PANTIP.COM : Y12070157 ใครเคยได้ ความสุขจากฌาน ซึ่งเป็นสุขที่สุดในโลกของปุถุชน บ้างครับ มีคำถาม []

ความคิดเห็นที่ 13

คุณทางนี้ ขอแลกเปลี่ยนแตกไปอีกหน่อยได้หรือเปล่า

"ผมเห็นด้วยกับหลายๆ ท่าน เมื่อมีสุขในฌาน จะไม่สนในโลกียสุขเลย
แต่ว่าเมื่อฌานเสื่อมแล้ว ก็หันไปหาโลกียสุขเหมือนเดิม ฌานเป็นของไม่เที่ยงครับ"

อันนี้เห็นด้วย ครูอาจารย์ยกตัวอย่างฤาษีทรงฌาน สมัยพระพุทธเจ้า ที่ว่าขาไปเหาะไป ใช้อภิญญา แต่ดันเห็นสาวเปลื้องผ้าในห้องหรือไงเนี่ย ไม่ทันระวัง เลยตกฌาน ขากลับฌานเสื่อม ต้องเดินกลับ ท่านบอกว่า สุขจากฌานนั้นเป็นโลกีย์สุข ไม่ต่างอะไรจากกามสุข

ท่านยังเล่าว่า คนที่ติดในรสของฌาน ไม่ได้สิ้นกิเลส เมื่อพ้นจากอำนาจแห่งฌาน ก็จะกลับมากิเลสฟูอย่างเก่า อาจยิ่งกว่าเก่าอีก ดังนั้นคนเคยได้ฌาน ถ้าไม่ทรงรักษา เวลากลับมาจะติดกิเลสมากกว่าคนไม่ได้ฝึกฌานอีกนะ เพราะรสแห่งความสุขที่เสพ ก็ไม่ต่างจากกามเลย จิตมันจะติดหนึบ มันติดในระดับจิตนะจ๊ะ ไม่ใช่ร่างกาย สุขกามเป็นสุขทางร่างกาย แต่สุขฌาน เป็นสุขทางจิตใจ (แต่คนละกรณี กับโลกุตระฌานนะ อันนั้นมันคนละอย่างกัน)

บูรพาจารย์ท่านจึงสอนให้ทำฌานเพื่อเป็นบาทฐานของวิปัสสนา หรือบางทีสอนวิปัสสนาแล้ว ก็เติมฌานเข้าไป เพื่อให้จิตมีกำลัง

ทีนี้ถ้าเราทำฌานให้ได้สักฌาน 4 แล้วเดินวิปัสสนา มันก็จะได้เครื่องมือวิเศษ ที่ช่วยให้วิปัสสนาได้สบายจริงๆ แล้วเมื่อนั้นจิตมันก็เปลี่ยนแปลงไป คือการจะได้ฌานแต่ละขั้น มันก็มีการละในตัวอยู่นะ ถ้าติดปีตินานก็ไปต่อไม่ได้ ถ้าสุขนาน ก็รวมเป็นเอกัคคตาไม่ได้

มันมีล็อกเสปคของมันอยู่เหมือนกัน ใครเคยสุขจากฌานสี่มาแล้ว ถ้าได้อรูปฌาน ก็จะค้นพบว่ามีความสุขละเอียดกว่านั้นไปอีก จนฌานท้ายๆ มันเป็นความสุขจากการไม่มีอะไรเลย

คือในลำดับฌาน มันจะละแม้กระทั่งสุข มันเป็นอุเบกขามาตั้งแต่ฌานสี่แล้ว ถ้าไม่ละรูป ก็เข้าอรูปไม่ได้ มันล็อกเสป็คน่ะ คนที่ได้ฌานสี่แล้ว เขาจะไม่ติดสุขกัน เพราะสุขมันแค่ฌานสาม บางคนติดนาน แต่ก็ต้องละอยู่ดี

ดังนั้นเราก็บอกว่า เราไม่เห็นจะสุขที่สุดในโลกอะไรเลยอ่ะ ก็สุขธรรมดานี่แหละ สุขแล้วพอออกจากฌานก็ทุกข์เหมือนเดิม (เราไม่ได้สุขมากมายอะไรเลยในฌาน ก็ดี ดีกว่าทุกข์แน่นอน แต่ว่าไม่ได้เป็นอย่างในจินตนาการที่เคยคิดไว้)

