ความคิดเห็นที่ 1 ภวังค์ จิตไม่ึขึ้นวิถีครับ เทียบไปแล้วก็เหมือนคนนอนหลับ หรือคนที่สลบ ไม่รับรู้อะไร ต่างจากสมาธิ ที่จิตนิ่งเป็นอารมณ์เดียว เอกัคคตารมณ์ แก้ไขเมื่อ 02 เม.ย. 55 00:18:32 แก้ไขเมื่อ 02 เม.ย. 55 00:18:10 จากคุณ : chohokun เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 00:17:57

ความคิดเห็นที่ 2 <div>สมาธิเนี่ย จะมีสติรู้ตัวว่า ตอนนี้ตัวเองทำอะไรอยู่ นั่งอยู่หรือนอนอยู่ และตอนนี้อยู่ที่ไหน ชื่ออะไร อายุเท่าไหร่ ทำงานอะไร วันนี้วันที่เท่าไหร่ แต่คนตกภวังค์จะไม่รู้เรื่องพวกนี้ เป็นแค่ภาวะที่ประสาทสัมผัสไม่ได้ประสานกับกายเนื้อแล้ว(เช่น เห็นภาพโดยไม่ต้องใช้ตา รู้สึกถึงสัมผัสทางกายโดยไม่ต้องมีใครมาแตะตัวจริงๆ ได้ยินเสียงโดยไม่ต้องมีเสียงจริงๆอยู่รอบๆตัว) แต่จะไม่รู้ว่าวันนี้วันที่เท่าไหร่ ไม่รู้ว่ากายเนื้อตัวเองตอนนี้นั่งหรือนอน(เพราะคิดว่าสิ่งที่เห็นอยู่เป็นเรื่องจริง) ไม่รู้ว่าตัวเองกำลังทำอะไรอยู่ที่ไหน หรือจะพูดสั้นๆก็คือ ต่างกันที่ "สติ" แก้ไขเมื่อ 02 เม.ย. 55 00:30:14 แก้ไขเมื่อ 02 เม.ย. 55 00:29:40 จากคุณ : Gretchen เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 00:28:05

ความคิดเห็นที่ 3 ภวังค์ ก็มาจาก ภวะ + องค์   ภวังคจิต ก็คือ จิตเป็นองค์รักษาภพไว้ เวลาหลับสนิท ก็จะมีแต่ ภวังคจิต เกิดดับสืบกันไป ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ............. (ในหนึ่งชั่วลัดมือเกิดจิตนี้เป็นแสนล้านโกฏิขณะเกิดดับสืบต่อกันไป) พอมีคนมาเรียกปลุกให้ตื่น ก็เกิดวิถีจิต ขึ้นมา ให้รับรู้ทางเสียงนั้น เช่น ....... ภ ภ ภ [ ตี น ท ป โสตะ สํ สัน วุ ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ  (เกิดวิถีนี้เป็นพันหมื่นแสนล้านรอบในชั่วขณะนั้น) เมื่อพิจารณาคิดหรือกำหนดรู้พิจารณาทางใจก็จะเป็นวิถีจิตทางใจคือ ....... ภ ภ ภ [ น ท มโน ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ  (เกิดวิถีนี้เป็นพันหมื่นแสนล้านรอบในชั่วขณะนั้น) ตรงช่วงวิถีจิตในกรอบ [    ]   ก็คือจิตขึ้นวิถี ตามที่คุณ chohokun ได้ช่วยตอบไว้ใน #1 นั่นเอง _______________________________________________ เวลาที่ ง่วง เหม่อ วูบ ไป ก็คือ จิตไม่ขึ้นสู่วิถีไม่รับอารมณ์ จะมีแต่ ภ ภ ภ ภ ภ ภ ภ .....  คือภวังคจิต เกิดดับสืบต่อกันไปในขณะนั้น _______________________________________________ ส่วน เวลาที่เจริญความเพียร เจริญสติ สมาธิ      ตัวสมาธินี้หมายเอา เอกกัคคตาที่เกิดใน มหากุศลจิต ใน ชวนะจิต ๗ ในวิถี จิตนั้นเอง คือตรง  ช ช ช ช ช ช ช  ใน กรอบ [    ]  นี้ เช่น  ... ภ ภ ภ [ ตี น ท ป วิ สํ สัน วุ  ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ ... ภ ภ ภ [ ตี น ท ป วิ สํ สัน วุ  ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ ... ภ ภ ภ [ ตี น ท ป วิ สํ สัน วุ  ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ .... ภ ภ ภ [ น ท มโน  ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ  .... ภ ภ ภ [ น ท มโน  ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ  .... ภ ภ ภ [ น ท มโน  ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ  จากคุณ : ชาวมหาวิหาร เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 00:38:44

