ความคิดเห็นที่ 1 การเห็นธรรม ใน ฌาน นั้นจะเป็นไปโดยอัตโนมัติ เพราะความเกิดของสติปัฎฐาน 4 บริบรูณ์ แต่ส่วนใหญ่ ทำไม่ได้เพราะ ไม่ได้ทำให้มากใน สติปัฎฐาน 4 สติปัฎฐาน 4 ทำให้มาก โพชฌงค์ 7 ก็จะได้มาก(สติ วิริยะ ปิติ สมาธิ สงบ สุข อุเบกขา) วิชชา วิมุติ ก็จะได้มาก  (วิชชาหรือมรรคญาณ วิมุติหรือมรรคผล โสดาบัน อนาคามี อรหันต์) สติปัฎฐาน 4 บริบรูณ์ โพชฌงค์ 7 ก็จะบริบรุณ์ โพชฌงค์ 7 บริบรูณ์ วิชชา วิมุติ ก็จะบริบรูณ์(มรรคญาณมรรคผลอรหันต์) การทำสมาธิที่กลัวความคิดกลัวสมาธิหายไป ฌานนั้นจะเป็นฌาน ที่ไม่สามารถเกิด การพิจารณาธรรมโดยอัตโนมัติได้ แต่ถ้าเห็นเป็นเรื่องธรรมดา  ของการเจริญสติปัฎฐาน 4 (สติปัฎฐาน ใน ธรรม) แล้วก็จะเป็นฌานที่เกิดการพิจารณาธรรมได้โดยอัตโนมัติในอนาคต อ้างอิงจากอานาปาณสติสูตร สติปัฎฐาน 4 แก้ไขเมื่อ 18 พ.ค. 55 05:09:16 แก้ไขเมื่อ 18 พ.ค. 55 05:07:53 จากคุณ : aunemaek2 เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 05:01:57

ความคิดเห็นที่ 2 นี่อาจจะเป็นการแสดงของสิ่งที่ทำได้ยาก แต่พุทธองค์ทรงได้แสดงมาแล้ว การที่ทรงอยู่ในอารมณ์ ฌาณ แล้วพิจารณาการเกิด-ดับของ รูปนามนั้น เป็นสิ่งที่ทำได้ตามพระสูตรที่ยกมากแล้ว แต่ทำได้โดยยาก เพราะผู้เป็นฌาณลาภีบุคคล เท่านั้นจึงจะพิจาณาไตรลักษณ์ได้อย่างชัดเจน ฌานลาภีบุคคล ที่บำเพ็ญเพียรเจริญวิปัสสนาภาวนา จนเกิดมัคคจิต ผลจิตนั้น มีวิธีที่เจริญภาวนาเป็น ๓ วิธี คือ ก. ปาทกฌานวาท  หมายถึง   ถือการเข้าฌานที่เป็นบาทเบื้องต้นแห่งการเจริญภาวนานั้นเป็นสำคัญ ข. สัมมสิตฌานวาท หมายถึง ถือการพิจารณาฌานเป็นสำคัญ ค. ปุคคลัชฌาสยวาท  หมายถึง   ถือความประสงค์ของฌานลาภีผู้เจริญภาวนานั้นเป็นสำคัญ จากคุณ : Neemo (Astro Neemo) เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 06:12:37

ความคิดเห็นที่ 3 ก.ปาทกฌานวาท   คือ ก่อนที่ฌานลาภีบุคคลจะเจริญวิปัสสนาภาวนานั้น ได้เข้าฌานก่อน จะเป็นฌานชั้นใดก็แล้วแต่ ทั้งนี้เพื่อให้สมาธิมีกำลังดีขึ้น ฌานที่เข้าก่อนนี้เรียกว่า ปาทกฌาน เมื่อออกจากปาทกฌาน ก็พิจารณารูปนามต่อไปจนแจ้งไตรลักษณ์ และบรรลุถึงมัคคถึงผล ข้อที่สำคัญที่ปาทกฌาน ถ้าเข้าปฐมฌานเป็นปาทกฌาน มัคคจิตผลจิตที่เกิดขึ้นเป็นครั้งแรกนี้ก็เรียกว่า ปฐมฌานโสดาปัตติมัคค ปฐมฌานโสดาปัตติผล สำเร็จเป็นปฐมฌานโสดาบันบุคคล ถ้าเข้าทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน หรือ ปัญจมฌาน เป็นปาทกฌาน มัคคจิตที่เกิดขึ้นเป็นปฐมมัคค ก็เรียกไปตามขั้นของฌาน เช่น ทุติยฌานโสดาปัตติมัคค ตติยฌานโสดาปัตติมัคค เป็นต้น ทำนองเดียวกับปฐมฌานโสดาปัตติมัคคจิตนั้น แม้มัคคจิตผลจิตเบื้องสูง คือ สกทาคามิมัคค-ผล อนาคามิมัคค-ผล อรหัตตมัคค-ผล ก็เป็นไปในทำนองเดียวกับปฐมมัคคจิตดังกล่าวแล้วนี้แหละ ข้อสำคัญถือฌานที่เป็นปาทกฌานนั้นเป็นใหญ่ เมื่อออกจากปาทกฌานแล้ว จะพิจารณาองค์ฌานโดยความจริง อนิจจัง ทุกขัง อนัตตาก็ได้ หรือจะพิจารณาสังขารธรรม รูปนามที่นอกจากองค์ฌาน โดยความเป็น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ก็ได้ เพราะถือฌานที่เป็นบาทเบื้องต้นนั้นเป็นใหญ่เป็นสำคัญ จากคุณ : Neemo (Astro Neemo) เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 06:13:38

ความคิดเห็นที่ 4 ข.สัมมสิตฌานวาท คือ ฌานลาภีบุคคลผู้เจริญวิปัสสนาภาวนานั้น พิจารณาฌานที่ตนเคยได้มาแล้ว จะเป็นฌานชั้นใดก็ตาม พิจารณาฌานนั้น โดยความเป็น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา จะเข้าฌานก่อนก็ได้ หรือจะไม่เข้าฌานก่อนก็ได้ ไม่ถือการเข้าฌานเป็นสำคัญ แต่ถือการพิจารณาฌานนั้นเป็นใหญ่ เช่น เข้าปัญจมฌาน ครั้นเวลาที่พิจารณาโดยความเป็น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตานั้น มาพิจารณาปฐมฌาน มัคคจิตที่เกิดขึ้นก็เป็นปฐมฌานมัคคจิต หาใช่ปัญจมฌานมัคคจิตไม่ โดยทำนองเดียวกัน เวลาเข้านั้น เข้าทุติยฌาน แต่เวลาพิจารณากลับไปพิจารณาจตุตถฌาน มัคคจิตที่เกิดขึ้นก็เป็น จตุตถฌานมัคคจิต จากคุณ : Neemo (Astro Neemo) เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 06:14:38

ความคิดเห็นที่ 5 ค.บุคคลัชฌาสยวาท   มุ่งหมายถึง ความปรารภ ความประสงค์ ความปรารถนา ของฌานลาภีบุคคลผู้เจริญวิปัสสนาภาวนานั้นเป็นใหญ่เป็นสำคัญ เช่น ปรารภตติยฌานมัคคจิค ก็จะต้องเจริญภาวนาอย่างใดอย่างหนึ่งใน ๒ อย่างนี้ คือ 1. ต้องเข้าตติยฌาน ซึ่งเป็นชั้นที่ตรงตามความประสงค์ของตน เมื่อออกจากตติยฌานแล้ว จะพิจารณารูปนามที่เป็นกามธรรม โดยความเป็น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ก็ได้ 2. จะไม่เข้า ตติยฌาน ก็ได้ แต่ต้องพิจารณาองค์ฌานของตติยฌาน โดยความเป็น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา จึงจะตรงกับชั้นที่ตนปรารถนา พิจารณาไปจนมัคคจิตเกิด มัคคจิตนั้นก็เป็น ตติยฌานมัคคจิต จากคุณ : Neemo (Astro Neemo) เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 06:15:55

