PANTIP.COM : Y12898864 ความแตกต่างระหว่าง สติ กับ สมาธิ []

ความคิดเห็นที่ 7

ตามความเข้าใจส่วนตัวนะครับ

สมาธิเยอะๆจะมีสติประกอบอยู่ด้วยน้อยๆก็ได้ครับ เช่นฟังเพลง เคลิ้มไปกับเพลงจนไม่ได้รับสัมผัสทางอื่นเลย เป็นการรู้ลึกละเอียด ดื่มด่ำซาบซึ้งไม่มีความฟุ้งซ่านไปคิดเรื่องอื่นๆ แบบนี้ก็เป็นสมาธิเช่นกัน แต่ได้มิจฉาสมาธิ แบบนี้จะทำการงานอะไรก็ไม่ได้เป็นชิ้นเป็นอัน เพราะเป็นแค่การเสพการหลงเพลินในอารมณ์ สติไม่พอ ไม่สามารถแยกแยะความแตกต่างของสิ่งที่เสพได้

สติเยอะๆจะประกอบด้วยสมาธิหยาบๆก็ได้ครับ เช่นจิตตื่นตัวหรือตื่นตระหนกตลอดเวลา แค่รับรู้แบบหยาบๆ แต่รับรู้เป็นปัจจุบันโดยตลอดคงที่อยู่อย่างนั้นเอง ใช้ทำอะไรให้ต่อเนื่องก็ยากอีกเช่นกัน

สิ่งที่คนนั่งสมาธิได้ดีต่างออกไปจากคนอื่นคือ รู้วิธีใช้อุบายต่างๆเพื่อปรับจิตให้มีสติและสมาธิเยอะๆ จนได้สติละเอียดมากๆและสมาธิก็มีโฟกัสเฉียบคมมากๆได้ในเวลาเดียวกัน ทั้งอุบายในการเข้า เพื่อให้สติสมาธิละเอียดขึ้น และอุบายในการออก เพื่อปรับสติสมาธิกลับมาสู่จุดเดิม
เมื่อปรับสมดุลระหว่างสติและสมาธิ ให้ละเอียดยิ่งๆไปเรื่อยๆ จิตก็เป็นสติและสมาธิแทนที่นิวรณ์ 5 ได้มากขึ้นเรื่อยๆ จนถึงจุดหนึ่ง นิวรณ์ 5 ก็ครอบงำจิตไม่ได้อีกต่อไป ก็ถึงฌาน 1 ครับ

ถ้าสมาธิละเอียดมาก จิตจะอ่อนโยน เคลิ้มลงไปมาก และสัดส่วนสติจะยิ่งน้อยลง เวลาจิตดิ่งลงในสมาธิไปเรื่อยก็จะเกิดอาการวูบลงไป คือสติขาดช่วง ถ้าสติตามทันบ้างก็ไปรับรู้สภาวะสติที่ละเอียดกว่าเดิม แต่จะมีอาการจิตแกว่ง กระเพื่อมวูบวาบ อยู่ระยะหนึ่งก่อน ต้องอาศัยการตั้งสติพิจารณาให้มากเพื่อปรับให้ตามทันความละเอียดของสมาธิ ถ้าสติตามไม่ทันจริงๆหรือสมาธิยังมีกำลังแน่นไม่พอที่จะดึงให้รวมลงไป ก็จะเกิดอาการวูบลงแล้วก็เด้งกลับมาสู่ที่จุดเดิม ในการฝึกปฏิบัติอาจวูบลงไปแล้วเด้งกลับถึงสามครั้งสติจึงจะละเอียดจนตามไปรับอารมณ์ที่ละเอียดกว่าเดิมได้ครับ

ถ้าสติจับปัจจุบันมาก จิตก็จะนิ่งเกร็ง แข็งอยู่ในสมาธิขั้นนั้นๆ ทำให้ไม่สามารถดิ่งลงไปในสมาธิขั้นลึกกว่าได้ ต้องอาศัยการบริกรรมเข้าช่วยเพื่อหนุนให้ได้กำลังสมาธิเยอะๆจนสมดุลกับสติจึงจะเข้าสมาธิได้ลึกขึ้นครับ

การทำสมาธิจึงดูเหมือนเป็นการเล่นหลอกล่อ เรียนรู้เพื่อจะใช้อุบายจัดการกับกิเลส อันเป็นบ่อเกิดของอารมณ์ต่างๆ ทั้งในรูปแบบของการบริกรรมกดข่มเพื่อเอาชนะ และรูปแบบการพิจารณารับรู้ไปตามสภาพความเป็นจริง เพื่อให้เกิดความเข้าใจและจิตไม่สนใจในกิเลสนั้นๆอีกต่อไป เมื่อหมดนิวรณ์ 5 ละกิเลสตัณหาอย่างหยาบและอย่างกลาง จึงถึงฌาน รับรู้ได้ถึงความสุขจากความสงบอย่างแท้จริง

แม้ได้สัมมาสติ สัมมาสมาธิ ได้ความสุขที่เป็นที่สุดของโลกอย่างการเข้าฌาน คนได้ฌานก็ยังเป็นมิจฉาทิฏฐิได้อยู่นะครับ แนวทางพุทธคือเพื่อการพ้นทุกข์อย่างถาวร ไม่ใช่แค่การได้สุขเพียงชั่วคราวแบบพราหม

แก้ไขเมื่อ 08 พ.ย. 55 22:12:05
แก้ไขเมื่อ 08 พ.ย. 55 22:09:00

จากคุณ : BlueDelphi

เขียนเมื่อ : 8 พ.ย. 55 21:46:17