ความคิดเห็นที่ 1 เสต็มเซลล์คืออะไร? เสต็มเซลล์คือเซลล์ที่แบ่งตัวแล้วสามารถเพิ่มจำนวนตัวเองได้อย่างไม่จำกัด อย่างในรูป จะเห็นได้ว่าทุกครั้งที่แบ่งเซลล์ เซลล์ลูกหนึ่งเซลล์จะมีคุณสมบัติเหมือนเซลล์แม่ ในขณะที่เซลล์ลูกอีกเซลล์กลายเป็นเซลล์ที่มีลักษณะหน้าที่จำเพาะ เช่นเป็นเซลล์ประสาท เซลล์เม็ดเลือด เซลล์หัวใจเป็นต้น จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 14:50:49

ความคิดเห็นที่ 2 ดังนั้น ลักษณะของสเต็มเซลล์จึงแตกต่างจากเซลล์ที่เรียกว่า progenitor cells ซึ่งแม้จะสามารถแบ่งตัวให้เซลล์ลูกที่มีความจำเพาะเจาะจงกว่าตัวเองได้ แต่กลับไม่สามารถสร้างเซลล์ที่เหมือนกับตัวเองขึ้นมาใหม่ได้ จึงไม่สามารถเพิ่มตัวเองอย่างไม่จำกัดได้อย่างสเต็มเซลล์ เมื่อแบ่งตัวแล้วก็จะหมดไป จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 14:52:39

ความคิดเห็นที่ 3 สเต็มเซลล์ชนิดต่างๆ มีศักยภาพต่างๆกัน สเต็มเซลล์ที่มีศักยภาพมากที่สุด คือชนิดที่เรียกว่า totipotent stem cells ซึ่งมีเพียงไซโกต หรือเซลล์ไข่หลังจากผ่านการปฏิสนธิกับสเปิร์มเท่านั้น เพราะเป็นเซลล์ที่สามารถแบ่งตัวไปเป็นเซลล์ชนิดใดก็ได้ในร่างกายรวมไปถึงเนื้อเยื่อของรก (extraembryonic tissue) อีกด้วย สเต็มเซลล์ที่มีศักยภาพรองลงมา คือชนิดที่เรียกว่า pluripotent stem cells ซึ่งเป็นเซลล์ที่สามารถแบ่งตัวไปเป็นเซลล์ชนิดใดก็ได้ในร่างกายรวมแต่ไม่รวมไปถึงเนื้อเยื่อของรก (extraembryonic tissue) ตัวอย่างของเสต็มเซลล์ชนิดนี้คือ สเต็มเซลล์จากตัวอ่อน (Embryonic Stem Cells) ที่สร้างได้จากการแยกเซลล์ในส่วนที่เรียกว่า inner cell mass จากตัวอ่อนในระยะ blastocyst มาเพาะเลี้ยงนั่นเอง สเต็มเซลล์ที่มีศักยภาพรองลงมาอีก คือชนิดที่เรียกว่า multipotent stem cells ซึ่งเป็นเซลล์ที่สามารถแบ่งตัวไปเป็นเซลล์ชนิดใดก็ได้ในเนื้อเยื่อชนิดเดียวกับตัวเอง ตัวอย่างของเสต็มเซลล์ชนิดนี้คือ สเต็มเซลล์จากผู้ใหญ่ (คือหลังจากระยะตัวอ่อน เซลล์จากเด็กทารกก็นับเป็นสเต็มเซลล์แบบนี้) เช่นสเต็มเซลล์ของระบบเลือด จะสามารถแบ่งตัวไปเป็นเซลล์เม็ดเลือดชนิดใดก็ได้ แต่ไม่สามารถแบ่งตัวไปเป็นเซลล์ของระบบอื่นเช่น เซลล์หัวใจ หรือ เซลล์ประสาทได้ จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 14:56:43

ความคิดเห็นที่ 4 ความแตกต่างของสเต็มเซลล์ตัวอ่อนและสเต็มเซลล์ผู้ใหญ่ อย่างที่กล่าวไปข้างต้น สเต็มเซลล์ตัวอ่อนจะแบ่งตัวไปเป็นเซลล์ชนิดใดก็ได้ในร่างกาย ในภาพจะแสดงเนื้อเยื่อในระบบอวัยวะต่างๆที่เกิดขึ้นจากเนื้อเยื่อทั้งสามชั้น คือ endoderm mesoderm และ ectoderm จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 14:59:35

ความคิดเห็นที่ 5 ในทางตรงกันข้าม สเต็มเซลล์ผู้ใหญ่ ซึ่งปกติแล้วจะอาศัยอยู่ในเนื้อเยื่อเฉพาะ แบ่งตัวเป็นเซลล์ในระบบอวัยวะชนิดเดียวกันได้เท่านั้น เช่น สเต็มเซลล์ของกล้ามเนื้อ (Muscle stem cells or satellite cells) จะอยู่ที่กล้ามเนื้อและแบ่งเซลล์เป็นเซลล์กล้ามเนื้อเท่านั้น หรือ อย่างในรูป สเต็มเซลล์เลือด (Blood stem cells or hematopoietic stem cells) จะอาศัยอยู่ในไขกระดูกและแบ่งตัวเป็นเซลล์ชนิดต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น progenitor cells หรือ เม็ดเลือดขาว หรือ เม็ดเลือดแดง แต่จะเป็นได้เฉพาะเซลล์ในระบบเลือดได้เท่านั้น จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 15:10:46

ความคิดเห็นที่ 6 ได้พูดเรื่องศักยภาพของสเต็มเซลล์กันไปแล้ว คราวนี้เราจะมาเจาะลึกเฉพาะชนิดที่เรียกว่า Pluripotent Stem Cells Pluripotent Stem Cells นั้นสามารถแบ่งตัวเป็นเซลล์ชนิดใดก็ได้ในเนื้อเยื่อทั้งสามชั้นของร่างกาย และเนื่องด้วยเนื้อเยื่อทั้งสามชั้นที่ว่านี้เป็นต้นกำเนิดของอวัยวะและเนื้อเยื่อในร่างกายทั้งหมด Pluripotent Stem Cells จึงให้ความหวังทางการแพทย์ กล่าวคือ หากเราสามารถนำเซลล์ของผู้ป่วยเองมาเปลี่ยน หรือที่เรียกว่า reprogram ให้มีคุณสมบัติเหมือนกับ Pluripotent Stem Cells  ได้แล้วนั้น เราก็จะสามารถนำเซลล์ต้นกำเนิดเหล่านี้มา differentiate หรือสั่งให้จำเพาะเจาะจงไปเป็นเซลล์ชนิดที่คนไข้ต้องการ แล้วทำการเพิ่มจำนวน ก่อนที่จะนำไปทำการทดลองศึกษาสาเหตุและพัฒนาการของโรค ทดลองประสิทธิภาพของยาเพื่อมาใช้รักษาโรคนั้นๆ หรือแม้กระทั่งแก้ไขความบกพร่องทางพันธุกรรมตามที่จำเป็น ก่อนที่จะนำเซลล์ชนิดที่ต้องการปลูกถ่ายกลับเข้าไปในร่างกายของผู้ป่วยเพื่อรักษาโรค จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 15:16:39

ความคิดเห็นที่ 7 การจะสร้าง Pluripotent Stem Cells จากผู้ป่วยนั้นทำได้หลายวิธีด้วยกัน หนึ่งคือที่เรียกกันว่า Somatic cell nuclear transfer ซึ่งเป็นวิธีที่ใช้ในการสร้างแ:-)ลลี่ โดยการนำไข่มาดูดเอานิวเคลียสออก แล้วใส่นิวเคลียสจาก เซลล์ของ donor เข้าไปแทน ก่อนจะกระตุ้นให้ไข่แบ่งตัว เมื่อตัวอ่อนเข้าสู่ระยะ blastocyst แล้ว จึงทำการเก็บเซลล์จากส่วนที่เรียกว่า inner cell mass มาเพาะเลี้ยงในจานทดลองเพื่อสร้างเป็น Embryonic Stem Cells หรือเซลล์ต้นกำเนิดจากตัวอ่อนซึ่งเป็นที่รู้จักกันดี จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 15:17:54

ความคิดเห็นที่ 8 ด้วยข้อจำกัดด้านต่างๆ นักวิจัยจึงพยายามคิดค้นเทคนิคอื่นๆเพิ่มเติม จนกระทั่งในปี 2006 นักวิจัยชาวญี่ปุ่นได้ประสบความสำเร็จในการคิดค้นเทคนิคที่เรียกกันว่า Direct Reprogramming เทคนิคนี้ทำโดยการ overexpress genes สี่ตัวคือ oct4 sox2 klf4 และ c-myc ด้วยการใช้ไวรัส โดย genes สี่ตัวนี้ บางตัวเป็น oncogene หรือยีนส์ที่ก่อเกิดมะเร็ง และบางตัว เป็น transcriptional regulators ที่มีความสำคัญต่อ self renewal และ Pluripotency ของ stem cell เมื่อเพาะเลี้ยงเซลล์ที่ถูก infect ด้วยไวรัสเป็นเวลาราวหนึ่งเดือนใน อาหารเพาะเลี้ยงที่เหมาะสม เซลล์นั้นจะมีคุณสมบัติคล้ายคลึงกับเซลล์ต้นกำเนิดจากตัวอ่อน ซึ่งนักวิจัยกลุ่มนี้ได้ให้ชื่อว่า Induced Pluripotent Stem Cells หรือที่เรียกสั้นๆว่า iPS cells จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 15:19:23

