PANTIP.COM : Y12080303 วันที่พระองค์ทรงตรัสรู้ ต้องการคำอธิบายครับ []

ความคิดเห็นที่ 1

จากพระไตรปิฏกเล่มที่ 12

-----------------------------------------------------------------
[๔๒๕] ดูกรอัคคิเวสสนะ เรามีความดำริว่า สมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่ง
ในอดีต ในอนาคต หรือในปัจจุบันนี้ ที่เสวยทุกขเวทนากล้า หยาบ เผ็ดร้อน ที่เกิดขึ้นเพราะ
ความเพียร ทุกขเวทนานั้น อย่างยิ่งก็เพียรเท่านี้ไม่เกินกว่านี้ขึ้นไป. แต่เราก็ยังมิได้บรรลุญาณ
ทัสสนะอันวิเศษที่พอแก่พระอริยะซึ่งยิ่งกว่าธรรมของมนุษย์ ด้วยทุกกรกิริยาอันเผ็ดร้อนนี้. ชะรอย
ทางแห่งความตรัสรู้พึงเป็นทางอื่นกระมัง. เราจึงมีความดำริว่า เราจำได้อยู่ เมื่อคราวงานของท้าว
สักกาธิบดีซึ่งเป็นพระบิดา เรานั่งอยู่ใต้ร่มต้นหว้าอันเย็น ได้สงัดจากกามทั้งหลาย สงัดจาก
อกุศลธรรมทั้งหลาย บรรลุปฐมฌาน มีวิตก มีวิจาร มีปีติและสุขอันเกิดแต่วิเวกอยู่ ทางนั้น
พึงเป็นทางแห่งความตรัสรู้กระมัง. เรามีวิญญาณตามระลึกด้วยสติว่า ทางนั้นเป็นทางแห่งความ
ตรัสรู้. เราจึงมีความดำริว่า เรากลัวความสุขที่เว้นจากกามและอกุศลธรรมทั้งหลายหรือ แล้วเรา
ก็ดำริต่อไปว่า เราไม่กลัวสุขเช่นนั้นเลย.
[๔๒๖] ดูกรอัคคิเวสสนะ เรามีความดำริต่อไปว่า ความสุขนั้น เราผู้มีกายถึงความซูบ
ผอมมาก ไม่ทำได้ง่ายเพื่อจะบรรลุ ถ้ากระไร เราพึงกินอาหารหยาบ คือข้าวสุกและกุมมาสเถิด.
เราก็กินอาหารหยาบคือข้าวสุกและกุมมาส. ครั้งนั้น ภิกษุทั้ง ๕ ที่เฝ้าบำรุงเราด้วยหวังว่า
พระสมณะโคดมบรรลุธรรมใด จักบอกธรรมนั้นแก่เราทั้งหลาย. เมื่อใด เรากินอาหารหยาบ
คือข้าวสุกและ กุมมาส เมื่อนั้นภิกษุทั้ง ๕ นั้นก็ระอาหลีกไปด้วยเข้าใจว่า พระสมณโคดมมักมาก
คลายความเพียรเวียนมาเพื่อความเป็นผู้มักมากเสียแล้ว.
[๔๒๗] ดูกรอัคคิเวสสนะ เรากินอาหารหยาบให้กายมีกำลังแล้ว สงัดจากกาม สงัดจาก
อกุศลธรรม บรรลุปฐมฌาน มีวิตก มีวิจาร มีปีติและสุขอันเกิดแต่วิเวกอยู่. แม้สุขเวทนาที่
เกิดขึ้นเห็นปานนี้ ก็มิได้ครอบงำจิตเราตั้งอยู่ได้. เราบรรลุทุติยฌาน มีความผ่องใสแห่งจิต
ณ ภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น เพราะวิตกวิจารสงบไป ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร มีปีติและสุขเกิด
แต่สมาธิอยู่. เรามีอุเบกขา มีสติสัมปชัญญะ เสวยสุขด้วยนามกาย เพราะปีติสิ้นไป บรรลุ
ตติยฌานที่พระอริยะทั้งหลายสรรเสริญว่า ผู้ได้ฌานนี้ เป็นผู้มีอุเบกขา มีสติ อยู่เป็นสุข. เราบรรลุ
จตุตถฌาน อันไม่มีทุกข์ ไม่มีสุข เพราะละสุขละทุกข์ และดับโสมนัส และโทมนัสในก่อน
เสียได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่. แม้สุขเวทนาที่เกิดขึ้นเห็นปานนี้ ก็มิได้ครอบงำจิต
เราตั้งอยู่ได้. เราเมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส อ่อน ควร
แก่การงาน ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหวอย่างนี้ ก็โน้มน้อมจิตไปเพื่อปุพเพนิวาสานุสติญาณ. เราย่อม
ระลึกชาติที่เคยอยู่อาศัยในก่อนได้เป็นอันมาก คือ ระลึกได้หนึ่งชาติบ้าง สองชาติบ้าง ฯลฯ ระลึก
ชาติที่เคยอยู่อาศัยได้เป็นอันมาก พร้อมทั้งอาการ ทั้งอุเทศ ด้วยประการฉะนี้. ดูกรอัคคิเวสสนะ
ในปฐมยามแห่งราตรี เราได้บรรลุวิชชาที่ ๑ อันนี้ เมื่อเราไม่ประมาท มีความเพียร ส่งจิตไปอยู่
อวิชชาเรากำจัดเสียแล้ว วิชชาเกิดขึ้นแล้ว ความมืดเรากำจัดเสียแล้ว แสงสว่างเกิดขึ้นแล้ว.
แม้สุขเวทนาที่เกิดขึ้นแล้วเห็นปานนี้ ก็มิได้ครอบงำจิตเราตั้งอยู่ได้.

