PANTIP.COM : X12716082 การเลือกสูตรผสมสี CMYK vs PANTONE ในโรงพิมพ์ []

ความคิดเห็นที่ 2

ผมว่าก่อนจะไปถึงเรือ่งอื่นต้องข้าใจ pantone กับ CMYK ก่อนนะคับ
pantone อะ เป็นไกด์บุค ที่จะไว้ใช้ คุยกันในเรือ่งสี เช่น เวลาคุยกันว่าจะเอาสี ฟ้าอ่อน เบอร์นั้นเบอร์นี้
เวลาสั่งงานจะได้ เข้าใจตรงกันว่า สีฟ้า เบอร์ 314 เข้าใจตรงกันหมด
แต่ CMYK อะ เป็นแม่สีทางการพิมพ์ เวลาคุยงานกะโรงพิมพ์บอกไป ว่า สีฟ้า cyan 30% ก้อไม่ใช่ว่าจะ ได้ สีเดียวกันหมด
เพราะ สีแต่ละยี่ห้อ เครือ่งพิมพ์แต่ละเครือ่งก้อ ให้สีไม่เหมือนกันที่ cyan 30%
pantone จะช่วยการสื่อสารเรือ่งนี้ได้ดีกว่า แม่นกว่ากว่าและได้ดสีที่มากกว่า

1. สูตรผสมสีของ CMYK ใช้ได้เฉพาะกรณีพิมพ์สอดสีเท่านั้นหรือเปล่า สมมุติว่าถ้าในงานพิมพ์มีแค่ 2 สี (ยกตัวอย่างเช่นมีสีพื้น 1 สีซึ่งเป็นสีที่ผสมได้ตามสูตรของ CMYK และมีข้อความเป็นสีดำ) และมีเพลทแค่ 2 แผ่น อย่างนี้สีพื้นต้องไปเทียบและผสมสีตามสูตรของ PANTONE แทนหรือเปล่า

ขอตอบที่ละคำถามตามที่ผมเข้าใจนะคับ
ผมเข้าใจว่า เจ้าของกระทู้จะพิมพ์งานพิมพ์ 2 สี สีพื้น xxx กับ สีดำ
อย่างที่ผมกล่าวไว้ข้างต้นว่า CMYK เป็นแม่สีทางการพิมพ์ถ้า ระบุงานไปว่าอยากได้ สี C30+y60 ก้อไม่ใช่ว่าทุกทุกเครือ่งพิมพ์จะได้ดสีเดียวกัน ฉะนั้นในกรณี พิมพ์ แค่ 2 สี 2 เพลท การระบุเป็น pantone ก้อสะดวกดี
และ การที่ pantone color นั้น จะมีหลายๆสีที่ CMYK ธรรมดาทำไม่ได้ เช่น สดกว่า สว่างกว่า สี CMYKนะคับ
ทำให้ การระบุสีด้วย pantone ในกรณี งาน 2 สี ผมว่าจะให้ งานให้สีที่ ดูดีกว่า แต่ (โรงพิมพ์หรือเครือ่งพิมพ์นั้นๆจะต้องทำสี pantone ได้ นะคับ บางเครือ่งพิมพ์ ใช้สี pantone แย่กว่า ใช้ สี CMYK ก้อมี

2. จากตัวอย่างที่สีพื้นเป็นสีที่สามารถผสมได้ใน CMYK ไม่แน่ใจว่ามี Guide ผสมสี CMYK ที่เข้าใจง่ายแบบ PANTONE หรือเปล่า กล่าวคือเวลารวมค่าสีที่ต้องใช้ออกมาแล้วเท่ากับ 100 ตามแบบของ PANTONE ซึ่งทำให้ง่ายเวลาคิดอัตราส่วนผสมสี

Pantone จะ มี ไกด์ เล่มหนึ่งชื่อ pantone process color จะเป็นสุตรการแปลงค่า pantone ไปเป็น CMYK และ มีตัวอย่างสีที่แปลงเป็ฯ CMYK ให้ดูด้วย (เพราะเวลาเอาสี pantone แปลงเป็น CMYK จะเพี้ยนไปบ้าง เป็นบางสี )