ความคิดเห็นที่ 4 (รูปประกอบ) เมื่อจิตขึ้นสู่วิถี เกิดวิถีจิต รับอารมณ์ต่างๆ ดังรูป แก้ไขเมื่อ 02 เม.ย. 55 00:42:12 จากคุณ : ชาวมหาวิหาร เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 00:39:51

ความคิดเห็นที่ 5 อือ ...ตามคห. บนๆนั่นแหละ   ทุกๆคนตอบไว้ดีแล้ว   ตามนั้น... จากคุณ : โขตาน เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 01:01:05

ความคิดเห็นที่ 6 ตามที่ทุกท่านตอบครับ เห็นด้วยว่าตอบกันดีๆแล้วทุกท่าน ภวังคจิต เป็นจิตที่เกิดขึ้นได้โดยไม่อาศัยทวารใดๆ ไม่ว่าจะเป็น ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เป็น ทวารวิมุติ แปลว่าพ้นจากทวาร ภวังคจิตเป็นจิตประเภทเดียวกับปฏิสนธิจิต (จิตตอนที่เราเกิด) และเป็นจิตประเภทเดียวกับจุติจิต (จิตตอนที่เราตาย) จิต ทั้ง 3 ดวงนี้ มีอารมณ์เดียวกัน เป็นจิตชนิดเดียวกัน เพียงแต่ทำหน้าที่หรือทำกิจต่างเวลากัน ปฏิสนธิจิตทำหน้าที่เกิด ภวังคจิตทำหน้าที่รักษาภพชาติ จุติจิตทำหน้าที่ตาย แต่จิตทั้ง 3 ก็ไม่อาศัยทวารในการเกิดเหมือนๆกัน เป็นจิตประเภทที่เรียกว่า ทวารวิมุตตจิต อารมณ์ของภวังคจิต เป็นอารมณ์จากอดีตชาติ เมื่อเป็นอารมณ์จากอดีตชาติ จึงไม่ต้องอาศัยอารมณ์ในปัจจุบันที่เกิดทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ส่วนอารมณ์ของสมาธิเป็นปัจจุบันอารมณ์ที่อาศัยทวารในการเกิด โดยเกิดทางใจ (มโนทวาร) ผิดถูกอย่างไรต้องขออภัยล่วงหน้าด้วยครับ จากคุณ : คืนวันอันแสนดี เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 03:02:09

ความคิดเห็นที่ 7 เอ่อ จะรบกวนมั้ยอะคะ คือเราเห็นแผนผังคำย่อแบบนี้ ประมาณ 2-3 ครั้งได้ ... ภ ภ ภ [ ตี น ท ป วิ สํ สัน วุ  ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ ... ภ ภ ภ [ ตี น ท ป วิ สํ สัน วุ  ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ ... ภ ภ ภ [ ตี น ท ป วิ สํ สัน วุ  ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ .... ภ ภ ภ [ น ท มโน  ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ .... ภ ภ ภ [ น ท มโน  ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ .... ภ ภ ภ [ น ท มโน  ช ช ช ช ช ช ช ต ต ] ภ ภ ภ มันย่อมาจากคำอะไรเหรอคะ หรือถ้ามันต้องอธิบายเยอะ หรือเคยมีคนอธิบายไว้แล้ว ก็รบกวนบอกที่มาก็ได้ค่ะ ไว้เราไปหาอ่านต่อเอาเองค่ะ จากคุณ : อ้วนดีนะ เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 08:09:51