ตรัสการบรรลุวิชชาที่ ๒
[๔๒๘] เราเมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส อ่อน
ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหวอย่างนี้ ก็โน้มน้อมจิตไปเพื่อจุตูปปาตญาณ. เราเห็นหมู่สัตว์
ที่กำลังจุติ กำลังอุปบัติ เลว ประณีต มีผิวพรรณดี มีผิวพรรณทราม ได้ดี ตกยาก ด้วยทิพยจักษุ
อันบริสุทธิ์ ล่วงจักษุของมนุษย์ ย่อมรู้ชัดซึ่งหมู่สัตว์ผู้เป็นไปตามกรรม ฯลฯ ดูกรอัคคิเวสสนะ
ในมัชฌิมยามแห่งราตรี เราได้บรรลุวิชชาที่ ๒ อันนี้ เมื่อเราไม่ประมาท มีความเพียร ส่งจิตไป
อยู่ อวิชชาเรากำจัดเสียแล้ว วิชชาเกิดขึ้นแล้ว ความมืดเรากำจัดเสียแล้ว แสงสว่างเกิดขึ้นแล้ว.
แม้สุขเวทนาที่เกิดขึ้นแล้วเห็นปานนี้ ก็มิได้ครอบงำจิตเราตั้งอยู่ได้.
[๔๒๙] เราเมื่อมีจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส อ่อน
ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหวอย่างนี้ ก็น้อมจิตไปเพื่ออาสวักขยญาณ. ย่อมรู้ชัดตามเป็น
จริงว่า นี้ทุกข์ นี้ทุกขสมุทัย นี้ทุกขนิโรธ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา เหล่านี้อาสวะ นี้อาสว
สมุทัย นี้อาสวนิโรธ นี้อาสวนิโรธคามินีปฏิปทา เมื่อเรารู้เห็นอย่างนี้ จิตก็หลุดพ้นแล้ว แม้จาก
กามาสวะ แม้จากภวาสวะ แม้จากอวิชชาสวะ เมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว ก็มีญาณว่า พ้นแล้ว รู้ชัดว่า
ชาติสิ้นแล้ว พรหมจรรย์อยู่จบแล้ว กิจที่ควรทำๆ เสร็จแล้ว กิจอื่นเพื่อความเป็นอย่างนี้มิได้มี.
ดูกรอัคคิเวสสนะ ในปัจฉิมยามแห่งราตรี เราได้บรรลุวิชชาที่ ๓ อันนี้ เมื่อเราไม่ประมาท มีความ
เพียร ส่งจิตไปอยู่ อวิชชาเรากำจัดเสียแล้ว วิชชาเกิดขึ้นแล้ว ความมืดเรากำจัดเสียแล้ว แสง
สว่างเกิดขึ้นแล้ว. แม้สุขเวทนาที่เกิดขึ้นแล้วเห็นปานนี้ ก็มิได้ครอบงำจิตเราตั้งอยู่ได้.