ความคิดเห็นที่ 9 การค้นพบ iPS cells ถือเป็นความหวังใหม่ของวงการแพทย์ เพราะนอกจากจะสามารถผลิตเซลล์ที่มีคุณสมบัติคล้ายคลึงกับสเต็มเซลล์ตัวอ่อนคือเป็น Pluripotent Stem Cells ที่จะแบ่งตัวไปเป็นเซลล์ชนิดใดก็ได้ในร่างกายเช่นกันแล้ว ยังเลี่ยงข้อจำกัดทางเรื่องจริยธรรมและเรื่องที่ไข่ได้หายากอีกด้วย โดยเทคนิคใหม่นี้สามารถใช้เซลล์จากผู้ป่วยมาเปลี่ยนแปลงไปเป็นเซลล์ที่มีศักยภาพสูงได้ อย่างเซลล์ผิวหนังซึ่งเก็บจากคนไข้มาได้ไม่ยากนักก็สามารถนำมาสร้าง iPS cells ได้ การที่รหัสพันธุกรรมของเซลล์ที่ได้มานี้เหมือนกันกับของคนไข้ ก็จะทำให้การปลูกถ่ายเซลล์กลับเข้าไปไม่ถูกต่อต้านจากร่างกายผู้ป่วยเองอีกด้วย จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 15:21:32

ความคิดเห็นที่ 10 อย่างไรก็ดี iPS cells นั้นยังมีข้อจำกัดอยู่อีกหลายอย่างและยังคงต้องอาศัยการวิจัยอีกหลายปีกว่าที่จะนำมาใช้รักษาคนไข้ได้จริง เป็นต้นว่า เทคนิคการสร้าง iPS cells นั้น ปัจจุบันยังใช้ไวรัสเป็นส่วนใหญ่ เทคนิคที่ไม่ใช้ไวรัสนั้นมีประสิทธิภาพต่ำมาก ทำให้อาจทำได้ช้าหรือทำไม่ได้จริงกับผู้ป่วยในระดับคลินิก ยีนส์บางตัวที่ใช้ก็เป็นยีนส์ก่อเกิดมะเร็ง นอกจากปัญหาเกี่ยวกับเทคนิคใหม่นี้ ปัญหาเดิมๆที่เป็นปัญหาเดียวกับการใช้สเต็มเซลล์จากตัวอ่อนก็ยังคงอยู่ กล่าวคือ เราต้องวิจัยจนสามารถรู้วิธีการบังคับเซลล์ให้เป็นเซลล์ชนิดที่เสื่อมสภาพและต้องการปลูกถ่ายกลับไปให้ได้เสียก่อน เพราะหากฉีด iPS cells ซึ่งมีศักยภาพจะแบ่งตัวเป็นเซลล์ชนิดใดก็ได้เข้าไปเลยนั้น โอกาสที่เซลล์ที่ฉีดจะกลายไปเป็นเซลล์ชนิดที่เราต้องการดังใจมีน้อยมาก ส่วนโอกาสที่เซลล์จะแบ่งตัวผิดปรกติจนกลายเป็นมะเร็งก็มาก ดังนั้นการเรียนรู้จนสามารถผลิตเซลล์ตรงชนิดกับโรค เช่นผลิตเซลล์หัวใจเพื่อการรักษาโรคหัวใจ ผลิตเซลล์ประสาทเพื่อรักษาอาการของโรคทางระบบประสาทจึงเป็นวิธีที่มีเหตุผลและเป็นไปได้มากที่สุดทางการแพทย์ จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 15:22:21

ความคิดเห็นที่ 11 ดังนั้นสิ่งที่ผู้ป่วยทำได้ตอนนี้ก็คือการรอคอยให้การวิจัยด้านเหล่านี้สัมฤทธิ์ผลเสียก่อน จนผลการทดลองหนักแน่นแล้วจึงจะให้มีการทดลองนำไปใช้กับคนไข้อย่างมีระบบมีการเก็บข้อมูลที่ถูกต้อง เพื่อที่จะได้รู้ถึงประสิทธิภาพของวิธีรักษาและผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้อย่างถี่ถ้วน เพื่อไม่ให้เกิดอันตรายถึงแก่ชีวิตจากการรักษาเหล่านื้ การเก็บข้อมูลอย่างเป็นระบบนี่สำคัญมากเพราะเมื่อเราเป็นคนไข้ ถึงจะมีคนมาบอกว่ามีหนึ่งรายที่ประสบความสำเร็จ แต่เราก็คงจะอยากรู้ว่าเป็นหนึ่งจากสิบ หรือหนึ่งจากล้าน เพื่อที่เราจะสามารถใช้วิจารณญาณว่าเราควรจะนำตัวเองไปเสี่ยงกับการรักษาแนวใหม่หรือไม่ เอารูปเข้าใจง่ายๆเกี่ยวกับ clinical trials มาแปะให้ดูกัน ขั้นตอนเริ่มจากการที่ได้ทดลองในสัตว์ทดลองจนมั่นใจแล้วว่าเทคนิคสมเหตุสมผลจึงได้รับการอนุมัติตัวแนวทางการรักษา ต่อด้วยการเลือกเฟ้นทีมแพทย์และนักวิจัย ต่อด้วยกระบวนการรักษาที่สมเหตุสมผล มีการวางแผนกลุ่มทดลองที่มีนัยสำคัญทางสถิติเพื่อให้แปลผลได้ จากนั้นจึงคิดเลือกคนไข้เข้าร่วมการทดลอง ซึ่งคนไข้ในกลุ่มทดลองจะได้รับการรักษาฟรี เนื่องจากได้เสนอตัวช่วยทดลองการรักษาที่ยังไม่ได้ผ่านการพิสูจน์ยืนยัน เก็บข้อมูลการทดลองอย่างละเอียดและเป็นกลางโปร่งใส ไม่อิงกับหน่อยงานที่จะได้รับผลประโยชน์หากการรักษาสำเร็จ ข้อมูลที่ได้จะถูกนำมาประมวลผลอย่างรัดกุม ก่อนจะนำไปสู่การตรวจสอบตีพิมพ์ และผ่านการอนุมัติให้ใช้เป็นวิธีการรักษาโดยทั่วกัน อย่างที่เราทดลองวัคซีนเอดส์ว่าปลอดภัยและมีประสิทธิภาพหรือไม่ก็ได้ผ่านกระบวนการนี้ จนทำให้ผลการทดลองอันรัดกุมของไทยเป็นที่ยอมรับในระดับสากล แก้ไขเมื่อ 15 ม.ค. 53 15:40:32 จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 15:26:51

ความคิดเห็นที่ 12 อยากถามเรื่องเกี่ยวกับพรบการนำเข้า stem cell จาก cord blood จากต่างประเทศ เพื่อใช้ในการรักษาค่ะ สะดวกให้หลังไมค์ไปไหมคะ? จากคุณ : == พิ้งค์กี้ == เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 15:36:45

ความคิดเห็นที่ 13 เป็นที่น่าเศร้าใจมากที่ปัจจุบันคนทั่วไปมีความเข้าใจผิดอยู่มากคือเข้าใจว่าสเต็มเซลล์ผู้ใหญ่ เช่นจากไขกระดูกหรือเลือด สามารถรักษาโรคอื่นๆที่ไม่ใช่โรคระบบเลือดได้ เช่นโรคทางระบบประสาท หรือโรคหัวใจ ทั้งๆที่หลักฐานทางการวิจัยบ่งชี้แล้วว่าเซลล์ที่ไม่ใช่เซลล์ที่มีศักยภาพสูงหรือ Pluripotent Stem Cells นั้น “ไม่” สามารถแบ่งตัวเป็นเซลล์ของเนื้อเยื่อชนิดอื่นได้ เช่นเซลล์จากระบบเลือด ไม่สามารถแบ่งตัวไปเป็นเซลล์ประสาทได้ จึงไม่สามารถที่จะใช้รักษาโรคทางระบบประสาทได้ หลายๆคนจึงหลงเชื่อคำชักจูงเรื่องการรักษาด้วยสเต็มเซลล์โดยง่าย ทั้งๆที่ตามหลักการแล้ว ไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ยืนยัน อีกทั้งหลายๆแห่งอ้างว่า สเต็มเซลล์สามารถเดินทางไปสู่จุดที่ต้องการการรักษาได้เอง หรือ สามารถแบ่งตัวเป็นเซลล์ชนิดที่ต้องการได้เอง ซึ่งประเด็นนี้มีการวิจัยอย่างกว้างขวางและข้อมูลที่ได้จนถึงปัจจุบันทำให้คาดการณ์ได้ว่าไม่น่าเป็นไปได้เช่นกัน ข้อมูลดังกล่าวที่ถูกกล่าวอ้างกลับทำให้การรักษาของผู้กล่าวอ้างนั้นยิ่งน่าหวาดกลัว  เพราะถ้าเซลล์ที่ฉีดนั้น เป็น เซลล์ที่สามารถแบ่งตัวเป็นเซลล์ชนิดที่ต้องการได้เองดังที่กล่าวอ้างจริง จะแปลว่าเซลล์ที่ใช้เป็นเซลล์ที่มีศักยภาพสูง ซึ่งอย่างที่กล่าวไปแล้วว่า เป็นเซลล์ที่มีแนวโน้มจะแบ่งตัวเป็นเซลล์มะเร็งได้ง่ายกว่าเซลล์ปกติ ดังนั้น นอกจากเซลล์ที่ฉีดจะไม่ช่วยให้เกิดผลใดๆได้แล้ว ซ้ำร้ายยังอาจจะก่อให้เกิดมะเร็งอีกต่างหาก ดังที่ได้มีตัวอย่างในกรณีเด็กที่บินไปฉีดสเต็มเซลล์ที่ประเทศอิสราเอล แล้วเกิดมะเร็งที่ลำคอขึ้น ซึ่งเคสมะเร็งนี้ได้รายงานลงในวารสารการแพทย์ที่มีชื่อ เป็นการยืนยันผลร้ายที่เกิดจากการรักษาจากสเต็มเซลล์โดยไม่มีมาตรฐานและมาตรการควบคุม จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 15:43:52