มันเหมือนกันขับรถเก๋ง ย่อมสบายกว่าเดินเท้าหรือนั่งมอร์เตอร์ไซค์ แต่ใครปฏิเสธได้ว่านั่งรถเก๋งจะไม่เจอทุกข์ มันก็มีทุกข์ในแบบของมันน่ะ แต่ถ้าเอาไปเทียบกับเดินเท้าก็สุขกว่าแหง๋ ใครว่านั่งรถเก๋งดีที่สุดไม่ทุกข์เลย อันนั้นเขาโฆษณาแล้วล่ะ

ถ้าจะหนีทุกข์โดยการเข้าฌาน มันก็ทำได้ แต่มันเป็นไปไม่ได้ตลอดเวลา เพราะสภาพความเป็นจริงของชีวิตประจำวัน มันไม่ใช่ว่าเราอยู่ป่า เสพฌานเป็นร้อยปี ไม่ใช่อย่างนั้น ต่อให้มีฌาน เจอโลก ผัสสะเวทนาเข้าไป ในสภาพฆราวาส ไม่มีฌานไหนอยู่กับเราได้แบบสภาวะของผู้ทำฌานเต็มเวลาหรอก แล้วยุคนี้ใครจะทำฌานเต็มเวลาได้สักกี่คน

ถึงจะมีวสีเข้าได้ดังใจ แต่มันอาศัยธรรมชาติ ธาตุที่เกื้อหนุน จึงจะเข้าได้ ไม่ใช่กดปุ่มเอานะคะ

มันอาจจะประมาณว่า ระหว่างวันทุกข์น้อยมั่งมากมั่ง กลับบ้านสุขกับฌาน แค่ระยะเวลานึง จนเบาสบาย ก็นอน ตื่นขึ้นมาก็สู้กันใหม่ ถ้าทำฌานเป็นวสี มันก็แค่เหมือนเรานั่งในร่มน่ะ ไม่ต้องโดนแดดตรงๆ แค่นั้นเอง แต่ไม่ใช่ว่าจะไม่ร้อนเลย เป็นไปไม่ได้

มันทำให้คุณมีคุณภาพชีวิตจิตใจดีขึ้น แต่มันไม่มีทางทำให้คุณแบบว่า จิตเบิกบานทั้งวัน ไม่มีนิวรณ์เลย อันนั้นฟังดูเป็นวิปัสสนูกิเลสมากกว่า

เพราะว่าการทำฌานนั้น มันมีปัจจัยแวดล้อมด้วย ไม่ใช่มีวสีอย่างเดียวพอนะคะ

คุณต้องมีสัปปายะ 7 ด้วย คุณต้องอยู่ในที่เหมาะสม กับคนเหมาะสม กินอาหารเหมาะสม อากาศเหมาะสมนะ คุณต้องมีอินทรีย์สังวรด้วย มีศีลสังวรด้วย คือถ้าคุณได้ฌาน แล้วไปอยู่ในอโคจร ในสภาวะที่เป็นข้าศึกต่อฌานไม่มีทางจะทรงฌานได้ ต่อให้เก่งแค่ไหนนะ

ต่อให้คุณเป็นพระสงฆ์ ยังต้องออกมาอยู่โคนไม้เลย จึงจะทรงฌานได้ทั้งวันนะ ต้องห่างคน ไม่พูดมาก ไม่ส่งจิตออกนอกเลย เพราะจิตจะต้องอยู่กับฌานตลอด มันไม่ใช่คนธรรมดาเลี้ยว..

ดังนั้นคนธรรมดาไม่ต้องกลัวเลยว่าจะติดฌาน จนไม่เจอทุกข์ เป็นไปไม่ได้ แค่ทำให้ได้ฌาน แล้วมีวสีเข้าถึงได้เมื่อต้องการ เช้าไปทำงาน กลางวันแอบหลบพักในฌาน กลับบ้านภาวนา เข้าฌานเติมกำลัง จะวิปัสสนาอะไรก็ว่าไป แค่นี้ทำให้เป็นวัตรก็ทำได้ยากแล่ว..

