              ที่จริงแล้ว สติปัฏฐาน 4 ก็เป็นธรรมในโพธิปักขิยธรรม 37 หรือธรรมอันเป็นฝักฝ่ายแห่งความตรัสรู้.              คำว่า โพธิปักขิยธรรม 37 http://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=โพธิปักขิยธรรม              ส่วนโสฬสญาณ หรือญาณ 16              ความหยั่งรู้ ในที่นี้หมายถึงญาณที่เกิดขึ้นแก่ผู้เจริญวิปัสสนาตามลำดับ ตั้งแต่ต้นจนถึงที่สุด.              คำว่า โสฬสญาณ http://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=โสฬสญาณ              ก็เรียกได้ว่า ปัญญา นั่นเอง.              คำถามว่า                    สติปัฏฐาน 4 เกี่ยวข้องหรือไม่อย่างไรกับ ญาณ 16.              ก็เหมือนถามว่า สติเกี่ยวข้องกับปัญญาอย่างไร?              ตัวอย่าง เช่น              1. นามรูปปริจเฉทญาณ (ญาณกำหนดจำแนกรู้นามและรูป คือ รู้ว่าสิ่งทั้งหลายมีแต่รูปธรรมและนามธรรม และกำหนดแยกได้ว่า อะไรเป็นรูปธรรม อะไรเป็นนามธรรม)              ใจความก็คือ                   กำหนดแยกได้ว่าอะไรเป็นรูปธรรม อะไรเป็นนามธรรม.              ใจความในนามรูปปริจเฉทญาณ ก็สอดคล้องกับเนื้อความ ในพระสูตรชื่อว่า ปริวัฏฏสูตร              ขอยกเนื้อความบางส่วนที่มีใจความเกี่ยวเนื่องกับญาณนี้ดังนี้ :- >>>>>>>>              [๑๑๓] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็รูปเป็นไฉน? คือ มหาภูตรูป ๔ และรูปที่อาศัยมหาภูตรูป ๔. นี้เรียกว่ารูป. ... http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/r.php?B=17&A=1302&w=เป็นไฉน#113 <<<<<<<<              นี้แสดงให้เห็นว่า อะไรเป็นรูปธรรม. >>>>>>>>              [๑๑๔] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็เวทนาเป็นไฉน? เวทนา ๖ หมวดนี้ คือ เวทนาเกิดแต่จักขุสัมผัส เวทนาเกิดแต่โสตสัมผัส เวทนาเกิดแต่ฆานสัมผัส เวทนาเกิดแต่ชิวหาสัมผัส เวทนาเกิดแต่กายสัมผัส เวทนาเกิดแต่มโนสัมผัส. ...              [๑๑๕] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็สัญญาเป็นไฉน?              ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัญญา ๖ หมวดนี้ คือ ความสำคัญในรูป ความสำคัญในเสียง ความสำคัญในกลิ่น ความสำคัญในรส ความสำคัญใน โผฏฐัพพะ ความสำคัญในธรรมารมณ์. ...              [๑๑๖] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็สังขารเป็นไฉน?              ดูกรภิกษุทั้งหลาย เจตนา ๖ หมวดนี้ คือ รูปสัญเจตนา สัททสัญเจตนา คันธสัญเจตนา รสสัญเจตนา โผฏฐัพพสัญเจตนา ธรรมสัญเจตนา. ...              [๑๑๗] ดูกรภิกษุทั้งหลาย วิญญาณเป็นไฉน?              ดูกรภิกษุทั้งหลาย วิญญาณ ๖ หมวดนี้ คือ จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ ชิวหาวิญญาณ กายวิญญาณ มโนวิญญาณ. ... http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/r.php?B=17&A=1302&w=เป็นไฉน#114 <<<<<<<<              นี้แสดงให้เห็นว่า อะไรเป็นนามธรรม. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -              2. ปัจจยปริคคหญาณ (ญาณกำหนดรู้ปัจจัยของนามและรูป คือรู้ว่า รูปธรรมและนามธรรมทั้งหลายเกิดจากเหตุปัจจัยและเป็นปัจจัยแก่กัน อาศัยกัน โดยรู้ตามแนวปฏิจจสมุปบาท ก็ดี ตามแนวกฏแห่งกรรม ก็ดี ตามแนววัฏฏะ 3 ก็ดี เป็นต้น)              ใจความก็คือ                   กำหนดรู้ปัจจัยของนาม และกำหนดรู้ปัจจัยของรูป หรือ                   กำหนดรู้ปัจจัยของรูป และกำหนดรู้ปัจจัยของนาม              ใจความในปัจจยปริคคหญาณ ก็สอดคล้องกับเนื้อความ ในพระสูตรชื่อว่า ปริวัฏฏสูตร              ขอยกเนื้อความบางส่วนที่มีใจความเกี่ยวเนื่องกับญาณนี้ดังนี้ :- >>>>>>>>              ความเกิดขึ้นแห่งรูป ย่อมมีเพราะความเกิดขึ้นแห่งอาหาร ความดับแห่งรูปย่อมมีเพราะความดับแห่งอาหาร