มีแมลงเพียงสามอันดับ (order = เป็นกลุ่มทางอนุกรมวิธานที่มีหลาย class ประกอบกัน) ที่มีตัวเรืองแสง (bioluminescent) นั่นคือ 1. ด้วง เช่น ด้วงดีดบางชนิดและหิ่งห้อย, 2. หนอนแมลงวันที่อาศัยอยู่ในถ้ำ, และ 3. แมลงสาบในสกุล Lucithormetica อีก 13 สปีชีส์
(หมายเหต: ความจริงยังมีแมลงหางดีด Anurida granaria อีกตัวที่เรืองแสงได้ แต่นักกีฏวิทยาส่วนใหญ่ไม่นับรวม Order Collembola ของแมลงหางดีดอยู่ในกลุ่มเดียวกับแมลง -Insecta- แม้ว่ามันจะมีหกขาเหมือนกันก็ตาม นักกีฏวิทยาเรียกพวกหกขาโบราณๆ เหล่านี้ว่า "non-insect hexapod")
แมลงเรืองแสงสองกลุ่มแรกนั้นได้รับความสนใจและการศึกษาค่อนข้างมากเมื่อเทียบกับแมลงสาบ Lucithormetica นักวิทยาศาสตร์ก็ไม่แน่ใจนักว่าแมลงสาบที่อาศัยอยู่บนยอดไม้พวกนี้จะเรืองแสงไปเพื่ออะไร
ทีมวิจัยที่นำโดย Peter Vršanský แห่ง Slovak Academy of Sciences เกิดความสนใจในตัวของแมลงสาบเรืองแสงโดยเฉพาะ Lucihormetica luckae ที่พบในเอกวาดอร์ตั้งแต่เมื่อปี 1939 ในแง่ที่ว่าการเรืองแสงของแมลงสาบเกิดขึ้นมาได้อย่างไรและมีวิวัฒนาการมายาวนานแค่ไหนเทียบกับสัตว์เรืองแสงในกลุ่มอื่น (ปัจจุบันถิ่นที่อยู่อาศัยของ Lucihormetica luckae หายไปแล้วเนื่องด้วยการระเบิดของภูเขาไฟ Tungurahua ในเดือนธันวาคม 2010 ทำให้เหลือตัวอย่างแมลงสาบเท่าที่เก็บมาได้ในปี 1939 เพียงตัวเดียว แมลงสาบ Lucihormetica สปีชีส์อื่นๆ ส่วนมากก็มีชะตากรรมคล้ายกันนี้)
ผลจากการศึกษาพบว่ารูปแบบการเรืองแสงของแมลงสาบ Lucihormetica luckae มีลักษณะคล้ายคลึงกับการเรืองแสงของด้วงดีดในสกุล Pyrophorus ที่อาศัยอยู่ในแหล่งเดียวกัน ด้วงดีด Pyrophorus เป็นด้วงที่มีเนื้อเป็นพิษ ผู้ล่าส่วนใหญ่กินไม่ได้ แต่ว่าแมลงสาบ L. luckae ไม่มีพิษอะไรในตัวเลย ดังนั้นทีมวิจัยจึงตั้งข้อสันนิษฐานว่าแมลงสาบคงเลียนแบบด้วงเพื่อหลอกผู้ล่านั่นเอง
ซึ่งถ้าข้อสันนิษฐานเป็นจริง แมลงสาบ L. luckae ก็จะเป็นสัตว์ชนิดแรกที่ใช้การเรืองแสงเลียนแบบสัตว์ที่มีพิษ (ในทางชีววิทยา เรียกการเลียนแบบประเภทที่ตัวไม่มีพิษเลียนแบบรูปร่างหน้าตาตัวมีพิษว่า "Batesian mimicry" ส่วนการเลียนแบบประเภทที่สัตว์มีพิษเลียนแบบให้มีรูปร่างหน้าตาเหมือนกันจะเรียกว่า "Mullerian mimicry")
การเรืองแสงของแมลงสาบ Lucihormetica นั้นต่างจากหิ่งห้อยตรงที่แสงเกิดจากแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ในชั้นผิวหนัง cuticle ของแมลงสาบ แต่ว่าหิ่งห้อยสร้างแสงขึ้นมาได้เองจากปฏิกิริยาของ luciferin
นอกจากนี้ผลจากการศึกษาวิเคราะห์สายวิวัฒนาการของแมลงสาบเรืองแสงและกลุ่มแมลงเรืองแสงทั้งหมดทำให้ทราบอีกด้วยว่า การเรืองแสงของแมลงเพิ่งจะเริ่มมีวิวัฒนาการขึ้นมาเมื่อหลายสิบล้านปีที่แล้วนี้เอง ไม่เกิน 65 ล้านปี จัดว่าเป็นของใหม่มากหากเทียบกับวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตเรืองแสงในทะเล เช่น พวกแบคทีเรียเรืองแสง ที่มีมาตั้งแต่เมื่อ 400 ล้านปีที่แล้ว นานจนปัจจุบันการเรืองแสงเป็นสิ่งสามัญธรรมดาของชีวิตในทะเลไปแล้ว
นักวิทยาศาสตร์ตั้งสมมติฐานว่าการเรืองแสงของแมลงบนบกเกิดขึ้นช้าเป็นเพราะ 1. การเรืองแสงจะเริ่มเกิดขึ้นได้ มันต้องรอให้มีแมลงหันมานิยมใช้ชีวิตในเวลากลางคืนกันเยอะๆ ซะก่อน หรือ 2. การเรืองแสงบนบกเป็นเรื่องยากกว่าในทะเลมาก เพราะอุณหภูมิบนบกกวัดแกว่งตลอดเวลา ทำให้มีปัญหาเรื่องการจัดการและขจัดสารพิษที่เกิดจากปฏิกิริยาเรืองแสง
แมลงสาบ L. luckae ในที่สว่าง (ซ้าย) และที่มืด (ขวา)
แมลงสาบเรืองแสงเลียนแบบด้วงพิษ... การเรืองแสงของแมลงเป็นของใหม่ในวิวัฒนาการ