เรากล้าพูดว่าเราเคยแค่นึกก็เข้าฌานสี่ได้ แต่.. ถ้าอยู่กับคนเยอะๆ ก็เสร็จอ่ะ ไม่เกินสอง ถ้าผัสสะเวทนามาก จะหลบเข้า 4 มันไม่เวทนา แต่มันก็อยู่กับเขาไม่ได้แน่นอน ดังนั้นถ้าอยู่กับคน จิตเขาปรับฌานเอง คือแค่ 1-2 นั่งรถไฟฟ้า ขืนหลบเข้า 4 ก็เลยป้าย

สุดท้ายชีวิตก็ต้องมาพึ่งสติปัฏฐาน ชัวร์กว่า แน่กว่า ใช้งานได้จริงกว่า ฌานในชีวิตประจำวันแค่ปฐมฌานเท่านั้นแหละ ได้แค่นั้น

อีกประการ ฌานนั้นมันเป็นพลังงานของจิตนะ เป็นพลังงานอันเกิดจากจิตสงบด้วยสมาธิ ถ้าคุณไม่เติมมันสักสามวัน เจ็ดวัน มันก็เท่ากับต้องเริ่มต้นใหม่นะ มันเสื่อมได้ตลอดเวลาเลย สภาวะของฌานแสดงไตรลักษณ์ยิ่งกว่าราคาน้ำมันอีกนะ การรักษาฌานเป็นเรื่องที่ยากกว่าการได้ฌาน ถ้าไม่ได้เป็นพระมีงานน้อย คือเป็นคนธรรมดามีงานมาก วสีอะไรก็ไม่มีผลหรอก ยูแค่ไม่ทำสักสามวัน ไปใช้ชีวิตทางโลกสุดๆ จบข่าว ร่วงหมด เดินตัวปลิว ตัวเปล่าเปลือย เหมือนไม่เคยฝึกมาก่อน

ทีนี้คนได้แล้วเขาจะกลัวเสื่อม เพราะว่าเสื่อมแล้วทำใหม่ได้ยาก เขาก็ต้องคอยรักษา บางทีเขาก็ต้องตัดใจ คือแลกกัน ได้ฌาน แต่หมดความเป็นคนแบบกินกามเกียรติ์ ดูทีวียังไม่ไหวเลย ดูมากๆ ก็เข้าฌานยาก เพราะว่าพวกนี้มันข้าศึกของฌาน ดังนั้นฌานจึงอยู่ได้ยากในคนทั่วๆ ไป แต่ก็ไม่ใช่ว่าเป็นไปไม่ได้

ฌานเป็นสภาวะธรรมดาๆ ไม่ใช่วิเศษจนคนธรรมดาทำไม่ได้ และก็ไม่ใช่ว่าจะไม่มีวันเสื่อม มันก็เหมือนธรรมอย่างอื่น เหมือนสติปัฏฐานนั่นแหละ ทำได้ เพียรได้ ได้แล้วต้องรักษาไม่รักษาก็เสื่อม

ในเรื่องของทุกข์ คนที่ได้ฌานยิ่งทุกข์หนักเลย เพราะ ratio มันจะต่างมาก ระหว่างความสงบของจิตในองค์ฌาน กับชีวิตประจำวัน

ยิ่งถ้าได้อรูปฌาน ผลก็คือ เราไม่สามารถใช้ชีวิตตามปกติได้อีกต่อไป นี่เป็นความจริง ใครจะเชื่อหรือไม่ก็ตาม แต่เราแสดงความจริง ไม่สามารถไปดูหนังฟังเพลงเดินห้าง คือว่าเมื่อทำงานเสร็จต้องกลับเข้าบ้าน ต้องปลีกวิเวก เพราะว่าจิตมันละเอียดมาก กระแสผัสสะเวทนาต่างๆ มันเป็นสภาพที่ทุกข์ทนได้ยาก ดังนั้น เมื่อถึงเวลาหมดกิจ ก็ต้องกลับเข้าถ้ำ จึงจะมีแรงออกไปนอกถ้ำทำกิจต่างๆ ได้ในวันต่อไป