ความคิดเห็นที่ 8 ทุกอย่างเมื่อวันหนึ่งความสงสัยก็จะน้อยลง ขอให้นั่งสมาธิหรือเดินจงกรม เป็นประจำนะคะ จขกท. จากคุณ : หญ้าสีเขียว เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 09:09:09

ความคิดเห็นที่ 9 จิต ๓ ดวง คือ  จุติจิต  ปฏิสนธิจิต  ภวังคจิต     ปกติทั่วไปจะไม่มีอารมณ์เดียวกันเหมือนกันทั้ง ๓ ดวง  จะเหมือนกันแค่ ๒ ดวง คือ ปฏิสนธิจิต และภวังคจิตที่สืบต่อมาในภพนัั้นๆเท่านั้น ... ..เพราะว่า  ตอนที่คนหรือสัตว์ตาย แล้วจิตเหนี่ยวเอาอารมณ์สุดท้ายเพื่อไปเกิดในภพใหม่  อารมณ์สุดท้ายนี้(กรรมารมณ์ หรือ กรรมนิมิตอารมณ์ หรือคตินิมิตอารมณ์....ซึ่งไม่จำเป็นต้องเป็นอารมณ์เดียวกับที่ภวังคจิตรับมาตั้งแต่ปฏิสนธิในภพนี้  และส่วนมากแทบทั้งหมดก็เป็นอารมณ์ใหม่ทั้งนั้น ตามกรรมที่ทำใหม่ๆในภพนี้ก่อนตาย) ปกติทั่วไปจะเกิดในวิถีจิตสุดท้ายคือ มรณสันนวิถี แล้วส่งผ่านไปถึงตลาลัมพนะ  เมื่อตทาลัมพนะสุดท้ายเกิด  นี่คือจุติจิตสุดท้ายเกิดมานั่นเอง  ซึ่งอารมณ์ที่เหนี่ยวไว้คืออารมณ์ที่เกิดในมรณสันวิถีสุดท้ายนี้เอง  เพื่อไปเกิดในภพใหม่เป็นปฏิสนธิจิตดวงใหม่ในภพใหม่ แต่จะเหนี่ยวเอาอารมณ์เดิมจากจุติจิต(หรือตทาลัมพนะจิตดวงสุดท้ายของมรณสันนวิถีจากภพเดิม) ไปเป็นอารมณ์ของปฏิสนธิจิตในภพใหม่นั้นต่อไป ...ตรงนี้ดูเหมือนจะเข้าใจคลาดเคลื่อนกันบ่อยๆ... ...เพราะถ้าหากว่า การเกิดในภพใหม่  ปฏิสนธิจิตดวงใหม่ของภพใหม่ยังคงเอาอารมณ์เดิมของภวังคจิตจากภพเดิมมา  อย่างนั้นคนเราเกิดมากี่ภพกี่ชาติ กี่อสงไขยชาติก็ตาม ปฏิสนธิจิตก็จะไม่เปลี่ยนอารมณ์เลยนะซี ยังคงใช้อารมณ์เดิมเหมือนๆๆกันไปทุกๆชาติ  ยังงั้นหรือ?  ย่อมไม่อาจจะเป็นไปได้แน่นอนในแง่นี้ ...รอคุณ"ชาวมหาวิหาร"  หรือใครที่มีข้อมูลชัดๆ มาชี้แจงอีกที   ดีกว่านะ.... แก้ไขเมื่อ 02 เม.ย. 55 10:23:54 จากคุณ : โขตาน เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 10:18:01

ความคิดเห็นที่ 10 คุรอ้วนดีนะ  ค่ะ ลองศึกษาจากคุณกระทู้คุรชาวมหาวิหาร  นะคะ :) http://www.pantip.com/cafe/religious/topic/Y11911600/Y11911600.html#9 จากคุณ : เอิงเอย เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 11:10:44