ความคิดเห็นที่ 14 จึงขอย้ำอีกครั้งว่าด้วยเทคโนโลยีปัจจุบัน ยังไม่มีการรักษาโดยสเต็มเซลล์ที่ได้ผลจริงโดยมีเหตุผลทางวิทยาศาสตร์ และ มีหลักฐานทางการแพทย์ที่มีน้ำหนัก มีการตรวจสอบที่ถี่ถ้วนโปร่งใสมายืนยัน ดังนั้น หากใครที่ได้ยินได้ฟังโฆษณาชวนเชื่อเรื่องการรักษาโรคโดยใช้สเต็มเซลล์ โปรดใช้วิจารณญาณของท่าน เพื่อที่จะไม่ต้องเสียใจภายหลัง จริงอยู่ท่านอาจมีเงินหลายล้านไว้ลองจ่ายเพื่อยื้อความหวังสุดท้ายไว้เมื่อโรคร้ายหมดทางรักษาโดยไม่แคร์ว่าจะถูกหลอกลวง แต่หากสิ่งที่จะตามมาคือการที่คนที่ท่านรักจะต้องจากไปเร็วขึ้นกว่าที่ควรจะเป็นโดยการรักษาที่ไม่มีข้อมูลยืนยันและไม่มีความเป็นไปได้ทางวิทยาศาสตร์มันจะคุ้มกันหรือไม่ คำถามนี้เป็นคำถามที่ท่านต้องตอบตัวเองก่อนที่จะไปหลงเชื่อการแอบอ้างข้อมูลที่ไม่เป็นจริงหรือไม่ถูกต้องสมบูรณ์ หนทางที่เป็นไปได้ทางวิทยาศาตร์ที่น่าจะเป็นจริงได้ในระยะเวลาอันใกล้นี้คือการใช้เทคโนโลยีใหม่เพื่อนำเซลล์คนไข้เองแปลงเป็นเซลล์ศักยภาพสูงและบังคับสร้างเป็นเซลล์ชนิดที่ต้องการก่อนปลูกถ่าย ถึงแม้ว่าจะต้องใช้เวลาอีกสักพักกว่าการวิจัยจะสำฤทธิ์ผล แต่ก็หวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะไม่นานเกินรอ และ เมื่อวันนั้นมาถึง คนไข้ทุกคนก็จะได้รับการรักษาที่ปลอดภัยและได้มาตรฐานกันถ้วนหน้า ในฐานะนักวิจัยสเต็มเซลล์คนหนึ่ง เราก็ภาวนาขอให้วันนั้นมาถึงไวไวและปวารณาตนว่าจะทำวิจัยอย่างสุดความสามารถด้วยหวังว่า ผลงานของเราจะเป็นเศษเสี้ยวหนึ่งของความพยายามของนักวิจัยทั่วโลก ที่จะร่วมกันทำให้วันนั้นของคนไข้มาถึงเร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ ส่วนตอนนี้ ในฐานะคนไทยคนไทยคนหนึ่งก็ได้แต่หวังว่า บุคคลากรในวงการแพทย์จะมีจริยธรรมมากพอที่จะไม่นำความโด่งดังของสเต็มเซลล์ไปใช้ประโยชน์โน้มน้าวแอบอ้างเอาเปรียบคนไข้จนกระทั่งเกิดผลร้ายต่อคนไข้รวมถึงทำให้ประเทศไทยมีชื่อเสียในวงการสเต็มเซลล์โลกไปมากกว่าที่เป็นอยู่แล้วในขณะนี้ จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 15:47:22

ความคิดเห็นที่ 15 คุณ == พิ้งค์กี้ == ขอออกตัวว่าส่วนตัวไม่ค่อยทราบเรื่องนี้โดยละเอียดนัก แต่หลังไมค์คำถามมาได้เลยค่ะ มีเพื่อนๆนักวิจัยสเต็มเซลล์อีกหลายๆท่านที่น่าจะสามารถตอบคำถามนี้ได้ แล้วจะส่งคำตอบต่อไปให้นะคะ จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 15:49:21

ความคิดเห็นที่ 16 การ reprograming นั้นสามารถใช้พวก transcription factors อย่างเดียวโดยไม่มี oncogenes ได้หรือไม่ ไม่แน่ใจว่ามีการศึกษาแล้วรึยังว่า transcriptional profile ของ pluripotent stem cells นั้นมีความแตกต่างจากเซลล์ปกติอย่างไร ถ้ามีการศึกษาว่า genes กลุ่มไหนหรือ transcription factors ตัวไหนที่มัน active มากๆ หรือ active เฉพาะ pluripotent stem cells ก็น่าจะหาสูตรในการทำ iPS แบบใหม่ๆ ได้ ซึ่งผมคิดว่าการที่เราไม่ยุ่งกับ oncogenes เลยน่าจะดีกว่า ปล ขอบคุณสำหรับบทความครับ ^^ แก้ไขเมื่อ 15 ม.ค. 53 16:11:40 จากคุณ : มอนตะทาโร่ เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 16:10:49

ความคิดเห็นที่ 17 ส่วนตอนนี้ ในฐานะคนไทยคนไทยคนหนึ่งก็ได้แต่หวังว่า บุคคลากรในวงการแพทย์จะมีจริยธรรมมากพอที่จะไม่นำความโด่งดังของสเต็มเซลล์ ไปใช้ประโยชน์โน้มน้าวแอบอ้างเอาเปรียบคนไข้จนกระทั่งเกิดผลร้ายต่อคนไข้รวม ถึงทำให้ประเทศไทยมีชื่อเสียในวงการสเต็มเซลล์โลกไปมากกว่าที่เป็นอยู่แล้ว ในขณะนี้ ----------------------------------------------------------------------------- เห็นด้วยครับ จากคุณ : Cryptomnesia เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 16:43:38

ความคิดเห็นที่ 18 ... เข้ามาดู จากคุณ : Mr. Fusion เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 17:30:50

ความคิดเห็นที่ 19 ขอบคุณมากๆค่ะ ได้ความรู้ดีทีเดียว เมื่อสามปีก่อนที่ห้องชานเรือน ที่เป็นห้องแม่ๆลูกๆ เริ่มเปิด เราเองก็ได้รับคำถามเกี่ยวกับสเต็มเซลล์นี้มากทีเดียว ว่าจะเก็บให้ลูกดีไหม?  เราก็ตอบไปว่ามันก็เหมือนทำประกันชีวิตราคาแพงนั่นแหละ ถ้าคิดว่ามีเงินพอไม่เดือดร้อน อยากจะเก็บก็เก็บไปเถอะ และมันไม่ได้รักษาได้ทุกโรค เคยเขียนสรุปไว้ดังนี้ คิดว่าสามปีผ่านมาก็ยังไม่เปลี่ยนแปลงเท่าไหร่ 1. การรักษาด้วยstem cell ที่เป็นที่ยอมรับว่าได้ผลจริงคือ ใช้ในการรักษาโรคที่เกี่ยวกับเลือด เช่น โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว โรคธาลัสซีเมีย เป็นต้น เพราะได้ทำการทดลองวิจัยมาหลายสิบปี  จนเป็นที่ยอมรับและได้รับการรับรองมาตรฐาน   ส่วนโรคอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นโรคหลอดเลือด อัลไซเมอร์  ยังไม่เป็นที่ยอมรับและอยู่ระหว่างการวิจัย ต้องใช้เวลาอีกนาน 2. ปัจจุบันทั่วโลกยังไม่มีงานวิจัยใดยืนยันได้ว่า stem cell  สามารถรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจได้ แม้ในสัตว์ทดลองผลก็ยังไม่ชัดเจน มีบางสถาบันกำลังทดลองในคนเหมือนกัน แต่ผลที่ได้ก็ยังไม่ยืนยันว่าคนไข้ดีขึ้นจริงจาก stem cell หรืออุปทานกันแน่ ดังนั้นการโฆษณาดังกล่าวจึงเข้าข่ายโฆษณาชวนเชื่อหรือหลอกลวงได้ 3.การนำ stem cell จากรกแกะมาใช้รักษาผู้ป่วย โดยเฉพาะเรื่องผิวพรรณ ความสวยความงาม ถือว่าผิดกฎระเบียบของแพทยสภาเพราะว่าเซลล์ดังกล่าวไม่ใช่ของมนุษย์ ทุกวันนี้มีหลายคลินิคมีการขายแพคแกคความงามนี้กันอย่างเป็นล่ำเป็นสัน เป็นแสนจนถึงครึ่งล้าน ,มีบางคนฉีดแล้วมีอาการแพ้รุนแรงต้องรีบส่ง รพ.ก็มี เคยอ่านเจอในนิตยสารโฆษณาเกี่ยวกับ stem cell หลายๆหน้า ตั้งแต่ชวนเก็บstem cell , การรักษาผิวพรรณด้วยการฉีด stem cell จนกระทั่งหนักสุด มีโรงพยาบาลชื่อดัง โฆษณาว่าเป็นศูนย์โรคหัวใจสามารถฉีด stemm cell เข้าไปในตัวผู้ป่วย แล้ว stemm cell นี้จะกลายเป็น เส้นเลือดใหม่เข้าไปทำหน้าที่แทนเส้นเลือดหัวใจเดิมซึ่งตีบตัน ... เป็นการโฆษณาชวนเชื่อมากเลย อ่านแล้วก็กลุ้มใจ ...-*- จากคุณ : หมูเหมียว เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 18:10:24

