PANTIP.COM : X9372298 เขื่อน มีไว้ทำไมถ้าไม่ใช้ ?? [วิทยาศาสตร์]

ความคิดเห็นที่ 25

หากอ้่นข้อมูลจากเขื่อนเก็บกักน้ำทั่วไป มีขัอมูลที่สำคัญในด้านความจุคือ
1. ความจุอ่างเก็บน้ำ หรือปริมาณน้ำ ที่ระดับน้ำสูงสุด
2. ความจุอ่างเก็บน้ำ หรือปริมาณน้ำ ที่ระดับน้ำเก็บกัก
3. ความจุอ่างเก็บน้ำ หรือปริมาณน้ำ ที่ระดับน้ำต่ำสุด

ในส่วนของปริมาณน้ำระหว่าง ข้อ 1 - ข้อ 2 นั้นบอกได้เพียงแค่ว่าช่วยบรรเทาน้ำท่วมได้เท่าไหร่ เพราะทุกความสูงของน้ำที่เหนือระดับทางระบายน้ำล้น ก็จะมีน้ำส่วนนึงถูกเก็บไว้ในอ่างเก็บน้ำ

ข้อมูลที่สำคัญคือ ข้อที่ 2 - ข้อที่ 3 ในทางชลประทานมักเรียกว่า ปริมาณน้ำใช้การ คือ ปริมาณน้ำในส่วนนี้น้ำจะถูกเก็บอยู่ในอ่างฯ เพื่อเอาไปใช้ประโยชน์ได้มากที่สุด เกินกว่านี้ก็จะล้นออกทางระบายน้ำล้น
แต่เมื่อมีการส่งน้ำออกจากอ่างระดับน้ำในอ่างฯ จะลดลง ซึ่งหมายถึงปริมาณน้ำก็จะลดลง หากเทียบว่าปริมาณน้ำใช้การที่ระดับเก็บกักเป็น 100% ปริมาณน้ำที่เหลืออยู่เหนือระดับน้ำต่ำสุดก็จะมี% ต่ำกว่า 100 ปริมาณน้ำส่วนนี้มักเรียกว่าปริมาณน้ำสำรอง

ส่วนทำไมต้องมีเขื่อน อ่านไปดูรูปไปนะครับ
ในช่วงฤดูฝน น้ำฝนที่ตกลงบนพื้นส่วนนึงจะซีมลงดิน และมีบางส่วนที่ซึมลงดินไม่ทันก็จะไหลตามผิวดินเรียกว่า น้ำท่า (Runoff) น้ำท่าส่วนนี้จะไหลลงไปรวมตามลำน้ำลำห้วย และมีปริมาณสะสมเพิ่มมากขึ้นตามระยะทางลำน้ำ ปริมาณน้ำที่มีมากนี้หากมากเกินไปก็จะล้นตลิ่งเมื่อเริ่มไหลลงสู่พื้นที่ราบเนื่องจากความเร็วในการไหลลดลง (Q=VA) และน้ำท่วมนี้ก็จะสร้างความเสียหายให้กับทรัพย์สินและชีวิต

แต่หากเรามีที่เก็บน้ำขนาดใหญ่มากพอที่จะจุน้ำหลากนี้ ก็จะช่วยบรรเทาความเสียหายในชีวิตและทรัพย์สินได้ ตัวอย่างเช่น ลำน้ำสายนึงรับน้ำเต็มที่ก่อนล้นตลิ่งได้ในอัตราการไหล 400 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที แต่ในช่วงน้ำหลาก น้ำอาจจะมามากถึง 1,000 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที ซึ่งหากสามารถสร้างที่พักน้ำที่รองรับน้ำจำนวนนี้และบังคับให้ระบายเพียง 400 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที ความเสียหายก็แทบจะไม่มี แต่หากเจอน้ำหลากที่ 1,500 ลูกบาศกืเมตรต่อวินาที ที่พักน้ำที่มีไม่สามารถรองรับอัตราการไหลอันมโหฬารนี้ได้เต็มที่ แต่ก็ยังคงสามารถบรรเทาความเสียหายโดยระบายออกมาในอัตรา 700-800 ลูกบาสก์เมตรต่อวินาทีก็ได้