ทีนี้ถ้าเราใช้ชีวิตเหมือนเดิม คือฝืนไป ก็แค่ฌานเสื่อม มันก็เข้าไม่ได้อีก ทีนี้เราก็ต้องเลือก ว่าจะเอาฌานหรือเอาโลกธรรม เราก็ต้องปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตไปเอง ไม่บวชก็เหมือนบวช

สมัยที่ได้รูปฌาน ก็หนักแล้ว เพราะว่าความต่างระหว่างความสงบ กับสภาพทั่วไปของโลก ของสิ่งแวดล้อมมันจะต่างกันมาก จึงเป็นเหตุให้เกิดทุกข์ เวลาคนอื่นไม่สงบ มันคูณสิบในความรู้สึกเรา ก็จะมีโทสะ มีผัสสะเวทนา ปฏิฆะ ซึ่งในที่สุดผู้ที่ได้ฌานนั้นก็จะต้องเรียนรู้เอง เพราะคุณไม่ได้อยู่คนเดียวในโลก ก็โลกเขาไม่สงบ คุณจะสงบได้อย่างไร ดังนั้นวิปัสสนา หรือสติปัฏฐาน จะเข้ามาแก้ปัญหาในชีวิตคุณ จนคุณไม่ติดฌาน แล้วคุณก็อยู่ในโลกได้อย่างเป็น "ปกติ" ก็คือคุณต้องละกิเลสและมีสตินั่นแหละ

ส่วนคนที่ติดฌานเดินยิ้มทั้งวัน มีไหม มีแน่.. แต่ว่าไม่เห็นติดได้นานเลย วันนึงก็ต้องเรียนรู้ ต้องละ ต้องกลับมาหาความจริง คือกายใจที่เป็นกองทุกข์ ถ้ามีครู ลองเดินยิ้มครึ่งวันก็โดนหวดแล้วค่ะ ที่ว่าติดเห็นนานๆ ก็ไม่นานจริงหรอก ถ้าเทียบกับทุกข์ที่ติดมาทั้งชีวิตน่ะ
ติดสุขปีสองปี ถึงติดสิบปียังคุ้มเลย ตลอดสิบปีนั้นไม่ได้ทำอกุศล สบายทั้งวันไม่โกรธใคร (มันจะเป็นไปได้เหรอ ?)

ฌานเป็นสภาวะธรรม ตามปกติ มีเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และเสื่อมลงไปเป็นธรรมดา ไม่ได้วิเศษไปกว่าธรรมอื่นเลย มีเหตุปัจจัย ไม่ใช่ตั้งอยู่เดี่ยวๆ

การพิจารณาฌานโดยการคิดเอา มันจึงใช้แต่จินตนาการกับการตีความ ไม่มีทางเข้าใจสภาวะของฌานจริงๆ ได้เลย ก็จะมานั่งกลัว หรือนั่งตัดสินคนอื่น แค่กลัวก็เป็นโทสะโมหะอวิชชา ประกอบพร้อมแล้วน่ะ

ฌานทำได้ก็ดี ทำให้ดีก็บรรลุมรรคผลได้ ไม่ทำก็ได้

แต่ทำวิปัสสนาที่มีฌานเป็นบาทฐาน หรือชีวิตที่มีฌานประกอบในแต่ละวัน มันก็เหมือนได้ขี่รถเก่งดีๆ ไปทำงานน่ะ ก็แค่น้ันแหละ ไม่พ้นทุกข์ได้หรอก

ทุกข์โลกๆ ที่ว่ามันทุกข์หนักแล้ว มาลองดูทุกข์ของผู้ที่ได้ฌาน ก็จะรู้เองว่า มันหนักยิ่งกว่าร้อยพันเท่า ที่ทุกวันนี้ก็ทรงฌานไว้ มันมีแต่ทุกข์ล้วนๆ ทุกข์มากหรือน้อยต่างหาก

ความสุขจากฌานคือ ภาวะที่ผ่านมายาวไกล และไม่มีหวนกลับไปอีก ที่เคยได้ลิ้มรสมาบ้าง แล้วก็ดับไป ส่วนความสุขสำหรับเรา ในฌานปัจจุบัน คือความเป็นปกติ คือไม่ทุกข์น่ะ