ความคิดเห็นที่ 20 คุณ มอนตะทาโร่ การ reprograming นั้นสามารถใช้พวก transcription factors อย่างเดียวโดยไม่มี oncogenes ได้ค่ะ แต่ efficiency จะต่ำลงหลาย order of magnitude มีการศึกษา transcriptional profile แล้วค่ะ ยีนส์ที่ active เฉพาะ pluripotent stem cellsมี เป็นร้อยตัวมั้งคะ และการศึกษาและคัดเลือกเพิ่มเติมนั้นทำให้ได้ candidate ยี่สิบสี่ตัวที่นำมาทำการทดลองจนได้ยีนส์สี่ตัวนี้ออกมา สูตรที่ไม่ใช้ยีนส์สี่ตัวนี้ก็มีแล้วค่ะคือ Oct4 Sox2 Lin28 Nanog จะเห็นว่าเหมือนจะเลี่ยง oncogenes ได้ แต่ว่า Lin28 จริงๆแล้ว regulate Let-7 ซึ่งเป็น tumor suppressor gene อยู่ ดังนั้น สูตรนี้ก็ยังมีโอกาสเสี่ยงเกี่ยวกับการก่อมะเร็งอยู่ดี แต่ถึงไม่ยุ่งกับ oncogenes ก็ยังมีเรื่องการใช้ไวรัสเพื่อ force express genes ซึ่งไวรัสสามารถ integrate ใน genome อย่างสุ่ม อาจก่อมะเร็งได้เช่นเดียวกัน คุณ Cryptomnesia แหะๆ อุตส่าห์มาเน้น ตอนแรกไม่ค่อยอยากจะพูด แต่คิดว่าจำเป็นจะต้องพูด เพราะหลายๆครั้งมีคนภูมิอกภูมิใจว่าตรงนี้แหละ ไอ้การที่ประเทศไทยยังปล่อยๆ ไม่ควบคุมอย่างเมืองนอก จะทำให้ไทยแจ็คพ็อตแตก ถ้าทำได้ก่อนก็จะดังกว่า เก่งกว่าเมืองนอก ตอนนี้เลยดังจริงๆ เวลาสัมมนากันที่เมืองนอกทีไร เค้าจะยกตัวอย่างว่า เดี๋ยวนี้ประเทศไม่ค่อยพัฒนาที่หละหลวมอย่างเม็กซิโกและไทย มีการฉีดสเต็มเซลล์กันแล้วนะ คือยกตัวอย่างไว้เป็นอุทาหรณ์ ให้ดีใจว่า ประเทศเค้ามีการดูแลผู้บริโภคที่ดีกว่า และเตือนให้คนของเขาอย่าไปหลงเชื่อ บินไปรักษาจอมปลอมตามประเทศพวกนี้ (เวลาสัมมนาอาจารย์มักใช้คำว่า pseudoscience) ไทยก็ได้ดังจริง จากที่เคยดังแบบว่าเป็น medical hub ที่ได้มาตรฐานสูงก็กลายเป็นดังแบบเราอยากมุดห้องประชุมหนี คุณ Mr. Fusion กรี๊ด... ... เข้ามาดู คุณ หมูเหมียว สรุปได้ตรงและแจ่มมากค่ะ ข้อมูลตรงที่ว่ายังคงเดิมค่ะ ขอบคุณที่มาเพิ่มเติมให้นะคะ จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 21:49:10

ความคิดเห็นที่ 21 เข้าลงชื่อเข้าชมการบรรยายค่ะ   ขอบคุณข้อมูลค่ะ.. จากคุณ : usbankusa เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 22:07:22

ความคิดเห็นที่ 22   ขออภัยไม่ได้มีความรู้เรื่องสเต็มเซลล์มากมาย แต่เคยอ่านในหว้ากอ เรื่องนำสเต็มเซลล์มาปลูกถ่ายเป็นฟัน แล้วเคยเห็นข่าวงานวิจัยในญี่ปุ่นว่าทำสำเร็จแล้ว มันมีความจริงแค่ไหน จากคุณ : อ่านตามข่าวนะ เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 22:36:12 A:58.11.58.252 X: TicketID:245112

ความคิดเห็นที่ 23 ขอบคุณมากค่ะ ส่งไปแล้วนะคะ อาจเป็นเหมือนการตัดพ้อเล็กๆ อย่าถือสาเลยนะคะ จากคุณ : == พิ้งค์กี้ == เขียนเมื่อ : 15 ม.ค. 53 22:57:58

ความคิดเห็นที่ 24 ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆค่ะ จะโหวตให้วันจันทร์นะคะ จะได้เป็นกระทู้จะได้ไม่ตกค่ะ จากคุณ : โอ้ละหนอ เขียนเมื่อ : 16 ม.ค. 53 00:20:33

ความคิดเห็นที่ 25 ลงชื่อไว้ก่อน  เดี๋ยวมาอ่านครับ จากคุณ : อักษรย่อ ก. เขียนเมื่อ : 16 ม.ค. 53 08:25:00

ความคิดเห็นที่ 26 ขอบคุณมากค่ะ   //rose จากคุณ : kekodes เขียนเมื่อ : 16 ม.ค. 53 11:02:59

ความคิดเห็นที่ 27 ขอบคุณทุกคนที่มาฝากเมนท์กันไว้นะคะ เรื่องสเต็มเซลล์ฟัน ต้องรบกวนบอกรายละเอียดเพิ่มเติมค่ะ ว่าเป็นการใช้สเต็มเซลล์ในรูปแบบไหน ถ้าเป็นการนำสเต็มเซลล์จากฟันคนไข้มารักษาโรคเกี่ยวกับรากฟันของอีกซี่นี่ทำได้แล้วจริงค่ะ แต่ถ้าหมายถึงเอาสเต็มเซลล์ศักยภาพสูง มาบังคับให้เป็นฟันได้แล้ว อันนี้คงต้องไปหาอ่านเพิ่มเติมก่อนถึงจะมาตอบได้ค่ะ ถ้าให้เดาๆ อาจจะเป็นการสร้างโครงด้วยสารโพลิเมอร์แล้วเอาเซลล์ seed เข้าไปแล้วทำให้เป็นรูปร่างฟันที่มีเซลล์มีชีวิตอยู่ด้วย ซึ่งอันนี้พอฟังดูเป็นไปได้ค่ะ แต่คงไม่ใช่แบบใส่เซลล์ลงไปเพาะ แล้วเซลล์กลายเป็นฟันทั้งฟันมั้งคะ เหะๆ จากคุณ : Mnemosyne (Mnemosyne) เขียนเมื่อ : 16 ม.ค. 53 12:56:22

ความคิดเห็นที่ 28 ขอบคุณมากคร้าบบบ จากคุณ : ksk เขียนเมื่อ : 16 ม.ค. 53 12:59:25

ความคิดเห็นที่ 29   แวะเข้ามาอ่าน ได้ความรู้เพิ่มมากมาย ขอบคุณครับ จากคุณ : ซุ่มซ่ามทำกาแฟหกใส่โน๊ตบุ๊ค เขียนเมื่อ : 16 ม.ค. 53 13:09:44