http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/r.php?B=17&A=1302&w=เป็นไฉน#113 <<<<<<<<              นี้แสดงให้เห็นว่า อะไรเป็นปัจจัยของรูป. >>>>>>>>              ความเกิดขึ้นแห่งเวทนา ย่อมมีเพราะความเกิดขึ้นแห่งผัสสะ ความดับแห่งเวทนา ย่อมมีเพราะความดับแห่งผัสสะ              ความเกิดขึ้นแห่งสัญญา ย่อมมี เพราะความเกิดขึ้นแห่งผัสสะ ความดับแห่งสัญญา ย่อมมี เพราะความดับแห่งผัสสะ              ความเกิดขึ้นแห่งสังขาร ย่อมมีเพราะความเกิดขึ้นแห่งผัสสะ ความดับแห่งสังขาร ย่อมมี เพราะความดับแห่งผัสสะ              ความเกิดขึ้นแห่งวิญญาณ ย่อมมี เพราะความเกิดขึ้นแห่งนามรูป ความดับแห่งวิญญาณย่อมมี เพราะความดับแห่งนามรูป http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/r.php?B=17&A=1302&w=เป็นไฉน#114     <<<<<<<<              นี้แสดงให้เห็นว่า อะไรเป็นปัจจัยของนาม.              3. สัมมสนญาณ (ญาณกำหนดรู้ด้วยพิจารณาเห็นนามและรูป โดยไตรลักษณ์ คือ ยกรูปธรรมและนามธรรมทั้งหลายขึ้นพิจารณาโดยเห็น ตามลักษณะที่เป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มิใช่ตัวตน)              ใจความก็คือ                   กำหนดรู้ด้วยพิจารณาเห็นนามและรูปโดยไตรลักษณ์ คือไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มิใช่ตัวตน.              ขอยกเนื้อความบางส่วนที่มีใจความเกี่ยวเนื่องกับญาณนี้ดังนี้ :-              เนื้อความในพระสูตรชื่อว่า มหาปุณณมสูตร ตั้งแต่ข้อ 129              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๔  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๖              มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์              มหาปุณณมสูตร http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/sutta_line.php?B=14&A=1980#129                    ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=120 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -              ขอยกเพียง 3 ญาณเบื้องต้นให้พอเป็นแนวทางเท่านั้น ส่วนญาณอื่นๆ ก็ควรพิจารณาโดยนัยนี้ว่า              สติปัฏฐาน 4 เป็นไปเพื่อความปัญญาอันชำแรกกิเลส              พระพุทธพจน์ :-              ดูกรภิกษุทั้งหลาย ในธรรมวินัยนี้ มีการศึกษาไปตามลำดับ มีการกระทำไป ตามลำดับ มีการปฏิบัติไปตามลำดับ มิใช่ว่าจะมีการบรรลุอรหัตผลโดยตรง เปรียบเหมือนมหาสมุทรลาดลุ่มลึกไปตามลำดับ ไม่โกรกชันเหมือนเหว ฉะนั้น              ดูกรภิกษุทั้งหลาย ข้อที่ในธรรมวินัยนี้มีการศึกษาไปตามลำดับ มีการกระทำไป      ตามลำดับ มีการปฏิบัติไปตามลำดับ มิใช่ว่าจะมีการบรรลุอรหัตผลโดยตรง นี้เป็นธรรมอันน่าอัศจรรย์ ไม่เคยมีมาประการที่ ๑ ในธรรมวินัยนี้ ที่ภิกษุทั้งหลายเห็นแล้วๆ พากันยินดีอยู่ในธรรมวินัยนี้ ฯ http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/sutta_line.php?B=25&A=2991#118              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๗  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๙              สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค              ปริวัฏฏสูตร http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/r.php?B=17&A=1302&w=เป็นไฉน#113                   ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=17&i=112              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๑  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๒๓              ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค              ปัญญาวรรค สติปัฏฐานกถา http://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=31&A=10710&Z=10811              