*** โพสต์นี้เป็นประสบการณ์และความคิดเห็นส่วนตัวล้วนๆ อาจจะไม่จริง หรือเข้าใจผิด คิดไปเองก็ได้ ผู้อ่านควรพิจารณาโดยใช้วิจารณญาณของท่านเอง

แก้ไขเมื่อ 10 พ.ค. 55 14:13:15

จากคุณ : chaosy

เขียนเมื่อ : 10 พ.ค. 55 14:07:11

ความคิดเห็นที่ 27

คุณทางนี้ ขอโทษ ขอต่ออีกหน่อย

แต่ให้ระวังอัตตาครับ
ถ้าปฏิบัติแล้วมีสภาวะเกิด >โอ้ดี>ชอบ> เจ๋ง> กูทำได้> กูเก่ง> เก่งกว่าคนอื่น> คนอื่นผิด> กูถูก >>>นี่ล่ะครับ มันปรุงอัตตาแบบนี้

แบบนี้ล่ะครับ ....น่ากลัวของแท้
---------------

เราก็ว่าไม่น่ากลัวอยู่ดีค่ะ.. อิอิ

เพราะว่าพอคุณมีอัตตาปั๊บ.. คุณก็ติดแหง่ก ไปต่อไม่ได้ ก็จะเก่งได้แค่นั้นแหละ

จากนั้นมันจะกลายเป็นอดีตไป ยิ่งคุณไปโพนทะนาความเก่งกล้าของตัวเอง ในกรณีของผู้ทรงฌานจริงๆ มันง่ายเลย คุณจะเข้าไปที่จุดนั้นไม่ได้อีก เพราะว่าฌานต้องมีกุญแจไขค่ะ

อัตตาไขเข้าประตูนั้นไม่ได้ค่ะ ถ้าจิตคุณมีกิเลสมากเกินไป เรียกว่ามีมลทิน กุญแจที่เคยไขได้ก็จะไขเข้าไม่ได้ คราวนี้ก็ฌานร่วงล่ะ

การจะไปต่อได้ ก็ต้องมีวิปัสสนาละกิเลส ชำระศีล ทำความสะอาดจิต ก็จะกลับขึ้นไปได้อย่างเก่าค่ะ

แต่มีกรณียกเว้น ผู้ที่มีวสีมีความสามารถทางฌานอย่างรุนแรง แต่ใช้ไปในทางที่ผิด อันนั้นก็มี เป็นมิจฉาสมาธิ มิจฉาทิษฐิ อันนี้ก็จะมีโอกาสสร้างกรรมได้เยอะ คือผลกรรมดีที่ทำให้มีสิ่งวิเศษ ก็ยังทรงไว้ได้ แต่กรรมชั่วที่จะตามมา โหยยยย ยาวววววววว ก็ตัวใครตัวมันล่ะ

แล้วกลไกของฌาน มันเป็นกลไกของธรรมนะคะ คือว่าจะเก่งขึ้นไปอีก ไม่ใช่เพิ่มเข้าไป แต่ต้องละออกค่ะ มันมีแต่ละกับลดเท่านั้น จึงจะเลื่อนชั้นได้

ถึงบอกว่าถ้าเข้าใจฌาน จะไม่กลัว การที่จะได้สภาวะใหม่ ต้องละสภาวะเก่าออกเสมอ ดังนั้นก็อาจกล่าวได้ว่า หลายคนติดสภาวะ เลยติดที่ความเก่งที่เคยมี เคยเป็น เป็น past tense คือ ถ้าคุณยังเก่งอยู่ในปัจจุบัน คุณก็รู้ว่าที่เก่งนั้นยังไม่เก่งจริง มีเก่งกว่านั้นอีกรอคุณอยู่ คุณก็ย่อมรู้ว่าคุณไม่ได้เก่งอะไรเลย ก็แค่เดินมาถึงสถานีนึง แต่มองไปข้างหน้า เส้นทางยังมีอีกเพียบ และการทรงรักษาสภาวะมันยากมาก

