คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 561/2510 ผู้ตายมีภริยาโดยชอบด้วยกฎหมายอยู่ก่อน ต่อมาภริยาได้แยกร้างไปอยู่ต่างหากโดยมิได้หย่าขาดจากกัน โจทก์ผู้ตายจึงมาอยู่กินด้วยกันฉันสามีภริยาโดยมิชอบด้วยกฎหมาย โจทก์กับผู้ตายได้ช่วยกันทำมาหากินโดยภริยาเก่ามิได้มาร่วมปะปนด้วย โจทก์ได้นำทรัพย์ของโจทก์มาให้ผู้ตายหาดอกผล และได้ทำการค้าขาย ช่วยผู้ตายเก็บค่าเช่า ดังนี้ ถือได้ว่าผู้ตายและโจทก์ทำมาหาได้ร่วมกัน จึงเป็นเจ้าของร่วมและมีส่วนเท่ากัน เมื่อผู้ตายตายภรรยาเก่าจึงไม่มีสิทธิในทรัพย์ส่วนที่เป็นของภรรยาใหม่แต่อย่างใด
คุณใต้หล้า (นายตัวบท) คะ แปลว่าดอกผลที่งอกเงยมาช่วง 20 ปีหลัง เอามาหาร 2 ให้เป็นมรดกครึ่งหนึ่ง และภรรยาที่ร่วมทำมาหากิน อีกครึ่งหนึ่ง (กรณีที่มีหลักฐานว่าร่วมกันทำให้ทรัพย์สินงอกเงย) รึเปล่าคะ
แต่ทรัพย์ทั้งหมดก็แบ่งตามเดิมรึเปล่าคะ คือสินเดิม + สินสมรส
สรุปว่ายากจังค่ะ
แยกทางกันกว่า 20 ปี แต่ยังมีทะเบียนสมรสอยู่ จะมาเรียกร้องสมบัติของผู้ตาย
