ความคิดเห็นที่ 1 ต้องท้าวความนิดหน่อยนะครับ เพื่อความเข้าใจที่กระจ่างชัดขึ้นไป ธรรมะของพุทธองค์แบ่งไว้อย่างละเอียด และหลายรูปแบบมาก เพื่อศึกษาได้หลายแง่มุมจริงๆ ถ้าแบ่งสภาพธรรม ตาม ขันธ์ 5 แล้ว ขันธ์ 5 นั้น แบ่งเป็น 2 อย่างใหญ่ๆ คือ รูปขันธ์ 1 กับ นามขันธ์ 4 1 รูปขันธ์ 2 เวทนาขันธ์ 3 สัญญาขันธ์ 4 สังขารขันธ์ 5 วิญญาณขันธ์ ธรรมชาติของการรับรู้อารมณ์ทั้งหมด จะรู้ตัว หรือ ไม่รู้ตัวก็ตาม จัดอยู่ในนามขันธ์ ชื่อว่า วิญญาณขันธ์ ทั้งหมดครับ ซึ่งในแง่ปรมัตถธรรม 4 ท่านเรียก อาการรับรู้ทั้งหมด จัดไว้ในส่วนของ จิตปรมัตถ์ "อารมณ์ที่ถูกรู้จัดอยู่ในเวทนาขันธ์หรือเปล่าครับ" ตอบว่าอยู่ครับ แต่ไม่ได้อยู่แค่ เวทนาตัวเดียว อยู่ทั้งหมดใน นามขันธ์ทั้ง 4 ครับ เพราะลักณะของนามขันธ์ 4 นั้นไม่ได้แบ่งตามความรับรู้หรือไม่ แต่ท่านแบ่งตาม คุณสมบัติ ของการรับรู้ซึ่งประกอบกันไปครับ ขันธ์ 5 นั้น ท่านแบ่ง ตามปัจจัยที่ก่อให้เกิดการรับรู้ ที่จะส่งผล เป็นกรรมต่อไป ลองเทียบกัน ปรมัตถธรรม 4 นะครับ จิต (ธรรมชาติการรับรู้) -> วิญญาณ เจตสิก (ธรรมชาติของอารมณ์ต่างๆที่เกิดการปรุงแต่ง) -> เวทนา สัญญา สังขาร รูป -> รูป นิำพพาน -> ไม่มีขันธ์ ลองศึกษาเทียบเคียงดูนะครับ จากคุณ : Ambient - [ 13 ก.ย. 47 12:40:37 A:61.90.30.193 X: TicketID:024999 ]

ความคิดเห็นที่ 2 อิอิ อนุโมทนาค๊าบบบบ คุณ Ambient จากคุณ : เดฟ (DEV DEVY) - [ 13 ก.ย. 47 15:11:38 ]

ความคิดเห็นที่ 3 เมื่อจิตรู้อารมณ์เจตสิกก็รู้อารมณ์นั้นพร้อมกับจิตด้วย ดังนั้น คำตอบคือ นามขันธ์ทั้ง ๔ นั่นแหละ คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ..ซึ่งทำหน้าที่รู้อารมณ์ มีแต่รูปอย่างเดียวเท่านั้นที่ไม่รู้อารมณ์ใดๆ จากคุณ : ชิตังเม - [ 13 ก.ย. 47 18:54:25 A:24.31.120.117 X: TicketID:000833 ]

ความคิดเห็นที่ 4 ความหมายของคำว่ารูป คนทั่วไปกล่าวกันว่า รูป เพราะอาสัยความหมายอะไร? ภิกษุทั้งหลาย เพราะกิริยาที่แตกสลายได้ มีอยู่ ในสิ่งใด (เช่นนี้แล) ดังนั้น สิ่งนั้น จึงถูกเรียกว่า รูป ฯลฯ (พระบาลีพุทธภาษิต  ขนฺธ สํ ๑๗/๑๐๕/๑๕๙) ตกลง สังขารธรรมที่เรียกกันว่า รูป VS รูปปรมัตถ์  เหมือนกัน หรือต่างกัน โดย พระพุทธวจนะ vs ไม่ใช่ พุทธวจนะ สูตรนี้ ------------------------------------------------------------ ความหมายของคำว่า เวทนา คนทั่วไปกล่าวกันว่า เวทนา เพราะอาศัยความหมายอะไร? ภิกษุทั้งหลาย เพราะกิริยาที่รู้สึก(ต่อผลอันเกิดจากผัสสะ)ได้ มีอยู่ ในสิ่งนั้น (เช่นนี้แล) ดังนั้น สิ่งนั้น จึงถูกเรียกว่า เวทนา ฯลฯ (พระบาลีพุทธภาษิต  ขนฺธ สํ ๑๗/๑๐๕/๑๕๙) ตกลง สังขารธรรมที่เรียกกันว่า เวทนา VS เวทนาเจตสิกปรมัตถ์  เหมือนกัน หรือต่างกัน โดย พระพุทธวจนะ vs ไม่ใช่ พุทธวจนะ สูตรนี้ ----------------------------------------------------------- ความหมายของคำว่า สัญญา คนทั่วไปกล่าวกันว่า สัญญา เพราะอาศัยความหมายอะไร? ภิกษุทั้งหลาย เพราะกิริยาที่หมายรู้ได้พร้อม มีอยู่ ในสิ่งนั้น (เช่นนี้แล) ดังนั้น สิ่งนั้น จึงถูกเรียกว่า สัญญา ฯลฯ (พระบาลีพุทธภาษิต  ขนฺธ สํ ๑๗/๑๐๕/๑๕๙) ตกลง สังขารธรรมที่เรียกกันว่า สัญญา VS สัญญาเจตสิกปรมัตถ์  เหมือนกัน หรือต่างกัน โดย พระพุทธวจนะ vs ไม่ใช่ พุทธวจนะ สูตรนี้ ------------------------------------------------------------ ความหมายของคำว่า สังขาร คนทั่วไปกล่าวกันว่า สังขาร เพราะอาศัยความหมายอะไร? ภิกษุทั้งหลาย เพราะกิริยาที่ปรุงแต่งให้สำเร็จรูป มีอยู่ ในสิ่งนั้น (เช่นนี้แล) ดังนั้น สิ่งนั้น จึงถูกเรียกว่า สังขาร ฯลฯ (พระบาลีพุทธภาษิต  ขนฺธ สํ ๑๗/๑๐๖/๑๕๙) ตกลง สังขารธรรมที่เรียกกันว่า สังขาร VS สังขารเจตสิกปรมัตถ์  เหมือนกัน หรือต่างกัน โดย พระพุทธวจนะ vs ไม่ใช่ พุทธวจนะ สูตรนี้ ----------------------------------------------------------- ความหมายของคำว่าวิญญาณ คนทั่วไปกล่าวกันว่า วิญญาณ เพราะอาศัยความหมายอะไร? ภิกษุทั้งหลาย เพราะกิริยาที่รู้แจ้ง(ต่ออารมณ์ที่มากระทบ)ได้ มีอยู่ ในสิ่งนั้น (เช่นนี้แล) ดังนั้น สิ่งนั้น จึงถูกเรียกว่า วิญญาณ ฯลฯ (พระบาลีพุทธภาษิต  ขนฺธ สํ ๑๗/๑๐๖/๑๕๙) ตกลง สังขารธรรมที่เรียกกันว่า วิญญาณ VS จิตปรมัตถ์  เหมือนกัน หรือต่างกัน โดย พระพุทธวจนะ vs ไม่ใช่ พุทธวจนะ สูตรนี้ ----------------------------------------------------------- กระทู้ ถามว่า ธรรมชาติที่เป็นตัวรู้อารมณ์ จัดอยู่ในขันธ์ อาศัยพระพุทธภาษิต ที่อ้าง(สำนวนแปล ท่านพุทธทาสภิกขุ อริยสัจจากพระโอษฐ์ฯ) พิจารณาได้ว่า ธรรมชาติที่เป็นตัวรู้อารมณ์ ก็คือ ภิกษุทั้งหลาย เพราะกิริยาที่รู้แจ้ง(ต่ออารมณ์ที่มากระทบ)ได้ มีอยู่ ในสิ่งนั้น (เช่นนี้แล) ดังนั้น สิ่งนั้น จึงถูกเรียกว่า วิญญาณ ฯลฯ ตอบว่า จัดอยู่ใน วิญญาณขันธ์( หรือ หมู่วิญญาณ ๖) แก้ไขเมื่อ 13 ก.ย. 47 23:16:36 จากคุณ : พุทธวจนะนิยม (F=9b) - [ 13 ก.ย. 47 23:14:34 ]