3. ราคาแม่สี PANTONE กับ CMYK ต่อ 1 กระป๋องต่างกันมากหรือเปล่า หรือเท่าๆ กัน

แม่สี pantone มี 8 สี คับ บางสีก้อแงพมากๆ เช่น Rhodamine หรือ Violet กิโลละ สองพันกว่าบาท
แต่ ถ้าเทียบกับ CMYK ที่แพงสุดก้อ แค่ กิโลละ 400 บาทเอง
ฉะนั้นถ้าสั่งงานด้วย สี Pantone ทางโรงพิมพ์จะคิดเป็น สีพิเศษนะคับ จะแพงกว่าปกติ (แต่ให้สีที่อ่ิมกว่าสดกว่า)

ผมไม่แน่ใจว่าในกรณีอย่างนี้โรงพิมพ์ต่างๆ เทียบและผสมสียังไงให้ตรงตามแบบ ขอเป็นความรู้ด้วยครับ

ถ้าโรงพิมพ์ที่มีมาตราฐานพอ
จะมี เครือ่งมือหรือวิธีการช่วยในการวัดสี และควบคุมสี จัดการสีเป็น
สามารถ proof ตัวอย่างสีให้ลูกค้าได้ดูงานก่อนที่จะตัดสินใจ สั่งงานได้นะคับ

ถ้าโรงพิมพ์ระดับไม่สูงมาก ก้อ ผสมสีด้วยตา วัดด้วยต้นฉบับ (ใช้ตาวัด)
ถ้าโรงพิมพ์ดีหน่อย ก้อ ผสมสีตามสูตร pantone formular (ในเล่มด้วยแม่สี pantone ที่ได้รับการรับรองความถูกต้องผสมตามสูตร ก้อจะได้ สีที่ใกล้เคียงที่สุด)
ถ้าโรงพิมพ์ที่ทันสมัยกว่านั้นผสมตามสูตรเสร็จ วัดด้วยตาไม่พอ วัดด้วยเครื่องที่เรียกว่า Photo Spectrometer
ซึ่งค่าที่ รับรองได้ ตามมาตราฐานคือ ค่าความผิดเพี้ยนสี เดลต้า E ไม่เกิน 2.03
แก้ไขเมื่อ 28 ก.ย. 55 14:00:58

จากคุณ : อิก (อิก)

เขียนเมื่อ : 28 ก.ย. 55 13:56:55

ความคิดเห็นที่ 12

ตอบจากประสบการณ์ของคนทำโรงพิมพ์นะครับ

ข้อ 1 และ 2 สีพื้นต้องผสมเองครับ ถ้าจะดูสูตรจากแพนโทนจะต้องใช้แม่สีแพนโทน ถ้าไม่ได้ใช้แม่สีแพนโทนต้องใช้ประสบการณ์ของคนผสมสีล้วนๆ ที่มีคนแนะนำไกด์สีแพนโทนชุด cmyk นั้น ชุดนี้ไม่มีสูตรเป็นเปอร์เซนต์โดยน้ำหนักเหมือนไกด์สีแพนโทนชุดมาตรฐานนะครับ เอาไว้ดูว่าสีแพนโทนนั้นๆ ถ้าพิมพ์ด้วยสีโปรเซส cmyk แล้วจะมีสีออกมาแบบไหน ซึ่งสีที่ได้ก็อาจต่างออกไปจากสีแพนโทนชุดปกติที่ใช้แม่สีแพนโทนผสมเอานะครับ ในไกด์สีแพนโทนชุดปกติจะมีเครื่องหมายเล็กๆ อยู่ที่แต่ละสีว่าสีนั้นๆ สามารถผสมด้วยหมึกชุด cmyk ได้หรือเปล่า ถ้าสีไหนผสมด้วยหมึกชุดไม่ได้ก็จะไม่มีเครื่องหมายนั้นครับต้องใช้แม่สีพิเศษผสมถึงจะเหมือน แต่อันที่จริงถึงสีนั้นจะสามารถผสมด้วยหมึกชุดได้มันก็ต้องมีมากกว่าหมึกชุดนะครับ ไม่อย่างนั้นบางสีจะพิมพ์ไม่ได้เช่นสีโทนอ่อนๆ เป็นต้น ต้องมีตัวช่วยมาลดความเข้มของสีอีก คือ สี Transparent White (Pantone) หรือหมึกยี่ห้ออื่นๆ จะเรียก Medium ถ้าภาษาช่างพิมพ์จะเรียกวิคตอเรีย

