ความคิดเห็นที่ 1 พระโสดาบัน  ยังมีอกุศลเหลือในใจบางส่วน  เพราะยังละกิเลสไม่หมด  พระสกิทาคามี  และพระอนาคามี  ก็ยังมีเหลือบ้าง  ลดหลั่นลงไปตามลำดับขั้น ... หมดสิ้นเกลี้ยงเกลาจริงๆ  ก็พระอรหันต์นั่นแหละ  ไม่มีอกุศลใดๆเหลือในใจอีก รอคุณชาวมหาวิหารมาแจกแจงรายละเอียดดีกว่า จากคุณ : โขตาน เขียนเมื่อ : 10 เม.ย. 55 18:35:11

ความคิดเห็นที่ 2 ขอนำลำดับการละกิเลสโดย อริยมรรคทั้ง ๔ แบ่งตามหมวด  อกุศลสังคหะ ของ  สังโยชน์ อนุสัย และ อาสวะ  มาแสดงประกอบไว้ก่อนดังนี้นะครับ __________________________________________________ (ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค)   คำว่า เมื่อภิกษุนั้นเสพ เจริญ ทำให้มากซึ่งมรรคนั้นอยู่ ย่อม ละสังโยชน์ได้ อนุสัยย่อมสิ้นไป ความว่า ย่อมละสังโยชน์ได้ อนุสัย ย่อมสิ้นไป อย่างไร ฯ              ย่อมละสังโยชน์ ๓ นี้ คือ สักกายทิฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส  อนุสัย ๒ นี้ คือ ทิฐิอนุสัย วิจิกิจฉาอนุสัย ย่อมสิ้นไปด้วย โสดาปัตติมรรค ฯ             ย่อมละสังโยชน์ ๒ นี้ คือ กามราคสังโยชน์ ปฏิฆสังโยชน์ ส่วนหยาบๆ  อนุสัย ๒ นี้ คือ กามราคานุสัย ปฏิฆานุสัย ส่วนหยาบๆ ย่อมสิ้นไปด้วย สกทาคามิมรรค ฯ              ย่อมละสังโยชน์ ๒ นี้ คือ กามราคสังโยชน์ ปฏิฆสังโยชน์ส่วนละเอียดๆ  อนุสัย ๒ นี้ คือ กามราคานุสัย ปฏิฆานุสัย ส่วนละเอียดๆ ย่อมสิ้นไปด้วย อนาคามิมรรค ฯ              ย่อมละสังโยชน์ ๕ นี้ คือ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา  อนุสัย ๓ นี้ คือ มานานุสัย ภวราคานุสัย อวิชชานุสัย ย่อมสิ้นไปด้วย อรหัตมรรค  ย่อมละสังโยชน์ได้ อนุสัยย่อมสิ้นไป อย่างนี้ ฯ http://www.84000.org/tipitaka/read/?31/535 __________________________________________________   [๒๑๒] คำว่า อาสวา ความว่า อาสวะเหล่านั้นเป็นไฉน อาสวะ เหล่านั้น คือ กามาสวะ ภวาสวะ ทิฏฐาสวะ อวิชชาสวะ ฯ              อาสวะเหล่านี้ย่อมสิ้นไป ณ ที่ไหน  ทิฏฐาสวะทั้งสิ้น  กามาสวะ ภวาสวะ อวิชชาสวะ (แต่ละอย่าง) อันเป็นเหตุให้สัตว์ไปสู่อบาย  ย่อมสิ้นไปด้วยโสดาปัตติมรรค  อาสวะเหล่านี้ย่อมสิ้นไปในขณะแห่งโสดาปัตติมรรคนี้ กามาสวะส่วนหยาบ ภวาสวะ อวิชชาสวะ  อันตั้งอยู่ร่วมกันกับกามาสวะนั้น ย่อมสิ้นไปด้วยสกทาคามิมรรค  อาสวะเหล่านี้ย่อมสิ้นไปในขณะแห่งสกทาคามิมรรคนี้  กามาสวะทั้งสิ้น ภวาสวะ อวิชชาสวะ อันตั้งอยู่ร่วมกันกับ กามาสวะนั้น ย่อมสิ้นไปด้วยอนาคามิมรรค  อาสวะเหล่านี้ย่อมสิ้นไปในขณะแห่งอนาคามิมรรคนี้  ภวาสวะ อวิชชาสวะทั้งสิ้นย่อมสิ้นไปด้วยอรหัตตมรรค อาสวะเหล่านี้ย่อมสิ้นไปในขณะแห่งอรหัตตมรรคนี้ ฯ http://www.84000.org/tipitaka/read/?31/212 จากคุณ : ชาวมหาวิหาร เขียนเมื่อ : 10 เม.ย. 55 18:53:52