ความคิดเห็นที่ 5 คคห. 1 ขอบคุณมากครับ ตามที่ผมเข้าใจ กระบวนการของจิตก็คือการทำงานร่วมกันของนามขันธ์ทั้งหมด ถูกต้องไหมครับ ถามเพิ่มเติมครับ ถ้าจะแจกแจงการทำงานของนามขันธ์ ตั้งแต่มีผัสสะเข้ามากระทบอายตนะ เกิดนาม ที่จัดอยู่ในวิญญาณขันธ์ ... ไปเรื่อยๆ จนนามตัวสุดท้าย เกิดเป็นอาการ (คุณสมบัติ) *รู้* เราสามารถจัดนามตัวสุดท้ายนี้ไว้ในขันธ์ใดใน นามขันธ์ 4 ครับ ----------------------- ขอบคุณคุณโชติครับ สำหรับนิยามของปรมัตถ์ธรรมของขันธ์ทั้งหลาย แต่ผมไม่เห็นด้วยตรงวิญญาณขันธ์ ที่ในวงเล็บ (ซึ่งคงหมายถึงกรณีที่วิญญาณเป็นสังขารธรรม ไม่ได้หมายถึงลักษณะปรมัตถ์) บอกว่าเป็นกิริยารู้แจ้งอารมณ์ ตามความเข้าใจของผม น่าจะเป็นการรู้แจ้งถึงผัสสะ ตามแต่อายตนะที่วิญญาณนั้นเกิดมากกว่าครับ สำหรับจิต หรือ สิ่งรู้ หรือ ผลิตภัณฑ์สุดท้ายของกระบวนการของนามขันธ์ ตอนนี้ผมเข้าใจว่าเป็นมโนวิญญาณ ผมเข้าใจถูกต้องไหมครับ จากคุณ : PUFF - [ 14 ก.ย. 47 10:40:13 ]

ความคิดเห็นที่ 6 เจตสิก มี ๕๒ ตัว เกิดดับพร้อมกับจิต มีอารมณ์เดียวกับจิต มีวัตถุเดียวกับจิต ....คือจิตรู้อารมณ์อะไรเจตสิกก็รับรู้ไปพร้อมกัน มาแยกดูที่ขันธ์ ๕ รูปขันธ์ คือ รูป ๒๘ เวทนาขันธ์ คือ เวทนาเจตสิก สัญญาขันธ์ คือ สัญญาเจตสิก สังขารขันธ์ คือ เจตสิกที่เหลืออีก ๕๐ ตัว วิญญาณขันธ์ คือ จิต ...เมื่อมีผัสสะ นามขันธ์ทั้ง ๔ คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ก็จะทำหน้าที่รับรู้อารมณ์ไปพร้อมกัน แต่กระทำกับอารมณ์ในแง่ต่างๆกัน ตามหน้าที่ของตน ไม่ใช่มีแต่วิญญาณไปรับรู้อย่างเดียว จากคุณ : ชิตังเม - [ 14 ก.ย. 47 12:00:33 A:24.31.120.117 X: TicketID:000833 ]

ความคิดเห็นที่ 7 ตอบคุณ PUFF นะครับ คิดว่าพอจะเข้าใจในเจตนาของคำถามนะครับ แต่เท่าที่อ่านคำถามมารู้็สึกว่าคุณยังเข้าในคำว่า "รู้" นั้นผิดลักษณะไปนะครับ เพราะคำถามจึงยังไม่ชัด และไม่ตรงตามเจตนาของตนเท่าที่ควร ถ้าสรุปเรื่องขันธ์ 5 ก็เป็นไปตามที่ ชิตังเม กล่าวไว้นั้นถูกแล้วครับ เกิดขึ้นพร้อมๆกันแล้ว จึงไม่มีก่อนมีหลัง จึงสรุปก่อนหลังไม่ได้จริงๆ ที่คุณ PUFF กล่าวถึง เป็นลักษณะของ กรรม ที่สืบต่อ ของการรับรู้ หนึ่งไปอีกรู้หนึ่งครับ หรือ จิตหนึ่งไปจิตหนึ่ง ตรงนี้ต้องเข้าใจนะครับว่า จิตนั้นเกิดดับอย่างรวดเร็วมากๆ พุทธองค์ท่านกล่าวไว้แค่ หนึ่งรัดมือ จิตเกิดดับเป็นล้านๆ ดวง บางครั้งถ้าสังเกตุไม่ทัน สมาธิไม่นิ่งจะแยกไม่ออกเลย ผมคิดว่าคุณคงพยายามหัดสังเกตจิตของตัวเองมาพอสมควรแล้ว จึงอยากเข้าใจให้ลึกซึ้งขึ้น แต่ยังขาดความเข้าใจในบัญญัติอยู่ จึงอาจจะยังแยกไม่ออกเท่าที่ควรนะครับ หากจะให้แนะนำก็อยากจะให้คุณทำความเข้าใจปรมัตถธรรม ซึ่งเป็นเรื่องครอบจักรวาลแล้ว (รวมทั้งนอกเหนือจักรวาลด้วย) โดยเฉพาะในเรื่อง จิต 89/121 อย่างกับ เจตสิก 52 ลักษณะ เพิ่มเติมนะครับ เพื่อเข้าใจได้ชัดเจนกว่านี้ เพราะตามเจตนาของคำถามนี้กว้างและลึกเกินจะใช้ ขันธ์ 5 อธิบายให้เข้าใจได้ทั้งหมด ขันธ์ 5 นั้นท่านไม่ได้บัญญัติเพื่ออธิบาย ปรากฎการสืบเนื่องของกรรมโดยตรง เพียงแต่ให้สังเกตุเห็นลักษณะแบบภาพรวมก่อนจะลงลึกไปกว่านั้น ก่อนจะอธิบายนะครับ ขอออกตัวว่าผมเองก็ยังไม่ละเอียดพอจะอธิบายให้กระจ่างชัดได้ทั้งหมด จึงขออธิบายในส่วนที่พอจะทำให้เข้าใจ เพื่อจุดประสงค์ชั้นต้นของคุณ PUFF นะครับ ถือเป็นการแลกเปลี่ยนความเห็น เพื่อจะเกิดปัญญากับตัวเองและคนอื่นต่อไป ถึงกระบวนการรับรู้ของจิต และกรรมนะครับ ถูกผิดยังไงก็ขอให้เอาไปศึกษาต่อ แล้วคิดพิจารณาด้วยปัญญาของตนเองด้วยครับ ผมก็จะลองพยายามอธิบายคำตอบให้สอดคล้องกับ เจตนาคำถามนะครับ หากจะเทียบ จิตเป็นนาฬีกา เจตสิกเหมือนเฟืองในนาฬิกา เมื่อเฟืองตัวใดตัวหนึ่งเคลื่อน เฟืองตัวอื่นที่มีความสัมพันธ์ก็เคลื่อนไปพร้อมๆกันไปด้วย นี่เป็นเหตุที่จะตอบว่าอะไรเคลื่อนก่อนหลังจึงบอกไม่ได้ เพราะขึ้นอยู่กับว่า เจตสิกในจิตหนึ่งส่งผลกรรมใดต่อให้ จิตใหม่ที่จะเกิดขึ้นต่อไป ซึ่งจิตใหม่ก็มีเจตสิกขับเคลื่อนของจิตใหม่นั้นเกิดขึ้นตามแต่ลักษณะของจิต ส่งผลให้เจตสิกตัวใดเคลื่อนต่อไป เพราะฉนั้นกระบวนการรับรู้นั้น จึงเกิดได้ทั้ง 4 นามขันธ์พร้อมๆกัน แต่ต่อเนื่องไปเรื่อยๆอย่างรวดเร็ว ตามสภาพวะจิต ซึ่งก็แล้วแต่ว่า จะมีเจตสิกใดที่แรงจนเห็นได้ชัดๆ (เฟืองแต่ละตัวใหญ่ไม่เท่ากันแรงจึงไม่เท่ากัน) ยกตัวอย่างอีกนิดนะครับเผื่อจะเป็นประโยชน์ สมมุติว่าคุณมองรูปดาราคนหนึ่งที่คุณรู้จัก เกิดอะไรขึ้นมั่ง รูปธรรมที่เกิดขึ้นพร้่อมกันตามปัจจัยต่างๆ หากมีปัจจัยให้ จิต และ เจตสิกเกิดก็จะเกืดขึ้นมาทั้นที พร้อม ดึงสัญญา(สัญญาขันธ์) เก่ามา ทำเป็นความรู้สึก ยินดี ยินร้าย(เวทนาขันธ์) ไปพร้อมๆกัน ส่วนในส่วนสังขารขันธ์ ที่เกิดขึ้นมาพร้อมกันนั้นก็ขึ้นอยูกับว่าจะปรุงแต่งอะไรต่อไป ตามสภาพจิต อีก 50 อารมณ์ ก็ขึ้นอยู่กับจิตแล้วละครับ และก็เกิดจิตใหม่ขึ้นต่อเนื่องตามกรรม จาก เจตสิก ทั้งหมดนั่น ส่วนอาการ "รู้ตัว" ต้องวิเคราะห์ต่อครับว่า รู้แบบไหน ถ้ารู้แบบลักษณะเป็นกุศล ก็อาจจะเรียกว่า สติเจตสิก ครับ อันนี้ต้องวิเคราะห์ดีดีครับ แต่ถ้ารู้ตัวแบบ อกุศล นั้นปกติท่านไม่เรียกว่ารู้ตัวนะครับ ท่านเรียกว่าไม่รู้ตัว ทำให้คิดฟุ้งซ่านต่อไปเรื่อยๆ ซึ่งก็หมายถึง อกุศลเจตสิกทั้งหลายครับ หวังว่าอันนี้พอจะเป็นประโยชน์เพิ่มความเข้าใจและตรงกับเจตนาผู้ถามนะครับ จากคุณ : Ambient - [ 14 ก.ย. 47 16:57:59 A:61.90.30.47 X: TicketID:024999 ]

