อานนท์ ! ก็คำนี้ว่า วิญญาณมี เพราะปัจจัยคือนามรูป ดังนี้, |
เช่นนี้แล เป็นคำที่เรากล่าวแล้ว. |
|
อานนท์ ! ความข้อนี้ เธอต้องทราบอธิบายโดยปริยายดังต่อไปนี้ |
ที่ตรงกับหัวข้อที่เรากล่าวไว้แล้วว่า วิญญาณมี เพราะปัจจัยคือนามรูป |
|
อานนท์ ! ถ้าหากว่าวิญญาณ จักไม่ได้มีที่ตั้งที่อาศัยในนามรูป แล้วไซร้; |
ความเกิดขึ้นพร้อมแห่งทุกข์คือ ชาติ ชรา มรณะ ต่อไป จะมีขึ้นมาให้เห็นได้ไหม ? |
ข้อนั้น หามิได้พระเจ้าข้า ! |
|
อานนท์ ! เพราะเหตุนั้นแหละ ในเรื่องนี้, |
นั่นแหละคือเหตุ, นั่นแหละ คือนิทาน, นั่นแหละคือสมุทัย, |
นั่นแหละคือปัจจัยของวิญญาณ; นั่นคือ นามรูป. |
|
อานนท์ ! ด้วยเหตุเพียงเท่านี้ |
สัตว์โลก จึงเกิดบ้าง จึงแก่บ้าง |
จึงตายบ้าง จึงจุติบ้าง จึงอุบัติบ้าง : |
คลองแห่งการเรียก (อธิวจน) ก็มีเพียงเท่านี้, |
คลองแห่งการพูดจา (นิรุตฺติ) ก็มีเพียงเท่านี้, |
คลองแห่งการบัญญัติ (ปญฺญตฺติ) ก็มีเพียงเท่านี้, |
เรื่องที่จะต้องรู้ด้วยปัญญา (ปญฺญาวจร) ก็มีเพียงเท่านี้, |
ความเวียนว่ายในวัฏฏะ ก็มีเพียงเท่านี้: |
นามรูปพร้อมทั้งวิญญาณตั้งอยู่ |
เพื่อการบัญญัติซึ่งความเป็นอย่างนี้ |
(ของนามรูปกับวิญญาณ นั่นเอง). |
|
#มหา. ที. ๑๐/๖๗/๕๘. |