ตอบคำถาม คุณ ธรรมสถิต เพิ่มเติมจากคุณหมาชายหาดนะครับ
การดื่มสุรานั้นอนุโลมเข้าในกาเมสุมิฉาจาร และอกุศลกรรมบท ๑๐ ได้ คือ
- เมื่อดื่มเพื่อความเพลิดเพลิน ยังไม่ได้ทำทุจริตทางกายวาจาใดๆ
ในขั้นนี้ก็จัดว่า เป็นกาเมสุมิฉาจาร (กาเมสุ + มิจฺฉาจาโร) ได้
เพราะ มีการประพฤติผิด ยินดีในกามคุณอารมณ์
อันได้แก่ รสารมณ์ โผฏฐัพพารมณ์ที่เกี่ยวกับการเสพสุรา
- เมื่อดื่มสุราจนมึนเมาแล้ว สิ่งทุจริตต่างๆที่เคยละอาย ก็กลับไม่ละอาย
ที่เคยเกรงกลัวต่อบาป ก็ไม่เกรงกลัวต่อบาป ดังนั้นเมื่อได้ดื่มสุราแล้ว
ทำผิดอกุศลกรรมบถ ๑๐ ข้อใด ก็ย่อมสงเคราะห์ลงในข้อนั้นในตัวอยู่แล้ว
เพราะเป็นการช่วยอุปการะให้อกุศลกรรมบทนั้นๆสำเร็จลง เช่น
เมื่อดื่มสุราแล้ว ฆ่าสัตว์ การดื่มสุรานั้นก็สงเคราะห์เข้าในข้อปาณาติบาต
เมื่อดื่มแล้ว ลักทรัพย์ ก็สงเคราะห์เข้าในข้อ อทินนาทาน
เมื่อดื่มแล้ว ประพฤติผิดลูกเมีย ก็สงเคราะห์เข้าในข้อ กาเมสุมิจฉาจาร
เมื่อดื่มแล้ว พูดโกหก ก็สงเคราะห์เข้าในข้อ มุสาวาจา
เมื่อดื่มแล้ว พูดส่อเสียด ก็สงเคราะห์เข้าในข้อ ปิสุนาวาจา
เมื่อดื่มแล้ว พูดหยาบคาย ก็สงเคราะห์เข้าในข้อ ผรุสวาจา
เมื่อดื่มแล้ว พูดเพ้อเจ้อ ก็สงเคราะห์เข้าในข้อ สัมผัปปลาปา
เมื่อดื่มแล้ว เพ่งเล็งอยากได้ของเขา ก็สงเคราะห์เข้า อภิชฌา
เมื่อดื่มแล้ว เกิดคิดร้ายผู้อื่น ก็สงเคราะห์เข้าในข้อ พยาบาท
เมื่อดื่มแล้ว เห็นผิดจากทำนองคลองธรรม ก็สงเคราะห์เข้า มิจฉาทิฏฐิ
เพราะเหตุว่า การดื่มสุรานี้สงเคราะห์เข้าใน อกุศลกรรมบถได้ทั้ง ๑๐ เช่นนี้
พระพุทธองค์ จึงไม่ได้แสดงไว้โดยเฉพาะในอกุศลกรรมบถ ๑๐
____________________________
ในมูลฎีกาแสดงไว้ว่า
ตสฺส สภาคตฺเตน มิจฺฉาจาเร,
อุปการกตฺเตน ทสสุปิ กมฺมปเถสุ อนุปฺปเวโส โหติ
“การดื่มสุรานี้อนุโลมเข้าในกาเมสุมิจฉาจาร เพราะมีสภาพ
เหมือนกับกาเมสุมิจฉาจาร และอนุโลมเข้าในอกุศลกรรมบถ ๑๐
ด้วย เพราะเป็นการช่วยอุปการะให้กุศลกรรมบถ ๑๐ สำเร็จลง”
____________________________
ในวิภาวนีฏีกา และปฏิสัมภิทามรรคฏีกา ก็ได้กล่าวไว้ว่า
สุราปานํปิ เอตฺเถว สงฺคยฺหตีติ วทนฺติ รสสงฺขาเตสุ กาเมสุมิจฺฉาจารภาวโต
“อาจารย์ทั้งหลายกล่าวว่า การดื่มสุราก็สงเคราะห์เข้า
ในกาเมสุมิจฉาจาร เพราะมีการประพฤติผิดในกามคุณ คือ รสารมณ์”
สุราปานํ หิ มทสฺส ปจฺจโย, มโท อปฺญฺญปถสฺส โหติ
“การดื่มสุราเป็นเหตุแห่งความเมา ความเมานี้เป็นเหตุแห่งการกระทำอกุศลกรรมบถ ๑๐”
____________________________
(การอธิบายความนี้ ได้สรุปความตามนัย ที่แสดงไว้ใน ปรมัตโชติกะ มหาอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ปริเฉทที่ ๕)
แก้ไขเมื่อ 28 มี.ค. 55 00:23:09