ดาวเคราะห์น้อยเป็นวัตถุชนิดที่มีอยู่เป็นจำนวนมากในระบบสุริยะ ปัจจุบันมีการค้นพบดาวเคราะห์น้อยแล้วมากกว่า 4 แสนดวง
ในจำนวนนี้มีดาวเคราะห์น้อยอยู่ 6 ดวง ที่ได้รับการตั้งชื่อเรียกขานตามชื่อสกุลของเยาวชนไทยที่ได้รับรางวัลจากการแข่งขันโครงงานวิทยาศาสตร์ในงาน Intel International Science and Engineering Fair (ISEF) ประจำปี 2006 และ 2007
ตามขั้นตอนในปัจจุบัน เมื่อมีการค้นพบดาวเคราะห์น้อยดวงใหม่ที่ตรวจสอบแล้วว่าไม่ตรงกับดาวเคราะห์น้อยดวงอื่นที่เคยพบมาก่อนหน้านั้น มันจะได้ชื่อชั่วคราวซึ่งบ่งบอกปีและช่วงเวลาที่ค้นพบ
ตัวเลข 4 ตัวแรกบอกปี ค.ศ.
ตามด้วยตัวอักษร เช่น A หมายถึง ค้นพบในช่วงวันที่ 115 ม.ค., B หมายถึงค้นพบในช่วงวันที่ 1631 ม.ค., C หมายถึง ค้นพบในช่วงวันที่ 115 ก.พ.โดยละตัวอักษร I และ Z ไว้
อักษรที่ตามหลังมาอีก 1 ตัว จะบ่งบอกลำดับของการค้นพบภายในครึ่งเดือนนั้น เริ่มจาก A ถึง Z ยกเว้นตัว I จึงมีอักษร 25 ตัวที่ใช้สำหรับดาวเคราะห์น้อย 25 ดวงแรกที่ค้นพบในครึ่งเดือนนั้น
ดาวเคราะห์น้อยดวงแรกที่พบในครึ่งแรกของเดือนเม.ย.ปีนี้จึงมีชื่อชั่วคราวว่า 2009 GA เป็นต้น หากมีการค้นพบดาวเคราะห์น้อยมากกว่า 25 ดวง
ดาวเคราะห์น้อยดวงที่ 26 จะถือว่านำตัวอักษร A มาใช้อีกครั้ง จึงมีตัวเลขต่อท้ายห้อยไว้ เช่น 2009 GA1 (ปกติตัวเลขจะเป็นตัวห้อย
แต่ก็พบบ่อยว่าเขียนเป็นตัวปกติ) ถัดไปคือ 2009 GB1, 2009 GC1, 2009 GZ1 ดาวเคราะห์น้อยดวงที่ 51 คือ 2009 GA2 เป็นต้น
เมื่อมีข้อมูลตำแหน่งดาวเคราะห์น้อยดังกล่าวมากขึ้นจนสามารถคำนวณวงโคจรได้แม่นยำ ดาวเคราะห์น้อยดวงนั้นจะมีชื่อถาวรเป็นตัวเลข
จากนั้นภายในระยะเวลา 10 ปี ผู้ค้นพบมีสิทธิเสนอชื่อสามัญให้กับดาวเคราะห์น้อยที่ตัวเองพบ
โดยส่งเรื่องไปให้คณะกรรมการตั้งชื่อวัตถุขนาดเล็กของสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล (Committee for SmallBody Nomenclature) ซึ่งประกอบด้วยนักดาราศาสตร์ผู้เชี่ยวชาญด้านดาวเคราะห์น้อยและดาวหางจากทั่วโลกเป็นผู้ตัดสินและอนุมัติ
ทั้งนี้ ยังมีเงื่อนไขว่าชื่อที่เสนอนั้นต้องไม่ยาวกว่า 16 ตัวอักษร
สามารถอ่านออกเสียงได้
ไม่เป็นคำหยาบ
และไม่คล้ายกับชื่อของดาวเคราะห์น้อยดวงอื่นหรือบริวารของดาวเคราะห์ เพื่อหลีกเลี่ยงความสับสน
แต่เดิมมา ชื่อสามัญของดาวเคราะห์น้อยมักตั้งตามเทพเจ้าหรือตัวละครในเทพปกรณัม เช่น 1 Ceres, 2 Pallas, 3 Juno, 4 Vesta
ต่อมาเมื่อพบดาวเคราะห์น้อยมากขึ้น จึงมีการตั้งชื่อตามนักวิทยาศาสตร์และบุคคลที่มีชื่อเสียง เช่น 1001 Gauss, 2001 Einstein, 3895 Earhart, 4147 Lennon, 4457 van Gogh, 7000 Curie เป็นต้น
โดยมีกฎว่าหากจะตั้งชื่อตามบุคคลหรือเหตุการณ์ทางการทหารหรือการเมือง ต้องรอให้เกิน 100 ปีหลังเหตุการณ์นั้นหรือนับตั้งแต่บุคคลผู้นั้นเสียชีวิต
ไม่สนับสนุนให้ตั้งชื่อตามสัตว์เลี้ยง
และต้องไม่มีจุดมุ่งหมายเพื่อการค้า
นับถึงวันที่ 9 เม.ย. 2552มีดาวเคราะห์น้อยที่ถูกพบแล้ว 450,935 ดวง
มีชื่อเป็นตัวเลขแล้ว 212,999 ดวง
ในจำนวนนี้ได้รับการตั้งชื่อสามัญแล้ว 15,190 ดวง
สถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ (เอ็มไอที) ในสหรัฐอเมริกา มีโครงการตรวจดูท้องฟ้าเพื่อค้นหาวัตถุที่อาจเป็นอันตรายต่อโลกที่มีชื่อโครงการว่าลีเนียร์ (LINEAR : Lincoln NearEarth Asteroid Research)
สนับสนุนโดยกองทัพอากาศและนาซา
ทำให้ค้นพบดาวเคราะห์น้อยและดาวหางจำนวนมาก (ลีเนียร์พบดาวเคราะห์น้อยมากถึงกว่า 1 แสนดวง)
การตั้งชื่อดาวเคราะห์น้อยตามชื่อของผู้ที่ได้รับรางวัลในงาน ISEF เป็นตามโครงการ Ceres Connection ของสถาบันแห่งนี้
อันมีเป้าหมายส่งเสริมการศึกษาวิทยาศาสตร์ และเพื่อเป็นเกียรติกับผู้ที่ได้รางวัล ซึ่งแสดงถึงความเป็นเลิศทางวิทยาศาสตร์
สมาคมวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ และศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ
ได้ร่วมกับบริษัท อินเทล ประเทศไทย
สนับสนุนการส่งนักเรียนไทยเข้าร่วมงาน ISEF ซึ่งมีนักเรียนเข้าร่วมประกวดผลงานจากหลายสิบประเทศ ทั้งประเภทเดี่ยวและทีม
มี 2 ครั้งที่เอ็มไอทีเสนอชื่อสกุลของเยาวชนไทยผู้ที่ได้รับรางวัลที่ 1 และ 2 ไปยังสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล เพื่อตั้งเป็นชื่อดาวเคราะห์น้อย
ดาวเคราะห์น้อยทั้ง 6 ดวงที่มีชื่อไทย มาจากชื่อสกุลของนักเรียนโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา 6 คน
โดย 3 ดวงแรกมาจากเยาวชนที่ศึกษาการแตกของฝักต้อยติ่ง ซึ่งได้รางวัลที่ 2 สาขาพฤกษศาสตร์ ในการแข่งขันประจำปี ค.ศ. 2006
ดาวเคราะห์น้อยอีก 3 ดวงมาจากเยาวชนที่ศึกษารูปแบบการหุบของใบไมยราบ ได้รับรางวัลที่ 1 ในสาขาเดียวกัน ประจำปี ค.ศ. 2007
ดาวเคราะห์น้อยทั้ง 6 ดวง โคจรอยู่ระหว่างวงโคจรของดาวอังคารกับดาวพฤหัสบดี ประกอบด้วย
21464 ชินอรุณชัย (21464 Chinaroonchai) ตั้งชื่อตามนามสกุลของนายทนงศักร ชินอรุณชัย เดิมมีชื่อชั่วคราวว่า 1998HH88
21540 อิทธิปัญญานันท์ (21540 Itthipanyanan) ตั้งชื่อตามนามสกุลของนายสุขสันต์ อิทธิปัญญานันท์ เดิมมีชื่อชั่วคราวว่า 1998QE11
21632 สุวรรณศรี (21632 Suwanasri) ตั้งชื่อตามนามสกุลของนายครองรัฐ สุวรรณศรี เดิมมีชื่อชั่วคราวว่า 1999NR11
23310 ศิริวัน (23310 Siriwon) ตั้งชื่อตามนามสกุลของ น.ส.ณัฐนรี ศิริวัน เดิมมีชื่อชั่วคราวว่า 2001 AA25
23308 นิยมเสถียร (23308 Niyomsatian) ตั้งชื่อตามนามสกุลของนายกรวิชญ์ นิยมเสถียร เดิมมีชื่อชั่วคราวว่า 2001 AS21
23313 สุโภไควณิช (23313 Supokaivanich) ตั้งชื่อตามนามสกุลของนายณฐพล สุโภไควณิช เดิมมีชื่อชั่วคราวว่า 2001 AC42
ดาวเคราะห์น้อยทั้งหมดที่กล่าวมานี้มีขนาดเล็กและสว่างน้อยมากไม่สามารถสังเกตเห็นได้ด้วยตาเปล่า ต้องใช้กล้องขนาดใหญ่และการถ่ายภาพโดยเปิดหน้ากล้องนานๆ
อย่างไรก็ดี การได้เป็นหนึ่งในคนไม่ถึง 1.6 หมื่นคน ที่ได้มีชื่อเป็นดาวเคราะห์น้อย ถือว่าน่าภูมิใจ เป็นเกียรติแก่วงศ์ตระกูลและสร้างชื่อเสียงให้แก่ประเทศชาติ
ที่มา1:
วรเชษฐ์ บุญปลอด สมาคมดาราศาสตร์ไทย
โพสต์ทูเดย์เผยแพร่
http://www.posttoday.com/lifestyle.php?id=43124
แก้ไขเมื่อ 21 เม.ย. 52 05:27:29
~ รู้กันหรือยัง มีดาวเคราะห์น้อยชื่อไทย แล้ว เป็นชื่อเยาวชนที่มีผลงานด้วย ~
... เข้ามาดู