ขอโทษครับ ผมผิดเอง

.



วันวานมีลูกศิษย์ของครูคนหนึ่งโทรศัพท์ทางไกลมาหาครู เท่าที่ฟังจากปลายสาย ครูรู้ว่าเขากำลังทุกข์มาก ประโยคแรกที่เขาขอร้องกับครูก็คือเขาขอให้ครูช่วยทำให้หายโกรธด้วย ....

เธอเชื่อไหมว่า คนที่เป็นนายคนไม่น้อยกว่าห้าสิบคนในบริษัทแห่งหนึ่ง สำเร็จการศึกษามาจากเมืองนอก บริหารธุรกิจนับร้อยล้าน แต่ไม่สามารถบริหาร "อารมณ์โกรธ" ของตนเองได้ คนอย่างนี้ควรจะเรียกว่าประสบความสำเร็จหรือล้มเหลวดี

อย่างไรก็ตาม ครูได้เตือนให้เขาสงบจิตใจและฟังครู เขาทำตามอย่างว่าง่าย เพราะคบหากับครูมานานแล้ว ครูบอกให้เขาชูมือของตัวเองขึ้นมาแล้วลองพินิจดูว่า นิ้วแต่ละนิ้วนั้นสั้นยาวเท่ากันหรือเปล่า

ครูบอกเขาว่าถ้าเธออยากให้นิ้วโป้งยาวกว่านิ้วกลาง อยากให้นิ้วนางยาวเท่านิ้วชี้ เธอก็จะทุกข์ทันที เขาถามว่าทำไม ครูตอบว่า เพราะความอยากที่สวนทางกับธรรมชาติของความเป็นจริงเช่นนั้น ไม่มีวันเป็นจริงขึ้นมาได้เลย

เมื่อความอยากเดินสวนทางกับความเป็นจริง มีหรือที่เธอจะไม่ทุกข์ เธอคงเริ่มสงสัยว่า แล้วนิ้วทั้งห้าเกี่ยวอะไรกับเรื่องนี้

ครูจะขยายความให้ทราบอยู่เดี๋ยวนี้แหละ เพราะต้นตอแห่งความโกรธของลูกศิษย์ของครูคนนั้นมาจากการที่ลูกน้องของเขาคนหนึ่งทำงานชิ้นสำคัญ ไม่เสร็จตรงตามเวลาที่เขากำหนดเอาไว้ เมื่อลูกน้องมารายงานให้ทราบว่างานไม่เสร็จตามเป้าหมายจึงเกิดการ "เทศน์นอกธรรมาสน์" กันขึ้น

เมื่อต่างฝ่ายต่างก็แรงเข้าหากัน เพราะถือว่าต่างก็มีดีด้วยกันทั้งคู่ (อหังการ/ฉันแน่) สุดท้ายลูกน้องคนนั้นซึ่งเป็นคนสำคัญของบริษัท เป็นฝ่ายหมดความอดทนก่อน เขาจึงประกาศขอลาออก  และให้สัตย์สาบานว่าจะไม่มาเหยียบที่บริษัทนั้นอีก ซ้ำยังท้าทายด้วยว่า ถ้าขาดเขาเสียคนหนึ่ง บริษัทจะไปไม่รอด

เพียงเท่านี้แหละเธอเอ๋ย ลูกศิษย์ของครูซึ่งเป็นผู้บริหารโกรธจนตัวสั่นที่ถูกท้าทาย แต่พอลูกน้องเดินลับสายตาออกไปแล้ว ความเสียใจอย่างลึกซึ้งก็เคลื่อนตัวเข้ามาแทนที่ความโกรธ คราวนี้ไม่โกรธลูกน้องแล้วแต่เป็นการโกรธตัวเอง ที่ไม่รู้จักหักห้ามใจตนจนทำให้คนของตัวเองซึ่งคบหาพึ่งพากันมานาน ต้องมาเลิกร้างห่างเหินกันไปอย่างไม่ไยดี

เธอลองคิดดูสิว่า หากเธอเป็นนายคนแล้วเสียลูกน้องมือดี ไปแบบกู่ไม่กลับอีกแล้ว เธอจะโกรธตัวเองไหม จะเสียใจไหม หากเป็นครู ครูก็คงเสียใจไม่น้อย แต่ที่ครูเสียใจไม่ใช่เพราะเสียดายเขา แต่เสียใจที่ครูปล่อยให้เขากับครูเกิดความบาดหมางระหว่างกันขึ้นมาจนได้

