PANTIP.COM : X5347522 คุณ สมภพ เจ้าเก่า ...ช่วยหน่อย จตุรคามอีกแล้ว []

ความคิดเห็นที่ 17

จตุคามรามเทพ

จตุคามรามเทพปรากฏชื่อครั้งแรกในหนังสือชีวิวัฒน์ ซึ่งเป็นพระนิพนธ์ของสมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งเสด็จตรวจราชการหัวเมืองปักษ์ใต้ เป็นการส่วนพระองค์ ในพ.ศ.๒๔๓๗ ปรากฏความตอนหนึ่งว่า

“ ...มีบันไดขึ้นบนกำแพงแก้ว ๑๕ ขั้น หัวบันไดนั้นมีฝาผนังทั้ง ๒ ข้าง มีรูปพระข้างละองค์ ชื่อพระทัศตุคามองค์ ๑ ชื่อพระรามเทพองค์ ๑ ตั้งอยู่หัวผนังทั้ง ๒ ข้าง แล้วมีนกอินทรีย์ข้างละตัวชื่อว่าท้าวกุเวรณุราชตัวหนึ่ง ชื่อว่าท้าวกุเวรเทพราชตัวหนึ่ง ข้างตีนบันไดนั้นมีรูปนนทยักษ์ยืนถือกระบองข้างละตัว... ”

จากบันทึกดังกล่าว พบว่าในปัจจุบัน รูปที่ได้รับการอ้างถึงยังคงปรากฏอยู่ โดยมีลักษณะเป็นรูปบุคคลนั่งชันเข่าด้านขวา และมีแผ่นหินอ่อนจารึกชื่อไว้ว่า “ เท้าขัตตุคาม ” และ “ เท้ารามเทพ ” ซึ่งจะเห็นได้ว่าแตกต่างจากชื่อที่ได้รับการบันทึกไว้ในเอกสารทางราชการเมื่อ ๑๐๐ ปีเศษมาแล้ว จึงอาจเป็นไปได้ว่ามีการติดแผ่นหินจารึกชื่อขึ้นมาใหม่ในสมัยหลัง

ในพระนิพพานโสตรวรรณกรรมท้องถิ่นเก่าแก่ของภาคใต้ได้กล่าวถึงที่มาของรูปปั้นบุคคลทั้งสองไว้ว่า ชื่อหมุดและหมูเป็นบุตรชายของเศรษฐีชาวลังกาชื่อ พลิติและพลิมุ่ย โดยเศรษฐีทั้งสองรับพระราชโองการจากพระเจ้ากรุงลังกาให้นำทรัพย์สมบัติมาร่วมสร้างพระมหาธาตุ ต่อมาบุตรชายทั้งสองทะเลาะกันเรื่องไก่ชนจนถึงกับฆ่ากันตาย เศรษฐีทั้งสองเศร้าโศกเสียใจมากจึงนำเอาเถ้ากระดูกของบุตรทั้งสองมาผสมปูนแล้วปั้นเป็นรูปต่าง ๆ ภายในวิหารพระทรงม้า ซึ่งได้แก่ รูปเจ้าชายสิทธัตถะทรงม้าในวันออกผนวช รูปสิงโตทางขึ้นพระธาตุ รูปพระพุทธรูปปางประทานอภัยองค์ใหญ่ รวมทั้งรูปปั้นบุคคลทั้งสองนี้ด้วย โดยมีข้อความตอนหนึ่งกล่าวว่า

“ ...ปั้นรูปพิมพานางนารถ กอดราหุลราช บุตรเศรษฐีชาติสองฝ่าย เจ้าหมุดนั้นอยู่ข้างซ้าย ข้างขวาโดยหมาย น้องชายเจ้าหมูนั้นหนา แล้วปั้นรูปพระพุทธา ผันพระพักตรา อยู่หน้าบันไดขึ้นลง ปั้นรูปสิงโตยิ่งยง ไว้รักษาองค์ จำนงเศรษฐีทั้งสอง... ”

นอกจากนี้ตำแหน่งที่ตั้งของรูปบุคคลทั้งสองนั้นมีความมุ่งหมายให้เห็นถึงฐานะของผู้รักษาประตู ที่เรียกว่าเทพทวารบาล ซึ่งมีหน้าที่เป็นผู้พิทักษ์ ผู้เฝ้าประตู หรือนายประตูตามสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ เช่น ภายในพระบรมมหาราชวัง พระอุโบสถ วิหารต่าง ๆ ทั้งยังมีหน้าที่คอยปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายมิให้ล่วงล้ำเข้าไปยังองค์พระบรมธาตุอันศักดิ์สิทธิ์ โดยมิได้มีความเกี่ยวข้องใด ๆ กับอาณาจักรศรีวิชัย แม้แต่น้อย

อาณาจักรตามพรลิงค์
ศรีธรรมาโศกราชและจันทรภาณุ
พระโพธิสัตว์
ทวารบาล
จตุคาม รามเทพ
ราหู
http://www.pantip.com/cafe/library/topic/K5312964/K5312964.html
http://www.pantip.com/cafe/library/topic/K5344274/K5344274.html

จากคุณ : เมื่อไรจะหายเหงา - [ 25 เม.ย. 50 11:56:23 ]