|
ถาม สัมผัปปลาปะ หมายความว่าอย่างไร ?
ตอบ หมายความว่า พูดเพ้อเจ้อ ได้แก่ คำพูดที่ไม่มีสาระ ประโยชน์ มีแต่ทำลายประโยชน์และความสุขให้พินาศไป เช่น กล่าวถึงเรื่องที่ไม่อาจเป็นไปได้ แต่มาสร้างเรื่องขึ้น เพื่อให้ผู้ฟัง ผู้ดู ผู้อ่าน เพลิดเพลินไปตาม เช่น เรื่องสงคราม ภารตยุทธ์ คือ สงครามระหว่างพี่น้อง หรือเรื่องนางสีดา ถูกลักพาตัวไป เป็นต้น ซึ่งการพูดเนื้อหาละคร ภาพยนตร์ นวนิยาย ก็จัดรวมอยู่ในกรรมบทข้อนี้เช่นกัน
สัมผัปปลาป คือ นั้นเป็นเรื่องไม่มีประโยชน์ มีแต่จะเป็นเหตุเป็นกระแส แห่งราคะ แห่งความยินดีพอใจของผู้อื่นนั้นมากขึ้น รวมถึงเพิ่มโมหะอีกด้วย โดยปกติ มนุษย์ปุถุชน มักมีคําพูดเล่นกันอยู่เสมอเพื่อสนุกรื่นเริง เพื่อหัวเราะเฮฮา การยิ้ม การ หัวเราะนั้นเป็นสิ่งที่พระอริยเจ้าถือว่าเป็นกระแสแห่งราคะ คือ คนที่ยังมีราคะ อยู่เท่านั้นจึงยิ้มและหัวเราะ ส่วนพระอริยเจ้าชั้นพระอรหันต์ หรือ พระ อนาคามี ซึ่งตัดกระแสราคะได้แล้วย่อมไม่ยิ้มไม่หัวเราะอย่างคนธรรมดา เมื่อ เกิดความปีติปราโมทย์ในธรรมก็เพียงแต่แย้ม เมื่อเห็นเหตุการณ์ใดที่ควรแก่ การกล่าวขยายให้ผู้อื่นได้ทราบ ก็แสดงอาการแย้ม อย่างที่พระพุทธองค์ทรง กระทําเสมอ
การพูดเล่นในเรื่องไร้สาระ การสรวลเสเฮฮานั้นทั้งหมดเป็นคําพูดไร้ ประโยชน์ แม้พูดมาก เพียงไรก็ไม่ได้เป็นประโยชน์แก่ใคร ส่วนคําที่มี ประโยชน์ย่อมประเสริฐกว่า เพราะฟ๎งแล้วนําไปปฏิบัติให้เกิดประโยชน์แก่ตนได้ ได้แก่คําพูดว่า จงมีสติ สํารวจกายวาจาใจ เพื่อการประพฤติศีล สมาธิ หรือคําที่ประกอบด้วยนิพพาน ขันธ์ ธาตุ อายตนะ อินทรีย์ พละและโพชฌงค์ ฯลฯ คําเหล่านี้ฟ๎งแล้วเป็นเหตุให้กิเลสสงบระงับ คือ สงบจาก ราคะ โทสะ เป็นต้น จัดเป็นคําพูดอันประเสริฐกว่าแม้จะพูดเพียงเล็กน้อย นี้ เป็นตัวอย่างเบื้องสูง
คําพูดที่มีประโยชน์แบบคําธรรมดาสามัญ เช่น ทําอย่างไรดี ทํา อย่างไรชั่ว อะไรควรเว้น อะไรควรทํา ควรดําเนินชีวิตอย่างไร ควรทําตนให้ เป็นประโยชน์ต่อสังคมอย่างไร เป็นต้น ผู้ฟ๎ง ฟ๎งแล้วนําไปปฏิบัติตามทําให้ เกิดประโยชน์แก่ตนแก่สังคมได้
องค์ประกอบของการพูดเพ้อเจ้อ มี ๒ ประการ คือ ๑. นิรตฺถกถาปุเรกฺขาโร ตั้งใจกล่าววาจาที่ไม่มีประโยชน์ ๒. กถนํ กล่าววาจานั้นออกไป
สัมผัปปลาปะ เป็นการกล่าวคําไม่จริง แต่ก็มีความแตกต่างกับมุสาวาท คือ เจตนาที่มุ่งจะกล่าวเรื่องไร้สาระอย่างเดียว แต่ถ้าเป็นเจตนาที่เป็นไปโดย ต้องการให้เขาเข้าใจคลาดเคลื่อนแล้วทําประโยชน์ของเขาให้เสียหาย อย่าง นี้เป็นมุสาวาท