ความคิดเห็นที่ 6 เมื่อครั้งพุทธกาล เจโตวิมุติ(ผู้ได้ฌาน) น้อยกว่าปัญญาวิมุตติ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=2&t=21062 คำว่า ฌาน ก็มักจะนึกถึงรูป รูปาวจรจิต แท้จริงคำว่า ฌาน แปลว่า การเพ่งอารมณ์ และการเพ่งอารมณ์ก็มี ๒ ประการ ในนัยแห่งอัฏฐสาลินี อรรถกถา แสดงว่า ฌานนฺติ ทุวิธํ อารมฺมณูปนิชฺฌานํ ลกฺขณูปนิชฺฌานนฺติ = คำว่า ฌาน นั้นมี ๒ อย่างคือ อารัมมณูปนิชฌาน อย่างหนึ่ง ลักขณูปนิชฌาน อีกอย่างหนึ่ง ตตฺถ อฏฺฐ สมาปตฺติโย ปฐวีกสิณาทิอารมฺมณํ อุปนิชฺฌานยนฺตีติ อารมฺมณูปนิชฺฌานนฺติ สงฺขยํ คตา = ในฌาน ๒ อย่างนั้น สมาบัติ ๘ จัดเข้าในอารัมมณูปนิชฌาน เพราะเข้าไปเพ่งอารมณ์ มีปฐวีกสิณ เป็นต้น วิปสฺสนามคฺคผลานิ ปน ลกฺขณูปนิชฺฌานํ นาม = แต่ว่าวิปัสสนาญาณ มัคคญาณ ผลญาณทั้ง ๓ นี้ ชื่อว่าลักขณูปนิชฌาน ตตฺถ วิปสฺสนา อนิจฺจาทิลกฺขณสฺส อุปนิชฺฌานโต ลกฺขณูปนิชฺฌานํ = ในญาณทั้ง ๓ นั้น วิปัสสนาญาณ ได้ชื่อว่า ลักขณูปนิชฌาน เพราะเข้าไปกำหนดรู้แจ้งไตรลักษณ์ มีอนิจจลักษณะ เป็นต้น วิปสฺสนาย กตกิจฺจสฺส มคฺเคน อิชฺฌนโต มคฺโค ลกฺขณูปนิชฺฌานํ = มัคคญาณ ได้ชื่อว่า ลักขณูปนิชญาณ เพราะเป็นผู้ทำให้กิจที่รู้แจ้งไตรลักษณ์ของวิปัสสนาญาณ สำเร็จลง ผลํ ปน นิโรธสจฺจํ ตถลกฺขณํ อุปนิชฺฌายตีติ ลกฺขณูปนิชฺฌานํ นาม = ส่วนผลญาณ ได้ชื่อว่า ลักขณูปนิชฌาน เพราะเข้าไปรู้แจ้งลักษณะอันแท้จริงของนิโรธสัจจะ ความแตกต่างกันระหว่างฌานทั้ง ๒ กล่าวโดยอารมณ์ อารัมมณูปนิชฌาน มีสมถกัมมัฏฐาน เช่น ปฐวีกสิณซึ่งเป็นบัญญัติเป็นต้น เป็นอารมณ์ ส่วนลักขณูปนิชฌาน นั้น คือวิปัสสนาญาณ มีรูปนาม ไตรลักษณ์ สังขตธรรม เป็นอารมณ์ มัคคญาณ ผลญาณ มีอสังขตธรรม คือนิพพานเป็นอารมณ์ กล่าวโดยองค์ธรรม อารัมมณูปนิชฌาน มีวิตก วิจาร ปีติ เวทนา เอกัคคตา และที่ประกอบกับมหัคคคตฌานทั้ง ๙ เป็นองค์ธรรม ( รูปฌาน ๕ + อรูปฌาน ๔ ) ส่วนลักขณูปนิชฌาน ก็มีวิตก วิจาร ปีติ เวทนา เอกัคคตา ที่ประกอบกับมหากุศลจิต มัคคจิต ผลจิต เป็นองค์ธรรม ผู้บรรลุ ๒ พวก ผู้บรรลุมรรค ผล นิพพาน นั้นมีอยู่ ๒ จำพวกด้วยกัน คือ สุกขวิปัสสกจำพวกหนึ่ง และฌานลาภีบุคคลอีกจำพวกหนึ่ง สุกขวิปัสสกบุคคล นั้นเป็นผู้บำเพ็ญวิปัสสนาญาณ จนบรรลุเป็นพระอริยบุคคล ไม่ได้บำเพ็ญสมาธิจนบรรลุฌานมาก่อน ฌานลาภีบุคคล นั้นเป็นผู้บำเพ็ญสมถภาวนาจนได้ฌาน แล้วเจริญวิปัสสนาภาวนาบรรลุเป็นพระอริยบุคคล ก็ฌานลาภีบุคคล มีวิธีเจริญวิปัสสนา ๓ วิธี คือ ๑. ปาทกฌานวาท ๒. สัมมสิตฌานวาท ๓. ปุคคลัชฌาสยวาท -------------------------------------------- 21049.สมถะ (ฌาน, สมาธิ) ที่เป็นบาทของวิปัสสนา จากพระไตรปิฏก อรรถกถา http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=2&t=21049 ถามว่า เริ่มตั้งวิปัสสนาอย่างไร ? แก้ว่า จริงอยู่ พระโยคีนั้น ครั้นออกจากฌานแล้วกำหนดองค์ฌาน ย่อมเห็นหทัยวัตถุ ซึ่งเป็นที่อาศัยแห่งองค์ฌานเหล่านั้น ย่อมเห็นภูตรูป ซึ่ง เป็นที่อาศัยแห่งหทัยวัตถุนั้น และย่อมเห็นกรัชกายแม้ทั้งสิ้น ซึ่งเป็นที่อาศัย แห่งภูตรูปเหล่านั้น. ในลำดับแห่งการเห็นนั้น เธอย่อมกำหนดรูปและอรูปว่า องค์ฌานจัดเป็นอรูป, (หทัย) วัตถุเป็นต้นจัดเป็นรูป. อีกอย่างหนึ่ง เธอนั้น ครั้นออกจากสมาบัติแล้ว กำหนดภูตรูปทั้ง ๔ ด้วยอำนาจปฐวีธาตุเป็นต้น ใน บรรดาส่วนทั้งหลายมีผมเป็นอาทิ และรูปซึ่งอาศัยภูตรูปนั้น ย่อมเห็นวิญญาณ พร้อมทั้งสัมปยุตธรรมซึ่งมีรูปตามที่ตนกำหนดแล้วเป็นอารมณ์ หรือมีรูปวัตถุ และทวารตามที่ตนกำหนดแล้วเป็นอารมณ์. ลำดับนั้น เธอย่อมกำหนดว่า ภูตรูปเป็นต้น จัดเป็นรูป, วิญญาณที่มีสัมปยุตธรรม จัดเป็นอรูป. -------------------------------------------- วิสุทธิ ๗ และ ญาณ ๑๖ http://abhidhamonline.org/visudhi.htm ----------------------------------------------------- http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=2&t=21062 สีเล ปติฐาย นโร สปญฺโญ จิตฺตํ ปญฺญญฺจ ภาวยํ อาตาปี นิปโก ภิกฺขุ โส อิมํ วิชฏเยชฏํ ความว่า นรชาติชายหญิง ผู้มีปัญญาแต่กำเนิด มีความเพียรเป็นเครื่องเผากิเลสมีปัญญาบริหารจิต เห็นภัยในการเวียนว่ายตายเกิด ตั้งมั่นในศีล อบรมสมาธิและวิปัสสนาปัญญาเท่านั้น นรชนชาติชายหญิงนี้เท่านั้น จึงจะสามารถสางรกชัฏที่เป็นเสมือนข่ายคือ ตัณหาออกได้ --------------------------------------------- สมาธิ - วิปัสสนา ต่างกันอย่างไร ? http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=16060 ==================================== การเจริญสติปัฏฐานหมวดพิจารณาอิริยาบถ ๔ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=2&t=29201 ---------------------------------------------- หลักของวิปัสสนา และ ปรมัตถธรรม โดย อาจารย์แนบ มหานีรานนท์ http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=16261&start=0 แนะแนวทางปฏิบัติวิปัสสนา โดย อาจารย์แนบ มหานีรานนท์ http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=6180 เหตุผลในการกำหนดอิริยาบถ โดย อาจารย์บุญมี เมธางกูร http://www.abhidhamonline.org/Ajan/BM/hatpol.doc ก้าวแรกของวิปัสสนา โดยหลวงพ่อเสือ http://www.abhidhamonline.org/Ajan/Sua/kawraek.doc ============================== จากคุณ : เฉลิมศักดิ์1 เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 06:18:11

