ทฤษฎีเกม ( Game theory) กับผลประโยชน์ส่วนรวมของชาติ
|
|
ทฤษฎีเกม ( Game theory) เป็นสาขาของคณิตศาสตร์ประยุกต์ที่ ศึกษาเกี่ยวกับสถานการณ์ขัดแย้งที่มีผู้เล่นหลายฝ่าย ที่แต่ละฝ่ายพยายามแสวงหาผลตอบแทนให้ได้มากที่สุด แม้ว่าทฤษฎีเกมมีรากฐานการศึกษาเกี่ยวข้องกับการละเล่นหลายชนิด เช่นหมากรุก ทิก-แทก-โท และโปเกอร์ แต่แบบจำลองนี้ยังเกี่ยวข้องกับสถานการณ์ขัดแย้งในหลายสาขาเช่นสังคมวิทยา เศรษฐศาสตร์ รัฐศาสตร์ การทหาร รวมถึงชีววิทยา
ในทางส่วนรวม หลังจากการต่อรองโดยกลุ่มผู้เล่น อาจส่งสุดท้ายที่ประโยชน์โดยรวมของผู้เล่นเกมส์ลดลง เท่าเดิม หรือ เพิ่มขึ้น
ตัวอย่างเกมส์เด่นๆ
1. เกมแห่งความร่วมมือ
เกมแห่งความร่วมมือ (Stag hunt) เป็นเกมที่มีผู้เล่น 2 คนและทางเลือก 2 ทาง ซึ่งเป็นทางเลือกระหว่างทางที่ปลอดภัยกับการให้ความร่วมมือกับอีกฝ่าย มีสถานการณ์ดังนี้
กวางราคา 3 บาท กระต่ายราคา 10 บาท
ผู้เล่นสองคนต้องการเลือกล่าสัตว์ชนิดหนึ่งระหว่างกวางกับกระต่าย ซึ่งกวางมีราคาดีกว่ากระต่ายมาก แต่ก็ล่ายากกว่าเช่นกัน จำเป็นต้องใช้สองคนร่วมมือกันจึงจะล่าได้ ในขณะที่กระต่ายมีราคาต่ำแต่ล่าได้ง่าย สามารถล่าได้โดยใช้เพียงคนเดียว จะเห็นว่าเกมในรูปแบบนี้ การที่ผู้เล่นทั้งสองจะได้ผลตอบแทนสูงสุดนั้น จะต้องอาศัยความร่วมมือร่วมใจกัน คือเลือกล่ากวางทั้งคู่ ซึ่งผู้เล่นจะต้องมีความไว้วางใจผู้เล่นอีกฝ่ายด้วย แต่ถ้าผู้เล่นทั้งสองฝ่ายไม่วางใจซึ่งกันและกัน จะเลือก ล่ากระต่ายทั้งคู่
2.เกมความลำบากใจของนักโทษ
เกมความลำบากใจของนักโทษ (Prisoner's dilemma) เป็นเกมที่มีผู้เล่น 2 คนและทางเลือก 2 ทาง แนวคิดของเกมนี้ได้สร้างขึ้นโดย เมอร์ริล ฟลูด และ เมลวิน เดรชเชอร์ ใน พ.ศ. 2493 โดยมีลักษณะเป็นเกมที่ผู้เล่นทั้งสองฝ่ายพยายามเลือกทางเลือกที่ได้ผลตอบแทน มากที่สุด แต่กลับทำให้ผลตอบแทนรวมที่ได้ต่ำลง มีสถานการณ์ดังนี้