หมวดหนังสือธรรมะ              เรื่อง ศีลเป็นอาภรณ์อันประเสริฐ http://84000.org/tipitaka/book/bookpn02.html แนะนำ :-              อ่านและค้นพระไตรปิฎก ๔๕ เล่ม              อรรถกถาชาดกทั้งหมด ๕๔๗ เรื่อง              พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์              พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม     http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/              พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม                สารบัญประเภทธรรม http://84000.org/tipitaka/dic/d_type_index.php?                   หมวดหนังสือธรรมะ http://84000.org/tipitaka/book/              เรื่อง ศีลเป็นอาภรณ์อันประเสริฐ http://84000.org/tipitaka/book/bookpn02.html              เรื่อง สิ่งที่เป็นมงคล (มงคล ๓๘) http://84000.org/tipitaka/book/bookpn06.html              เรื่อง ทานที่มีผลมาก มีอานิสงส์มาก http://84000.org/tipitaka/book/bookpn01.html จากคุณ : ฐานาฐานะ เขียนเมื่อ : 10 มี.ค. 55 21:47:42

ความคิดเห็นที่ 9 อนุโมทนาสาธุครับ คุณฐานานะ จะช่วยยกข้อมูล ในส่วนของญาณ ๑๖ ที่มีในปฏิสัมภิทามรรค มาแสดงประกอบไว้ในกระทู้นะครับ ------------------------------------------------------------------- พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๑  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๒๓ ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค ------------------------------------------------------------------- (ญาณที่ 1 คือปัญญากำหนดรู้ในนามและรูป ขันธ์ ๕ ต่างๆ มีแสดงมากมายหลายแห่งในพระไตรปิฎก ดังตัวอย่างที่คุณฐานาฐานะยกมาแสดงไว้ให้ดู) ญาณที่ 2 http://84000.org/tipitaka/read/?31/94-98 ญาณที่ 3 http://84000.org/tipitaka/read/?31/99-102 ญาณที่ 4 http://84000.org/tipitaka/read/?31/103-111 ญาณที่ 5 http://84000.org/tipitaka/read/?31/112-114 ญาณที่ 6 - 8 http://84000.org/tipitaka/read/?31/115-119 ญาณที่ 9 - 12 http://84000.org/tipitaka/read/?31/120-135 ญาณที่ 13 http://84000.org/tipitaka/read/?31/136-142 ญาณที่ 14 http://84000.org/tipitaka/read/?31/143-147 ญาณที่ 15 http://84000.org/tipitaka/read/?31/148-151 ญาณที่ 16 http://84000.org/tipitaka/read/?31/152-159 จากคุณ : ชาวมหาวิหาร เขียนเมื่อ : 10 มี.ค. 55 22:02:59

ความคิดเห็นที่ 10 ขอบคุณทุกท่านที่ร่วมแสดงความคิดเห็นครับ สรุปตามที่เข้าใจตามที่ท่าน ฐานาฐานะ ชี้แจง คือ สติปัฏฐาน 4 เกี่ยวข้องหรือไม่อย่างไรกับ ญาณ 16.             ก็เหมือนถามว่า สติเกี่ยวข้องกับปัญญาอย่างไร? จริงๆ แล้ว ก็ต้องศึกษาเข้าใจองค์โดยรวมของ โพธิปักขิยธรรม 37 ด้วยใช่มั้ยครับ เป็นทางปฏิบัติ ที่ทำให้เกิดมรรคผล(ปัญญา) แล้วในทางปฏิบัติจริง ต้องใช้ความเพียรในการฝึก "กำลัง" ของสติ เท่าไหร่ จึงจะสัมฤทธิ์ผลครับ จากคุณ : Nirvanastream.com (สวรรค์รำไร) เขียนเมื่อ : 10 มี.ค. 55 23:44:35

ความคิดเห็นที่ 11 สติปัฏฐาน เป็นวิธีการปฏิบัติน่ะครับ ส่วน ญาณ 16 เหมือนตัวบอกระดับพัฒนาการทางการภาวนาด้านปัญญา (จริงๆ ตรงนี้ บางท่านบอกว่า ระดับญาณไม่จำเป็นต้องเรียง ก็อาจจะมองว่า ท่านแจกแจกอาการหรือสภาวะตรงนั้นให้เห็นว่ามีแบบไหนบ้าง) เหมือน การเดินทางจากกรุงเทพฯไปเชียงใหม่ ได้โดยรถส่วนตัว หรือรถบัส หรือรถไฟ  อันนี้คือวิธีการเดินทางไป ส่วน การผ่านจังหวัดโน้นจังหวัดนี้ คือ จุดในแผนที่ระหว่างทางเดินทางว่าจะผ่านตรงไหนบ้างครับ จากคุณ : ป้อม (Bgate) เขียนเมื่อ : 11 มี.ค. 55 00:31:15

