PANTIP.COM : X10156160 อยากทราบกลไกการทำงานของยาแก้ปวด และคำอธิบายเรื่องค่าครึ่งชีวิตของยาค่ัะ [วิทยาศาสตร์]

ความคิดเห็นที่ 6

อ่านคำถามแล้วเป็นคำถามที่ดีมาก ๆ ๆ ๆ เลยค่ะ แต่ก็แอบเข้ามา ต้องขอโทษด้วยที่อาจไม่ช่วยอะไร บางคำถามอยากตอบลองดู เช่น

1. อยากทราบว่าไอ้ยาแก้ปวดที่เรากินๆ กันแล้วหายปวดเนี่ย มันทำงานยังไง โดยเฉพาะยาแก้ปวดไมเกรน เท่าที่อ่านๆ มา เหมือนมันจะไปมีผลต่อขนาดของเส้นเลือด /// ตอบได้ว่า การเกิดไมเกรนเกิดจาก ?? หลอดเลือดในสมองมันขยายตัวแล้วไม่ยอมหดตัวกลับคืนค่ะ ยาที่จะรักษาก็เลยต้องมีฤทธิ์ในการทำให้หลอดเลือดหดตัว (Ergot) และมีผลต่อเส้นเลือดอื่น ๆ นอกสมองได้ด้วย ดังนั้นการกินยาพวก Carfergot ต้องกินไม่เกิน 6 เม็ด/day และ 10 เม็ด/week นะคะ ไม่เช่นนั้นคนไข้อาจมีอาการ ความดันเลือดสูง (หลอดเลือดมันหดตัวไง) เจ็บหน้าอก(เจ็บตรงหัวใจ) ดังนั้นถ้าหมายถึงยาแก้ปวดไมเกรนที่มักใช้บ่อย ๆ ตัวนี้จะมีฤทธิ์หดหลอดลเลือดนะคะ

2. ยาแก้ปวดออกฤทธิ์ยังไง ??
ต้องถามกลับไปว่าการเจ็บปวดเกิดขึ้นได้อย่างไร อิอิ ^_^ เอาง่าย ๆ นะคะ ตอบได้ว่าร่างกายคนเราจะมีสารเคมีในร่างกายเพื่อบตอบสนองต่อการเจ็บปวด เพื่อร่างกายจะได้รู้ว่าตัวเองเจ็บปวดและรีบซ่อมแซม ร่างกายฉลาดมาก ๆ ยาแก้ปวดจึงยับยั้งสารเคมีเหล่านั้น (ถ้าอธิบายแบบละเอียดมันลึงซึ้งเกินไป ไม่ขอพูดถึงดีกว่าเน๊อะ)

3. ค่าครึ่งชีวิตคือ ???
อันนี้ต้องขอบอกว่า เจอคำถามนี้แล้วจอดเลย อิอิ เพราะโดยส่วนตัวเข้าใจว่าการกินยาเข้าไปหลายเม็ดมันเพิ่ม half life ด้วยหรือนี่ ?? เพราะโดยส่วยตัวคิดว่าการเพิ่มขนาดยาไม่ได้เพิ่ม ค่าครึ่งชีวิต (หรือเราเข้าใจผิดไป) แต่คิดว่าการกินยาในขนาดสูงขึ้น (สำหรับยาบางตัว) มันน่าจะเพิ่ม Free drug คือปริมาณยาที่สามารถออกฤทิ์ได้จริง ๆ มากกว่า ถ้าคิดตามความหมายของคำว่า Dose dependent กับ Time dependent เภสัชกรน่าจะทราบดี เพราะยาบางตัว กินในขนาดสูง (Dose dependent) จะฆ่าเชื้อได้มาก ในขณะเดียวกันยาบางตัวกินในขนาดสูงก็เสี่ยงที่จะเกิดพิษมากกว่าได้ประโยชน์ เพราะฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อของยาที่เป็น Time dependent ขึ้นอยู่กับเวลาเป็นสำคัญและขนาดยาไม่ต้องสูงมาก แต่ต้องการให้ยาสัมผัสกับตัวเชื้อนาน ๆ (เช่นยาฆ่าเชื้อที่ต้องกินติดต่อกับ 5-7วัน เพราะฤทธิ์ฆ่าเชื้อขึ้นกับเวลาที่เชื้อสัมผัสยาไม่ได้ขึ้นกับขนาดยาที่สูง)

4. ทำไมต้องกิน 2 เม็ด ???
ตอบว่า และถ้าจะให้อธิบายลึกซึ้งไปอีกอาจจะงง ??? เพราะถ้าอธิบายตามเภสัชจลนศาสตร์ของยา จะเข้าใจเลยว่าทำไมยาบางตัวถึงต้องให้กินในขนาดสูงในการกินครั้งแรก (Loading dose) ก็เพราะว่าเราต้องการให้ถึงขีดความสามารถในการรักษาอย่างทันเวลาค่ะ ถ้าจะเปรียบเทียบ เหมือนเราส่งทหารออกรบสัก 1000 คน จะมีสักกี่คนที่รอดชีวิตกับมา !! ยาก็เช่นกันค่ะ ถ้าเรากินไป 1000 mg. เมื่อเข้าร่างกายก็อาจจับกับสารเคมีในร่างกาย โปรตีน หรือถูกทำลายที่ตับ หรือถูกเปลี่ยนแปลง ฯลฯ จนเหลือที่ออกฤทธิ์ได้จิง ๆ แค่ 200 mg. และการเกิดเหตุการณ์เหล่านี้ก็แตกต่างกันในแต่ละคนค่ะ เพราะคนเราไม่เหมือนกัน ^_^ พอจะเข้าใจหรือยังคะว่าทำไมในขณะเริ่มปวดไมเกรนจึงให้กิน 2 เม็ดได้ ก็เพราะรีบบรรเทาปวดโดยเร็วเพราะการปวดไมเกรนทรมานมาก เป็นเป้าหมายแรกของการรักษาไมเกรนค่ะ

5. ค่าครึงชีวิต ??
เห็นข้างบนตอบเลยชักไม่มั่นใจในตัวเอง เพราะถ้าคิดง่าย ๆ ๆ ถ้ามันเพิ่ม half life ได้จริง คงไม่กินแค่ 2 เม็ด 55++ กิน Max dose 6 เม็ดทีเดียวเลยดีกว่า จะได้ไม่ต้องเสียเวลากินหลาย ๆ ครั้งใน 1 วัน

จากคุณ : jamtakako

เขียนเมื่อ : 22 ม.ค. 54 17:41:40