ความคิดเห็นที่ 3 เมื่อว่า โดยองค์ธรรม นั้น อกุศลจิต มี ๑๒ ประเภท ธรรมที่ประหารโดย โสดาปัตติมรรค ได้แก่ ทิฏฐิคตสัมปยุตจิต ๔ (หรือ โลภมูลจิต ๔ ที่ประกอบด้วย ทิฏฐิเจตสิก คือความเห็นผิด) วิจิกิจฉาสัมปยุตตจิต ๑ (หรือ โมหมูลจิต ๑ ที่ประกอบด้วย วิจิกิจฉาเจตสิก) _________________________________________________ ส่วน ทิฏฐิคตวิปปยุตตจิต ๔ (หรือ โลภมูลติต ๔ ที่ ไม่ ประกอบด้วย ทิฏฐิเจตสิก คือความเห็นผิด) โทสมูลจิต ๒ อุทธัจจจสัมปยุตตจิต ๑ (หรือ โมหมูลจิต ๑ ที่เหลือ) ในส่วนนี้ พระโสดาบันจะประหารบางส่วน ที่เป็นระดับหยาบถึงขั้น อปายคมนียะ คือ นำไปสู่อบายภูมิได้   (จิตตปุบาท ๗ ที่หยาบถึงขั้นนำไปสู่อบายได้เช่นการละเมิดศีล ๕ จะไม่เกิดแก่พระโสดาบัน อีกแล้ว) จากคุณ : ชาวมหาวิหาร เขียนเมื่อ : 10 เม.ย. 55 18:59:57

ความคิดเห็นที่ 4 ส่วน อกุศลทางใจ เช่น กามราคานุสัย ปฏิฆานุสัย ที่ไม่เป็นอปายคมนียะ (ไม่นำไปสู่อบาย)                                  ที่เป็นระดับ โอฬาริกะ (ไม่ใช่กิเลสระดับละเอียดสุขุม)     ยังเกิดกับ พระโสดาบันได้บ้าง แต่ไม่เกิดแก่พระสกทาคามี กามราคานุสัย ปฏิฆานุสัย ที่ไม่เป็นอปายคมนียะ (ไม่นำไปสู่อบาย)                                  ที่เป็นระดับ สุขุมะ (อย่างละเอียด)   ยังเกิดกับ พระโสดาบัน พระสกทาคามีได้บ้าง แต่ไม่เกิดแก่พระอนาคามี ส่วน อกุศลทางใจที่เป็น มานานุสัย ภวราคานุสัย อวิชชานุสัย ในระดับละเอียดจะละได้โดยสิ้นเชิงด้วย อรหัตมรรค (ดังที่แสดงไว้แล้วใน #2) แก้ไขเมื่อ 10 เม.ย. 55 19:22:26 จากคุณ : ชาวมหาวิหาร เขียนเมื่อ : 10 เม.ย. 55 19:04:39

ความคิดเห็นที่ 5 ขอบคุณค่ะ คุณชาวมหาวิหาร   อ่านแล้วพอเข้าใจบ้าง อาจจะไม่ 100% เพราะคำยากๆๆนี่เราก็ไม่รู้ความหมายเหมือนกัน   จะรบกวนไหมคะ ถ้าช่วยอธิบายด้วยคำพูดปกติให้เราเข้าใจแจ่มแจ้งขึ้น ?? ขอบคุณอีกทีค่ะ จากคุณ : I know who am i เขียนเมื่อ : 10 เม.ย. 55 21:26:11

ความคิดเห็นที่ 6 อธิบายได้ครับ แต่ว่า คุณ I know who am i ลองพยายามอ่านดูก่อน แล้วติดตรงไหน ก็ลองถามเป็นส่วนๆดูนะครับ แล้วผมจะช่วยอธิบาย เป็นส่วนๆไป ถ้ากระทู้ตกไปแล้วผมอาจจะไม่เห็น ก็รบกวนจดหมายบอกนะครับ จะได้เข้ามาตอบในกระทู้ต่อครับ จากคุณ : ชาวมหาวิหาร เขียนเมื่อ : 10 เม.ย. 55 23:33:20