ครูถือคติว่า เกิดมาเป็นคนกับเขาชาติหนึ่ง ไม่ควรโกรธหรือเป็นศัตรูกับใคร
และไม่ควรสร้างเงื่อนไขให้ใครต้องมาเป็นศัตรูกับเรา คนจีนเขาสอนลูกหลานกันมานานหลายชั่วคนแล้วว่า "มีมิตร ๕๐๐ คนยังน้อยไป มีศัตรู ๑ คนก็นับว่ามาเกินพอ "

คนเรากว่าจะคบกัน เรียนรู้กัน เชื่อใจกัน และร่วมมือร่วมใจกัน ลงหลักปักฐานทำงานอะไรสักอย่างหนึ่งจนเติบโตมาด้วยกัน ทั้งความสัมพันธ์และความสำเร็จทางธุรกิจ ต้องใช้เวลาเรียนรู้กันนานเหลือเกิน แต่แล้ววันหนึ่งขณะที่ทุกอย่างกำลังไปได้ดีก็กลับมาแตกคอกันเอง กลายเป็นน้ำแยกสายไผ่แยกกอ เพียงเพราะตกเป็นทาสของความโกรธชั่ววูบเดียว

เรื่องอย่างนี้เป็นใครก็ต้องเสียใจเป็นธรรมดา ยิ่งเมื่อเวลาผ่านไปเราได้ค้นพบว่าตนเองเป็นฝ่ายผิด ความเสียใจซึ่งมันควรจะจบไปแล้วในอดีต ก็จะวกกลับมาทำร้ายเราซ้ำแล้วซ้ำอีกไม่รู้กี่ครั้งกี่หน เพราะเหตุนี้เอง ครูถึงได้บอกว่า
เกิดมาเป็นคนกับเขาชาติหนึ่งแล้ว อย่าได้เป็นศัตรูกับใครเขาเลย เพราะไม่เพียงแต่เราจะเจ็บปวดจากการทำร้ายของศัตรูเท่านั้น

หากเราเองยังจะต้องเจ็บปวดเพราะการทำร้ายตัวเองด้วย "ความทรงจำอันเลวร้าย" ที่แทรกตัวอยู่ในจิตใจสำนึกของเราเองอีกต่างหาก

ครูบอกเขาว่า นิ้วทั้งห้าของคนเรานั้นสั้นยาวไม่เท่ากันฉันใด คนทุกคนต่างก็มีศักยภาพทางสติปัญญาไม่เท่ากันฉันนั้น ก่อนที่เราจะดุใครหรือโกรธใคร ไม่ว่าจะเป็นลูกน้อง เพื่อน คนรัก หรือลูกศิษย์ของเราก็ตาม จึงควรถามตัวเองก่อนว่า เราใช้เขาให้สอดคล้องกับศักยภาพอันแท้จริงของเขาหรือไม่ เพียงไร (Put the right man on the right job)

หากเราคิดเช่นนี้ทุกครั้งก่อนที่จะดุหรือตำหนิคนอื่น เราจะพบว่าแท้ที่จริงแล้ว คนที่ควรตำหนิมากที่สุดก็คือตัวของเรานั่นเอง เขียนมาถึงตรงนี้ทำให้ครูนึกถึงกวีนิพนธ์บทหนึ่งว่า

      เมื่อพูดไปเขาไม่รู้กลับขู่เขา ว่าโง่เง่างมเงอะเซอะนักหนา
      ตัวของตัวทำไมไม่โกรธา    ว่าพูดจาให้เขาไม่เข้าใจ

เมื่อครูพูดมาถึงตอนนี้ ครูสังเกตเห็นว่าเสียงของคู่สนทนาค่อยแจ่มใสขึ้น และสุดท้ายเขาก็สามารถหัวเราะเยาะความโง่เขลาของตัวเองได้อย่างอาจหาญ เขาสัญญากับครูว่า เหตุการณ์เช่นนี้จะไม่เกิดขึ้นอีก และครูเองก็ดีใจที่วันรุ่งขึ้นเขาโทรศัพท์มาบอกครูว่า เขา "เคลียร์" ทุกอย่างให้จบลงด้วยดีแล้ว

ครูถามเขาว่าทำได้อย่างไร "ขอโทษครับ ผมผิดเอง" คือคำตอบที่เขาใช้กับลูกน้องคนสำคัญของตัวเอง และด้วยถ้อยคำง่าย ๆ เพียงไม่กี่คำนี้เอง ฟ้าหลังฝนก็กลับมาสดใสเหมือนเดิม

ปราณ เธอคงงงมากสินะว่า คำว่า "ขอโทษครับ ผมผิดเอง" มีปาฏิหาริย์มากถึงเพียงนี้เชียวหรือ ตามหลักทางจิตวิทยาเธอก็คงรู้ดีว่า มนุษย์ทุกคนล้วนอยากให้คนอื่นมองเห็นตนว่าเป็นคนสำคัญและต่างก็มี "ปม" ด้วยกันทั้งนั้น มากบ้างน้อยบ้างตามแต่ภูมิหลังของใครของมัน