ความคิดเห็นที่ 7 พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๑  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๓ อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต ฌานสูตรที่ ๒           [๑๒๔] ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๔ จำพวกนี้ มีปรากฏอยู่ในโลก ๔ จำพวกเป็นไฉน คือ บุคคลบางคนในโลกนี้ สงัดจากกาม สงัดจากอกุศล ธรรม บรรลุปฐมฌาน มีวิตก มีวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณอันใด มีอยู่ในปฐมฌานนั้น บุคคลนั้นพิจารณา เห็นธรรมเหล่านั้นโดยความเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นดังโรค เป็นดังหัวฝี เป็นดังลูกศร เป็นของทนได้ยาก เป็นของเบียดเบียน เป็นของไม่เชื่อฟัง เป็น ของต้องทำลายไป เป็นของว่างเปล่า เป็นของไม่ใช่ตน บุคคลนั้นเมื่อตายไป ย่อมเข้าถึงความเป็นสหายของเทวดาเหล่าสุทธาวาส ดูกรภิกษุทั้งหลาย ความ อุบัตินี้แลไม่ทั่วไปด้วยปุถุชน ฯ           อีกประการหนึ่ง บุคคลบางคนในโลกนี้ บรรลุทุติยฌาน ฯลฯ บรรลุ ตติยฌาน ฯลฯ บรรลุจตุตถฌาน ไม่มีทุกข์ ไม่มีสุข เพราะละสุขละทุกข์และ ดับโสมนัสโทมนัสก่อนๆ ได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณอันใด มีอยู่ในจตุตถฌานนั้น บุคคลนั้นย่อม พิจารณาเห็นธรรมเหล่านั้น โดยความเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็น ดังโรค เป็นดังหัวฝี เป็นดังลูกศร เป็นของทนได้ยาก เป็นของเบียดเบียน เป็นของไม่เชื่อฟัง เป็นของต้องทำลายไป เป็นของว่างเปล่า เป็นของไม่ใช่ตน บุคคลนั้นเมื่อตายไป ย่อมเข้าถึงความเป็นสหายของเทวดาเหล่าสุทธาวาส ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ความอุบัตินี้แลไม่ทั่วไปด้วยปุถุชน ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๔ จำพวกนี้แล มีปรากฏอยู่ในโลก ฯ จบสูตรที่ ๔           เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๑  บรรทัดที่ ๓๕๐๕ - ๓๕๒๕.  หน้าที่  ๑๕๐ - ๑๕๑. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=21&A=3505&Z=3525&pagebreak=0           ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=124 พึงทราบวินิจฉัยในทุติยฌานสูตรที่ ๔ ดังต่อไปนี้ :-             รูปนั้นแหละ ชื่อว่ารูป. แม้ในบทที่เหลือก็นัยนี้แล.             ในบทเป็นต้นว่า อนิจฺจโต มีวินิจฉัยว่า             บุคคลนั้นพิจารณาเห็นธรรมเหล่านั้นโดยความเป็นของไม่เที่ยง ด้วยอรรถว่ามีแล้วไม่มี. เป็นดังโรคด้วยอรรถว่าป่วยไข้ เป็นดังหัวฝีด้วยอรรถว่าประทุษร้ายภายใน เป็นดังลูกศรด้วยอรรถว่าแทงเข้าไป เป็นความลามก ด้วยอรรถว่ามีความทนทุกข์ เป็นอาพาธด้วยอรรถว่าบีบคั้น เป็นอื่นด้วยอรรถว่า ว่าไม่เชื่อฟัง เป็นของต้องทำลายไปด้วยอรรถว่าย่อยยับ เป็นของว่างเปล่าด้วยอรรถว่ามิใช่สัตว์ เป็นของมิใช่ตนด้วยอรรถว่าไม่อยู่ในอำนาจ.             ก็ในข้อนี้พึงทราบว่า ท่านกล่าวอนิจจลักษณะด้วยสองบทว่า อนิจฺจโต ปโลกโต. ท่านกล่าวอนัตตลักขณะด้วยสองบทว่า สุญฺญโต อนตฺถโต. ท่านกล่าวทุกขลักขณะด้วยบทที่เหลือ.             บทว่า สมนุปสฺสติ คือ พิจารณาเห็นด้วยฌาน. บุคคลเมื่อยกเบญจขันธ์ขึ้นสู่ไตรลักษณ์ พิจารณาเห็นอยู่ ย่อมทำให้แจ้งซึ่งมรรคสาม ผลสาม.             บทว่า สุทฺธาวาสานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชติ ความว่า บุคคลผู้ดำรงอยู่ในชั้นสุทธาวาสนั้น ต้องเจริญจตุตถฌานแล้ว จึงจะเกิดขึ้น.             จบอรรถกถาทุติยฌานสูตรที่ ๔ ------------------------------------- 21049.สมถะ (ฌาน, สมาธิ) ที่เป็นบาทของวิปัสสนา จากพระไตรปิฏก อรรถกถา http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=2&t=21049 ถามว่า เริ่มตั้งวิปัสสนาอย่างไร ? แก้ว่า จริงอยู่ พระโยคีนั้น ครั้นออกจากฌานแล้วกำหนดองค์ฌาน ย่อมเห็นหทัยวัตถุ ซึ่งเป็นที่อาศัยแห่งองค์ฌานเหล่านั้น ย่อมเห็นภูตรูป ซึ่ง เป็นที่อาศัยแห่งหทัยวัตถุนั้น และย่อมเห็นกรัชกายแม้ทั้งสิ้น ซึ่งเป็นที่อาศัย แห่งภูตรูปเหล่านั้น. ในลำดับแห่งการเห็นนั้น เธอย่อมกำหนดรูปและอรูปว่า องค์ฌานจัดเป็นอรูป, (หทัย) วัตถุเป็นต้นจัดเป็นรูป. อีกอย่างหนึ่ง เธอนั้น ครั้นออกจากสมาบัติแล้ว กำหนดภูตรูปทั้ง ๔ ด้วยอำนาจปฐวีธาตุเป็นต้น ใน บรรดาส่วนทั้งหลายมีผมเป็นอาทิ และรูปซึ่งอาศัยภูตรูปนั้น ย่อมเห็นวิญญาณ พร้อมทั้งสัมปยุตธรรมซึ่งมีรูปตามที่ตนกำหนดแล้วเป็นอารมณ์ หรือมีรูปวัตถุ และทวารตามที่ตนกำหนดแล้วเป็นอารมณ์. ลำดับนั้น เธอย่อมกำหนดว่า ภูตรูปเป็นต้น จัดเป็นรูป, วิญญาณที่มีสัมปยุตธรรม จัดเป็นอรูป. -------------------------------------------- ความคิดเห็นที่ 1     การเห็นธรรม ใน ฌาน นั้นจะเป็นไปโดยอัตโนมัติ เพราะความเกิดของสติปัฎฐาน 4 บริบรูณ์ จากคุณ : aunemaek2   --------------------------------------------- คุณเมฆหลากสีครับ  การพิจารณาองค์ฌานนั้น มีอธิบายรายละเอียดใน พระไตรปิฏก อรรถกถา  ครับ แต่ผมไม่ค่อยเห็น นักปฏิบัติสมาธิ หรือ อาจารย์สายสมาธิ อธิบายได้ละเอียดเท่า อาจารย์สายสมาธิบางท่าน ถึงกับบอกว่า ปริยัติเป็นเครื่องขัดขวางการปฏิบัติสมาธิ ทำให้ฟุ้งซ่าน นั่งสมาธิไปเรื่อย ๆ เมื่อแนบแน่นปัญญาก็จะเกิดเองโดยอัตตโนมัติ จากคุณ : เฉลิมศักดิ์1 เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 06:31:22