ความคิดเห็นที่ 11 อ๋อ ขอบคุณคุณเอิงเอยค่ะ อยู่ใกล้ๆแค่นี้นี่เอง อิอิ อภิธรรม 3 นาทีของคุณชาวมหาวิหาร เคยกดเข้าไปดูครั้ง 2 ครั้งอะค่ะ ตอนก่อนโน้นๆ รู้สึกว่ามีศัพท์เยอะ ต้องทำความเข้าใจเยอะ แบบว่าเราหัวช้าอะ รู้สึกว่ามันเป็นเรื่องลึกๆยากๆ ตอนหลังๆก็เลยไม่ได้เข้าไปอ่านอีก ตอนนี้นึกอยากรู้ว่าแต่ละตัวๆมันคืออะไร คงได้เวลาศึกษาหาอ่านซะละ ขอบคุณอีกครั้งจ้า จากคุณ : อ้วนดีนะ เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 11:50:32

ความคิดเห็นที่ 12 ยิ้มตอบได้ตัวนึง  ภ  คือ  ภวังค์  ค่ะ     ได้ 1 คะแนน จากร้อยเสียงในห้องส่ง  อุ๊บบส์   จากคุณ : Smiling-girl เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 12:18:18

ความคิดเห็นที่ 13 อ๊าววว....เท่ากันคุณ Smile ก่อนหน้านั้น  ภ = ภ.สำเภา !? จากคุณ : Bg-view เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 12:29:16

ความคิดเห็นที่ 14 ภวังคจิต คืออะไร วิถีจิต คือ อะไร แต่ละอย่างคืออะไร  พระพุทธเจ้าเคยตรัสหรือไม่ครับ ถ้าเคยตรัสว่าคืออะไร ดูได้จากพระไตรปิฏกเล่มไหน ข้อใด ครับ จากคุณ : nirota เขียนเมื่อ : 2 เม.ย. 55 12:31:37

ความคิดเห็นที่ 15 ขอตอบ คคห ที่ 14 ลองค้นดูแล้ว ภวังคจิต มี อยู่ใน อภิธรรมปิฎก ครับ ส่วน วิถีจิต ยังหาไม่พบ ในพระไตรปิฎก ครับ มีแต่คำว่า วิถี เฉยๆ ท่านใดพบ ตอบด้วย ครับ แก้ไขเมื่อ 03 เม.ย. 55 00:48:38 จากคุณ : จูปีเตอร์เทพแห่งดาวพฤหัส เขียนเมื่อ : 3 เม.ย. 55 00:45:13

ความคิดเห็นที่ 16 ฉะนั้น ทั้ง 2 คำ ก็น่าจะ ไม่ใช่สิ่งที่พระพุทธเจ้าสอน ไม่ใช่พุทธพจน์ ครับ คนก็ มัวแต่ไปศึกษา สิ่งที่ศาสดาตนเองไม่ได้สอน น่าเศร้านะครับ จากคุณ : จูปีเตอร์เทพแห่งดาวพฤหัส เขียนเมื่อ : 3 เม.ย. 55 00:51:29