ความคิดเห็นที่ 7 อย่างที่จขกท.เข้าใจก็ถูกแล้ว คือพระโสดาบันละกิเลสอย่างหยาบได้ มีศีล ๕ ครบ เหลือกิเลสอย่างกลางขึ้นไป พระโสดาบันละอกุศลกรรมบท ๑๐ ได้ มีปัญหาเรื่องวจีกรรมนิดหน่อย เว้นการโกหกเท่านั้นที่ละได้ขาด ส่วนพูดเพ้อเจ้อ ส่อเสียด หรือคำหยาบ ยังอาจมีเผลอเรออยู่ได้บ้าง ส่วนเรื่องทางใจ เช่นความคิดไม่ดี ปรามาสครูบาอาจารย์ คิดชั่วช้าลามกอะไรต่าง ๆ ยังคงมีอยู่บ้าง แต่ไม่รุนแรงถึง ขนาดออกไปกระทำความผิดทางกายวาจาได้ เพราะความคิดเช่นนั้นจะขาดหรือหมดกำลังไปเสียก่อน ไม่แก่กิเลสพอ นั่นเอง มีหิริ โอตตัปปะ คอยมาตัดอยู่แล้ว หรือมีสติติดต่อก่อเนื่องอยู่ตลอด ๒๔ ชั่วโมงและปัญญาธรรมขั้นต้นคอยรักษาใจ อยู่เสมอ ส่วนพระสกิทาคามี ยังมีอารมณ์ชั่วคุกรุ่นอยู่ แต่ไม่ทันออกมาเป็นความคิดก็ดับไป ส่วนพระอนาคามี ไม่มีแม้แต่อารมณ์หงุดหงิดเลยครับ ความจริงพื้นฐานของจิตใจคนเรามีอกุศลในใจอยู่อย่างมากมายจนคาดไม่ถึงเลยทีเดียว เพียงแต่ยังไม่ได้ภาวนาก็จะไม่ทราบ และอยู่กับมันได้โดยที่เราไม่รู้ตัวเท่านั้นเอง ไม่ต้องตกใจ แต่ควรเข้าใจให้รอบด้านครับ จากคุณ : วัวน้อย เขียนเมื่อ : 11 เม.ย. 55 00:17:51