ความคิดเห็นที่ 12              ตอบ คุณสวรรค์รำไร เจ้าของกระทู้ ความคิดเห็นที่ 10 เขียนเมื่อ : 10 มี.ค. 55 23:44:35              คำถามว่า                    จริงๆ แล้ว ก็ต้องศึกษาเข้าใจองค์โดยรวมของโพธิปักขิยธรรม 37                       ด้วยใช่มั้ยครับ เป็นทางปฏิบัติที่ทำให้เกิดมรรคผล (ปัญญา)              ตอบว่า ถูกต้องครับ [พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๐ ข้อ ๑๐๗]              แต่ไม่ควรคิดว่า เมื่อเจริญสติปัฏฐาน 4 จะไม่ได้เจริญสัมมัปปธาน 4 เพราะเหตุว่า เมื่อเจริญสติปัฏฐาน 4 ก็ย่อมต้องปรารภความเพียร หรือสัมมัปปธาน 4 เช่นกัน และเป็นการเจริญวิริยสัมโพชฌงค์ด้วย มิใช่สติสัมโพชฌงค์อย่างเดียว และเป็นการเจริญสัมมาวายามะด้วย มิใช่เจริญสัมมาสติอย่างเดียว.              แต่เพื่อไม่ให้สับสนว่า ควรเจริญอะไร ตอบว่าควรเจริญทั้งหมด เพียงแต่ควรรู้ความหมาย (อรรถ) ของหมวดธรรมนั้นๆ ก่อน.              อีกประการหนึ่ง สติปัฏฐาน 4 ควรพิจารณาว่า เป็นอารมณ์โคจร [สกุณัคฆีสูตร ว่าด้วยอารมณ์โคจร] คือเป็นสิ่งที่ควรพิจารณาเป็นอารมณ์ ส่วนรายละเอียดควรศึกษาในพระสูตรชื่อว่า มหาสติปัฏฐานสูตร.              คำถามว่า                    แล้วในทางปฏิบัติจริง                    ต้องใช้ความเพียรในการฝึก "กำลัง" ของสติเท่าไหร่                    จึงจะสัมฤทธิ์ผลครับ              ตอบว่า ความสัมฤทธิ์ผล ก็มีหลายระดับ โดยสูงสุดก็คืออาสวักขยญาณ.              แต่อย่างไรก็ตาม จะขอยกตัวอย่างเพื่อให้เห็นความสัมฤทธิ์ผล ในระหว่างๆ ดังนี้ :-              คุณพิจารณาพระสูตรชื่อว่า สัญญาสูตรที่ ๒ [ลิงค์ด้านล่าง] และทดลองพิจารณาสัญญาใดสัญญาหนึ่ง ด้วยความเพียรฝึกฝนเต็มที่ และเทียบผลจากความพากเพียรนั้นได้เอง              นี้เป็นความสัมฤทธิ์ผลในระหว่างๆ หรือในพระสูตร คือคำว่า ผลแห่งภาวนาของเราถึงที่แล้ว.              แต่หากจะกล่าวถึงความสัมฤทธิ์ผลสูงสุด คือการทำอาสวะให้สิ้นไป ต้องใช้เพียรในการฝึกฝนตราบถึงการบรรลุผลเลยทีเดียว นี้ไม่ใช่เล่นคำ แต่กล่าวตามนัยแห่งนาวาสูตร [ลิงค์ด้านล่าง]              แต่อย่างไรก็ตาม ถ้าแม้ไม่บรรลุคุณวิเศษอะไรเลยในชาตินี้ ก็ไม่ควรคิดว่า ความเพียรความพยายามของเราไร้ผล เพราะมีผลในสัมปรายภพด้วย [อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต มหาวรรคที่ ๕]              ลิงค์ที่ให้ไว้นี้ ดูแล้วอาจจะมาก แต่ว่ามีประโยชน์ครับ.              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๐  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๒              ทีฆนิกาย มหาวรรค              ข้อ ๑๐๗              [๑๐๗] ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคเสด็จเข้าไปยังอุปัฏฐานศาลาประทับนั่ง บนอาสนะที่เขาจัดถวาย ครั้นพระผู้มีพระภาคประทับนั่งแล้วรับสั่งกะภิกษุทั้งหลายว่า              ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรมเหล่าใดที่เราแสดงแล้วด้วยปัญญาอันยิ่ง ธรรมเหล่านั้น พวกเธอเรียนแล้ว พึงส้องเสพ พึงให้เจริญ พึงกระทำให้มากด้วยดี โดยประการที่พรหมจรรย์นี้จะพึงยั่งยืน ดำรงอยู่ได้นาน เพื่อประโยชน์ของชน เป็นอันมาก เพื่อความสุขของชนเป็นอันมาก เพื่ออนุเคราะห์โลก เพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล เพื่อความสุขของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ก็ธรรมที่เราแสดงแล้ว ด้วยปัญญาอันยิ่ง ... เหล่านั้นเป็นไฉน คือสติปัฏฐาน ๔ สัมมัปปธาน ๔ อินทรีย์ ๕ พละ ๕ โพชฌงค์ ๗ มรรคมีองค์ ๘              ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรมเหล่านี้แลที่เราแสดงแล้วด้วยปัญญาอันยิ่ง ... ฯ http://84000.org/tipitaka/read/?10/107+2              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๕  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๗              ขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ-ธรรมบท-อุทาน-อิติวุตตกะ-สุตตนิบาต              กัลยาณสูตร http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=25&A=6423&Z=6452                            ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=277              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๙  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๑              สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค              อากาสสูตร http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=19&A=1713&Z=1731                            ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=19&i=282              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๓  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๕              อังคุตตรนิกาย สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต              สัญญาสูตรที่ ๒ http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/r.php?B=23&A=1076&w=ผลแห่งภาวนาของเราถึงที่แล้ว                  ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=23&i=46              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๗  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๙              สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค              นาวาสูตร ว่าด้วยการสิ้นและไม่สิ้นไปแห่งอาสวะ http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=17&A=3354&Z=3406                            ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=17&i=260              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๙  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๑              สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค              สกุณัคฆีสูตร ว่าด้วยอารมณ์โคจร http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=19&A=3987&Z=4018                            ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=19&i=698              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๐  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๒              ทีฆนิกาย มหาวรรค              มหาสติปัฏฐานสูตร http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/sutta_line.php?B=10&A=6257                            อรรถกถา http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=273              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๑  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๓              อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต              มหาวรรคที่ ๕ http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=21&A=4991&Z=5844                            ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=191              หมวดหนังสือธรรมะ              เรื่อง ศีลเป็นอาภรณ์อันประเสริฐ http://84000.org/tipitaka/book/bookpn02.html แนะนำ :-              อ่านและค้นพระไตรปิฎก ๔๕ เล่ม              อรรถกถาชาดกทั้งหมด ๕๔๗ เรื่อง              พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์              พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม     http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/              พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม                สารบัญประเภทธรรม http://84000.org/tipitaka/dic/d_type_index.php?                   หมวดหนังสือธรรมะ http://84000.org/tipitaka/book/              เรื่อง ศีลเป็นอาภรณ์อันประเสริฐ http://84000.org/tipitaka/book/bookpn02.html              เรื่อง สิ่งที่เป็นมงคล (มงคล ๓๘) http://84000.org/tipitaka/book/bookpn06.html              เรื่อง ทานที่มีผลมาก มีอานิสงส์มาก http://84000.org/tipitaka/book/bookpn01.html จากคุณ : ฐานาฐานะ เขียนเมื่อ : 11 มี.ค. 55 02:17:47