คนร้ายสองคนคือ A และ B ถูกตำรวจจับและถูกแยกไปสอบปากคำทีละคน ตำรวจไม่สามารถดำเนินคดีกับคนร้ายทั้งสองได้ทันทีเพราะไม่มีพยาน คนร้ายแต่ละคนมีทางเลือกสองทางคือ รับสารภาพ และไม่รับสารภาพ ถ้าคนร้ายคนหนึ่งรับสารภาพแต่อีกคนไม่รับ ตำรวจจะกันคนที่รับสารภาพไว้เป็นพยานและปล่อยตัวไป และจะส่งฟ้องคนที่ไม่รับสารภาพซึ่งมีโทษจำคุก 20 ปี ถ้าทั้งสองคนรับสารภาพ จะได้รับการลดโทษเหลือจำคุกคนละ 10 ปี แต่ถ้าทั้งสองคนไม่รับสารภาพ ตำรวจจะสามารถส่งฟ้องได้เพียงข้อหาเล็กน้อยเท่านั้นซึ่งมีโทษจำคุก 1 ปี
จะเห็นว่ากลยุทธเด่นของผู้เล่นทั้งสองฝ่ายคือการรับสารภาพ เพราะไม่ว่าผู้เล่นอีกฝ่ายจะตัดสินใจอย่างไร ก็จะได้ผลตอบแทนที่ดีกว่าเสมอ
แต่เมื่อทั้งสองฝ่ายเลือกทางเลือกนี้ กลับไม่ให้ผลตอบแทนที่ดีที่สุด ถึงแม้ผู้เล่นจะทราบว่าผลตอบแทนที่ดีที่สุดจะเกิดขึ้นเมื่อทั้งสองฝ่ายไม่ รับสารภาพ แต่ทั้งคู่อาจไม่กล้าทำเพราะไม่ไว้ใจอีกฝ่ายว่าจะรับสารภาพหรือไม่ จึงทำให้ทั้งสองฝ่ายต้องได้รับผลตอบแทนที่ต่ำลง
คำถาม
ผมเข้าใจว่า หลายท่านมีความห่วงใยและไม่ไว้วางใจภาคราชการและการลงทุนว่าจะบริสุทธิ์ใจและมองผลประโยชน์ ของชาติบ้านเมืองโดยรวมจริงหรือไม่ หลายท่านจึงฝากความหวังไว้กับการรวมกลุ่มของ NGO และชุมชน
แต่ประเด็นนี้น่าสนใจ เพราะแนวความคิด พื้นที่นิยมและภูมิภาคนิยม ก่อให้เกิดกระแส เห็นแก่ประโยชน์ของพวกพ้องในท้องถิ่นของตนเอง และลดความสำคัญของการพิจารณาประโยชน์โดนส่วนรวมของชาติบ้านเมืองลงไป อาทิเช่น
1. ใครโกงก็ไม่เป็นไรขอให้คนพื้นที่ฉัน พวกฉันได้ประโยชน์ ก็เพียงพอแล้ว
2. ฉันเลือก สส. คนเนี๊ยแหละเขาทำความเจริญให้บ้านฉัน(แต่ไปโกงประเทศไม่เป็นไร)
3. การตัดถนนเนี๊ย เวนคืนที่ดินของฉัน ฉันเสียประโยชน์ ฉันต้องค้านอย่างเดียวแต่ส่วนรวมได้ประโยชน์ฉันไม่สน
4. บ่อบำบัดน้ำเสีย มีความจำเป็น แต่ห้ามมาตั้งที่หมู่บ้านของฉันนะ
ตามทฤษฎีเกมส์ ...จะ เห็นได้ว่า หากชาติบ้านเมืองใดที่พลเมือง มุ่งแต่จะมองเฉพาะผลประโยชน์เฉพาะกลุ่มโดยปราศจากการชั่งน้ำหนักให้ส่วนรวม ที่แท้จริง ประเทศนั้นๆก็จะแตกความสามมัคคี และง่ายที่ต่างชาติจะเข้ามายุยงให้แตกแยก เพื่อให้เน้นผลประโยชน์กลุ่มโดย ละเลยผลประโยชน์ชาติ( เข้าทางผลประโยชน์ของต่างชาตินั่นเอง)
| จากคุณ |
:
โลกร้อน
|
| เขียนเมื่อ |
:
3 ต.ค. 53 14:04:39
A:58.8.40.196 X: TicketID:216158
|
|
|
| 