ความคิดเห็นที่ 17 #9  #6 คุณโขตานให้แง่คิดได้ถูกแล้วครับ คือ ปฏิสนธิจิตดวงใหม่ของภพใหม่จะไม่ได้รับเอาอารมณ์เดียว กับภวังคจิตในภพเก่ามา แต่จะมีอารมณ์เดียวกับ ชวนะจิตในมรณสันวิถีในภพก่อนนั้น แต่ที่คุณคืนวันอันแสนดี กล่าวถึง ปฏิสนธิจิต ภวังคจิต และจุติจิตมีอารมณ์เดียวกันนั้น ก็ถูกต้องตามหลักพระอภิธรรมดีแล้วครับ ซึ่งจะช่วยยกตัวอย่างวิถีจิตมาแสดงไว้ ดังนี้นะครับ พิจารณาจาก มรณาสันนวิถีจิต  ดังตัวอย่างคือ --------------------------------------------------------------- | อารมณ์ |   วิมาน   | ครรภ์มารดา     | วิมาน  | ครรภ์มารดา | วิถีจิต  | น. ท. ม. | ช. ช. ช. ช. ช. | ภ. จุติ | ปฏิสนธิ. ภ. ภ. ภ. ภ. ภ. ภ --------------------------------------------------------------- | ภพภูมิ | อดีตชาติ (เป็นเทวดา) | ปัจจุบันชาติ (เป็นมนุษย์) ตัวอย่างนี้ เป็นวิถีจิตของ เทวดาที่กำลังจะจุติ แล้วไปปฏิสนธิเป็นมนุษย์ (เทวดาองค์นี้ตอนสมัยที่เขาปฏิสนธิ มีวิมานเป็นอารมณ์มาจากชาติที่แล้ว ภวังคจิตทุกดวงในชาตินี้ก็มีวิมานเป็นอารมณ์ตลอดจนกระทั่งก่อนที่เขาจะจุติ) แต่ตอนที่เขากำลังจะจุติ(ตาย)ในภพนี้ ชวนะในมรณาสันวิถีได้ครรภ์มารดาเป็นอารมณ์ ซึ่งในชาติต่อไป ปฏิสนธิจิต ภวังคจิต และจุติจิตของเขา ก็จะมีอารมณ์เดียวกันไปตลอด (จนถึง ชวนะจิต ในมรณสันวิถี จะมีอารมณ์นิมิตสุดท้ายเกิดขึ้นอีกที เป็นแบบนี้ต่อไปเรื่อยๆ _______________________________________________________ (จากตัวอย่างข้างบน จะเห็นว่า อารมณ์ของ ปฏิสนธิจิตในภพใหม่จะเหมือนกับ อารมณ์ในชวนะจิตในวิถีสุดท้ายก่อนจุติ  แต่ตอนเกิดจุติจิต อารมณ์ของจุติจิต ยังเป็นอารมณ์เดียวกับภวังคจิตในภพก่อน) จากคุณ : ชาวมหาวิหาร เขียนเมื่อ : 3 เม.ย. 55 05:21:12

ความคิดเห็นที่ 18 เอ้..ที่คุณมหาวิหารตอบใน คห.  17 ข้างบนนั้น  ...กำกวมยังไงอยู่นะ  ไม่ฟันธงลงชัดๆ.. ที่จริงที่ผมตอบให้ความเห็นไว้ใน คห. ที่   9  นั่นก็หมายถึงว่า  ผมว่าจิตทั้ง ๓ ดวง คือ ปฏิสนธิจิต  ภวังคจิตที่สืบเนื่องต่อมาจากปฏิสนธิจิตนั้น(ในปวัตติกาลต่อๆมา) และจุติจิตดวงสุดท้ายในชาตินั้น  ไม่ควรจะมีอารมณ์เหมือนกันทั้ง ๓   ..จะเหมือนกันแค่ ๒ ดวง คือ  ปฏิสนธิจิต กับภวังคจิต(ในปวัตติกาลต่อๆมาในชาตินั้น)  แค่นั้น  ...แต่จุติจิตซึ่งเป็นจิตสุดท้ายของชาตินั้น จะไม่มีอารมณ์เดียวกับจิต ๒ ดวงแรกแน่ๆ  เพราะจะรับอารมณ์ใหม่ที่สืบต่อมาจากชวนะในมรณสันนวิถีสุดท้ายเพื่อนำไปเกิดต่อเป็นปฏิสนธิจิตในภพใหม่ต่อไป ...แล้วจะว่าไปมีอารมณ์เดียวกับจิต ๒ ดวงแรกได้ไงกัน ?? ไม่งั้น ปฏิสนธิจิตของสัตว์ทั้งหลายที่เวียนว่ายตายเกิดไปในภพชาติต่างๆ ก็จะมีอารมณ์เดียวเหมือนกันหมดนะซี ...เป็นไปได้หรือ ??  ...อยากให้คุณมหาวิหาร ช่วยถามอาจารย์ของคุณเกี่ยวกับเรื่องนี้อีกที หรือไปค้นมาให้ละเอียดอีกที  น่าจะดีมากๆๆ..ขอขอบคุณล่วงหน้าครับ... จากคุณ : โขตาน เขียนเมื่อ : 3 เม.ย. 55 08:39:10