ความคิดเห็นที่ 8 มีความเห็นว่า... ตามคำถามของเจ้าของกระทู้ ก็คงต้องตอบว่า วิญญาณขันธ์ อ่ะคับ ที่คุณชิตังเมกล่าวนั้นก็เห็นว่าถูกต้องอ่ะคับ จิตรู้อารมณ์ใด เจตสิกต้องรู้อารมณ์นั้นด้วย จิตและเจตสิกเกิด-ดับพร้อมกัน รู้อารมณ์เดียวกัน แต่เจตสิกอาศัยจิตเป็นที่เกิด ดังนั้นจิตจึงเป็นประธาน (ซึ่งต้องมีเจตสิกเกิดร่วมเสมอ) จิตเป็นธาตุรู้ ประกอบด้วยเจตสิกต่างๆ เกิดร่วม ทำหน้าที่ของเจตสิกต่างๆ กันไป การที่จิตรู้ ย่อมมีผัสสเจตสิกร่วม แต่จิตนั้นเองที่รู้แจ้งในอารมณ์ จึงตอบว่า วิญญาณขันธ์ คับ (ผิดถูกขออภัยด้วยคับ) จากคุณ : เดฟ (DEV DEVY) - [ 14 ก.ย. 47 17:03:54 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ที่เข้ามาถามเพราะยังไม่แม่นบัญญัติจริงๆแหละครับ ส่วนปฏิบัติก็ยังผิวเผินอยู่มากครับ ตอนนี้เข้าใจมากขึ้นทีเดียวครับ ขอบคุณมากครับ จากคุณ : PUFF - [ 14 ก.ย. 47 19:45:40 ]

ความคิดเห็นที่ 10 คุณ PUFF ถามคำถามลักษณะนี้ได้เพราะได้เริ่มปฎิบัติแล้วส่วนหนึ่งครับ เพราะต้องสังเกตอารมณ์ของจิตตัวเองก่อนในระดับหนึ่ง จึงเห็นว่ามันเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ แล้วไปเทียบกับขันธ์ 5 เพื่ออยากจะเข้าใจมากขึ้น ขอแนะนำเกี่ยวการทำสติปัฐฐาน โดยสังเกตุอารมณ์ และให้แยกแยะ จะแยกออกบ้างไม่ออกบ้างแล้วแต่ความละเอียดอ่อนของจิตเรา สติและสมาธิ ดีแค่ไหน ก็ต้องค่อยๆฝึกกันไป ที่เรา-ท่านศึกษาศึกษาบัญญัติ คือการเรียนในระดับปริยัติก่อนก็เพื่อจะได้เอาไปลองปฎิบัติ สังเกตดูว่าจริงหรือไม่ อย่างไร ยังไงก็ลองทำความเข้าใจ เจตสิก เพื่อใช้สังเกตุจิตดูนะครับ คิดว่าเป็นประโยชน์ต่อการปฎิบัติ เพราะวันๆหนึ่งขณะทำกิจใดเรามีสติสังเกตุจิตตัวเองเทียบกับเจตสิกไปได้ตลอด ก็เป็นการปฎิบัติที่ได้ผลในชีวิตประจำวันเลยทีเดียวครับ ซึ่งผมก็ปฎิบัติแบบนั้นมาเสมอ เพราะไม่ค่อยได้นั่งสมาธินะครับ มีกิจต้องทำเยอะมากในวันหนึ่ง ก็ต้องใช้วิธีนี้ฝึกสมาธิตนครับแทนการนั่งสมาธิครับ จากคุณ : Ambient - [ 14 ก.ย. 47 20:06:40 A:61.90.30.47 X: TicketID:024999 ]