ความคิดเห็นที่ 30 คนไทยนี่พูดยากนะครับ....คณะแพทย์บางที่มีคนทำด้านนี้ถึง 6 กลุ่ม แต่ล้วนตีกันหมด คณะวิศวะมีอีก 3 กลุ่ม ต่างก็ตีกันหมด ไม่มีทางที่จะมาร่วมมือกันได้จริงๆเลยหรือ... ต่างฝ่ายต่างก็โจมตีซึ่งกันและกัน ผมอยากเห็นวันที่ทุกฝ่ายจับมือกัน ช่วยกันคิด ช่วยกันทำ เหมือนคนมีอุดมการณ์เดียวกันมาช่วยเหลือเกื้อกูลกันมากกว่า ส่วนที่เขียนคุณเขียนว่า "อีกทั้งหลายๆแห่งอ้างว่า สเต็มเซลล์สามารถเดินทางไปสู่จุดที่ต้องการการรักษาได้เอง หรือ สามารถแบ่งตัวเป็นเซลล์ชนิดที่ต้องการได้เอง ซึ่งประเด็นนี้มีการวิจัยอย่างกว้างขวางและข้อมูลที่ได้จนถึงปัจจุบันทำให้ คาดการณ์ได้ว่าไม่น่าเป็นไปได้เช่นกัน" ผมเองได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนข้อมูลกับสัตวแพทย์ท่านหนึ่งที่อเมริกา และผู้นี้ทำสเต็มเซลล์เป็นการค้ามาตั้งแต่ปี 2003 รักษาไปมากกว่า 6000 ตัว เค้าก็สอนผมเรื่องการ homing นะ และเค้าเองก็ไม่ได้เหนี่ยวนำสเต็มเซลล์อะไรมากมาย คือ พูดง่ายๆเค้าไม่ได้เหนี่ยวนำเลยดีกว่า และการรักษาของเขาก็ประสบความสำเร็จดีมาจนถึงปัจจุบัน จากตรงนี้จะเห็นได้ว่า อเมริกา ถึงแม้ จอร์จ บุช ปากจะบอกว่าไม่สนับสนุนสเต็มเซลล์ แต่วิศัยทรรศน์ของเขานั้นกว้างกว่า และไม่ปิดกั้น ถามว่าตอนนี้อเมริกาเป็นยังไง สบายๆกับข้อมูลในสัตว์กว่า 6000 ราย ได้ทั้งเงิน ได้ทั้งความรู้ ได้ทั้งตัวเลข...เอ่อ..น่าคิดไหม สเต็มเซลล์ในไทยตอนนี้เป็นเพียงเทคโนโลยีปากขวด  ที่วันนึงมันจะมีแต่การเมือง มีแต่การบีบคั้น...เขียนแล้วก็อยากร้องไห้ สำหรับชีวิตผมนี้ผมให้คำปฏิญาณต่อพระรูป ร.5 และ ร.6 ว่า ผมจะปฏิบัติงานด้วยความซื่อสัตย์ และทำเพื่อประเทศชาติตราบที่ผมยังมีกำลังใจทำ อะไรที่เป็นกุศล คิดเป็นกุศลผมจะทำ คุณเชื่อไหม...หมอบางคนที่เข้ามามีบทบาทสเต็มเซลล์ตอนนี้...เมื่อ 2 ปีที่แล้วยังไม่มีความรู้สเต็มเซลล์เลย ผมยังต้องไปสอนๆ ไปก็รู้ได้ว่าเออ...พื้นฐานเค้าไม่มีเลยแฮะ...ตัวผมเองทำสเต็มเซลล์มา 4 ปี ทุกวันนี้ก็ยอมรับว่าต้องเปิดหูเปิดตา อ่านหนังสือเพิ่มอีกสักเท่าตัว เพื่อให้ทันต่อเหตุการณ์ ผมรบกวนคุณส่งข้อมูลเรื่องที่ Homing ไม่น่าจะเป็นไปได้ที่คุณเขียนให้ผมหลังไมค์ได้ไหมครับ ผมจะได้ไปคุยกับกลุ่มทีมผม และกรมการแพทย์ว่าเรื่องเป็นมาอย่างไร รบกวนด้วยแล้วกันครับ ถือว่าเราเป็นเพื่อนกันแลกเปลี่ยนข้อมูลกันและกันนะครับ จากคุณ : Dr. Doggy เขียนเมื่อ : 16 ม.ค. 53 14:40:44

ความคิดเห็นที่ 31 กลับมาอ่านอีกรอบ ที่คุณเขียนว่า "เซลล์จากระบบเลือด ไม่สามารถแบ่งตัวไปเป็นเซลล์ประสาทได้ จึงไม่สามารถที่จะใช้รักษาโรคทางระบบประสาทได้"..........มาดูที่ ตปท. เค้าว่ากันบ้าง ผมขอยกแค่ 1 ตย. จากข้อมูลมากกมายที่ผมมี เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ และให้เกิดประโยชน์ต่อสังคม และประชาชนมากที่สุดนะครับ Previous studied reported that only a small percentage (1-2%) of HSCs can form neuron-like cells (brain cells) when the HSCs are delivered in the right conditions. แปล...จากการศึกษาก่อนหน้านี้พบว่า HSCs หรือ Hematopoietic Stem Cell หรือสเต็มเซลล์จากระบบเลือด สามารถเปลี่ยนแปลงเป็นเซลล์ระบบประสาทได้ 1-2 % หากเก็บ ตย.ถูกต้อง Approximately 4-9 days after injection of hHSCs, the scientists noticed that the stem cells were developing into neurons mainly at the site where the spinal cord was damaged.  In order to prove that the newly form cells were neurons, studies were done to determine that the cells have neuron markers. These cells not only possessed these markers but their shapes were consistent with neurons แปล...ประมาณ 4-9 วันหลังการปลูกถ่าย HSCs ของคน พบว่ามันเปลี่ยนแปลงตัวเองเป็นเซลล์ประสาท และ prove ว่านี่คือ neuron การศึกษานี้ใช้ Marker สำหรับระบบประสาทตรวจสอบยืนยันแล้ว และเซลล์ที่ว่ายังมีรูปร่างเป็นเซลล์ประสาทอีกด้วย ....นี่คือสิ่งที่ผมเรียนมาครับ....และข้อมูลนี้ก็ปี 2006 ช่วงที่ IPS เกิด ผมอยากให้ข้อคิดนิดครับ หากคุณศึกษาด้านยาคุณจะพบว่าช่วงปี 2008 มีรายงานถึงการใช้ยาสร้างเม็ดเลือดแดง ยาสร้างเม็ดเลือดขาว แม้กระทั่งยาคุมบางชนิด ช่วยรักษาผู้ป่วยเป็นอัมพาตได้ ข้อคิดเห็นผมตรงนี้มี นัยสำคัญ ให้ตีความครับ ผมขอเรียนชี้แจงเจ้าของกระทู้ว่าผมไม่ได้มีเจตนาที่จะขัดแย้งกับข้อมูลของคุณนะ เพียงแต่เหรียญมีสองด้าน ผมเองอ่านเปเปอร์มาก็หลักหลายร้อยตลอด 4 ปีเกือบ 5 ปีที่ทำมา ผมเองก็บรรยาย สอนหนังสือ เรื่องนี้ในหลายๆมหาวิทยาลัย ไหนๆ จขกท. ก็เปิดประเด็น ผมอยากให้ข้อมูลในด้านของผมเช่นกันครับ ถือว่าความรู้มีไว้แบ่งปันครับ เก็บไว้คนเดียว ประเทศไม่พัฒนาครับ จากคุณ : Dr. Doggy เขียนเมื่อ : 16 ม.ค. 53 16:29:48

ความคิดเห็นที่ 32 ต้องขอบคุณคุณ Dr. Doggy มากค่ะที่เข้ามาให้ความรู้ หากตรงไหนที่เขียนตีขลุมหรือรวบรัดตัดความไปต้องขออภัยผู้อ่านทุกท่านมาในที่นี้ด้วยค่ะ ส่วนแรกเลยคือส่วนของ " อีกทั้งหลายๆแห่งอ้างว่า สเต็มเซลล์สามารถเดินทางไปสู่จุดที่ต้องการการรักษาได้เอง หรือ สามารถแบ่งตัวเป็นเซลล์ชนิดที่ต้องการได้เอง ซึ่งประเด็นนี้มีการวิจัยอย่างกว้างขวางและข้อมูลที่ได้จนถึงปัจจุบันทำให้ คาดการณ์ได้ว่าไม่น่าเป็นไปได้เช่นกัน" ขอยอมรับว่าเป็นการใช้ภาษาไทยที่ไม่ดีของคนเขียนเองค่ะ ตั้งใจจะหมายความว่า ข้อมูลเท่าที่มียังไม่บ่งชี้ว่าเป็นไปได้ คืออาจจะเป็นได้ แต่ข้อมูลที่มียังอ่อนมากจนไม่น่าเชื่อถือว่าจะไปทำได้ ไม่มีหลักฐานใดๆบอกว่าทำได้ ซึ่งแตกต่างจากการพูดว่าข้อมูลที่มีทำให้คาดว่าไม่น่าจะเป็นได้ ต้องขอโทษมา ณ ที่นี้ด้วยจริงๆค่ะ และ ถ้ามีเปเปอร์อันไหนที่บอกได้แล้ว แต่คนเขียนเองยังอ่านไปไม่เจอ รบกวนช่วยมาลงให้ในกระทู้เพิ่มเติมด้วยนะคะ เพื่อเพื่อนๆที่อ่านกระทู้จะได้รับทราบร่วมกันในตรงนั้น ที่มาเขียน เพราะเห็นคนชอบมาถามว่าฟังๆเค้ามาว่ามันแบ่งเองไปเองได้เลยใช่ไหม ซึ่งข้อมูลเท่าที่ส่วนตัวอ่านเจอ ส่วนใหญ่ยังไม่มีข้อสนับสนุนว่าจะ home หรือ differentiate ไปเองอย่างมีประสิทธิภาพ อย่างหลายๆที่บอก เอะอะก็ฉีดเข้าเส้นเลือด เราเองก็มักจะนึกถึงว่าแล้วมันจะข้ามพวก blood brain barrier หรืออะไรๆไปยังไงน้า แต่ความที่เราเรียน medical sciences ไม่ใช่เรียนหมอโดยตรง ก็อาจจะเป็นความไม่สันทัดด้าน physiology หรือด้านอื่นๆ ของเราเองก็ได้ที่คิดไม่ถึงว่าเค้าคิดอะไรอยู่ในใจ นอกจากนี้ เวลาฟังสัมมนา ส่วนใหญ่ก็พูดว่าไม่ได้เหมือนกันหมด ก็จะรอผู้รู้นำเปเปอร์มาแถงไขข้อข้องใจอีกทีนะคะ รบกวนด้วยค่ะ ส่วนข้อมูล 2006 ขอรบกวนส่งเป็น PMID หรือขอ reference มานิดนะคะ ส่วน ตัวที่พูดออกจะแรงไป เพราะเห็นว่าชอบมีคนยืดติดกับ plasticity และ transdifferentiation  ซึ่งภายหลังพบแล้วว่าเป็น fusion phenomenon จริงๆ ตอนสัมมนา อาจารย์อีกท่านที่ขึ้นพูดก็ใช้คำว่า มีโอกาสเป็นได้แต่น้อยมากๆจนไม่น่าจะมีผลทาง clinical outcome หรือ functional อะไรประมาณนี้ ไม่ได้บอกว่าไม่เกิดขึ้นเลย ซึ่งถ้าเปเปอร์ที่คุณว่ามา เป็นเปเปอร์ที่ exclude fusion event แล้ว ก็ต้องขอโทษล่วงหน้าเลยล่ะค่ะ ว่าเราคงอ่านไม่มากพอเอง ส่วนใหญ่จะออกแนวกลัวๆว่า คนจะชอบอ้างเปเปอร์เก่าที่ตีผลผิดพลาดกันน่ะค่ะ ขอบคุณอีกครั้งที่มาแชร์นะคะ คงเป็นประโยชน์ต่อผู้อ่านมากทีเดียว จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 16 ม.ค. 53 16:59:13