ส่วนเรื่องสีกระดาษที่มีคนกล่าวถึงก็มีผลอย่างมากในการ match สีครับ เพราะถึงจะผสมสีตามสูตร ใช้แม่สีตามแพนโทนยังไงถ้าไม่ได้ใช้กระดาษที่มีสีแบบเดียวกับที่แพนโทนใช้ก็พิมพ์ไม่เหมือน ต้องใช้ประสบการณ์ของคนผสมสีในการพิจารณาปรับสูตรสีอยู่ดีครับ

แล้วไกด์ผสมสีแพนโทน cmyk ง่ายๆ แบบที่จขกท.คิดนั้นถ้ามีคนทำออกมาจริงๆ พวกซอฟแวร์หาสูตรสีก็คงจะขายยากแล้วครับ เพราะซอฟแวร์หาสูตรสีแบบใช้งานได้ครบทุกฟังค์ชั่นราคาเจ็ดแสนกว่าบาท ยังไม่รวมเครื่องมือประกอบอื่นๆ ที่ต้องใช้ร่วมกันเช่น spectrophotometer หรือ spectrodensitometer อีกอย่างน้อยสองแสนกว่าบาท ถ้าต้องซื้อเครื่องพิมพ์ปรู๊ฟสีขนาดเล็กอีกก็ต้องมีอีกหลายแสนบาท รวมๆ ทั้งชุดอย่างน้อยก็ต้องมีล้านกว่าบาทครับ อีกทั้งถึงมีคนทำออกมาจริงก็มาเจอปัญหาเรื่องความแตกต่างของสีแต่ละยี่ห้ออยู่ดีอย่างที่มีคนกล่าวถึงแล้ว บางทีสียี่ห้อเดียวกันแต่ผลิตมาคนละล๊อตยังอาจเจอปัญหาสีเพี๊ยนได้เลยครับ และก็มาเจอปัญหาเรื่องสีกระดาษอีกเช่นกัน แต่กรณีอย่างนี้ถ้าใช้หมึกพิมพ์และกระดาษที่มีสีมาตรฐานตาม iso 2846 ก็จะตัดปัญหาเรื่องความเพี๊ยนไปได้ แต่ถ้าองค์ประกอบอย่างใดอย่างหนึ่งไม่ตรงตาม iso ก็หมดสิทธ์แล้วสุดท้ายก็ต้องพึ่งฝีมือคนผสมสีอยู่ดี

ข้อ 3 ขึ้นอยู่กับสีอย่างที่ข้างบนบอก แม่สีบางสีแพงมากบางสีราคาสูงกว่าหมึกชุดปกติเพียงเล็กน้อย แต่ถึงหมึกจะราคาแพงกว่าแต่อย่างน้อยคุณก็ได้แนวทางในการผสมสีโดยไม่หลงทาง โดยเฉพาะบางสีที่ผสมยากๆ นั้น ถ้าคนผสมสีประสบการณ์น้อยอาจใช้เวลาเป็นวันในการ match สีสักสีหนึ่ง อันนี้เป็นเรื่องจริงไม่เชื่อก็ลองทำดู แต่ถ้าคนผสมสีมากประสบการณ์อาจใช้เวลาน้อยกว่าแต่สำหรับสีที่ยากนั้นบางครั้งก็ยังต้องมีสามถึงสี่ครั้งกว่าจะผสมแล้วเหมือนครับ แต่ถึงจะเก่งแค่ไหนบางครั้งก็หลงทางได้เหมือนกันครับ ถ้ามีไกด์นำทางก่อนล่ะก็ทำงานง่ายขึ้นเยอะครับ

ส่วนที่ถามว่าโรงพิมพ์จะทำอย่างไรให้พิมพ์แล้วเหมือน อันนี้ขอตอบว่า ถ้าคนไม่เคยเรียนพวกเรื่องทฤษฎีแสงสีและการมองเห็นมาเลย อาจบอกว่าใช้ตาคนดูเปรียบเทียบเอา แต่ถ้าเคยศึกษาเรื่องเหล่านี้มาบ้างจะรู้ว่าตาคนเรามันเห็นไม่เหมือนกันครับ หามาตรฐานไม่ได้ ต้องใช้เครื่องมือวัดมาช่วยในการตรวจสอบครับ จะใช้ spectrophotometer หรือ spectrodensitometer ก็ได้ ส่วนมาตรฐานก็คุยกันที่ค่า Delta E ที่ยอมรับได้ทั้งสองฝ่าย พิมพ์ออกมาแล้วเหมือนหรือไม่เหมือนก็วัดด้วยค่า Delta E ว่าออกมาเป็นเท่าไหร่