ความคิดเห็นที่ 11 ๑) เป็นธรรมดาครับ ที่ใครๆ จะไม่เห็นด้วย หรือเห็นด้วย (๒) ทีนี้ ทำไมจึง ไม่เห็นด้วย ละครับ (๓) ในเมื่อ ไม่ตรัส "ลักษณะปรมัตถ์ เกี่ยวกับ จิต" ไว้ ใครหาพบพระพุทธวจนะ ที่ตรัสคำว่า "ลักษณะปรมัตถ์ เกี่ยวกับ จิต" ในพระสูตร ช่วยเสนอด้วย ผมยังหาอยู่ครับ (๔) อย่าลืม พุทธวจนะแปลไทยว่า "ภิกษุทั้งหลาย เพราะกิริยาที่รู้แจ้ง(ต่ออารมณ์ที่มากระทบ)ได้ มีอยู่ ในสิ่งนั้น (เช่นนี้แล) ดังนั้น สิ่งนั้น จึงถูกเรียกว่า วิญญาณ ฯลฯ (พระบาลีพุทธภาษิต ขนฺธ สํ ๑๗/๑๐๖/๑๕๙)" (๕) ทีนี้ อ้าง อีกสูตร ที่ตรัสว่า สิ่งที่เรียกกันว่า จิต ก็ดี ว่า มโน ก็ดี ว่า วิญญาณ ก็ดี เปรียบเหมือน วานร(ลิง) ท่องไปในป่า อื่นเกิดขึ้น อื่นดับไป ตลอดวัน ตลอดคืน (สูตรที่ ๑ มหาวรรค อภิสมยสังยุตต์ นิทาน สํ ๑๖/๑๑๔/๒๓๐ พระสูตรนี้ ไม่ประสงค์ให้...ปุถุชนผู้มิได้สดับแล้ว ไม่ควรจะเข้าไปยึดถือเอา จิต หรือ มโน หรือ วิญญาณ โดยความเป็นตัวตนนั้น ไม่ดีเลย ฯลฯ) (๖) อ้างอีกสูตร คือ จูฬสุญญตสูตร ให้แต่ละท่านเพ่งพุทธวจนะ(สำนวนแปลของมหาจุฬาฯ) ที่ตรัสว่า รู้ชัดว่า ไม่ว่างอยู่อย่างเดียว คือความเกิดแห่งอายตนะ ๖ ที่อาศัยกายนี้เท่านั้น เพราะมีชีวิตเป็นปัจจัย ด้วย อาการอย่างนี้ เธอจึงพิจารณาเห็นความว่างนั้น ด้วยสิ่งที่ไม่มีอยู่ในเจโตสมาธินั้น สภาวะ(ปรมัตถ์ แปลว่า มีจริง) ตามที่ตรัส (จูฬสุญญตสูตร) ตรงไหน จิตหรือมโนธาตุ (รู้ชัดว่าฯ) ตรงไหน มนายตนะ (คือความเกิดแห่งอายตนะ ๖) ตรงไหนเป็น ปัญญาเจตสิก (พิจารณาเห็นความว่างนั้น) ตรงไหน คือ สันทิฏฐิโก (ด้วยสิ่งที่ไม่มีอยู่ในเจโตสมาธินั้น) ตรงไหน คือ (จิตต)สมาธิเจตสิก (ในเจโตสมาธินั้น) พระสูตรนี้ ผม เสนอว่า ไม่ มี "มโนวิญญาณ - หรือวิญญาณขันธ์" ครับ อ้าง ที่ตรัส(ในสูตรอื่น)ว่า ....วิญญาณนั้น คืออุปาทาน ตามจูฬสุญญตสูตร ฯ "ตรงไหน คือ จิต" ....ที่รู้ชัดว่า "ภิกษุนั้นรู้ชัดอย่างนี้ว่า เจโตสมาธิไม่มีนิมิตนี้ ยังถูกปัจจัยปรุงแต่งจูงใจได้ แต่สิ่งที่ถูกปัจจัยปรุงแต่งจูงใจได้นั้นไม่เที่ยง มีความดับไปเป้นธรรมดา เมื่อภิกษุนั้นรู้ชัดอยู่อย่างนี้ จิต จึงหลุดพ้นจากกามาสวะ ภวาสวะ และ อวิชชาสวะ เมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว ก็รู้ชัดว่า หลุดพ้นแล้ว ชาติสิ้นแล้ว ฯลฯ" คำว่า เจโตสมาธิ (หรือ จิตตสมาธิ) คำว่า ใจ คำว่า จิต คำว่า จิตหลุดพ้นแล้ว คำว่า รู้ชัดว่า หลุดพ้นแล้ว ชาติสิ้นแล้ว คำเหล่านี้ มี ลักษณะปรมัตถ์ แน่ๆ แต่ ตรัสไว้ สูตรไหน? เมื่อไม่ตรัสไว้ ทำไม ต้อง ???? กับ ที่ไม่อยู่ในรูปพุทธวจนะ ละครับ สรุปว่า จิต ๘๙ / ๑๒๑ คือ วิญญาณขันธ์ครับ แต่ ตามจูฬสุญญตสูตร ตรง "รู้ชัดว่า ไม่ว่างอยู่อย่างเดียว คือความเกิดแห่งอายตนะ ๖ ที่อาศัยกายนี้เท่านั้น เพราะมีชีวิตเป็นปัจจัย" ผมเสนอว่า .......จิต(แบบหนึ่ง)ที่รู้ชัด เช่นนั้น ไม่ใช่ วิญญาณ (ตามที่ตรัสว่า วิญญาณนั้นคืออุปาทาน เพราะวิญญาณเป็น ปฏิจจสมุปันนธรรม มี เพราะ มี สังขาร ตามปฏิจจสมุปบาทฝ่ายเกิดกองทุกข์ฯ) สรุปในสรุป "จิต" "มโน(ความเกิดแห่งอายตนะ ๖ ที่อาศัยกายนี้เท่านั้น เพราะมีชีวิตเป็นปัจจัย)" "วิญญาณ" (วิญญาณนั้นคืออุปาทาน เพราะวิญญาณเป็น ปฏิจจสมุปันนธรรม) เมื่ออาศัย จูฬสุญญตสูตร เห็นที จะต้อง ???? กันใหม่กระมังครับเรื่อง จิต มโน วิญญาณ จากคุณ : พุทธวจนะนิยม (F=9b) - [ 14 ก.ย. 47 23:20:44 ]

ความคิดเห็นที่ 12 ตอบคุณโชติเป็นข้อๆ ดังนี้ครับ 1. เห็นด้วยครับ ความเห็นแตกต่างกันเป็นธรรมดา อาจเพราะบัญญัติไม่ตรงกัน หรือเข้าใจไม่ตรงกัน .. อื่นๆอีกมากมายครับ 2. โดยรวมแล้วเห็นด้วยครับ แค่ตรงในวงเล็บ ที่ว่า (ต่ออารมณ์ที่มากระทบ) เท่านั้นเองครับ เพราะถ้าเป็นลักษณะปรมัตถ์แล้ว แค่คำว่ารู้แจ้ง น่าจะครอบคลุมเพียงพอแล้วครับ ตามความเข้าใจของผม วิญญาณขันธ์ 5 อย่างแรก เกิดเมื่อมีผัสสะทางกายภาพที่ตรงกับอายตนะนั้นๆ ซึ่งไม่จำเป็นต้องเป็นอารมณ์ ถ้าผมอาจเข้าใจบัญญัติของอารมณ์ผิดไป ช่วยชี้แจงด้วยครับ 3. ผมอนุมานว่า คุณโชติต้องการแสดงให้เห็นว่า จิตไม่ได้เป็นสังขารธรรมพื้นฐาน (ธาตุ) ใช่ไหมครับ 4. ครับ 5. จากสูตรนี้ ผมอนุมานว่า คุณโชติต้องการแสดงให้เห็นว่า ไม่มีจิตผู้รู้ (ให้ถือเป็นอัตตา) มีแต่เพียงสภาวะรู้ ถือว่าเข้าใจตรงกันไหมครับ นอกจากนี้ จิต มโน วิญญาณ เป็น ไวยพจน์กัน ผมเข้าใจถูกไหมครับ 6.อันนี้ผมอนุมานว่า กิริยาที่รู้ เป็นสภาวะหนึ่งของนามขันธ์ (ที่มาประชุมกัน) มิได้เป็นวิญญาณขันธ์เกิดขึ้นมาแล้วจึงมีอาการรู้ ผมเข้าใจถูกไหมครับ สรุปที่ผมเข้าใจ จากคำตอบที่ได้รับมา ลักษณะของจิต เป็นไปตามองค์ประกอบของกลุ่มนามขันธ์ อาการรู้ คืออาการของกลุ่มนามขันธ์ เปรียบเหมือนถุงภาชนะบรรจุข้าวโพด ข้าวสาลี ถั่ว งา อาการของถุงภาชนะเกิดจากกลุ่มเมล็ด จะไปแยกว่าเกิดจากเมล็ดอะไรไม่ได้ มโน - เป็นนามที่เกิดบนอายตนะ 6 อันนี้คิดว่าเข้าใจตรงกันครับ วิญญาณ - ใช้เรียกนามที่เกิดบนอายตนะ มีคุณสมบัติเป็นสังขารธรรม อันนี้คิดว่าเข้าใจตรงกันครับ ถ้ามีอะไรต้องเพิ่มเติม/แก้ไข กรุณาด้วยครับ กระทู้หน้ากะว่าจะถามเรื่องการสืบทอดกรรมระหว่างนามขันธ์ครับ แก้ไขเมื่อ 15 ก.ย. 47 10:57:25 จากคุณ : PUFF - [ 15 ก.ย. 47 10:54:46 ]