-----------------------------

และ โพธิกถา ปฏิจจสมุปบาทมนสิการ จากลิงค์นี้

http://vichadham.com/buddha/potikata.html

จากคุณ : P_vicha

เขียนเมื่อ : 11 พ.ค. 55 21:14:44

ความคิดเห็นที่ 7

ตอบคำถามลำดับวิถีแห่งการตรัสรู้Y9928805

             ผมอยากขอความรู้หน่อยครับ เมื่อท่านรู้ว่าท่านตรัสรู้แล้ว ย่อมแสดงว่าท่านรู้วิธี**ดับทุกข์**ได้แล้ว ธรรมะข้อไหนบ้างครับ ? ที่เป็นไปเพื่อการดับทุกข์ ที่พระองค์ทรงค้นพบ และนำมาเผยแพร่ให้คนทั่วไปครับ
****************************
            ตามลำดับพุทธประวัติหลังจากพระองค์ ออกจากสำนักอุทก-อาฬารดาบส พระองค์มีพุทธวิตกว่า พระองค์ยังไม่พ้นจากทุกข์โดยสิ้นเชิง กล่าวคือพระองค์สำเร็จ สมาบัติ 8 แล้ว แต่ยังทรงมีทุกข์จรเข้ามาอยู่คำถามคือ ทำไม ? และทรงแก้อาการอย่างไร ?
ตอบ ทำไม(ปัญหา) ? อย่างไร(ทางแก้) ? เพราะพระองค์ได้แยกแยะธรรมารมณ์ที่เกิดขึ้นในขณะนั้นเป็น สองลักษณะคือ
            หลังจากทรงออกผนวชแล้ว ทรงเห็นความเป็นไปและอุปสรรคหลังทางจิตหลังทรงผนวช? ทรงมีดำริได้ว่า พระองค์ออกบวชกายแต่เพียงอย่างเดียว แต่จิตยังมีอาการนึกน้อมไปในกามบ้าง จึงทรงดำริเทียบกับ ไม้ฟืนสดที่แช่ในน้ำ 1 ไม้ฟืนสดที่ขึ้นจากน้ำ 1 ไม้ฟืนที่แห้งดีแล้วอยู่บนบก 1 ฟืนชนิดเดียวที่สามารถใช้งานได้ คือ ไม้ฟืนที่แห้งดีแล้วอยู่บนบก ทรงเปรียบกับ นักบวช(ผู้ปฏิบัติ)ที่ออกบวชแล้ว ต้องออกจากความคิดที่เป็นฆ่าศึกของฌานด้วยจึงจะสำเร็จประโยชน์
            ช่วงก่อนที่พระองค์เจริญฌาน พระองค์ไม่สามารถทำให้ฌานเกิดได้ ? จึงทรงเริ่มใหม่ด้วยการนึกน้อมได้ถึงการเข้าฌานตอนพระองค์มีพระชนมพรรษา 7 พรรษา และทรงน้อมอารมณ์นั้น มาทำความเพียรใหม่ คือด้วยอารมณ์เด็ก ไม่คิดอะไร ไม่หวังอะไร คล้ายเด็ก 7 ขวบ ช่วงต่อมา ถึงแม้จะทรงเข้าฌาน 4 + อรูปสัญญา 4 ได้ แต่กามในอดีตก็ยังวนเวียนเข้ามาในจิต ? พระองค์ทรงระลึกได้ว่า กามส่วนใหญ่ที่เข้ามาเป็นกามจากอดีต อารมณ์ ทางแก้พระองค์ทรงมีพุทธดำริว่า กามเกิดจากความคิดย้อนไปอดีต ฉะนั้นพระองค์จะไม่คิดถึงกามในอดีตอีก(พุทธอุทาน "นายช่างปลูกเรือน")เมื่อทรงชำนาญในสมาธิแล้ว ทรงมีพระอาการ
- จำแสงสว่างได้ แต่ไม่ทรงเห็นนิมิต ? (เห็นเทวดา) จึงทรงเพียร ไม่ประมาท ก็ทรงเห็น
- จำแสงสว่างได้ทรงเห็นนิมิต(เห็นเทวดา) แต่ทรงไม่สามารถโต้ตอบได้ ?จึงทรงเพียร ไม่ประมาท และสามารถโต้ตอบได้ แต่ไม่รู้ว่าเทวดานั้นมาจากไหน