ความคิดเห็นที่ 8 จิตตวิสุทธิ  หรือ สมาธิวิสุทธิ  โดยอาจารย์แนบ  มหานีรานนท์ http://www.dharma-gateway.com/ubasika/naab/naab-02.htm การเจริญวิปัสสนาของท่านผู้ที่ได้ฌาน  เมื่อทำฌานได้แล้ว  จะทำอย่างไรเล่า  จึงจะทำลายวิปลาสในสมาธิออกเสียได้  เพราะตามธรรมดาผู้ที่ได้ฌานแล้วนั้น   ย่อมเป็นสุข และ ย่อมเพลิดเพลินในสุขนั้น ก็มีอีกนัยหนึ่ง  ซึ่งเป็นนัยของวิปัสสนาที่เกิดจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า  เป็นผู้บอกทางแนะนำให้  โดยมีพราหมณ์ ถามว่า  เมื่อเข้า รูปฌาน  หรือ อรูปฌาน  แล้ว พระองค์จะทรงแนะนำอะไรกับเขาบ้าง ก็มีอยู่ทางเดียว  อย่างเช่น  ปฐมฌาน  ก็มี วิตก  วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา 5 องค์ สุขนี้นั้นเกิดจากอะไร เกิดจาก ปีติ  ปีติเป็นเหตุ ปีติ  นั้นเกิดจาก  สมาธิ ที่ทำให้เรารู้สึกเป็นสุขนั้น เพราะ “ ปีติ “  เป็นองค์สำคัญ เวลายกขึ้นสู่  “ วิปัสสนา “ ท่านจึงเอา “ ปีติ “  ซึ่งเป็นองค์ของ “ ฌาน “   นั้นแหละขึ้นสู่วิปัสสนา ปีติ  นี้เป็น  นามธรรม  อาศัยเกิดที่  หทัยวัตถุ  ไม่ใช่เกิดจาก  ตา  หู  หรือ โสตวัตถุ  ฆานวัตถุ  ชิวหาวัตถุ  กายวัตถุ  ไม่ใช่อย่างนั้น “ ปีติ “  นี้เกิดจาก  “ หทัยวัตถุ “   ซึ่งเป็นรูป พิจารณาอย่างนี้แล้ว  ท่านก็เพ่งปีติ ตามธรรมดาการทำฌาน  ไม่ได้เพ่ง  “ นามรูป “   แต่เพ่ง “ กสิณ “   มีเพ่ง  น้ำ  ดิน  ไฟ  ลม  เป็นต้น แล้วแต่ตัวกรรมฐานที่จะให้ได้ในฌานนั่น    อารมณ์ของปีติ   หรือ  อารมณ์ของฌานในปีตินั้น มีอารมณ์กรรมฐานที่ตนเพ่งมาก่อนเป็นนิมิต  หรือ เป็น  ปฏิภาคนิมิต  หรือ  อุคคหนิมิต  จากอารมณ์นั้นแล้วจึงได้เข้าถึงฌานในฌานนั้นก็มีอารมณ์อยู่อย่างนั้น แต่เวลาที่จะยกขึ้นสู่วิปัสสนานั้น  ไม่ได้เพ่งอารมณ์กรรมฐานมีกสิณ  เป็นต้น  อารมณ์เหล่านั้นเป็น  บัญญัติธรรม  ไม่มีสภาวะที่จะให้เห็นว่าเป็น   อนิจจัง  ทุกขัง  อนัตตา  ได้ เพราะฉะนั้นจะยกขึ้นสู่อารมณ์วิปัสสนาไม่ได้  ท่านก็ยกเอาปีติ  เพราะเป็น  นามธรรม  เป็นนามขันธ์  เป็น สังขารขันธ์ มีสภาวะไม่เที่ยง  เป็นทุกข์  เป็นอนัตตา จึงยกเอาปีติขึ้นเพ่ง ธรรมชาติของปีตินั้น  จะเพ่ง  หรือ ไม่เพ่ง ก็มีการ เกิด – ดับ   และจิตเป็นสมาธิ  ก็มีการเกิด – ดับ  เมื่อปีติที่อาศัยจิตที่ได้ฌานแล้ว  ปีติก็เกิด – ดับอยู่เป็นธรรมดาเช่นเดียวกัน  แต่ว่าเกิด – ดับ ติดต่อรวดเร็วมาก  จนกระทั่งไม่สามารถจะเข้าไปรู้ว่า  เขาไม่เที่ยง  หรือ เขาเกิด – ดับได้  และก็ไม่ได้ดูด้วย ------------------------------------------------------- พระพุทธพจน์ สพฺพโส นามรูปสฺมึ ยสฺส นตฺถิ มมายตํ อสตา จ น โสจติ ส เว ภิกฺขูติ วุจฺจติ ผู้ใดไม่มีความยึดถือในนามรูป ว่าของเราโดยประการทั้งปวง และย่อมไม่เศร้าโศกเพราะนามรูปไม่มีอยู่ ผู้นั้นแลเรากล่าวว่า เป็นภิกษุ ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท ----------------------------------------------------------- ทิฏฐิวิสุทธิ  ( นามรูปปริจเฉทญาณ )  โดยอาจารย์แนบ มหานีรานนท์ http://larndham.org/index.php?/topic/19112-%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%8F%E0%B8%90%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4/ จากคุณ : เฉลิมศักดิ์1 เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 06:32:36

ความคิดเห็นที่ 9 ที่น่าสนใจคือ การที่ “ขณะแห่งปฐมฌาน” (หรือในฌานอื่นๆ)ตามที่พระองค์กล่าวนั้น มีการ “...พิจารณาเห็นธรรมทั้งหลาย คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ อันมี อยู่ในขณะแห่งปฐมฌานนั้น...” ...ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ...เป็นอนัตตา... ...ครั้นแล้ว เธอย่อมโน้มจิตไปเพื่ออมตธาตุ... ...เธอตั้งอยู่ในปฐมฌานนั้น ย่อมถึงความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย... ...เธอตั้งอยู่ในปฐมฌานนั้น ย่อมถึงความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย... แปลว่าสูตรนี้เป็นเครื่องยืนยันที่สำคัญที่ พระองค์กล่าวไว้ชัดเจนว่า ขณะอยู่ในณาน มีการพิจารณาขันธ์ทั้งหลาย เป็นไตรลักษณ์ได้เลย ไม่ได้ต้องถอยมาอยู่นอกณานก่อน ******************************************************* ข้างบน พิจารณา คู่ขนาน กับ  พระพุทธภาษิต แห่งปฐมเทศนา กับ ทุตติยเทศนา ปฐมเทศนา คือ ธัมมจักกัปปวัตนสูตร   ทรงแสดง อริยสัจสี่ ซึ่ง ได้แก่ "พุทธศาสตร์ (ระบบแห่ง วิชชา)" --- ที่เนื่องกับ  พุทธวิชชา  คือ ตรัสรู้ (คือวิชชา) ซึ่งธรรม ที่ไม่เคยฟังจากใครมาก่อน คือ ปฏิจจสมุปบาท -- จึง ปฏิญญาณพระองค์เองว่า ผู้อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า  ไม่ใข่ พระปัจเจกพุทธเจ้า ไม่ใข่ อนุพุทธเจ้า (ของพระพุทธเจ้าพระองค์ไหนๆๆๆๆ) ธรรมที่ตรัสแก่ พระปัญจวัคคีย์นี้  "ใครค้านไม่ได้  คัดง้างไม่ได้ฯ" และ  เมื่อ "นักเรียนสาธิต รุ่นที่ ๑ "คนที่ ๑ ใน ๕ คน" แห่ง พุทธวงศ์"  ฟัง ปฐมเทศนา คือ ธัมมจักกัปปวัตนสูตร  (คือ  ยังกิญจิ ฯ) ก็  อุทานออกมาว่า "ธรรมเหล่าใด มีความเกิดขึ้น (สมุทัย) เป็นธรรมดา (โดยเฉพาะ กอง (ขันธ์) แห่ง นามธรรม  ที่ชื่อ จิต มโน วิญญาณ กระมัง) ย่อมดับไป (นิโรโธ) เป็นธรรมดา พระบรมศาสดา จึง อุทานว่า "อัญญา" (ท่าน) โกณฑัญญะ -- เธอเห็น(ด้วยดวงตาเห็นธรรม) ก่อนท่านอื่น แล้ว --"โกณฑัญญะ"  จึง ได้ "ฉายาใหม่ว่า อัญญาโกณฑัญญะ" **********************************************************                                 พิจารณ "เกี่ยวกับ รูปฌาน" ว่า "พระอัญญาโกณฑัญญะ" ---ไม่ได้ สภาวะธรรม  ตาม กระทู้นี้ หรือ "ขณะฟังปฐมเทศนา" ? สภาวะธรรมนั้นคือ  สัมมาสมาธิในองค์อริยมรรคที่แวดงล้อมด้วย บริขารทั้ง ๗ ด้วย (คือมรรคมีองค์ ๘  สมังคี)                        ---ตาม ข้อความ แห่ง  คคห 1  เสนอ ----            (แต่ ยังไม่ใช่ข้อความ อนิจจัง  ทุกขัง อนัตตา /  แต่คือ ------) ที่น่าสนใจคือ การที่ “ขณะแห่งปฐมฌาน” (หรือในฌานอื่นๆ) ตามที่พระองค์กล่าวนั้น มีการ “...พิจารณาเห็นธรรมทั้งหลาย คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ อันมี อยู่ในขณะแห่งปฐมฌานนั้น...” ..เป็น เพียงกระแส กองทุกข์อริยสัจ คือ อุปาทานขันธ์ทั้ง ๕ เกิดขึ้น (สมุทโย)  และ ดับไป (นิโรโธ) ----- เท่านั้น ---- หามี ตัวตน ของตน  ใน --กองทุกข์อริยสัจ คือ อุปาทานขันธ์ทั้ง ๕ เกิดขึ้น (สมุทโย)  และ ดับไป (นิโรโธ)                                            ทำไมไม่แปลว่า                      การได้ดวงตาเห็นธรรม ของพระอัญญาโกณฑัญญะ                            เพราะ รู้ เข้าใจ อริยสัจสี่  หรือ ปฏิจจสมุปบาท                           "ก่อนฟัง ทุตติยเทศนา คือ  อนัตตลักขณสูตร" สอดคล้องกับ  "ที่ตรัสแก่ภิกษุในภายหลังว่า" ผู้ประกอบพร้อมด้วย ศีลสมบูรณ์ (มีความไม่ต้องร้อนใจในายหลัง เพราะเป็นศีลที่พระอริยเจ้าพอใจ)  สมาธิพอประมาณ (คือ ปฐมฌานเป็นต้นแห่งอริยสัมมาสมาธิคือ รูปฌานทั้ง ๔)  ปัญญาพอประมาณ  คือ  พระโสดาบัน                                                     สรุป คำว่าเอกัคคตา (จิต แห่ง มรรคจิตผลจิต)  ของพระปัญจวัคคีย์  ตาม ปฐมเทศนา -- เนื่องด้วย อริยสัจสี่  ไม่ใช่ ไตรลักษณ์ ของพระพุทธเจ้า (อนิจจัง  ทุกขัง  อนัตตา /  ลัทธิอื่น เขาก็มีไตรลักษณ์คือ อนิจจัง  ทุกขัง  อัตตา) ที่เสนอ ท่านใดเห็นว่า  ไม่ถูกต้อง ตรงไหน?  เชิญ ชี้ ติ ติง แก้ไข จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 06:39:48

