ความคิดเห็นที่ 1 อืม.. ผมก็เคยอ่านเจอ จิตที่สงบนิ่ง ระยะเวลาเพียงแค่ช้างกระดกหู ก็ได้บุญมากกว่าให้ทานทั้งหลาย แต่เป็นจิตที่สงบในแบบใด ก็ยังไม่แน่ใจว่าถึงขั้นใด จากคุณ : จันตรีบุตร เขียนเมื่อ : 18 ต.ค. 55 12:22:35

ความคิดเห็นที่ 2 จิตสงบก็คือ จิตว่างจากการปรุงแต่งใดๆ ในกลุศลและอกลุศล โดยปกติก็ระดับ ปฐมฌาน จากคุณ : เด็กวัดจันทร์ เขียนเมื่อ : 18 ต.ค. 55 12:30:25

ความคิดเห็นที่ 3 น่าจะต้องระดับจิตเกิดดับในขั้นปฐมฌาน (หมายถึงปฐมฌาน จะบรรลุได้ก็ต้องผ่านจิตเกิดดับเสียก่อน, ทำนองคล้ายๆ กับตายแล้วเกิดใหม่หน่ะครับ ไม่รู้ว่าอธิบายแล้วเข้าใจหรือเปล่า) จากคุณ : bodymind เขียนเมื่อ : 18 ต.ค. 55 12:53:25

ความคิดเห็นที่ 4 คือ อาทิกัมมิกฌานวิถี เกิดครั้งแรกเกิดเพียงดวงเดียวแล้วมีภวังค์มาคั่น เป็นอัปปนาสมาธิ จากคุณ : คืนวันอันแสนดี เขียนเมื่อ : 18 ต.ค. 55 13:00:16

ความคิดเห็นที่ 5 จิตแบบที่เรียกว่า "จิตสงบนิ่ง" .....!! สงบนิ่งจาก "นิวรณ์" เรียกว่า ปฐมฌาณ สงบนิ่งจาก "วิตก วิจารณ์" เรียกว่า ทุติยฌาณ สงบนิ่งจาก "ปิติ" เรียกว่า ตติยฌาณ สงบนิ่งจาก "สุข" เรียกว่า จตุถฌาณ เรียกว่า อัปปนาสมาธิ อัปปานาฌาณสมาธิ ฌาณ ฌาณสมาบัติ ....ฯ :P ปล.คำว่า "บุญ" ในที่นี้เป็น บุญ-ชื่อเฉพาะ ในศาสนาพุทธที่ไม่เนื่องด้วยกิเลส - -" จากคุณ : Go2Better เขียนเมื่อ : 18 ต.ค. 55 13:20:53