- แสงสว่าง นิมิต + โต้ตอบ + รู้ว่ามากจากไหน แต่ไม่รู้ผลกรรม?ของเขาเหล่านั้นนำให้เป็นเทวดา
- แสงสว่าง นิมิต + โต้ตอบ + รู้ว่ามากจากไหน + รู้ผลกรรมแต่ไม่รู้ว่าเขากินอยู่, สุขทุกข์อย่างไร ?
- แสงสว่าง นิมิต + โต้ตอบ + รู้ว่ามากจากไหน + รู้ผลกรรม + รู้ว่าอยู่กินสุข ทุกข์อย่างไร แต่ไม่รู้อายุ ?
- แสงสว่าง นิมิต + โต้ตอบ + รู้ว่ามากจากไหน + รู้ผลกรรม + รู้ว่าอยู่กินสุข ทุกข์อย่างไร + รู้อายุ แต่ไม่รู้ว่าเคยอยู่ร่วมกับเทวดานั้นหรือไม่ ?
- แสงสว่าง นิมิต + โต้ตอบ + รู้ว่ามากจากไหน + รู้ผลกรรม + รู้ว่าอยู่กินสุข ทุกข์อย่างไร + รู้อายุ + รู้ว่าเคยอยู่ร่วม ทั้งหมดด้วยความเพียร ไม่ประมาท เมื่อพระองค์ขัดในญาณทัศนะ 8 อย่างนี้จึงปฏิญาณว่า ตรัสรู้พร้อมเฉพาะซึ่งสัมมาสัมโพธิญาณ บาลีจาลวรรค : อฏ. อํ 23/311/161
ทรงขจัดความขลาดก่อนการตรัสรู้ : ภยเภรวสูตร มู.ม 12/29/30
            หลังจากพระองค์ทรมานพระวรกาย 6 ปี จึงทรงทราบได้ว่า การทรมานกายอย่างอุกฤษฎ์ นั้นไม่ใช่ทาง อีกส่วนหนึ่งคือการติดอยู่กาม นั้นก็ไม่ใช่ทาง ? จากนั้นทรงทราบส่วนสุดทั้งสองส่วนนั้นแล้ว จึงมีพุทธปริวิตกถึง "ทางสายกลาง" หรือ มรรคมีองค์ 8 หรือ อริยสัจ 4 นั้นเองเป็นทางออก โดยหากจะกล่าวในเชิงปฏิบัติ อรรถกถาจารย์ท่านได้สรุปรวมลงอยู่ที่ โพธิปักขิยธรรม 37 ประการ นั้นเอง
สรุปสาระสำคัญ ลำดับ สภาพปัญหา แนวทางทรงแก้ไข
1. ทรงเห็นความเป็นไปและอุปสรรคทางจิตหลังทรงผนวช ? ไม้ฟืนที่แห้งดีแล้วอยู่บนบก ทรงเปรียบกับ นักบวช(ผู้ปฏิบัติ)ที่ออกบวชแล้ว ต้องออกจากความคิดที่เป็นฆ่าศึกของฌานด้วยจึงจะสำเร็จประโยชน์
2. พระองค์ไม่สามารถทำให้ฌานเกิดได้ ? ทรงเริ่มทำใหม่ด้วยอารมณ์เด็ก ไม่คิดอะไร ไม่หวังอะไร คล้ายเด็ก 7 ขวบ
3. กามในอดีตยังวนเวียนเข้ามาในจิต ? พระองค์จะไม่คิดถึงกามในอดีตอีก(พุทธอุทาน "นายช่างปลูกเรือน")
4. ความไม่แยบคายในญาณทัศนะ 8 ? ทรงเพียร ไม่ประมาท มีตนส่งไปแล้ว
5. ป่าสงัดยากที่จะอยู่ได้ ?(พระองค์ทรงไม่หวาด) ทรงขจัดความขลาดด้วยการมองเห็นความบริสุทธิของตนอยู่ (ก่อนการตรัสรู้)
6. ทรมานกายอย่างอุกฤษฎ์ นั้นไม่ใช่ทาง อีกส่วนหนึ่งคือการติดอยู่กาม นั้นก็ไม่ใช่ทาง ? "ทางสายกลาง" หรือ มรรคมีองค์ 8 หรือ อริยสัจ 4 นั้นเอง เป็นทางออก

Create Date : 04 ธันวาคม 2553

Create Date : 04 ธันวาคม 2553

จากคุณ : aero.1

เขียนเมื่อ : 13 พ.ค. 55 21:33:55