ความคิดเห็นที่ 10 ต่อ หลังจากทรงแสดง  ปฐมเทศนาแล้ว     คือแสดงธรรม ที่ตรัสรู้ชอบด้วยพระองค์เองแล้ว ด้วย พุทธวิชชาขั้นจอมศาสดา  (คือ ปฏิจจสมุปบาท หรือ อริยสัจสี่) แล้ว ต่อมาอีก ๔๙ วัน  ทรง "ตั้งพุทธศาสตร์"  แล้ว ทรง "สาธิตพุทธศาสตร์"  แก่ พระปัญจวัคคีย์  เพราะ "ท่านสองดาบสที่สอนอรูปณานแก่ เจ้าชายสิทธัตถะ ซึ่งทรงเห็นว่า จะ ตรัสรู้ตาม  "พุทธวิชชา" ได้ง่ายๆ ละสังขารไปก่อน                                    เมื่อทรงแสดง ปฐมเทศนาแล้ว (๑) ทำไม  จึงต้อง แสดง  ทุตติยเทศนา  คือ อนัตตลักขณสูตร  ที่คือ "ไตรลักษณ์ของพระพุทธเจ้า  ที่ ต่างกับ ไตรลักษณ์ของ ลัทธิอื่น ศาสดาอื่น? (๒) แล้ว ทำให้ "นักเรียนสาธิต ทั้ง ๕"  "จบปริญญาเอก แห่งพรหมจรรย์นี้  หรือ ธรรม วินัยนี้"  บรรลุเป็น พระอรหันต์  แบบ พุทธวงศ์  โดยมีพระพุทธเจ้า  พระองค์นี้ ทรงเป็นประมุข ทรงเป็น ธรรมราชา ฯ ลองเพ่งดู จะได้ "ถูกฝาถูกตัว"   ---- ตรงตาม พุทธวิสัย  ที่ ตรัส อริยสัจสี่ (พุทธศาสตร์) หรือปฏิจจสมุปบาทสายเกิด สายดับ  (พุทธวิชชา) --- โดย อาสัย คาถา พระอัสสชิ  ที่ แสดงแก่ "อุปติสสะ"  (คือพระสารีบุตร หรือ บุตรของนางสารี / มีอุปติสสะอื่น ก็มี) ที่ต่อมา "ขณะนั่งฟัง + พัดวีพระศาสดา"  ว่าด้วย เวทนาสูตร ที่ถ้าสุกรขุด -- ๓ วาระ ---- (ด้วย เอกัคคตาจิต มั๊ง  แต่ แบบไหน?) ฟังจบวาระแรก --- ก็ บรรลุธรรม สูงกว่า ตอน ฟัง คาถาพระอัสสชิ ฟังจบวาระที่สอง  --- ก็ บรรลุธรรม สูงกว่า ตอน ฟัง ว่าด้วยเวทนา ที่ตรัส วาระแรก ฟังจบวาระที่สาม  --- ก็ บรรลุธรรม สูงกว่า ตอน ฟัง ว่าด้วยเวทนา ที่ตรัส วาระที่สอง  คือ บรรลุอรหัตตผล ไม่ ได้ ฟัง  อนัตตลักขรสูตร คือ ...ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ...เป็นอนัตตา... "มิใช่หรือ?" ที่เสนอ ท่านใดเห็นว่า  ไม่ถูกต้อง ตรงไหน?  เชิญ ชี้ ติ ติง แก้ไข จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 06:53:51

ความคิดเห็นที่ 11 ขออนุญาต  สักเล็กน้อย ถึง "คุณเฉลิมศักดิ์1" กระทู้นี้ http://www.pantip.com/cafe/religious/topic/Y12104828/Y12104828.html "คุณเฉลิมศักดิ์1"  --- เข้าไป แสดง ความรู้ หรือ ก๊อปปี้ข้อมูล + อ้างอิง ฯ  แล้ว ใช่ไหมครับ ประเด็น                                   ปรมัตถ์อะไร ที่ตรัส (เป็นบัญญัติ)  ด้วยคำว่า --- ยังมีจิตอนุเสติในสิ่งใด                        จิต อนุเสติ ----ได้แก่ ปรมัตถ์อะไร --- ครับ"คุณเฉลิมศักดิ์1" จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 06:57:56

ความคิดเห็นที่ 12 ที่ทำไม่ถูก คงเพราะเที่ยวตีความ เที่ยวคิดลึก คิดมาก จากคุณ : saengdaed เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 09:25:50

ความคิดเห็นที่ 13 สวัสดีครับคุณ เมฆหลากสี ความต่างอยู่ตรงนี้เองครับ ที่ขีดเส้นใต้ ..... ------------------------------------------------------------------------     พิจารณาเห็น...รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ อันมี อยู่ในขณะแห่งปฐมฌานนั้น โดยความเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ...เป็นอนัตตา เธอย่อมยังจิตให้ตั้งอยู่ด้วยธรรมเหล่านั้น ----------------------------------------------------------------------  หรืออีกแบบหนึ่งตามความเข้าใจของตนเอง  ปฏิบัติสติปัฏฐาน 4 ที่เป็นสมถะและวิปัสสนา คือเจริญขึ้นทั้ง ฌานและวิปัสสนาญาณพร้อมๆ กัน พิจารณาเห็นความเป็นของไม่เที่ยง  เป็นทุกข์ .... เป็นอนัตตา มาอย่างเนื่องๆ อย่างมาก เป็นอย่างยิ่ง    ด้วยความเป็นฌานภาลีบุคคล มีสมาธิมาก ทุกขะนุปัสสนาย่อมปรากฏ เื่มื่อกำหนดภาวนาเป็นอย่างยิ่ง สละทั้งร่างกายและชีวิต ก็จะเห็นแจ้ง ทั้งอนิจจานุปัสสนา(การเกิด-ดับๆ ๆ อย่างยิ่ง) ในสมาธินั้น และเห็นแจ้งความสิ้นไป หมดไป คือความเป็นอนัตตา ในรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ที่เหลือเพียงน้อยนิดนั้น คลายไป (ความทุกข์ที่ปรากฏอยู่ หมดสิ้นไป) คือเห็นไตรลักษณ์ปรากฏไปพร้อมๆ กัน จนหมดไป สิ้นไป ไม่ปรากฏหมายใดๆ ซึ่งเป็นไปเองตามสภาวะธรรม  แล้วอาสวะสิ้นไปบางส่วน เพราะแจ้งในอริยสัจ 4 ที่ปรากฏนั้น ทั้งยังตั้งอยู่ใน ฌาน ตามกำลังนั้น.   หมายเหตุ คำว่า  อีกแบบหนึ่ง ของแต่ละบุคคลย่อมแตกต่างกันไป ตามฐานะ ตามวาระ ตามกรรม ตามพฤติกรรม ตามการปฏิบัติ  ของบุคคลนั้นๆ ซึ่งเปรียบเสมือนเป็นรอยเท้าเล็กๆ  ที่อยู่ในรอยเท้าอันยิ่งใหญ่ ของพญาช้าง. จากคุณ : P_vicha เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 10:28:44

ความคิดเห็นที่ 14 : ) จากคุณ : Mahasati Neo เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 11:17:59

ความคิดเห็นที่ 15 ผมเคยเขียนไว้ในกระทู้หนึ่งเกือบหนึ่งปีมาแล้วว่าผมมีปกติเห็นกายในกาย และเมื่อเจริญสมาธิไม่นานลมหายใจก็จะหายไปอยู่นานมาก วันนั้นใจผมตอนนั้นเกิดรำพึงออกมาว่าทำไม เราเข้าสมาธิแล้ว ต้องพบกับอาการแบบนี้ มีนิมิตแบบนี้ ด้วยการมีชีวิตที่หาลมหายใจไม่ได้อย่างนี้ เป็นประจำหรือว่าเป็นนี่คือการเข้าถึงธรรม ว่าแท้จริงแล้วเราได้ตายลงไปแล้วทุกขณะ แต่เราไม่สังเกตุเห็นสัจจะความจริงนี้เเท้จริง เราคือผีดิบที่ไม่รู้ว่าตนเองได้ตายไปแล้ว การรำพึงแบบนี้ในขณะที่ลมหายใจหาไม่ได้ในสมาธิ คือการพิจารณาไตรลักษณ์ ในองค์ฌาน ต่อจากนั้นผมจึงเข้าถึงญาณโดยก่อนพบญาณนี้ผมหมดสติไป ประมาณหนึ่งถึงสองกระพริบตาและญาณนี้มีลัษณะเป็นความรู้สึกว่าตนเองพบที่สุด ของจิตแล้วและจะไม่มีจิตที่ไหนให้พบได้อีกผมมาถึงที่เป็นที่สุดของจิตแล้ว เมื่อผมได้อ่านพบ ญาณสูตร ผมจึงไม่มีความสงสัยใดๆเลยว่าเราสามารถ พิจารณาไตรลักษณ์ได้โดยไม่ต้องถอยออกมาเพราะลมหายใจคือกายสังขาร ดับในฌานสี่ถ้าถอยออกฌานสี่ก็เจอฌานสามถอยออกจากฌานสามก็เจอฌานสองฯ มีพุทธพจน์กล่าวว่า สัญญา(ฌาน)เกิดก่อนญาณเกิดตามมาทีหลัง แก้ไขเมื่อ 18 พ.ค. 55 12:18:19 จากคุณ : คนกรุงธน เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 12:14:31