ความคิดเห็นที่ 13              ซ้ำ เหมือนความคิดเห็นที่ 12 ข้างบน แก้ไขเมื่อ 13 มี.ค. 55 00:52:44 จากคุณ : ฐานาฐานะ เขียนเมื่อ : 11 มี.ค. 55 04:39:24

ความคิดเห็นที่ 15              ตอบ คุณสวรรค์รำไร เจ้าของกระทู้ ความคิดเห็นที่ 10 เขียนเมื่อ : 10 มี.ค. 55 23:44:35              ตอบไปหลายครั้ง แต่โพสต์ถูกลบ (ไม่ทราบสาเหตุ) จากคุณ : ฐานาฐานะ เขียนเมื่อ : 11 มี.ค. 55 05:17:12

ความคิดเห็นที่ 17              ซ้ำ เหมือนความคิดเห็นที่ 12 ข้างบน แก้ไขเมื่อ 13 มี.ค. 55 00:52:27 จากคุณ : ฐานาฐานะ เขียนเมื่อ : 11 มี.ค. 55 15:02:42

ความคิดเห็นที่ 19 ขอบคุณท่าน ฐานาฐานะมากครับ สงสัยระบบเวปคงรวน ไม่รู้ว่าชีวิตพรุ่งนี้จะเกิดอะไรขึ้น แม้แต่เว็ปพันทิพก็ยังไม่เที่ยง...อิอิ ช่วงนี้ชีวิตผมเหมือนอะไรถาโถมมาเยอะ ทำให้รู้ว่าที่ผ่านมาเราได้ใส่ใจที่จะปฏิบัติน้อยเหลือเกิน คำว่าทางสายกลาง(ตามที่คิดเอาเอง) เอาเข้าจริงดูแล้วแทบไม่ได้ทำอะไรเลยมากกว่า ^^" ศึกษาอ่านรู้แค่ไหน ก็ไม่สู้รู้เท่าปฏิบัติจริงๆ จังๆ สักที มัวแต่อ่านตำราว่ายน้ำไปก็เท่านั้น สู้โดดลงไปว่ายน้ำจริงเลยให้มันรู้กันไปซักตั้งนึง จากคุณ : Nirvanastream.com (สวรรค์รำไร) เขียนเมื่อ : 11 มี.ค. 55 22:58:30

ความคิดเห็นที่ 20 สติปัฏฐาน 4 เกี่ยวข้องหรือไม่อย่างไรกับ ญาณ 16 ครับ ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// สติปัฏฐาน 4 " ตามที่  พระพุทะเจ้าตรัส" --เอง -- คือ   (๑) สติปัฏฐานสี่ ย่อมบริบูรณ์ เมื่อ อานาปานสติบริบูรณ์ (ขั้น อนาคามี บรรลุ อรหันต์) (๒) โพชฌงค์ ๗ ย่อมบริบูรณ์ เมื่อสติปัฏฐานสี่บริบูรณ์ (ขั้น อนาคามี บรรลุ อรหันต์) (๓) อานิสงส์  ๗ อย่าง ของ อานาปานสติ  คือ บรรลุอรหันต์ทันที  หรือ ไม่ ก้ในกาลมรณะ  อีก ๕  คือ บรรลุ อนาคามิผล  ตามชื่อนั้นๆ (ก่อน กาลมรณะ)                                       ยังหาไม่พบ พระพุทธวจนะ  ตรัส "ญาณ ๑๖"  --- ตามที่พระเถระครั้งปฐมสังคายนา รักษา "จากพระโอษฐ์"  มา ********************************************************* ประเด็น เกี่ยวข้องหรือไม่อย่างไรกับ ญาณ 16 ครับ ก็  ใคร บัญญัติ ญาณ 16 ละครับ  ในเมื่อ  พระพุทธเจ้า  ไม่ได้ ตรัสไว้ ? //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// สรุป ไม่เห็น มีอะไร ลึกลับ ฯ ในเมื่อ พระพุทธภาษิต  ของพระพุทธเจ้า  ยัง คงดำรงอยู่ จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 13 มี.ค. 55 08:32:37

ความคิดเห็นที่ 21 ความคิดเห็นที่ 19              ขอบคุณท่าน ฐานาฐานะมากครับ สงสัยระบบเวปคงรวน ไม่รู้ว่าชีวิตพรุ่งนี้จะเกิดอะไรขึ้น แม้แต่เว็ปพันทิพก็ยังไม่เที่ยง...อิอิ              ช่วงนี้ชีวิตผมเหมือนอะไรถาโถมมาเยอะ ทำให้รู้ว่าที่ผ่านมาเราได้ใส่ใจที่จะปฏิบัติน้อยเหลือเกิน คำว่าทางสายกลาง(ตามที่คิดเอาเอง) เอาเข้าจริงดูแล้วแทบไม่ได้ทำอะไรเลยมากกว่า ^^"              ศึกษาอ่านรู้แค่ไหน ก็ไม่สู้รู้เท่าปฏิบัติจริงๆ จังๆ สักที              มัวแต่อ่านตำราว่ายน้ำไปก็เท่านั้น สู้โดดลงไปว่ายน้ำจริงเลยให้มันรู้กันไปซักตั้งนึง จากคุณ : Nirvanastream.com (สวรรค์รำไร) เขียนเมื่อ : 11 มี.ค. 55 22:58:30              ตอบคุณสวรรค์รำไร ความคิดเห็นที่ 19              คำว่า                     สู้โดดลงไปว่ายน้ำจริงเลยให้มันรู้กันไปซักตั้งนึง.              