ถ้าทำฌานแล้วติดฌาน อันนี้คือติดสภาวะ ก็แน่นอนว่า ไปต่อไม่ได้ ก็ได้แค่ที่ "เคย" เก่ง

แต่ถ้าทำฌานแล้วติดอัตตา อันนี้เรียกว่า ขาดปัญญา คนละเรื่องกัน ต้องไปละสังโยชน์จ้ะ.. ก็ต้องเรียนรู้ต่อไปจนกว่าจะหายติดนะ

เราก็เห็นใครๆ ก็ตามที่ติดอัตตา ติดกิเลสอะไร ก็เห็นว่า ไม่น่ากลัวหรอก มันเป็นช่วงเวลาแห่งการเรียนรู้ของคนๆ นั้น ที่มีจิตวิญญาณของเขาเองเป็นเดิมพัน แต่อันที่จริงทุกคนก็ได้รับสิทธิ์ในการเรียนรู้นี้ทุกครั้งที่เกิดเป็นมนุษย์นะ ได้เกิดมาแล้ว ก็เอาซะให้พอ ลองซะให้พอ เพราะว่าภพต่อไปอาจจะไม่ได้ลอง

ก็อาจจะห่วงเขา เสียดายโอกาสบ้าง แต่ว่าไม่เห็นว่ามันเป็นสิ่งชั่วร้าย น่ารังเกียจอะไร เราก็เคยผ่านมาก่อนอ่ะ โง่มาก่อนแล้วเช่นกัน ลองมาแล้ว จึงเข็ด ว่างั้นเหอะ..

กัปนี้ไปไม่ทัน ก็มีกัปหน้าฮ่ะ.. ใครจะเรียนรู้เพิ่มเติม จะรอกัปหน้าก็ล่ายยย

ถ้าปฏิบัติแล้วมีสภาวะเกิด >โอ้ดี>ชอบ> เจ๋ง> กูทำได้> กูเก่ง> เก่งกว่าคนอื่น> คนอื่นผิด> กูถูก >>>นี่ล่ะครับ มันปรุงอัตตาแบบนี้

ถ้ามันมีสภาวะแบบนี้เกิด ก็เป็นธรรมดาแหละ วันนึงมันก็เสื่อม จะช้าหรือเร็วก็ตามกรรม ตามวาสนา แต่ยังไงมันก็ต้องเสื่อมไปเป็นธรรมดา.. นั่นอยู่เฉยๆ ยังเสื่อมเลย..อัตตานี่..

ไม่มีใครแบกได้ตลอดเวลาหรอก ตอนหลับอัตตาก็หายแล่ว..

แต่ถ้าเสียดายเวลา เสียดายที่จะได้สิ่งที่เลิศกว่านั้น ก็ต้องโยนอัตตาทิ้งไป เพียรไขกุญแจประตูบานเก่าให้ได้ แล้วจะได้ไปไขบานใหม่ในที่สุดอ่ะ

มันตลกจะตาย ทำมาแทบเป็นแทบตาย อยากมาแทบเป็นแทบตาย ยึดมาแทบเป็นแทบตาย ตะเกียกตะกายข้ามชาติภพ ห้องชั้นบนสุด ดันไม่มีอะไรเลย.. (ด้วยความโง่ ถึงกับตะลึง แล้วคิดว่า.. เนี่ยเหรอชั้นที่ว่า...ทำไมมันไม่มีอะไรเลยอ่ะ..)

ธรรมะก็เป็นอย่างนี้ ยิ่งทำจริงยิ่งติดลบค่ะ ทำไปเถิด ไม่ต้องกลัวหรอกอัตตา ต่อให้กอดเครื่องหมายบวกไว้แน่น ถ้าทำจริง เอาจริง เพียรจริง ถึงจะยึดจริง รู้สึกตัวอีกทีอาจพบว่า อ้าว... ขีดข้างบนก็หาย ข้างล่างก็หาย เหลือแต่ขีดตรงกลางๆ

ทำด้วยอัตตา ยังดีกว่ามีอัตตาแถมไม่ทำ น่ะ..

อิอิ..

จากคุณ : chaosy

เขียนเมื่อ : 11 พ.ค. 55 12:20:08