ความคิดเห็นที่ 16 อ่านคุณกรุงธน คห. 15 เกิดความเข้าใจแว่บนึง.. เออจริง.. สถาวะแต่ละคนไม่เหมือนกัน บางทีอาจเป็นสภาวะเดียวกัน แต่การเห็นละเอียดหยาบต่างกัน ใช้สมมติต่างกัน เลยดูเหมือนว่าคิดต่างกัน ที่จริงอาจตรงกันก็ได้   เราเห็นด้วยกับ "มีพุทธพจน์กล่าวว่า สัญญา(ฌาน)เกิดก่อนญาณเกิดตามมาทีหลัง"  เพราะว่าตัวเองเห็นสภาวะสอดคล้องเช่นนั้น แต่เราไม่เห็นสอดคล้องทุกสภาวะ อาจเป็นไปได้ว่า เราไม่ละเอียดเท่า ทั้งแง่การเห็นสภาวะ และแง่การใช้สมมติในการอธิบาย สาธุทุกท่านที่สนทนากันค่ะ จากคุณ : chaosy เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 13:36:59

ความคิดเห็นที่ 17 ถึงความเห็นที่1,2,3,4,5,6,7,8,12,13,14,15 ผมมีความเห็นว่าในพระสูตร ทรงแสดงไว้ชัดเจน กระจ่าง  ตรงไปตรงมา เข้าใจได้ทันที ไม่ต้องตีความอีก ที่กล่าวว่า “ภิกษุในธรรมวินัยนี้ บรรลุจตุตถฌาน ไม่มีทุกข์ไม่มีสุข เพราะละสุขละทุกข์และดับ โสมนัสโทมนัสก่อนๆ ได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่ เธอย่อมพิจารณา เห็นธรรมทั้งหลาย คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ อันมีอยู่ในขณะ แห่งจตุตถฌานนั้น โดยความเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ... ว่างเปล่า เป็น อนัตตา เธอย่อมยังจิตให้ตั้งอยู่ด้วยธรรมเหล่านั้น” พระองค์แสดงไว้ว่า 1  เป็นผู้ซ้อมมาก อย่างนายขมังธนูที่เพียรยิงธนู 2  ในณาน องค์ณานหรือสิ่งที่ปรากฏใดแก่จิตในขณะณาน  ไม่ว่าณานขั้นใด ย่อมมีความไม่เที่ยง เป็นลักษณะ          (ไม่ใช่เที่ยง อยู่เป็นลักษณะ) ย่อมมีความทนอยู่ได้ยาก เป็นลักษณะ   (ไม่ใช่ทนอยู่ได้ อยู่เป็นลักษณะ) ย่อมมีความบังคับไม่ได้ไม่เชื่อฟัง เป็นลักษณะ  (ไม่ใช่บังคับได้ อยู่เป็นลักษณะ) คือ “เห็นธรรมเหล่านั้น โดยความเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็น ดังโรค เป็นดังหัวฝี เป็นดังลูกศร เป็นของทนได้ยาก เป็นของเบียดเบียน เป็นของไม่เชื่อฟัง เป็นของต้องทำลายไป เป็นของว่างเปล่า เป็นของไม่ใช่ตน” 3  พระองค์ทรงให้พิจารณา... และ...ให้ยังจิตให้ตั้งอยู่...   แสดงว่าให้ทำ (ในณาน) แสดงว่าไม่ได้เกิดโดยอัตโนมัติ  (ในณาน) 4 ทรงกล่าวให้พิจารณา ขันธ์5 หรือขันธ์4 แล้วแต่ระดับณานใดๆ ไม่ได้เจาะจงองค์ใดองค์หนึ่ง  พิจารณาได้ทั้งหมดที่ปรากฏอยู่ในฌานนั้นๆ จากคุณ : เมฆหลากสี เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 13:58:18

ความคิดเห็นที่ 18 ขอบคุณที่เสนอแนะครับ จากคุณ : เมฆหลากสี เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 14:01:46

ความคิดเห็นที่ 19 ตอบคุณเซ็น รู้สึกว่าจะมีอยู่พระสูตรหนึ่งที่แสดงความต่างของพระโสดาบัน กับพระอรหันต์ไว้ และมีพระสูตรหนึ่งที่กล่าว มีณานจึงมีญาน แสดงถึงว่าพระอริยะสงฆ์ใด ย่อมบรรลุด้วยอาการ ....เพราะเห็นความจริงจึงเบื่อหน่าย คลายกำหนัด หลุดพ้น รู้ว่าหลุดพ้นแล้ว.... และเพราะหากที่กล่าวว่า มีณานจึงมีญาน จะต้องเป็นอย่างนั้นทุกกรณีแล้ว กรณีที่ไม่กล่าวว่าว่ามีณานก่อนมีญาน ย่อมแสดงว่ามีณานแล้วมีญานเพียงแต่ไม่กล่าวไว้ อันนี้เป็นการคะเนนะครับ จากคุณ : เมฆหลากสี เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 14:30:30

ความคิดเห็นที่ 20 คำว่าให้พิจารณาในฌาน  ไม่มีในพระสูตรครับ น่าจะเป็นความเข้าใจเองของจขก คำว่าพิจารณาเห็นในฌาน นั้นน่าจะถูกต้องตรงตัวอยู่แล้ว คำว่าพิจารณาอัตโนมัติเป็นคำที่ผมใช้(อ้างอิงจากเจตนาสูตรหรือภาวนาสูตรที่ว่าด้วยการละอาสวะเหมือนแม่ไก่กกไข่) แต่ไม่ใช่ว่าการพิจารณาจะทำไม่ได้  ทำได้แต่เป็นอุปกิเลสอย่างหนึ่งคือธรรมวิตก (แต่ธรรมวิตกนั้นไม่ใช่ว่าจะไม่ดีแต่ดีในกาลที่จิตหดหู่ การเจริญโพชฌงค์7ตามกาล) หรือวิปัสสนูกิเลสหรือความฟุ้งซ่านหรือมานะที่ละเอียด(พระอนุรุทธะสนทนาธรรมกับท่านสารีบุตรว่าทำไมยังไม่บรรลุธรรม) อ้างอิง อนุรุทธสูตรที่ ๒ http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v.php?B=20&A=7420&Z=7441 สังฆสูตร http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v.php?B=20&A=6647&Z=6732 ลองศึกษา เจตนาสูตรดูครับ http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v.php?B=24&A=7567&Z=7602 หรือ โปฏฐปาทสูตร http://www.84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=09&A=6029&Z=6776 ภาวนาสูตร http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v.php?B=23&A=2593&Z=2628 แก้ไขเมื่อ 18 พ.ค. 55 15:14:26 แก้ไขเมื่อ 18 พ.ค. 55 14:59:59 จากคุณ : aunemaek2 เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 14:50:32

ความคิดเห็นที่ 21 เคยได้ยินได้ฟังมาว่า หลวงพ่อพุธสอนว่า สมถะเริ่มเมื่อหมดความตั้งใจ วิปัสสนาเริ่มเมื่อหมดความคิด นี้เป็นคำสอนสั้นๆ  ซึ่งถ้าต้องการคำอธิบายโดยละเอียด  ก็ต้องศึกษาพระสูตรให้มาก เพราะปัญญาแต่ละคนไม่เท่ากัน และเพื่อความไม่ประมาทในธรรมครับ จากคุณ : aunemaek2 เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 15:13:42

ความคิดเห็นที่ 22 ^ คุณ aunemaek2 สาธุค่ะ จากคุณ : chaosy เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 15:38:34

ความคิดเห็นที่ 23 ถึงความเห็นที่ 20 ,21 เห็นด้วยครับ ไม่มีอะไรแย้งกัน คือ ไตรลักษณ์ เป็นสิ่งที่ปรากฏให้เห็นอยู่แล้ว ไม่ต้องทำให้เกิด แต่เจตนาของผมคือ เห็นว่า หากภาวนาโดยยกอารมณ์ให้จิต จนได้ณานแล้ว เห็นอารมณ์ใดๆปรากฏแล้ว ขณะอยู่ในณาน แล้วไม่พิจารณาเห็นไตรลักษณ์ ตามพระประสงค์ในสูตรนี้ คอยแต่รักษาอารมณ์ของสมถะ เพียงอย่างเดียว ด้วยกล้วว่าจะฟุ้งซ่าน จนเสียโอกาสของวิปัสสนาไป ขอบคุณที่แนะนำครับ จากคุณ : เมฆหลากสี เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 16:06:50