ความคิดเห็นที่ 13 ขอบคุณ คุณโชติ(ขออนุญาติเรียกตามคนอื่นเหมือนหลายๆคนนะครับ ถ้าเข้าใจไม่ผิดคงเป็นชื่อของคุณนะครับ) สำหรับข้อธรรมะที่ยกมา ซึ่งมีประโยชน์กับผมทีเดียว ที่ชี้แนะในส่วนที่ผมบกพร่องข้ามไปให้ชัดเจนมากขึ้น ถึงการแยกแยะข้อธรรมะในบัญญัติต่างๆให้ละเอียดขึ้นไป สำหรับคุณ PUFF ผมขอช่วยตอบคำถามแทนคุณโชติ เพื่ออธิบายเพิ่มเติมเป็นแนวหนึ่งครับ อาจจะช่วยให้เข้าใจได้มากขึ้นนะครับ หากผมชี้แจงไม่ตรงก็ขอคำชี้แนะจากทุกท่านด้วยครับ 1. เห็นด้วยครับ ความเห็นแตกต่างกันเป็นธรรมดา อาจเพราะบัญญัติไม่ตรงกัน หรือเข้าใจไม่ตรงกัน .. อื่นๆอีกมากมายครับ // เรื่องบัญญัติของศัพท์ต่างๆ ค่อนข้างละเอียดครับ พุทธองค์ท่านแยกแยะคำได้ละเอียดมากเพื่อจุดประสงค์อธิบายในปรากฎการณ์ที่ต่างกัน แสดงถึงพุทธิปัญญาที่น่าเลื่อมใสครับ คำบางคำ หากมองในความเป็นปรมัตถ์ก็มีลักษณะเดียวกัน แต่การจัดกลุ่มในลักษณะต่างๆ ไม่ว่าจะ จิต เจตสิก ล้วนมีคำเรียกต่างกันไป ซึ่งยอมรับนะครับ ว่าผมเองไม่แม่นในเรื่องนี้เช่นกัน เพราะละเอียดลึกซึ้งที่สุดและมีข้อธรรมะมากจริงๆ 2. โดยรวมแล้วเห็นด้วยครับ แค่ตรงในวงเล็บ ที่ว่า (ต่ออารมณ์ที่มากระทบ) เท่านั้นเองครับ เพราะถ้าเป็นลักษณะปรมัตถ์แล้ว แค่คำว่ารู้แจ้ง น่าจะครอบคลุมเพียงพอแล้วครับ ตามความเข้าใจของผม วิญญาณขันธ์ 5 อย่างแรก เกิดเมื่อมีผัสสะทางกายภาพที่ตรงกับอายตนะนั้นๆ ซึ่งไม่จำเป็นต้องเป็นอารมณ์ ถ้าผมอาจเข้าใจบัญญัติของอารมณ์ผิดไป ช่วยชี้แจงด้วยครับ // ขออธิบายเรื่องอารมณ์นะครับ อันนี้ตามความเข้าใจนะครับ ผมเองก็ไม่เคยอ่านนิยามของคำว่าอารมณ์เหมือนกัน แต่อ่านข้อธรรมะเห็นเจตสิกต่างๆแบ่งออกเป็นอารมณ์ จึงคิดว่าลักษณะของอารมณ์ต่างๆ คือ เจตสิกครับ ผัสสะก็เป็น อารมณ์ 1ใน 52 อารมณ์เช่นกันครับ และก็เกิดพร้อมกับอารมณ์อื่นๆพร้อมๆกัน ตามที่กล่าวไว้แล้ว การจัดหมู่ของ อารมณ์ สามารถแบ่ง ได้หลายแบบอีก เช่น แบ่งลักษณะตามกรรม กุศล อกุศล อัพยากฤต หรือแบ่งตามการ สัปยุติ(เกิดร่วมกัน) และ วิปยุติ(ไม่เกิดร่วมกัน) ตรงนี้ผมเองก็อยากทราบเหมือนกันนะครับ ว่าจะอารมเกิดร่วมกันที่ "เกิดร่วมกันเสมอ" กับ "เกิดร่วมกันได้" นี่ ท่านมีแยกเป็นบัญญัติไว้เป็นคำใดหรือเปล่า อันนี้ก็ฝากถามคุณโชติด้วยนะครับ 3. ผมอนุมานว่า คุณโชติต้องการแสดงให้เห็นว่า จิตไม่ได้เป็นสังขารธรรมพื้นฐาน (ธาตุ) ใช่ไหมครับ // อันนี้ผมก็ไม่เข้าใจจุดประสงค์ของคุณโชติที่ตอบแบบนั้นเหมือนกันนะครับ ความเห็นเพิ่มเติม- ผมว่าถ้ามีใครทำแผนผัง ของข้อธรรมะ แบ่งตามปรมัตถธรรม 4 เป็นรูป จัดกลุ่มตามรูปแบบต่างๆขึ้นมา ผมว่าเราน่าจะเข้าใจข้อธรรมะได้ชัดเจนและเร็วมากขึ้นนะครับ เพราะจะทำให้เราตามหาข้อธรรมะต่างๆในแผนผัง ได้ตรงจุดที่สัมพันธ์กันกับสิ่งที่เราศึกษาอยู่ได้ตรง เพื่อค้นคว้าหาอ่านในพระไตรปิฏกต่อไป เพราะพระไตรปิฏกนั้น เยอะมากจริงๆ 45 เล่ม แต่ละเล่มใหญ่มากๆครับ นี่ถ้าไม่มี technology มาช่วยในการค้นหา ผมคงไม่รู้จะงมอยู่ตรงไหน และคงถอดใจในที่สุด เพราะไม่รู้จะประติดประต่อธรรมะยังไงให้สัมพันธ์สอดคล้องกัน หากไม่เห็นภาพรวม จึงไม่รู้ว่าต้องอ่านอะไรต่อเพื่อขยายให้กระจ่างชัดดี มีใครเคยทำแผนผังแบบนั้นไว้หรือเปล่า ผมว่าดีนะ คิดว่าไงกันมั่งครับ ปล. กระทู้นี้ซับซ้อนมากเลยครับพลิกตำราแทบไม่ทัน ^___^ จากคุณ : Ambient - [ 15 ก.ย. 47 19:00:52 A:61.90.30.186 X: TicketID:024999 ]

ความคิดเห็นที่ 14 ถ้าผัสสะเป็นหนึ่งในเจตสิก ผมก็ยอมรับข้อความในวงเล็บนั้นครับ และมีคำถามต่อว่า เมื่อปัจจัยทางกายภาพภายนอก (ซึ่งเรียกว่าผัสสะอีกน่ะแหละ แต่อาจจะคนละอย่างกับผัสสะเจตสิกข้างบน) เข้ามากระทบอายตนะ 1 - จะต้องมีเจตสิกเกิดขึ้น (บนอายตนะ??) ก่อน แล้วจึงเกิดวิญญาณที่คู่กับอายตนะนั้นๆ ใช่ไหมครับ 2 - หรือ ต่างนามต่างเกิด ไม่ได้เกี่ยวข้องกัน 3 - หรือวิญญาณ นั้นแหละ คือผัสสะเจตสิก ถ้ามีคนทำแผนภาพให้ดู ก็ดีสิครับ ผมจะได้รู้ว่าตอนนี้ผมเห็นทัน ในระดับไหนแล้ว เคยเห็นแต่แผนภาพที่แบ่งเจตสิกเป็นดวงๆ ซึ่งผมไม่แน่ใจว่าที่สังเกตได้ มันเป็นระดับนี้หรือปล่าว จากคุณ : PUFF - [ 15 ก.ย. 47 19:36:47 ]