ความคิดเห็นที่ 33 เรื่อง ref ไม่มีปัญหาครับ ผมจะให้หากเราได้เจอหน้ากันครับ หรือจริงๆหาเอาเองในห้องสมุดก็ไม่ยากนะครับ เรื่อง % Homing จริงๆก็มีหลายเปเปอร์ที่เขียนไว้นะครับ ลองหาดูได้ครับ อย่างที่รู้กันหากคุณฉีด HSCs เข้าหลอดเลือดแดง 14 วันมันก็กลับไปที่ไขกระดูกแล้วสร้างเม็ดเลือดขาวได้ จากนั้นอีก 7 วันมันก็สร้างเม็ดเลือดแดงกะเกล็ดเลือดได้ ปี 2008 มีเปเปอร์ที่โชว์ให้เห็นว่า หากเราฉีดสเต็มเซลล์ชนิดหนึ่งเข้าทาง IV  1 ล้านเซลล์ ใน 3 วันหลังฉีดคุณจะพบว่ามีมันที่บาดแผลประมาณ 740 ตัวที่แผล 1 ตร.ซม. หากราฉีดเข้า IV  1 ล้านตัวนี่แหละ เราจะพบมันที่สมองประมาณ 500 ตัว ม้าม 1000 ตัว เป็นต้น ...จากข้อมูลตรงนี้มันทำใหเรารู้ว่าบางกรณีไม่ต้องฉีดเข้าหลอดเลือดแดง หรือฉีดเป็นจุดๆ เหมือนอดีตเมื่อหลายปีก่อนก็ได้ หากเซลล์มีปริมาณเพียงพอ ...เชื่อไหมว่าผมเคยได้ MSC จากเลือดปกตินี่แหละ แต่มันมีบางอย่างที่ทำให้มันมีครับ ผมว่าหมอหลายคนที่โจมตีสเต็มเซลล์คงต้องชี้เป็น ชนิดๆ ของสเต็มเซลล์ไป คืออย่าเหมาว่าเป็นสเต็มเซลล์ เพราะมันมีหลายตัว โดสที่ฉีด  วิธีที่ฉีด ล้วนมีผลต่อการรักษาหมด สเต็มเซลล์ปัจจุบันมันเป็นการเมืองมากกว่าผลประโยชน์ของคนไข้ ไม่เชื่อก็ไม่เป็นไรครับ ผมเองหากมีโอกาสผมอยากนัดเจอ จขกท. จะเป็นไปได้ไหมครับ จากคุณ : Dr. Doggy เขียนเมื่อ : 16 ม.ค. 53 17:48:10

ความคิดเห็นที่ 34 แวะเข้ามาสวัสดีครับ ทั้งน้องแหม่ม และหมอทู ขอแอบเพิ่มเดิม เพ่ิงเห็น หมอกร และ พี่อ้อ  สวัสดีด้วยนะครับ :) แก้ไขเมื่อ 17 ม.ค. 53 07:11:57 จากคุณ : Mr.Oata เขียนเมื่อ : 16 ม.ค. 53 22:25:27

ความคิดเห็นที่ 35 เปเปอร์ที่ว่ามา รบกวนส่ง ref ด้วยค่ะ จะได้อ่านเพิ่มพูนความรู้ ไม่ไปปล่อยไก่ไว้ที่ไหนอีก เปเปอร์แนวนี้ออกมามาก ถ้าไม่บอกว่าผลงานมาจากนักวิจัยกลุ่มไหน บางที่จะค้นไม่เจออันที่คุณแนะนำไว้โดยตรงน่ะค่ะ ที่มหาลัยเราเค้าให้ access พวกวารสารพวกนี้ออนไลน์ได้หมดค่า ถ้าบอกชื่อ title author  journal มานี่ค้นสบายมาก ยังไงก็ขอบคุณอีกครั้งค่ะ แก้ไขเมื่อ 17 ม.ค. 53 10:27:10 จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 17 ม.ค. 53 00:53:43

ความคิดเห็นที่ 36 ถาม Dr.Doggy นะครับ -- เรื่อง % Homing จริงๆก็มีหลายเปเปอร์ที่เขียนไว้นะครับ ลองหาดูได้ครับ อย่างที่รู้กันหากคุณฉีด HSCs เข้าหลอดเลือดแดง 14 วันมันก็กลับไปที่ไขกระดูกแล้วสร้างเม็ดเลือดขาวได้ จากนั้นอีก 7 วันมันก็สร้างเม็ดเลือดแดงกะเกล็ดเลือดได้ ** กลไกอะไรที่ทำให้ HSCs กลับไปสู่ไขกระดูกหลังจากฉีดเข้าหลอดเลือดแดง 14 วัน  แล้วการฉีดจริงๆควรฉีดที่ หลอดเลือด"แดง" หรือ "ดำ" ครับ และ HSCs ถ้ากลับไปจริงการสร้าง เม็ดเลือดแดง และขาว ก็ไม่น่าจะใช่เรื่องแปลกแต่ประการใด เนื่องจากเป็น lineage เดียวกัน -- ปี 2008 มีเปเปอร์ที่โชว์ให้เห็นว่า หากเราฉีดสเต็มเซลล์ชนิดหนึ่งเข้าทาง IV  1 ล้านเซลล์ ใน 3 วันหลังฉีดคุณจะพบว่ามีมันที่บาดแผลประมาณ 740 ตัวที่แผล 1 ตร.ซม. หากราฉีดเข้า IV  1 ล้านตัวนี่แหละ เราจะพบมันที่สมองประมาณ 500 ตัว ม้าม 1000 ตัว เป็นต้น ** สเต็มเซลล์ชนิดหนึ่ง คือ สเต็มเซลล์อะไรครับ เปิดเผยได้ไหม ฉีด 1 ล้านเซลล์ มีที่บาดแผล  บาดแผลที่ว่าอยู่ที่ไหน??  แล้ว 1ล้านตัวนี่เหมาะสมกับแผลขนาดไหน แล้วเซลล์ที่เหลือหายไปไหน  ไปสมอง ไปม้ามตามที่ยกตัวอย่างมาหรือ? แล้วมันไปทำอะไรที่สมอง ที่ม้าม  อย่างงี้เรียกคุณสมบัติ homing หรือคุณสมบัติหาที่อยู่แบบไม่จำเพาะ ((ก็มั่วนั่นแหละ)) ดีครับ?  แล้วในทางปฎิบัติมันปลอดภัยไหม ถ้าสเต็มเซลล์วิ่งไปอยู่ได้ทุกที่?? --- ...จากข้อมูลตรงนี้มันทำใหเรารู้ว่าบางกรณีไม่ต้องฉีดเข้าหลอดเลือดแดง หรือฉีดเป็นจุดๆ เหมือนอดีตเมื่อหลายปีก่อนก็ได้ หากเซลล์มีปริมาณเพียงพอ ** ตกลงหลอดเลือดแดงนะครับ  แล้วมันวิ่งกระจายไปทั่วทั้งตัวเลยนะ !! --- ผมว่าหมอหลายคนที่โจมตีสเต็มเซลล์คงต้องชี้เป็น ชนิดๆ ของสเต็มเซลล์ไป คืออย่าเหมาว่าเป็นสเต็มเซลล์ เพราะมันมีหลายตัว โดสที่ฉีด  วิธีที่ฉีด ล้วนมีผลต่อการรักษาหมด สเต็มเซลล์ปัจจุบันมันเป็นการเมืองมากกว่าผลประโยชน์ของคนไข้ ไม่เชื่อก็ไม่เป็นไรครับ ** คุณ Dr.Dogy  ก็ยังไม่ชี้ชนิดเลยน่ะครับ  ย้อนไปข้างบนนะครับ  สเต็มเซลล์ชนิดหนึ่ง!!! จากคุณ : Mr.Oata เขียนเมื่อ : 17 ม.ค. 53 07:21:25

