PANTIP.COM : X12172094 -- มาทำความรู้จักรางวัลสำคัญของโลกกันเถอะ -- [วิทยาศาสตร์]

ความคิดเห็นที่ 2

รางวัลโนเบล (Nobel Prize)

ค.ศ.1847 Ascanio Sobrero (1812-1888) นักวิทยาศาสตร์ชาวอิตาลี ค้นพบสารไพโรกลีเซอรีน (pyroglycerine) ซึ่งต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นไนโตรกลีเซอรีน (nitroglycerin)
ค.ศ.1863 Alfred Bernhard Nobel (1833-1896) วิศวกรชาวสวีเดนคิดค้นระเบิดที่ทำจากไนโตรกลีเซอรีนได้สำเร็จขณะที่อยู่ในรัสเซีย แต่เนื่องจากไนโตรกลีเซอรีนเป็นของเหลวจึงทำให้ระเบิดได้แม้มีแรงสั่นสะเทือนเพียงเล็กน้อย จึงส่งผลให้เกิดอุบัติเหตุระเบิดขึ้นอยู่บ่อยครั้ง เขาจึงค้นหาของแข็งที่สามารถดูดซับไนโตรกลีเซอรีนได้เพื่อให้มันปลอดภัยขึ้น ในที่สุดในปี ค.ศ.1867 เขาก็พบว่าดินไดอะตอมเป็นสารที่มีคุณสมบัติดังกล่าว ดินระเบิดสูตรใหม่นี้ได้รับการตั้งชื่อว่า “ไดนาไมต์ (dynamite)” ที่มาจากภาษากรีก แปลว่า พลัง
สมัยนั้นเป็นช่วงที่เริ่มมีการก่อสร้างทางวิศวกรรมโยธามากมาย ทั้งการทำเหมืองแร่ การสร้างอุโมงค์ เป็นต้น ไดนาไมต์จึงถูกนำไปใช้อย่างแพร่หลาย แต่ต่อมา ค.ศ.1870 เกิดสงครามฟรังโก-ปรัสเซีย (Franco-Prussian War หรือ 1870 War) ซึ่งเป็นสงครามระหว่างฝรั่งเศสกับปรัสเซีย (ประเทศเยอรมนีในปัจจุบัน) มีผู้นำระเบิดไดนาไมต์ไปใช้ในทางสงคราม โนเบลจึงถูกมองว่าร่ำรวยจากธุรกิจที่ทำร้ายคนและถูกประณามว่าเป็น “พ่อค้าความตาย” แม้จะประสบความสำเร็จทางธุรกิจมากมายเพียงใด แต่ชีวิตของเขาไม่เคยมีความสุขและไม่เคยมีคู่ครองเลย
ค.ศ.1873 เขาย้ายไปอยู่ที่ฝรั่งเศส ได้ว่าจ้าง Bertha von Kinsky (1843-1914) หญิงชาวออสเตรียเป็นเลขานุการ ทั้งเขาและเธอต่างไม่เห็นด้วยกับสงคราม ต่อมานาง Bertha ลาออกและแต่งงานกับตระกูล Suttner เธอรณรงค์เพื่อสันติภาพตลอดและเขียนนวนิยายในปี ค.ศ.1877 เรื่อง “ทิ้งอาวุธกันเถิด (Lay Down Your Arms)” โนเบลได้อ่านหนังสือเล่มนี้และประทับใจมาก
วันที่ 27 พฤศจิกายน ค.ศ.1895 เขาเขียนพินัยกรรมแสดงเจตจำนงที่จะมอบเงินมรดกประมาณ 4 ล้านเหรียญสหรัฐฯ จัดตั้งกองทุนรางวัลโนเบลขึ้น เพื่อเก็บดอกผลมอบเป็นรางวัลให้แก่ผู้ที่มีผลงานอันเป็นประโยชน์ต่อชาวโลก หนึ่งปีหลังเขียนพินัยกรรม ในวันที่ 7 ธันวาคม ค.ศ.1896 เขาก็หมดสติเนื่องจากหลอดเลือดในสมองแตกและเสียชีวิตในวันที่ 10 ธันวาคม ค.ศ.1896
มีการมอบรางวัลโนเบลเป็นครั้งแรกในปี ค.ศ.1901 เบื้องต้นรางวัลนี้มีด้วยกัน 5 สาขา ได้แก่ สาขาเคมี สาขาฟิสิกส์ สาขาการแพทย์ สาขาวรรณกรรม และสาขาสันติภาพ ต่อมา ค.ศ.1969 ธนาคารแห่งชาติของสวีเดนได้จัดตั้งกองทุนขึ้นเพื่อมอบรางวัลโนเบลเพิ่มอีกสาขา นั่นคือ สาขาเศรษฐศาสตร์
การรับรางวัลโนเบลมีเกณฑ์กำหนดไว้ว่า ผู้ที่ได้รับรางวัลนี้จะต้องยังมีชีวิตอยู่และรางวัลในแต่ละสาขาจำกัดไม่เกิน 3 คนต่อปี ช่วงแรกไม่ค่อยมีปัญหา แต่ต่อมามีผลกระทบพอสมควรเพราะในปัจจุบันการค้นพบเรื่องหนึ่ง ๆ มักมีผู้เกี่ยวข้องหลายคน การตัดสินรางวัลจึงเป็นเรื่องที่คณะกรรมการต้องหนักใจไม่น้อย
สถาบันที่เป็นผู้ตัดสินรางวัลสาขาต่าง ๆ คือ
- ราชบัณฑิตสภาวิทยาศาสตร์แห่งสตอคโฮล์มตัดสินรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์และเคมี
- สถาบันราชแพทย์คาโรลินแห่งสตอคโฮล์มตัดสินรางวัลโนเบลสาขาการแพทย์
- บัณฑิตสภาวรรณกรรมแห่งสวีเดนตัดสินรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรม
- คณะกรรมการรางวัลโนเบลนอร์เวย์ตัดสินรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ
- ธนาคารแห่งชาติสวีเดนตัดสินรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์

รางวัลโนเบลนี้มีการตัดสินกันประมาณเดือนตุลาคมของทุกปี ยกเว้น ค.ศ.1917 (สงครามโลกครั้งที่ 1) และ ค.ศ.1940-1942 (สงครามโลกครั้งที่ 2) ส่วนการมอบรางวัลนั้นจัดขึ้นทุกวันที่ 10 ธันวาคมซึ่งเป็นวันที่โนเบลเสียชีวิต โดยผู้ที่ได้รับรางวัลโนเบลจะเข้ารับพระราชทานรางวัลจากพระมหากษัตริย์แห่งสวีเดน (ยกเว้นรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพจะมีการมอบรางวัลที่นอร์เวย์)
รางวัลนี้ประกอบด้วยเหรียญรางวัลประกาศนียบัตรพร้อมเงินรางวัลซึ่งไม่แน่นอน ขึ้นกับรายได้ของกองทุนและค่าเงินในขณะนั้น กล่าวคือ เงินรางวัลในปีแรก (ค.ศ.1901) ประมาณ 20,000 เหรียญสหรัฐฯ ขณะที่เงินรางวัลตั้งแต่ปี ค.ศ.2001 เป็นต้นมา จะอยู่ที่ประมาณ 1,400,000 เหรียญสหรัฐฯ

จากคุณ : Taniguchi

เขียนเมื่อ : 31 พ.ค. 55 13:13:22