ความคิดเห็นที่ 15 ขอตอบทั้ง 3 ข้อใน 1 อธิบายเลยนะครับ ยกข้อความใน พระไตรปิฎก เล่มที่ 34 [๗๖] อายตนะ ๒ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน? มนายตนะ ธัมมายตนะ มนายตนะ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน? จิต มโน มานัส หทัย ปัณฑร มโน มนายตนะ มนินทรีย์ วิญญาณ วิญญาณขันธ์ มโนวิญญาณธาตุที่สมกัน ในสมัยนั้น อันใด นี้ชื่อว่า มนายตนะ มีในสมัยนั้น. ธัมมายตนะ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน? เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ นี้ชื่อว่า ธัมมายตนะ มีในสมัยนั้น สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่า อายตนะ ๒ มีในสมัยนั้น. อย่างที่บอกนะแหละครับ คำศัพท์ของพุทธองค์มีหลายคำ ที่ความหมายเหมือนกัน คล้ายกัน แต่ใช้ต่างกันเพราะจุดประสงค์การจับกลุ่มต่างกันเพื่ออธิบายปรากฎการณ์ที่ต่างกัน ดูซ้ำไปซ้ำมาใช่ไหมครับ จริงๆเป็นสิ่งเดียวกัน มองคนละแบบครับ แต่ขอสรุปสั้นๆว่า ก็คือ จิต+เจตสิก ที่เกิดขึ้นพร้อมกันอีกนั่นแหละครับ แต่ที่ผมเข้าใจคือ อาตยนะ ท่านแบ่งตามปัจจัยของการรับรู้ต่างๆ ลองทำความเข้าใจ จิต + เจตสิก ก่อนก็ดีนะครับ เพราะเป็น สภาวะที่ละเอียดสุด จะประกอบในทุกเรื่อง ถ้าศึกษาดีดี ก็คือ ท่านเอา จิต+เจตสิก มาจัดกลุ่มเป็นรูปแบบต่างๆนะครับ จากคุณ : Ambient - [ 16 ก.ย. 47 02:03:14 A:202.133.177.22 X: TicketID:024999 ]

ความคิดเห็นที่ 16 งั้นขอศึกษา(ปฏิบัติ) เรื่องเจตสิกและลักษณะที่มันเกิด อีกสักระยะครับ ค่อยเข้ามาถามใหม่ จากคุณ : PUFF - [ 16 ก.ย. 47 09:34:07 ]

ความคิดเห็นที่ 17 เมื่อมีอารมณ์มาปรากฏทางทวารใด จิตหรือวิญญาณจะเกิดขึ้นเพื่อรับอารมณ์ทางทวารนั้น กล่าวคือ อายตนะภายนอกและอายตนะภายใน เกิดผัสสะ (กระทบกัน) โดยมีจิต (ปัญจวิญญาณและมโนวิญญาณ) เกิดขึ้นร่วมและรับรู้ผัสสะของอายตนะทางทวารนั้นๆ จิตมีสภาพรู้อารมณ์ หรือเป็นธาตุรู้ แต่จิตจะเกิดโดยลำพังไม่ได้ จะต้องมีเจตสิกเกิดร่วมด้วยเสมอ ประดุจความร้อนและแสงสว่างของไฟ ที่แยกออกจากกันไม่ได้ เจตสิก มีลักษณะพิเศษ 4 อย่าง คือ 1. เกิดพร้อมกับจิต 2. ดับพร้อมกับจิต 3. มีอารมณ์เดียวกันกับจิต 4. อาศัยวัตถุอันเดียวกันกับจิต ผัสสเจตสิก เป็นเจตสิกประเภทหนึ่ง ที่ต้องเกิดร่วมกับจิตทุกดวง เพื่อทำกิจกระทบกับสิ่งที่มาปรากฏ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย และทางใจ คือ รับสีให้มากระทบกับตา รับเสียงให้มากระทบกับหู รับกลิ่นให้มากระทบกับจมูก รับรสให้มากระทบกับลิ้น รับความเย็น-ร้อน อ่อน-แข็ง หย่อน-ตึง ให้มากระทบกับกาย และเรื่องราวต่างๆ ให้มากระทบทางใจ แล้วจิตก็จะรับรู้สิ่งที่มากระทบนั้น ๆ ดังนั้นเจตสิกจึงไม่ได้เกิดขึ้นก่อนคับ แต่ขณะที่เกิดผัสสะภายนอกและภายใน จิตและเจตสิกเกิดร่วมกันเพื่อรับรู้ผัสสะนั้นอ่ะคับ และวิญญาณกับผัสสเจตสิกก้อคนละตัวกันคับ แต่เกิดร่วมกันอ่ะคับ ผิดถูกขออภัยด้วยนะคับ จากคุณ : เดฟ (DEV DEVY) - [ 16 ก.ย. 47 10:31:54 ]

ความคิดเห็นที่ 18 คุณ PUFF อ่านของคุณ เดฟ ก็เข้าใจง่ายดีนะครับในขั้นต้น ศึกษาเรื่องเจตสิกนี่ดีอย่างนึงครับเพราะเอาไปสังเกตุการณ์ ปฎิบัติได้เลย แต่จะเริ่มยากตอนเวลาปฎิบัติต้องแยกแยะอารมณ์ให้ออกเพราะละเอียดมาก ก็ต้องกลับมาอ่าน เจตสิกแต่ละลักษณะในพระอภิธรรมให้กระจ่างอีกทีว่าเป็นยังไง รวมถึงต้องศึกษาเรื่อง การสัปยุติ(เกิดร่วม) และ วิปยุติ(ไม่เกิดร่วม) ของ เจตสิกแต่ละอารมณ์ เพราะอารมณ์ที่เกิด มันจะเกิดพร้อมกันหลายอารมณ์ และดับอย่างรวดเร็ว หากเข้าใจเรื่อง สัปยุติ และ วิปยุติ จะทำให้เราสังเกตอารมณ์ต่างๆได้ดีขึ้น อารมณ์หนึ่งที่มีแรงมากพอ เราจะสังเกตุผลกรรม ของอารมณ์นั้น และอารมณ์ข้างเคียง เพราะเหตุที่ เป็นสัปยุติ และ วิปยุติได้ชัดขึ้น แต่ก็ต้องมีสมาธินิ่งพอจะให้อารมณ์นิ่งเพื่อสังเกตด้วยครับ อันนี้ก็เป็นการทำ สติปัฐฐาน อย่างหนึ่ง เรื่องที่ยากอีกเรื่องคือเรื่องกรรมครับ เพราะมีการผสม เป็นธาตุต่างๆ ผสมจิต ผสมเจตสิก ซึ่งมีความหลากหลายมาก คิดคำนวณแบบคร่าวๆ ไม่ต้องคิดเรื่อง สัปยุติ วิปยุติ เอาแค่จำนวนเจตสิก 52 มาจัดกลุ่ม ตามสูตรคณิตศาสตร์ นี่จะได้กี่กลุ่มครับ nCr แบบ/อารมณ์ผสม แค่ 52 อารมณ์นี่ก็แยกยากแล้วยังมีผสมๆกันมาก็ยิ่งยาก แต่นั่นละครับเหตุแห่งกรรมที่จะส่งผลต่อจิตอื่นต่อไป อย่างที่ยกตัวอย่างข้างตนว่า เจตสิกเหมือนเฟือง ถ้าปฎิบัติและสังเกตเห็นได้ ก็จะเห็นเฟืองไหนไม่ดีเป็นอกุศลก็หยิบออกก่อน เฟืองไหนดีก็เพิ่มกำลังเข้าไป ก็หวังว่าจะได้ผลในการปฎิบัติ เบื้องต้นไม่มากก็น้อยนะครับ จากคุณ : Ambient - [ 16 ก.ย. 47 14:39:38 A:61.90.88.163 X: TicketID:024999 ]