ความคิดเห็นที่ 6 ----------------------------------- ได้อ่านความเห็นที่ 4 จึงไปค้นหาดู ความคิดเห็นที่ 4     คือ อาทิกัมมิกฌานวิถี เกิดครั้งแรกเกิดเพียงดวงเดียวแล้วมีภวังค์มาคั่น เป็นอัปปนาสมาธิ จากคุณ : คืนวันอันแสนดี     เขียนเมื่อ : 18 ต.ค. 55 13:00:16      --------------------------- อาทิกัมมิกฌานวิถี ของติกขบุคคล http://abhidhamonline.org/aphi/p4/044.htm http://www.prapitum.mbu.ac.th/phrarpitum/apitum9-2.html พระอภิธรรมปิฎก บทที่ ๙ - อัปปนาวิถี จิตที่รับอารมณ์เดียวโดยเฉพาะ หรือ จิตที่แนบแน่นอยู่ในอารมณ์เดียวโดยเฉพาะเรียกว่า อัปปนาจิต ได้แก่ มหัคคตจิต ๒๗ ดวง (คือ รูปาวจรจิต ๑๕ ดวง อรูปาวจรจิต ๑๒) และโลกุตตรจิต ๘ ดวง (คือ มรรคจิต ๔ ดวง และผลจิต ๔ ดวง) อัปปนาวิถี คืออัปปนาจิตที่ขึ้นสู่วิถีทางมโนทวาร ได้แก่วิถีจิตที่มีอัปปนาชวนจิต ๒๖ คือ ก. มหัคคตกุศล ๙  (รูปาวจรกุศลจิต ๕ และอรูปาวจรกุศลจิต ๔) ข. มหัคคตกิริยา ๙ (รูปาวจรกิริยาจิต ๕ และอรูปาวจรกิริยาจิต ๔) ค. โลกุตตรจิต ๘๑ อัปปนาวิถีนี้เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “ฌานวิถี” เพราะเป็นวิถีจิตของท่านผู้ได้ฌาน ส่วน มหัคคตวิบากจิต ๙ ดวง (รูปาวจรวิบากจิต ๕ และอรูปาวจรวิบากจิต ๔) แม้เป็นอัปปนาจิตก็จริง แต่ก็เป็นวิถีวิมุตตจิต (จิตที่พ้นวิถี) จึงไม่อาจเกิดขึ้นในอัปปนาวิถีได้ อัปปนาชวนะ คืออัปนาจิตที่ทำหน้าที่ชวนกิจ เสวยรสแห่งอารมณ์อย่างเดียวแนบแน่นอยู่โดยเฉพาะ ได้แก่จิต ๒๖ ดวง ที่ขึ้นสู่อัปปนาวิถีนั่นเอง อัปปนาชวนะหรืออัปปนาวิถีนี้ ย่อมเกิดได้เฉพาะทางมโนทวารวิถีทางเดียวเท่านั้น อัปปนาวิถีนี้ แม้จะเป็นมโนทวารวิถีก็จริง แต่เป็นมโนทวารวิถีที่มีการจำแนกเป็นวิภูตารมณ์หรืออวิภูตารมณ์ เหมือนอย่างในมโนทวารกามวิถี เพราะอัปปนาจิตต้องรับอารมณ์แนบแน่นอยู่กับอารมณ์อันเดียว จึงมีอารมณ์ที่ชัดเจนที่สุดประเภทเดียว คือ วิภูตารมณ์เท่านั้น เพราะถ้าอารมณ์ไม่ชัดเจนจริง ๆ แล้ว อัปปนาวิถีหรืออัปปนาชวนะจะเกิดขึ้นไม่ได้เลย อัปปนาวิถี มี ๒ ประเภท คือ ๑. โลกิยอัปปนาวิถี ๒. โลกุตตรอัปปนาวิถี โลกิยอัปปนาวิถี โลกิยอัปปนาวิถี หมายถึงวิถีที่มีมหัคคตจิต ๑๘ ดวง คือ มหัคคตกุศลจิต ๙ และมหัคคตกิริยาจิต ๙ เกิดขึ้นได้ คือ ในอัปปนาวิถีนี้ เวลาที่มหัคคตกุศลจิต ๙ ดวง ดวงใดดวงหนึ่งเกิดขึ้นนั้นต้องอาศัยมหากุศลญาณสัมปยุตจิตเกิดขึ้นก่อน ๓ - ๔ ขณะแล้ว มหัคคตจิตดวงใดดวงหนึ่งจึงเกิดขึ้นได้ โลกิยอัปปนาวิถี แบ่งเป็น ๒ คือ ๑. อาทิกัมมิกฌานวิถี ๒. ฌานสมาบัติวิถี โลกิยอัปปนาวิถี ๒ วิถี ๑. อาทิกัมมิกฌานวิถี ของ มันทบุคคล มีวิถีจิตเกิด ดังนี้:- น  ท  