แต่ถ้าต่างฝ่ายต่างไม่ใช้เครื่องมือวัด จะใช้เกณฑ์ที่สายตามนุษย์ยอมรับได้นั้น ก็ยังพอทำได้ครับแต่ผู้ที่มีหน้าที่เปรียบเทียบสีและตัดสินใจ ควรผ่านการทดสอบการแยกแยะสีมาก่อน แล้วได้คะแนนผ่านเกณฑ์อย่างน้อยคือระดับปกติ ถ้าจะให้ดีก็ต้องผ่านเกณฑ์ระดับดี ใครทดสอบแล้วต่ำกว่าระดับปกติก็ไม่ควรมาข้องเกี่ยวกับงานพิมพ์และกระบวนการเปรียบเทียบสีเลยครับ การทดสอบการแยกแยะสีนี้ใช้ชุดทดสอบ Munsell FM 100 Hue Test ครับ แล้วก็สภาพแสงที่ใช้ในการเปรียบเทียบสีเพื่อตัดสินว่าสีนั้นเหมือนหรือไม่เหมือนก็ต้องใช้แหล่งกำเนิดแสงที่มีอุณหภูมิสีเดียวกันแบบที่ข้างบนมีคนกล่าวถึงด้วยครับ บางท่านอาจจะสงสัยว่าทำไมช่างบางคนให้พิมพ์งานแล้วสีเพี๊ยนตลอด ต้องลองเอาช่างคนนั้นไปทดสอบดูครับจะได้ถึงบางอ้อเสียทีว่าสายตายังแยกแยะสีได้ดีหรือเปล่า ความสามารถในการแยกแยะสีนั้นไม่ได้ขึ้นอยู่กับประสบการณ์แต่ขึ้นอยู่กับประสาทตาไม่สามารถพัฒนาได้ตามประสบการณ์ แต่กระจกตาของคนเราจะเสื่อมไปตามอายุ เมื่ออายุมากกระจกตาจะเหลืองขึ้นทำให้ความสามารถในการแยกแยะสีแย่ลงครับ ช่างพิมพ์ที่อายุมากๆ จึงมักถูกปลดระวางหรือเปลี่ยนไปทำหน้าที่อื่นๆ แทนการพิมพ์งาน ถ้าพิมพ์งานก็พิมพ์ได้เฉพาะงานที่ไม่ซีเรียสเรื่องคุณภาพสีหรือพวกงานขาวดำเป็นต้น

ส่วนเรื่องการผสมสีให้เหมือนถ้าไม่ใช้ซอฟแวร์และเครื่องมือมาช่วยก็ต้องใช้ประสบการณ์ของคนที่ทำงาน ถ้าช่างเก่งก็จะดูเหมือนเป็นเรื่องปกติในการทำงานแต่ถ้าช่างไม่เก่งงานผสมสีก็คือนรกดีๆ นี่เอง ผสมทั้งวันก็ยังไม่เหมือนงานก็ไม่ออก เสียทั้งเงินและเวลาไปเปล่าๆ ถ้าไม่คุมให้ดีปล่อยให้ช่างพิมพ์งานสีเพี้ยนออกมาโดนเจ้าของงาน reject ยิ่งเสียหายหนักขึ้นไปอีก เสียเงินไม่ว่ายังเสียชื่ออีกต่างหาก

สำหรับใครที่คิดจะทำโรงพิมพ์เองถ้าไม่มีประสบการณ์หรือพิมพ์งานเองไม่เป็นต้องบอกว่าทำยากมากครับ มีโรงพิมพ์ที่ทำงานพิมพ์ง่ายอย่างเดียวคือพิมพ์ดิจิตอลครับ แต่การทำตลาดก็เป็นคนละเรื่องกับงานพิมพ์ระบบอื่นเพราะต้นทุนมันต่างกัน ปัญหาใหญ่ที่สุดของงานโรงพิมพ์ก็คือช่างพิมพ์ครับ ช่างพิมพ์เก่งๆ นิสัยดีๆ หายากมากครับ งานพิมพ์ปัจจุบันก็น้อยลงเพราะเทคโนโลยีการสื่อสารอื่นๆ เข้ามาทดแทน แล้วใช้เงินลงทุนสูงค่อนข้างมาก ถ้าไม่ใช่คนที่มีงานในมือยู่เยอะๆ ก็ยากที่จะตั้งโรงพิมพ์เองครับ

จากคุณ : Full Throttle

เขียนเมื่อ : 5 ต.ค. 55 17:59:20