ความคิดเห็นที่ 37 สวัสดีค่ะ มีคำถามนิดหน่อยนะคะ ถ้า Pluripotent Stem Cells แบ่งตัวเป็นเซลอะไรก็ได้ เราจะกำหนดให้มันเป็นเซลที่เราต้องการได้ยังไงหรอคะ เช่นอยากให้เป็นเซล์ประสาท ต้องให้อาหารต่างกันหรือเลี้ยงต่างวิธีกันรึเปล่าคะ ปล. ไม่มีความรู้เรื่องนี้ อธิบายง่ายๆหน่อยนะคะ ^^ ขอบคุณค่ะ จากคุณ : หนูน้อยสายรุ้ง เขียนเมื่อ : 17 ม.ค. 53 19:07:19

ความคิดเห็นที่ 38 ขณะนี้ cosmetic medicine เห็นว่าเริ่มๆใช้ stem cell แล้ว แต่สงสัยจะเอาน้ำเปล่าฉีดมั้ง และ ช้างขาหักที่ใช้ stem cell รักษา ก็ตายไปแล้ว ไม่เข้าท่าทำไมไม่ทำวิธีอื่น ขาหักแล้วฉีด stem cell เพี้ยนแล้ว กระบวนการhealของกระดูกเป็นอย่างไร ควรจะทำอย่างไรเมื่อกระดูกหัก โธ่เอ๋ยๆๆๆ จากคุณ : TagMyZky เขียนเมื่อ : 17 ม.ค. 53 20:46:51

ความคิดเห็นที่ 39 ตอบคุณหนูน้อยสายรุ้งนะครับ ประโยคที่ว่า pluripotent แบ่งตัวเป็นอะไรก็ได้ มีความคลาดเคลื่อนอยู่เล็กน้อยนะครับ  ต้องเป็น totipotent ครับ ถึงแบ่งเป็นอะไรก็ได้ ถ้า pluripotent ไม่สามารถเป็นแบ่ง extraembryonic tissue ได้ครับ ((พวก placenta หรือรกนั่นเอง)) การกำหนดให้เป็นเซลล์อะไรที่เราต้องการ ในปัจจุบัน ยังไม่ค่อยแน่นอนเท่าไหร่นะครับ แต่หลักการก็คือ ถ้าเรารู้ว่าในกระบวนการเจริญของตัวอ่อน (embryogenesis) เซลล์ส่วนในมีอะไรที่เป็นตัวกระตุ้น ก็จะลอกเลียนมานะครับ ตัวอย่างคำถามเช่น ทำอย่างไรจะได้เซลล์ประสาท  เราก็ต้องดูพัฒนาการของระบบประสาทครับ ว่ามีปัจจัยอะไรที่มากระตุ้นมัน เช่น สมองส่วนกลาง ที่มี dopaminergic neurons (mesencephalon) มี anterior-posterior และ dorso-ventral patterning โดยมี gradient ของ Shh และ FGF-8 เราก็เสริมสารเหล่านี้ลงในน้ำยาเลี้ยงเซลล์ของเรา ปัญหามีอยู่ว่า ตามปกติความเข้มข้นจะไม่ได้เท่ากันทั้งสมอง แต่ถ้าเราเลี้ยงเซลล์ เซลล์ทั้งจานเลี้ยงจะได้ความเข้มข้นของสารนี้เท่ากัน.... ตานี้ก็เป็นโจทย์ที่ต้องวิจัยกันต่อล่ะครับ ว่าจะทำอย่างไร ถึงจะควบคุมได้ดีที่สุด ((ยากไปไหมเนี่ย))  สรุปง่ายๆ ว่า เราต้องรู้สารที่จะมาควบคุมการพัฒนาการของเซลล์ที่เราสนใจครับผม ตอบคุณ TagMyZky cosmetic medicine  เอา stem cell มาทำอะไรครับ??  stem cell จะไปช่วยเสริมความงามได้อย่างไร พอจะมีข้อมูลช่วยแชร์ให้ฟังได้ไหมครับ? บอกตามตรง เหมือน stem cells เป็น talk of the town ใครๆ ก็มาสนใจ stem cells ทั้งๆ ที่ความรู้ความเข้าใจในพื้นฐานหลายๆอย่าง ยังขาดอยู่ ผมของดออกเสียงเรื่อง stem cell ช้างนะครับ  ผมไม่เห็นด้วยตั้งแต่ตอนข่าวออกมาแล้ว แต่ก็ไม่สามารถทำอะไรได้ครับ  เสียงไม่ดังพอ จากคุณ : Mr.Oata เขียนเมื่อ : 17 ม.ค. 53 20:58:30

ความคิดเห็นที่ 40 ขอบคุณค่ะ มาเตรียมโหวตค่ะ จากคุณ : ลูกเป็ดขี้เกียจ เขียนเมื่อ : 17 ม.ค. 53 22:24:11

ความคิดเห็นที่ 41 อ่อค่ะ ขอบคุณค่ะคุณ Mr.Oata ^^ จากคุณ : หนูน้อยสายรุ้ง เขียนเมื่อ : 17 ม.ค. 53 23:13:28

ความคิดเห็นที่ 42   อนาคต บัตรทองที่ใช้รักษาฟรี สามารถใช้กับวิธี รักษาด้วยstem cell ด้วยมั้ยครับ - ระยะหลาย10ปีแรกเทคโนโลยี่นี้น่าจะทำเพื่อคนรวยนะครับ จากคุณ : วมแย์ราจาอ เขียนเมื่อ : 18 ม.ค. 53 00:32:03 A:125.27.3.62 X: TicketID:199878

ความคิดเห็นที่ 43 ตอบ คคห 42 ปัจจุบันก็ครอบคลุมแล้วครับ ในเรื่องมะเร็งระบบเลือดบางอย่าง ซึ่งมีหลักฐานยืนยันชัดเจน จากคุณ : vandalism เขียนเมื่อ : 18 ม.ค. 53 01:26:53

ความคิดเห็นที่ 44 ตอบคุณ Mr.Oata ... ก่อนอื่นขอบอกตามตรงว่าเห็นลักษณะการเขียนของคุณที่มีต่อผมนี่ ผมรู้สึกว่าแรงนะ ดูแล้วไม่ค่อยให้เกียรติกันเท่าใดนัก ข้อ 1 เรื่อง % Homing จริงๆก็มีหลายเปเปอร์ที่เขียนไว้นะครับ ลองหาดูได้ครับ อย่างที่รู้กันหากคุณฉีด HSCs เข้าหลอดเลือดแดง 14 วันมันก็กลับไปที่ไขกระดูกแล้วสร้างเม็ดเลือดขาวได้ จากนั้นอีก 7 วันมันก็สร้างเม็ดเลือดแดงกะเกล็ดเลือดได้ ** กลไกอะไรที่ทำให้ HSCs กลับไปสู่ไขกระดูกหลังจากฉีดเข้าหลอดเลือดแดง 14 วัน  แล้วการฉีดจริงๆควรฉีดที่ หลอดเลือด"แดง" หรือ "ดำ" ครับ และ HSCs ถ้ากลับไปจริงการสร้าง เม็ดเลือดแดง และขาว ก็ไม่น่าจะใช่เรื่องแปลกแต่ประการใด เนื่องจากเป็น lineage เดียวกัน - ชื่อกลไกจำไม่ได้ และก็ขี้เกียจหา เพราะอะไรๆก็ให้เราหาตลอด แต่มี ลองไปหาอ่านจากพวกหนังสือของ American Associated of Blood Bank หรือพวก Bone marrow Transplant ดูนะครับ แต่ชื่อกลไกคงไม่สำคัญเพราะ ในการ "ปลูกถ่ายไขกระดูก" ที่ทำกันมานานกว่า 30 ปี เขาฉีดกันที่ไหนล่ะครับ แต่กรณีนี้มันไม่เกี่ยวกับการปลูกถ่ายสเต็มเซลล์ในกรณีที่ไม่ใช่โรคเลือด มันคนละประเด็นกัน ข้อ 2 ปี 2008 มีเปเปอร์ที่โชว์ให้เห็นว่า หากเราฉีดสเต็มเซลล์ชนิดหนึ่งเข้าทาง IV  1 ล้านเซลล์ ใน 3 วันหลังฉีดคุณจะพบว่ามีมันที่บาดแผลประมาณ 740 ตัวที่แผล 1 ตร.ซม. หากราฉีดเข้า IV  1 ล้านตัวนี่แหละ เราจะพบมันที่สมองประมาณ 500 ตัว ม้าม 1000 ตัว เป็นต้น ** สเต็มเซลล์ชนิดหนึ่ง คือ สเต็มเซลล์อะไรครับ เปิดเผยได้ไหม ฉีด 1 ล้านเซลล์ มีที่บาดแผล  บาดแผลที่ว่าอยู่ที่ไหน??  แล้ว 1ล้านตัวนี่เหมาะสมกับแผลขนาดไหน แล้วเซลล์ที่เหลือหายไปไหน  ไปสมอง ไปม้ามตามที่ยกตัวอย่างมาหรือ? แล้วมันไปทำอะไรที่สมอง ที่ม้าม  อย่างงี้เรียกคุณสมบัติ homing หรือคุณสมบัติหาที่อยู่แบบไม่จำเพาะ ((ก็มั่วนั่นแหละ)) ดีครับ?  แล้วในทางปฎิบัติมันปลอดภัยไหม ถ้าสเต็มเซลล์วิ่งไปอยู่ได้ทุกที่?? - เห็นเขียนแรงว่าก็มั่วนั่นแหละ อ่านแล้วอยากบอกว่า "อ่านแล้วหมดกำลังใจ" เขาถึงบอกว่าคนทำวิจัยเค้าไม่อยากออกตัว ทำอะไรก็ค้านไปหมด มาตอบก่อนนะ..บาดแผลอยู่ที่ไหน เขาเขียนว่าอยู่ที่ skin ครับ ส่วนผมไม่รู้หรอกว่าการทดลองนั้น model ค้าป่วยที่อื่นด้วยหรือเปล่ามันถึงวิ่งไปหลายที่ ไปหลายอวัยวะ ส่วนปลอดภัยไหม มันก็ขึ้นกับปัจจัยหลายอย่าง เพราะหากแค่ข้อ 1 ที่คุณยังถามว่าตกลงหลอดเลือดแดงหรือดำ มันก็คงยากที่จะอธิบาย เพราะมันคงต้องยาวแน่ๆ ข้อ 3 จากข้อมูลตรงนี้มันทำใหเรารู้ว่าบางกรณีไม่ต้องฉีดเข้าหลอดเลือดแดง หรือฉีดเป็นจุดๆ เหมือนอดีตเมื่อหลายปีก่อนก็ได้ หากเซลล์มีปริมาณเพียงพอ ** ตกลงหลอดเลือดแดงนะครับ  แล้วมันวิ่งกระจายไปทั่วทั้งตัวเลยนะ !! - ตกลงที่ผมเขียนแล้วคุณ งง  หรือผมงงที่ผมเขียน ผมอธิบายว่าในอดีตหมอเค้าฉีดเข้าหลอดเลือดแดง แต่จากประสบการณ์มันไม่จำเป็นแล้ว เอ้อ...ไม่ได้สรุปว่าเป็นแดงทุกกรณี ส่วนมันจะวิ่งไปทั่วตัวคนไข้ไหม ก็ต้องถามว่าร่างกายส่วนไหนของคนไข้ที่ส่ง signal มาเรียกมัน แต่ถามว่าอันตรายไหม ผมต้องถามว่าเซลล์คนไข้เองมันมีตรงไหนที่อันตรายครับ -ข้อ 4ที่ผมเขียนว่า สเต็มเซลล์ชนิดหนึ่ง ที่ผมไม่บอกชื่อเพราะที่นี่เป็นบอร์ดสาธารณะ ที่ผมให้แค่ความเข้าใจ ไม่ใช่ให้ความรู้เหมือนกับสอนหนังสือในมหาวิทยาลัย ซึ่งตรงนั้นผมไม่เคยปิดบัง ความรู้วันนี้อาจไม่ถูกต้องในกาลข้างหน้า ดังนั้นหากความรู้ที่ผมมีผิดพลาดผมยินดีขอรับข้อติ และสุดท้ายผมคงไม่มีเวลามานั่งหาข้อมูลให้ได้ดั่งใจของทุกๆคน บางครั้งเกิดเป็นคนก็ต้องหากันเองบ้าง จากคุณ : Dr. Doggy เขียนเมื่อ : 18 ม.ค. 53 20:09:45