ม โน  บริ  อุป  อนุ  โค  ฌ  ภ ๒. อาทิกัมมิกฌานวิถี ของติกขบุคคล มีวิถีจิตเกิด ดังนี้ :- น ท ม โน อุป  อนุ โค  ฌ ภ โลกุตตรอัปปนาวิถี ๒ วิถี ๑. มัคควิถี ของมันทบุคคล มีวิถีจิตเกิด ดังนี้ :- น  ท ม โน ปริ อุป อนุ โค  มัคค  ผล ผล  ภ ๒. มัคควิถี ของ ติกขบุคคล มีวิถีจิตเกิดดังนี้ :- น ท  ม โน  อุป  อนุ โค  มัคค ผล  ผล  ผล  ภ (ตั้งแต่สกทาคามิมรรค ขึ้นไป ปริ อุป อนุ รวมเรียกว่า อนุโลมญาณ และ โค เรียกว่า โวทาน) อธิบายคำย่อ น ภวังคจลนะ, ท ภวังคุปัจเฉทะ, มโน มโนทวาราวัชชนะ, ป บริกรรม, อุป อุปจาร, อนุ อนุโลม, โค โคตรภู, ฌ ฌาน, มัคค มรรคจิต, ผล ผลจิต, ภ ภวังค์ อาทิกัมมิกฌานวิถี เมื่อผู้ปฏิบัติสมถกรรมฐานฝึกอบรมจิตของตนโดยการเพ่งหรือโดยการกำหนดอารมณ์กรรมฐานอย่างใดอย่างหนึ่ง ในบรรดากรรมฐาน ๓๐ อย่าง ที่สามารถให้เกิดอัปปนาสมาธิได้ มีอานาปานสติ และกสิณ ๑๐ เป็นต้น จนเกิดโลกิยอัปปนาวิถี มีอัปปนาชวนจิตเกิดเป็นปฐมฌานเป็นต้น ท่านเรียกโลกิยอัปปนาวิถีที่เกิดขึ้นเป็นครั้งแรกของผู้ที่ได้ทุติยฌานก็ดี ตติยฌานก็ดี จตุตถฌานก็ดี ปัญจมฌานก็ดี จนถึงเนวสัญญานาสัญญายตนฌานก็ดี อัปปนาวิถีนั้น ๆ ชื่อว่า “อาทิกัมมิกฌานวิถี” เช่นเดียวกัน อาทิกัมมิกฌานวิถี มี ๒ อย่าง คือ ก. อาทิกัมมิกฌานวิถีของมันทบุคคล ข. อาทิกัมมิกฌานวิถีของติกขบุคคล อาทิกัมมิกฌานวิถีของมันทบุคคล โลกิยอัปปนาวิถีของมันทบุคคล คือบุคคลที่บรรลุฌานได้ช้า ย่อมมีมหากุศลญาณสัมปยุตที่เป็นกามชวนะเกิดขึ้นก่อน ๔ ขณะ แล้วฌานจิตจึงเกิดขึ้น ฌานจิตที่เกิดขึ้นเป็นครั้งแรกทุก ๆ ฌานจะต้องเกิดขึ้นเพียงขณะเดียวเท่านั้นเสมอ ต่อเมื่อหมั่นอบรมในการเข้าฌานอยู่บ่อย ๆ จนมีความชำนาญ (วสี) คือสามารถเข้าออกจนชำนาญคล่องแล้วจึงจะเข้าฌานนั้น ๆ อยู่นานตามต้องการได้ ฌานจิตนี้จะเกิดติดต่อกันอยู่ตลอดเวลาที่เข้าฌานหรือเข้าสมาบัติอยู่ ฉะนั้น เมื่อแรกได้ฌานทุกฌาน ฌานจิตจะเกิดเพียงขณะเดียว แล้วเป็นภวังค์ (ตกภวังค์) อาทิกัมมิกฌานวิถีของมันทบุคคล (ทันธาภิญญาบุคคล) มี ๖ วิถี คือ ๑. ภวังคจลนะ ๑ ขณะจิต ๒. ภวังคุปัจเฉทะ ๑ ขณะจิต ๓. มโนทวาราวัชชนะ  ๑ ขณะจิต ๑ วิถีพ้นวิถี ๒ ขณะจิต ๔. บริกรรม  ๑ ขณะจิต ๑ วิถี ๕. อุปจาร๑ ขณะจิต ๑ วิถี๖ ขณะจิต๖ วิถีจิต ๖. อนุโลม๑ ขณะจิต ๑ วิถี ๗. โคตรภู๑ ขณะจิต ๑ วิถี ๘. ฌาน๑ ขณะจิต ๑ วิถี อาทิกัมมิกฌานวิถีของติกขบุคคล ส่วนโลกิยอัปปนาวิถีของติกขบุคคล คือ บุคคลที่สามารถบรรลุฌานได้เร็ว มีกามชวนะเพียง ๓ ขณะก็เข้าถึงฌาน โดยไม่มีบริกรรมชวนะ ฉะนั้น อาทิกัมมิกฌานวิถีของติกขบุคคล (ขิปปาภิญญาบุคคล) จึงมีเพียง ๕ วิถี คือ ๑. ภวังคจลนะ๑ ขณะจิต พ้นวิถี ๒ ขณะจิต ๒. ภวังคุปัจเฉทะ๑ ขณะจิต ๓. มโนทวาราวัชชนะ ๑ ขณะจิต ๑ วิถี ๔. อุปจาร๑ ขณะจิต ๑ วิถี ๕. อนุโลม๑ ขณะจิต ๑ วิถี๕ ขณะจิต ๕ วิถีจิต ๖. โคตรภู๑ ขณะจิต ๑ วิถี ๗. ฌาน๑ ขณะจิต ๑ วิถี อธิบาย บุคคลผู้จะบรรลุฌานนั้น จะต้องเจริญสมถกรรมฐาน โดยเพ่งหรือกำหนดอารมณ์กรรมฐานอย่างใดอย่างหนึ่ง ในจำนวนอารมณ์สมถกรรมฐาน ๓๐ อย่าง ที่สามารถทำอัปปนาสมาธิให้บังเกิดขึ้นได้ คือ กสิณ ๑๐ อสุภ ๑๐ อานาปานสติ ๑ กายคตาสติ ๑ พรหมวิหาร ๔ อรูปธรรม ๔ เมื่อจิตเพ่งหรือกำหนดอารมณ์กรรมฐาน ก็ทำให้เกิดภวังคจลนะ คือ ภวังคจิตไหวแล้วก็ทำให้เกิดภวังคุปัจเฉทะ คือ จิตตัดกระแสภวังค์ แล้วขึ้นสู่มโนทวารวิถี(ตอนนี้จิตขึ้นสู่วิถีแล้ว)เมื่อมโนทวาราวัชชนะเกิดขึ้นแล้ว ก็อาศัยมนสิการ(ตั้งใจกำหนด)ในอารมณ์อันสืบต่อมาจากภวังค์นั่นเอง เมื่อมโนทวาราวัชชนะดับไป มหากุศลญาณสัมปยุตดวงใดดวงหนึ่งใน ๔ ดวงนั้นก็เกิดขึ้นทำหน้าที่เสวยอารมณ์ ซึ่งเป็นชวนกิจ ๕ ขณะ คือ บริกรรม อุปจาร อนุโลม โคตรภู และฌาน ตามลำดับ ดังนี้ ขณะที่ ๑ บริกรรม คือ จิตดวงแรกที่เกิดขึ้นในอัปปนา ชื่อว่า บริกรรม เพราะมีการภาวนาโดยรอบ คือมีการพิจารณาโดยถ่องแท้ ได้แก่ มหากุศลจิต มหากิริยาจิต ที่เกิดขึ้นก่อน ขณะที่ ๒ อุปจาร คือ เมื่อจิตดวงแรกดับไปแล้ว ก็มีจิตดวงที่ ๒ เกิดขึ้น ชื่อว่า อุปจาร เพราะเกิดใกล้อัปปนาชวนะ ขณะที่ ๓ อนุโลม คือ เมื่อชวนจิตดวงที่ ๒ ในอัปปนาดับแล้ว ก็มีชวนจิตดวงที่ ๓ เกิดขึ้นชื่อว่า อนุโลม เพราะอนุโลมคืออนุกูลแก่บริกรรมในเบื้องต้นและอัปปนาในเบื้องบน ขณะที่ ๔ โคตรภู คือ เมื่อชวนจิตดวงที่ ๓ ดับไปแล้ว ชวนจิตดวงที่ ๔ ก็เกิดขึ้น ชื่อว่าโคตรภู ที่ชื่ออย่างนี้ก็เพราะว่า ครอบงำเสียซึ่งกามโคตร ทำให้มหัคคตโคตรบังเกิดขึ้น ขณะที่ ๕ ฌาน คือ เมื่อโคตรภูดับไปแล้ว วิถีจิตก็เข้าสู่ฌานหรือฌานสมาบัติเพื่อเสวยความสุขอันเกิดจากฌานที่ตนได้บรรลุนั้น วิถีจิตในฌานสมาบัตินี้ เป็นเช่นเดียวกันกับอาทิกัมมิกฌานวิถี คือ ฌานวิถีของท่านผู้บรรลุรูปฌานหรืออรูปฌานเป็นครั้งแรก ถ้าเป็นขิปปาภิญญา บุคคล (ผู้บรรลุฌานเร็ว) ก็ไม่มีบริกรรม วิถีจิตจะข้ามจากมโนทวาราวัชชนะ มาสู่อุปจารเลยทีเดียว แต่ถ้าเป็นทันธาภิญญาบุคคล (ผู้บรรลุฌานช้า) ต้องมีบริกรรมด้วย คือมีวิถีจิตครบทั้ง ๖ และมีชวนจิตครบทั้ง ๖ ขณะดังที่ได้กล่าวมาแล้ว -------------------------------------------------------------------------------- ๑ โลกุตตรจิต ถ้านับอย่างย่อมีเพียง ๘ ดวง แต่ถ้านับอย่างพิสดารก็มีถึง ๔๐ ดวง คือ นับตามพระอริยบุคคลที่ได้ฌาน ๕ แล้วเอา ๕ คูณ ๘ (๕ x ๘) จึงเป็น ๔๐ ดวง จากคุณ : วงกลม เขียนเมื่อ : 18 ต.ค. 55 13:59:19