รูปที่ให้ดูนี้ เป็นปริมาณน้ำที่ไหลเข้าเขื่อนแม่กวงอุดมธารา แต่ละเส้นจะแสดงปริมาณน้ำที่ไหลเข้าอ่างฯ ในแต่ละปี โดยเฉลี่ยเป็นรายเดือน จะเห็นว่าน้ำจะเริ่มไหลเข้าอ่างฯ มากขึ้นเริ่มตั้งแต่เดือนกรกฏาคม และเริ่มลดลงในเดือนตุลาคม ซึ่งช่วงเวลาดังกล่าวนี้ก่อนมีเขื่อนนี้ น้ำจะท่วมพื้นการเกษตรจนถึงสันกำแพงและสารภี เป็นประจำ แต่หลังการสร้างมีเพียงปี 2538 (เส้นขาววงๆ ของปี 2005) เพียงปีเดียวที่น้ำท่วมไปถึงละปูน

และสำหรับ Comment ที่บอกว่าหน้าแล้งไม่มีน้ำนั้น ดูตามรูป หากปริมาณน้ำรายปีอยู่ใกล้เคียงเกณฑ์เฉลี่ย อ่างฯ ก็จะมีน้ำเกือบเต็มและสามารถส่งให้กับพื้นที่การเกษตรท้ายเขื่อนได้ในช่วงตกกล้า จนถึงเก็บเกี่ยวสำหรับการทำนาปี ซึ่งจะอยู่ถีงเดือนธันวาคม และเริ่มทำนาปรังประมาณเดือน กุมภา-มีนา ซึ่งช่วงนี้ หากเป็นนาน้ำฝน จะเอาน้ำที่ไหนมาตกกล้า น้ำในห้วยไหลนิดเดียว ฝายจะเอาน้ำที่ไหนมาทดเข้าเหมือง ซึ่งในช่วงนี้หากเป็นเมื่อก่อนข้าวราคาไม่ดี ไมีมีการประกันราคา ก็จะมีพื้นที่ปลูกไม่มาก และในหลายพื้นที่จะปลูกพืชไร่ที่ใช้น้ำน้อย เช่น ถั่ว น้ำในอ่างก็สามารถส่งให้ได้อย่างพอเพียงและจะเริ่มแห้งอ่างในราวๆเดือนเมษายน เพื่อรอฝนใหม่ที่จะลงมาเติมอ่างในราวเดือนพฤษภาคม

แต่เมื่อข้าวราคาดี รัฐบาลเปิดรับจำนำข้าว เกษตรกรก็เริ่มโหมปลูกข้าวนาปรังซึ่งใช้น้ำค่อนข้างมาก ประกอบกับที่ผ่านมาในปีนี้ ตั้งแต่เดือนตุลาคม ปริมาณฝนตกสะสมจนถึงปัจจุบัน ยังต่ำกว่าค่าเฉลี่ยมากกว่าครึ่ง แล้วจะเอาน้ำที่ไหนมาเก็บและให้เกษตรกรใช้ครับ

และสำหรับท่านที่คิดว่าชลประทานระบบท่อและบ่อบาดาลเป็นทางออกนั้น ทรายหรือไม่ครับว่า ค่าลงทุนเป็นเท่าไหร่

ผมวางท่อขนาด 3 นิ้วยาวประมาณ 4 กม. เพื่อเอาน้ำมาให้พื้นที่ราษฏร โดยแหล่งน้ำก็เป็นอ่างเก็บน้ำ (เขื่อนขนาดเล็ก นั่นแหละ) สูงจากพื้นที่รับน้ำประมาณ 30 ม. ส่งน้ำได้ประมาณ 10 ลิตร/วินาที ช่วยพื้นที่ได้ราวๆ 40 ไร่ ครับ ค่าลงทุนร่วม 2 ล้าน ราคานี้ท่อซื้อจากบริษัทท่อน้ำไทยโดยตรง ไม่ผ่านร้าน เพราะเป็นเงินบริจาค ดังนั้นหากส่งน้ำด้วยระบบท่อ โดยไม่มีอ่างเก็บน้ำสูงๆ ก็ต้องสูบน้ำเพื่อสร้างแรงดันเอาชนะแรงต้านทานการไหลในท่อ ค่าพลังงานที่ใช้ในการสูบอีกเท่าไหร่ ครับ โครงการสูบน้ำด้วยไฟฟ้า กรอบงบประมาณโครงการละประมาณ 10 ล้าน ช่วยพื้นที่ได้ราวๆพันไร่ ตอนนี้มีปัญหาหับหลาย อบต. เพราะชาวบ้านอยากได้ พอก่อสร้างเสร็จถ่ายโอนโครงการให้ อบต.หรือทต. ซึ่งก็โอนภาระค่ากระแสไฟฟ้าไปด้วย ทำให้ตอนนี้หลายๆ แห่งเริ่มเป็นหนี้ กฟภใ กันเป็นที่สนุกสนานแล้วครับ

จากคุณ : Waterman (LN106)

เขียนเมื่อ : 18 มิ.ย. 53 01:32:29