ความคิดเห็นที่ 19 ตัวรู้อารมณ์ไม่ใช่จิต,  จิตคือ เจเตติ(คิดนึก)  ผลของความคิดนึกคือเจตานา,  เจตนา คือตัวความคิด ซึ่งเป็นการปรุงแต่งไปตามความรู้สึก(เวทนา) อันประกอบด้วยสัญญา(สำคัญมั่นหมายหรือจำได้). ตัวรู้อารมณ์นั้นคือสติปัญญา  ข้อนี้กล่าวว่า  เมื่อมีการอบรมสติ  หรือมีการกำหนดสติปัฏฐาน ๔ ด้วยการเจริญอานาปานสติสมาธิ,  เมื่อเจริญอานาปานสติสมาธิบริบูรณ์แล้ว  สติปัฏฐาน ๔ ก็บริบูรณ์.  เมื่อมีสติก็มีสัมปชัญญะ  เมื่อนั้นแหละจะเห็นจิต(คิดนึก).  เมื่อมีสตินั่นคือมีจิต,  จิตนั้นจึงอยู่กับสติ  จึงเป็นสติบวกกับความรู้  จึงเป็นสติปัญญา.   และปัญญาย่อมรู้ว่า จิตกำลังคิดถึงสิ่งใดอยู่  ดำริถึงสิ่งใดอยู่,  และรู้ว่าปักใจลงไปในสิ่งใดอยู่, เมื่อปักใจลงไปสิ่งใด  สิ่งนั้นย่อมเป็นอารมณ์.   นี้คือตัวรู้อารมณ์  ดังนี้.  จิตจึงเป็นธรรมชาติฝ่ายนาม.  และวิญญาณธาตุเป็นนามธาตุ. ดังนั้น  คำถามๆว่า  จิตจัดอยู่ในขันธ์ใด  คำตอบคือ  จัดอยู่ในวิญญาณขันธ์.    อารมณ์เกิดในความรู้สึก(เวทนา)  อารมณ์จึงจัดอยู่ในเวทนาขันธ์.     สาธุ ! ท่านที่เจริญในธรรมทั้งหลาย. แก้ไขเมื่อ 17 ก.ย. 47 17:35:07 แก้ไขเมื่อ 17 ก.ย. 47 17:32:17 จากคุณ : หลวงตาเฟื่อง (หลวงตาเฟื่อง) - [ 17 ก.ย. 47 17:30:16 ]

ความคิดเห็นที่ 20 ทำไมหลวงตาเฟื่องถึงว่า ตัวรู้อารมณ์ไม่ใช่จิต ??? ตอบแบบนี้ผิดหลักธรรมในพุทธศาสนาแล้ว ในหลักอภิธรรมก็ระบุไว้ชัดเจนแล้วว่า จิต มีหน้าที่คือรู้อารมณ์ทั้งหลาย, ทำไมหลวงตาเฟื่องถึงปฏิเสธหลักนี้? หลวงตาแน่ใจหรือว่าตนเองมีหลักความรู้เหนือกว่าหลักที่มีมาจากพระอภิธรรม จึงเสนอความคิดนี้ออกมา ?? จากคุณ : ชิตังเม - [ 17 ก.ย. 47 18:14:38 A:24.31.120.117 X: TicketID:000833 ]

ความคิดเห็นที่ 21 หลวงตาเฟื่อง ต้องมาอธิบายเพิ่มเติมแล้วล่ะครับ ความเข้าใจดั้งเดิมของผมคือ จิตคือตัวรู้ และตัวรู้ที่ไม่เผลอเรอนั้นเรียกว่ามีสติ หรือกล่าวอีกอย่างว่า จิตที่รับรู้อารมณ์อย่างต่อเนื่องไม่ขาดสาย เหมือนทหารที่ตื่นตัวระวังภัยตลอดเวลานั้นเรียกว่ามีสติ ดังนั้นสติจึงคืออาการของจิตที่ไม่เผลอเรอครับ จากคุณ : superbat (superbat) - [ 18 ก.ย. 47 12:43:53 ]

ความคิดเห็นที่ 22 อาจจะเป็นการถือศัพท์บัญญัติไม่ตรงกันครับ ถ้าถือคำว่าจิตเป็นเจตนา ก็จะเป็นสังขารขันธ์แทน (ใช่ไหมเนี่ย) แก้ไขเมื่อ 19 ก.ย. 47 07:54:16 จากคุณ : PUFF - [ 18 ก.ย. 47 21:17:10 ]

ความคิดเห็นที่ 23 จิต ก็คือ จิตหรือวิญญาณขันธ์ เจตนา ก็คือ อาการของจิต หรือ เรียกว่าเจตนาเจตสิก เป็นส่วนหนึ่งของสังขารขันธ์ จากคุณ : ชิตังเม - [ 19 ก.ย. 47 08:12:34 A:24.31.120.117 X: TicketID:000833 ]

ความคิดเห็นที่ 24 อธิบายเพิ่มเติมตามที่มีผู้สงสัย โดยเฉพาะความเห็น ๒๐ จิตเมื่อทำหน้าที่ร่วมกับใจ จึงเป็นจิตมโน(จิตใจ) เมื่อจิตมโนทำหน้าที่ร่วมกับสัญญา จิตจึงดำริ(จิตสังกัปโป) แล้วจึงเป็นสัญเจตนา(ความคิดนึก). จิตนั้นคือ ย่อมคิด ขณะคิดนี้ ยังไม่เป็นสังขาร, เป็นสังขาร(การปรุงแต่ง) ต่อเมื่อเป็นสัญเจตนา. ดังนั้นจิตจึงจัดอยู่ในวิญญาณขันธ์ ส่วนสัญเจตนาจัดอยู่ในสังขารขันธ์. ลองทำความเห็นแจ้งด้วยตนเองดูซิว่า เมื่อตากระทบรูป หูฟังเสียง จมูกได้กลิ่น ลิ้นลิ้มรส กายสัมผัส. เมื่อธรรม ๓ ประการ(ตา+รูป+วิญญาณทางตา) ประจวบพร้อม เรียกผัสสะ. เมื่อผัสสะ อินทรีย์นั้นแล่นไปสู่ใจ แล้วย่อมคิด แล้วย่อมจำ ธรรมเหล่านี้ทำงานร่วมกัน ใจย่อมรองรับเวทนา ย่อมคิดก็เป็นเจตนาซึ่งร่วมกับจำ ก็เป็นสัญเจตนา. จิตนั้นไม่ใช่ตัวของมันเอง จิตเกิดมีขึ้นเพราะอาศัยปัจจัยดังกล่าวแล้ว ขณะที่ยังไม่มีสติปัญญา การรู้อารมณ์จะเป็นไปได้หรือ แล้วจิตจะเป็นตัวรู้อารมณ์ได้อย่างไร. ธรรมคือ เวทนาสัญญา เจตนา มีขึ้นทางตา เป็นต้นนี้ ซึ่งเกิดขึ้นกับตนเอง แล้วอย่างนี้เป็นอภิธรรม(ธรรมอย่างยิ่ง)มิใช่หรือ, เมื่อรู้เห็นได้ด้วยตนเองอย่างนี้ คงไม่ยึดตามตัวหนังสือที่ท่านอื่นแต่ง. นี้แหละคือ สวากขาโต ภควตาธัมโม = ธรรมอันพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ดีแล้ว, สันทิฏฐิโก = เป็นธรรมที่ผู้ศึกษาปฏิบัติรู้เห็นได้ด้วยตนเอง...ฯ...ปัจจัตตัง เวทิตัพโพ วิญญูหิ..ฯ.. ในอภิธรรมที่ได้เรียนกันมา มีข้อยืนยันอย่างนี้ มีที่อ้างอิงอย่างนี้ มีที่สุดจบอย่างนี้ไหม ?. ยืนยันว่า ข้อความที่ได้กล่าวมาแล้วนี้ เป็นหลักที่มีมาในพระสูตร ซึ่งมีมาหลายแห่งด้วยกัน มีความยืดยาว ไม่เหมาะที่จะนำมากล่าวในที่นี้. สาธุ ! ท่านที่เจริญในธรรทั้งหลาย จากคุณ : หลวงตาเฟื่อง (หลวงตาเฟื่อง) - [ 19 ก.ย. 47 15:31:01 ]