ความคิดเห็นที่ 19 เอ้...?? ผมว่า ตรงที่คุณมหาวิหารว่า.. ...แต่ตอนเกิดจุติจิต อารมณ์ของจุติจิต ยังเป็นอารมณ์เดียวกับภวังคจิตในภพก่อน ... ...ข้อความนี้ ไม่น่าจะใช่นะครับ ... -------------------------------------------------------------- เพราะจุติจิต  จะรับอารมณ์มาจากมรณสันนวิถี  แล้วจะไปเหมือนกับอารมณ์ของภวังคจิตที่มีมาก่อนหน้านั้นได้ไงละ?  เพราะถ้าเป็นแบบนั้น  สัตว์ทั้งหลายก็จะเกิดในภพเดิมไปทุกๆชาติ  ไม่ต้องเปลี่ยนภพไปภพอื่นๆเลย จุติจิตต้องได้อารมณ์ใหม่ที่รับมาจากชวนะของมรณสันนวิถ คือ คตินิมิตอารม์ หรือกรรมนิมิตอารมณ์ หรือ กรรมารมณ์  ที่มาปรากฏในชวนะของมรณสันนวิถีนั้น ซึ่งตามปกติน่าไม่ใช่อารมณ์เดิมของภวังคจิต (ยกเว้นอารมณ์ที่เกิดในชวนะของมรณสันนวิถีบังเอิญไปตรงกับอารมณ์เดิมของปฏิสนธิจิตหรือภวังคจิตที่เคยมีมาก่อนจะตายนั้น..ซึ่งก็มีทางเป็นไปได้  แต่ก็คงไม่บ่อยนัก) แก้ไขเมื่อ 03 เม.ย. 55 19:27:23 แก้ไขเมื่อ 03 เม.ย. 55 19:26:22 จากคุณ : โขตาน เขียนเมื่อ : 3 เม.ย. 55 09:39:45

ความคิดเห็นที่ 20 เวลาเหม่อๆ แล้ววูบไป  น่าจะเรียกว่า ตกภวังค์ มั้ยคะ แล้ว ภวังค์ ต่างกับ สมาธิ  อย่างไรคะ" ภวังคจิต มักอยู่ในระดับ อุปจารสมาธิ เกิดจากกำลังสติตามไม่ชัด ในความละเอียดของสมาธิระดับนั้น ควรเพิ่มการระลึกรู้ในชีวิตประจำ ที่กายก่อน เช่นลมหายใจเข้า-ออก หรืออาการเคลื่อนไหว เป็นต้น แล้วอาการเหม่อ หรือวูบ จะหายไป ส่วนสมาธิ ที่ีเป็น สัมมาสมาธิ รูปฌาน๑-๔ ไม่มีภวังคจิตแทรกคั่นใดๆเลย จากคุณ : ซอนาย (nataraja) เขียนเมื่อ : 3 เม.ย. 55 09:55:29

ความคิดเห็นที่ 21 ครับ คุณโขตาน ตามที่ผมได้ศึกษามา ก็ได้เข้าใจตามที่อธิบายไว้ใน #17 ซึ่งประเด็นนนี้เราก็ติดไว้เท่านี้ ไว้ไปศึกษากันเพิ่มเติมแล้วก็ค่อยมาสนทนากันอีกที เมื่อมีโอกาสในอนาคตต่อๆไปครับ จากคุณ : ชาวมหาวิหาร เขียนเมื่อ : 3 เม.ย. 55 15:24:27