สหรัฐไทยเดิม หรือ จังหวัดไทยใหญ่ คือดินแดนทางภาคเหนือของประเทศไทย มีอาณาเขตรวมดินแดนของรัฐฉานและเชียงตุงในประเทศพม่า โดยอังกฤษยึดครองไว้ตั้งแต่ พ.ศ. 2433 จนกระทั่งสงครามโลกครั้งที่สอง ญี่ปุ่นขอให้ไทยสมัยจอมพล ป.พิบูลสงคราม ยกกำลังทหารขึ้นไปยึดดินแดนส่วนนี้จากทหารจีนก๊กมินตั๋ง ของจอมพลเจียงไคเช็ก วันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2485
วันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2486 พลเอก โตโจ (ญี่ปุ่น) ได้มาพบ จอมพล ป. พิบูลสงคราม เพื่อมอบพื้นที่จำนวน 12 เมือง โดยทั้งนี้ไทยผนวกดินแดนสหรัฐไทยเดิมเป็นส่วนหนึ่งของประเทศไทย[1][2] ทั้งนี้ได้ประกาศจัดตั้งเป็นอำเภอ 12 อำเภอ เมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม พ.ศ. 2486 จนกระทั่งสิ้นไทยได้ส่งมอบรัฐเชียงตุง และรัฐเมืองพาน ให้กับกองพลอินเดียที่ 7 เมื่อวันที่ 22 กันยายน พ.ศ. 2488 รัฐบาลไทยสมัย นายควง อภัยวงศ์ ต้องคืนดินแดนส่วนนี้ให้กับสหประชาชาติ ทั้งนี้เมื่อ 1 มกราคม พ.ศ. 2489 ไทยได้ตกลงทำสัญญาที่เรียกว่า ความตกลงสมบูรณ์แบบเพื่อเลิกสถานะสงคราม ระหว่างไทยกับสัมพันธมิตร ประกอบด้วยสัญญา 24 ข้อ[3] อันเป็นการครอบครองดินแดนสหรัฐไทยเดิมสิ้นสุดลง โดยอังกฤษได้เข้ามามีบทบาทในการผนวกดินแดนนี้เข้ากับประเทศพม่าในเวลาต่อมา
เขตการปกครอง เมื่อกองกำลังพายัพปกครองสหรัฐไทยเดิม ได้แต่งตั้งให้ พลตรีผิน ชุณหะวัณ รองแม่ทัพกองทัพพายัพ เป็นข้าหลวงทหาร ประจำรัฐไทยใหญ่ และมีการตั้งศาลากลางสหรัฐไทยเดิมขึ้นที่เมืองเชียงตุง แบ่งท้องที่การปกครองออกเป็น 12 อำเภอ คือ อำเภอเมืองเชียงตุง อำเภอเมืองยอง อำเภอเมืองพยาค อำเภอเมืองยู้ อำเภอเมืองชิง อำเภอเมืองมะ อำเภอเมืองยาง อำเภอเมืองขาก อำเภอเมืองเลน อำเภอเมืองโก อำเภอเมืองสาด และอำเภอเมืองหาง พร้อมทั้งได้ตั้งศาลขึ้น 3 แห่ง ที่เมืองเชียงตุง เมืองสาด และเมืองหาง[4] [5] โดยมีตราประจำศาลสหรัฐไทยเดิม ทั้ง 3 ศาล โดยใช้ตราประจำชาติ คือดวงตรารูปวงกลม ศูนย์กลางกว้าง 5 เซนติเมตร ลายกลางเป็นตราแผ่นดิน เบื่องล่างมีอักษรชื่อศาลตามชื่อเมือง ดังนี้ สาลเมืองเชียงตุง สาลเมืองสาต และสาลเมืองหาง [6]
แก้ไขเมื่อ 17 ก.พ. 55 09:11:04