ความคิดเห็นที่ 25 ขอโทษนะครับ ที่หลวงตรอธิบายมานั้นผิดหลักอภิธรรมหมดเลย ดูท่าจะนั่งเทียนว่าเอาเองกระมัง ใช่ไหม?? ลองดูที่ผิดพลาดบางข้อ จะแย้งให้ดู... (๑)/ หลวงตาว่า "เมื่อจิตทำหน้าที่ร่วมกับใจจึงเป็นจิตตมโน(จิตใจ)" หลวงตาไปเอาหลักนี้มาจากไหนกัน?? ทำไมไม่รู้หรือว่า จิต กับ มโน คือสิ่งเดียวกัน แต่เรียกคนละชื่อ เมื่อทำหน้าที่ต่างๆกัน จึงไม่มีจิตไปทำหน้าที่ร่วมกับมโน เพราะเท่ากับแยกว่าเป็นคนละตัว เปรียบเทียบเช่นมีคนพูดว่า พระราชาของไทยทำหน้าที่ร่วมกับพระมหากษัตริย์ไทย ก็เท่ากับแสดงว่าเมืองไทยมีพระเจ้าแผ่นดินสองคนกนะนั้นหรือ ทำไมคนนี้เซ่อซ่าไม่รู้หรือว่า คำว่า พระราชา หรือคำว่า กษัตริย์ หรือ พระเจ้าแผ่นดิน หรือในหลวง หรือ...ฯฯ ก็คือคำที่หมายถึงบุคคลคนเดียวกัน แต่เรียกคนละชื่อเท่านั้น ทำไมหลวงตาเฟื่องไม่รู้จริงๆหรือว่า จิตมีชื่อเรียกต่างๆกัน ๑๐ ชื่อ ได้แก่... จิต,วิญญาณ,มโน,มนัส,หทัย,ปัณฑระ,มนินทรีย์,วิญาณขันธ์,มนายตนะ,วิญญาณธาตุ (๒)/ หลวงตาว่า จิตขณะคิดยังไม่เป็นสังขาร... อันนี้ก็ผิดชัดๆ ทั้งจากหลักอภิธรรมและหลักปฏิบัติจริงๆ ที่ถูกต้องคือเมื่อจิตคิดนั่นแหละ เป็นสังขารอยู่แล้ว นั่นคือเป็นสังขารขันธ์อยู่แล้ว (๓)/ หลวงตาตั้งคำถามว่า เมื่อจิตยังไม่มีสติปัญญา จะไปรู้อารมณ์ได้หรือ จะรู้ได้อย่างไร คำถามนี้คือตั้งแง่ว่า ถ้าไม่มีสติปัญญาก็คือจิตไม่สามารถรู้อารมณ์ได้ ..ซึ่ง เป็นการตั้งแง่ที่ผิดหลัก เพราะไม่ว่าจิตจะมี สติเจตสิก และรวมทั้งปัญญาเจตสิกด้วยหรือไม่ก็ตาม จิตก็มีสภาพรู้อารมณ์เสมอไปตามธรรมชาติของมัน ไม่ว่าจะอยู่ในวิถีแบบไหนก็ตาม แม้จะเป็นวิถีมุตตจิต ก็ยังคงรู้อารมณ์อยู่นั่นเองแม้จะอ่อนมากก็ตาม เพราะถ้าไม่มีอารมณ์ก็ย่อมไม่มีจิต (๔)/ หลวงตาว่า ธรรม คือ เวทนา สัญญา เจตนา มีขึ้นทางตา... อันนี้ก็ผิดอีกแล้ว ที่ถูกต้องคือ ธรรมเหล่านี้และออื่นๆอีก ๔๙ ตัว มีขึ้นทางใจเท่านั้น ไม่มีทางไปมีขึ้นที่ตาได้เลย ตาเป็นเพียงอายตนะ เท่านั้น (ที่จริงมีอีก แต่เอาแค่จุดชัดๆแค่นั้นพอก่อน) ..สงสัยว่าหลวงตาไปเรียนอภิรรมแบบนี้มาจากสำนักไหนกัน?? ทำไมผลจึงออกมาลักลั่นเลอะเทอะแบบนี้ .. (ขอโทษหลวงตาครับ ใช้สำนวนเข้มข้นบ้างนิดหน่อย แต่เพื่อให้ประเด็นออกมาถูกต้องชัดเจน //smie ) จากคุณ : ชิตังเม - [ 20 ก.ย. 47 04:04:43 A:24.31.120.117 X: TicketID:000833 ]

ความคิดเห็นที่ 26 ซ๊าทุๆๆๆๆๆๆๆๆ อนุโมทนากะคุณชิตังเมคับ คุณชิตังเมกล่าวไว้ชอบแล้วคับ อิอิ จากคุณ : เดฟ (DEV DEVY) - [ 20 ก.ย. 47 08:49:32 ]

ความคิดเห็นที่ 27 อ่านแล้วถึงเหงื่อตกเลยครับ -___-! หลวงตา เขียนมาแบบนี้ขัดกับพระอภิธรรมหลายข้อเลยนะครับ คุณ ชิตังเม ใจเย็นๆนะครับ ^__^ จากคุณ : Ambient - [ 20 ก.ย. 47 18:22:24 A:61.90.30.45 X: TicketID:024999 ]

ความคิดเห็นที่ 28 ถามมาว่าเอาหลักไหน  ก็ตอบแล้วว่า  สวากขาโต  ภควตาธัมโม  สันทิฏฐิโก...ฯ...(หรือจะเสพติดตัวหนังสือ). ตากระทบรูป เกิดการเห็นขึ้น  การเห็นนั้นคือวิญญาณทางตา.  ธรรม ๓ ประการ ประจวบพร้อม  (ตา+รูป+วิญญาณทางตา) เรียกผัสสะ.  เมื่อผัสสะ ย่อมรู้สึก(เวเทติ) คือมโน  มโน  คือใจ,  เมื่อผัสสะ  ย่อมคิด(เจเตติ)คือจิต,  เมื่อผัสสะ  ย่อมจำ(สัญชานาติ).  อินทรีย์คือตานั้นแล่นไปสู่ใจ. เมื่อรู้สึก  แล้วคิด  แล้วก็จำ.  ผลของความรู้สึกคือเวทนา,  ผลของเจเตติคือเจตนา,  ผลของชานาติคือสัญญา(สำคัญมั่นหมายจำได้).  เมื่อเวทนา  สัญญา  เจตนา  ทำงานร่วกัน  จึงเป็นสัญเจตนา(ความคิดนึก). เมื่อไม่มีสติ  ความคิดนึกย่อมเป็นไปตามใจ ตามแต่พอใจหรือไม่พอใจ  เรียกว่า ชอบ  กับไม่ชอบ   ก็มีอารมณ์อยู่อยู่ ๒ อย่าง  แล้วก็คิดไปตามอามร์นั้นๆ. ถามว่า  เวลาคนโกรธ  ก่อนที่จะโกรธย่อมมีอารมณ์มิใช่หรือ  แล้วถ้าจิตรู้  ทำไมจึงปล่อยให้โกรธ ?  จิตจะรู้อามณ์ต่อเมื่อโกรธแล้วและบางครั้งได้กระทำจนเกิดความเสียหาย  ทางกายบ้าง  ทางวาจาบ้าง  ทางใจบ้าง.     หรือบางครั้งเพลิดเพลินจนลืมตัว  เมื่อเสียหายแล้วจิตจึงรู้อารมณ์มิใช่หรือ. สันทิฐิโกนั่นแหละ  คืออภิธรรม(ธรรมอย่างยิ่ง).  ก็ธรรมใดปฏิบัติได้  ธรรมนั้น คือ  สาวกขาโต  ภควตาธัมโม,   ธรรมใดอวดรู้แต่ปฏิบัติไม่ได้  ธรรมนั้นไม่ใชธรรมของพระผู้มีพระภาคเจ้า. กรณีธรรมที่เกิดขึ้นทางหู  ทางจมูก  ทางลิ้น  ทางกาย  ก็เกิดขึ้นเหมือนกับธรรมที่เกิดขึ้นทางตา  ในทำนองเดียวกัน. สาธุ ! ท่านที่เจริญในธรรมทั้งหลาย. แก้ไขเมื่อ 21 ก.ย. 47 21:12:09 จากคุณ : หลวงตาเฟื่อง (หลวงตาเฟื่อง) - [ 21 ก.ย. 47 21:09:05 ]

ความคิดเห็นที่ 29 จ๊ากกก..!!! ทำไมอภิธรรมของหลวงตาจึงออกแบบนี้ ??? ไม่ใช่อภิธรรมตามที่เขาเรียนๆกันเลย // จากคุณ : ชิตังเม - [ 21 ก.ย. 47 23:41:46 A:24.31.120.117 X: TicketID:000833 ]

ความคิดเห็นที่ 30 อิอิ...... จากคุณ : เดฟ (DEV DEVY) - [ 22 ก.ย. 47 09:02:58 ]