คนบางคนก็มีปมอยากเด่น บางคนก็มีปมด้อยที่อยากปกปิด บางคนก็มีปมที่อยากชดเชยให้กับตัวเอง แต่ปมทั้งหมดนั้น พระพุทธเจ้าของเราทรงใช้คำสั้นๆ เรียกมันว่า "ตัวกู" และเรื่อง "ของกู" เท่านั้นเอง

โดยเฉพาะเรื่อง "ตัวกู" นั้นสำคัญยิ่งกว่า "ของกู" อีกหลายเท่าตัวทีเดียว เพราะถ้าไม่มี "ตัวกู" ความรู้สึกว่า "ของกู" ก็ไม่เกิดตามมา

ที่ลูกน้องระดับ "มืออาชีพ" ของเขารีบหายโกรธเจ้านายทันที หลังจากที่ได้ยินคำว่า "ขอโทษครับ ผมผิดเอง " นั้น ก็เป็นเพราะเขาซึ่งเป็นผู้ฟังอยู่รู้สึกว่า "ตัวกู" ของเขาไม่ผิด ตัวกูของเจ้านายต่างหากที่ผิด

เมื่อผลักความรู้สึกผิดออกไปจากอกของตัวเองเสียได้ และมีคนมารับช่วงเป็นเจ้าของความผิดแทนตัวกูของเขา ก็เป็นไทและพ้นจากความผิด

ส่วนการที่เจ้านายขอให้เขากลับมาร่วมงานกันอีกครั้งหนึ่งนั้น ก็เป็นเพราะผู้ฟังรู้สึกว่าตัวกูของเขา ได้รับการเชิดชูให้ลอยเด่นขึ้นมา โดยผู้ที่ยกให้ลอยนั้นเป็นเจ้านายของเขาเสียด้วย เขาจึงยอม

เรื่องนี้ฟังดูก็เหมือนง่าย แต่ความจริงมันยากมากทีเดียว ที่จะทำให้เป็นจริงในทางปฏิบัติ เพราะคงจะมีคนที่เป็นนายคนไม่กี่คนเท่านั้น ที่ยอมลด "ตัวกู" ของตัวเอง ให้อยู่ต่ำกว่า "ตัวกู" ของลูกน้อง ตรงนี้แหละที่ครูถือว่าเป็นเคล็ดลับของการบริหารตัวกูละ

ถ้าเธอเข้าใจเรื่อง "ตัวกู " ทั้งของตนและของคนอื่น เธอก็ควรจะรู้ว่าถ้าเธออยากอยู่กับคนทั้งโลกอย่างมีความสุข ก็จงถือคติ

๑. อย่าดูหมิ่นตัวกูของใคร
๒. อย่าอวดตัวกูข่มใคร เพราะจะทำให้เกิดการปะทะกันระหว่างตัวกูpit
๓. อย่าขโมยตัวกูของใครมาเป็นตัวกูของตัวเอง (อันเดียวกับขโมยลิขสิทธิ์นั่นเอง)
๔. อย่ามีตัวกูแทรกอยู่ทุกลมหายใจเข้าออก

คนเราทุกคนรักตัวกูยิ่งกว่าอะไรทั้งหมดที่โกรธ เกลียด ชิงชัง ทำลายล้างกันอย่างมโหฬารอยู่ทุกวันนี้ ล้วนมีที่มาจากเจ้า "ตัวกู" นี้ทั้งนั้น เจ้าตัวกูนี้ถ้าเราไม่เรียนรู้ที่จะกำจัดมัน บางมีมันก็ขยายตัวจนกลายเป็นตัวกูระดับประเทศหรือระดับโลก อย่างตัวกูของประเทศสหรัฐอเมริกา เป็นต้น ซึ่งใครๆ แตะไม่ได้เลย

ตัวกูจึงเป็นรากฐานที่ตั้งที่เกิดของความโกรธทุกระดับชั้น ตั้งแต่ความโกรธของปัจเจกชนไปจนถึงความโกรธของคนทั้งประเทศและของโลก

ถ้าเราหมดตัวกูได้เมื่อไร ก็หมดความโกรธ หมดปัญหา และหมดทุกข์ เพราะฉะนั้นพระอรหันต์ผู้หมดตัวกูแล้ว

ท่านถึงไม่เคยต่อล้อต่อเถียงหรือโกรธกับใครเขาทั้งโลกเลยยังไงล่ะ

ครูเอง

จาก ธรรมะติดปีก ของ ว.วชิรเมธี


.

จากคุณ	: Camel's Back
เขียนเมื่อ	: 13 ก.ย. 53 12:58:18