ความคิดเห็นที่ 7 ขอถามต่อเนื่องจากจขกท. ที่กล่าวว่าเป็นกุศลสูงขึ้นอีกขั้น "การที่บุคคลเจริญอนิจจสัญญาแม้เพียงชั่วเวลาลัดนิ้วมือ"  หมายความว่าอย่างไร...? ช้างกระดิกหู...ไก่กระพือปีก...และชั่วลัดนิ้วมือ อุปมาเดียวกันหรือเปล่า จากคุณ : Up_To_You เขียนเมื่อ : 18 ต.ค. 55 16:56:59

ความคิดเห็นที่ 8 หมายถึงจิตที่รวมวูบลงเป็นอัปปนาสมาธิ ระดับใดระดับหนึ่ง  แม้แค่แว๊บเดียวก็ตาม...จะได้บุญมหาศาลบานเบอะ จากคุณ : โขตาน เขียนเมื่อ : 18 ต.ค. 55 18:02:29

ความคิดเห็นที่ 9 หมายถึง จิตที่บรรลุถึงโคตรภูญาณ น่ะคับ แต่เห็นในช่วงระยะเวลาสั้นๆ เป็นการเห็นพระนิพพาน เหมือนการเห็นแสงเงินแสงทองตอนที่ดวงอาทิตย์กำลังขึ้น แต่ยังไม่ได้เห็นดวงอาทิตย์โดยตรง เป็นความสงบเย็นใจ สบายใจอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน แม้สมาธิทุกๆ ระดับก็เทียบไม่ได้ เพราะความรู้สึกช่วงเวลานั้น ปราศจากความรู้สึกที่มีตัวตนเป็นเจ้าของอย่างสิ้นเชิง แต่ถ้าเป็นสมาธิที่ในโลกีย์ จะมีความรู้สึกว่าสมาธินั้นๆ เป็นของเรา มีตัวเราอยู่เต็มความรู้สึกของสมาธินั้น แต่สภาวะนั้น ไม่มีตัวเราเป็นเจ้าของความรู้สึกนั้น จึงสามารถอุปมาอุปมัย ได้ถึงการที่่ช้างกระดิกหูเพียงเล็กน้อยเท่านั้น ก็มีค่ามากมายมหาศาล แม้จะยังไม่ใช่โลกุตตระโดยสมบูรณ์ เป็นสภาวะที่อยู่เหนือความคิดคาดหมายโดยประการทั้งปวง จากคุณ : พุทธะจิต เขียนเมื่อ : 18 ต.ค. 55 18:30:31

ความคิดเห็นที่ 10 น่าจะหมายถึงจิตที่ นิวรณ์ 5 ดับไป (ชั่วคราว) ซึ่งก็เริ่มตั้งแต่ระดับปฐมฌาน จากคุณ : ป้อม (Bgate) เขียนเมื่อ : 18 ต.ค. 55 18:47:34

ความคิดเห็นที่ 11 ขอบคุณทุกท่านที่ช่วยไขข้อสงสัยครับ จากคุณ : เวลาในขวดเหล้า เขียนเมื่อ : 19 ต.ค. 55 10:31:22