เกี่ยวกับคําพูดที่ไม่เป็นประโยชน์ เรียกว่า ดิรัจฉานกถา เพราะเป็นสิ่ง ที่ขวาง มรรค ผล นิพพาน ดิรัจฉานกถา มี ๓๒ ประการ ๑. พูดเรื่อง พระมหากษัตริย์ และ ราชวงศ์ ๒. พูดเรื่อง โจร ๓. พูดเรื่อง ราชการ การเมือง ๔. พูดเรื่อง ทหาร ตํารวจ ๕. พูดเรื่อง ภัยต่างๆ ที่เกิดขึ้น ๖. พูดเรื่อง อาวุธยุทโธปกรณ์ ๗. พูดเรื่อง อาหารการกิน ๘. พูดเรื่อง เครื่องดื่ม สุราเมรัย ๙. พูดเรื่อง การแต่งตัว เสื้อผ้าอาภรณ์ ๑๐. พูดเรื่อง การหลับนอน ๑๑. พูดเรื่อง ดอกไม้ การจัดประดับดอกไม้ ๑๒. พูดเรื่อง กลิ่นหอมต่าง ๆ ๑๓. พูดเรื่อง วงศาคณาญาติ ๑๔. พูดเรื่อง รถ เรือ ยานพาหนะต่างๆ ๑๕. พูดเรื่อง หมู่บ้าน ร้านค้าต่างๆ ๑๖. พูดเรื่อง นิคมต่างๆ (หมู่บ้านใหญ่,เมืองขนาดเล็ก) ๑๗. พูดเรื่อง เมืองหลวง จังหวัด ๑๘. พูดเรื่อง ชนบท ๑๙. พูดเรื่อง ผู้หญิง ๒๐. พูดเรื่อง ผู้ชาย ๒๑. พูดเรื่อง หญิงสาว ๒๒. พูดเรื่อง ชายหนุ่ม ๒๓. พูดเรื่อง วีรบุรุษ ความกล้าหาญ ๒๔. พูดเรื่อง ถนนหนทาง ๒๕. พูดเรื่อง ท่าน้ํา แหล่งน้ํา ๒๖. พูดเรื่อง ญาติ เรื่องคนที่ตายไปแล้ว ๒๗. พูดเรื่อง ต่างๆ นานา ๒๘. พูดเรื่อง โลกและผู้สร้างโลก ๒๙. พูดเรื่อง มหาสมุทร และการ สร้างมหาสมุทร ๓๐. พูดเรื่อง ความเจริญ และความ เสื่อมต่างๆ ๓๑. พูดเรื่อง ป่าต่างๆ ๓๒. พูดเรื่อง ภูเขาต่างๆ
"คําพูดแม้ตั้งพัน แต่ไม่ประกอบด้วย ประโยชน์ ย่อมสู้คําเดียวที่เป็นประโยชน์ไม่ได้ บทเดียวที่เป็นประโยชน์ซึ่งฟ๎งแล้วทําให้สงบได้ นั้น ประเสริฐกว่า" (คาถาธรรมบท สหัสวรรค)
ผลบาปของการพูดเพ้อเจ้อ ผลของบาป ในปฏิสนธิกาล เมื่อการพูดเพ้อเจ้อสําเร็จลงโดยมี องค์ประกอบทั้ง ๒ ครบ จัดเป็น อกุศลกรรมที่สมบูรณ์ เมื่อกรรม เช่นนี้ส่งผล จะนําไปเกิดใน อบายภูมิ
ผลของบาป ในปวัตติกาล (เมื่อยังมีชีวิตอยู่ ไม่ตาย อาจจะเป็นชาตินี้หรือชาติต่อ ๆ ไปก็ได้) กรรมนี้จะส่งผลได้ในปวัตติกาล คือ ทําให้ ได้เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ได้ลิ้มรส ได้ สัมผัส ได้รับอารมณ์ และพิจารณา อารมณ์ที่ไม่ดี เศษกรรมที่จะตามมาส่งผลหลังจาก ที่ได้รับทุกข์ในอบายภูมิแล้ว ยังสามารถตามมาส่งผลทําให้เป็น บุคคลที่ไม่มีใครเชื่อถือในคําพูด ไม่มีอํานาจ หรือ วิกลจริต
คำพูด จะทำให้คนตกอับก็ได้ ทำให้คนได้ัรับการยกย่องนับถือก็ได้ ทำให้ลงนรกก็ได้ ไปสวรรค์ก็ได้ สำเร็จมรรคผลในชาตินี้ก็ได้ อยู่ที่เราว่าจะใช้ปากของเราสร้างความสุขหรือความทุกข์ให้กับตัวเราเอง
จากคุณ |
:
Serene_Angelic
|
เขียนเมื่อ |
:
19 ต.ค. 55 04:25:49
|
|
|
|
|