ความคิดเห็นที่ 24 จากข้อความที่ได้ยกมาในหัวข้อกระทู้ว่า เรากล่าวความสิ้นไปแห่งอาสวะ ...เพราะอาศัยปฐมฌานบ้าง...เธอย่อม พิจารณาเห็น...รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ อันมี อยู่ในขณะแห่งปฐมฌานนั้น โดยความเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ...เป็นอนัตตา  การพิจารณาในส่วนนี้ ถือว่าได้ออกจาก ฌานสมาบัติแล้ว เพราะในขณะนี้ มี "พระไตรลักษณ์" เป็น "อารมณ์" แก่วิปัสสนาจิตนั้น โดยพิจารณาถึง "อาการดับไป" ของ ขันธ์ ๕ ที่เกิดพร้อมในขณะแห่งปฐมฌาน ใน อดีต ชั่วครู่สันตติ ก่อนหน้านั้น อันตกอยู่ในความ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ในบทถัดมาว่า  เธอตั้งอยู่ในปฐมฌานนั้น ย่อมถึงความสิ้นไปแห่งอาสวะ ทั้งหลาย ขณะแห่ง มรรคจิต ที่เกิดขึ้นนี้ก็จัดเป็นปฐมฌาน ได้ ดังนั้นปฐมฌานที่เกิดขึ้นพร้อมกับการสิ้นอาสวะ(สมุทเฉท)ในขณะเดียวกัน จึงได้แก่ มรรคจิต ไม่ใช่ ฌานสมาบัติ __________________________________________ จิต ทุกขณะ ย่อมมีธรรมอย่างใดอย่างหนึ่งเป็นอารมณ์ของจิตเสมอ ๑. ในกรณี โลกียฌานสมาบัติ อารมณ์ของจิต ต้องเป็น บัญญัตินิมิตของ สมถะกรรมฐาน เสมอ เช่น ปฏิภาคนิมิตของกสิณบัญญัติเป็นต้น ๒. เมื่อใดก็ตาม มีการพิจารณา การดับไป หรือการเสื่อมไปของธรรมต่างๆ จะเป็นการเสื่อมไปของ ฌานสมาบัติในอดีตชั่วครู่ก็ตาม ขณะนั้น จัดว่าเป็นวิปัสสนาจิต เป็นการถอยออกมาจากฌานสมาบัติแล้ว ๓. ในขณะแห่งมรรคจิตนั้น มรรคจิตที่เกิดขึ้นย่อมจัดเป็น อัปปนาสมาธิอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น ปฐมฌาน-โสดาปัตติมรรคจิต         ทุติยฌาน-โสดาปัตติมรรคจิต เป็นต้น __________________________________________ ดังนั้นในพระสูตรนี้จึง เป็นการแสดงที่หมายถึง  เริ่มจากการได้     -โลกียปฐมฌาน - ถอยออกจากฌาน -     -พิจารณาธรรมที่เกิดขึ้นและดับไปในฌานสมาบัติที่เป็น อดีตขณะ โดยความเป็นไตรลักษณ์ (ด้วยวิปัสสนาจิต)     -พิจารณาเป็นความเป็นทุกข์โทษของรูปนาม และน้อมไปสู่พระนิพพานที่ไม่มีการเกิดไม่มีการดับ     -ลุถึงพระนิพพาน ในขณะแห่งอริยมรรค ซึ่งจัดเป็นอัปปนาฌานอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น ปฐมฌาน เป็นต้น แก้ไขเมื่อ 18 พ.ค. 55 18:19:49 จากคุณ : ชาวมหาวิหาร เขียนเมื่อ : 18 พ.ค. 55 18:17:28

ความคิดเห็นที่ 25  [๒๔๐] ดูกรภิกษุทั้งหลาย เรากล่าวความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย เพราะอาศัยปฐมฌานบ้าง ทุติยฌานบ้าง ตติยฌานบ้าง จตุตถฌานบ้าง อากาส นัญจายตนฌานบ้าง ฯลฯ ดูกรภิกษุทั้งหลาย เรากล่าวความสิ้นไปแห่งอาสวะ ทั้งหลาย เพราะอาศัยเนวสัญญานาสัญญายตนฌานบ้าง ฯ              ก็ข้อที่เรากล่าวว่า ดูกรภิกษุทั้งหลาย เรากล่าวความสิ้นไปแห่งอาสวะ ทั้งหลาย เพราะอาศัยปฐมฌานบ้าง ดังนี้นั้น เราอาศัยอะไรกล่าวแล้ว ดูกรภิกษุ ทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุปฐมฌาน เธอย่อม พิจารณาเห็นธรรมทั้งหลาย คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ อันมี อยู่ในขณะแห่งปฐมฌานนั้น โดยความเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นโรค เป็นดังหัวฝี เป็นดังลูกศร ไม่มีสุข เป็นอาพาธ เป็นของผู้อื่น เป็นของชำรุด ว่างเปล่า เป็นอนัตตา เธอย่อมยังจิตให้ตั้งอยู่ด้วยธรรมเหล่านั้น ครั้นแล้ว เธอ ย่อมโน้มจิตไปเพื่ออมตธาตุว่า นั่นสงบ นั่นประณีต คือ ธรรมเป็นที่สงบแห่ง สังขารทั้งปวง ความสละคืนอุปธิทั้งปวง ความสิ้นตัณหา ความคลายกำหนัด ความดับ นิพพาน เธอตั้งอยู่ในปฐมฌานนั้น ย่อมถึงความสิ้นไปแห่งอาสวะ ทั้งหลาย ถ้ายังไม่ถึงความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย เธอย่อมเป็นอุปปาติกะ จักปรินิพพานในภพนั้น มีอันไม่กลับจากโลกนั้นเป็นธรรมดา เพราะโอรัมภาคิย- *สังโยชน์ ๕ สิ้นไป ด้วยความยินดีเพลิดเพลินในธรรมนั้นๆ ดูกรภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนนายขมังธนู หรือลูกมือของนายขมังธนู เพียรยิงรูปหุ่นที่ทำด้วย หญ้าหรือกองก้อนดิน ต่อมาเขาเป็นผู้ยิงได้ไกล ยิงไม่พลาด และทำลายร่างใหญ่ๆ ได้แม้ฉันใด.... เนื่องด้วยการเสนอว่า สุตรนี้แสดงว่า มีวิปัสสนาในณานได้ เพราะพระพุทธองค์ตรัส ซึ่งผมเข้าใจอย่างนั้น จากการอ่านสูตรอย่างตรงๆ คุณชาวมหาวิหารแสดงไว้ว่า...ได้ออกจาก ฌานสมาบัติแล้ว... (ซึ่งผมก็ปกติเชื่ออย่างนั้นอยู่ครับ) แต่เมื่ออ่านอีก ดังที่ยกมาเต็มความ ก็ดูว่า ไม่มีการแสดงว่า ได้ออกจากณานแล้ว แต่ยังให้เข้าใจอยู่ว่ายังอยู่ในณาน ส่วนจะเป็นว่าขณะจิตนี้เป็นอยู่ในณาน ขณะจิตนี้อยู่นอกณาน ตามนัยอื่น ด้วยพระองค์แสดงไว้ที่อื่น แล้วต้องเอามาพิจารณาประกอบด้วยกัน ก็ยินดีหากนำมาแสดงเพื่อความเข้าใจร่วมกัน ผมเกรงแต่ว่าจะหากเราเข้าไม่เข้าใจตามพุทธประะสงค์ แล้วปฏิบัติอีกวิธี ทั้งที่วิธีนี้ก็ทำได้ แล้วทำได้ดีกว่าด้วย ยินดีรับคำแนะนำครับ จากคุณ : เมฆหลากสี เขียนเมื่อ : 19 พ.ค. 55 05:32:10

ความคิดเห็นที่ 26 คุณ เมฆหลากสี เป็นคนที่ศึกษาละเอียดดีนะครับ ผมอยากให้ลองทำความเข้าใจดูโดยเฉพาะการอ่านพระสูตร ซึ่งมีการยักย้ายถ่ายเทสำนวนในรูปแบบต่างๆกัน ในแต่ละพระสูตร บางครั้งถ้าผู้อ่านเข้าใจไปอีกอย่างด้วยจะเป็นเพราะสำนวนโวหาร หรือเป็นเพราะเรื่องการแปลก็ตาม ก็อาจจะทำให้ตีความไม่ตรงได้ บทว่า ----------------------------------------------------- "บรรลุปฐมฌาน เธอย่อมพิจารณาเห็นธรรมทั้งหลาย คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ อันมี อยู่ในขณะแห่งปฐมฌานนั้น โดยความเป็นของไม่เที่ยง" ----------------------------------------------------- ตรงตั้งแต่คำว่า "เธอย่อมพิจารณา........ โดยความเป็นของไม่เที่ยง" เมื่อใดก็ตามที่มีคำนี้ นั้นหมายความว่า ขณะนั้นเป็นวิปัสสนาญาณจิต เพ่งพิจารณาด้วยลักขณูปนิชฌาน (และได้ถอยออกจากฌานสมาบัติแล้ว) โดย "อารมณ์" ที่ถูกพิจารณาของวิปัสสนาจิตนั้นได้แก่    ความไม่เที่ยง หรือ "อาการดับไป" ของ "ขันธ์ ๕ อันมีอยู่ในขณะ(อดีต)แห่งปฐมฌานนั้น" จากคุณ : ชาวมหาวิหาร เขียนเมื่อ : 19 พ.ค. 55 16:48:14