ตอบว่า แนะนำสัญญาสูตรที่ ๒ ลิงค์ด้านล่าง.              คำว่า                     ศึกษาอ่านรู้แค่ไหน ก็ไม่สู้รู้เท่าปฏิบัติจริงๆ จังๆ สักที                     มัวแต่อ่านตำราว่ายน้ำไปก็เท่านั้น              ตอบว่า ควรพิจารณาว่า การอ่านหรือการศึกษาพระไตรปิฎก ก็คือการฟังธรรมนั่นเอง การฟังธรรมมีอานิสงส์ 5 ประการ.              อีกประการหนึ่ง การฟังธรรม ก็เป็นทางได้สดับกถาอันเป็นไป เพื่อขัดเกลากิเลส อันเป็นไปเพื่อความแก่กล้าแห่งเจโตวิมุติที่ยังไม่แก่กล้า นั่นเอง ดังนั้นจึงเห็นว่า คุณสวรรค์รำไรควรเลื่อมใสการฟังธรรม.              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๒  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๔              อังคุตตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต              ธัมมัสสวนสูตร              [๒๐๒] ดูกรภิกษุทั้งหลาย อานิสงส์ในการฟังธรรม ๕ ประการนี้              ๕ ประการเป็นไฉน คือ                   ผู้ฟังย่อมได้ฟังสิ่งที่ยังไม่เคยฟัง ๑                   ย่อมเข้าใจชัดสิ่งที่ได้ฟังแล้ว ๑                   ย่อมบรรเทาความสงสัยเสียได้ ๑                   ย่อมทำความเห็นให้ตรง ๑                   จิตของผู้ฟังย่อมเลื่อมใส ๑              ดูกรภิกษุทั้งหลาย อานิสงส์ในการฟังธรรม ๕ ประการนี้แล ฯ              จบสูตรที่ ๒ http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=22&A=5757&Z=5763                            ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=202              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๓  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๕              อังคุตตรนิกาย สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต              เมฆิยสูตร http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/r.php?B=23&A=7531&w=เพื่อความแก่กล้าแห่งเจโตวิมุติที่ยังไม่แก่กล้า                 ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=23&i=207              พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๓  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๕              อังคุตตรนิกาย สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต              สัญญาสูตรที่ ๒ http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=23&A=1076&Z=1220              ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=23&i=46              หมวดหนังสือธรรมะ              เรื่อง ศีลเป็นอาภรณ์อันประเสริฐ http://84000.org/tipitaka/book/bookpn02.html แนะนำ :-              อ่านและค้นพระไตรปิฎก ๔๕ เล่ม              อรรถกถาชาดกทั้งหมด ๕๔๗ เรื่อง              พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์              พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม     http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/              พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม                สารบัญประเภทธรรม http://84000.org/tipitaka/dic/d_type_index.php?                   หมวดหนังสือธรรมะ http://84000.org/tipitaka/book/              เรื่อง ศีลเป็นอาภรณ์อันประเสริฐ http://84000.org/tipitaka/book/bookpn02.html              เรื่อง สิ่งที่เป็นมงคล (มงคล ๓๘) http://84000.org/tipitaka/book/bookpn06.html              เรื่อง ทานที่มีผลมาก มีอานิสงส์มาก http://84000.org/tipitaka/book/bookpn01.html แก้ไขเมื่อ 13 มี.ค. 55 18:53:47 จากคุณ : ฐานาฐานะ เขียนเมื่อ : 13 มี.ค. 55 18:41:08