ลิงคอล์น เซ็นเตอร์ นิวยอร์ก ในค่ำคืนนั้นดูไม่ต่างจากวันอื่นๆ คลาคล่ำด้วยผู้คนที่มาชมการแสดงดนตรี

สิ่งที่ต่างจากวันอื่นไม่ใช่เพราะมันเป็นการแสดงของ อิทแซก เพอร์ลแมน ผู้ถูกจัดว่าเป็นนักไวโอลินที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในปลายศตวรรษที่ 20 มิใช่ดนตรีที่เขาเล่น แต่อยู่ที่วิธีการเล่นของเขา

อิทแซก เพอร์ลแมน ปรากฏตัวอย่างเงียบๆ มีแต่เสียงกึกกึกของไม้เท้ากระทบพื้นเวที ผู้ชมทั้งโรงมองดูเขาเดินด้วยไม้เท้าไปนั่งบนเก้าอี้บนเวทีอย่างยากลำบาก เมื่อวางไม้เท้าลงแล้ว เขาก็เริ่มเล่นไวโอลิน

เขาเป็นคนเล่นไวโอลินเดี่ยวในดนตรีประกอบภาพยนตร์เรื่อง Schindler’s List (1993) และ Memoirs of a Geisha (2005)

เพอร์ลแมนเป็นโปลิโอมาแต่สี่ขวบ เขาเรียนที่จะเดินด้วยไม้เท้า และเดินตามหัวใจด้วยไวโอลิน เสียงเครื่องสายแผ่วพริ้วกังวานในอากาศได้เพียงอึดใจใหญ่ สายไวโอลินเส้นหนึ่งก็ขาดผึง ผู้ชมตะลึงไปครู่หนึ่ง คาดว่าเขาคงต้องหยุดการแสดงเพื่อเปลี่ยนไวโอลินตัวใหม่

แต่เขากลับเล่นต่อไปโดยไม่ให้เสียงสะดุด วงออเคสตราก็บรรเลงฉากหลังของดนตรีต่อ เขาหลับตา ล่องลอยในโลกของดนตรีและจินตนาการทั้งที่เล่นด้วยสายเพียงสามสาย เขาดัดแปลงดนตรี จังหวะ โดยไม่ต้องใช้เส้นสายที่หายไป

ดนตรีของเขาล่องลอย อ่อนช้อย อ้อยสร้อย

เมื่อดนตรีจบ ผู้คนก็ลุกขึ้นปรบมือกึกก้อง



เพอร์ลแมนบอกว่า “บางครั้งมันเป็นหน้าที่ของศิลปินที่จะค้นหาว่า คุณสร้างสรรค์ดนตรีได้มากเท่าไรจากสิ่งที่คุณมีเหลือ”

ความยิ่งใหญ่ของเขาไม่ใช่มาจากฝีมืออย่างเดียว แต่อยู่ที่การรู้จักจัดการกับสิ่งที่เขามีเหลืออยู่ เดินหน้า พลิกแพลงไปตามสถานการณ์

ในการทำธุรกิจ เรามักพบปัญหาที่คาดไม่ถึงเสมอ บางคนหยุดทำทุกอย่าง บางคนลนลาน บางคนเปิดคู่มือ

แต่ไม่ทุกครั้งในชีวิตที่เราจะพบคู่มือ

เมื่อไม่รู้จักพลิกแพลง ก็อาจพลิกตะแคง



เชื่อไหมว่าหมีแพนด้าไม่ใช่สัตว์กินไผ่โดยกำเนิด?

การที่หมีแพนด้ากินไผ่ก็เพราะมันบังเอิญต้องไปอาศัยอยู่ในป่าที่ไม่มีอะไรให้กินนอกจากไผ่ มันจึงเริ่มกินไผ่

หลักฐานคือระบบการย่อยของหมีแพนด้า ในแต่ละวันหมีแพนด้ากินไผ่จำนวนมากมาย แต่ไผ่จำนวนมากนั้นถูกแปลงเป็นพลังงานไม่ถึงครึ่ง ที่เหลือถูกขับออกมา เพราะระบบย่อยอาหารของมันยังไม่สามารถจัดการกับไผ่ได้ดีร้อยเปอร์เซ็นต์

นักวิทยาศาสตร์สายวิวัฒนาการพบหลักฐานว่า เมื่อสิ่งแวดล้อมเปลี่ยนแปลง หมีแพนด้าก็จำเป็นต้องกินไผ่เพื่อความอยู่รอด นานๆ เข้าก็อยู่ได้ด้วยต้นไผ่อย่างเดียว

เช่นเดียวกับสัตว์โลกอีกมากมายหลายร้อยสายพันธุ์



ในชีวิตจริงของสัตว์สังคม สถานะเป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลงได้ง่ายที่สุด

วันนี้บางคนร่ำรวย มีบ้านหลายหลัง รถยนต์หลายคัน วันพรุ่งนี้บ้านและรถอาจถูกยึด วันนี้มีงานดี เงินดี วันพรุ่งนี้อาจตกงาน หลายคนทำใจไม่ได้ และเลือกทางออกโดยการหนีชีวิต

แต่การมีชีวิตคือการก้าวต่อไป ด้วยสิ่งที่เรามีเหลือ หรือกระทั่งการไม่มีอะไรเหลือ

คนจีนโพ้นทะเลในสมัยก่อนเดินทางมาเมืองไทยด้วยสองมือเปล่า กัดฟันต่อสู้เอาตัวรอดจนร่ำรวย มีตัวอย่างมากมายเป็นแสนเป็นล้านคน

เมื่อรู้คุณค่าของการไม่มีอะไรอย่างลึกซึ้ง ย่อมเข้าใจคุณค่าของการมี

เมื่อรู้ว่าทุกสิ่งที่หามาได้ในชีวิตไม่จีรัง ย่อมทำให้รู้จักขวนขวาย เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ไม่นอนอยู่เฉยๆ ชีวิตคือการพลิกแพลง

(พิมพ์ครั้งแรก : เปรียว 2550)


วินทร์ เลียววาริณ
http://www.winbookclub.com
28 เมษายน 2550