ความคิดเห็นที่ 45 คุณ Dr.Doggy ขอบคุณสำหรับคำตอบนะครับ ทำให้ผมได้เห็นอะไรเพิ่มอีกหลายๆอย่าง ก่อนอื่นออกตัวก่อนตรงที่คุณว่าผม แรง และไม่ให้เกียรตินั้น ผมลอกมาตรงคำเลยนะครับ """** สเต็มเซลล์ชนิดหนึ่ง คือ สเต็มเซลล์อะไรครับ เปิดเผยได้ไหม ฉีด 1 ล้านเซลล์ มีที่บาดแผล  บาดแผลที่ว่าอยู่ที่ไหน??  แล้ว 1ล้านตัวนี่เหมาะสมกับแผลขนาดไหน แล้วเซลล์ที่เหลือหายไปไหน  ไปสมอง ไปม้ามตามที่ยกตัวอย่างมาหรือ? แล้วมันไปทำอะไรที่สมอง ที่ม้าม  อย่างงี้เรียกคุณสมบัติ homing หรือคุณสมบัติหาที่อยู่แบบไม่จำเพาะ ((ก็มั่วนั่นแหละ)) ดีครับ?  แล้วในทางปฎิบัติมันปลอดภัยไหม ถ้าสเต็มเซลล์วิ่งไปอยู่ได้ทุกที่??""" คำว่าก็มั่วนั่นแหละ ในที่นี้ผมใช้เรียกการหาที่อยู่ของสเต็มเซลล์ที่ฉีดเข้าไป ผมไม่ได้คัดค้านงานวิจัยตามที่ได้รับการกล่าวหา  หากแต่ถ้าต้องการเคลมว่ามันไปอยู่ที่บาดแผล ก็ต้องบอกมาให้หมดสิครับว่ามีบาดแผลที่ไหน ไม่ใช่บอกแต่ว่ามีบาดแผลที่ผิวหนัง แล้วมันมีเซลล์ไปอยู่ในม้าม ในอวัยวะอื่นๆทำไม   และจากคำถามที่ว่าเซลล์คนไข้เองมันมีตรงไหนที่อันตราย  ความอันตรายหรือไม่คุณน่าจะรู้อยู่แก่ใจครับ ว่ามีตรงไหนบ้าง ผมยกตัวอย่างง่ายๆ เซลล์มะเร็งในผู้ป่วยปกติ ก็เซลล์ตัวเองนี่ครับแล้วมะเร็งอันตรายไหม? ผมไม่อยากจะต่อความยาวสาวความยืด เกรงว่าจะเป็นการแรง และเสียมารยาท ไม่ให้เกียรติ กับคุณอีกครับ เพราะถ้าจะให้ผมถามเพื่อได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง ต้องตัดคำว่า "แรง" และ "ไม่ให้เกียรติ" ออกครับ ผมว่าผมทำงานกับชาวตปท.มาเยอะ ((แต่ไม่ค่อยมีชาวออสเตรเลียแฮะ)) คำถามประมาณนี้ เค้าไม่ได้ถือว่าเป็นการไม่ให้เกียรติเลยครับ หากแต่เค้าอธิบายว่าทำไมถึงเป็นอย่างงี้  ไม่ใช่เอะอะก็ให้ไปหาหนังสืออ่านเอง  ผมหาอ่านได้ครับ หนังสือน่ะรวมถึง journal ใหม่ๆด้วย แต่ผมบางครั้งผมก็อยากฟังจากคนที่เอามาเล่าให้ฟังน่ะ  ถ้าไม่เปิดกว้าง อย่าเอาอะไรมาเล่าให้คนอื่นฟังในบอร์ดสาธารณะเลยครับ  เสียเวลาน่ะ ด้วยความเคารพนะครับ  ตามที่บอกไว้ผมคงจะไม่ตอบอะไรอีกกับคุณ สำหรับท่านอื่นๆ ที่มีข้อสงสัยอะไร เชิญได้ตามสบายนะครับ เดี๋ยวผู้รู้จะได้ตอบให้ครับ จากคุณ : Mr.Oata เขียนเมื่อ : 18 ม.ค. 53 23:54:13

ความคิดเห็นที่ 46 เพิ่มเติมค่ะ ข้อบังคับแพทยสภา ว่าด้วยการรักษาจริยธรรมแห่งวิชาชีพเวชกรรม เรื่อง การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดเพื่อการรักษา พ.ศ. ๒๕๕๒ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2553/E/003/56.PDF เล่ม ๑๒๗ ตอนพิเศษ ๓ ง ราชกิจจานุเบกษา ๑๑ มกราคม ๒๕๕๓ จากคุณ : Mnemosyne เขียนเมื่อ : 22 ม.ค. 53 23:57:40

ความคิดเห็นที่ 47 แพทยสภาแยกไม่ออกค่ะ ว่าอะไรคือการประกอบวิชาชีพเวชกรรม อะไรคือการวิจัยทางคลีนิก และกฎหมายที่ทำคลอดองค์กรตัวเองให้อำนาจตัวเองไว้แค่ไหน ทำได้แค่ประกาศในหมวด ง. ค่ะ จากคุณ : Garota เขียนเมื่อ : 23 ม.ค. 53 00:24:13

ความคิดเห็นที่ 48 ราชกิจจานุเบกษาที่ออกมา เป็น แบบ ง คือ สำหรับงานทั่วไป เช่น สมมตติว่า ในวัดมีร้านขายสุรา เขาก็จะออกราชกิจจานุเบกษา แบบ ง ว่า ห้ามตั้งร้านขายสุราในวัด เป็นต้น นี่คือความเข้าใจของผมในด้านกฎหมายที่ไม่ถนัดนัก หากจะออกราชกิจจานุเบกษาเรื่อง สเต็มเซลล์จริงๆ ควรออกเป็น แบบ ก ครับ (ก คือ กฤษฎีกา) เพราะมันมีผลกระทบต่อประชาชนทั้งประเทศ และต้องผ่านสภา ครับ ไม่ใช่แบบ ง ที่ไม่ต้องผ่านสภา http://www.thaipoliticsgovernment.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2 ฝาก ประชาชน ใช้วิจารณญาณด้วยครับ จากคุณ : Dr. Doggy เขียนเมื่อ : 23 ม.ค. 53 13:24:39