ความคิดเห็นที่ 27 ปล. ที่ตอบมานี้ ตอบเฉพาะในส่วนเรื่องพระสูตรที่ได้ยกมานะครับ ส่วนเรื่อง ฌานสมาบัติ นั้นผมก็เห็นว่า ฌานสมาบัติ ๔๐ ในพุทธศาสนานั้น ก็มีความพิเศษซึ่ง ในกาลภายนอกพระพุทธศาสนา จะไม่มีปรากฏขึ้นโดยพิเศษสมบูรณ์เช่นนี้ เช่น กรรมฐานหมวด อนุสสติต่างๆ เช่น พุทธานุสสติก็ดี หรือ อุปสมานุสสติก็ดี กรรมฐานเหล่านี้ ก็ล้วนแต่เป็นกรรมฐานที่ทรงคุณค่า มีปรากฏขึ้นก็แต่ในกาลแห่งพุทธศาสนาเท่านั้น ดังนั้น การหมั่นเจริญทั้ง สมถะ และวิปัสสนา ย่อมมีแต่ประโยชน์แก่บุคคลนั้นอย่างแน่นอน --------------------------------------------------------------------- อานิสงส์อุปสมานุสสติ เมื่อพระโยคาวจรระลึกถึงความสงบ โดยอำนาจคุณมีภาวะที่ธรรมเป็นที่สร่างเมาเป็นต้นอย่างนี้อยู่ ในสมัยนั้นจิตของเธอไม่ถูกราคะกลุ้มรุม......ไม่ถูกโทสะกลุ้มรุม.....ไม่ถูกโมหะกลุ้มรุมเลย ในสมัยนั้นจิตของเธอเป็นธรรมชาติดำเนินไปตรง ปรารภความสงบตรงดิ่ง เมื่อเธอข่มนิวรณ์ได้แล้ว โดยนัยที่กล่าวแล้วในอนุสสติมีพุทธานุสสติเป็นต้นนั้นแหละ องค์ฌานทั้งหลายย่อมเกิดขึ้นในขณะเดียวกัน แต่เพราะภาวะที่คุณแห่งความสงบทั้งหลายเป็นคุณลึกซึ้ง หรือเพราะภาวะที่จิตน้อมไปในการระลึกถึงคุณมีประการต่าง ๆ ฌานนี้จึงเป็นฌานไม่ถึงขั้นอัปปนา ถึงเพียงอุปจาระเท่านั้น ฌานนี้นั้นถึงการนับว่า อุปสมานุสสติ เพราะเกิดขึ้นด้วยอำนาจความระลึกถึงคุณแห่งความสงบ และแม้อุปสมานุสสตินี้ย่อมสำเร็จแก่พระอริยสาวกเท่านั้น เช่นดังอนุสสติ ๖ เมื่อเป็นเช่นนั้น แม้ในปุถุชนผู้หนักในความสงบก็พึงใส่ใจถึง เพราะแม้ด้วยอำนาจการฟัง จิตก็เลื่อมใสในความสงบได้ ก็แหละ ภิกษุผู้หมั่นประกอบอุปสมานุสสตินี้ ย่อมหลับเป็นสุข ตื่นเป็นสุข เป็นผู้มีอินทรีย์สงบ มีใจสงบ ประกอบด้วยหิริและโอปตัปปะน่าเลื่อมใส มีอัชฌาสัยประณีต เป็นผู้ควรเคารพและเป็นที่ยกย่องของเพื่อนสพรหมจารีทั้งหลาย อนึ่ง เมื่อยังไม่บรรลุคุณสูงๆ ขึ้นไป ย่อมเป็นผู้มสุคติเป็นที่ไปในเบื้องหน้า เพราะเหตุฉะนั้นแล บัณฑิตผู้มีปัญญาเห็นประจักษ์ ไม่พึงประมาท พึงเจริญสติในความสงบอันประเสริฐ อันมีอานิสงส์เป็นอเนกประการ โดยนัย ดังพรรณนามาฉะนี้ เทอญ วิสุทธิมรรค เล่ม ๒ ภาคสมาธิ ปริเฉทที่ ๘ อนุสสติกัมมัฏฐานนิเทศ หน้าที่ ๗๖ - ๗๙ จากคุณ : ชาวมหาวิหาร เขียนเมื่อ : 19 พ.ค. 55 16:58:37

ความคิดเห็นที่ 28 ดิฉันยังมาเป็นนักเรียนตามอ่านอยู่นะคะ อ่านทำความเข้าใจแบบนี้เข้าใจง่ายกว่าไปอ่านเอง เพราะว่าเหมือนท่านๆ เจาะมาให้แล้ว โมทนาสาธุ เข้าใจเลยว่า..เวลาเข้าฌานพิจารณาอะไร พิจารณาจริงด้วย เป็นจริงตามนั้นค่ะ แต่ว่าคนทำโดยไม่เคยอ่าน ก็อธิบายไม่ถูกเลย "โดย "อารมณ์" ที่ถูกพิจารณาของวิปัสสนาจิตนั้นได้แก่   ความไม่เที่ยง หรือ "อาการดับไป" ของ "ขันธ์ ๕ อันมีอยู่ในขณะ(อดีต)แห่งปฐมฌานนั้น" โมทนาสาธุค่ะ จากคุณ : chaosy เขียนเมื่อ : 19 พ.ค. 55 17:41:38

ความคิดเห็นที่ 29 ใน ญาณสูตร ได้กล่าวรายละเอียดไว้ชัดเจนดีแล้ว เพราะพระพุทธองค์ประกาศเจตนาว่าต้องการทำให้ผู้ฟังเข้าใจได้ง่าย เปรียบเหมือนหงายของที่คว่ำ จุดประทีปในที่มืดและชี้ทางให้กับคนหลงทาง ต่างจากคำภีย์ชั้นหลังที่มักจะใช้ภาษาเป็นวิชาการชาวบ้านฟังแล้วเข้าใจได้ยาก จากประสบการณ์ที่ได้ก็ตรงกันจึงยืนยันอีกครั้งหนึ่งว่าใน ญาณสูตร พุทธองค์ได้ตรัสสอนไว้ชัดเจนดีแล้วไม่ต้องพึ่งคำภีย์ชั้นหลังมาอธิบาย ปฐมฌานที่มีวิตกวิจรณ์นี้ไม่มีเหตุผลที่จะไม่สามารถพิจารณา เห็นพระไตรลักษณ์ได้ จากคุณ : คนกรุงธน เขียนเมื่อ : 19 พ.ค. 55 20:01:58

ความคิดเห็นที่ 30 give หมด ที่จะให้คุณชาวมหาวิหาร ยินดีที่ได้สนทนากันครับ จากคุณ : เมฆหลากสี เขียนเมื่อ : 19 พ.ค. 55 21:06:56

ความคิดเห็นที่ 32 แก้ไขเมื่อ 19 พ.ค. 55 21:09:19 จากคุณ : เมฆหลากสี เขียนเมื่อ : 19 พ.ค. 55 21:08:45

ความคิดเห็นที่ 33 ทำจิตให้ขาวรอบจาก  นิวรณ์ทั้ง ๕ ได้ก่อน   ได้ก่อน แต่  ไม่ใช่   ได้แบบ ข่มนิวรณ์ไว้ได้ (ได้มิจฉาสมาธิ) แต่ ได้แบบ พ้นวิเศษจากนิวรณ์ (สัมมาสมาธิ) ก็ จะ สอดคล้องกับที่ตรัสว่า จิตตภาวนา  ย่อมมีแก่ อริยสาวกผู้มีการสดับ (ดูที่ตรัส จิตนี้เป็นประภัสสรฯ) จากคุณ : เซนเถรวาทปฐมสังคายนานิยม (F=9b) เขียนเมื่อ : 19 พ.ค. 55 21:36:44

ความคิดเห็นที่ 34 ถูกใจครับ.....ทำจิตให้ขาวรอบจาก  นิวรณ์ทั้ง ๕ ได้ก่อน   ได้ก่อน แต่  ไม่ใช่   ได้แบบ ข่มนิวรณ์ไว้ได้ (ได้มิจฉาสมาธิ) แต่ ได้แบบ พ้นวิเศษจากนิวรณ์ (สัมมาสมาธิ)....... จากคุณ : เมฆหลากสี เขียนเมื่อ : 19 พ.ค. 55 22:35:18