ความคิดเห็นที่ 8 ต้องไปศึกษาเรื่องสังโยชน์10 นะคะ สังโยชน์ คือ กิเลสที่ผูกมัดใจสัตว์, ธรรมที่มัดสัตว์ไว้กับทุกข์ หรือกิเลสเครื่องร้อยรัดจิตใจให้จมในวัฏฏะ มี 10 อย่าง คือ ก. โอรัมภาคิยสังโยชน์ สังโยชน์เบื้องต่ำ 5 ได้แก่ 1. สักกายทิฏฐิ - มีความเห็นว่าร่างกายนี้เป็นของเรา มีความยึดมั่นถือมั่นในระดับหนึ่ง 2. วิจิกิจฉา - มีความสงสัยในคุณของพระรัตนตรัย คือพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ 3. สีลัพพตปรามาส - ความถือมั่นศีลพรต โดยสักว่าทำตามๆ กันไปอย่างงมงาย เห็นว่าจะบริสุทธิ์หลุดพ้นได้เพียงด้วยศีลและวัตร หรือนำศีลและพรตไปใช้เพื่อเหตุผลอื่น ไม่ใช่เพื่อเป็นปัจจัยแก่การสิ้นกิเลส เช่นการถือศีลเพื่อเอาไว้ข่มไว้ด่าคนอื่น การถือศีลเพราะอยากได้ลาภสักการะเป็นต้น ซึ่งรวมถึงการหมดความเชื่อถือในพิธีกรรมที่งมงายด้วย 4. กามราคะ - มีความติดใจในกามคุณ 5. ปฏิฆะ - มีความกระทบกระทั่งในใจ ขุ่นเคืองใจ ข. อุทธัมภาคิยสังโยชน์ สังโยชน์เบื้องสูง 5 ได้แก่ 6. รูปราคะ - มีความติดใจในวัตถุหรือรูปฌาน 7. อรูปราคะ - มีความติดใจในอรูปฌานหรือความพอใจในนามธรรมทั้งหลาย 8. มานะ - มีความยึดมั่นถือมั่นในตัวตนหรือคุณสมบัติของตน 9. อุทธัจจะ - มีความฟุ้งซ่าน 10. อวิชชา - มีความไม่รู้จริง พระโสดาบัน ละสังโยชน์ 3 ข้อต้นได้คือ หมดสักกายทิฏฐิ,วิจิกิจฉาและสีลัพพตปรามาส พระสกทาคามี ทำสังโยชน์ข้อ 4 และ 5 คือ กามราคะและปฏิฆะ ให้เบาบางลงด้วย พระอนาคามี ละสังโยชน์ 5 ข้อต้นได้หมด พระอรหันต์ ละสังโยชน์ทั้ง 10 ข้อ เพราะฉะนั้นพระโสดาบันยังมี กามราคะ ปฏิฆะ และสังโยชน์เบื้องสูงครบ พระโสดาบันจึงแต่งงานมีครอบครัว มีลูก แบบนางวิสาขา พระโสดาบันยังโกรธ เพราะยังไม่สามารถละปฏิฆะได้ แต่จะเป็นความโกรธที่ถูกควบคุมโดยศีล คือไม่ละเมิดศีล ใพระโสดาบันยังละกิเลสละเอียดไม่ได้ ละกิเลสหยาบได้บางตัว เพราะท่านละเฉพาะทิฏฐิ3 (ละความเห็นผิด3ข้อ) จึงยังเกิดอกุศลทางใจได้ค่ะ ในฐานะฆราวาส เราควรสร้างความเพียรเพื่อพัฒนาจิตตนให้ได้ระดับพระโสดาบันเป็นอย่างต่ำ เพราะอย่างน้อยจะปิดอบายภูมิ คือ ไม่ต้องไปเกิดเป็นสัตว์ในนรก เปรต อสุรกาย สัตว์เดรัจฉาน จะเกิดอยู่ในสุคติภูมิไม่เกิน 7 ชาติจึงจะบรรลุอรหันต์ จากคุณ : หมาชายหาด เขียนเมื่อ : 11 เม.ย. 55 06:38:23

ความคิดเห็นที่ 9 พระโสดาบันมีศีลบริสุทธิ์ แต่ยังมีความโลภ โกรธ หลง เหมือนคนปกติทั่วไป ถึงจะมีกิเลสเหล่านั้นอยู่  แต่ก็จะไม่มีวันผิดศีล นั่นคือที่กล่าวว่าพระโสดาบันปิดอบายภูมิได้ ถ้าอยากปิดอบายภูมิได้ก็ให้เพียรรักษาศีลห้าให้บริสุทธิ์ (รักษาเพราะมันเป็นศีลที่คนปกติธรรมดาควรที่จะรักษา ไม่ใช่รักษาเพื่อยกตนว่าเหนือกว่าคนอื่นๆ เดี๋ยวจะไปติดกับดัก สีลพรตปรามาสอีก) หลวงพ่อฤาษีลิงดำสอนการทรงอารมณ์ให้เหมือนพระโสดาบัน มีดังนี้คือ ๑.เคารพและศรัทธาในพระพุทธเจ้า ๒.เคารพและศรัทธาในพระธรรม ๓.เคารพและศรัทธาในพระสงฆ์ ๔.รักษาศีลห้าให้บริสุทธิ์ ๕.ระลึกถึงนิพพานอยู่เสมอ มีนิพพานเป็นที่หมายเพียงจุดเดียว ที่อื่นไม่เอา และทั้งนี้ทั้งนั้น ทุกอย่างจะสำเร็จ หรือเติมให้เต็ม ทำให้ใกล้ ได้ด้วยการเจริญภาวนา จากคุณ : เอหิปัสสิโก (จงดูจงเห็น) เขียนเมื่อ : 11 เม.ย. 55 08:23:16

ความคิดเห็นที่ 10 ขอบคุณทุกท่านค่ะ ที่ช่วยให้ความรู้ ตอนนี้กระจ่างขึ้นมากแล้วค่ะ จากคุณ : I know who am i เขียนเมื่อ : 11 เม.ย. 55 11:30:01